w
weekpuzzel door dr. Pluizer
SCHAKEN
DAMMEN
/medische rubriek
postzegels'
DENKSPORTEN/HOBBY
oplossing vorige puzzel
NR. 45
KRUISWOORDRAADSEL
N C
EC
m Vm m'wt
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
Mevr. Wolvers. Schenkelweg 32. 2381 AR Zoeterwoude.
Mevr. T. de Vreese-Krol, Mariënpoelstraat 41, 2334 CX Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Horizontaal: 1 soort hond; 7 dieren
verblijf; 8 ellendige woning; 10
groot stuk hout; 12 schalk; 14 soort
overjas; 15 zangstem; 17 mijtachtig
diertje; 19 zwaar gedreun; 21 voor
treffelijk; 24 laddersport; 25 vizier
lijn v.e. verrekijker; 27 voorzetsel;
28 stevig; 30 nachtroofvogel; 31 ui
ting van kou; 32 gewrichtsholte; 34
landbouwwerktuig; 36 meisjes
speelgoed; 37 laatstleden (afk.); 38
persoonlijk vnw.; 39 vloeistof; 41
muzieknoot; 43 muzieknoot; 44 zin
spreuk; 45 overschot; 46 klaar; 48
lidwoord; 49 stad in Duitsland; 51
de onbekende (afk. Latijn); 52 0.1
gram (afk.); 53 kloosterlinge; 55
rechter-commissaris (afk.); 57 bloei-
wijze; 58 motorschip (afk.); 59 wa
tervlakte; 60 menigte; 62 Amster
dams peil (afk.); 64 boksterm (afk.);
65 oogmerk; 66 plezierreiziger; 69
komische tekening; 71 zeer groot
persoon; 72 over, langs; 74 deel
van de voet; 75 bedriegelijke slim
heid; 77 smalle versieringslijn op
een fietsframe; 78 verbreding v.h.
hoofeind v.e. ledikant 80 draai
kolk; 81 humeurig persoon.
Verticaal: 1 munt In Venezuela; 2
bovendien; 3 bolgewas; 4 persoon
lijk vnw.; 5 ernstig; 6 door gewoon
te verkregen vaardigheid; 7 rivier in
Rusland; 9 telwoord; 10 smekend
verzoek; 11 hoewel, ofschoon; 13
vrouwelijk dier; 14 dorsvloer; 15
winters voertuig; 16 voorzetsel; 18
oorsieraad; 19 kuur, nuk; 20 boom;
22 muzieknoot; 23 bloeiwijze; 24
gebak in zekere vorm; 26 insekt; 29
vlak deel boven de achtersteven
van schepen; 31 knaagdier; 32
plaatskaartenloket; 33 lengtemaat;
35 scheidingslijn; 38 waadbare
plaats; 39 flauwhartig; 40 loopplaats
voor kippen; 42 telwoord; 47 ves
tingwerk; 50 schutsluis; 52 Euro
peaan; 54 Europeaan; 56 werkka
mer onder water met overdruk; 58
krombaangeschut; 59 kind v.h.
mannelijke geslacht; 61 gemalen
produkt; 63 naschrift (afk. Latijn);
64 bazige vrouw; 65 poedelhond;
67 meetkundig figuur; 68 televisie
(afk.); 69 ongeveer (afk. Latijn); 70
zwak; 73 geluid v.e. ezel; 76 geslo
ten; 77 praatgrage vogel; 79 per
soonlijk vnw.; 80 windrichting (afk.).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 45 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
JIDEH
■fclass
nu
ilde di
tas in
veld!
één i
li onti
ot De
fpeeld
die het dikwijls mogelijk mp op
vast te stellen welke twee duel
partner heeft. Het nadeen ooi
ook duidelijk: Roman Bist ri
kwood kan een 5 schoppeemt
bod uitlokken op het mort
dat dat al te hoog is. Melfeit®
aspect moet men. alvotf516
azen te vragen wel rekeP1 °P
houden. Het feit dat vierJSe^J^
de zes combinaties bij 5 hafseizc
zijn ondergebracht en slefcn. Z
twee bij 5 schoppen is danrP°"cc
geen toeval. In het algerrfle.d,en
geloof ik (GJRF) zeker wel1'» klin
de Roman Backwood een g.Pr^at
stiger conventie is dan de if
sieke Blackwoodvariant.
