Leidse Courant | 1980 | 17 november 1980 | pagina 9

Iedere tuinder staat
voor een beslissend

keuzeprobleem

^SVBM B4P-IJEN

^ÜAND EN TUINBOUW

Groepsvorming
bespaart kosten

aanvoer
van bloemen

RUST WEERGEKEERD

NA PRIJSINZINKING, HERSTEL
BLOEMENHANDEL

DAHLIAS EN GLADIOLEN NA „IJSTIJD"

R. P. J. LARDINOIS IN POELDIJK

LEIDSE COURANT

MAANDAG 17 NOVEMBER 1980 PAGINA 9

Er is over de afgelopen week aanlei
ding tot redelijke tevredenheid over de
gang van zaken in de bloemenhandel.
Op sommige punten een wat lager prijs
dan in dezelfde week van hfet vorig
jaar, andere produkten deden het wat
beter.

Dat beeld kan al dadelijk worden getrok
ken uit de totale cijfers van de Honselers-
dijkse jCCWS. Totale aanvoer bedroeg
23.131.078 bos of stuks met opbrengst van
f 12.011.837,44 tegen vorig jaar aanvoer
25.414.313 en opbrengst 11.906.980,88 zo
dat de rond twee miljoen minder aanvoer
toch een bijna gelijk omzetbedrag oplever
de.

De winterse dagen van voorgaande week
hebben niet nagelaten de bloemenoogst
wat af te remmen. Vooral het snijgroen
kwam matig ter veiling én ook de trosan-
jers deden het rustig aan. Dat kwam in
het algemeen wel de prijs ten goede. Met
de buitenbloemen is het nu wel gedaan en
zelfs blijkt in de koude kassen nogal wa«
schade te zijn geleden door de ijskoude
wind.

De aanvoer verliep door dat alles nogal
ongelijkmatig en maakte ook de prijzen
wisselvallig.

Tegen het eind van de week herstelde de.
handel zich weer en kon ook de enorme
aanvoeren van chrysanten als restant van
Allerzielen en Allerheiligen worden weg

geruimd. Kennelijk hebben de chrysan
tentelers dit jaar zich sterk op genoemde
feestdagen gericht en kon niet de hele
oogst worden verwerkt.

De straathandel is afgelopen week ook op
gang gekomen na de vorstperiode, welke
voor genoemde handel evenals voor de
export nogal nadelig is geweest.

Na de sterke prijsinzinking van voorgaan
de week dus weer enig herstel, ook al zou
den de chrysanten in de prijzen wel een
'duwtje omhoog mogen hebben. De trosan-
jers en andere anjers lagen wel goed aan
de markt. Freesia bleef op gelijk prijspeil,
dankzij een aanzienlijk minder aanvoer.
In totaal had de CCWS een aanbod van
22.234.864 bos of stuks snijbloemen met
opbrengst van 10.210.404,89 tegenover
vorig jaar respectievelijk 24.594.628 en
10.378.236,32.

Gemiddelde prijzen met tussen haakjes
die van dezelfde week vorig jaar zijn:
Amerikaanse anjers 46 (38); trosanjers 47
"(40); anthurium 1,30 (1,28); snijgroen 13
(13); trosanjers jaarrond 37 (40); idem ge
plozen 62 (66); normaal 1,44 (1,51); freesia
40 (29); gerbera 59 (64); gladiolen 15 (11);
irissen 29 (23); leliekelken 67 (64); lelietak-
ken 64 (53); grote cymbidium 1,07 (95);
idem klein 20 (19); grote rozen 42 (44);
idem klein 29 (31); sonia 37 (37); Belinda
28 (31); red garnette 19 (20).

Met de potplanten ging het afgelopen

week aardig, het aanbod was nogal ruim
en de poinsettia's nemen een ruime plaats

Intussen is het seizoen van de importbloe-
men nu ook weer op gang gekomen, uiter
aard voornamelijk uit Israël. Opvallend is
het dat die aanvoer nogal wordt afge
remd.

