Energieprobleem geen
motief om Nederlandse
tuinbouw „in te dikken
Tendens naar
uitbreiding
teelt andere
siergewassen
MINISTER BRAKS OVER JAREN TACHTIG
Rijk stimuleert leningen door boer en tuinder
VORST SLAAT TOE
EEN SLECHTE WEEK IN DE BLOEMENHANDEL
DROOGVERKOOP BLOEMBOLLEN GROEIT
IND-EN TUINBOUW
LEIDSE COURANT
MAANDAG 10 NOVEMBER 1980 PAGINA 11
envj
lerijbl
liter g
POELDIJK „De explo
sieve ontwikkeling van de
olieprijzen heeft de buiten
landse concurrentie weer
cnoflc^ eens op volle kracht laten
opstomen tegen onze zo be
nijde glastuinbouw. Het
nare daarbij is, dat een zo
van de export afhankelijk
land als het onze, dergelij
ke pressie niet volledig
kan negeren, ook al is dat
geble\ strikt juridisch genomen
prei prima verdedigbaar".
Aldus de landbouwminis-
ter Braks tijdens de alge-
i zoeA| mene vergadering van de
j Kring Westland van de
door\ Katholieke Land- en Tuin-
de p| bouwbond (L.T.B.) in de
nie e/i| veiling Westland-Noord te
Poeldijk, waar hij zijn vi
sie heeft gegeven op de
glastuinbouw in de jaren
citro «so. Centraal hierbij ston
den de energieproblema-
tiek en de internationale,
concurrentiepositie.
sm$ Gaandeweg is een situatie
ontstaan, die bij overheid en
tuinbouwbedrijfsleven tot het
besef heeft geleid, dat aan
passing van de afspraken tus
sen Gasunie en Landbouw
schap onontkoombaar was.
Bij de totstandkoming van
het nieuwe akkoord heeft
minister Braks bemiddeld.
Uitgangspunt hierbij was
ttta w voor ^em °-m-: tuinders de
JEAN grootst mogelijke zekerheid
te bieden over een langere
periode; streven naar het
weer bereiken van een pari
teit met de olieprijzen.
De bewindsman zei er zich
van bewust te zijn, dat de o-
peratie niet pijnloos is, maar
ook dat de druk nog niet van
de ketel is. De Europese
Commissie zal een onderzoek
instellen naar ons aardgasbe
leid voor tuinders en is voor-
nemens dat beleid ter toet-
ooglëijsing °P ongeoorloofde con-
'currentie-aspecten voor te
Ieê6en aan het Hof van Justi-
zijn I tie.
leerstflln verband met het optrek-
faculken van de gasprijs is een
schap]aanta' begeleidende maatre-
bij.
bij.
uur
Rijks'
inder-
ticht.
Weel
deel op kortere termijn
enige verlichting kan bren
gen. Andere zijn er mede op
gericht door energiebespa-
in tej
jeug<"
ped
bekro
ring de concurrentiekracht
blijvend op te vijzelen. Voor
1980 en 1981 is hiervoor 10
min resp. 25 min beschik
baar.
Minister Braks verklaarde
daf onderzoek naar mogelijk
heden tot energiebesparing
temeer omdat de budget
taire ruimte gering zal blij
ven een hogere prioriteit
heeft dan bijvoorbeeld direc
te subsidies aan het bedrijfs
leven. In dit verband deelde
hij mee dat in de periode
1973-1980 het energiever
bruik per kg produkt met ca.
éénderde is teruggedrongen
en per m2 met 15 a 20%. In
de jaren tot 1990 zal de totale
besparing ten opzichte van
1973 kunnen oplopen tot zelfs
40 a 50% per m2. Daarnaast
acht hij ook het veredelings-
onderzoek van groot belang.
Resultaten hiervan geven be
sparing met de minste kos
ten, maar vragen veel tijd.
Concurrentiepositie
„Wie voor zijn export de
voordeur wagenwijd openzet,
kan zich niet permitteren de
achterdeur voor invoer op
slot te doen. Natuurlijk moet
worden voorkomen dat een
ongebreidelde invoer tegen
elke prijs als normaal zou
.worden beschouwd", aldus
minister Braks. Het EEG-
groenteninvoerbeleid krijgt
vooral gestalte in het refe-
rentieprijsstelsel. Na de intro
ductie hiervan in het begin
van de jaren '70 is het gelei
delijk uitgebouwd en geper
fectioneerd.
