TERUGBLIK
flink gedoe in 'De terrorist'
Veel lawaai en
Annet Nieuwenhuyzen krijgt
in NOS-f ilm niet de kans over
Mutter Courage te vertellen
TELEVISIE VANAVOND1
RADIO DINSDAG
TELEVISIE
DINSDAG
RADIO VANAVOND
DUITSLAND WDR 3
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Curi
Duits. 19.00 Inform, serie. 19.45 Jo
nal 3. 20.00 Journ. 20.15 Gev
progr. 21.45 ein Privatuntornehem
private enterprise), Engelse speelfij
22.55 Journ.
BELGIE NEDERLANDS
18.00 Poppenfilmserie. 18.05 Tek
filmserie. 18.30 Slapstick. 18.35 Ql
School. 19.00 Inform, progr. UflDEf
Verkeerstips. 19.35 Meded. en Mnenoc
gen. 19.45 Journ. 20.10 Weerfj"
20.15 Spelprogr. 20.50 Oorlogsrfj
ten, tv-serie. 21.40 Consumenljd SeS
mag. 22.20 Journ. 22.35 Ofpsen
School. T'bis'-|
nt nif
BELGIE FRANS tfne d
18.15 Spelprogr. 18.30 Progr. vi geer
ouderen. 19.00 Sportmag. 19(
Weerber. 19.30 Journ. 19,55 La "jonge'
au bout du fil, speelfilm. Aansl.: l\y;iiv
cussie. 23.00 Weerber. en journ. L,eer
BELGIE FRANS 2
Tot 18.30 Zie NET 1. 18.30 f
Amours de la Belle Epoque. Tv-s«Pen
Serie 4: Het huwelijk van Chiipen v
naar het werk van Gyp. Met inr funj
hoofdrollen: Magall Renoir, France ha
Berge, Jean-Pierre Moulin, e.a. 1sL,aar,
Zie NET 1 tot 19.55. 19.55 Sol
Wallonne. Vandaag het cabaret )15 °P'
Doornik. 21.50 La rèvolution sijgezet
cieuse. Herhaling van het progranjzitten
van 9 november op NET 1: Het Lide
derwijs en de computer. 22.30 Sqn
tacle Magazine, Kulturele agenda r;
Bernadette Abratè (herh. v. 9 novfnuhe
ber NET 1). 22.50 Einde. n hun
Journ. 16.10 Journ. 16.15 Docurrt
taire film. 17.00 Michael aus Lonrt,
berga, kinderserie. 17.25 Kinj.
progr. 17.50 Journ. (Region, prf
NDR: 9.30-10.00 Kleuterprogr. W|-
8.10-11.55 Schooltelevisie). t
DUITSLAND 2
16.30 Progr. voor ouderen. 1
Journ. 17.10 Informatieve kinders
17.40 Gevarieerd magaz.
DUITSLAND 3 WDR
8.00 Gym. 8.10-11.55 Schooltelev
9.30 Kleuterprogr. 17.00 Schoolte
sie.
BELGIE NED. 1
15.30 Documentaire. 16.40-17.
Iltaire muz.
Zie Net 1
BELGIE FRANS
16.00 Un veterinaire en campa
tv-serie. 17.30 Tekenfilmserie. 1
Tekenfilms.
IM 3 "etffc
uur nieuws. 18.03 De Avond tWee
alionale Hitparade AVRO: hrip\
15 20.02 Het Sleenen Tijd 'IF
>s. ballads en beat. 22.02 AVl- Ue
i. 23.02 Candlelight. ig om
Zaterdagavond was er bij de
NCRV weer „Schrikdraad",
een ietwat alarmerende titel
voor een nogal argeloos uitval
lend programma. Daar was om
te beginnen het optreden van
de beklagenswaardige man,
die het niet kon vermijden zo
veel op Jimmy Carter te lijken
en die wij dus al eens lijfelijk
hadden kunnen aanschouwen
in, ik meen een of andere Wil
lem Duysshow. Hij sloeg wat
onzin uit die ons nauwelijks
aan het schrikken kon bren
gen en zelfs niet aan het la
chen. Voor de rest stelden
Henk Mochel en Hans Sleeu-
wenhoek op vrij onduidelijke
wijze een of andere „witte
boordencriminaliteit" aan de
orde. Een interessant onder
werp voorwaar, maar de enige
conclusie die wij uit het gehele
gedoe konden trekken was,
dat wij nou eenmaal niet alle
maal Frits Bom kunnen zijn.