Ir pun
De voordelen komen in het( en v
zonder naar voren in grilig i in tf
deelde spellen. ar d<
Hiernavolgt dan een
beeld waarbij de conventie
derdaad tot een beter rel
taat leidt dan een anderep
steekt de auteur niet
stoelen of banken dat hetl
wel eens anders kan uitï
ken. Het boek biedt elk]
wils en wordt door mij van Ij
te aanbevolen.
door
C. J. de Feijter
Winnaar tegen wil en dank
In een jeugdwedstrijd stonden
aan het begin van de laatste
ronde drie spelers gelijk bo
venaan de ranglijst. A, B en C
hadden elk 6 punten. A en B
waren vrienden en hadden af
gesproken, dat als C zou ver
liezen zij snel remise zouden
maken, welnu, A en B, die te
gen elkaar moesten (uiteraard)
waren tot de volgende stand
gekomen: Zwart: B. (zie dia
gram). Wit: A.
Wit: Kc3, Da2, Td1, Th5, Ld2,
Lg8, Pa4, Pf7; pionnen: b3, c2.
f5.
Zwart: Kd5, Da5, Te3, Te5,
Lg7, Pb4, Pd3; pionnen: a3,
d6, e4.
Wit staat een loper voor, maar
zijn toestand is gevaarlijk. Er
dreigt Pb4xa2 met schaak en
nog veel meer vanwege al die
gevaarlijke batterijen, aan
weerszijden overigens. Maar
wit is hier aan de beurt. Veel
keus had hij niet en hij speel
de: 1. Pf7-d8+,.en op dat
moment hoorden A en B dat
hun concurrent C zijn partij
had verloren. Volgens afspraak
moest wit dus nu remise aan
bieden. maar dat gaat toch
niet als je net een schaak hebt
gegeven? Voor zwart zat er
niet anders op dan: 1.Te5-
e6+ met schaak van de loper.
Tevens siste hij zijn vriend toe:
„Wanneer bied je nu remise
aan"? Wit antwoorde: „Zodra
ik geen schaak meer geef doe
ik dat", want hij had al gezien
dat het enige wat hij nu kon
spelen was: 2.f5-f6+,.waar
door de toren op h5 schaak
bood. Voor zwart zat er niets
anders op dan: 2..Pd3-e5+
op zijn beurt weer schaak ge
vende met Te3. En dat nu kon
wit alleen pareren door die to
ren te slaan: 3.Ld2xe3+,.
met opnieuw een schaak, nu
van de andere toren. Zwart
had weer geen keus: 3.
Pb4-d3+ en dit laatste schaak
nu was funest voor zwart,
want: 4. b3-b4,.gaf matl Zo
kwam boontje om zijn loontje
na drie Cross Checks en een
matzet tot besluit. A. was dus
de nieuwe kampioen geworden
en B en C moesten nu nog om
de tweede plaats vechten. Hoe
dat IS afgelopen vertelt het
verhaal niet.
Maar door bovenstaande is
wel aangetoond dat men niet
altijd kan remiseren of verlie
zen als men dat will A. werd
dus winnaar tegen wil en dank.
Om u uit de droom te helpen,
het verhaal is uit een duim ge
zogen en is gebaseerd op een
kompositie van W. A. Koroli-
kov, die hiermede het aantal
Cross Checks weer eens op-
voerd.
O ja, in die Troitzky studie van
de vorige week moet u de witte
koning verplaatsen, deze hoort
niet op b5 maar op b6 te
staan. Aan de oplossing veran
derd dat niets, maar als de wit
te koning op b5 staat is er ook
nog een remise door: 1. Kb5-
a4.
Ka1-a2 2. Lf3-e4. Wat is name
lijk het geval. In de oorspron
kelijke eerste visie van Troitzky
was de stand:
Wit: Ka4, Le4 - Zwart: Ka2,
Tg1; pion: g2.
Wit speelt dan als eerste zet:
1. Le4-f3, Ka2-b2 enzovoort.
Maar zou die witte loper op f3
staan in de beginstand dan
was de eerste zet geweest: 1.
