Vrouw niet alleen
op straa t bedreigd
3
hond
huis
LEWS ONDERZOEK TOONT AAN:
Nanouk,een poes met gebruiksaanwijzing
AD/REGIO
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 25 OKTOBER 1980 PAGINA 5
(IDEN Sinds enkele jaren is er in ons
Qifld een verhoogde belangstelling te con*
iteren voor de problematiek van aanran-
ag en verkrachting, zowel binnen maat-
aappelijke bewegingen die zich met de
lancipatie van de vrouw bezighouden als
gatenen de criminologie en de victimologie.
•ft ds men de landelijke cijfers bekijkt van
rn°J aantal gevallen en veroordelingen van
en ite gewelddadige zedenmisdrijven en deze
'^Tgelijkt met Leiden, blijkt dat de sexuele
ranjjminaliteit hier niet hoger ligt dan het
tijdelijk gemiddelde. Dit in tegenstelling
it Amsterdam, dat met kop en staart bo-
ni<fl het gemiddelde uitstijgt.
nor,
gein
t Va
dT j
lijkeBrote interesse voor agressieve zeden-
Ie le&rijven was voor het Wetenschappelijk
jggeJerzoek en Documentatie Centrum
taarpDC) uit Den Haag aanleiding om in
ht ot jaarlijkse landelijke slachtoffers-en-
lder?e een aantal vragen op te nemen naar
wefrvaringen van vrouwen.met sexueel
estejchte agressie op straat en Dinnenshuis.
blijf) 10.000 personen (mannen en vrou-
werd de vraag gesteld of zij wel eens
ge|ieel bedreigd waren. In 1975 beant-
bislrdde 2 procent van de (5000) vrouwen
p vraag positief. In 1979 was dit 2,5
Aan de hand van deze cijfers kan
zien dat het kleine sexuele geweld
tisclpeemt in Nederland. In een kwart van
ging het geweld verder dan
ko£n aanraken, vastpakken en dergelijke
ondfcon men spreken van aanranding. Wat
menaantal verkrachtingen betreft: per jaar
rd ijden 200 tot 300 mensen in Nederland
bordeeld voor het plegen van gewel-
zoeljdige zedenmisdrijven. Slechts enkele
r djtallen daarvan zijn brute verkrachtin-
tzinl door vreemden op straat. Er is geen
•egsfleiding te veronderstellen dat het aan-
vardagressieve verkrachtingen op straat
na4eemt-
zafbij dient te worden opgemerkt dat
n". p niet alle gevallen van verkrachting
worden aangegeven bij de politie,
ns kan de aangevallen vrouw de da-
!-in-spé afweren en gebeurt er verder
R>'ernstigs. De dader kan ook een be
de van de vrouw zijn. In beide geval-
zal zij minder snel aangifte van ver-
hting of aanranding doen. De cijfers
[en dus nooit precies de juiste situatie
auiafr"
ij
ïialyse
11.30
)t voor niets houden veel vrouwenbe-
'ingen zich intensief bezig met ver-
chtingen. Ruim 30 a 40 procent van de
uwen in westerse landen, waaronder
Ierland, blijken 's avonds niet of nau-
ijks de straat op te durven uit angst
r criminaliteit, in het bijzonder voor
[dergenoemde zedenmisdrijven. Vooral
jjonge vrouwen in de grote steden blijkt
j* 30;e angst het grootst te zijn.
t WODC heeft in zijn uitgave „Justitië-
Verkenningen" no. 8 een analyse gepu
lseerd van een onderzoek in Leiden
de bij de politie aangegeven gevallen
aanranding en verkrachting in de ja-
972 tot en met 1977. Volgens mr. J. J.
an Dijk, werkzaam bij het WODC
igt de analyse feiten aan het licht,
iruit men kan opmaken dat aanran-
en verkrachting zeer verschillend
wat betreft de ernst van het misdrijf
>ok wat betreft de achtergrond. Aan-
Idingen kunnen worden gepleegd door
jonge daders (jonger dan 15 jaar), ter-
dit bij verkrachting zelden voorkomt,
i aantal is regelmatig verdeeld over de
van het jaar en dag en nacht en zij ge-
iren bijna altijd op straat,
in tegenstelling tot verkrachtingen.