Maar over hem hieronder.
Voor de rest zal ik niet zeggen
dat „Schrikdraad", de zoge
naamde „ergernisknop" het
meest ergerniswekkende is,
maar ik moet er de samenstel
lers van het programma toch
wel attent op maken, dat zij
zich met het invoeren van dat
ding schuldig maakten aan
een verleggen van de verant
woordelijkheid. Het is name
lijk typisch de taak van de
programmamakers te zorgen
voor niet-vervelende of zelfs
ergerende interviews. Hoezeer
dat allemaal pijnlijk gaat spe
len bleek trouwens uit een
vraaggesprek met de heer dr.
Johan Ferrier, gewezen presi
dent van Suriname, dat vol
strekt ten onrechte abrupt
werd afgeknepen.
In de „Alles is anders-show" is
toch niet alles zozeer anders of
daar kwam de hierboven ge
noemde Frits Bom de om
budsman van de VARA dus
opdraven. Hij legde zijn onge
twijfeld terechte (en door de
rechter inmiddels dan ook ge
sanctioneerde) strijd tegen de
Scientology kerk nogmaals uit.
In een andere omgeving, dat
wel.
Naar aanleiding van de Ame
rikaanse verkiezingen was er
verder Marcel van Dam, die
enige weet schijnt te hebben
van het „mannetjes- en
vrouwtjesmaken" in de poli
tiek, zoals Van de Heuvel het
uitdrukte. Over de image-buil
ding dus. Bij Den Uyl hielp
het, naar zijn getuigenis, niet.
Of de duvel ermee speelde
kwam meteen daarna een item
over de Sterreclame aan
orde, waarin een middel te
jeugdpuistjes werd aanbevi
dat ook niet bleek te hel~
Gisteravond kwam de
voor het eerst met „Vrau
vuur", dat die omroep een
de twee maanden schijnt
willen uitzenden en wa
„een deskundige" door de
natie per telefoon en door
beperkt publiek in de zaal
worden ondervraagd.
Om te beginnen was dat
een minister president
Agt. Wat een mens al lang
zien aankomen' gebeurde
tuurlijk ook weer: er ware.'
veel vragen, er was te wt
tijd (een uur). Zo gaat het
deze soort programma's al
zo ging het ook nu. Gegeh,
die onuitroeibare situatie
gezegd worden, dat èn
Agt èn Van Meekren e
beste van maakten. Ter
en tenslotte: toen laat
noemde even Joop den
zou opbellen om een r"
van hem los te krijgen,
de oppositieleider iets te
aan de lijn. Althans zal zei
meest argeloze kijker zich
ben afgevraagd waarom
zo'n duidelijk afgespri
werk enige spontaniteit
worden voorgewend.
HERMAN HOFHUI
v° JL -
lpe^g
iNaam
Adrei
Postc
IgBetaa
er A<
it Posto
Pelef<
Sfuur
>lakk
l Antwi
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
MAANDAG 10 NOVEMBER 1980 PAGINA
NEDERLAND 1
NOS
18.25 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Klem
18.55 Journaal
NCRV
18.59 Wollie's Wereld
19.05 Mini-voetbal
19.55 President F.D.R.
Roosevelt,
speelfilm
DUITSLAND 1
20.00 Journ. 20.15 Amus.mag. 2lJ
Kontraste. 21.30 Berlin Alexanc
platz, tv-serie. 22.30 Actual. 23
Der Tanzpalast (Roseland). Ar
speelfilm. 00.40 Journ. (Reg.pre
NDR: 18.00 Sport. 18.30 Act
18.45 Kleuterserie. 18.55 Achti
Zoll, tv-serie. 19.25 Inform.
19.59 Progr.-overz. WDR: 18.00
Pauli Landungsbrucken.
