Ixtra aandacht voor kinderen
an achterstand wegwerken
Jtrauss speculeert
;p angstgevoelens
Je kijkt om je heen.
Maar zie je wel alles?
ll
leen Westeuropese bijval olieboycot Zuid-Afrika
Europees Parlement
ontevreden over
EG-begroting 1981
Positie vrouwen
van gastarbeiders
vaak uitzichtloos
Rustige
beheerste mode
„Natuur"zien-inzien-ontzien
is het nieuwe Boek van de Maand.
Jnënland
LEIDSE COURANT-
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1980 PAGINA 11
ON-PROJECT BIJ 100 SCHOLEN LEERT:
ECHT Er is geen ingrijpen-
randering in de huidige on-
jsstructuur nodig voor het
i 'erken van achterstand bij
ren uit sociaal zwakkere mi-
Fop de kleuter- en lagere
1. Na een speciale training
ien leerkracht of kleuterleid-
- lie achterstand in zijn eentje'
U 'erken door extra aandacht
|e betreffende kinderen te ge-
terwijl de rest van de leerlin-
elfstandig aan het werk is.
t>nclusie tekt het Instituut voor
een project dat de afgelopen zeven
jaar op meer dan honderd scholen is
uitgevoerd. Het ministerie heeft meer
dan 20 miljoen gulden voor het on
derzoek uitgetrokken dat een van de
drie grote projecten was in het kader
van het stimuleringsbeleid: het ver
beteren van het onderwijs in kleine
dorpen en in volksbuurten.
De scholen die voor het project wer
den uitgekozen hadden relatief veel
kinderen uit minder bevoordeelde
milieus (gezinnen met laag inkomen,
een te klein huis, geen werk of die
vader of moeder missen). Om de ove
rige kinderen te leren zelfstandig te
werken kregen de scholen twee jaar
lang een extra leerkracht. Na die tijd
kon het schoolteam het zelf rooien.
De leerkrachten kregen cursussen
die bestemd waren voor direct ge
bruik in de schoolpraktijk. Op het
programma stonden zaken als het on
der woorden brengen van probleem
gedrag, zelfstandig werken en een
werkmap buurtgezinschool.
Bij het project bleek dat kinderen die
op hun vierde een ontwikkelingsach
terstand hebben, deze op de project-
scholen konden inhalen: ze gingen
meer vooruit dan het gemiddelde van
de klas. Op de scholen die niet mee
deden gingen de kinderen niet voor
uit of raakten verder achter.
Van de begeleide kleuterscholen ver
toonde drie kwart een duidelijke
vooruitgang. Waar er sprake was van
achteruitgang kwam dit door proble
men in het schoolteam zoals groot
personeelsverloop of te geringe deel
name aan het project. De grootte van
de klas was niet van invloed op de
resultaten. Wel zijn er aanwijzingen
dat kinderen in een achterstandssitu
atie profijt kunnen hebben van echt
kleine klassen.
De uitkomsten van het onderzoek
zijn neergelegd in een boekje „Veel
anders hoeft het niet" dat in de loop
vanm dit iaar aan alle kleuter- en la
gere scholen (zestienduizend) wordt
toegestuurd. Na het uitbrengen van
het verslag heeft het instituut zich
zelf opgeheven.
ITSE REGERINGSCOALITIE IN HET
FENSIEF GEDRONGEN
[onze correspondent
Van Vree)
f]N Als de campag-
van de verschillende
Ijen doorslaggevend
en zijn voor de uitslag
de oktober- verkiezin-
in Duitsland (wat
szins het geval hoeft
jn) en als CDU en CSU
jen winnen (wat niet
is), dan
men kunnen spreken
liet loon van de angst.
!t de uniepartijen doen
de kiezers aan hun
te krijgen, is groten-
erop gericht om voed-
geven aan heimelijke
|atente angstgevoelens
!r de burgers.
vorm van redelijkheid
eekt aan de schrikbeel-
lie Strauss c.s. oproepen.
