Rainier Gallant,
een hele beste
Praatpapier bisschoppensynode
laat ruimte voor discussie
Pink Tank favoriel
in Grote Prijs
der Nederlanden
Overleg over
overname
Utrechts
Nieuwsblad
door
Wegener
Tweekamp
Wiersma-
Koeperman
fooiwat
hoorfnal.
Ja
Willebrands: katholieken
vrij in vakbondskeuze
3
Ferrari definitief
met turbomotor in
Grote Prijs Italië
Ccïdóc6ornmit
Bisschoppen erkennen
recht van vereniging
voor pastoraal werkenden
SPORT
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1980 PAl
(Van onze sportredactie)
Duindigt Rainier Gallant is toch een best
paard. Eigenaar Hugo van Dijk van Stal
Kethel laat het paard veelvuldig aantreden.
Maar het schijnt de zoon van Gallant Way
weinig of niets te doen. De vorm is er al en
kele maanden. Ge Klcyweg boekte met de
ruin de nodige overwinningen, toen Hugo
van Dijk langs de kant een schorsing moest
uitzitten. Met Rainier Gallant was Hugo
van Dijk afgelopen woensdag op Duindigt
duidelijk terug van weggeweest en hij zege
vierde op de door de regen zware Duindigt-
baan over de 2040 meter in een kilometertijd
van 1.21.6.
De uitslagen:
DELTAPRIJS (2100 m): 1. Tilpy (R. Pools)
km-iijd 1.25.2, 2. Torero Cavaljos, 3. Selene.
Toto winn 2,30 pl 1,70 1,40 1,50 kopp 4,90 trio
27,10. Niet gestart: Tineke H en Thunder Spen
cer.
BIARRITZPRIJS le afd. (1800 m): 1. Lady
of Eire (R. Wetermans) 1.58.7, 2. Empress, 3.
Ankara. Toto winn 5,50 pl 1,40 1,30 kopp 4,00.
Niet gestart: Hella Khan.
FLEETNESS T-PRIJS (2100 m): 1. Tadira
Loo (W. Duivenvoorden) 1.24.9, 2. Tjerkje, 3.
Tim Hanover. Toto winn 5,20 pl 1,70 3,20 2,10
kopp 33,40 trio 349,10.
BIARRITZPRIJS 2e afd. (1800 m): 1. Chan-
celina (T. Cain) 1.58.8, 2. Court Lady, 3. Daisy.
Toto winn 3,70 pl 3,00 2,10 kopp 14,10.
INTREPIDPRIJS (2040 m): 1. Sami Price (C.
Zeilmaker) 1.21.2, 2. Silvio uit Uden, 3. Swift
Fortuna. Toto .winn 2,70 pl 1,90 3,40 2,00 kopp
10,80 trio 68,10.
VOLANNPRIJS (1600 m): 1. Omantes Duke
(R. van Stam) 1.18.8, 2. Parie Norton, 3. 'Piet
Hein. Toto winn 9,60 pl 3,10 1,70 5,20 kopp
51,70.
ALKESTISPRIJS (2040 m): 1. Sonny Alkes-
tis (S. Hartman) 1.22.5, 2. Romeo Hollandia, 3.
Paradepaard. Toto winn 1,30 pl 1,30 6,50 2,20
kopp 15,90 trio 91,60.
CARCASSONNEPRIJS (2100 m): 1 Arkels-
hof Royal (T. Cainj 2.19.1, 2. gelijk Solid Lass
en Tres Bien. Toto winn 3,20 pl 2,30 1,40 (voor
Solid Lass) en 1,90 (voor Tres Bien) kopp 2-5:
6,30 en kopp 2-6: 10,70.
HERTOGIN VAN GELREPRIJS (2040 m):
1. Rainier Galant (H. van Dijk) 1.21.6, 2. Orp
heus, 3. Osmond. Toto winn 1,60 pl 1,50 3,20
2,50 kopp 16,50 trio 144,20.
ZORAPRIJS (2600 m): 1. Sandra M. (J. de
Wit) 1.25.7, 2. Sir van de Lente, 3. Soraya Ton
ka. Toto winn 6,20 pl 1,80 2,00 1,20 kopp 20,50.
