Meubelboulevard:
verbijsterende
aaneenrijging
van meubelhallen
In Fleet
Street
luiden de
doodsklokken
weer
LONDEN
HEEFT NOG
MAAR EEN
AVONDBLAD
LONDEN In Fleet Street luidden gisteren vyeer
de doodsklokken. De Londense avondkrant
„Evening News" verscheen voor het laatst. De
dagbladwereld van Londen beschouwde het als
een rouwdag. Bijna 1.800 mensen van het kranten-
bedrijf „Associated Newspapers" dat sinds 1881
de „Evening News" produceerde en verkocht, zijn
hun baan kwijt. Alleen hoofdredacteur Louis Kirby
(51) en enkere andere journalisten gaan over naar
de „nieuwe" Londense avondkrant „Evening Stan
dard", die vanaf maandag verschijnt.
Het nieuwe dagblad is in feite de oude „Evening
Standard", gefusioneerd met „Evening News", de
twee avondbladen die elkaar de afgelopen jaren
op de meest brutale wijze naar het leven hebben
gestaan. En, ironisch genoeg, de vroegere twee
professionele aartsvijanden, hoofdredacteur Char
les Wintour van de oude „Evening Standard" en
Kirby van de ter ziele gegane „Evening News" zijn
nu gedwongen samen te gaan werken. De eerste
als directeur van de nieuwe uitgeverij van de
„Evening", de laatste als hoofdredacteur van dit
blad. En de ironie komt nogmaals om de hoek kij
ken, als men bedenkt dat de „News" in 1977 op
het punt heeft gestaan de „Evening Standard"
over te nemen. Een penny kan raar rollen.
In Londen blijft nu nog maar één avondkrant over.
Een situatie die wel sterk verschilt met vroeger. In
het begin van de twintigste eeuw verschenen in
Londen niet minder dan negen avondkranten. De
„Evening News" en de „Evening Standard" (ge
sticht in 1827) concurreerden toen met de „Sun",
de „Echo", de „Pall Mall Gazette", de „Globe", de
„Star", de „St. James's Gazette" en de „West
minster Gazette". Na de tweede wereldoorlog ble-,
ven alleen de „News", „Standard" en de „Star"
over. Michael Foot, momenteel vice-leider van de
Britse Labourpartij, was in 1947 hoofdredacteur
van de (conservatief gezinde) „Evening Standard".
„The Star" werd in 1960 gefusioneerd met de
„Evening News", die nu zelf de laatste adem heeft
uitgeblazen.
Fusies van Londense kranten zijn meestal geen sa
mensmeltingen in de echte betekenis van het
woord. Ook nu doet zich het merkwaardige ver
schijnsel voor, dat het personeel van de krant die
het drama overleeft, voltallig in dienst blijft, terwijl
op de „Evening News" iedereen afgedankt wordt.
Wrevel
Met de „Standard" gaat het echter evenmin goed.
Maar het zou veel meer kosten alle „Standard"-
mensen te ontslaan. Tussen de Britse nationale
Vakvereniging van Journalisten en de meeste
kranten van Fleet Street bestaat sinds jaren de
overeenkomst, dat iemand die werkloos gemaakt
wordt een vergoeding krijgt van één maandloon
per dienstjaar. Hetzelfde geldt voor employees van
krantenbedrijven. Voor arbeiders is het in de regel
vier weeklonen per dienstjaar.
Maar terwijl voor de meeste journalisten van de
„Evening News" een opzeggingstermijn van drie
maanden van kracht is, worden de redacteuren,
verslaggevers en employees van de „Evening
Standard" in de rug gesteund door een contractu
ele opzeggingstermijn van twaalf maanden. Dat is
een aanmerkelijk verschil.
