Chauvinisme benevelde Franse kijk op eigen geschiedenis I Firatofeest met tal van artiesten TERUGBLIK FRANSEN, ALS JULLIE EENS WISTEN IKON volgde levenslijn lichamelijk gehandicapten hou f het lJ scherm in het oog TELEVISIE VANAVO Meeste bekijks voor Sinbad dezeeman Bestuurscrisis remt plannen VPRO-tv TELEVISIE ZATERDAC- RADIO VANAVOND RADIO/TELEVISIE LEIDSE COURANT VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1980 paqAC Ter gelegenheid van het feit dat het binnen kort tien jaar geleden is dat generaal De Gaulle overleed, presenteert de KRO-televi- sie aanstaande zondag op Nederland I onder de titel „Fransen, als jullie eens wisten.." de eerste van drie documentaires over de Fran se contemporaine geschiedenis. Centraal daarin staat behalve generaal De Gaulle zijn tegenvoeter generaal Pétain. De drie documentaires zijn gedistilleerd uit een film van oorspronkelijk negen uur van de hand van de Franse cineasten André Harris en Alain Sedouy die haar oorspron kelijk hadden opgezet voor de Franse (staats)televisie. De film, die drie jaar gele den gereed kwam, werd evenwel geweigerd omdat ze te kritisch was. Met name met ge neraal De Gaulle zou op een onverantwoor de wijze zijn omgesprongen. Het ging Harris en Sedouy evenwel niet zozeer om de persoon van De Gaulle als wel om het Franse nationalisme dat als een rode draad door het Franse politieke gebeuren heen loopt en waar De Gaulle een vertegenwoordiger bij uitstek van was. Ze beginnen hun film bij het slagveld van Verdun in de Eerste Wereldoorlog toen De Gaulle nog een betrekkelijk beschei den positie innam en zij eindigt met het overlij den van De Gaulle in 1970. Opmerkelijk voor Franse televisiemakers is de aanpak van hun onderwerp. Zij hebben zich als betrekkelijke buitenstaanders opgesteld en zich niet bij voorbaat vereenzelvigd met het wel en wee van Frankrijk zoals de leiders dat zagen. Voor de Franse kijker moet die werkwijze ont hullingen hebben opgeleverd, of zelfs schok kend zijn geweest. Het viel dan ook te ver wachten de makers hadden dat al min of meer te verstaan gekregen toen ze nog met de voorbereiding van hun film bezig waren dat ze bij de 'staatstelevisie die immers het offi ciële Frankrijk wil laten zien, ook nu nog geen kans kregen. De rol die Harris en Sedouy op zich genomen hebben valt in Nederland enigszins te vergelij ken met die van dr. Hüting die vertrouwde op vattingen (over de Nederlandse koloniale poli tiek) aan het wankelen bracht, of met die van Hofland of Blokker, die in 1975 voor de VPRO soortgelijke documentaires over Nederland hebben gemaakt. De traditionele jaarlijkse militaire parade op 14 juli op de Place de la Bastille in Parijs. Minder pretenties In het geval van Harris en' Sedouy gebeurt dat overigens met aanzienlijk minder pretenties, dan waarvan het laatstgenoemde tweetal blijk gaf. Daarvan kan men zich al dadelijk overtuigen bij het zien van de eerste documentaire, die KRO-medewerker Truyman maakte uit het werk van Harris en Sedouy: Van Verdun tot Vichy, het tijdperk tussen de beide wereldoor logen. Het is een objectieve, dat wil zeggen van twee kanten belichte registratie van het oor logsleed, de sociale ellende en de voorbereiding op een nieuwe oorlog. Er zijn de gebruikelijke, met veel fanfare omgeven beelden van het oor logsleed. Wat dat betreft niets nieuws. Alleen is de luidruchtigheid nog wat groter dan in soort gelijke documentaires. Opmerkelijk zijn, voor de Fransen zeker, de reünies van de oud-strij ders die van de heroïek weinig overlaten. Een oorlog die ten slotte onder leiding van generaal Pétain