Lf3-e4,.want op beide vel
den (f3 en e4) kan wit tot remi
se komen omdat in beide ge
vallen de zwarte Koning naar
de onderste rij kan worden te
ruggedrongen. Er blijkt uit dat
Troitzky dat ook heeft gezien
en zijn keuze voor de stand
van de loper was op e4. De
enige winst die door de nieuwe
stand is ontstaan is dat de op
lossing met één zet is ver
lengd.
Biedconventies
Bij uitgeverij H. J. W. Becht in
Amsterdam is onder boven
staande titel een boek ver
schenen van de hand van
Gerrit Jan R. Förch, die ook in
het maandblad van de Neder
landse Bridge Bond een serie
artikelen over dit onderwerp
het licht deed zien. De prijs be
draagt 29,50 en dat is voor
een uiteenzetting over meer
dan veertig conventies, die in
elk natuurlijk biedsysteem ge
makkelijk kunnen worden inge
past, zeer billijk. Wie bekend is
met artikelen van de schrijver
weet dat hij op heldere en
enigszins beschouwende ma
nier te werk gaat en naast een
directe beschrijving van de
conventies tevens de voor- en
nadelen ervan afweegt en met
vele praktijkvoorbeelden toe
licht.
Het boek telt ruim 250 pagi
na's, zodat men zelf kan vast
stellen dat er, per conventie,
voldoende gelegenheid is alle
consequenties te overzien. In
zijn inleiding stelt de schrijver
(terecht) een punt centraal: on
nodig gebruik is misbruik, het
geen er op neerkomt dat een
conventie niet moet worden
gebruikt als er een beter bod
aanwezig is. Een conventioneel
bod verraadt ook het een en
ander aan de tegenpartij en
die wil men liefst zo dom mo
gelijk houden.
Het is voor een rubriekschrij
ver uiteraard bijzonder moeilijk
om een voorbeeld uit dit boek
te geven. De keuze is dermate
groot en de belangstelling van
de lezer dermate vaag, dat het
gekozene bij velen niet zal
aanspreken. Maar ook als men
de conventie zelf niet wil spe
len, loont het de moeite er
kennis van te nemen ingeval
uw tegenstanders hem wel
hanteren. Plaatsgebrek noopt
mij er toe me (verkort) te be
perken tot een variatie op de
Blackwoodconventie (azen-
vraag) en wel Roman Blac
kwood. Deze conventie is ont
worpen omdat men met klas
siek Blackwood wel het aantal
azen te weten kan komen,
maar niet welke en dat kan
vaak van veel belang zijn. In
Roman Blackwoord geeft men
de azen (na het 4 SA vraagbod
daarnaar) als volgt aan: 5 kla
veren O of 3 azen, 5 ruiten
1 of 4 azen, 5 harten 2 azen
van gelijke kleur of gelijke
hoogte (d.w.z. klaveren-ruiten,
klaveren-schoppen, ruitenhar
ten of harten-schoppen), 5
schoppen 2 azen, niet van
gelijke kleur of gelijke hoogte
(d.w.z. klaveren-harten of rui
ten schoppen). De 2 azen van
gelijke kleur of gelijke hoogte
kan men ook 2 azen in aanlig
gende kleuren noemen. Klave
ren en schoppen moeten dan
als aanliggende kleuren wor
den gezien. Twee azen van on
gelijke kleur en ongelijke hoog
te worden dan twee azen in
niet aanliggende kleuren. Deze
omschrijving maakt de con
ventie misschien iets gemakke
lijker te onthouden.
Voor- en nadelen:
Het «/oordeel van Roman Blac
kwood boven de klassieke is
uiteraard de extra informatie.
"tp i
jA plo.
ged
door
B. J. Nuys
Vierde oploswedstrijd
Vandaag gaat de vierde oplos
wedstrijd van start. Op verzoek
van vele lezers krijgt deze
krachtmeting de vorm van een
ladderwedstrijd. Dit houdt in
dat er een aantal keren per
jaar een tussenstand bekend
wordt gemaakt. De aanvoerder
van de ranglijst krijgt dan een
prijsje en begint weer met 0
punten. Het is de bedoeling
dat er dit seizoen acht ronden
van vier problemen komen. Er
worden vier tussenstanden ge
publiceerd, telkens na twee
ronden. Het is de bedoeling
dat de oplossingen binnen drie
weken in het bezit zijn van B.J.
