Al meer dan 4000
klanten voor viditel
'Besiegt, besetzt,geteilt'
over Duitsland van 1946-1949
TERUGBLIK
RADiO/TELEVISIE
Viditel, moet dat nou wel?
meibom bij Uiditel
Goede gewoontes:
mBï Cwooh, even doen.
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
Sherry-
opgelet.
LEIDSE COURANr
DONDERDAG 9 OKTOBER 1980 PAl
"V
HILVERSUM De PTT
mikt op een aantal van
125.000 tot 150.000 pagina's
informatie van allerhande
soort in de viditelcomputer
tijdens het proefjaar. Onge
veer 4000 personen nemen
aan de proef deel. Er komen
dagelijks nog nieuwe aan
meldingen binnen. Zij kun
nen met hun telefoon in de
viditelcomputer kijken,
waarbij ze een klantnum
mer en een (geheim) per
soonlijk codenummer krij
gen toegewezen. Indien ie
mand een codenummer van
een ander te weten komt
kan hij op kosten van die
ander met de viditelcompu
ter bellen.
Er zijn verschillende metho
den om de benodigde informa
tie in "de computer op te spo-
1. Aan de hand van de Viditel-
gids, die lijsten bevat van in
formatieleveranciers en van
trefwoorden, alsmede een gids
(een mengeling van trefwoor
den en leveranciersnamen)
2. Rechtstreeks naar gewenste
pagina (de Viditel-klant weet
op welke pagina zich de ge
wenste informatie bevindt)
3. Systematisch zoeken via in
houdsopgaven die verfijnder
worden hoe dieper men in het
systeem doordringt (de zoge
naamde boomzoekstructuur).
De viditelcomputer bevat indi
viduele informatieleveran
ciers, maar ook zogenaamde
paraplu-organisaties. Krantel
is zo'n paraplu. Het is een
project van de Nederlandse
Dagblad Pers en de activitei
ten van een aantal Nederland
se dagbladen. Krantel heeft
zo'n 5000 pagina's gehuurd in
de Viditelcomputer.
Aan het tv-toestel kan een cas
setterecorder gekoppeld wor
den voor het snel overhevelen
van informatie, waardoor de
kosten beperkt kunnen wor
den.
Aanpassen van de in de vidi
telcomputer opgeslagen infor
matie kan snel en eenvoudig
gedaan worden. Een hande
laar - in tweedehands auto's
bijv. kan een wagen, zodra die
is verkocht, meteen uit zijn
aanbieding verwijderen.
Het woord viditel staat in geen
enkel woordenboek, zo nieuw
is de term. Het is een samen
trekking van het latijnse vidi
(ik heb het gezien) en de eer
ste drie letters van het woord
telefoon: viditel. Het is de be
naming die de PTT in een
creatieve opwelling heeft be
dacht voor een nieuwe activi-
teit: het via electronische weg
op een tv scherm brengen van
in computers opgeslagen infor
matie.
Vidi te.
GOEDE MORGEN VRV ö<3 JUL 1
AEG-Tele<unken B.V.
Uw kï'éntnummer; 400000377
Ivm veiligstellen van het data
bestand is Viditel gesloten .op
werkdagen
van 8.00 - 9.30 uur.
U hebt Viditel het laatst gebruikt
op VRY 04 JUL 1980 om ÏO: 50
J
Zo komt de viditelinformatie de huiskamer binnen na het telefonisch opvragen van de gewenste gegevens
Het is een definitie die ook
past op teletekst, een onderne
ming van de NOS, die iets eer
der van start ging dan viditel.
Maar daar houdt de overeen
komt al meteen op.
De verschillen zijn legio,
waabij wel eens de volgende
vergelijking is gemaakt. Een
auto en een fiets zijn beide
vervoersmiddelen. Met een
auto kun je verder komen dan
met de fiets, en voor het bestu
ren van een auto moet je iets
meer in je jnars hebben dan
voor het berijden van een
fiets. Welnu, viditel en tele
tekst zijn beide communicatie
middelen. Met dit verschil, dat
viditel zich vergelijkt met de
auto (en dan een betere mid
denklasser) en teletekst met de
fiets: degelijk en betrouwbaar,
maar met een beperkt bereik.