'allend is namelijk, dat uit het onder-
ik van het WODC blijkt, dat verkrach
ten voor het merendeel binnenshuis en
0Q iauto's worden gepleegd en dus niét op
kantat. Veelal is de dader van de ver-
30 fchting geen volslagen onbekende van
slachtoffer. De daders blijken bij voor-
ur na acht uur 's avonds actief te zijn,
het weekeinde en gedurende de zomer
landen. Dit is een aanwijzing voor de
16ronderstelling dat dit misdrijf het uit-
tsk#nsleven (cafébezoek) als sociale achter-
dsj>nd heeft. De onderzoekers trekken
00 Iruit de conclusie dat in dit opzicht ver-
ihtingen nauwelijks verschillend van
gewelddadige handelingen. Ge-
plaatsen voor verkrachtingen
dus niet alleen buitenshuis - op straat
n parken, zoals vaak wordt gedacht -
ir juist in de auto en zelfs binnenshuis.
Oral jonge vrouwen blijken de sterkste
lustgevoelens te hebben. Dit komt over-
Aanrandingen
doorgaans
binnenshuis
en in auto's
Veel vrouwen durven 's avonds niet meer alleen de straat op te gaan
een met de leeftijd van de slachtoffers, die
gemiddeld tussen de 15 en 25 jaar ligt.
Deze groep jonge vrouwen neemt ook veel
meer dan ouderen deel aan het uitgaans
leven, dat een sociale achtergrond voor
verkrachtingen bleek te zijn.
On veiligheidsgevoelens
Uit de cijfers is komen vast te staan dat
sexuele criminaliteit op straat niet méér
voorkomt dan binnenshuis. Toch blijven
vrouwen zich onveilig voelen op straat.
Die gevoelens mogen beslist niet worden
gebagatelliseerd, omdat het „maar" gevoe
lens zijn. Ze zijn evenwel zéér reëel.
De heer Van Dijk over het „veilig voelen
op straat". „Hoe is de angst van vrouwen
te verklaren en is die angst niet onrede
lijk, gezien de cijfers", was de vraag die de
heer Van Dijk zich had gesteld. Zijns in
ziens ontstaat die angst door een complex
van factoren. „In veel relaties, met een
traditioneel rolpatroon gebruiken mannen
de onveiligheid op straat als argument om
hun vrouw niet alleen uit te laten gaan.
In feite zijn ze er op tegen dat hun vrouw
in contact komt met andere mannen en
zodoende een eigen leven gaan leiden.
Naarmate het huwelijk traditioneler is,
blijken de gevoelens van onveiligheid bij
vrouwen toe te nemen. De man maakt
zijn vrouw dan onveilig", zo beweert de
heer Van Dijk. „Ook de opvoeding werkt
dit in de hand", vindt hij. „Als moeder
bang is zal ze dat doorgeven aan haar
dochter. Bovendien rust er in veel gezin
nen nog steeds een taboe op alles wat met
sex te maken heeft. Dat vormt zelfs in
deze tijd nog een belemmering bij het ge
ven van voorlichting aan kinderen, die
dan opgezadeld kunnen worden met een
verwrongen beeld van sexualiteit".
Media
Over de rol van de media (film, tv, boe
ken, politievoorlichting) in deze, heeft de
heer Van Dijk eveneens het een en ander
op te merken: „Amerikaanse feministen
stellen zelfs dat het bekende sprookje
„Roodkapje en de Wolf" een typisch voor
beeld is voor de wijze waarop meisjes al
vroeg geconfronteerd worden met het feit
dat ze beter niet alleen op pad moet gaan,
omdat ze dan vast en zeker belaagd wor
den door de boze wolf, in casu een gevaar
lijk manspersoon. De angst wordt er al
vroeg ingepompt. Bovendien is de rol van
het slachtoffer in films meestal een vrou
wenrol, terwijl de daders mannen zijn. Uit
onderzoek is gebleken dat meisjes zich in
de meeste gevallen met de rol van het
slachtoffer identificeren, wat leidt tot
angstgevoelens. Jongens herkennen zich
meer in de dader, een spannende en op
windender rol. Het zou een goed ding zijn
als er meer kritiek kwam, óók van femi
nistische zijde, op het bevorderen van
angstgevoelens en het bevestigen van rol
patronen door de media.
Klein sexueel geweld neemt steeds meer
toe, zoals nalopen, betasten en lastig val
len van vrouwen op straat. „Het is lo
gisch", vervolgt de heer Van Dijk, „dat
men dat soort geweld gaat zien als voor
beeld voor het grote geweld, zoals ver
krachting". Het is volgens hem van be
lang vrouwen weerbaarder te maken. Het
psychologische effect daarvan is dat de
angst zich niet of nauwelijks te kunnen
verdedigen vermindert. In dit verband
vindt de heer Van Dijk het geen gek idee
jonge meisjes al op de lagere school judo
lessen te geven.