„Associated Newspapers" heeft haar journalisten,
employees en arbeiders nauwelijks een maand te
voren opgezegd. Ze zal een bedrag van rond de
17,5 miljoen pond sterling moeten uitbetalen. Het
personeel van de „Evening Standard" aan de kant
zetten, zou evenwel nog ettelijke miljoenen meer
kosten. Dat aspect van de huidige „fusie" heeft
veel wrevel veroorzaakt bij de onfortuinlijke werk
nemers van het ter ziele gegane avondblad.
Hoofdredacteur Lou Kirby heeft als opdracht ge
kregen de beste rubrieken van beide kranten over
te nemen. Op de redactie van de oude „Standard"
wordt gevreesd, dat Lou de krant „te volks" zal
maken. De „Standard" heeft altijd meer ontwikkel
de lezers gehad dan de „News", dje dichter bij de
gewone man stond. Als een heer zich 's middags
in Londen tot een krantenman wendde, kreeg hij
als vanzelfsprekend „The Evening Standard" aan
geboden. De krantenman keek verbaasd op, als
diezelfde klant „The Evening News" van hem
kocht.
Hoge oplage
Dat subtiele verschil Is niet de oorzaak van de on
dergang van deze krant. De laatste jaren ging het
namelijk met geen van beide avondbladen goed.
In 1977 heeft het trouwens niet veel gescheeld of
de „Evening Standard" was overgenomen door de
„Evening News". Twintig jaar geleden verkochten
beide avondkranten samen meer dan twee miljoen
exemplaren per dag. Tot in 1979 hadden ze elk ze
ven edities. Daarvan blijven nu hooguit vier edities
De „Evening News" had in de jaren '60 en het be
gin van de jaren '70 een dagelijkse oplage van 1,6
miljoen exemplaren (de laatste tijd teruggelopen
tot 460.000), de oplage van de „Evening Stan-
dard"-ijdeltuit is nooit boven het miljoen gekomen
en bedraagt thans 372.000. Afgelopen jaar be
droeg het jaarlijkse verlies van de „Evening News"
al zeven miljoen pond, dat van de „Standard" ze
ker twee miljoen. Of de nieuwe „Standard" dankzij
haar monopoliserende positie op de Londense
avondmarkt een welvarend dagblad zal kunnen
worden, is nog een vraagteken.
Buitensporig
In Londen zijn de gevolgen van de recessie zwaar
der voor de avond- dan voor de ochtendkranten.
Op de „Standard" bijvoorbeeld is het aantal nor
male kleine advertenties verminderd met 30 tot 40
procent; de kleintjes „Personeel gevraagd" zijn 51
procent gezakt.
De produktie- en distributiekosten van een Lon
dense avondkrant liggen buitensporig hoog. Elke
vorm van vernieuwing en modernisering wordt
hardnekkig tegengewerkt door de vakbonden.
Men is nog steeds niet aan fotozetten toe. Compu
ters zijn volledig uit den boze; het blijft een ouder
wets dagblad dat diep gebukt gaat onder de zware
last van overbemanning, niet alleen in de drukkerij
en de distributieafdeling, maar ook op de redactie
en de andere afdelingen.
Daar komt nog bij, dat een Londense avondkrant
een onvoorstelbaar uitgebreide vloot bestelwa
gens nodig heeft, die op geregelde tijden pakken
kranten moet leveren op strategische verkoop
plaatsen in alle delen van de 32 uitgestrekte admi
nistratieve districten, die samen Groot-Londen
vormen, met een oppervlakte van ongeveer de
provincie Brabant. Alleen ten zuiden van de
Theems wordt ook een beroep gedaan op (boven
grondse) treinen.
De „Evening Standard" en de „Evening News"
hebben 15 jaar hardnekkig gevochten voor com
plete suprematie in Londen. In die langdurige strijd
hebben ze alle twee grote ups en downs gekend.
De „News" is een produkt van de uitgeverij die
ook de populaire ochtendkrant „Daily Mail" publi
ceert. Met de „Mail" gaat het sinds 1971 verras
send goed. In dat jaar werd besloten haar voor
taan uit te geven op het kleine ,,tabloid"-formaat.