Afgelopen week had de CCWS een aan
bod van bijna 20.000 statice met prijzen
van gemiddeld 66 cent tegen vorig jaar
om deze tijd 57 cent. Voorts waren er
16.370 importrozen en prijzen-wan gemid
deld 29 cent, evenals vorig jaar, aanvoer
vorig jaar 38.040. Maar trosanjers versche
nen royaal aan de markt, bijna 100.000,
het dubbele aantal van vorig jaar, zodat de
gemiddelde prijs nu 28 en vorig jaar 31
cent bedroeg. Zeer matig waren de 7.800
importanjers, gemiddelde prijs 28 cent te
gen vorig jaar bijna 50.000 tegen gemid
deld 26 cent.

De totale aanvoer van importbloemen be
liep aan de CCWS 108.412 bos of stuks en
opbrengst 114.542,25 tegen vorig jaar
153.955 en opbrengst 81.706,95.
De slechte prijzen op de Europese bloe
menmarkt deed Israël zelf de aanvoer be
perken, in tegenstelling met vorig jaar,
toen daartoe druk moest worden uitgeoe
fend. Zo was het in elk geval beter!

me l
alcié
len

;vla

n ben
gr. di
(vor
arine,
tomat

zppenPOELDIJK - Iedere indivi-
sto ventiele tuinder staat voor
)ie heieen beslissend keuzepro-
en bcjjleem. De investeringskeu-
Ine van nu is niet vergelijk-
arijn paar met de jaren zestig en
stove^e ven tig, toen de aandacht
twffiterk was gevestigd op uit
en ^fbreidingsinvesteringen. Nu
tier nwordt slechts gesproken
rover diepte-investeringen,
te ban ie verband houden met de
problematiek van energie,
kort kosten van geleend geld en
'daar arbeid. De ondoorzichtige
(situatie rondom de energie-
Menden rente-ontwikkeling
meschept niet alleen voor de
knolsA uinders maar eveneens
eitroê/oor de banken en toeleve-
sjnaa^ingsbedrijven problemen.
bewi

rnerinvit zei vorige week ir. P. J.
siner Lardinois, voorzitter van de
te AiHoofddirectie van de Centra-'
het |e Rabobank in Poeldijk in
iol alsen inleiding over de finan-
wel dijiiële problematiek van de
glastuinbouw in Nederland.
lekjes i

'at u 4)e heer Lardinois schonk
ken, jjnet name aandacht aan
dan Overwegingen, die een beslis-
f een Jende rol spelen bij de keuze
i en lot investering in de glastuin-
bouw en de betrokkenheid
hierbij van de Rabobankor-
^^anisatie, mede gezien haar
-erantwoordelijkheid voor
Ie aan haar toevertrouwde
niddelen. Ook stond de heer
..ardinois stil bij de-zwakke
ermogenspositie van de vei-
ingeri.

f[Vier miljard

®eiHet totaal aan middelen dat
Rabobankorganisatie in de
heeft uitstaan
gman3edraagt thans zo'n vier mil-
lat hiJard gulden. Begrijpelijk is
;r In Han Qok dat de betrokken-
üwede|teid binnen de Nederlandse
^ver Inhoudingen bijzonder groot
reer iijjs, De beslissing tot investe-
-estig&en ligt evenwel bij de indi
viduele tuinder. Wanneer de
V|Qiuinder positief beslist tot in-
^'-'vesteren en hij heeft kapitaal
a,iodig, dan kent de bank zijn
Vldeigen verantwoordelijkheid,
ede jegens zijn leden, werk-
iemers en spaarders. De be-
ingrijkste verantwoordelijk-
leid is echter die tegenover
Ie spaarders. „Als de bank
geleende bedragen niet kan
"terugbetalen kan hij zijn

kathl

cureul

NSELERSDIJK
»rt geleden heeft het be-

lur van de CCWS in Hon-

,de suggestie aan
quila i kwekers gedaan, moge-
jkheden te bezien om te
as do<rmen een soort van
ookjoepsvorming in het ver-
van de produkten
iar in*°r de kwekers naar de
Maling.