Nuys, Oleander 12. 2671 NN
Naaldwijk. Wat de eerste ron
de betreft is 29 november de
laatste dag. Staan bij een tus
senstand twee of meer deelne
mers samen op de eerste
plaats, dan wint in principe de
deelnemer die nog niet eerder
een prijsje heeft gewonnen,
anders brengt loting de beslis
sing. Ook nu levert een goede
oplossing twee punten op, een
bijoplossing één punt.
In de eerste ronde heb ik ge
kozen voor niet al te zware
kost. De cijferstanden van de
vier problemen zijn: Van Vel-
zen (1): zwart:
7,9.10,13.18/20.22,25, 27; wit:
29/31.34,37/39.41/44; Van
Velzen (2): zwart:
5.7,9.12/14,16, 18,23,26.28;
wit:
24,25,27.29/32.37.39.43.50;
Vuurboom (3): zwart:
2.7/9,11,13/15.19.23.36.42;
wit: 21.22.25.30.35.38/-
40.43,45.47.49; Van de Brink
(4): zwart: 8.10/12,14,21,23,45;
wit: 19,28,30.32/34.40,49. De
vier vraagstukken zijn eerste
publikaties.
De enthousiaste oplosser Van
de Brink leverde niet alleen
een handvol problemen, maar
stelde ook een aantal prijzen
beschikbaar. Tussenstanden
publiceer ik zo snel mogelijk,
maar omdat een rubriek altijd
enige tijd voorbereiding vergt,
moeten de deelnemers wel
enig geduld oefenen.
S
ut m jé m
v.w
8 it H 1
"wir
m $9
M Ï5S H
ttt ,üji m
„8 JË jtè JÊ
VAN VELZEN (1)
.v-w
VAN VELZEN (2)
VUURBOOM (3)
VAN DE BRINK (4)
Griep: iets anders dan verkoudheid
Karei, 26 jaar, was 's morgens
opgewekt naar kantoor ge
gaan. De avond tevoren was
hij bijtijds in bed gekropen en
had genoten van een gezonde
nachtrust. Onderweg merkte
hij, dat hij toch niet echt uitge
rust was. Hij had een lam ge
voel in de benen en zijn neus
was een beetje verstopt. In de
hoop dat hij ervan op zou
knappen, nam hij op zijn werk
eerst een kop sterke koffie.
Zijn spieren deden hem pijn,
terwijl hij toch al dagen niet
meer gesport had. Om elf uur
zat hij te rillen achter zijn bu
reau. Dat gaf de doorslag, hij
meldde zich ziek bij zijn chef
en ging naar huis. Kroop in
bed met een kruik. Zijn vrouw
nam de temperatuur op; het
kwik steeg tot 39,5. Karei bleef
zeven dagen in bed, was daar
na nog wat slap en verkouden,
maar knapte geleidelijk aan
helemaal op.
Vrijwel iedereen heeft dat wel
eens meegemaakt. Zelf of bij
anderen. Karei had griep.
Griep is een ziekte die wordt
veroorzaakt door een heel klei
ne ziekteverwekker: een virus.
Griep wordt ook wel influefiza
genoemd. Vaak wordt griep
verward met de onschuldige
verkoudheid. Het influenza-vi-
rus wordt door de lucht ver
spreid. Het komt binnen via
onze ademhalingsorganen en
dringt door tot de slijmvliezen
van keel en luchtpijp. Zo'n vier
dagen nadat we het virus heb
ben ingeademd gaan we ons
ziek voelen.
Van griep ben je echt ziek.
Meestal geneest de patiënt
volledig, zonder blijvende pro
blemen. Soms wordt de ziekte
gecompliceerd door een infec
tie met bacteriën. Gevreesd is
de longontsteking na griep.
Door het gebruik van anti-bio-
tica is zo'n longontsteking
meestal te genezen. Echter bij
oudere, al zieke mensen, is de
afloop soms minder gelukkig.