Niet gestart: Solvalla Bush.
Totalisatoromzet- f 317.910,-.
De Engelsman Starkey moet de winnaar van vorig jaar,
Pink Tank, naar een zege rijden.
(Van onze sportredactie)
WASSENAAR Zowel za
terdag als zondag zijn er
rennen en draverijen op de
Wassenaarse baan Duindigt.
Zondag staat bij de vol
bloeds de Grote Prijs der
Nederlanden centraal, waar
voor verschillende paarden
en Jockeys uit het buiten
land een overstapje naar
Duindigt maken. De win
naar van vorig jaar, Pink
Tank, gaat met de beroemde
Engelse jockey Starkey als
favoriet van start. Zaterdag
is de eerste start om half
twee en zondag om 13.00 uur.
Onze tips voor zaterdag.
TUDOR MINSTRELPRIJS:
Davina Raaphorst, Sans Adieu
en Fifty Fifty.
MY BABUPRIJS: Sir of Eng
land, King Kong en King's Ea
gle.
NEARULAPRIJS: Woodfeets
Fanny, Albatros en Moiselle.
IMOLA De Canadees Gilles Villeneuve zal komende zondag
op het circuit van Imola met een Ferrari aangedreven door een
turbomotor van start gaan in de Grote Prijs van Italië, die telt
voor het wereldkampioenschap der coureurs. Het is de eerste
maal dat de Ferrari Turbo type 126 C in een Grand-Prix wordt
ingezet. Oud-wereldkampioen Jody Scheckter zal de orthodoxe
Ferrari T 5 rijden.
Nederlanders
succesvol in
WK-surfen
TEHARI De Nederlandse
deelnemers aan de wereld
kampioenschappen windsur
fen op het Balaton-meer in
Hongarije hebben gisteren
vijf keer een eerste en één
keer een derde plaats behaald.
Bij de lichtgewichten en de da
mes kwamen respectievelijk
Stephan van de Berg uit
Hoorn en Bep Thijs uit Mid
delburg in twee manches tot
de eerste plaats. Derk Thijs le
verde die prestatie in de eerste
manche eveneens, maar in de
tweede manche kwam hij
slechts tot de derde positie. De
drie Nederlanders hebben nog
steeds de leiding in de algeme
ne rangschikking in hun
groep.
Turk vermoord in Hengelo
HENGELO In Hengelo is
gisteren op een drukbezoch
te markt een christen-Turk
doodgeschoten. Tijdens de
schietpartij raakte ook een
zevenjarig meisje gewond.
Zij ligt in het ziekenhuis,
maar verkeert niet in le
vensgevaar.
Aan de schietpartij ging een
achtervolging over de markt
vooraf, waarbij het slachtoffer
(een 22-jarige man) een aantal
malen met een mes werd ge
stoken. Volgens ooggetuigen
was degene die de steken toe
bracht een ander dan die wel
ke de schoten afvuurde.
Inmiddels is in het Duitse
Gronau een man aangehouden
die voldoet aan de persoonsbe
schrijving die door de Henge
lose politie is verspreid. De
man is door de Duitse politie
voor verhoor overgedragen.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT/APELDOORN -
Wegener zal zeer waar
schijnlijk het Utrechts
Nieuwsblad overnemen.
Tussen Wegener's Couranten
Concern nv te Apeldoorn en
de Holding Utrechts
Nieuwsblad bv te Utrecht is
daartoe overleg gaande. Dat
overleg lijkt het stadium te
naderen, waarin de onderne
mingsraden van beide be
drijven om advies zal wor
den gevraagd. Een woord
voerder van het Utrechts
Nieuwsblad wees er van
morgen evenwel op, dat er
.ook nog altijd contacten
gaande zijn met andere dag
bladondernemingen.