ht de?1 Is nu zo- dat vrijwel iede-
1 kweker op eigen houtje en
ir middel van eigen trans-
t zijn produkten in het
iege ochtenduur naar
ngen^nselersdijk brengt. De
19.00roupage" zou niet alleen
18 enel moeite,'maar ook kosten
dt dejnnen besparen, stelt het
ituur. Dit betreft dan het
oer van produkten bin-
eigen rayon, belangrijker
Bp®Bmet betrekking tot die
31 H®r de afnemers dichtbij' en
pBggsM'af. Ook dat onderwerp
momenteei midden in
ovembrf belangstelling, waarbij het
over de zogenaamde
g^Q^jnrijders", het grote
36-74, i achtverv°er en het vlieg-
cnoiseidMvOngeveer een halve
rij: 35- üw geleden begon het bloe-
ïnvervoer per vliegtuig al
ïdacht te trekken. Dat be-
dan vooral het vervoer
ir de Engelse Covent Gar-
Market waarbij de KLM
voornaamste rol speelde,
het toen nog geen grote

aar in de verdere ontwik-
2 ling bleek het vervoer van
>emen per vliegtuig toch
n kostbare zaak te zijn en
"ielt het mede daardoor niet
belangrijkste rol. Opval-
1 ld is wel, dat nog maar
ids kort Israël een sterk
bruik maakt van het vlieg-
g voor vervoer van de
»emen naar vrijwel alle
j ndstreken. Met speciaal

1 koelde vrachtwagens wor-
h de pallets met bloemen
ar het vliegveld van Tel
'iv gebracht en per Jumbo-
iegtuig naar verschillende

2 iden zoals Engeland, Ame-
gta maar vooral naar West-
i litsland gebracht met ver-

r sneltransport ook naar
derland.

Nederlandse bloemenex-
rt maakt hoofdzakelijk ge-

ai

bruik van het wegtransport,
zoals deze zich op alle bloe
menveilingen in ons land en
niet het minst in Aalsmeer
en Honselersdijk, demon
streert.

De directeur van de CCWS,
ir. H. Boon en de bedrijfs
kundige H. de Groot van de
VBA in Aalsmeer hebben in
een artikel in het vakblad
„De Bloemisterij" geconsta
teerd, dat na de veilingen de
bloemen en planten voor 90
procent langs het wegver
voer over de West-Europese
landen worden afgevoerd en

de resterende 10 procent per
vliegtuig over de hele we
reld.

Omdat die produkten binnen
een termijn van twee tot vijf
dagen bij de consument die
nen te zijn, is de betekenis
van snelvervoer duidelijk.
De bloemisterijsector omvat
momenteel op consumenten-
niveau een bedrag van 30-40
miljard gulden en er zijn on
geveer een miljoen werkne
mers inclusief de toeleve
ringsbedrijven bij betrokken.
De ontwikkeling van de Ne
derlandse export wordt spec

taculair genoemd. De lange-
afstandsmarkten zijn nog in
ontwikkeling en er zijn nog
voldoende perspectieven
voorhanden.

„De Nederlandse uitgangspo
sitie is echter1 sterk. Een
breed en diep assortiment,
kwaliteit, veel teelttechni-
sche „know how", een uitste
kend ontwikkeld afzetsys-
teem door de coöperatieve
veilingsystemen en een fijn
mazig distributienetwerk van
exporteurs staan borg voor
onze internationale positie",
aldus de schrijvers.

In de veiling wordt het pro-
dukt van de individuele pro
ducent tot waarde gebracht
door middel van een volko
men open marktmechanisme,
de veilingklok. Wanneer
men bedenkt dat het ver
bruik per hoofd van de be
volking in landen als Frank
rijk en Engeland nog ver
achterblijft bij dat van bij
voorbeeld West-Duitsland,
dat voor de afname van bloe
men en planten ook uit Ne
derland bovenaan de lijst
staat, dan worden nog vol
doende perspectieven voor
handen geacht

Voorbeeld

In de beschouwing wordt als
voorbeeld Israël genoemd
voor snel transport van pro
dukten en afrekening, waar
bij de computer een belang
rijke rol spéélt. Het geldbe
drag wordt na aftrek van alle
gemaakte kosten automatisch
op rekening van de kweker
vanuit Keulen naar een Ne
derlandse bank overgeschre
ven en vervolgens recht
streeks naar Israël overge
seind, waar ten behoeve van
de kweker een dagafschrift
wordt geprint.

Deze afschriften worden te
zamen met de verpakking en'
allets gedistribueerd over de
wekers, waarmee de keten
van het aanvoersysteem is
gesloten. „Dank zij de moder
ne vervoer- en communica
tietechnieken is dit unieke
aanvoersysteem tot stand ge
komen", constateren ge
noemde deskundige veiling-
functionarissen.