Het resultaat van dit beleid
was, dat ons aandeel op de
.Duitse markt zich goed heeft
kunnen handhaven. De Ca-
narische Eilanden, Kreta en
in beperkte mate het
Spaanse vasteland hebben
hun export naar de EEG
weliswaar kunnen vergroten,
maar het Oostblok en Marok
ko hebben aanzienlijk gas
moeten terugnemen.
Snijbloemen
Ook het invoerbeleid voor
snijbloemen is op basis
van Nederlandse voorstellen
onderwerp van intensieve
besprekingen in de EEG ge
weest. Voor de bijzonder ge
voelige importen van anjers
Ir. G. M. J. Braks: onmisbare bouwstenen...".
en rozen is een aantal afspra
ken gemaakt, zo wordt de in
voer vanaf 1 november, zo
wel naar volume als naar
prijs, door alle lidstaten ge
volgd. De Europese Commis
sie wordt wekelijks geïnfor
meerd; als de prijzen in de
EG onder 85% van het ge
middelde niveau van de drie
voorgaande jaren zakten, zal
de situatie snel bezien wor
den teneinde zonodig bij te
sturen.
Van alle groenten die de on
derlinge grenzen tussen de
EEG-landen passeren, is zo'n
40 a 50% van Nederlandse af
komst. Daarnaast komt jaar
lijks zo'n 1,2 min ton (even
veel als onze eigen export) de
EEG binnen. Bij sierteeltge
wassen is ons aandeel in het
internationale verkeer ca.
70%. Gezien deze cijfers be
schikt ons land daarmee over
een sterke uitgangspositie.
Sterke centra en een goed
functionerende toe- en afle
vering. Een bedrijfskolom
waar goed op elkaar wordt
ingespeeld.
Een actieve handel die en
thousiast mee zoekt naar
nieuwe afzetgebieden en
vaak de weg wijst naar nieu
we produkten. Een sector
waar de werkgelegenheid
(direct en indirect) groeit, e-
venals de waarde van onze
export èn het broodnodige
overschot op de betalingsba
lans. Met een totale produk-
tiewaarde van ca. 6 mld en
een uitvoerwaarde van zo'n
5 mld is de totale tuinbouw
(incl. bollen en bomen) een te
respecteren loot van onze
agrarische sector. Deze uit
gangspositie berust niet op
het hier gevoerde aardgasbe
leid. Deze positie was er vóór
de energiecrisis en is er nu
nog. De collega's in andere
EEG-lidstaten zullen zich
moeten realiseren dat be
drijfsstructuur, specialisatie,
onderlinge samenwerking èn
kwaliteit van het eindpro-
dukt onmisbare bouwstenen
zijn om in het internationale
krachtenveld overeind te
blijven.
De huidige energieproblemen
en de uitbreiding van de Ge
meenschap mogen niet wor
den aangegrepen als motief
om de Noordelijke tuinbouw
kunstmatig in te laten dik
ken om daarmee ruimte te
scheppen voor produktie-uit-
breidingen in het Zuiden van
de EEG, aldus minister
Braks.
DEN HAAG Het rijk
aat steeds meer borg voor
iningen die boeren en
uinders aangaan. In 1979
werden totaal bijna 1000
jianvragen voor een borg
stelling door de staat inge
diend waarvan 85 procent
verd toegezegd.
Dit betekende een stijging
'iran 12 procent ten opzichte
Jpan 1978. De stijging was
iet grootst in de provincies
riesland, Overijssel, Gel-
lerland, Utrecht en Lim-
lurg en in de IJsselmeer-
lolders. Daar steeg het
tantal aanvragen voor een
staatsgarantie ten opzichte
van 1978 met 24 procent. In
totaal omvatte de garantie
verlening een bedrag van
134 miljoen gulden waar
van ruim 84 miljoen gul
den in de landbouw en bij
na 50 miljoen in de tuin
bouw.
