)erde wereld en oecumene zwaartepunten
an pauselijk bezoek aan Bondsrepubliek
Walesa maant arbeiders om niet te hard van stapel te lopen
poden bij staatsgreep
Guinee-Bissau
rs
Jongeren nadrukkelijk
aan wezig bij bezoek
van paus aan Keulen
UISARREST VOOR C ABRAL
y<
an diefstal afkomstige
unstcollectie uit
retoria teruggevraagd
Veel doden bij munitie-explosie in Bangkok
Palau-eilanden worden onafhankelijk
Socialistische
Internationale
verdeeld over
Midden-Oosten
JITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 17 NOVEMBER 1980 PAGINA 7
vinderj
want je
Colur
en om or onze correspondent Ami van Vree)
ontde
'an je t ULEN-BONN Al aan het einde van de eerste
>uden van het vijfdaagse pauselijke bezoek aan de
°nf ïdsi
ven l< cn is genoemd) tekende zich af, dat ondanks de
an de gisis die een deel van de Duitsers koestert en on-
rkunde iks de verhitte discussies, die aan de komst van
age Spannes Paulus II vooraf gingen, diens bezoek een
i naawj lijkt te worden. Het uiterst slechte weer, dat
wettei - - - - - -
1 persoon de Poolse opvolger van Petrus op zijn
de' o te door Keulen en Bonn te begeleiden, kon geen
uitviireuk doen aan de machtige indruk die deze paus
ïrsbeui in Duitsland wist te wekken.
het
tudieve» Werd niet alleen veroorzaakt door zijn persoon, maar voor-
te- z%k door de indringende manier waarop hij al op de eerste
moes uiterst belangrijke thema's aansneed en toelichtte, alsmede
verlet de uitvoerige aandacht die de Westduitse televisie de eerste
paar u met een bijna tien uur durende live-uitzending aan het pau-
bezoek wijdde.
ni10 Te" (Ik hou van je) klonk het in spreekkoren uit talloze
zij ein toen de paus exact op tijd zaterdagmorgen op het vlieg-
Keulen-Bonn met een speciaal toestel van Alitalia'landde.
eerste spontane woorden na de officiële ontvangst in de
danende regen getuigde van verrassing over deze aanhanke-
ember eidsbetuiging, die hij kennelijk niet had verwacht. „Ik hoop
heidje nog een beetje meer latijn kent dan die twee woorden", zei
9 bes aus schertsend,
lebben
nu bij 'ns ^et verdere verloop van zijn bezoek aan Keulen en
ge,i liet paus Johannes Paulus er in zijn diverse toespraken
twijfel over bestaan wat voor hem de belangrijkste onder-
dit,en van deze ..pelgrimsreis" zijn. Over huwelijk en gezin
dt dai de °P Pr°ef bestaat niet") sprak hij tijdens de openluchtmis
tichtiniButzweilerhof, waaraan ondanks de stromende regen circa
Uitvin 00 mensen deelnamen,
bovei
tvindei ;n
and ri
rum N
3-
Keulse dom sprak hij zeer lang tot wetenschapsmensen en
nten. Wetenschap, aldus de paus, is een dienst aan de
heid die in een legitimiteitscrisis verkeert. Maar: „Men kan
zeggen dat de technologie tever is gegaan, zolang nog zoveel
;en in bedrukkende, ja mensonwaardige omstandigheden
leeft ..^ren" Derde wereld en oecumene schijnen de zwaartepun-
gaan vormen van het pauselijk bezoek aan de Bondsrepu-
vf!9 cins de officiële ontvangst op slot Brühl, het enige politieke
,vve rt van het pauselijke bezoek waarbij de paus als „staats-
onder meer een uitvoerig onderhoud had met bondskanse-
we Jchmidt (waarvan de inhoud niet bekend werd gemaakt)
Johannes Paulus daarnaast ook nog in op de Duitse een-
\/V „Ik hoop dat in een verenigd Europa een vreedzame oplos-
voor de Duitse deling wordt gevonden", zo zei hij. Ook in
[ezelschap van de hoogste vertegenwoordigers uit de West
samenleving maakte de paus gewag van de behoeften aan
van de nood in de derde wereld en van de oecumene,
aal voor mensen die in het arbeidsproces werkzaam zijn,
de paus gisteravond tijdens de openluchtmis in Mainz.