De aanval van koning winter vroeg in het
seizoen is afgeslagen. De afgelopen week
kenmerkte zich door somber winderig nat
weer. De aanvoer van groenten verloopt
weer in een normaal patroon en voor de
meeste gewassen worden er weer normale
prijzen betaald. De hoge prijzen behoren
tot een uitzondering na weer tot het verle
den.

SLA

Met de slechte resultaten van het vorige
seizoen nog vers in het geheugen, is het
nieuwe glassla-seizoen alweer van start
gegaan. Met de nodige zorg wordt er naar
de ontwikkeling van de Franse sla-teelt
gekeken. Zoals reeds eerder gemeld is het
areaal onder plastic toegenomen. Vorig
seizoen wisten de Fransen hun afzet naar
West-Duitsland te verdubbelen. De ge
middelde prijzen waren voor de Franse
sla-telers bevredigend. Er werd toen 47
cent voor een krop van 380 gram van de
volle grond betaald. Voor een krop „glas
sla" van 320 gram lag de prijs op 67 cent.
Vooral het kropgewicht speelt een grote
rol in de concurrentiestrijd. Het gemiddel
de gewicht van een krop glassla ligt in de
winter in Holland op 200 gram. Er dient
wel opgemerkt te worden dat de sla-teelt
in Frankrijk niet bepaald zonder risico's
is. Het weer kan er nog altijd lelijk roet in
het eten gooien. Op de Hollandse markt
wordt er de komende maanden minder
sla verwacht als vorig seizoen. Uit gege
vens van het CBS blijkt dat er in septem
ber 15% minder aangeplant is als in 1979.
De oogst van deze sla wordt omstreeks
eind november verwacht. In de maand
oktober ongeveer 9%. Er mag dus aange
nomen worden dat de aanvoer tot maart
ongeveer 10 tot 15% kleiner uit zal vallen.
Dit wil niet zeggen dat de sla-telers nu

Gele paprika

een onbezorgt seizoen tegemoet gaan,
maar er hebben zich toch minder donkere
wolken samengepakt boven de sla-markt.
Op* het ogenblik zijn de prijzen bevredi
gend, in de afgelopen week varieerde de
prijs van 28 cent tot 65 cent per krop. Bel
gië is op het ogenblik de grootste concur
rent. De komende week lijkt het aanbod
niet veel te veranderen, een vaste prijs
vorming lijkt mogelijk.

PAPRIKA'S

Voor de groene paprika's zijn de resulta
ten al een aantal weken teleurstellend ge

weest. De prijs bleef aanmerkelijk achter
bij die van vorig seizoen. De groene Hol
landse paprika heeft nogal wat concurren
tie ondervonden op de Westduitse markt.
De prijs schommelde de afjgelopen week
nogal, tegen het eind van de week lag de
gemiddelde prijs op 2,66 per kilo. Voor
decode paprika's liep de prijs verder op,
er werd 5,48 per kilo betaald. Ook de
prijs voor de gele paprika's trok wat aan
en kwam op 3,59 per kilo. Het totale
aanbod wordt kleiner, er worden voor
groene en gele paprika's hogere prijzen
verwacht.

OVERIGE GEWASSEN

De aanvoer van rettich neemt verder af,
de gemiddelde prijs liep op naar 55 cent
per stuk. Er worden vaste prijzen ver
wacht. De paniek situatie op de prei-
markt is weer voorbij, de prijs daalde naar
76 cent per kilo. Het is niet uitgesloten dat
de prijs nog wat verder daalt. De bloem-
koolprijs is de afgelopen week hoog geble
ven. Gemiddeld werd er 2,55 voor de
„zessen" betaald. Het ziet er niet naar uit
dat deze prijs nog zal dalen, een oplopende
prijs ligt meer in de lijn der verwachtin
gen dat de prijs oploopt. Andijvie werd de
afgelopen week nog steeds goed betaald,
het gemiddelde schommelde rond de
1,80 per kilo. De belangstelling voor dit
gewas lijkt toch wat kleiner te worden.
Een verdere prijsdaling is niet uitgesloten.
Spruiten worden weer volop geoogst, de
prijs daalde naar het gangbare niveau, er
werd 99 cent per kilo betaald. De aanvoer
neemt toe, de prijsdruk eveneens. Op de
radijsmarkt verliep alles gladjes. Tegen
het eind van de week lag de gemiddelde
prijs op 96 cent per bosje. Voor de komen
de week lijkt de markt voor dit geVas
vast te blijven.

