Voor éénkeeronder NAVO-normj
Extra leerkrachten voor
onderwijs aan minderheden
Dank zij Schiphollijn
betere dienstregeling NS
Speciaal steunprogramma
voor zuidelijk Afrika
Richtlijnen voor contacten
tussen kamer en ambtenaren
De Ruiter keert zich tegen gewelddadig actievoeren
Maximum aan;
duur van j
alimentatie
MILJOENENNOTA 1981
LEIDSE COURANT
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1980 PAGINA 1s]|
DEN HAAG Scholen in gemeenten
met een groot aantal kinderen van
culturele minderheden zullen 235 leer
krachten extra ter beschikking krij
gen ter verbetering van het contact
tussen school en gezin. De leerlingen-
schaal voor scholen voor moeilijk le
rende en ziekelijke kinderen zal in
1981 worden verlaagd van 16 naar 15.
Met deze verbetering worden 70 extra
arbeidsplaatsen geschapen. Dit kon
digt minister Pais aan in zijn toelich
ting op de onderwijsbegroting voor
1981. In het basisonderwijs zal de
maximale groepsgrootte worden te
ruggebracht van 37 naar 36 leerlingen.
De m.o.-opleidingen zullen verder
worden uitgebreid en versterkt en zul
len daarmee een eigen plaats worden
krijgen tussen de andere lerarenoplei
dingen. Minister Pais zal een sprei
ONDERWIJS EN WETENSCHAPPEN
dingsplan uitbrengen voor derde,
tweede en eerstegraads part-time m.o.-
opleidingen.
Het bedrag dat voor de onderwijsbe
groting 1981 is uitgetrokken ligt in
vergelijking met de begroting voor
dit jaar 4 procent hoger: 22,7 miljard
gulden. Minister Pais heeft in het ka
der van de ombuigingen voor 1981 in
totaal voor 310 miljoen extra moeten
inleveren. 265 miljoen zal moeten
worden opgebracht via een korting op
de salarissen in het onderwijs, waar
bij de inkomens tot modaal zoveel
mogelijk zullen worden ontzien, zo
schrijft de bewindsman. Deze salari
saanpassing zal volgens hem echter
een geringe zijn.
Voor de volgens minister Pais nood
zakelijke verbeteringen en toekomsti
ge nieuwbouw van academische zie
kenhuizen is op de begroting 115 mil
joen uitgetrokken.
Numerus fixus
In een aparte nota presenteert minis
ter Pais een somber toekomstbeeld
van de werkgelegenheid in het onder
wijs voor de jaren tachtig. Volgens
hem is het „realistisch" om voor de ja
ren '80 niet uit te gaan van groei van-
het aantal formatieplaatsen in het on
derwijs. Uitbreiding van het aantal
arbeidsplaatsen zal voornamelijk ge
realiseerd moeten worden via een her-
De bewindsman kondigt in de nota
aan dat hij een wetsontwerp zal indie
nen, dat de mogelijkheid geeft om een
numerus fixus in te stellen voor de
verschillende onderwijsopleidingen.
De werkgelegenheidsproblemtiek kan
alleen doeltreffend worden aange
pakt, indien de instroom van nieuwe
studenten bij de opleidingen wordt af
geremd en dat kan weer niet zonder
numerus fixus, zo stelt minister Pais.
Pais wil nagaan of er een wet moet
komen die inhoudt dat een bepaald
percentage van de betrekkingen in
het onderwijs door part-timers dient
te worden vervuld. Verder zal het be
grip „passende arbeid" voor onder-
Het onderwijs moet volgend jaar veel inleveren.
teit wordt verhoogd.
wijsgevenden worden verruimd zodat De overuren in het dagonderwijs zul-
zowel in regionaal opzicht als naar len vanaf augustus '81 worden be
perkt tot ten hoogste één in dagbe>
trekkingen en ten hoogste vier urei
in de combinatie dag/avondond<
wijs.