Haar kleine concurrent „Daily Sketch", een andere
uitgave van „Associated Newspapers", werd ge
woon opgedoekt, met een verlies van 1.700 ar
beidsplaatsen.
Slachtoffers commerciële tv
Londen is de laatste 25 jaar gewend geraakt aan
het verdwijnen van bekende kranten. Zij waren de
eerste slachtoffers van de sterk opkomende com
merciële televisie. Buiten de „Star" in 1960 en nu
de „News" hebben in die periode nog vijf och
tend- en vier zondagsbladen een roemloos einde
gevonden. Het heeft ook niet veel gescheeld of de
„Daily Express" en de „Sunday Express" van de
uitgeverij „Beaverbrook Newspapers" gingen de
zelfde weg op.
Hoofdredacteur Lou Kirby zal het niet gemakkelijk
krijgen om in de kortst mogelijke tijd van de „nieu
we" Standard een financieel succes te maken.
Maar hij weet van tevoren, dat als hij er niets van
terecht brengt, zijn ontslagbrief niet lang op zich
zal laten wachten. Een betere spoorslag om hard
te werken kan zelfs Fleet Street zich niet indenken.
ROGER SIMONS
els, die
vooral VERWIJK Leer, lieve mensen, is uit. Wie he
en aan* ten dage nog overgaat tot de aanschaf van
rundlederen bankstel waarop tot voor kort de
tus van ganse gezinnen placht te rusten, loopt
iter. Voor het nieuwe aanzien dient men zijn
.SI vlucht te zoeken bij alcantara, zijnde een in Ja-
en ,talia vervaardigde kunststof die het uiter-
ma- heef1 van suède en precies zo aanvoelt, maar
jj: Kee_ i even gemakkelijk laat reinigen als een plavui-
zorgen.' vloer nog zo'n statussymbool van de jaren
altijd ht'9- En marmer is in. Kolossale eettafels mei
orden",' a,,ean bladen, maar zelfs poten van massief
„Hetrmer- Sjiek, zeer sjiek staan ook de ontwerpen
vader' vermaarde Bauhaus uit de twintiger jaren
i zullen terug zijn van weggeweest. Al eens op een
nieuwe® yan der Rohe gezeten aan een Breuer ge
en be-^9ed- in een Corbusier gepit? Het kan weer en
dat is zal u stempelen tot een Persoon van Stand.
il aardig
me-* k* dit alles weten? Omdat we met de heren
inn en Paul Stoutenbeek geflaneerd hebben over
'houden 1er,ands jongste boulevard. Men vindt hem niet
er tele-'en badplaats en niet in het deftige Amsterdam
™aar in Beverwijk. En terwijl aan de voltoói-
"roepen erven nog de laatste hand moet worden ge-
n al een'» staat in Diemen al een tweede op stapel.
Hetje rbelboulevards zijn het en hoewel het ver
ten. ijnsel kraakt van de nieuwigheid, zien de ge-
Stoutenbeek Nederland er, al dan niet
over iswonderhand, door veroverd worden.
,0ord xeperste meubelhal ging nog geen tien jaar gele-
Mud- in Utrecht van start. Sindsdien zijn ze als pad-
v\ndentoe,en uit de grond geschoten, maar nooit eer-
Dij moe-,n de vorm van een heksenkring, om bij de bo-
r Viditefsc',e beeldspraak te blijven: Een meubelboule-
d toch' 's zo n heksenkring: een licht verbijsterende
en- jeenrijging van meubelhallen, de een na de an-
de een nog pralender dan de ander, inhou-
1e alles, letterlijk alles, wat de meubelbranche,
waal of internationaal, te bieden heeft. Wie
een middag heeft rondgedoold, kan geen
bel meer zeggen, leder denkbaar bankstel
en het goedkoopste van 1.500 en het duurste
18.000 gulden, leder denkbaar bed tussen een
rledikant en een elektrisch verstelbare ha-
livan. Iedere denkbare stijl tussen rustiek of
ek en extreem modern. Als de opmars der
belboulevards doorgaat, zal het Nederland
duizelen.