18.30 Sprookje. 18.40 Achtung
tv-serie. 19.15 Actual. 19.45
film.).
DUITSLAND 2
18.20 SOKO 5113, politieserie. 19)
Journ. 19.30 Muziek kwls. 20.15 F
rep. 21.00 Actual. 21.20 ein H
fur sich, tv-serie. 23.15 Journ.
EC
tterscl
betr
»vinci
;houi
ontw
ft J-
ffhcc
Toneelgroep Randstad geeft
op donderdag 13 en vrijdag 14
november in het Congresge
bouw te Den Haag voorstellin
gen van 'Arsenicum en oude
kant' van Joseph Kesselring in
de regie van George van
Woerden.
Vier delen omvat de serie
„De terrorist", waarvan van
avond het eerste deel wordt
uitgezonden. De Amerikaan
se titel „To kill a cop"
(Doodt een politieman)
komt dichter bij de inhoud
van het verhaal, waarin po
litieagenten zonder enige
noodzaak naar de andere
wereld worden geholpen. De
hele serie, een samenraapsel
van zinloos geweld, roept de
vraag op hoe zinvol het is
een dergelijke serie op de
buis te brengen. Liefhebbers
van veel lawaai, gierende
banden, Amerikaanse vaart
en flinke types komen ruim
schoots aan hun trekken en
dat zal de bedoeling ook wel
zijn geweest. Centraal staat
een Oosters type, Everett
Walker, die in New York
een aardige baan had als ter
rorist en na vele jaren terug
komt om dat baantje voort
te zetten. Hij mist zijn vroe
gere gabbers. Maar als hij
tot de ontdekking komt dat
twee man voortdurend aan
slagen plegen op politiemen
sen, zoekt hij contact met
dat tweetal. En dan ontstaat
vanzelf een nieuwe golf van
misdaden, waarmee de kij
ker zich vier keer 45 minu
ten kan vermaken.
Ned. II 21.20 uur.
Klem
In het KLEM-programma
brengt de schoiengroep van to
neelgroep Centrum een spel
en gesprek, waarin inzicht
wordt gegeven in maatschap
pelijke situaties en systemen.
Ned. I 18.45 uur.
Wollie's wereld
Een afgebrand huisje brengt
Bertus en Wollie nader tot
huilen dan tot lachen.
Ned. I 18.59 uur.
Minivoetbal
De finalisten van het vorige
seizoen komen tegenover el
kaar te staan, t.w. Rotterdam
Ahoy en Limburg, met daarin
voetballers als Arie Riedijk,
Gerard Hoenen, Barry Huls
hof en Frans Körver.
Ned. I 19.05 uur.
President
Roosevelt
Een film over het meest kri
tieke regeringsjaar in 1944 van
de alom sympathiek gevonden
Amerikaanse president Fran
klin Delano Roosevelt. Hij
leed aan polio en was deson
danks twaalf jaar werkzaam
op zijn hoge post. Zijn ziekte
verergerde in het oorlogsjaar
1944, maar men verzweeg dat
om het verloop van de Tweede
Wereldoorlog niet ongunstig te
beïnvloeden. Jason Robards
speelt de rol van Roosevelt en
Eileen Hackart diens .vrouw
Eleanor. Zij had echter in dat
historische stadium minder
met hem te maken dan zijn
persoonlijke secretaresse.
Ned. I 19.55 uur.
Meterkast
Niek Heizenberg maakte de
documentaire „Instructies in
de meterkast" over civiele
verdediging en bewapening.
Per minuut geeft de wereld
250 miljoen aan bewapening
uit, jaarlijks meer dan een bil
joen gulden, schrijve:
1000.000.000.000. De huidige
voorraad kernwapens bevat
een vernietigende kracht, die
de in elk jong mens. Tegelijk echter ver
dient zij als marketentster aan de oorlog.
Brecht, op het toneel toch een leermeester,
geeft in dit stuk zijn kijk op zin en waanzin
van de oorlog. Dit vergt van de speelster
van de Courage-rol een dubbelhartige hou
ding. En verder werkt Brecht met wat men
in de toneelwereld „vervreemding" noemt,
d.w.z. dat de acteurs in Brecht-stukken hun
rol zo moeten opvatten, dat zij duidelijk de
indruk wekken een rol te spelen. Zij zijn
daarmee niet wie zij spelen, maar laten
mensen in bepaalde omstandigheden zien.