ten koste van 240.0Ö0 slachtoffers „ge wonnen" zou worden. In 1940 was de animo bij de Franse om voor de tweede maal ten strijde te trekken aanzienlijk minder groot dan in 1914 en dit wordt in de film uitvoerig geanalyseerd. Van groot belang in de vooroorlogse ontwikkelingen was het op treden van de kortstondige Volksfrontregering gevormd door socialisten, communisten en vooruitstrevende katholieken onder leiding van Leonard Blum die het niet-nationalistische Frankrijk in beeld brengt. Niet-nationalistisch wilde echter niet noodzakelijkerwijs zeggen anti-militaristisch, ook al worden zij van die mentaliteit wel beschuldigd door rechtse tegen standers. De maatregelen die zij namen wezen daar namelijk niet op. Schril tegenover de politiek van links stond het optreden van Daladier, de opvolger van Blum die in 1938 samen met de Engelse premier Chamberlain ten overstaan van Hitler in Mün- chen het lot bezegelde van de Tsjechen. Veel controversiëler nog zouden in Frankrijk de zaken komen te liggen na de oorlog. Ze ko men in de twee daarop volgende documentaires aan de orde, die volgende week worden uitge zonden (6 en 8 september). Waren de Fransen niet in meerderheid, zoals de Nederlanders, passief gebleven tegen de Duitsers en hadden er niet ontelbare Fransen actief met de bezetter gecollaboreerd? De grote zondebok was natuur lijk Pétain, die in 1940 als redder van het va derland was binnengehaald. In zijn plaats trad na de oorlc^ De Gaulle. De collaboratie bezorg de de nac jrlogse autoriteiten heel wat hoofd brekens. Wie was collaborateur in een land waar het wettig gezag zelf had gecollaboreerd met de Duitsers? Door de autoriteiten werd het zelfde schimmenspel opgevoerd, maar het ken de veel grotere proporties dan in Nederland. Voor de Nederlandse kijker zijn de documen taires interessant als kennismaking met de Franse contemporaine geschiedenis, iets waar de Nederlandse televisie niet erg gul mee is. De schok die de Franse hebben ervaren bij het zien van de film van Harris en Sedouy zal de Nederlandse kijker echter-niet voelen. Nationa lisme en patriottisme lijken hier immers al veel eerder van hun aureool ontdaan. In dat opzicht zijn de Nederlanders sneller gegroeid dan de Fransen die gelet op de moeilijkheden rond deze film het daar nog steeds moeilijk mee hebben. PAUL VAN VELTHOVEN In de twee delige documen taire film „Net als ieder an der", waarvan de IKON van avond op Ned. I om 23 uur het eerste deel qitzendt, pra ten tien lichamelijk gehan dicapten over de persoonlij ke beleving van hun handi cap. De samenstellers heb ben geprobeerd een levens lijn te volgen, door mensen aan het woord te laten uit verschillende herkenbare pe rioden uit een mensenleven. Die lijn wordt begonnen met de negen maanden oude baby Sabine en afgesloten door de 63-jarige Gerda, die in deel 2 aan het woord komt. Het accent van de ge sprekken ligt deze keer niet op de toegankelijkheid van postkantoren en trams, maar op de emotionele as pecten. „De lichamelijk ge handicapte leeft net als ie der ander, maar moet er wel veel moeite voor doen om dat te verwerven", aldus de IKON. Hoewel deze documentaire dieper graaft dan soortgelijke documentaires, zal de in dit onderwerp geïnteresseerde kijker zich niet aan de indruk kunnen onttrekken iets derge lijks eerder te hebben gehoord en gezien. De vragen van de interviewers Wim Neijman en Bas Treffers maken het er ook een beetje naar. „Wat is het, om een gehandicapt kind te hebben?", is een goede, maar wel vaak gestelde vraag, waar op te veel antwoorden moge lijk zijn om door één moeder