Een medicijn tegen griep is
nog niet gevonden. De koorts
kan bestreden worden met as
pirine, de keelpijn met zuigta-
bletten en de verstopte neus
met neusdruppels. De griep
duurt er niet korter door, maar
de verschijnselen zijn minder
hinderlijk.
Injectie
Algemeen bekend is het feit,
dat je je tegen griep kunt laten
inenten. Daar doen de meest
wonderlijke verhalen de ronde
over. Sommigen beweren zelfs
dat je er griep van krijgt.
Griep-injecties zijn vooral van
nut voor sommige kwetsbare
groepen, die door een onschul
dig griepje ernstige problemen
kunnen krijgen.
Bij Inenting wordt 0.1 ml van
een vaccin, dat samengesteld
is uit de meest voorkomende
verwekkers van griep, door
een heel dun naaldje in de bo
venarm gespoten. In ontwikke
ling zijn sprays die toegediend
zullen worden via neus en keel.
Het geheim van het succes van
de inenting is dat het lichaam
antistoffen tegen griepvirus
gaat maken, zodat bij een ech
te infectie de griep goeddeels
onderdrukt wordt. Bijwerkin
gen komen bijna niet voor.
Soms treedt er een lichte
roodheid rond de injectieplaats
op. Een enkele maal is er spra
ke van een lichte tempera-
tuursverhoging en hoofdpijn.
Omdat griep 's winters de
meeste slachtoffers maakt,
wordt november als de ge-
schikste maand gezien om .de
griepinjectie toe te dienen. Ou
dere mensen kunnen volstaan
met één injectie. Onder de
dertig jaar moet er tweemaal,
met een tussentijd van vier we
ken, gespoten worden. De in
jecties geven alleen bescher
ming tegen echte griep en niet
tegen de vaak voorkomende
infectie van neus en keelholte,
de gewone verkoudheid.
Bij de volgende categorieën
heeft vaccinatie zin. Allereerst
degenen die al afwijkingen van
de luchtwegen hebben, zoals
patiënten met astma en chro
nische bronchitis. Daarnaast
hartpatiënten, die bijvoorbeeld
een hartinfarct hebben door
gemaakt of die een defecte
hartklep hebben. Suikerzieken
doen er goed aan zich te be
schermen. omdat een griepje
de nauwkeurig ingestelde sui
kerhuishouding danig kan ver
storen. Ook patiënten met ern
stige nierziekten of chronische
infecties, komen in aanmer
king.
Na het halen van de griepinjec
tie kunnen ook bovengenoem
de risico groepen met vertrou
wen de donkere, koude dagen
tegemoet zien.
Deze week heel wat nieuws
voor de België-verzamelaars,
daar onze zuiderburen zowel in
de afgelopen maand septem
ber als in oktober verschillen
de nieuwe uitgiften in omloop
hebben gebracht. Bij deze
hoeveelheid nieuwe uitgiften
was zelfs één zegel waarvan de
uitgifte werd ingetrokken'
Op 8 september j.l. verscheen
in België één zegel in de waar
de van 9 fr. Deze zegel werd
uitgegeven ter gelegenheid van
het feit dat koning Boudewijn
dit jaar zijn 50e verjaardag
vierde. Op 7 september 1930,
toen België de 100e verjaardag
van zijn onafhankelijkheid vier
de, werd prins Boudewijn ge
boren als zoon van prins Leo
pold, hertog van Brabant, en
van prinses Astrid. Zijn voor
naam herinnert aan verschil
lende graven van Vlaanderen
en Henegouwen.
Toen zijn grootvader, koning
Albert, in 1934 overleed, ver
leende koning Leopold III hem
de titel van hertog van Brabant
die ook zijn voorouders, de
hertogen Hendrik en Jan in de
13e en 14e eeuw gedragen
hadden. Hij was nog geen vijf
jaar oud toen zijn moeder, ko
ningin Astrid, op tragische wij
ze om het leven kwam. In juni
1944 werd hij door de Duitse
s<u<x
rder d
Jubilea van Boudewijn en stad Luik
«i petit
tcomj
bestaande uit drie zegels.
deze zegels hebben het fj!r
jarig bestaan van het PrlnT _vla
dom Luik als onderwerp.