bij onderstreepte hij, dat de sociale leer van de kerk zoals
de vorige eeuw is geformuleerd nog niets van zijn geldig-
heeft verloren. Integendeel, weer zeer actueel is. „De socia-
'estie heeft een wereldwijde menselijke afmeting", aldus de
„Deze doet een beroep op ons menselijk en christelijk ge-
)i: zij zal een zwaar stempel drukken op het laatste kwart
fleze eeuw". Sprekend over de rechten van de mens en van
RIK wonderlijke volken veroordeelde de paus scherp elke vorm
imperialisme, agressie, overheersing, uitbuiting en kolonia-
structi e.waar ook ter wereld,
appa
3 mar) rde hoofden van de 300.000 aanwezigen heen, sprak de paus
voorkc ens uit, dat de conferentie over veiligheid en samenwer-
eld mi in Europa, die op dit moment in Madrid wordt gehouden
s Of zc i mag bijdragen de vrede te versterken. „Met volledig res-
Op voor de rechten van ieder mens en van ieder volk, inclusief
op echt van godsdienstvrijheid, op basis van de principes die in
maotacte van Helsinki zijn erkend."
aal
rktuigi
I op dl
tot er
:ien zal
automi
erssyi
n gebi
nutten
I e.d.
kleins
geba
v<
bolbli
n wein
an Ho
Boven: Paus Jo
hannes Paulus II
tegen de achter
grond van de rij
zige bogen van
de dom van Keu
len, terwijl hij we
tenschappers en
studenten toe
spreekt.
Rechts:„Totus
Tuus", „Ge
heel de Uwe"
laten de borden
nadrukkelijk we
ten, uitgeheven
boven de menig
te, die paus Jo
hannes Paulus II
verwelkomde bij
zijn komst In
Duitsland. Staan
de In de door
zichtige maar
wind- en water
dichte auto rijdt
hij wuivend door
de massa naar
het altaar op de
Butzweilerhof' in
Keulen waar hij
een pontificale
heilige mis zal
opdragen.
KEULEN-OSNABRüCK Wanneer
Keulen als eerste pleisterplaats van
het pauselijke bezoek aan Duitsland
tekenend is geweest dan kan er am
per nog twijfel aan bestaan, dat het
geloof een zaak van de jeugd, de toe
komst, is. Wanneer Keulen nog een
ander teken heeft gesteld dan is het,
dat deze jeugd ook volhardend kan
zijn; alle pessimistische uitspraken
ten spijt
De menigte van bijna 400.000 doorweek
te mensen, die paus Johannes Paulus II
zaterdag bij Keulen opwachtte was voor
een groot deel al om vijf uur in de prille
ochtend toegestroomd om een plaats te
bemachtigen. Misschien moet men wel
jong zijn om deze spankracht op te bren
gen, maar ook voor kenners van de situ
atie was het de grootste verrassing, dat
het vooral jeugdige monden waren, die
de paus bij zijn aankomst enthousiast
„Arno Te" (Ik houd van je) toeriepen en
in spreekkoren jubelden: „Papst Johan
nes Paul II, wir stehen auf deiner Seite-
".Zelden was de gemiddelde leeftijd van
de menigte zo laag bij een pauselijk be
zoek.
Voor velen, onder wie talrijke Nederlan
ders en Belgen, was een verre reis door
het holst van de nacht aan het bezoek
voorafgegaan. Hierbij kwamen ook nog
eens de onophoudelijke regenbuien, die
als een ware gesel uit de hemel plens
den. De bodem van de „Butzweiler Hof'
was met talrijke vijvers bedekt, waarin
de menigte vaak tot aan de enkels sopte.
De moed en de stemming werd er echter
in gehouden door talrijke georganiseerde
en geimproviseerde koren en koortjes.
Vergeten was alle leed echter al hele
maal toen al speodig bleek, dat „J.P. II"
niet gekomen was als de strenge theo
loog van de synode, maar als de zielzor
ger en als de pelgrim, zoals hij zichzelf
had aangediend en hij de menigte zei,
dat ouders ten overstaan van God voor
hun eigen geweten moeten uitmaken
hoeveel kinderen zij willen hebben. Hij
zei zich er van bewust te zijn, dat dit
kindertal wel degelijk afhankelijk moest
zijn van de gezondheid van de moeder,
van de financiële omstandigheden en
van de grootte van de woning. Na de
kritiek en het onbegrip van de laatste
weken wegens de „wereldvreemde"
houding van de paus, klonken deze
woorden als een bevrijding.