beantwoord te kunnen wor den. In deze documentaire zegt de moeder erop: „We maken er geen punt van, het is zo be trekkelijk. Ieder kind kan iets overkomen". Later in het eer ste deel zegt de moeder: „Je wordt voortdurend geconfron teerd met de feiten, waardoor een gevoel van ónvrede met de situatie toch steeds terug keert". Informatie waarmee de kijker niet veel kan doen; de opmer king van deze moeder beant woordt aan het vermoeden van de kijkej-, die de docu mentaire over zich heen moet laten gaan als een voldongen situatie waaraan niets te ver anderen valt. Gehandicapt, maar verder als ieder ander. Tenzij er kijkers zijn, voor wie dit onderwerp nieuw is. Nog immer blijkt de valide maat schappij zich geen goede hou ding te kunnen geven, gezien de opmerking van een 17-jari- ge jongen in een rolstoel: „Soms geven ze me een kwar tje en dan weet ik niet of ik het moet teruggeven..." 'Over de rol.van de erotiek gaat deze documentaire wel licht verder dan andere films over de gehandicapte; de woordvoerders zijn er relatief spontaan over. De 25-jarige Gilbert geeft toe dat hij een poosje moest wennen aan de manier waarop hij zijn eerste erotische ervaringen beleefde, maar dat er later niets op was aan te merken. Zijn vriendin: „De mensen denken dat ie mand die in een rolstoel zit niet goed bij zijn hoofd is en dat van sexualiteit geen sprake kan zijn; belachelijk gewoon". Dat deze uitspraak van slechts één betrokkene afkomstig is en niet maatstafgevend is, werd eerder aangeduid door een 17-jarige: „Als ik moet worden geholpen bij sexuele activiteit, zie ik het niet zit ten", meldt hij. Het is een aardige gedachte geweest van de IKON, bij de aanpak van dit onderwerp het te zoeken in de opbouw in leeftijd. Maar het zijn toch steeds duidelijk enkelingen die aan het woord komen, voor zichzelf sprekend en niet voor de lichamelijk gehandicapte in het algemeen. Al worden soms onderwerpen losgemaakt die een algemene discussie op gang kunnen brengen. Een gehandicapte merkt op, in vriendschappen nooit te zijn afgewezen op zijn handicapt; ongetwijfeld zijn er vele anderen, die tegenoverge stelde ervaringen hebben. Een week later, vrijdag 5 sep tember komt een wat oudere generatie aan het woord, met een opmerkelijk gezichtspunt: niet de gehandicapte blijkt in moeilijkheden te komen, maar zijn valide echtgenote. In het eerste deel verklaart de vrien din van een gehandicapte nog, dat zij geen enkele moeite heeft met de handicap van haar vriend. De volgende week blijkt een vrouw na vele huwelijksjaren de handicap van haar man niet meer goed te kunnen verwerken. De twee delige documentaire wekt de indruk in de hand, dat iedere gehandicapte steeds een eigen verhaal heeft te ver tellen, dat in details en hoofd zaken afwijkt van het verhaal van anderen. Het verhaal van Gilbert, die door een auto-on geval gehandicapt raakte doet weldadig aan: „Ik kon een op leiding volgen en daarvan heb ik natuurlijk gebruik gemaakt. Ik kon en wilde werken. Met het gevolg dat ik nu m'n hand niet hoef op te houden, maar dat ik bélasting betéél". Een van de weinige stralende be lastingbetalers; maar deze heeft een heel goede reden. FRITS BROMBERG Miep Diekman en drs. P gaan elkaar vanavond uithoren. In de Amsterdamse RAI, waar momenteel de Firato heerst, draven voortdurend ook artiesten op. Vanavond vinden die elkaar in een gro te show, die rechtstreeks on der de titel „De sterren van '80" wordt uitgezonden. We zien daarin Gruppo Sporti- vo, Maywood, New Adventu res, Spargo, Margriet Marke rink, Chips, Dolly Dots, Amii Stewart en nog veel meer fraais. Ned. I 