Over het aandeel dat mannen moeten le
veren zegt hij: „Zij zouden moeten inzien
dat zij vaker dan zij zelf vermoeden of
weten willen, de angstgevoelens bij vrou
wen te versterken. Dit vereist een veran
dering van de mentaliteit en een bereid
willigheid bij mannen om bij het pro
bleem stil te staan en af te wijken van de
bestaande rolpatronen en vooroordelen.
Bovendien is het noodzakelijk te proberen
mannen risico-lozer te laten leven en zou
vrouwen wat meer durf moeten worden
bijgebracht".
Bespreekbaar
Allerlei vrouwenorganisaties, waaronder
ook feministische groepen, vechten al ja
ren voor een betere opvang van vrouwen
die verkracht zijn. Zij hebben het misdrijf
bespreekbaar gemaakt, zodat er nu steeds
meer aandacht aan wordt besteed. Hun
belangstelling hangt echter ook samen
J.J.M. van Dijk van het WODC:
„Vrouwen moeten weerbaarder ge
maakt worden"
met de symbolische betekenis van ver
krachting. Dat is voor sommige van deze
groepen hét voorbeeld voor de wijze
waarop vrouwen in onze cultuur door
mannen worden bejegend. Zij zijn van
mening dat de verkrachtingssituatie de
vrouw vernedert en degradeert tot object.
Hun conclusie is dat sexualiteit de sleutel
is tot de analyse van de onderdrukking
van de vrouw. Veelal hebben zij dan ook
verkrachting als „item" genomen voo^ het
sexisme van de maatschappij ten aanzien
van vrouwen. Zo gaan de „Vrouwen te
gen sexueel geweld" zelfs zo ver, dat zij de
leus: „Elke man is een potentiele ver
krachter" voeren.
In een gesprek met enkele vrouwen van
die groep vertellen zij dat niet alle man
nen zich deze leus persoonlijk aan moeten
trekken, maar dat daarmee wel duidelijk
wordt aangegeven hoe de maatschappelij
ke verhoudingen huns inziens liggen.
Yvonne: „Mannen die hun wil boven die
van hun vrouw stellen zijn in staat hun
vrouw te verkrachten. Die mannen zien
haar niet als iemand met een eigen per
soonlijkheid, met eigen gevoelens". De
„Vrouwen tegen sexueel geweld" weten
dat de meeste verkrachtingen worden ge
pleegd door bekenden van de vrouw, een
vriend, kennis, of familielid. Corinne:
„Het gebeurt ook vaak binnen het huwe
lijk. Hoeveel mannen vinden niet dat hun
vrouw altijd klaar moet staan. Als ze geen
zin heeft, komt er desnoods geweld aan te
pas om haar te dwingen. Dat is net zo
goed verkrachting, want het gebeurt te
gen haar wil. Daar zijn veel getrouwde
vrouwen het slachtoffer van, want hoe
vaak denken zij nog dat het een vanzelf
sprekende zaak is zich over te leveren aan
de willekeur van de man. Van mannen is
het in veel gevallen een daad van agressie
ten opzichte van de vcouw. Fysiek zijn zij
sterker en zij kunnen gemakkelijk van
hun kracht gebruik maken om hun zin te
krijgen, of om een vrouw te vernederen.
Het milieu is daarbij niet van belang. Zo
wel mannen uit een zogenaamd hoog als
uit een wat men noemt lager milieu zijn
in staat op deze manier met hun vrouw
om te gaan".
De „Vrouwen tegen sexueel geweld" heb
ben een tweeledig doel: Enerzijds voeren
zij actie en anderzijds geven zij voorlich
ting en willen zij de mentaliteit doorbre
ken. Sylvia: „Op de voorlichtingsavond
merk je dat er veel loskomt en dat velen
hun moeilijkheden bij anderen herken
nen. Daardoor staan die vrouwen niet
meer alleen. Zo maken wij een begin met
het veranderen van de mentaliteit. Oók
die van mannen. De stelling: „zo zijn
mannen nu eenmaal" moet doorbroken
worden".
De angstgevoelens zouden, samen met
woede, voor vrouwen een aanzet moeten
zijn om zith te bundelen en actie te voe
ren. „We pikken het niet langer, we zijn
kwaad", zegt Sylvia. „We moeten af van
een opvoeding die uitsluitend uitgaat van
mannelijke behoeftes en ideeën. Dat kan
alleen maar frustrerend op vrouwen wer
ken. Natuurlijk hebben mannen eveneens
hun rolpatronen, waardoor ze ervan over
tuigd zijn dat ze juist handelen. Die over
tuiging veranderen gaat niet een-twee
drie. Ook zij hebben tijd nodig om te le
ren".