ken en vergelijken
)fat zit er dik in. denken Wim en Paul Stouten-
k, de pioniers van Beverwijk en Diemen aan
conferentietafel het woord „meubelboule-
I" is uitgevonden. „We denken het omdat we
?n hoezeer de potentiële woninginrichtings-
:t graag eigenogig kijkt en vergelijkt. Een on-
\oek heeft uitgewezen dat hij, bepakt en bezakt
j folders, prijslijsten en opschrijfboekjes vol in-
jatie, gemiddeld zeven meubelzaken bezoekt
rens tot aankoop over te gaan. Het ligt dus
de hand dat een concentratie van woningin-
ingsbedrijven aan een meubelboulevard een
aantrekkingskracht op de consument zal uit-
nen. Hij zal het prettig vinden op één zater-
jniddag zeven zaken tegelijk te kunnen bezoe-
jj/n plaats van er drie zaterdagen aan op te
|fen offeren. We zien dat al in Beverwijk waar
•en van Den Helder tot Den Haag naar toe ko-
1 stromen. We verwachten een grote toekomst
I meubelboulevards
entratie van verwante, zelfs concurerende
belbedrijven zijn op zchzelf niets nieuws. Toen
Jm en Dreesman zich lang geleden in Utrecht,
fade, werd gekozen voor een plekje naast de
ae/ van Sinkel; zo oud en nog veel ouder is de
yischap dat klantenstromen zich daarheen ple-
te bewegen waar de keuze- en vergelijkings-
vëtelijkheden het grootst zijn. Al in de souks van
irablsche steden, met hun tijdeloze nering,
f men tapijtenknopers bij tapijtenknopers, zit
beden bij zilversmeden, verkopers van gra-
sppelsap bij verkopers van granaatappelsap.
Het blijkt nooit en nergens anders te zijn geweest.
Maar de grootschaligheid, horizontaal en vertikaal,
van een meubelboulevard is nieuw. In Duitsland,
zo'n beetje de bakermat van het fenomeen, zijn er
die een jaarlijkse omzet van driehonderd miljoen
boeken. En Beverwijk, nog niet eens voltooid,
haalt al zeventig miljoen. Elke zaak extra die zich
aan een meubelboulevard vestigt, doet de omzet
ten van de overige zaken met tien procent stijgen,
heeft merL daar geleerd. Zo aantrekkelijk is het
voor paddestoelen om in een heksenkring te
groeien.
Verzadigingspunt
„Wacht evep", waarschuwen de gebroeders Stou
tenbeek alle Nederlandse plannenmakers die, dit
vernemende, naar hun tekentafels ijlen. „Het gaat
alleen op zolang een meubelboulevard zijn verza
digingspunt nog niet heeft bereikt. In Beverwijk zit
ten we daar al dicht bij. De diversiteit van het aan
bod is er zo groot, dat alle terreinen van de bran
che bestreken worden, dat alle doelgroepen aan
hun trekken kunnen komen, ongeacht hun beurs
of hun smaak. Nou: dan ben je aan de grens. Iede
re zaak die er nog bij zou komen, zou alleen kun
nen bestaan door de andere bedrijven vliegen af
De gebroeders Wim en Paul Stoutenbeek: „Meubelboulevards gaan hel helemaal doen in Nederland"
te gaan vangen. En dat is het tegendeel van de be
doeling".
Toekomstige stichters van meubelboulevards krij
gen van Wim en Paul Stoutenbeek het volgende
advies. „Zorg ervoor dat je firma's bij elkaar
brengt die allemaal op een verschillende golflengte
zitten. Specialiseert de een zich in eiken, laat de
ander dan eiken weren uit zijn assortiment. Bij
hem de nadruk op leer? Bij mij op kunststof, leder
moet zich richten op een bepaalde klantengroep.