Ook dat stelt eisen aan de instelling van een
acteur(trice).
Als je niet in staat bent een bepaalde voor
stelling te zien, en wie kan er avond aan
avond vanuit de verste uithoeken van het
land naar Amsterdam reizen, dan ben je
aangewezen op wat kranten schreven.
Daaruit weet men wat men ervan weet. En
dan wil men van Annet Nieuwenhuyzen als
Mutter Courage horen hoe zij tegen Brecht
aankijkt en wat zij in die moeder-marke
tentster ziet, wat die Mutter noopte tot een
verfoeilijke verscheurdheid omdat zij leven
moet en hoe zij die gedreven en geteisterde
vrouw op het toneel tot leven wekt. Geen
vage vragen dus over hoe je een rol doet,
maar wat voor een mens die Mutter is.
Van deze overweging had Luk Brancquaert
van het Ned. Theater Instituut moeten uit
gaan om een groot publiek te bereiken. Van
Roodeschool tot Maastricht. En als hij al niet
op dat idee gekomen was, hadden de men
sen van de NOS hem op die gedachte moe
ten brengen. Dat deze programmamakers
initiatieven doorschuiven naar anderen lijkt
een vorm van delegeren, waar we gelukkig
mee kunnen zijn, maar het initiatief uit
handen geven duidt of op een te groot ver
trouwen in een ander dan wel op een te ge
ringe fiducie in zichzelf. Voor beide is geen
enkele reden.
En dit geldt dan ook voor de filmieke bena
dering van Herman Vinck van het Werk-
teater en Jack Vecht van de toneelgroep
Baal. Ook die mogen praten over hoe je de
figuur van een rol bij jezelf opzoekt en hoe
je je beschikbaar stelt voor de regisseur.
Leuk voor de vertrouwelingen in het vak,
maar wat wordt de kijker daarmee wijzer
over het stuk „George Sand" en van het
spel „Gewoonweg", waarin zij spelen? Men
krijgt er weliswaar fragmenten van te zien,
maar diepere duidingen ontbreken. George
Sand, ook alweer zo'n vrouw die een eigen
wereld om zich heen schiep, waarin zij kun
stenaars als Flaubert en Chopin betrok.
Toen die op het toneel werd gezet, hield
men zich in de voorstelling bezig met de
drijfveren van een artiest. Geen woord
daarover van Vecht, noch van het Ned.
Theater Instituut, noch van de NOS. Idem
dito Herman Vinck, die met Werkteater in
voorstellingen voor scholieren meer begrip
zoekt te wekken voor het gehandicapte
kind. Men ziet in deze voorstelling acteur-
s(trices) zich spastisch bewegen, maar wat
weten zij echt van het gevoelsleven van een
dergelijk kind? Dat kun je dan wel naspe
len, maar alles wat in deze sfeer niet au
thentiek, niet levensecht is, wordt gemakke
lijk potsierlijk. Hoe denken tonelisten aan
dit levensgrote gevaar te ontkomen? De be
doeling van deze voorstelling is oprecht
"meer begrip te wekken, maar hoe doe je dat
zonder gehandicapten in het belachelijke te
trekken? Daar wordt niet over gepraat in
deze film, wel over de gevoelens van de ac
teurs.
We denken, dat hier het verschijnsel van
het sterrendom zich wreekt. De man/vrouw
die een rol doet wordt belangrijker geacht
dan hetgeen door middel van die rol bij een
breed publiek moet worden gebracht. Op
die manier lijkt het Hollywood wel, maar
daar moest het zo benaderd worden, omdat
de film daar eerst en vooral commercieel
was en het publiek ertoe verleid moest wor
den om sterren te gaan kijken. Hier wordt
echter theater van overheidswege gefinan
cierd en niet de acteur gesubsidieerd. Dat
vraagt in de verkenning van het theater
werk een andere invalshoek. Een Mutter
Courage die zegt waar het op staat en waar
het om gaat.