Eind vorige week slaakten de dahlia- en
de gladiolenkwekers een zucht van ver
lichting die ver buiten de produktiegebie-
dèn te horen was; de vorst was gelukkig
voorbij. Meteen werden met man, macht
en geestdrift de rooimachines uit de schu
ren gereden.

In de bollenstreek zijn enkele dahliakwe
kers zelfs zondag nog aan het fooien ge
weest.

Hoe zullen de dahlia's, waarvan voor de
vorst zekef nog tien procent gerooid was,
de korte „ijstijd" hebben overleefd? Zijn
de gladiolen, waarvan vorige week zeker
nog wel veertig procent ondergronds zat,
de vorstperiode zonder schade doorgeko
men?

Er wordt verschillend over gedacht. Een
feit is echter dat men vandaag nog heel
weinig kan zeggen of er sprake is van
vorstschade of niet. De dahliaknollen zijn
ook na de vorst ogenschijnlijk klokgaaf
uit de grond gekomen, maar dat zegt niet
zo veel. Want vorstschade gaat zich eerst
aftekenen als de knollen een poosje in de
schuur hebben gelegen en gelegenheid
hebben gehad om wat warmte te „rui
ken". Legt men de knollen in een cel
waarin een temperatuur heerst van een
paar graden boven nul, dan kan het nog
veel langer duren voor men ziet of er
sprake is van schade of niet.
De exporteurs die knollen hebben ge
kocht, nemen dan nu ook het zekere voor
het onzekere. Men accepteert de schijn
baar gave knollen onder de voorbehoud-
conditie. Met andere woorden: de kweker
kan leveren, maar als na verloop van tijd
blijkt dat er toch vorstschade in de knol
len zit, dan moet er wel gepróót kunnen
worden.

Gladiolen

Bij de gladiolen hebben de kralen, die al
tijd op wat men noemt, vlak land worden
geteeld, geen last gehad van de vorst. De
loofontwikkeling bij deze kleine knollen
is altijd vrij weelderig en het vele kruid
heeft als een beschermende laag boven de
knollen gehangen. Met de grote maten,
die in negen van de tien gevallen op rug
gen worden geteeld, was het weer wat an
ders. Daar kreeg de vorst veel meer gele
genheid om dieper in de grond te dringen,
vooral als er sprake was van een wat dun
en mager staand gewas. Heel wat produ
centen die veel knollen in de grond had
den zitten, zaten dan ook behoorlijk in de
knijp.

Want nog een paar nachten met vorst van
vier tot zes graden en de hal zou te ver de
grond indringen. Net op tijd trok koning

oorten wel sluiten", aldus de
eer Lardinois.

Rentelast

De kosten van het geld zijn
nu een stuk hoger dan wij in
andere perioden na de oorlog
hebben gekend. De gemid
delde rente bij de Raboban
korganisatie tussen de jaren
70 en 80 bedroeg 8 1/2% bij
een gemiddelde geldontwaar
ding van 7 1/2%. Bovendien
was de rente nog aftrekbaar.
Het is niet zo dat de lijn van
schaalvergroting eeuwig kan
worden doorgetrokken. Bo
ven een bepaald niveau ne
men de risico's toe.
De afgelopen jaren is veel ge
moderniseerd en gebouwd
aan veilingen in het West-
land. Het Westland heeft een
optimaal gebruik gemaakt
van Brusselse richtlijnen,
maar de verantwoordelijkhe
den van de, veilingen gaan
verder dan het draaien van
de klok. In dat kader pleitte
de heer Lardinois voor een
sterkere eigen vermogenspo
sitie van de veilingen.
Het gaat bij de tuinbouw niet
alleen om 16.000 zelfstandige
bedrijven, ook -de bedrijven
eromheen hebben als taak in
de ontwikkeling bij te blij
ven. Het is voor hen van be
lang niet alleen te kijken
naar de Nederlandse markt,
maar ook naar het buiten
land.