De serie wordt geopend j'
een zegel in de waarde vf
fr. 3 fr. Op deze zegel'
men een Luikse brouwers^
uit het begin van de 16e c
Het gaat hier om een val
beeldjes die de nissen v
ren op het voetstuk van c
liek-buste van Sint Lambup
De zegel in de waarde var/,'
fr. 6 fr. toont een reprof/
tie van het beeldhouw
„De mijnwerker" van Com
tin Meunier (1831-1905).
deze afbeelding wil men I
bezetter weggevoerd naar
Duitsland en met het koninklijk
gezin opgesloten in de burcht
van Hirschstein. Pas op 7 mei
1945 werd het koninklijk gezin
door de Amerikaanse troepen
bevrijd.
Nog geen twintig jaar oud
werd hem op 11 augustus 1950
de titel van „Koninklijke Prins"
verleend. Hierbij legde hij de
grondwettelijke eed af en nam
hierdoor de taak over van zijn
vader. In 1951 deed zijn vader,
koning Leopold III, afstand van
de troon. Op 15 december
1960 trad koning Boudewijn in
het huwelijk met Dona Fabiola
de Mora y Aragon, afkomstig
uit een vooraanstaande
Spaanse familie. De zegel die
vaardigd door Fernand Baudin.
Het 1000-jarig bestaan van het
Prinsbisdom Luik werd op 22
september herdacht met de
uitgifte van een herdenkings
velletje. Dit velletje bevat één
uu.. wc.wok
voor een groot deel aan de
sis lag van de welvaart van.
Land van Luik. 6
Pi
ir
fibole
Tot slot in deze serie een alèndsc
in de waardie van 25 fr. i)rs. 3
fr.. Deze heeft als afbeel, to:
het beeld van de H. Mièn 1-
„Sedas sapientiae" (Zetel' de t
Wijsheid). Dit beeld heefl t'ploe,
hoogte van 138 cm. en irmee
uit eikehout gesneden in d&tie a
ren 1235-1245. Het beeldtapioe
vindt zich in de Collegiale lit alle
van Sint Jan te Luik. Ook flt 8-0
zegels werden ontworpen dweds
Mathy Graphic en zijn verkfe 2 i
oveefom d
k, drie
k tege
Op 29 september J.l. zoujraal u
uit twee zegels bestaande iten
met toeristisch motief vyofoie de
uitgegeven. Voor deze ze^bole
had men gekozen voor &t 2-
en Chiny. Voor de zegel lin i-(
Diest had men als onden(etwe<
een poortje, een van de kalp 3
teristieke punten van dap 2 i
stad, gekozen. Diest. gelés 1
op het kruispunt van de D«de de
en de weg Keulen-Calais, frambc
dit jaar „750 jaar vrijhéen.
keur". De tweede zegel in dt wan
serie zou Chiny als onden» Spij!
hebben. Voor deze zegel feds z
men als afbeelding de Sinh 40. E
zegel in de waarde van 20 fr.
met een toeslag van 10 fr. Op
de zegel in dit velletje ziet men
het zegel van Notger, de stich
ter van het Prinsbisdom. Deze
afbeelding werd vervaardigd
naar een authentiek portret uit klaasbrug van Chiny geko* klass
de 10e eeuw. Tevens ziet men
het embleem dat werd ge
maakt ter gelegenheid van het
jubileum. Op het velletje ziet
men een tafereel dat het doop
sel van de centurio Corneille
voorstelt. Het gaat hier om een
uitbeelding die te zjen is op de
doopvont in de Sint Bartholo-
meuskerk te Luik. Het geheel
werd ontworpen door Marthy
Graphic. Dit velletje zal ver
krijgbaar zijn tot en met 30 no
vember a.s.
Eveneens op 22 september
verscheen een bijzondere serie
Op bevel van de minister];
posterijen moest men de 1
tedatum van deze zegel v
gen, toen na onderzoek I
dat de tekenaar zijn onN
had gemaakt op basis 1
keerzijde van een diap
Dit had als gevolg dat ,di
beelding op de zegel (framtx
weergave van de werkelijk Clej
zou zijn geworden. Inmid jfde kr
heeft men opdracht gegfDë H<
een nieuw ontwerp te vervjapen
digen en zal deze zegel DOI
op 15 december a.s. in de Heu
koop komen. >rskw,