Grote indruk maakte ook zijn met grote
overtuigingskracht gedane oproep tot de
kidnappers van de onlangs ontvoerde
11-jarige Cornelia Becker om een einde
te maken aan hun „afschuwelijke han
delswijze" en het meisje vrij te laten.
Men zag het hem aan, dat hij zoals hij
zelf zei met angst meeleefde met het
lot van het Duitse kind, dat begin no
vember al werd ontvoerd en dat zelfs
ondanks het aanbod van een losgeld van
twee miljoen mark niet aan haar ouders
was teruggegeven.
Reeds de eerste twee dagen stak het be
zoek de mismoedigen een hart onder de
riem. De opkomst van de Duitsers be
wees, dat de mensen niet zo arm hoeven
te zijn als Polen, Latijns-Amerikanen of
Ieren om hun heil in het geloof te zoe
ken. Het was alsof zij wilden demonstre
ren dat de welvaartsmaatschappij niet
alleen op haar materiële verworvenhe
den kan teren.
Ook de diaspora van het noorden werd
door de paus in Osnabrtlck bezield. Gis
teren riep hij hier de katholieken niet al
leen op om contact te zoeken met de pro
testanten, maar hen zelfs aan te sporen
tot de beleving van hun eigen protes
tantse geloof. Ondanks het relatief gerin
ge aandeel van de katholieken in deze
van oudsher Lutherse regio, hadden zich
hier in de openlucht tegen de 200.000 ge
lovigen verzameld, die wederom uren
lang regen en wind trotseerden om hun
verbondenheid met de paus te betuigen.
Miss World ziet af
van titel
LONDEN De Westduitse
Gabriella Brum heeft afgezien
van haar donderdag veroverde
titel „Miss World".
De 18-jarige blondine won de
uitverkiezing temidden van 66
andere schoonheidskoningin
nen. De 19-jarige Kimberley
Santos, die op de tweede plaats
eindigde, wordt nu de nieuwe
Miss World. De Westduitse zou
van de titel hebben afgezien
omdat haar 52-jarige verloof
de, de rijke filmproducer Ben-
no Bellenbaum uit Los Ange
les, het met haar uitverkiezing
niet eens was.
Ontmoeting
Kissinger en
minister Botha
PARIJS De Zuidafrikaanse
minister van buitenlandse za
ken Roelof Botha en de Ame
rikaanse oud-minister van bui
tenlandse zaken Henry Kissin
ger hebben gisteren in Parijs
twee uur met elkaar gepraat:
Kissinger is lid van Ronald
Reagans „overgangsploeg". Na
afloop werd door beiden ver
klaard dat het een persoonlij
ke bijeenkomst van oude
vrienden was geweest. Botha,
die éérst bezoeken had ge
bracht aan Londen en Brussel,
is gisterenavond naar zijn land
teruggekeerd.
Officiële aanklacht:
Bende van Vier
schuldig aan
dood 34.000
Chinezen
PEKING China heeft eis-
teren de weduwe van Mao
Zedong en negen mede-be
klaagden beschuldigd van
het doden van meer dan
34.000 Chinezen en het ver-1
volgen van een half miljoen
burgers. De akte van be
schuldiging tegen Jiang
Qing en de mede-beklaagden
die eens over China hebben
geheerst, is een heel boek
werk geworden waarvan
gisteren delen werden gepu
bliceerd. Vandaag volgen
meer uittreksels.
De akte bevat een lijst van
martelingen, zuiveringen en
„vervolging tot de dood" van
kaderpersoneel, partijfunctio
narissen, militairen, leraren en
anderen.
In Binnen-Mongolië werden
346.000 mensen vervolgd, van
wie er 16.222 werden gedood.
In Yunnan werden in 1968 tij
dens een zuivering van partij
leden 14.000 mensen gedood.
Enkele maanden eerder waren
in Hebi „meer dan 84.000 par
tijleden vervolgd, van wie
2.955 tot de dood toe".