1.25 miljoen maal sterker is
dan die op Hiroshima tot ont
ploffing kwam. Zal dit leiden
tot wereldvrede of tot een
wereldcatastrofe en kunnen
we dat geld niet beter gebrui
ken?
Ned. I 21.55 uur.
De vijf
De club van vijf uit deze
jeugdserie belandt op een
boerderij, waar vreemde din
gen geschieden, o.a. met een
verdwenen piloot.
Ned. II 18.59 uur.
Angie
Angie geniet van een paar
baaldagen, maar dan wordt
het heimwee naar haar werk
in de koffieshop haar weer te
sterk.
Ned. II 19.25 uur.
Dubbelspel
Spel van Ivo Niehe met twee
vrouwelijke en twee mannelij
ke koppels voor fraaie prijzen.
Hierbij wordt ter verhoging
van de vreugde ook gewerkt
met de verborgen camera. Een
van de deelneemsters is Jan-
nie Drost uit Hoorn.
Ned. II 20.27 uur.
Soap
In de Soap-aflevering gaan de
Twee politieagenten op wie
terrorist" heeft gemunt.
spelers weer op de vlotte toer
met ontvoerders, een zwanger
schap en een detective.
Ned. II 22.40 uur.
Tennis
Beelden van het in Amster-
men het in de tv-serie „De
dam te houden proftennistour-
nooi met aandacht voor de
dubbels met dames als Betty
Stöve, Virginia Ruzici, Hana
Mandilkova, Mimi Jausovec,
Ellie Vessies en Marcella Mes-
ker.
Ned. II 23.05 uur.
nVo<t <N0S: leder heel uur nws->-
AVRO: 7.03 Radlojourn evenals
Tl om 7.30, 8.03 en 8.30). Tol 9.03
_J L (S) Aulo In? AVRO aan. 9.03 (S)
Vicht Arbeidsvitaminen. 10.02 De
uxt Zandbakshow 10.10 (S) Arbeids
vitaminen. vervolg. 11.02 Desiree, hoorspel-
0 (S) UIT is IN. 11.45 (S) R
12.30 Nws. 12.36 Echo. 13.00 Nws
Goal. 13.30 Schoolradio. 14.30
school. 15.15 God. hoe heet je
(NOS: leder heel
VARA: 7.02 (S) Gesoder
een mieters progr. 8.30
land, ze zeggen. 10.30
pisch Jansen. 11.30 (S)
zin. 9.30 (S) V
10.00 (S) Opus tien tol
12.00 Nws. 12.02 (S) Interi
13.00 (S) De meest ver
klassieke tien. 13.30 (S) Koren en kc
14.00 Nws. 14.02 (S) De hoge "C". 14.
Guitarlteiten. 15.00-17.00 (S) Belcantoi
Annet Nieuwenhuyzen had men meer over Mutter Courage moeten laten praten en wat minder over zichzelf.
NCRV
21.55 Instructies in de
Meterkast,
documentaire
22.45 Tot besluit
NOS
23.00 Journaal
23.05 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND 2
TELEAC
18.25 Sociale verzekering, 1e
cyclus, les 5
TROS
18.59 De Vijf
19.25 Angie
TROS
20.27 Dubbelspel
21.20 De Terrorist, tv-serie
22.05 AktuaTV
22.40 Soap
23.05 TROS Sport Extra
NOS
23.50 Journaal
23.55 Nieuws voor doven en
slechthorenden
De drama-afdeling van de NOS zoekt be
wust samenwerking met instellingen die
zich bekommeren om kunst. Om ver
schillende redenen een toe te juichen col
laboratie, want bij de een zit het subsi
diegeld en bij de ander de kennis en sa
men kunnen zij een heel eind komen in
de kunst om kunst bij het volk te bren
gen. Maar dan moeten wel de bij beide
aanwezige kwaliteiten in de juiste ver
menging aangewend worden. Helaas ge
beurt dat niet altijd. Dat gaat dan ten
koste van het product dat zo mooi had
kunnen zijn.