Dit blijkt uit het jaarvers
lag van de stichting borg
stellingsfonds voor de
landbouw. In de landbouw
bedroeg de gemiddelde
borgstelling 165.000,- in
de tuinbouw 158.000,-. Het
aantal aanvragen voor
staatsborgstelling steeg
vooral in de landbouw na
melijk van 455 in 1978 naar
510 in 1979, in de tuinbouw
bedroeg die stijging 11 aan
vragen. 300 in 1978, 311 in
1979. Met de staatsgarantie
in de landbouw werd to
taal een kapitaalbehoefte
van ruim 220 miljoen gul
den gedekt, het grootste
deel daarvan, 152 miljoen
gulden, werd besteed aan
bedrijfsontwikkeling.
Ruim zestig procent daar
van ging naar de melkvee
houderij.
In de tuinbouw werd via de
staatsgarantie een vermo
genbehoefte van 150 mil
joen gulden gedekt waar
van ruim 110 miljoen gul
den aan bedrijfsontwikke
ling werd besteed. Boeren
en tuinders losten in 1979
minder geld af dan in 1978.
De aflossing liep terug met
ruim acht miljoen gulden.
Ook de schulden die boeren
en tuinders bij het fonds
hebben lipen in 1979 ten op
zichte van 1978 op. De
schuld van de boeren liep
met 32 procent op, die van
de tuinders met procent.
Over alle aanvragers uitge
smeerd heeft de boer een
achterstand in betalingen
aan het fonds van 4800 gul
den, de tuinder van 6200
gulden.
f>EN HAAG Er bestaat
momenteel in ons land een
endens om de teelt van
iloemen en planten uit te
breiden in de richting van
andere siergewassen. Maar
tot dusver zijn het nog de
levert potplanten die de belang:
tuigen tfjkste plaats innemen. Dat
krachfblijkt ook uit het jongste
twee >verzicht van het Produkt-
gesk ichap voor Siergewassen
se per(P.V.S.) over de eerste ne
gen jen maanden van dit jaar.
Dei ^an twaalt Nederlandse
iloemenveilingen werden tot
:n met september dit jaar
>5.806.000 potplanten ver-
landeld tegen 44.444.000
tuks in dezelfde periode van
vorig jaar. Ondanks die
'ergrote aanvoer, wisten de
ijzen zich toch aardig te
landhaven, gemiddeld 1,57
>er stuk tegen vorig jaar
1,60.
i procenten uitgedrukt is
let aanbod met 26 procent
estegen en daalde de prijs
i. net 2 procent. De grootste
2S0. anvoer is van Saintpaulia
174! net 11.806.000 stuks, stijging
net 26 procent tegenover vo-
\'i ig jaar, gevolgd door begonia
49. net 10.403.000 en 25 procent.
)e hoogste gemiddelde prijs
i3 aat naar anthurium met
4,63 (vorig jaar 4,29)
TErei
1 >ri
BEHALVE BLOEMEN EN
PLANTEN
rig jaar 3.586.718.000, een toe
name met 6 procent. De ge
middelde prijs bedroeg nu
0,28 en vorig jaar 0,27,
een stijging met 4 procent,
die dus achter bleef bij het
groter aanbod. De tulpen lie
pen in aanvoer achteruit, al
staan zij nog aan de top met
449.573.000 en gemiddelde
prijs van 0,22 tegen vorig
jaar 516.179.000 stuks en ge
middelde prijs van 0,28.
onfi s vUil6 Jatxl J en
1,7 e azalea met 3,63 (J 2,92)
tijging 24 procent. De chry-
ant met een aanvoer van
3<jk'90 0!X'vorig jaar 6'315000' Afzetkanalen
5 met 23 procent toegenomen
n gemiddelde prijs 80 cent,
en cent lager dan vorig jaar.
Vat de snijbloemen betreft,
122. ledroeg de totale aanvoer in
32!lns land over de eerste negen
2iofnaanden van dit jaar
'8.813.000 bos of stuks, vo-
Over de afzetkanalen deelt
het huishoudpanel van het
NIAM mee, dat per afzetka
naal de verschillende bloem
soorten nogal eens afwijken
van het gemiddelde in dat
kanaal.