De meeste incidenten hebben
zich voorgedaan tijdens de
Culturele Revolutie van 1966
tot 1976, toen Mao's weduwe
en drie anderen van de
„Bende van Vier" uit naam
van Mao over China heersten.
tSCHAU Lech Walesa, de leider Inmiddels duurde de arbeidsonrust tij- bleken. In Csestochowa kwamen de arbei- zië zijn ontevreden mijnwerkers in hon- een periode van arbeidsrust tegemoet zou het geen verdere leningen voor Polen van
de Poolse onafhankelijke vakbon- dens het weekeinde in Polen voort, ders in verzet tegen de plaatselijke gou- gerstaking gegaan. gaan. het Westen wil, omdat de miljoenen dol-
heeft zaterdagavond de Poolse ar- hoewel in Gdansk enige vooruitgang is verneur. Met gebruik van sitdownstakin- In andere sectoren van de industrie wordt Lech Walesa heeft partijleider Kania be- lare, die zo het land in worden gepompt
ers opgeroepen, om niet te hard bereikt in de onderhandelingen tussen gen en van andere vormen van protest, met staking gedreigd. Dit alles heeft de loofd, dat hij alles in het werk zal stellen gebruikt worden om de oppositie tegen
stapel te lopen en op te houden de regering en werkers in de gezond- eisen leraren, werkers in de gezondheids- verwachting doen verdwijnen, dat Polen, om de arbeidsgeschillen te helpen oplos- het communistische systeem te verster-
jA geschillen met de autoriteiten te heidszorg. zorg en museumemployees, onder meer na de uitspraak van het Hoooggerechtshof sen. ken".
,0(Jechten met „guerrillataktieken". Vele andere problemen zijn onopgelost ge- hogere lonen. In het industriegebied Sile- over de statuten van de vrije vakbonden, Moskou heeft inmiddels laten weten, dat
n hefe
indhyt
lienini
van e<
mfiets
pierpe
tapelai
fietsaa
de
vkundi
en mi
e bezi
I uitvii
mtra.
staan
wat
ding
omen
En bi
tot e<
i duize
moeili
:0SABON Bij de vrijdag gepleegde
sgreep in Guinee-Bissau, waarbij presi-
Luis Cabral werd afgezet, zijn twee do-
tcvallen, zo heeft de Portugese staatsra-
Meegedeeld.
i het hoofd van de veiligheidsdienst, An-
Juscardini, en een lid van de heersende
vl tistisch georiënteerde partij, Otto Schatt.
ster Vasco Cabral, geen familie van de af-
te president, is de Zweedse ambassade bin-
ivlucht na gewond te zijn bij zijn ontsnap-
uit handen van de troepen van majoor
a, die hem wilden arresteren.
a cheidene ministers worden nog gezocht
n de troepen die de staatsgreep hebben ge-
i met het doel de Kaapverdiërs uit de
[posities in partij en regering te verwijde-
Onder de gevluchten zijn de minister van de
strijdkrachten, Umaru Djalo, die majoor Vieira
in dit ministerie van defensie was opgevolgd.
De nieuwe revolutionaire raad die nu aan het
bewind is gekomen is samengesteld uit de
zwarte bevolking van Guinee.
Volgens het Portugese persbureau ANOP is de
afgezette president Luis Cabral onder huisar
rest geplaatst.
Volgens een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken in Den Haag bevinden
zich momenteel ongeveer vijftig Nederlanders
in Guinee Bissau. De meesten zijn daar in het
kader van de ontwikkelingssamenwerking.
Omdat alle verbindingen met Guinee-Bissau
verbroken zijn, kon buitenlandse zaken verder
niets meedelen over de toestand van de Neder
landers in dit gebied.
ac Nei
wam
ie beu
door
Iwerpe
3ts m<
n op
ichte,
trkto
IANNESBURG Enige
trlandse organisaties,
de Stichting 1940-45.
_«de tJniversiteit van
bi wria doen weten, dat een
stcollectie, die onlangs
de Universiteit is ge-
ïken, bestaat uit schil-
en« die tijdens de oor-
aren van joodse Neder-
,i ws zijn gestolen. De or-
t saties eisen, dat de col-
e naar Nederland wordt
Igcbracht.
collectie is vermaakt door
de Nederlander Jacob van Til
burg, die tijdens de oorlog wet
houder was van Dordrecht. In
die hoedanigheid nam hij
schilderijen van joodse Neder
landers, die gedeporteerd wa
ren of zouden worden „in be
waring". Hij werd na de oorlog
wegens collaboratie met de
vijand tot dertien maanden
veroordeeld.
De meeste mensen, aan wie de
schilderijen hebben toebe
hoord zijn nu overleden en er
zouden nu pogingen in het
werk moeten worden gesteld
om hun nabestaanden op te
sporen.