Van een minder gelukkige greep getuigt de
NOS-film „Bij wijze van spelen", die mor
genavond om 22.10 uur op Ned. I iets over
toneel vertelt. Voor het maken van dit
werkstuk zocht de NOS contact met het Ne
derlands Theater Instituut. Prachtig. Op dit
instituut weet men alles van toneel en de
NOS beschikt over de mensen om in die to
neelwereld te filmen. Dus Jonne Severijn er
met de camera op af, terwijl hij ook in ande
re opzichten de aanmaak van deze film re
gelde. De redactie, zeg maar de benadering
van het gekozen onderwerp, liet de NOS
echter in handen van een medewerker van
genoemd instituut, met name Luk Blanc-
quaert, over wie geen kwaad woord, maar
de moeilijke kunst van de journalistiek, het
overbrengen van informatie, beheerst hij in
onvoldoende mate. Hij blijft bij vage vragen
en daarop komen voornamelijk vage ant
woorden. Dit had gemakkelijk voorkomen
kunnen worden door een andere invalshoek
te kiezen.
Dat dit niet gebeurde is jammer, want een
actrice als Annet Nieuwenhuyzen, draagster
van de Theo Mann-Bouwmeesterring, die
destijds bij de Haagse Comedie begon, zou
heel wat over haar vak kunnen vertellen.
En dat doet zij ook, maar voornamelijk over
het ook voor haar moeilijk grijpbare proces
om zich de rol eigen te maken van „Mutter
NEDERLAND 1
NOS-NOT
10.00-12.00 Schooltelevisie
NOS
13.00-13.05 Nieuws voor
doven en
slechthorenden
NOS-NOT
14.00-15.00 Schooltelevisie
NEDERLAND2
Courage de titelrol in het stuk van Bertold
Brecht, die zij speelde in de opvoering van
het Publiekstheater. Zij vertelt hoe belang
rijk de aanwijzingen van een regisseur zijn,
omdat die bepaalt wat er met een rol moet
worden gedaan. Dat je voor de regisseur als
materiaal geldt. Dat je daarna met zijn allen
aan een stuk gaat werken. Dat je met zo'n
rol vergroeit, omdat je er ook heel wat van
jezelf in aan moet brengen. En hoe je als ac
trice in jezelf op zoek gaat en daarbij jezelf
weer tegenkomt. Zij ontdekt dan dingen bij
zichzelf, die zij blijkbaar in zich draagt,
maar die zij in het dagelijks leven niet nodig
heeft en derhalve in het normale menselijke
verkeer niet gebruikt. Op het toneel laat zij
juist die verborgen persoonlijkheid in haar
spreken aan de hand van voor die rol enor
me lappen tekst. Er komt een onderstroom
van emoties in haar los. Die moet zij in zich
voelen om haar tekst goed te kunnen zeg
gen en al toneel spelend indringend over te
laten komen. Om dit te kunnen'doen moet
zij heel diep in het karakter van een ander
duiken, in dit geval Mutter Courage. Op een
gegeven ogenblik zegt zij niet meer te weten
wat toneelspelen is. Dat gevoel overkomt
haar als de vrouw, van wie zij de rol speelt,
bezit van haar heeft genomen en eigenlijk
bezig is een rol met haar te spelen. Ze zeg
gen wel eens, dat een toneelspeler in de
huid van een ander kruipt. In wezen is het
net andersom en kruipt de figuur van een
rol in de huid van een acteur, die zich op
dat moment helemaal laat voortdrijven door
de ziel die tijdelijk onderdak heeft gekozen
in zijn lichaam en in zijn geest.
Ongetwijfeld interessante kost voor die Am
sterdammers, die deze voorstelling hebben
gezien, maar minder eenvoudig te volgen
voor de mensen in het hele land, die van
deze opvoering niet meer weten dan zij er
in de krant over hebben kunnen lezen. Wat
weet het merendeel van het volk van
Brecht en in het bijzonder van Mutter Cou
rage, de vrouw die haar dochter in de oorlog
het slachtoffer ziet worden van een aanran
ding, die de oorlog verfoeit, omdat doodge
wone jongens van het ene land tot doden toe
worden opgezet tegen doodgewone jongens
uit een ander land, waarbij misbruik wordt
gemaakt van de verborgen aanwezige woe-