20.05 uur. Spanning rond de geboorte van David's kind. Ned. II 20.27 uur. Ooievaarsparadijs Kerkepad In Marokko voelen de ooie vaars zich thuis. Een natuur- filmer maakte daar een .ver haal over. Ned. I 18.59 uur. Portret drs P Van een reeks voorgenomen „Dubbelportretten" gaat de eerste over de jeugdschrijfster Miep Diekman en drs. P, alias Heinz Polzer. Zij zijn beiden al jaren goede kennissen en pra ten over eikaars eigenaardig heden en gehechtheden. Ned. I 21.55 uur. David Copperfield Slot van deze Dickensserie. Het pad langs de kerken voert ditmaal naar Oost-Brabant en Zaandam. Ned. II 21.55 uur. Nana Mouskouri Nana zingt weer gevoelige lie deren uit haar bekende reper toire. Ned. U 22.20 uur. Morgenmiddag Voor de kinderen morgenmid dag weer een reeks uitzendin gen, t.w. Wollie's wereld, de Kleine pinguin, de soete sui- kerbol, Pommetje Horlepiep en Laurel en Hardy. Zaterdag Ned. I 15.32 uur. (Van onze radio- en tv-redac- tie) HILVERSUM Meer dan 1,1 miljoen kinderen hebben in ht tweede kwartaal van dit jaar gekeken naar de op 1 april door de KRO uitgezonden televisiefilm „Sinbad de zee man". Dit is gebleken bij een enquête door de NOS onder 258 kin deren van drie tot en met 11 jaar. Grote aantallen kijkertjes, die gemiddeld per dag 40 minuten voor het televisietoestel zitten, trokken ook afleveringen van de „Berebios" van de AVRO (950.000) en „De Hulk" van de TROS (920.000). Onder de „Top-25" waren zestien specifieke jeugdprogram ma's. Daarnaast werd veel gekeken naar de Ted-show van de NCRV, de showbizzquiz van de TROS, de Willem Ruis- show van de KRO en de tekenfilmseries „Tom en Jerry" van de KRO en „Popeye" van de VARA. Veruit de hoogste waarderingen kregen de „Berebios" met 85 en de Hulk en Tom en Jerry ieder met 81. (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM De VPRO-televisie heeft veel plannen voor het komende winterseizoen, die echter nog niet vast staan door de nog voortdurende bestuurscrisis binnen deze omroep. Voorlopig houden de programmama kers het er op dat hun ideeën in ieder geval tot 1 december van dit jaar door de vijf bestuursleden, die de afgelo- en zomer bleven zitten, zijn geaccep- pen zo teerd. In grote trekken heeft de televisiedienst een geheel nieuw schema opgezet, waar in alleen Koot en Bie, de „lotgevallen" van Cherry Duyns en „extra" zijn geble- Nieuw zijn een vierwekelijks' magazine „Himalaya" van Roelof Kiers, waarin men inzicht gaat verschaffen over be langrijke ontwikkelingen in de interna tionale politiek en cultuur en het inter viewprogramma „Mooie woorden", dat door Joop van Tijn gepresenteerd gaat worden. Voorts wordt door een aantal program mamakers gewerkt aan een serie van vijf avondvullende documentaires onder de titel „Nederland nu". Het gaat hierin óm „een aantal menselijke categoriën in hun relatie tot de maatschappij". Frans Bromet en Hans Veis maken vier documentaires over het verschijnsel van de professionele hulpverleners. Netty Rosenfeld filmt onder de titel „burgers en buitenlui" toevallige ontmoetingen met onbekende Nederlanders. Er komt ook een reeks documentaires over het menselijk leven. Aangekocht heeft de VPRO de dertien-delige serie „Berlin Alexanderplatz" van Rainer Werner Fassbinder. Op het programma staan voorts zes korte humoristische films van Orlov Seunke, het theaterprogramma „De komiek" van Freek de Jonge, dat op 21 september te zien is en een serie films van de Italiaan se regisseur Scola. Er wordt gewerkt aan een programma voor jongeren tussen dertien en achttien jaar. NEDERLAND 1 NOS 18.00 Nieuws voor doven en