Ie Beierse ministerpresi-
jop deze toer zou gaan was
het begin af te verwach-
f$ Dat weldenkende politici
de CDU zich hierdoor
en laten meeslepen, is
erg opwekkende ontwik-
De dracula's en demonen die
Strauss schildert, huizen na
tuurlijk allemaal in het Erich
Ollenhauer-huis, de partijcen
trale van de SPD. Het gaat
daarbij nog niet eens zo zeer
om Helmuth Schmidt, want
Strauss kent de populariteit
van de bondskanselier natuur
lijk veel te goed om hem echt
verdacht te maken. De werke
lijke boosdoeners vormen het
trio Brandt, Bahr en Wehner"
die maar al te zeer bereid zijn
om te capituleren voor Mos
kou.
Wat de conservatieve kandi
daat voor het kanselierschap
hier bespeelt zijn het nog altijd
levende verzet tegen de zoge
naamde Oostpolitiek van
Willy Brandt, de diep- gewor
telde angst voor het commu
nisme en de bedreiging van
„wet en orde". De andere aan
vallen van CDU en CSU op
het regeringsbeleid van de af
gelopen tien jaar behelzen
soortgelijke profetieri: rente
trekkers kunnen niet meer ze
ker zijn van de hun toekomen
de pensioenen als het zo door
gaat met de staatsfinanciering.
De schuldenlast die Bonn on
der sociaal-liberaal bewind
heeft opgebouwd, heeft vor
men aangenomen die de toe
komst van komende genera
ties bedreigt; gezin en huwe
lijk verkommeren onder socia
listische staatsinmenging.
Alle hierboven genoemde aan
vallen op de regeringspolitiek
van SPD en FDP zijn getrou
we copieën van wat de opposi
tie al in 1972 en 1976 bij de
verkiezingen aan de orde
heeft gesteld en kunnen vol
gens ieder redelijk denkend
mens als oude koeien worden
afgedaan, koeien die boven
dien zo oud zijn geworden dat
hun aantrekkelijkheid tot nul
is gezonken. Terwijl er waar
achtig wel punten te bedenken
zijn die een zinnige discussie
kunnen opleveren over hoe
het met de Bondsrepubliek
verder moet gaan, wanneer
men bedenkt welke proble
men zich in de komende tien
jaar zullen aandienen.
Het merkwaardige nu is dat
sociaal-democraten en libera
len die zich de laatste jaren in
Franz Joseph Strauss tijdens
een van zijn beruchte verkie
zingstoespraken, terwijl een
meer dan levensgroot confer-
feitsel van hemzelf, hem aan
moedigend toelacht.
de wereld een toenemend aan
zien hebben verworven door
hun terughoudende, bemidde
lende en op het bereiken van
concrete resultaten gerichte
internationale politiek zich
door deze ongenuanceerde
aanvallen van de oppositie on
der leiding van Franz Joseph
Strauss zo zeer in de verdedi
ging hebben laten drukken. In
politieke discussies zijn hun
woordvoerders meestal in het
defensief: zij reageren op goed
kope verwijten van hun tegen
standers, inplaats van zelf het
initiatief te nemen en aan te
tonen welk respect de Bonds
republiek onder aanvoering
van de huidige bondskanselier
en zijn minister van buiten
landse zaken heeft afgedwon
gen.
AMSTERDAM Vrouwen van gastarbeiders die
door hun man mishandeld worden verkeren in een
uitzichtloze situatie. De Nederlandse wet dwingt
hen ais het ware zich alles te laten welgevallen.
Loopt zo'n vrouw namelijk bij haar man weg, dan
vervalt haar verblijfsvergunning. Zij kan kiezen
tussen bij haar echtgenoot blijven of terugkeren
naar Turkije, waar zij niet welkom is omdat ze ge
broken heeft met de godsdiensttraditie. De Amster
damse „Blijf van m'n lijf"-huizen maakten gisteren
op een persconferentie in Amsterdam bekend, dat
ze willen dat deze regeling herzien wordt.
Het aantal Turkse en Marrokkaanse vrouwen dat vlucht naar
een „Blijf van m'n lijf"-huis, waar mishandelde vrouwen wor
den opgevangen, is de laatste maanden sterk gestegen. In de eer
ste zes maanden van vorig jaar kwamen twaalf vrouwen om
hulp, maar dit jaar waren dat er al drieëndertig. Deze stijging
wordt volgens de actievoerders veroorzaakt door de langzaam
op gang komende „gezinshereniging", waarbij gastarbeiders die
al lang in Nederland wonen sinds 1973 hun vrouw en kinderen
naar Nederland mogen laten overkomen. Die vrouwen krijgen
een „afgeleide verblijfsvergunning", welke vervalt zodra zij niet
meer bij hun man wonen. Zonder verblijfsvergunning mogen zij
niet in Nederland blijven.