Wegener, met 1430 personeels
leden ook sterk vertegenwoor
digd in de huis aan nuis bla
den-markt, heeft de laatste ja
ren de dagbladsector sterk uit
gebreid. Daaronder vallen nu
de Nieuwe Apeldoornse Cou
rant met de kopbladen Noord
Veluws Dagblad, Tielse Cou
rant en De Vallei, voorts de
Drents Groningse Pers waarin
zijn ondergebracht de Emmer
Courant, de Drentse en Asser
Courant en het Hoogeveens
Dagblad en tenslotte de Win-
schoter Courant, met een geza
menlijke oplage van 127.000.
De Utrechts Nieuwsblad Hol
ding, met 700 man personeel,
omvat het Utrechts Nieuws
blad, met als kopblad de Nieu
we Zeister Courant, en de
Amersfoortse Courant met als
kopblad het Veluws Dagblad,
met een gezamenlijke oplage
van 147.000.
Enkele maanden geleden zijn
er contacten geweest tussen de
aandeelhouders/ commissaris
sen van de Utrechts Nieuws
blad Holding met het Elsevier-
NDU concern over een over
name van de aandelen.- Toen
het nieuws hierover uitlekte
zijn vanuit het Utrechtse be
drijf bezwaren gerezen tegen
deze plannen. Vervolgens is
een onderzoek begonnen naar
andere mogelijkheden, waarbij
Wegener een van de gespreks
partners was.
RIJSSEN Iser Koe perman en Harm Wiersma spelen
van 22 oktober tot en met 9 november een tweekamp
om de wereldtitel dammen, zo heeft de ex-Rus gisteren
in Rijssen verklaard. De match gaat over vijftien par
tijen. Plaats van handeling is een aantal Nederlandse
gemeenten, dat het duel financieel mogelijk heeft ge
maakt.
Koeperman kreeg in 1974 het recht de toenmalige wereld
kampioen Ton Sijbrands uit te dagen, toen hij in Tiflis het
kandidatentoernooi won. Sijbrands deed echter afstand
van zijn titel. Hierop riep de werelddambond de Russische
dammer uit tot wereldkampioen. Koeperman kwam in
1976 in aanmerking tegen Harm Wiersma te spelen, nadat
de Nederlander in Amsterdam als eerste was geëindigd in
het toernooi om het wereldkampioenschap.
Zover kwam het niet. Koeperman viel in ongenade bij de
dambond van de Sowjet-Unie omdat hij te kennen had ge
geven zich in het westen te willen vestigen. Toch kreeg de
inmiddels statenloze en in de Verenigde Staten woonachti
ge dammer het groene licht. Dit jaar bood de werelddam
bond hem namelijk alsnog de gelegenheid om wereldkam
pioen Wiersma uit de dagen voor een match om de wereld
titel.
Een in Rijssen aanwezig lid van de Russchische damfede-
ratie opperde dat zijn bond bezwaar zal maken tegen het
tweegevecht. Mogeljk zal de damfederatie van de Sowjet-
Unie als represaille zijn zeven dammers verbieden in de
cember aan het werelddamtoernooi in Mali mee te doen.
FRANEKERPRIJS: So So,
Top van Hanegem en Star
Pitt.
FIJNAARDPRIJS: Tempo. Sir
Saxe Gotha en Star Queen La
ren.
FINSTERWOLDEPRIJS: Tos-
can Star, Theo Albo en Topper
Berkum.
INDUSTRIEPRIJS: Ralf Ru-
melaar, Peter Harvester en
Rodney Fortuna.
FOLLEGAPRIJS: Solid
Speed, Rob Alkestis en Rapste.
FREDERIKSOORDPRIJS:
Swift Fortuna, Trust Skoatter
en Tadira Loo.
FERWERDPRIJS: Rainier
Gallant, Ros Performer en
Nelson van Hovi.
De tips voor zondag.
CAYMANEILANDENPRIJS:
Let's Be Good, Margot en Par
ticle.
GROTE PRIJS DER NEDER
LANDEN: Pink Tank, Cor
ral's Bond en Fair Hunter.
PINK TANKPRIJS: Empress,
Balancoire en Maximiliaan.
BADEN BADEBPRIJS: Spe
cial Rara, Rodin en Tim Hano
ver.