Een groot verschil tussen de
twee systemen zijn de trans
portmiddelen waarvan de
NOS en de PTT zich" bedienen.
De NOS zendt haar teletekst-
informatie via de tv-zenders
op de consument af, de PTT
maakt gebruik van haar tele
foonnet.
Een tweede belangrijk ver
schil tussen teletekst en viditel
vloeit voort uit het eerste^ De
tv-zenders zijn maar een be
perkt aantal uren in de lucht,
zodat teletekst afhankelijk is
van de periode dat de zenders
in werking zijn. Telefoneren
kun je 24 uur per dag, zodat de
viditelinformatie 24 uur per
dag, zeven dagen van de week,
52 weken per jaar voor klan
ten bereikbaar is.
Het derde grote verschil zit in
de beschikbare hoeveelheden
informatie, bij viditel in prin
cipe onbeperkt. De PTT gaat
voor de proefperiode van een
jaar uit van 125.000 tot 150.000
(televisiescherin)pagina's in
een computer in Den Haag.
Dit aantal kan betrekkelijk
eenvoudig worden uitgebreid.
De beperking zit 'm in de be
schikbare computercapaciteit
en die kent tegenwoordig in
principe geen grenzen. Zelfs
geen landsgrenzen: met een te
lefoon kun je mensen in alle
delen van de wereld te spre
ken krijgen, dus ook compu
ters. Irf Londen wordt al hard
gewerkt aan een internationa
le viditelcomputer voor beurs
koersen van alle aandelen*
beurzen ter wereld, prijzen
van grondstoffen, Vluchtsche-
ma's van luchtvaartmaat
schappijen enz. Als we even
toegeven aan de verleiding bij
de toekomst om de hoek te kij
ken, doemt op deze wijze een
wereldomspannend informa-
tienet op.
Bij teletekst ligt dat wat an
ders: daar moet de NOS zich
beperken tot een paar honderd
pagina's maximaal. Het is in
theorie mogelijk met teletekst
met duizenden en duizenden
pagina's te werken, maar dan
zou Nederland bedekt moeten
worden met een uitgebreid net
van regionale en plaatselijke
tv-zenders. Zo ver is het nog
lang niet, en de werkelijkheid
van viditel en teletekst anno
1980 is al gecompliceerd ge
noeg, zodat we ons niet te veel
zullen vermeien in de toe
komst.
Dan is er een principieel ver
schil tussen teletekst en viditel
betreffende de herkomst van
de informatie. De NOS is via
teletekst zelf informatieleve
rancier, en heeft in de afgelo
pen maanden een eigen tele-
tekstredactie opgebouwd on
der commando van Wim Sto-
kla, vroeger adjunct-hoofdre
dacteur van het NOS-journaal.
Bij viditel maakt de PTT ge
bruik van derden als leveran
ciers van de informatie, de
PTT verschaft slechts de in
frastructuur, de benodigde
middelen en apparatuur. Te
gen betaling uiteraard.
Teletekst is eenrichtingsver
keer: de kijker roept informa
tie op en neemt er kennis van,
punt uit. Bij viditel is tweer
ichtingsverkeer mogelijk: de
kijker kan antwoorden. Hij
kan reageren op informatie,
"hij kan iets kiezen uit een aan
bieding van een postorderbe
drijf en een bestelling plaatsen
via de computer, hij kan een
makelaar laten weten belang
stelling te hebben voor een
huis dat hij heeft opgeduikeld
uit het bestand van de geza
menlijke makelaars in de vidi
telcomputer.
En dan de kosten. Ook in com-
municatieland gaat alleen de
zon voor niets op. De NOS be
rekent voorlopig nog niets
voor teletekst. Het Nederland
se volk moet natuurlijk niet de
illusie hebben dat dat zo blijft.