Hieruit blijkt dat het ge
mengde boeket dat oorspron
kelijk aan de supermarkt
werd toegeschreven, alleen
in de bloemenwinkels meer
dan gemiddeld wordt ver
kocht. In alle andere afzetka
nalen blijft het beneden het
gemiddelde percentage. Van
de drie afzetkanalen met het
grootste gemiddelde, de win
kel, standplaats en markt,
zijn de afwijkingen van het
gemiddelde het grootste in de
winkel. Deze verkoopt
wel in verhouding mee
ketten, rozen, anjers e;
sanjers.
boe-
Gering
Bij de standplaats zijn de af
wijkingen gering en bij de
markt zijn zij weer iets gro
ter. Vooral het gemengde
boeket ligt hier laag, terwijl
de overige bloemen er het
hoogste percentage boven het
gemiddelde halen. Opmerke
lijk is, dat de winkel en
standplaats de enige afzetka
nalen zijn, waar de chrysant
beneden het gemiddelde
blijft.
De afwijkingen in het le-
vensmiddelenbedrijf zijn
groot, zo wordt geconsta
teerd. Veel groter dan op de
markt, terwijl het doorsnee
percentage van beide kana
len niet veel verschilt. Voor
al de narcis en de tulp wor
den er veel verkocht. Buiten
deze seizoenprodukten moet
het levensmiddelenbedrijf
het vooral hebben van de
freesia, chrysant, iris en lelie.
De rest van het sortiment
blijft beneden het doorsnee
percentage van dit afzetka
naal. Kweker-tuincentrum
verkoopt in verhouding
vooral veel.langstelige rozen.
Verder liggen alleen de chry
sant en kortstelige roos bo
ven het gemiddelde.
De venter verkoopt in ver
houding veel freesia's. Voor
het gemengde boeket en de
overige bloemen is de afwij
king naar beneden Van alle
afzetkanalen bij de venter
het grootste. Van de „overige
bloemen" verkopen winkel
en kwekercentrum wat meer
dan hun aandeel in de totale
bloemenverkoop. Waarmee
de markt zijn, in verhouding,
grote verkoop van exotische
bloemen haalt, is de vraag.
Mogelijk zijn het de zomer
bloemen, welke het meest in
augustus, september, oktober
worden omgezet.
In de afgelopen week veranderde het
weerbeeld zeer sterk. De gewassen in de
vrije natuur kregen een temperatuurver-
val van maar liefst 18 graden Celcius te
verwerken. Voor veel gewassen bleek dit
echter teveel van het goede, vooral ook
omdat er sprake was van een aanhouden
de snijdende oosten wind. Zo zijn er in het
hele land gewassen verloren gegaan of
dreigen verloren te gaan.
Vollegronds groenten
Veel vollegrondsgewassen hebben rake
klappen te incasseren gekregen, vooral in
het Oosten van het land ontstond er een
zorgelijke situatie. De grote aanvoer van
bloemkool nam sterk af; dit bleek ook uit
het prijspeil. De prijzen klommen van 90
cent naar f 2,30 per stuk. Veel van de nog
op het veld staande bloemkool kan als af
geschreven worden beschouwd. Ook een
gewas als rode kool heeft danig van het
weer te lijden gehad, veel gewassen raak
ten tot op het hart bevroren, mede door
de aanhoudende snijdende wind. De prijs
van rode kool liep op van 25 cent naar 64
cent per kilo. Een flinke partij bewaar-
kool (rode, witte en groene kool) is voor
bewaring verloren gegaan. Wat er nog
aan vollegrondsla op het veld stond, is in
een klap verdwenen. Het is nog niet dui
delijk of het winterse weer veel schade
heeft berokkend bij de Franse sla-telers.
Stagnering
Voor een aantal gewassen geldt, dat er in
een minder snel tempo geoogst kan wor
den door het winterse weer. Daardoor
stagneert de aanvoer en lopen de veiling-
prijzen op. Spruiten klommen als gevolg
hiervan in prijs van 92 cent per kilo naar
2,21 per kilo. Bij een gewas als prei was
de prijsstijging helemaal spectaculair,
want de gemiddelde prijs liep maar liefst
op van 57 cent per kilo naar 2,75. Ook
een wintergroente als boerenkool werd de
afgelopen week goed betaald, er kwamen
namelijk prijzen van 1,98 per kilo tot
stand. De genoemde gewassen kunnen
wat meer vorst verdragen. Zodra het weer
omslaat zullen de prijzen weer dalen.