PARISIENPRIJS: Speed
Westlandia,Speed Buitenzorg
en Reindert.
FRANKFURTPRIJS: Salome,
Stormey van Metz en Shirley
Mac.
KEULENPRIJS: Rocky Mar-
ciano, Majoor Rara en Pori
Mariza.
KREFELDPRIJS: Ronny W,
Nuttert Norton en Opulent
Pride.
MUNCHENPRIJS: Sam
Hollyrood, Ramzes en Nescio.
Sportwerel
LONDON Eamonn
werd gisteren de jongs
balier die ooit in de
league speelde. De pas
te Collins mocht hel
wartier van het due
pool-Kilmarnock mees
MONTEVIDEO
ham Forest, houder
Europa Cup voor lai
pioenen, en Nacional
guay, de kampioen v£
Amerika, spelen op 4
in Tokio om de o
wereldbeker.
NOORDWIJKERHOU
Karei Teeuwen uit
heeft gisteravond de
ronde van Noordwijke
zijn naam gebracht. Re
pert (Poeldijk) en Thei
vorst (Pijnacker) eindi
derde en vierde.
FRANKFORT Wer
pioen amateurstayer
Minneboo is als tweed
digd tijdens de strijd
Europese Beker in Fr
De Westduitser Rain
lesch zegevierde,
Pronk werd derde.
ADVERTENTIE.
De kleine moeite van het aanbrengen A
van een nieuwe abonnee beloont uw
krant u graag met een fraai hangertje
van uw eigen sterrebeeld. v
Weet u al iemand? N
noteer m.i.vals nie
abonnee van de Leidse Courant
Adres
Postcode/Plaats
Betaald wordt per maand (automatische afschrij
per kwartaal
Stuur mij als dank voor de moeite een zilveren
hangertje met het sterrebeeld
I
Naam.
Adres.
Postcode/Plaats_
Telefoon
Stuur deze bon in open envelop - geen postzegel
plakken - naar: Leidse Courant,
Antwoordnummer 349, 2300 VB Leiden.
IN FEITEN DE BESTE
Voor het eerst is in een officieel
Vaticaans document erkend, dat er
behalve menselijke zwakheden ook
objectieve moeilijkheden bestaan,
die de katholieke gehuwden belet
ten de normen van hun kerk op het
gebied van de geboorteregeling
metterdaad na te komen. Dit blijkt
uit het tweede praatpapier, het „In-
strumentum Laboris", dat Rome
heeft opgesteld voor de vijfde alge
mene bisschoppensynode. Deze sy
node. die 28 september begint, zal
vier weken lang praten over de
functies van het katholieke gezin
in de hedendaagse tijd.
In 1979 publiceerde het secretariaat-
generaal van de synode zijn eerste
werkdocument over het gezin. Dit do
cument werd door tal van bisschop
penconferenties met scherpe kritiek
van de tafel geveegd. Zii vonden het
veel te belerend en wereldvreemd. De
kritiek is aanvaard. Het secretariaat
in Rome merkt thans op, dat het over
bodig zal zijn om er in de synode nog
een woord aan te verspillen.
Het tweede praatpapier is volgens de
studiesecretaris van de r:k. kerkpro
vincie in ons land, dr. Ad Vermeulen,
veel beter. Het laat openingen voor
nadere discussies en is veel minder
belerend en minder veroordelend. Uit
de kritiek, die hij uit tal van landen
onder ogen heeft gekregen, is hem ge
bleken, dat de bisschoppen niet zozeer
behoefte hebben over de leer van de
kerk te praten als wel wegen willen
vinden om met die leer ook uit de
voeten te kunnen. Zij wijzen er onder
meer op, dat de kerk onevenredig
streng is met haar kuisheidsvoor
schriften en in vergelijking daarmee
nogal soepel met het belangrijkste
christelijke voorschrift, b.v. dat men
ook zijn vijanden moet beminnen.
Vooral de Afrikaanse bisschoppen
hebben fris van de lever erop aange
drongen, dat er wegen gevonden moe
ten worden voor de begeleiding van
hun gelovigen in hun eigen cultuur
en maatschappelijke omstandigheden.