Als teletekst wat meer is inge
burgerd zal de burger via zijn
kijk- en luistergelden wel
moeten opdraéien voor de kos
ten.
De PTT heeft besloten vanaf
het begin de kassa te laten rin
kelen. En bij de PTT komt het
viditelgeld van twee kanten
binnen: van de informatiele
veranciers, die de PTT moeten
betalen voor elke pagina die ze
van tante post huren, en van
de consument.
Deelname aan viditel, afhan
kelijk van de frequentie, kan
al gauw tegen de 200 gulden
per jaar kosten. Berekeningen
komen er op neer dat de PTT
drie kwartjes strijkt van elke
gulden die de consument neer
telt voor de viditel: kassa!
LEO ENTHOVEN
hou f
het V
scherm
in het
oog
Ter gelegenheid van het der
tigjarig bestaan dit jaar van
de Bondsrepubliek Duits
land en de Duitse Democra
tische Republiek maakte de
NOS de documentaire „Be
siegt, besetzt, geteilt" die te
rugblikt op het naoorlogse
Duitsland van 1946 tot 1949.
Na de kapitulatie van de na
zi's in 1945 wenste de Sovjet-
Unie voor Duitsland een
communistische eenheid-
staat in de trant van Wei-
mar. Frankrijk wilde een
statenbond en de beide ove
rige bezettingsmachten, En
geland en de Ver. Staten, een
democratische federatie.
De voortdurende moeilijkhe
den in het intergealliëerde be
stuur van Berlijn bereikten in
de zomer van 1948 een climax,
toen de westelijke mogendhe
den in hun zones de Duitse va
luta op eigen gelegenheid gin
gen regeren. De Russen sloten
alle toegangswegen naar Ber
lijn af. Als reactie hierop stel
den de Amerikanen een lucht
brug in om uithongering van
de Berlijnse bevolking te voor
komen. Besprekingen in Mos
kou leidden tot niets en toen
de zaak voor de UNO kwam,
werd het compromisvoorstel
(onmiddellijke opheffing van
de blokkades, daarna invoe
ring van de Sowjet-mark in
heel Berlijn en vervolgens be
sprekingen tussen de ministers
van Buitenlandse Zaken) door
minister Wisjinski verworpen.
Toen echter bleek dat de
luchtbrug een succes was, wer
den de Russen inschikkelijker.
In 1950 werden de beide staten
gesticht. De drie westelijke zo
nes werden een parlementaire
republiek, de Russische zone
een „Volksdemocratie" naar
Russisch model.
Ned. I, 22.25 uur.
Op volle toeren
Vanuit de „Leysdream" in
Roosendaal presenteert Chiel
Montagne vocalisten, onder
wie Dennie Christian, en groe- PjnoKRiO
pen, die een plaats veroverden
in de Nederlandse (TROS) top
gint een onderzoek en vindt
inderdaad in het bos een lijk
van een jonge man, die onge
veer twee weken geleden
moet zijn doodgeschoten. Hoe
dieper hij echter graaft in het
verleden van het slachtoffer
hoe groter het aantal verdach
ten wordt.
Ned. I 20.00 uur.
Ned. I 19.06 uur.
Onze ouwe
De gepensioneerde Alois Bet-
tier is een enthousiaste ama
teurfotograaf en gaat elke dag
op pad om natuurtaferelen te
fotograferen. Tot zijn schrik
doet hij bij het bekijken van
pasgemaakte foto's een afschu
welijke ontdekking: er steekt
een hand van een dode boven
de grond. De gewaarschuwde
hoofdcommissaris''- Koster be-
Scène uit de negende aflevering van Merijntje Gijzen.
Niet alleen Pinokkio heeft
zich in een ezel laten verande
ren, maar ook de Vos en de
Kater. Gina wist het wel: die
koetsier was niet te vertrou
wen.
Ned. II 18.59 uur.