Westland in de sneeuw.
Profiteren
Een aantal glasgewassen profiteert van de
ontstane situatie. Een kleiner totaal aan
bod van groenten doet de vraag naar glas
groenten toenemen. Andijvie klom in prijs
van 70 cent naar 2,35 per kilo. Dit is
voor de tijd van het jaar een abnormaal
hoge prijs. Het nog kleine aanbod van spi
nazie deelde ook mee in de goede prijzen,
de prijs liep op tot 2,30 per kilo. De
vraag naar selderij is ook uitstekend, er
werd 68 cent per bosje betaald. Chinese
kool zat in een klap weer op het paard, de
prijs steeg van 28 cent naar maar liefst
1,32 per kilo. Ijsbergsla liep in prijs op
naar 1,87 per stuk. Bleekselderij bracht
prijzen op die tussen de 1,10 en 1,55
per stuk lagen. Knolselderij, een belang
rijk ingrediënt voor een goede pan snert,
noteerde een gemiddelde prijs van een
gulden per stuk. Uien klommen van 44
cent naar 62 cent per kilo.
Overige kasgroenten
Het verder inkrimpende aanbod van au
bergines werd tegen oplopende prijzen
verkocht, de gemiddelde prijs bedroeg
4,40 per kilo. Het nog aan te voeren
aanbod zal tegen hogere prijzen verkocht
worden. Radijs deed het de afgelopen
week ook weer goed, de gemiddelde prijs
lag op 75 cent per bos. De vraag naar ra
dijs is goed, het aanbod kan aan de vraag
voldoen. Er wordt bij een wat kleiner
aanbod een hogere prijs verwacht. Het
toegenomen aanbod van glassla kon tegen
gelijke of wat hogere prijzen afgezet wor
den, vooral de zwaarste sla liep in prijs op.
Het winterweer kan voor de sla-tuinders
wel eens een gunstige uitwerking op de
prijsvorming hebben. Op de tomaten-
markt was er sprake van een prijsstijging
van 20 cent voor de A-I-export, de prijs
liep op naar 1,89 per kilo. Voor de vlees
tomaten pakte het nog gunstiger uit: de
sortering BBB klom van 2,16 naar 2,45
per kilo. Vorig seizoen lag de prijs in de
zelfde verslagweek bij een aanmerkelijk
kleinere aanvoer (100%) op 2,25. Bij de
komkommers veranderde er weinig, de
prijzen bleven nagenoeg gelijk en varieer
den van 63 cent tot 99 cent per stuk. De
paprikamarkt vertoonde weinig ingrijpen
de verschuivingen. Het totale aanbod zal
afnemen en als gevolg hiervan worden er
hogere prijzen verwacht.
Uitzondering
In het hele prijsoverzicht van de groente
markt, dat zich kenmerkt door de sterke
prijsverschuivingen als gevolg van het
sterk veranderde weertype moet men zoe
ken naar een goedkope groentesoort. Deze
uitzondering was er de afgelopen week
wel. Een gewas als raapstelen bracht
slechts een dubbeltje per bos op. Zo blijkt
dat er op de algemene regel toch weer een
uitzondering is. Het is echter niet uitgeslo
ten dat de prijs voor dit gewas bij aanhou
dende vorst ook flink oploopt. De afgelo
pen week maakt in ieder geval weer eens
duidelijk dat de prijsvorming op de groen
temarkt net zo veranderlijk is als het
Het was ronduit een slechte week in de
bloemenhandel. Slecht voor wat betreft
de kleinhandel met als terugslag hetzelfde
in de veilinghandel.
De winterse weersomstandigheden zullen
daar wel sterke invloed op hebben uitge
oefend, want ook de export had het niet
gemakkelijk, het weerbeeld was in het
buitenland niet veel beter.