Jan Westhof van het Amsterdams advocatencollectief vertelde
dat hij deze vrouwen slechts het onverteerbare advies: „Probeer
het drie jaar bij je man uit te houden!" kon geven. Want alleen
vrouwen die langer dan drie jaar in Nederland wonen, kunnen
voor een vaste verblijfsvergunning in aanmerking komen. Maar
dan moeten ze wel een geldige verblijfsgrond hebben, wat
meestal neerkomt op vast werk. Volgens de actievoerders is
deze mogelijkheid een wassen neus, omdat het voor buitenland
se vrouwen, zeker met kinderen, heel moeilijk is om in ons land
werk te krijgen.
CDERLAND STAAT ALLEEN IN VN
V YORK Afgaande op wat de minis-
van buitenlandse zaken der vijf Scandi-
ische landen, de voorzitter van de minis-
tad van de Europese Gemeenschap, en
ministers van EG-landen de afgelopen
tn in de VN-assemblee over Zuid-Afrika
(>en gezegd, krijgt Nederland in West-Eu-
i hoegenaamd geen steun voor zijn stre-
naar een olieboycot van Zuid-Afrika.
a der Westeuropese ministers heeft tot nu
toe over het stopzetten van de oliestroom naar
Zuid-afrika gesproken, en hoewel minister Van
der Klaauw in de toelichting op zijn begroting
1981 heeft verklaard voorstander te zijn van
een olieboycot „die wordt ondersteund door een
zodanig aantal landen dat daarvan een vol
doende krachtige impuls uitgaat", is het vrijwel
zeker dat hij, wanneer hij donderdagochtend
spreekt, niet met zo veel woorden een olieboy
cot zal bepleiten. Hij zal echter wel uitgebreid
en diepgaand over de mogelijkheden van eco
nomische dwangmaatregelen spreken.
De Luxemburgse minister van buitenlandse za
ken, Gaston Thorn, die als EG-voorzitter giste
ren datgene naar voren bracht wat voor alle
negen landen aanvaardbaar is, sprak niet over
druk of pressie, en a fortiori niet over een boy
cot, embargo of economische dwangmaatrege
len. Het voortduren van de te veroordelen
apartheid- „zal leiden tot toenemende span
ning waardoor de mogelijkheden van een
rechtvaardige en duurzame oplossing in de
waagschaal worden gesteld".
Van de EG-ministers die tot nu toe hebben ge
sproken ging Kjeld Olesen van Denemarken
een land waarvan Nederland, meer dan van
enig ander in de groep van negen, steun zou
mogen verwachten het verst door te verkla
ren dat „de druk op Zuid-Afrika moet worden
verhoogd en doeltreffender moet worden".
wszm
De onlwerpen van Frans Molenaar bestaan vooral uit
rokken met bijpassende (korte) jasjes in rustige, etten
tinten.
FRANS MOLENAAR
„NIEUWE STIJL"
Frans Molenaar bracht ditmaal een rustige, beheerste
collectie, zonder veel opvallende accenten. Ook zijn
kleuren zijn gedistingeerd maar sober: zeer veel zwart
en donkerbruin met af en toe een vlammend oranje en
een fonkelend paars of groen. De geometrische lijnen
en de verschillende kleurcombinaties die hij jaren ach
tereen bracht en die langzamerhand kenmerkend wa
ren voor zijn stijl, zijn totaal verdwenen.
Het silhouet voor zijn mantels en bloussons is capeachtig
wijd. Een zeer fraai silhouet moet ik zeggen. Vooral op de
rug, waar uit de brede ronde schouderlijn bijna onzichtbaar
een paar mouwen tevoorschijn komen. Hiervoor zijn
prachtige camels en double-faces verwerkt en vaak is dan
de kraag van kostbare mink of vos. Een geheel andere lijn
hebben zijn deux-pièces, bestaande uit een recht vallende
rok met een stolpplooi middenvoor en een kort jasje tot in
de taille. Ook bij Molenaar weinig japonnen ditmaal, en
•hoofdzakelijk rokken met bijpassende bloussons en man
tels. Een vondst vond ik de regenmantels in zwarte en wit
te geïmpregneerde zijden waarvan de binnenkant geheel
van mink en vos is, zodat ze vanzelfsprekend ook binnen
stebuiten te dragen zijn. Het toppunt van understatement.