In veel Afrikaanse landen staat de
traditionele leer der kerk soms haaks
op de eigen traditie van het huwelijk
op proef onder toezicht van clan of fa
milie. Rome erkent blijkens het
werkdocument, dat een pastorale aan
passing van de canonieke normen
voor de katholieke partners vereist is.
Ondei de ongeveer 250 deelnemers
aan de synode allemaal kardinalen
en bisschoppen en dus ongetrouwd
bevinden zich twee Nederlandse bis
schoppen: kardinaal Willebrands in
diens curiefunctie van president van
het secretariaat voor de christelijke
eenheid, en bisschop Ernst van Breda
als gedelegeerde van de Nederlandse
bisschoppen. Studiesecretaris dr. Ad
Vermeulen vergezelt bisschop Ernst
als wetenschappelijk adviseur.
Het secretariaat-<generaal van de bis
schoppensynode zegt van zijn nogal
uitvc-rige document, dat het niet de
bedoeling heeft een al dan niet flink
gewijzigd slotdocument van de synode
te worden. De taalrvan het praatpa
pier houdt bij het einde van de synode
op. Pet is alleen een middel tot over
denking en discussie voor de synode.
Daarom «/orden kwesties „niet altijd
opgelost maar open gelaten", zo voegt
het secretariaat eraan toe.
In 95 paragrafen geeft het praatpapier
allereerst een overzicht over de grote
en onomkeerbare veranderingen in
deze tijd en de invloed ervan op de
mensen en de gezinnen. Het tweede
hoofdstuk bevat een confrontatie van
de kerkelijke leer met de feitelijke si
tuatie. Het laatste deel is de naamge
ver van de vijfde algemene bisschop
pensynode. Het handelt over de func
ties van het katholieke gezin in de he
dendaagse wereld.
Aan de orde komen vele actuele
kwesties zoals het hokken, de proef-
huwelijken, de abortus, echtscheiding
enz. Een uitdrukkelijke veroordeling
van „verbintenissen buiten het huwe
lijk" bevat het document niet, al wijst
het deze natuurlijk wel af. Het docu
ment meent b.v. te mogen constate
ren, dat „niet alle verbintenissen ech
ter buiten het huwelijk een principië
le afwijzing betekenen van alle goede
ren van het huwelijk, dat wil zeggen
van de eenheid, de trouw, de duur
zaamheid en de voortplanting".
Ook staat het document niet afwij
zend tegenover de bewegingen voor
vrouwenrechten, maar ziet ze toch
voornamelijk in dienst van een maxi
male vervulling van het moederschap»
De seksuele omwenteling heeft vol
gens het synodepapier goede en slech
te gevolgen. Een slecht gevolg is vol
gens het document het losmaken van
de seksuele beleving uit de echtelijke
liefde. Zij wordt nu vooral beschouwd
als een manier om het verlangen naar
genot te bevredigen. Het document
komt dan tot de krasse uitspraak, dat
„homosexsualiteit alsmede het ge
bruik van het seksuele vermogen
voor of buiten het huwelijk pogingen
zijn om het seksuele te herleiden tot
louter zelfbevrediging".
Een heel ander geluid laat hët werkd
ocument horen over de ongehuwde
moeder. In dit verband zegt het, dat
verreweg de meeste ongehuwde moe
ders „in veel gevallen een school van
'iefde voor haar kinderen zijn".
Onverminderd scherp is het werkdo
cument echter in zijn afwijzing van de
abortus. Van enige indicatie voor
abortus wil het niet weten. Het be
treurt dat ook in traditioneel katholie
ke landen abortus wordt toegestaan.
Het werkdocument komt tenslotte tot
de uitspraak: „De praktijk van de
abortus brengt het gezin een wrede
wond toe. De levende kinderen name
lijk kunnen in hun ouders - psycholo
gisch gesproken - geen zekerheid
meer vinden. Ouders kunnen niet
echt houden van kinderen, wier
broers of zussen zij hebben gedood".