J.J. de Bom
Titia Konijn, Jan de Bom en
Hein Gatje behandelen deze
keer moeilijke brieven van
kinderen die gaan over bood
schappen doen en verliefd
zijn.
Ned. II 19.25 uur.
Merijntje Gijzen
Merijntje luistert aandachtig
naar het verhaal dat de pas
toor vertelt over een heiden,
die op zekere dag twee men
sen doodstak. Hoe meer het
verhaal vordert des te meer
begrijpt Merijntje dat het over
Kruik gaat en dat God hem
zal straffen. Merijntje raakt nu
helemaal in de war, want zijn
God was er één van liefde en
rechtvaardigheid.
Ned. II 20.27 uur.
Roald Dahl
In de aflevering „Rust in vre
de" uit de Engelse reeks „De
onvoorstelbare wereld van
Roald Dahl", raakt de welge
stelde kunstverzamelaar
Lampson buiten zijn zin be
trokken in een driehoeksver
houding. In hun strijd om deze
aantrekkelijkepartij gaan de
hebzuchtige vrouwen te ver.
Ned. II 21.50 uur.
Chiel Montagne vanavond weer op volle toeren in de
weer.
Elke week een
bloemetje meebrengen.
Dat is een goede
gewoonte. Net als:
meteen even de post
code vragen wanneer u
iemands adres noteert.
Bij een telefoongesprek
bijvoorbeeld. Schrijf
dan gelijk even die
postcode in uw klapper.
Dan hebt u voortaan
het complete adres bij
de hand. Mèt de post
code erbij.
I «ut. .imam* nu»
FotMxiC Trir IMWT
|in| pljni f
ÊXBvSr mr x «ow wr «m
y* pttpost j
NEDERLAND 1
NOS
18.25 Nieuws voor doven
en slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort: informatie
voor Turken
18.55 Journaal
TROS
18.59 Woedy Wood
pecker,
tekenfilm
20.00 Onze Ouwe,
misdaadserie
21.00 Kieskeurig,
consumentenrubriek
NOS
21.37 Journaal
21.55 Den Haag vandaag
22.25 Duitsland 1946-1949,
documentaire
23.13 Journaal
23.18 Nieuws voor doven
en slechthorenden
NEDERLAND 2
TELEAC
18.25 Welzijnsplan, 1e cyclus,
les 2
NOS
18.55 Journaal
VARA
18.59 Pinokkio,
animatieserie
19.25 J.J. de Bom voorheen
de Kindervriend,
jeugdprogramma
NOS
20.00 Journaal
VARA
20.27 Merijntje
Gijzen's Jeugd,
tv-serie
21.20 Ombudsman
21.50 De onvoorstelbare
wereld van Roald Dahl,
tv-serie
22.15 Achter het nieuws
NOS
23.10 Journaal
23.15 Nieuws voor doven
en slechthorenden
>v
DUITSLAND 1 T
(Region, progr.: NDR: 18.00 Di<
huepfer - Ritter der Luefte, (L
18.30 AktuaJ. 18.45 Kleut|12J
18.55 Grashuepfer, vervolg tT
19.25 Sport. 19.59 Progr.oven
18.00 Lieben Sie Kishon,
18.10 Auf Achse, tv-serle. 19.1»
al. 19.45 Das Krimlnalmaga2.J
rie). 20.00 Journ. 20.15 Tv^
21.15 Popmuz. 22.00 Amus.L
22.30 Aktual. 23.00 Docum.J y
tv-serle. 19.00 Journ. 19.30,
progr. 21.00 Aktual. 21.20 I,
22.05 Spielraum. 0.30 Journ.
DUITSLAND 3 WDR 0J
18.00 Gevar. klnderprogr. 18.^
sus sociale wetenschappen. 19
form, jongerenprogr. 19.45 JoiL
20.00 Journ. 20.15 Jags ohn«l|
pel. speelfilm. 21.45 Medisch r
22.30 Akutal. 23.30 Journ.
BELGIE NEDERLANDS 1 j
18.00 Kinderserie. 18.05 lnforL,fnl
derprogr. 18.35 Jeugdserie.