Vervoer gehandicapten
DEN HAAG Gehandicapten moeten
van alle vormen van openbaar vervoer
gébruik kunnen maken. Rond NS-sta-
tions moeten een soort districten komen,
waarbinnen oproepbare busjes de gehan
dicapte kunnen vervoeren. Dit schrijft
minister Tuijnman in een toelichting op
zijn begroting. Tuijnman verwacht zijn
ideeën overigens niet snel te kunnen
verwezenlijken.
Daarnaast bekijkt het ministerie ook de
mogelijkheid of de gehandicapte korter
voor zijn reis zijn komst naar een NS-
station kan melden (nu 24 uur tevoren,
wil hij hulp krijgen). Ook het aanpassen
van streekbussen voor het vervoer van'
gehandicapten staat op het prioriteiten
lijstje.
Ypenburgplein: vertraging
DEN HAAG Het gereedkomen van
de aanleg van het verkeersplein Ypen-
burg kan nog nog vele jaren op zich la
ten wachten. Aldus blijkt uit de toelich
ting van minister Tuijnman op de begro
ting 1981. De vertraging is een gevolg
van het feit dat Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland hun goedkeuring heb
ben onthouden aan het bestemmingsplan
Ypenburg. De minister schrijft dat de
vertraging die als gevolg hiervan zal op
treden niet te overzien is, maar naar
verwachting ten minste twee jaar zal
zijn.
Meer vrouwen gewenst
DEN HAAG Er moeten meer vrou
welijke ambtenaren komen op het mi
nisterie van verkeer en waterstaat.
Daartoe is een studie aan de gang naar
de verhouding tussen het aantal vrouwe
lijke sollicitanten en het aantal dat uit
eindelijk werd aangenomen. Tevens
wordt gekeken worden naar de gevolgen
van emancipatie voor de rol van de man
op het ministerie. Ook peilt men de be
hoefte aan een kindercrèche.
Verder moeten er deeltijdbanen op het
ministerie komen, om privé-situaties en
arbeidstijd beter op elkaar af te stem
men. De deeltijdbanen zijn overigens
niet alleen bedoeld voor vrouwen.
Ook op het ministerie van buitenlandse
zaken houdt men zich bezig met emanci
patie. Een speciale werkgroep heeft tot
taak voorstellen te doen over manieren,
waarop het aantal vrouwelijke beleid
sambtenaren op het departement en de
posten in het buitenland kan worden
vergroot.
Aantal winkels toegenomen
DEN HAAG Het aantal winkels is in
1979 met 1640 toegenomen tot 159.570.
Dit ondanks het feit dat voor de komen
de jaren maar een kleine omzetstijging
wordt voorzien en de werkgelegenheid
terug zal lopen. In 1981 is voor de mo
dernisering van oudere winkelcentra 20
miljoen beschikbaar, terwijl daarnaast
voor dit jaar nog eens tien miljoen gul
den extra is uitgetrokken om alle aan
vragen voor rijkssubsidie te kunnen ho
noreren. Ook is er voor 1981 nog twee
miljoen gulden uitgetrokken voor de
herhuisvesting van ambachtelijke bedrij
ven in stadsvernieuwingsgebieden.
Gasopbrengst 19 miljard
DEN HAAG De overheid krijgt in
1981 16,7 miljard gulden binnen uit de
verkoop van aardgas. Dat is 4,7 miljard
gulden meer dan dit jaar. Ruim 8,2 mil
jard komt binnen uit de export van het
aardgas (dit jaar 5,5 miljard gulden). Een
mogelijke verdere aanpassing van de
binnenlandse prijs met tien cent per ku
bieke meter zou dit bedrag nog eens met
ruim twee miljard kunnen verhogen. Dit
jaar zullen de aardgasinkomsten 11,3
procent van de totale rijksinkomsten
voor hun rekening nemen. In 1981 zal
loopt dit op tot 14,3 procent.
De steden krijgen meer subsidie voor het stimuleren van tram en bus en fiets en
de treindienstregeling wordt verbeterd.
DEN HAAG Dank zij het gereed
komen van de Schiphollijn volgend
jaar zal de dienstregeling van de Ne
derlandse Spoorwegen aanmerkelijk
verbeterd kunnen worden. De lijn zal
1 juni 1981 in gebruik worden gesteld.