Vooral gerbera maakte een terugval bij
een gemiddelde prijs van 39 cent tegen
vorig jaar zelfde week 57 cent en met de
chrysanten was het al niet veel beter.
De normaal troschrysanten kwamen nu
gemiddeld op 82 cent tegen vorig jaar 1.69,
de geplozen normaal 35 cent, vorig jaar 54
cent. Zo verging het ook met de andere
chrysantensoorten.
De CCWS had ruim een miljoen gulden
minder omzet dan vorig jaar.
De tamelijk optimistische verwachtingen
van vorige week, werden dus wel de bo
dem ingeslagen?
En dit terwijl de verwarmingskosten
moesten worden opgejaagd.
Er heerste dan ook geen bepaald optimis
tische stemming bij de kwekers afgelopen
week.
Overigens kan worden geconstateerd, dat
van 1 januari tot en met 31 oktober dit
jaar de totale omzet van de CCWS
559.444.379.89 bedroeg tegen vorig jaar
in dezelfde periode 470.556.302.96, een
stijging met 88.888.076.93 of bijna 19
procent.
De omzet aan snijbloemen bedroeg afgelo
pen maand oktober 63.618.876.79 tegen
vorig jaar oktober 52.521.271.67, een stij
ging met 11.079.605, 12 of ruim 21 pro-
Aan potplanten werd omgezet
6.770.589.37, vorig jaar 5.599.031.27.
stijging met 1.171.558.19 of bijna 21 pro
cent.
Zodat de snijbloemen en potplanten in ok
tober vrijwel gelijk op gingen?
In het algemeen kan worden gesteld dat
in oktober de gang van zaken niet slecht
is geweest, zowel wat betreft de aanvoer
als prijzen. Met de chrysanten ging het
minder fleurig en lagen de gemiddelde
prijzen lager dan vorig jaar. Er waren dan
ook voorgaande week redelijk goede ver
wachtingen hetgeen lelijk is tegengeval
len.
Gemiddelde prijzen over de afgelopen
week met tussen haakjes die van vorig
jaar zijn: Amerikaanse anjers 43(45), tro-
sanjers, 43(41), anthurium 88(1.32), ook
hier dus een slechte beurt bij vrijwel gelij
ke aanvoer: snijgroen 13(14), troschrysan
ten jaarrond 32(44), idem geplozen 56(69),
freesia 34(29), gladiolen 16(11) irissen
21(21), Leliekelke 67(71), idem takken
60(49), grote cymbidium 72(78), idem klein
18(22), grote rozen 36(41), idem klein
25(30), sonia 31(34), belinda 25(28).
In de importsector werden aangevoerd
7900 stuks anjers met prijzen van 28-42
25.160 rozen 27-39, en 16.525 statice 48-
87.
De totale import beliep 108.131 bos of
stuks met omzet van 101.681.30.
Met de potplanten wil het nog maar ma
tig, van begonia ging de prijs wat omhoog.
De totale aanvoer van planten bedroeg
aan de CCWS 677.988 stuks en opbrengst
van 1.319.365.21 tegen 565.475 potplan
ten en opbrengst 1.151.550.84 in dezelfde
week vorig jaar.
De situatie is momenteel als geheel wat
onzeker en sterk afhankelijk van het wis
selende winterse weer. Want de kleinhan
del en bijzonder de straathandel heeft het
dan niet gemakkelijk en dat demonstreert
zich aan de veilingklokken.
Intussen kunnen de buitenbloemen nu
wel geheel als afgeschreven worden be
schouwd en moet alles uit de kassen en
warenhuizen komen, dus inclusief ener
giekosten. En die hangen er wel in!
Langzamerhand gaat ook in de bloemen
veilingen het naderend kerstfeest zich
aankondigen middels de rode poinsettia
en azalea.
De bloembollenexport kent twee markten:
de broeiers- en de droogverkoopmarkt.
De groep handelaren die bollen verkoopt
aan buitenlandse bloemkwekers - die uit
de Hollandse bollen dus weer bloemen te
len - is vele jaren de belangrijkste ge
weest. De tweede groep zocht de afnemers
onder supermarkets, de zgn. chainstores,
de zaadwinkels, de tuincentra, enz. Duide
lijk is, dat beide doelgroepen vaak andere
artikelen voerden. Tal van kleinere bolge-
wasjes doen het in de tuin voortreffelijk,
maar zijn niet geschikt als snijbloem. Vele
tulpen zijn niet geschikt om in bloei te
worden getrokken in kassen, maar lenen
zich uitsluitend voor tuinbeplanting.