De drie vrouwen zijn ervan overtuigd dat
niet zozeer de angst van vrouwen om al
leen de straat op te gaan moet verdwijnen,
maar dat de hele situatie een verandering
moet ondergaan. „Als we niet proberen de
mentaliteit van vrouwen en mannen om
te buigen, blijven we alleen maar bezig
met symptoombestrijding. Dat lost niets
op. Als we de situatie, waarin de angst
ontstaat kunnen veranderen, dan pas zijn
ve bezig met de wérkelijke oorzaak van
iet probleem".
MARIAN KOENS
Foto: MILAN KONVALINKA
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek
Hond zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond (of
soms ook wel een kat) beschreven die in het asiel verblijft
om daar een zekere dood tegemoet te gaan... tenzij het dier
een goed tehuis vindt. De in de rubriek beschreven hon
den zijn óf gevonden, óf door hondenbezitters naar het
asiel gebracht. Ze worden om uiteenlopende redenen afge
staan, vaak begrijpelijk, maar soms ook volslagen onzinnig.
De in „hond zoekt huis" beschreven dieren zijn alle goed
gezond, hebben een wormkuur ondergaan en zijn volledig
ingeënt. Tegen betaling van circa 60 gulden ten bate van
zwerfdieren zijn ze af te halen. Adres: Nieuw Leids Diere
nasiel, Besjeslaan 6b, Leiden. Tel.: 411670. Geopend di. t/m
vr. 10-12 en 14-17 uur, za. 10 tot 12 en 14-16 uur. Zondag en
maandag gesloten.
LEIDEN Deze week een
poes als hoofdpersoon van
de rubriek 'hond zoekt huis'.
Niet alleen honden worden
geregeld bij het Leids Diere
nasiel afgeleverd, omdat zij
als zwerfdier door het leven
gingen of hun baas genoeg
van hen kreeg; ook poezen
ontkomen er lang niet altijd
aan om een eenzaam bestaan
door te maken in een hok
van een asiel. Om het poe-
zenvolk eens in het middel
punt van de belangstelling
te zetten, vult deze week een
poes deze kolommen.
Nanouk is een half-angora en
vier jaar oud. Het lijkt erop
dat zij elke dag een bad krijgt
in een witwasmiddel van een
bekend merk, want zij heeft
een volkomen witte vacht.
Haar schoonheid wordt nog
verhoogd door haar lichtblau
we ogen. Momenteel is haar
vacht tamelijk kortharig voor
een angora, maar binnen een
paar maanden zijn de witte
haren weer aangegroeid tot de
normale wintervacht. Zij zit al
sinds vier maanden in het
asiel, nadat zij als zwerfkat in
Leiden gevonden was.
Toen Nanouk in het asiel
kwam, was zij zo verwilderd
dat zij niet zonder handschoe
nen aan te pakken was. Door
de aandacht die zij in het asiel'
kreeg, is haar gedrag nu weer
een heel stuk beter, maar Na
nouk is nog steeds niet de ge
makkelijkste poes die in Lei
den en omstreken rondloopt.
Zij is er niet van gediend,
wanneer zij langdurig aange
haald wordt of wanneer er
lang met haar gespeeld wordt.
Als dit toch gebeurt, bestaat de
kans dat zij een beetje agres
sief wordt en bijt. Zij heeft het
meer naar haar zin wanneer
zij haar eigen gang kan gaan
en zo nu en dan eens een aai-
krijgt. Iemand die belangstel
ling heeft voor een schootpoes
doet er beter aan een andere
poes of kat aan te schaffen.
Daarom zou Nanouk ook niet
op haar plaats zijn in een gezin
met kleine kinderen. Oudere
kinderen die niet al te veel
aandacht aan haar besteden
zijn geen probleem.
Dat Nanouk ook een brutale
poes is, blijkt uit het feit dat zij
niet bang is voor honden. Als
zij een hond tegenkomt, loopt
zij hem met opgeheven kop
voorbij alsof die hond niet be
staat. Conclusie: Nanouk is
geen alledaagse poes. Ze laat
niet met zich sollen.
Boris
Boris, de biefstuk-liefhebber
van twee weken geleden is af-
gehaald door een oudere dame
uit Leiderdorp. Ondanks dat
zij al een hond heeft, vond zij
het zo zielig dat Boris zo lang
in het asiel ,zat, dat zij hem
toch in huis heeft genomen.
Ook Oscar, de hond van vori
ge week, heeft een nieuw te
huis gevonden. Hij is deze
week naar Noordwijk