Dit schrijft minister Tuijnman (ver
keer en waterstaat) in de memorie
van toelichting op zijn begroting.
Op de Schiphollijn zullen vier treinen
per uur gaan rijden, twee treinen per
uur Den Haag-CS/Schiphol/Amster-
dam-Rai en twee treinen per uur Dor
drecht/Rotterdam/Den Haag/Schipho-
1/Amsterdam-Rai.
De kwartierdienst via Haarlem naar
Amsterdam CS wordt gehandhaafd door
de doortrekking van twee treinen per
uur Den Haag CS/Leiden via Haarlem
naar Amsterdam CS en door de handha
ving van twee treinen per uur Rotter-
VERKEER EN WATERSTAAT
dam/Den Haag HS/Leiden/Haarle-
m/Amsterdam CS. In Leiden komt er
een zgn. crossplatformoverstap tussen de
kwartierdienst via Schiphol en die via
Haarlem.
De Intercity-uurverbinding (Keulen-)
Eindhoven/Rotterdam/Den Haag CS zal
met ingang van de nieuwe dienstrege
ling worden versneld, met gelijktijdige
inzet van nieuwe wagons. Daarnaast zal
de bestaande stoptreinuurdienst (Venlo-)
Eindhoven BredaRotterdamDen Haag
CS grotendeels in een sneltrein worden
omgezet, waardoor er een halfuur Inter-
city/sneltreinverbinding komt tussen
Noord-Brabant en de zuidvleugel van de..
Randstad. r
In de toelichting op zijn begroting
schrijft minister Tuijnman tevens dat hijj'
zo spoedig mogelijk besluiten hoopt te'1
kunnen nemen over de verbreding enIs
verhoging van de Gouwebrug bij Gouda, F
de spoorwegverdubbeling Alphen a/d[(
RijnLeiden, de verlenging van dea
spoorlijn naar Hoek van Holland-strand
en de mogelijke opening van het station]^
Leiden-de Vink.
Volgend jaar wordt begonnen met Cen-I
trale Verkeersleiding op onder meer het[
baanvak Leiden/Woerden.
DEN HAAG Het feit, dat Neder
land in 1981 niet kan voldoen aan de
afspraak van de vijftien NAVO-lan-
den, elk jaar hun defensiebegroting
met drie procent te verhogen, moet ge
zien worden als een e e nmalige uit
zondering. Volgend jaar zal de verho
ging beslist weer drie procent zijn en
ook voor de komende tien jaar staat
een dergelijke stijging vast, zo
schrijft minister De Geus (defensie)
in de toelichting op zijn begroting.
Door de slechte financieel-economische
situatie kon het defensiebudget van Ne
derland slechts met 1,5 procent groeien.
De totale begroting bedraagt nu ruim elf
miljard gulden, hetgeen 179 miljoen min
der is dan (als gevolg van de NAVO-af-
spraak) nodig werd geacht.
De bezuiniging van 179 miljoen treft
vooral de Koninklijke Landmacht. Daar
worden onder meer de verbetering van
de Leopard 1-tank, de vervanging van
de pantsérvoertuigen YP-408 en de aan
schaf van speciale spoorwagons voor het
vervoer van legermaterieel vertraagd.
Wel is voor de Landmacht geld beschik
baar voor uitbreiding van het aantal
pantserbestrijdingsmiddelen, aanvulling
van de munitietekorten, aanschaf van
nieuwe verbindingsmiddelen, lichte mi
trailleurs en mortieren en enkele wiel
voertuigen.
Voor de Koninklijke Luchtmacht kan
het programma van aankoop van nieuwe
F-16 straaljagers ter vervanging van de
Starfighter en de NF-5 ondanks de be
zuinigingen gewoon doorgang vinden.
Zoals bekend heeft het kabinet dit jaar
al de principebeslissing genomen, 111
nieuwe F-16 vliegtuigen aan te kopen.