Er is, trouwens veel meer bont in deze collectie, want ook
de mantels en korte jasjes die hij voor de firma Van der
Elsken heeft ontworpen, werden hier gepresenteerd. Ook
leer en suède evenals nappa en pigskin zijn in deze collec
tie volop vertegenwoordigd. Rechtgesneden leren panta
lons bijvoorbeeld worden gecombineerd met half lange su
ède jasjes of gladde leren rokken met doorgestikte zomen
en omgekeerd.
Voor de avond brengt hij enkele japonnen, waarvan de ge
nopte exemplaren met dunne schouderbandjes mij het
meest opvielen door het geheimzinnig waas van doorschij
nende voile dat eroverheen gedragen werd. En om in de
wat gedisciplineerde 'sfeer van deze collectie te blijven zijn
er enige lange sluike japonnen in taft en crêpe de chine tot
besluit met een hoog split als enig geraffineerd accent.
TOSCA LEENDERS
i ten op
;ertig
jerknemers
letailhandel
Jnder
nnimum
EN HAAG Een op
veertig werknemers
de detailhandel, die
llen onder de wet op'
t minimumloon, kre-
n vorig jaar minder
n het minimumloon,
emiddeld lag de onder-
taling op 8,3 procent
[neden het minimum.
:ertig procent van de
erknemers in deze
anche kregen precies
:t minimum,
it blijkt uit een onder-
ek van de Loontechni-
he Dienst van het minis-
rie van sociale zaken,
et onderzoek werd in de
'eede helft van 1979 ge-
an onder 2530 detail-
indelsbedrijven met
inder dan tien werkne-
ers. Bij die bedrijven
erkten ruim negendiii-
nd werknemers, van wie
igentig procent viel on-
Or de wet op het mini-
umloon. Onwetendheid
*jj werkgevers en werkne
speelt bij die onder-
betaling een belangrijke
1. Een andere factor is
J it in deze branche vaak
Cj spraken worden ge-
h iaakt over schoon loon.
Z^fordt dit omgerekend
Qaar bruto inkomen, dan
|_omt men dikwijls onder
et wettelijk
ADVERTENTIE:
Een fraai landschap. Een vlinder in 1
alle kleuren van de regenboog. Een moeder egel
die met 'n trits kleintjes over een bospad trip
pelt. Zo zien we de natuur. Als een reeks -
mooie plaatjes. We kijken naar de buitenkant.
Maar er zit nog zoveel achter.
Hele verhalen en geschiedenissen. Kleine ver
anderingen en grote rampen.
V'*;
Óveral in dit 176 pagina's dikke boek
groeien en bloeien de foto's en aquarellen. I-
nieuwe Boek van de Maand. Bepaald niet
zomaar een boek.
En als je daar wat meer van weet,
kijk je opeens met heel andere ogen.
Dan krijgt zelfs het kleinste onkruidje een
heel andere waarde. Die verhelderende blik
achter de schermen krijgt u in het nieuwe
Boek van de Maand.
Geschreven door Bert Garthoff. Een man
die als geen ander boeiend kan vertellen over
alles wat groeit en bloeit. Maar de natuur laat
zich uiteraard niet alleen in woorden vangen.
Tot en met 4 oktober f 22,50. Daarna f 10,- duurder.
De aanbieding is geldig t/m 4 oktober. Echter zolang de voorraad strekt.
NOG TEVEEL NADRUK OP LANDBOUWUITGAVEN
BRUSSEL Het Europees Parlement is
voorlopig niet bijster tevreden met de Euro
pese ontwerp-begroting voor 1981, die de EG-
commissie gisteren in Brussel aan de Euro-
Sese ministerraad heeft voorgelegd. Volgens
[arry Nootenboom, een Nederlandse chris
ten-democraat die deel uitmaakt van de de
legatie van het Parlement, waamee de mi
nisterraad gisteren in Brussel overlegde
over het Europese budget voor 1981, is het
nu, meer dan ooit, nodig dat de Europese be
groting duidelijke prioriteiten stelt.