Volgens het Zuidafrikaanse
zondagsblad Sunday Tribune
wordt aangenomen, dat het
Nederlandse ministerie van
buitenlandse zaken binnen
kort de Zuidafrikaanse rege
ring over deze zaak zal bena
deren.
Professor Nilant, hoogleraar
aan de kunsthistorische facul
teit van de Universiteit van
Pretoria acht het onwaar
schijnlijk dat de schilderijen,
waaronder een Rembrandt,
aan Nederland zullen worden
teruggegeven. „Het is nooit be
wezen dat de collectie gestolen
is en dat dit na veertig jaar
wel gebeurt, is niet waar
schijnlijk. De universiteit heeft
wel laten weten, dat als ie
mand kan aantonen dat een
bepaald werk aan hem toebe
hoort, het zal worden terugge
geven", aldus prof. Nilant.
Reddingsploegen zoeken tussen de smeulende resten van een munitiefabriek in Bangkok naar doden en gewon
den.
BANGKOK Bij een geweldige wond, van wie velen ernstig. De fa- In de fabriek werden granaten en
ontploffing in een wapenfabriek briek zelf is ingestort, van een andere munitie vervaardigd De mi-
in het hoofdlegerdepót van Thai- woonblok met legergezinnen werd litaire autoriteiten achten sabotage
land zijn zondag tenminste 38 een hele muur weggeslagen. De niet uitgesloten. Het officiële pere
mensen omgekomen. meeste slachtoffers zijn gevallen on- bureau noemde echter kortsluiting
der het legerpersoneel en hun fami- als oorzaak.
Ongeveer 300 mensen werden ge- lieleden.
WASHINGTON De VS nen. Over deze onafhan-
zijn akkoord gegaan met kelijkheid is zo'n twaalf
het verlenen van onaf- jaar onderhandeld,
hankelijkheid aan de Pa
lau-eilanden, een deel van Micronesië, zoals dit ei-
het eilandengebied .ten landengebied genoemd
Westen van de Filippij- wordt, was tot Wereldoor
log I gedeeltelijk Duits ve de Palau-eilanden ook
koloniaal bezit en werd delen van de Carolinen-,
daarna Japans mandaat- Marianen-, en Marshallei-
gebied. Na Wereldoorlog landen.
II kwam het onder de be
scherming van de VS. Tot
de groep behoren, behal-
MADRID Het vijftiende congres
van de Socialistische Internationale,
dat gisteren na drie dagen vergaderen
in Madrid geëindigd is, is duidelijk
verdeeld gebleken over Israëlisch-
Arabisehe conflict. Voorts is veel ge
sproken over de mogelijkheid dat
SALT II niet geratificeerd wordt en
over de invloed, die daarvan zal uit
gaan op de plaatsing van de zogeheten
Eurostrategische wapens in Europa
door de NAVO.
Ten aanzien van het Midden-Oosten werden
verklaringen uitgegeven door Willy Brandt,
voorzitter van de Socialistische Internationale,
Bruno Kreisky, kanselier van Oostenrijk, Shi
mon Peres (Israëlische arbeiderspartij) en
waarnemer Boutros-Ghali van de nationaal-de-
mocratische partij van Egypte. In die verkla
ringen werd opgeroepen tot onderhandelingen
tussen Israël en zijn Arabische buren met name
Jordanië. Wat het Palestijnse probleem betreft
werd gezegd, dat dit „in al zijn aspecten" moet
worden opgelost; men sprak ook van „de legi
tieme rechten van het Palestijnse volk. Een
Spaanse verklkaring ging nog verder. Daarin
wordt de PLO genoemd als de vertegenwoor
diger van het Palestijnse volk". In de slotver
klaring is uiteindelijk een oproep komen te
staan, om tot vredesonderhandelingen te ko
men tussen Israël, zijn buurlanden en de Pales-
tijnen om een vrede te bereiken, die de veilig
heid van alle betrokkenen garandeert.
Eensgezinder waren de socialistische afgevaar
digden in hun mening, dat de ratificatie van
het SALT Il-verdrag ter beperking van de stra
tegische wapens in gevaar was, nu Reagan de
nieuwe Amerikaanse president wordt. In de
slotverklaring staat, dat een mislukking van
SALT II een „negatieve invloed zal hebben op
de onlangs in Genève door de VS en de Sovjet-
Unie geopende onderhandelingen over de be
perking van middenlange-afstandraketten in
Europa".