De eerste 24 zullen waarschijnlijk nog
dit jaar worden besteld.
Het personeelsbestand bij de marine zal
de komende vijf jaar met 800 worden,]
verhoogd tot 17.600, omdat is gebleken^
dat de huidige personeelssterkte te ge-»
ring is om de marinetaken in de komen-*(
de jaren goed uit te voeren. Er wordt een„
wervingsactie overwogen om het varen8
als beroep aantrekkelijker te maken..
Voor het eerst in de geschiedenis van dej'
Nederlandse militaire luchtvaart zal vol-L
gend jaar worden begonnen met de wer-e
ving van vrouwelijke reserve-officierenj
voor de functie van jachtvlieger. u
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
V - .-
DEN HAAG Nederland blijft kop
loper in de hulpverlening aan de Der
de Wereld. Voor 1981 is ruim vier mil
jard gulden uitgetrokken, 64,5 mil
joen meer dan vorig jaar. Daarmee
handhaaft Nederland het hulppeil op
1,5 procent van het netto nationaal in
komen. Dat staat gelijk met 0,93 pro
cent van het bruto nationaal product.
Met Zweden en Noorwegen steekt Ne
derland daarmee met kop en schou
ders boven de meeste andere rijke
landen uit. Gemiddeld geven zij 0,34
procent van het BNP aan hulp uit,
terwijl de internationale afspraak 0,7
procent is.
Minister De Koning denkt in het ko
mende jaar veel aandacht te geven aan
de concrete realisatie van het beleid, dat
wil zeggen de nota's uit te voeren die vo
rig jaar bij z'n begroting waren gevoegd.
Om de ontwikkelingslanden bij te staan
in hun energieproblemen krijgt dit ter
rein speciale aandacht. Nederland zal
een aantal landen helpen bij het ontwik
kelen van wind- en zonnenergieprojec-
ten. De begeleiding van projecten via de
ambassades wordt verbeterd om de kan
sen op succes te vergroten.
De regering heeft voor de buurlanden
van Zuid-Afrika een speciaal program
ma ontwikkeld van 50 miljoen gulden,
dat beoogt hen minder afhankelijk te
maken van dit land. Zimbabwe (het
vroegere Rhodesië), dat dit jaar al 20
miljoen gulden toegezegd kreeg, neemt
daarbij een centrale plaats in. De hulp
aan Zambia en Mozambique zal ook in
dit programma worden opgenomen. De
hulp aan Angola wordt geleidelijk af
gebouwd.
Volgens minister De Koning ligt het niet
in de bedoeling van Nederland om Zim
babwe een concentratieland te laten
worden. Concentratielanden zijn de arm
ste landen waar Nederland speciale
hulpprogramma's op concentreert. Wel is
de regering bereid mee te betalen aan de
ontwikkelingsplannen die Zimbabwe
thans aan het opstellen is en waarmee
het bij de rijke landen om geld zal aan
kloppen.
Hoewel de hulp aan Suriname door het
aflopen van contracten aanzienlijk ver
mindert, blijft de regering bereid om 500
miljoen gulden te financiëren. van het
urgentieprogramma van de Surinaamse-
regering van Chin A Sen.
Het autogebruik blijft stijgen, ook al weren veel steden de auto uit de binnenstad.-
ALGEMENEZAKEN
DEN HAAG De regering wil de
contacten tussen parlement enerzijds
en ambtenaren of adviescolleges an
derzijds aan banden leggen. Er zijn
daarom richtlijnen opgesteld, zo
schrijft premier Van Agt in de toe
lichting op de begroting van algeme
ne zaken, die aangeven „wanneer en
hoe naar het oordeel van de regering"
directe contacten mogelijk zijn.
Bij bewindslieden en departementen be
stond namelijk onzekerheid over wat zij
moesten doen als er vanuit de Tweede
Kamer om inlichtingen werd verzocht.
Zo „dreigde" er een praktijk te ontstaan,
aldus Van Agt, waarin het ene departe
ment zus deed en het andere zo. Met als
gevolg de kans op „een onvolledig of
scheef beeld van het te voeren rege
ringsbeleid".