Principieel houdt het werkdoëument
voor de volle honderd procent vast
aan de leer der kerk inzake seksuali
teit, huwelijk en gezin. Het stelt zich
helemaal achter de uitspraak van
paus Johannes Paulus 2 van novem
ber 1979, waarin deze zei dat inzake
het huwelijk geen loopje met de leer
der kerk mag worden genomen. Maar
enige soepelheid inzake de pastorale
toepassing kan het werkdocument
toch billijken. Zo zegt het document
b.v. over katholieken, die „hokken"
of een proefhuwelijk ziin aangegaan,
dat een katholiek huwelijk natuurlijk
de enige wettige situatie blijft. Maar
geprobeerd moet worden ongetrouwd
samenwonenden zover te krijgen
„door hen op menselijke manier en
geleidelijk aan te helpen zonder ze
van de gemeenschap der kerk en de
broederlijke solidariteit van de gelovi
gen te scheiden".
De Roomskatholieke bisschoppenconfe
rentie, die dinsdag in Utrecht plaats vond,
heeft het bestaan erkend van verenigin
gen voor pastoraal werkenden. De bis
schoppen baseren hun standpunt op uit-
sprakenop het Tweede Vaticaanse Conci
lie, waarin zowel de onderlinge solidari
teit van priesters wordt onderstreept als
die tussen priesters, pastorale werkers en
de bisschop.
De bisschoppenconferentie bepaalde dat ge
noemde verenigingen kunnen worden opge
richt als er sprake is van loyale saamhorig
heid en verbondenheid van deze pastoraal
werkenden met de verantwoordelijke bis
schop.
De bisschop van Roermond, mgr Gijsen, gaf
in een eerste reactie te kennen dat even
verenigingen van priesters nooit een pi
mogen gaan -innemen dat zij-„de hiëra
sche verbondenheid van de priesters met
bisschop verduisteren". Als deze veren
gen trekken gaan vertonen van een vak
zijn rij onverenigbaar met de inrichting
de geest van de Kerk, aldus Gijsen.
Het bestuur van de vereniging voor past
werkenden in het bisdom Rotterdam ga
reactie weliswaar blij te zijn met de uit
ken in Utrecht, maar zij betreurt het d«
bisschoppenconferentie niet zo ver is ge
te erkennen dat de verenigingen voor p
raai werkenden autonome verenigingen
die zich moeten kunnen beroepen op
grondwettelijk recht van vrijheid van ve:
ging.
Kardinaal Willebrands
vindt dat katholieken de
volkomen vrije keus moet
worden gelaten bij wat
voor vakbond zij zich wil
len aansluiten. Willebrands
zei dit gisteren in Utrecht
na afloop van een twee uur
durend gesprek tussen bet
CNV-hoofdbestuur en de
bisschoppen van Nederland
over het toenemend aantal
katholieken dat lid wordt
van het protestantse CNV.
Op dit moment is ongeveer
twintig procent van de
300.000 CNV-ers katholiek,
maar als de katholieke onder-
wijs-vakorganisatie zich met
haar 62.000 leden bij de chris
telijke vakcentrale zal aan
sluiten, dan betekent dat op
slag dat één op de drie CNV-
leden katholiek is.
De kardinaal en de bisschop
pen hebben zich gisteren uit
voerig laten inlichten over de
motivatie van de katholieken
om - vaak als oud-NKV-lid -
over te stappen naar een pro
testantse vakorganisatie. Zoals
bekertd, zijn NKV en NVV
binnen de Federatie Neder
landse Vakbeweging (FNV)
samengegaan.
Volgens CN V-voorzitter H.
van der Meulen blijkt dat het
vaak zuiver religieuze motie
ven zijn die de katholiek
FNV de rug doet toekere
vervolgens van het CN
te worden.
Kardinaal Willebrands
zich niet uitlaten over b
over deze ontwik!
denkt. Hij vond de b
komst wel erg leerzaam,
loop der jaren hebben ac
eenvolgens de katholiek
litiebond St. Michael, de
tairenbond St. Martinu
ambtenarenbond Arka t
kosters zich bij het CN1
voegd. Bij het CNV zelf
men dit een heuglijke on
keling.