Korte film. 19.05 Sport. 19.35 |iek
en Morgen. 19.45 Journ. 20.1|tsta
boek van een herdershond. tv,0rd
21.20 Panorama. 22.10 Dallas^ji i
rie. 22.55-23.10 Journ. FJJ
BELGIE NEDERLANDS 2 in h(
18.00 Kinderserie. 18.05 'nk>rtn(je
derprogr. 18.35 Jeugdserie.
Korte tilm. 19.05 Sporl. 19.35
en Morgen. 19.45 Journ. 20.1tcit
rubriek. 21.00 De collega's, t»ar
21.35-22.25 Docum. tidsi
BELGIE FRANS >g I
18.15 Spelprogr. 18.30 Inform.^ft
19:00 Region, magaz. 19.27 W|s-
1Q tmtrn 1Q 4^ Infnrm 4
19.30 Journ. 19.55 Inform.',.
20.15 Dltes-lui que je l'aime,
film. 21.55 Filmrubrieken, ipati
Weerber. 22.55 Journ. j PI
BELGIE FRANS 2
18.30 La llgne de démarcatlon. Istei
rie. Draaboek: Henri Grangó nkve<
werken van kolonel Remy. Afl.jje|
verhaal van erne6t. ,/i~"
noux, Gèrard
Dherry, e.a. Regie:
19.00 Zie net 1. 19.55 Contact|re
geninformatie. 20.00 Allegro co
rèo. Koncert door Frédéric Lo,
cello, Jean-Philippe Collard, pirc
Astor Piazzolla, bandoneon, 4»or
kwintet. Presentatie: Thierry Leori
Regie: Gérard Loverius. 21.15 [g.
ments. 22.30 Follow-me. Kurst
gels. Les 3: Can you help me? F
Left, right, straight ahead. 'rm
tei Memy. aii.u-t
est. Met VictLjf
Darrieu, J r A
lie: Jacques Q»n
NEDERLAND 1
NOS-NOT
10.45-12.00 Schooltelevisie
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
DUITSLAND 1
10.00 Journ. en aktual. 10.25 Ein Bett
voller Gaste, tv-spel. 11.50 Meditatie.
bso!
as
II m II
12.05 Sport. 12.50 Persoverz.l L
Journ. 16.15 Journ. 16.20 Repjght
Jeugdprogr. 17.50 Journ. ^g
DUITSLAND 2 (n 1
16.20 Inform, serie. 16.45 le
16.55 Jongeren journ. 17.40
progr. (r
BELGIE NEDERLANDS 1 leid:
14.00-16.00 Schooltv. 17.0flbn
Schooltv. r0rd
BELGIE NEDERLANDS 2 En
Van 14.00-18.00 Zie NET 1. Q t
BELGIE FRANS P*
14.00-15.00 Schooltv. 17.00
17.15 Schooltv. 1745 Tekenfilnteei
HILVERSUM 1
"NCRV: 18.11 (S) Hier en nu. 18.30 (S) Be
richten uit Europa. 18.45 (S) Leger des
wartier 19 02 (S) De wereld zingt
lof. '19.53 (S) Lichtsein. 20.03 (S) Or-
gelconcert. 20.35 (S) Literama-donderdaq.
21.02 (S) Op de vrije toer. 22.02 (S)
NCRV-Oonderdag-Sport. 22.50 (S) Politiek
bekeken. NOS. 23.02-24.00 (S) Met het oog
op morgen. KRO: 0.02 (S) De Nachtspiegel.
1.02 (S) Tussen de hoezen met Wlnlred Po-
vel. 3.02 (S) Halfweg. 4.02 (S) Herrie of
Harry op 1. 6.02 (S) Van zessen klaar wak-
kor. (6.50 Hel levende woord).