Neem bijv. de fraaie Kaufmanniana-tul-
pen, stuk voor stuk juweeltjes voor de
tuin, maar in de bloemenhandel moet
men er niet mee aankomen.
Groene markt
Toen de groene markt sterk begon te
groeien heeft men in het bollenvak wel
eens gemeend dat de droogverkoopmarkt
sterk zou gaan groeien. De argumenten
die men aandroeg, klonken alleszins aan
nemelijk. De grote massa krijgt meer vrije
tijd, is heel vaak liefhebber van tuinieren
en behoeft niet meer op een gulden meer
of minder te kijken. Naast bomen, hees
ters, vaste planten, zullen deze mensen
ook meer bloembollen gaan kopen, zo
luidde de verwachting.
Sloom tempo
In het begin is dat alles toch wel tegenge
vallen. Er zat een groei in de droogkoop-
markt, maar het ging allemaal in een erg
sloom tempo. Eerst de laatste vijf jaar is
daar in enkele landen verandering in ge
komen. Maar een land als Amerika ver
toont voor het eerst sedert vele jaren in
fJu tijd om bollen te plaatsen
1978-1979 pas een flinke toe-
Voor die tijd bleef de omzet daar
schommelen tussen de 34 en 37 miljoen.
natuurlijk een schijntje.
Bondsrepubliek
De Bondsrepubliek die ook al zo veel
bloemen en planten koopt - en ook nog
eens voor zo'n 78 miljoen gulden aan bol
len voor de broeierij! - heeft bij dat alles
nog een droogverkoopmarkt die vorig jaar
ruim tachtig mihoen gulden bedroeg. In
West-Duitsland is wel sprake van een fik
se groei. Terwijl men op de Duitse droog
verkoopmarkt in 1974 voor vijftig miljoen
omzette, is dat bedrag nu gestegen naar
ruim tachtig miljoen.
In Frankrijk loopt het ook aardig. Be
droeg de droogverkoop in het Land van
Marianne in het seizoen 1973-1974 nog
maar 27 miljoen, vorig jaar registreerde
men een omzet van 46 miljoen. Zweden is
een land dat qua inwoneraantal het groot
ste aantal bollen koopt. Men zit daar met
de omzet tegen het plafond en de droog
verkoop ligt daar al een lange reeks van
jaren tussen de 14 en de 16 miljoen. Italië
is in langzaam tempo van 8 naar 10 mil
joen opgeklommen. Zwitserland ging in
vijf jaar van 8 naar 13 miljoen, terwijl En
geland dat vier verkoopseizoenen achter
een op 20 miljoen bleef steken, vorig jaar
op 24 miljoen is gekomen.
Omzetten
Op de droogverkoopmarkt werd wereld
wijd een omzet gehaald die ruim 268 mil
joen bedroeg. Dat is niet eens zo veel min
der dan de verkopen op de broeierij-
markt, waar voor 300 miljoen werd omge
zet.
Over groei gesproken: die van de droog
verkoopmarkt is in zijn totaliteit maar
weinig groter dan die van de broeiershan-
del. Werd in het seizoen 1973-1974 aan de
broeiers „all over the world" voor 253
miljoen verkocht, vijf jaar later ging men
nét over de 300 miljoen-grens heen. Vijf
jaar geleden haalde droogverkoopmarkt
een omzet van nog geen 200 miljoen, maar
in het vorig seizoen registreerde men een
omzet van 268 miljoen. De broeiersmarkt
ging er in vijf jaar dus met 67 miljoen op
vooruit en de droogverkoophandel steeg
met 71 miljoen. Dat ontloopt elkaar dus
niet zo veel.
Een sterke groei is er wel te zien op de
Duitse droogverkoopmarkt die in vijf jaar
van 51 naar bijna 80 miljoen ging. Het
Wirtschaftswunder duurt nog altijd
voort