Je moet niet denken dat je het midden kunt heb
ben en ook nog beide uiteinden. Te grote gulzig
heid is uit den boze". Waar in Beverwijk wel nog
ruimte voor zou zijn als er grond voorradig was,
dat zijn branche-verwante bedrijven: een tapijten
hal, een doe-het-zelf-zaak, een keukenspecialist,
antiek. En een café-restaurant natuurlijk om de
voeten na het vele drentelen even rust te gunnen.
Dat ontbreekt nog langs Nederlands eerste meu
belboulevard. Dus ook deze raad aan plannenma
kers: reserveer er bijtijds de nodige grond voor.
Trekpleister
Ondanks de manco's blijkt Beverwijk inmiddels al
wel een trekpleister geworden, doelwit van excur
sies zelfs. Er gaat een inspirerende werking van
uit. Het zal niet bij Beverwijk blijven. De perspec
tieven zijn immers gunstig. Gemiddeld besteedt de
Nederlander momenteel per hoofd van de bevol
king jaarlijks 422 gulden aan woningtextiel (inclu
sief beddenvak). Voor een gezin van vier personen
komt dat dus gauw neer op 1.700 gulden. „Het be
drag heeft in de jaren zeventig hoger gelegen", ge
ven de gebroeders Stoutenbeek toe. „Gedurende
de voorbije welvaartsperiode besteedden de men
sen tien tot vijftien procent meer aan hun interieur.
Maar dat gold voor alle terreinen. De mensen
kochten als gekken. Die tijd hebben we gewoon
gehad".
Reden tot weeklagen is er echter niet. vinden de
gebroeders Stoutenbeek in tegenstelling tot veel
van hun vakbroeders. Wanneer iedere meubel
handelaar de tijd die hij investeert in het uitwisse
len van onheilsberichten, zou besteden aan de ver
koopbevordering van zijn produkten, was niet al
leen de stemming en de publiciteit veel beter,
maar ongetwijfeld ook de verkoop hoger. We zit
ten met de meubelbranche niet in de malaise;
hoogstens zijn we teruggekeerd naar een normale
situatie waarin de overspannen kooplust plaats
heeft gemaakt voor het gebruikelijke bestedings
patroon. Welnu: de grootste concurrenten van de
-woninginrichting zijn de auto en het reisbureau. De
auto blijft dat natuurlijk; kom bij een Nederlander
niet aan zijn auto. Rest het reisbureau. Daar kon
den wel eens klappen vallen en het zou ons niet
verbazen als de mensen de vakantiecentjes die ze
in de zak houden, gingen uitgeven aan wat huise
lijkheid. Bedenk dat de Nederlander van alle Euro
peanen altijd al het meeste geld voor woningin
richting over heeft gehad".
Spiegel van de tijd
Mode heeft te maken met verandering, met het
steeds weer reageren op impulsen uit de eigen tijd
en zelfs met pogingen deze ontwikkelingen voor te
zijn door nieuwe dingen te bedenken. Mode zal al
tijd veranderen, want de mens is bij al zijn hang
naar bestendigheid en zekerheid nooit helemaal
tevreden en immer weer op zoek naar iets anders
(citaat uit de catalogus bij de mode-expositie, vo
rig jaar in het Stedelijk Museum te Amsterdam ge
houden). De mode vormt een afspiegeling van per
soonlijkheid en cultuur. Dat geldt voor de kleding
waarin de mens zich hult en waarmee hij zich aan
anderen presenteert; het geldt evenzeer voor de
meubels waartussen hij verkiest te verblijven en
anderen te ontvangen. Juist dat is het aardige van
zo'n meubelboulevard. Hij fungeert als een mode
show bij uitstek, als een gigantische staalkaart van
ontwikkelingen, als een spiegel van de tijd.
PIET SNOEREN