slechthorenden 18.49 Poli en Plll 18.55 Journaal AVRO 18.59 Ooievaarsparadijs Marokko, natuurfilm 19.25 AVRO's Sportpanorama 20.05 De sterren van '80 NOS 21.37 Journaal AVRO 21.55 Dubbelportret, praat programma IKON 22.55 Net als leder ander (1), documentaire film NOS 23.50 Journaal NEDERLAND2 NOS 18.00 Nieuws voor doven en slechthorenden 18.55 Journaal NCRV 18.59 Zo vader, zo zoon, spelprogramma 19.25 Boezemvrienden, jeugdserie NOS 20.00 Journaal NCRV 20.27 David Copperfield. feuilleton 21.15 Hier en nu 21.55 Kerkepad'80 22.20 Nana Mouskouri: amu se mentsprogramma NOS 23.15 Journaal BELGIE NED. BRT 1 18.30 Paulus de boskaboult Journaal, Weerbericht; 20.1! Andrews Engelse spet 1978 van Tony Richardson; f meragenda; 22.10—22.25 nieuws. BRT 2 18.30—20.15 Zie BRT 1 concert: Boudwljn de Groot; Bankiers (slot); 22.05—22.! Levlnes Lijn. li DEI DUITSLAND 1 »teil REGIONAAL PROGRAMMA 18.00 Sportjournaal. 18.30 ten t WDR (kanalen 11. 24. 30. 3Jvaj Eerste deel van de cyclus: jBIÏll küre"; (ca. 20.00—20.15) Ae (Tagesschau) en van ca. 21.5 Thema's van de dag: Ve W Bonn; 22.35 Tatorl (SWF); he 01.05 Journaal (TagessChau) m OUITSLAND 2' Westerns naai naai; Bergman; 22.20 As|K„,, dag; 23.20 Double dynamileitte 00.50 Journaal (Heute). w, ir r oi 19.45 Journaal 3; 20.00 J hel 20.15 Natuur en techniek «fase 21.00 Momenten 21.30 God£)e wereld; 22.00 Aus dem Nestj- (Un ours pas comme les autre!, „Verloren paradijs"; 22.55 Mikir markten en geld (10): Elnded, armoede? 23.40 Nieuws. een DUITSLAND 1 OCHTENDPROGRAMMA (kanalen 2, 9. 41. 53 en 55) 10.00 Journaal (Ta gesschau). 11.10 Geen pardon voor beschermengelen (ZDF). „Ongeluk op de seconde nauwkeurig". 11.35 Bui tenlandjournaal (ZDF). 12.20 Rondblik (DFS/ZDF). 12.50 Persoverzicht. 13.00-13.10 Journaal (Tagesschau). 13.40 NAMIDDAGPROGRAMMA 13.40 Programma-weekoverzicht. 14.10 Journaal (Tagesschau). 14.15 Sesamstraat (NDR). 14.45 Spel zon der grenzen (WDR). 16.15 ARD-advi- seur: School en beroep (HR). 17.00- 17.30 Het andere St. Pauli (NDR). ierd DUITSLAND 2 P? 12.00 NAMIDDAGPROGRAN° D 12.00 Programma-weekoid 1 12.30 Voor buitenlandse gier ders. 14.45 Journaal (Heuteiht Vliegboot 121 SP. 15.10 De j a de grote wijde wereld van l ZDF). 15.55 Kijk toe, doe me? Maja, de bij. 16.35 De berende 17.04 De grote prijs De w) V naars. 17.05 Journaal (Heut^nu i he DUITSLAND 3 di WDp 17.30 Overzicht van her d( sprógramma. (Herhaling). ge( den ^ÏWS HILVERSUM 1 KRO: (18.11 Echo.) 18.58 Marktberichten. 19.02 (S) Ptlht uit. 19.55 Overweging. 20.03 (S) Van oud zeer tot zeer oud. 21.02 (S) Nine o'clock jazz. 22.02 (S) Goal. NOS: 23.03 (S) Met het oog op morgen. VOO: 0.02 (S) Oh. wat een nacht. eert podium: Klaas, orkestmuziek n( (20 55 Accoord 21.45 (S) Aspect» kamermuziek. 22.30 Nws. 22.40 l tuur-Magazlne. 23.30 (S) HorizclNI HILVERSUM 3 NOS: 18.03 (S) De Avondspits nale Hitparade. 19.02 (S) De Een klassieke western uit het jaar 1953 vormde gisteren KRO's hoofdschotel. John Sturges lette in zijn ontsnap ping uit Fort Bravo niet alleen op de schieterij, maar probeer de ook menselijke roerselen in beeld te brengen. Soms ligt dat er nogal dik op. En anno 1980 vraag je je wel eens af waarom die stoere binken in de woes tijn van Arizona zich al die moeilijkheden op de hals haal den. Die Carla Forester bij voorbeeld, die vrolijk uit een koets stapt die zojuist door bloeddorstige roodhuiden on der vuur is genomen en dan even later, weer diezelfde woestijn intrekt waar het we melt van ftidianen en ratels langen. Het was in die tijd, de Amerikaanse burgeroorlog, toch wel een ander slag men sen dan vandaag de dag. Bij