De parlementaire delegatie heeft de raad mee
gedeeld, dat ze een duidelijke prioriteit gelegd
wil zien bij een Europese energiepolitiek en
vervolgens bij een Europese industriepolitiek.
Dat laatste houdt onder meer in, dat de parle-
mentsdelegatie duidelijk geld op tafel gelegd
wil zien voor de sociale consequenties die de
herstructurering van de Europese staalindustrie
met zich mee zal brengen.
Het Parlement, dat vorig jaar de Europese be
groting voor dit jaar verwierp omdat het daarin
niet terugvond wat het wilde, namelijk een dui
delijk terugdringen van de Europese landbou
wuitgaven ten behoeve van de ontwikkeling
van ^indere politieke beleidslijnen, is nog steeds
niet tevreden met het feit dat ook volgend jaar
het overgrote deel van de verplichte betalings
kredieten van de EG (ruim 45 miljard gulden)
naar het landbouwfonds verdwijnt.
Zoals de kaarten nu liggen, lijkt het parlement
niet van plan om opnieuw de begroting voor
1981 te verwerpen, maar wel heeft de parle-
mentsdelegatie te kennen gegeven, dat ze niet
wenst te wachten op een studie van de EG-
commissie inzake ombuiging van het land
bouwbeleid. Nootenboom zei: „We wensen nu
klare taal over de landbouwpolitiek en over de
overschotproduktie in de Europese landbouw."
De parlementsdelegatie heeft in de Aan de raad
voorgelegde ontwerp-begroting voor 1981 ook
een duidelijke „angst" aangetroffen voor het
overschrijden van de zogeheten „1-procent-
grens". Die één procent slaat op het percentage
van de BTW-opbrengsten, die alle huidige ne
gen lidstaten van de gemeenschap maximaal
wensen bij te dragen aan de geldmiddelen van
de EG en die samen met de opbrengst van
landbouwheffingen en douanerechten de „ei
gen financiële middelen" van de EG vormen.
Alle landen in de Europese Gemeenschap wen
sen vooralsnog de grens van één procent van
de BTW-opbrengst als maximale bijdrage te
handhaven. Maar vrijwel alle EG-landen wil
len voorts de begrotingscijfers, zoals de EG-
commissie die nu op tafel heeft gelegd, nog ver
der drukken, want de economie gaat slecht en
de nationale kassen hebben weinig geld meer te
missen. Ook dat is tegen het zere been van het
parlement, want dat wil een duidelijke ontwik
keling van allerlei nieuwe Europese politieken.
De begroting voor 1981 die de EG-commissie
aan de raad voorlegde is er voor het eerst een
voor tien lidstaten.
Per 1 januari namelijk treedt Griekenland tot
de gemeenschap toe. Dit land zal in het eerste
jaar van zijn lidmaatschap ongeveer vijfhon
derd miljoen gulden aan de EG-kas gaan bij
dragen, maar net zal daar naar raming zo'n 70
procent van zien terugvloeien.
Kort geding
om muziek
in tourincar
ARNHEM Via een kort
geding tegen een buson
derneming in Ede, die tij
dens busreizen casettemu-
ziek speelt zonder daar
voor auteursrechten te be
talen, wil de Buma, het
bureau voor muziek- en
auteursrecht, vast laten
stellen wat „muziekuitvoe
ringen in het openbaar"
zijn. over dit begrip wordt
gesproken in de auteurs
wet, maar waar de gren
zen liggen is nog nooit dui
delijk aangegeven. Over
morgen wordt het pro
bleem voorgelegd aan de
rechtbank in Arnhem.
Volgens de Buma is een
bus duidelijk een openbare
gelegenheid, maar buson
dernemingen weigeren
doorgaans auteursrechten
te betalen.
Spruitjeslucht
treft Rijnmond
ROTTERDAM De
meldkamer van de Rijn
mond is gisteravond
overspoeld met klachten
over stank. In twee uur
tijd kwamen tweehon
derd klachten binnen
over een „spruitjeslucht"
of oliestank.
De klagers wonen in
Vlaardingen en Schiedam.
De oorzaak van de stank is
nog niet gevonden. Als ge
volg van de géringe wind
kracht blijven de onwel
riekende geuren lang han
gen.