Eenheid

De glastuinbouw vormt een
eenheid. Er bestaan weinig
bedrijfstakken, waar zo'n
geest van samenwerking is
als juist in de glastuinbouw.
„Dit gegeven is een goede ba
sis voor de jaren tachtig", al
dus de heer Lardinois, In de

i'aren zeventig was dus spra-
ce van een premie op geld
lenen. Het tegenovergestelde
gold voor spaarders. Zij zijn
flink tekort gekomen, Wat
aan rente werd. ontvangen
bedroeg minder dan de infla
tie en daarenboven moest
men nog belasting betalen.
Hiermede is ook een belang
rijke oorzaak aangegeven
voor de enorme stijging van
de prijs van grond. Nu is
sprake van een reactie hier
op, die nog enige tijd kan
voortduren. Mede omdat het

een internationaal verschijn
sel is.

In tegenstelling tot de indu
strie is de eigen vermogen
spositie in de akkerbouw en
de tuinbouw gemiddeld ge
sproken goed. Bij de indu
strie is zijn gedaald van 50
naar 25%, terwijl zij in de
tuinbouw gelijk is gebleven
in verhouding tot 20 jaar te
rug en nog steeds ca. 65% be
draagt

Energie

De tuinbouwer moet dit jaar
of volgend jaar beslissen over
zijn voortbestaan. Nu signale
ren wij bij onze banken van
uit deze hoek een voorzichtig
investeringsbeleid. De ver
wachting is ook voor de jaren
tachtig dat besparing zal wor

den gevonden in een grotere
produktieomvang, per m2.
Tenzij een doorbraak komt
op het gebied van volwaardi
ge produktgroei onder lagere
temperaturen. De produktie-
omvang echter is het meest
afhankelijk van de vakbe
kwaamheid van de tuinder.

De bepaling van de produk-
tie per m2, het energiever
bruik ten opzichte van de op
brengst, alsmede de vakbe
kwaamheid in samenhang
met ondernemerschap zijn de
belangrijkste graadmeters
voor de financierbaarheid
van de tuinbouwer", aldus de
heer Lardinois. Richtlijn bij
financiering door de Rabo
bank is dat het risico toe
neemt bij glastuinbouwbe
drijven boven de 2 3 ha.

i

i V*-

en de lelies de vorst goed doorstaan?

twaalven van White Prosperity werd ne
gen gulden per honderd besteed.

Over de omvang van de oogst bestaat nog
geen duidelijk beeld. Vast Staat wel dat de
soorten die vroeg groeien in september te
weinig water hebben gehad voor een goe
de knolzetting. Rassen als Hunting Song,
Applause, enz. mogen nu en dan nog niet
zo in „the running" zijn, het lijkt niet uit
gesloten dat deze cultivars in prijs zullen
aantrekken. Mooie veertienen van Hun
ting Song kwamen maandag j.l. op de
beurs al weer tot zeven gulden per hon
derd en dat gaat er weer een beetje op lij
ken. De mooie rode Herman v.d. Mark lag
ook goed in de 'markt. Veertienen noteer
den rond tien gulden per honderd.
De lelies liggen nu ook wel allemaal in de
schuur.

De oogst is per regio nogal verschillend en
de prijzen vertonen ook forse verschillen.
Maar daarover willen we het volgende
week met u gaan hebben.

Thialf zich terug, zo menen de insiders.
Laten we hopen dat ze gelijk hebben.

Vertraagd

De gang van zaken heeft de rooiwerk-
zaamheden vertraagd en dat heeft ook
een stempel gezet op het verloop van de
handel. De kwekers hebben geen haast
met verkopen. Want ze willen nu eerst
wel eens zien wat ze in de schuur krijgen.
Daar komt nog bij dat de export op het
•moment ook niet royaal in de vroege gla-
diolenorders blijkt te zitten. Men maakt
dan ook helemaal geen haast met inko
pen. Het aanbod op de veilingen is klein
en de prijzen die men maakt zijn vaak
ook maar zó-zó.

Wel is er belangstelling voor de witte cul
tivars. Zo zagen we in de bloembollen-
beurs te Hillegom veertienen van White
Friendship op de koopbriefjes komen voor
dertien gulden per honderd en voor