elke riskante stap schakelen we nu meteen een verzeke ringsmaatschappij in. Maar het blijft een boeiende film met opnamen in het bonkige land schap zoals je ze in-een natuur film zelden ziet. Na het nieuws ruim een half uur onderricht over de proble men roncf de opgroeiende jeugd, eea programma dat mis schien beter aan het begin van de avond *kan worden ge plaatst omdat dan elk soort van jeugd die hiervan iets kan opsteken kan bereiken. Is de VVD de grote verliezer in het jongste begrotingsdebat? Met die vraag werd minister ^Wiege^geconfronteerdl TROS Aktua. Een duidt of nee volgde er niet o de verzekering dat de V het geheel niet uit de bp een volgend kabinet hl d vallen, zoals geruchten willen. De goede sfeer i de begrotingsbehandeli afgesloten en het ond vertrouwen is volgens een aanduiding dat ei verder te regeren valt. gens sloot hij de vormirPl een nationaal kabinet," vroeger reeds door heft pleit, niet per se uit. Mé 1 Uyl in een kabinet is ooft hem geen onduldbaar sl> beeld. Als de kiezer m»sa zekerheid krijgt dat £n1 goed worden besteed. Va de stappen tot het tege van onjuist gebruik van Ide ciale verzekeringen, no|>oi Wiegel. Andere ondervter bij Aktua waren de grol20 chaos door de MC-(r waardoor zelfs gevaarlijk nr standen ontstaan en veqdt ers met hun hobby nu lh« ducht vergald zien, altete ve bedrijven om de WadjO redden, vernuft op de ifiO dersbeurs in Groningen t-1 situatie in Polen die v( Bob Kroon een politieke d zonder weerga dreigt tads den waarover in veel Ir steden in Europa ernstig hoofd wordt gebroken. En- slotte, helaas, afscheicfee Dave Allen. HAN JONj11 Pianoroman tiek uit de 19e eeuw De jonge Haarlemse pianist Alwin Bar, had voor zijn con cert in kasteel Duivenvoorde, romantische pianomuziek uit de negentiende eeuw uitgeko zen waarbij hij bij de jongste compositie begon om met de oudste te eindigen. Nu was die jongste qua datum van ont staan weliswaar al 20e eeuws, maar de pianist Casadesus paste in zijn pianowerken zo veel toe van de erfenis van zijn direkte voorgangers dat ook deze tweede sopate niet zou hebben misstaan in het eind van de vorige eeuw. Men kon er Bar in leren ken nen als een technisch verge vorderd pianist, emotioneel wat terughoudend en soms on rustig in zijn spel, maar niette min een zeer muzikaal vertol ker. Hij bezit echter niet dat beetje „extra" om een derge lijk toch wel erg lang stuk wat interessanter te maken. Bij het breed opgezette door Brahms zelf voor piano bewerkte strijkseptet op 18 bereikte hij vooral tegen het einde, wan neer de basis-melodie gelou terd terugkomt, prachtigs menten. Bij de variaties d en de vier sonates op. 1( Mendelssohn, kon menei stateren dat voorzover h s om een soort verO Czemy ging, bijvoorbeer delen met snel gespeelde's droe notenreeksen, de jó' een zuiver en fijn genual i beeld bereikt. Als wat mè lure nodig is om de laats de nr. 4 zijn ware gezi i geven, gebeurt dat echte >r Nu werkten de propvol! en de daar heersende a temperaturen zeker niet voordeel van de pianist, 'c hij zou hier en ook elder wat meer hebben mogë c ven. Schumanns Carnai 1( 9 begon hij te haastig e rustig en ook daarna wa eigenlijk te veel schoon/ foutjes om van de andere, liteiten die zijn spel z meer heeft, getuige bij j( ragfijne toegift „Des Abe, van dezelfde componist 1( doende te kunnen geniet E Daarin werd een deel vi publiek trouwens ook j r derd door het gerinkel vj t koffie porcelein, dat or r reden misschien het best door minder deftig wej plastic te vervangen warjp

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1980 | | pagina 2