De regering heeft nu bevolen dat alle
verzoeken om contacten met ambtena
ren eerst aan de betreffende minister
worden voorgelegd. Deze beslist dan of
en zo ja wat er verteld mag worden. De
richtlijnen gelden ook voor de adviescol
leges (Centraal Plan Bureau, Centraal
Bureau voor de Statistiek enz.).
DEN HAAG Krakers, die zich niet
storen aan gerechtelijke uitspraken
of die zich gewelddadig verzetten te
gen de uitvoering van gerechtelijke
uitspraken, moeten beseffen dat zij
niet alleen de democratische rechts
staat aantasten, maar uiteindelijk
daardoor ook zichzelf treffen. Dit
schrijft minister De Ruiter (justitie)
in de inleiding bij zijn begroting.
Zonder de bezetting van de „Groote
Keyser" en de gebeurtenissen rond de
ontruimingen in de Amsterdamse Von
delstraat en aan de Prins Hendrikkade
met name te noemen maakt minister De
Ruiter zich duidelijk boos over het nege
ren en tegenwerken van gerechtelijke
vonnissen in het algemeen. „Het is dui
delijk dat het de minister van Justitie
niet onverschillig kan laten als de execu
tie van rechterlijke uitspraken niet
vreedzaam kan verlopen. Deze vorm
van protest richt zich tegen de elemen
taire bestaansvoorwaarden van democra
tie en rechtsstaat. Wie zich hiervoor
leent, dient te beseffen, dat hij uiteinde
lijk ook zichzelf treft", aldus De Ruiter.
De minister verzet zich ook tegen gewel
ddadige vormen van actievoeren in het
algemeen. Actievoeren op zich kan goed
zijn om kritiek op bestaande toestanden
doeltreffend tot uitdrukking te brengen.
Zolang die acties niet met geweld ge
paard gaan, is het zelfs onverstandig,
daar direct politie-optreden tegenover te
stellen. Je moet als het ware niet op elke
slak zout leggen, zo schrijft De Ruiter.
„Maar acties die met het plegen van
geweld gepaard gaan en de rechten van
medeburgers aantasten of tot algemeen
gevaarlijke situaties kunnen leiden, mo
gen niet worden geduld en vereisen een
duidelijk optreden van de overheid", al
dus de minister.
r
K
DEN HAAG Minister De RuiterJ
(justitie) wil volgend jaar het al eer(
der door hem aangekondigde wetsonu
werp voor een nieuwe alimentatierej,
geling bij de Tweede Kamer indienen,
In het ontwerp komen onder meer be-,|
palingen te staan over de maximal^
duur van de alimentatieplicht van ge\
scheiden mannen en over de wijzcP
waarop de alimentatiebedragen bere-,
kend moeten worden. Ook wordt er.
een wetsontwerp voorbereid dat eeir
uitbreiding geeft aan het omgang?"
recht van gescheiden ouders met hun'
kinderen. Het is de bedoeling dat ook
grootouders en andere nauwe verwair
ten een omgangsrecht krijgen. F
Andere wetsontwerpen die minister Dr
Ruiter volgend jaar het licht wil doeir
zien, betreffen onder meer:
de verlaging van de meerderjarig^
heidsgrens van 21 naar 18 jaar;
afschaffing van de doodstraf in hef
Militair Strafrecht;
wegneming van de achterstelling van
onwettige kinderen;
de behandeling van klachten van bur-,
gers tegen de politie; j*
een eenvoudiger systeem voor het be
talen van boetes bij verkeersovertreding
gen; J
nieuwe regels voor het exploiteren
van speelautomaten;
verbetering van het toezicht op he{
werk van notarissen.
Verder is er een studie gaande naar
mogelijkheid, een wetsontwerp op
stellen tegen roddel door massamediaP
Daardoor krijgt de burger een betere bej1
scherming tegen „ongefundeerde aantijj'
gingen in massamedia" aldus ministc
De Ruiter in de toelichting bij zijn t
ting.