18.35 De politie nu. P.P.: 18.50 Ultz.
PPR, AVRO: 19.00 Zo hoor (e nog et
19.20 (S) In de kaart gespeeld. 21.00
Residentie Orkest met zangsolist
HILVERSUM 3 LI
NOS: 18.03 (S) De Avondsplts met dl""
nale Hitparade. TROS: 19.02 (S) Ie,
20.02 (S) Ferry Maat s Soul Show. 2{.|1s
Sesiun. 23.02-24.00 (S) Wlm van Putf
leder heel uur nieuws. KRO: 7.03
Van zessen klaar wakker. (7.03
Echo. 8 30 Echo 9.03 gevar.
progr. 12.0r
Vpro (7.30, 8.00 en 8 30 Nws.).
rZr\ 9.00 Gym. voor de vrouw. 9.10
IMFU Waterstanden. 9.15 Expres-Vpro.
NCRV. 10 30 Steden van Europa:
Berlijn (2). NOS: 10.45 Werkbank. AVRO:
10.55 Schoolradio. 11.10 Switch on. TROS:
11.20 Week in - week uil. 12 26 Meded.
voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36
aktua. NOS: 13 00 Nws. 13.11 Meer over
minder. 14.20 Op de zeepkist komt u
maar. 14.45 't Kan van nut zijn. 15.30 Van
Ronduit op drie. 8.03 EO-
daad-Meme. 6.05 Tijdsc
De Muzikale FruitmarV
Muziek motief. NCRV: 1
non stop. 12.0T
4.03 De Tipparade. 15.20 F
15.30 Top-40. (16.45 O
NOS: 7.00 Nws. 7.02 bt)
klass. 9:00 Nws. 9.02 Muff
de Middeleeuwen en R
ce. 9 30 Vrijedagmorgt
Een documentaire als „Groe
ten uit de Nieuwmarkt" bij de
NOS kan moeilijk ergens an
ders ontstaan dan in Amster
dam. Niet zozeer omdat het
over de Amsterdamse metro
ging, maar om de rebellerende
toon, het niet zomaar willen
nemen wat er destijds allemaal
in deze buurt is afgebroken,
die er uit opklinkt. Meer dan
honderd woningen zijn hier
tegen de grond gegooid om dit
prestige-object mogelijk te ma
ken. Gevolg van het tegen die,
afbraak gevoerde verzet was
dat er van het oorspronkelijke
plan slechts een oostlijn is
overgebleven. Deze week
wordt die lijn opengesteld.
Maar niet zonder dat de kun
stenaars die het geheel moch
ten opsieren, er hun mening in
hebben achtergelaten. Opdat
zij, die zo dadelijk hier de me
tro zullen pakken, kunnen
zien wat er allemaal aan voor
af is gegaan. Louis van Gaster
en, een van de vijf kunste
naars, droeg alvast voor wat
de autoriteiten zo dadelijk bij
de opening zullen opmerken
over de erin gebrachte kunst.
Ze zullen het mooi vinden en
zo hun schuldgevoel aan wat
hier respectloos is neerge
haald, proberen te verdelgen.
Toch wel een mooi brokje ver-
zetsheroïek. Dat proefde ik er
althans in. Tevens functionele
opsiering en in beeld gebrach
te geschiedenis. Dat zul je in
geen enkele metro ter wereld
zo vinden.
In het vijfd.2 en voorlaatste
liep het slecht af met de I
van Essex omdat hij de f
rebellen er niet onder l,
kunnen krijgen en missd
nog meer omdat hij opl
niet erg flatteus momenl
koningin Elizabeth was k<V
binnenvallen. Het blijfti
vorstelijk gespeelde geschl
nis. Veronica bracht een si
niemendalletje van Hei
Pieter de Boer over eew
schikkelijke heilssoldate!
toen je ernaar ging zitteij
ken was het uit.
HAN JONH
een verrukkelijke
t Spaanse zegelsher
S Laag geprijsd.
Vraag bij uv
winkelier ne
LAS'
n vijf smakeniL
I MEDIUM DRY
1 AMONTILLADO k
CREAM f
MANZANILLA (er
viifd?
deel van William Shakespeare
