Oppositie: Regering maakt
chantage tot wettig middel
w
etoging Chilenen
egen referendum
'inochet
et protocol van de doopplechtigheid
Van Trier:
Elektronica
niet alleen
voormannen
Nieuwe president
Zuid-Korea
evenbeeld van
vermoorde Park
Ook
Carter
belooft
belasting
verlaging
IRAANSE REVOLUTIE KOSTTE
AL 1000 MENSENLEVENS
STITIE KRIJGT SPECIALE AFDELING ASIELAANVRAGEN
ONDOM DE GEBOORTE VAN WILHELMINA (5 EN SLOT)
Levensavond
agnTNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1980 PAGINA 15 -
sjes n
ogeli
naar J
halen hoefi
en heeft
•n dat son
i voor Ne
I, maar sinij
i Belsuit ni< HAAG Hoewel hij van alle Itan-
orse kritiek te slikken kreeg, vooral
een i^ege rijn „passiviteit", heeft mini»
tijd iny»n der Klaauw (buitenlandse sa*
aanneme^ gisteren het debat over de verplaat*
or hun weivan de ambassade in Israël toen nog
[ijk doorstaan. De belangrijkste re*
daarvoor was dat de regeringsfrac*
CDA en WD, teiden niet te zullen
mmen met een motie van PvdA en
lllllllllllllllllllll
1 wordt betreurd dat de druk van de
:he landen „een wezenlijke factor bij
luitvorming van de regering is ge-
Zoals van tevoren al duidelijk, had
an de grote fracties bezwaar tegen de
verplaatsing zelf. De woordvoerders van
CDA en VVD namen genoegen met de ver
klaring van de minister dat de Arabische
pressie slechts één van de redenen voor het
regeringsbesluit was geweest en zeker niet
de belangrijkste. De resolutie van de Veilig
heidsraad. aldus Van der Klaauw, had de
doorslag gegeven. De eerlijkheid gebood
hem echter te zeggen, zo voegde hij eraan
toe, dat de houding van de Arabische lan-
zeker zo zwaar hebben gewogen als de eco
nomische (annuleren orders en een olie-em-
Mr. M. van der Stoel, die namens de PvdA
sprak, noemde eerlijkheid een schone zaak,
maar wees erop dat de regering niet zover
had behoeven te gaan als het vermelden
van de pressie in de officiële verklaring,
waarmee zij het verplaatsen van de ambas
sade aankondigde. Op deze manier zou de
regering de chantage tot een wettig middel
hebben gemaakt. „Zo wordt de weg geopend
voor nieuwe pressie!". Mr. L. J. Brinkhorst
van D'66 sloot zich aan bij deze gedachten-
gang. Bovendien verweet hij Van der
Klaauw dat deze door zijn (gebrek aan) be
leid Nederland in een chantabele positie had
gemanoeuvreerd. Volgens Brinkhorst had
dit voorkomen kunnen worden door al in
een vroeg stadium te laten doorschemeren
dat de onverzoenlijke opstelling van Israël
gevolgen zou kunnen hebben voor de Ne
derlandse aanwezigheid in Jeruzalem.
CDA-woordvoerder mr. J. Mommersteeg
meende dat de minister niet voldoende haa
§edaan om de druk van de Arabische lan
en te pareren. Zijns inziens had er interna
tionaal steun gezocht moeten worden, met
name bij de partners in de EEG. Zelfs nu
het besluit tot verplaatsen er lag, was er vol
gens Mommersteeg nog de mogelijkheid
voor een alternatief. Hij stelde voor de
daadwerkelijke verhuizing van de ambassa
de uit te stellen, totdat de Israëlische rege
ring gevraagd was of zij bereid zou zijn de
wet betreffende de annexatie van Oost-Je
ruzalem in te trekken. Maar nadat de minis
ter had geantwoord dat hij dit al twee keer
vruchteloos had geprobeerd, trok Mommer
steeg zijn voorstel in.
Mr. F. Bolkestein (VVD) toonde zich be
zorgd over mogelijke nieuwe chantage van
Arabische zijde, bijvoorbeeld om te bereiken
dat ons land de PLO erkent als de enige
wettelijke vertegenwoordiger van het Pales
tijnse volk. Hij deed een klemmend beroep
op de regering zich nimmer, „omwille van
geen contract en van geen olie.", te laten
dwingen de zaakwaarneming voor Israël in
Moskou op te geven. „Dat is van groot be
lang voor de Joodse emigratie uit de USSR".
WASHINGTON Presi
dent Carter heeft gistera
vond voorstellen voor hela»
tingverlaging van in totaal
27,5 dollar gedaan. Hij wil
daarmee de economische be
drijvigheid In de Verenigde
Staten nieuw leven inblazen
en zijn eigen kansen op her
verkiezing verbeteren.
Carters rivaal Reagan heeft
veel verdergaande voorstellen
voor belastingverlaging ge
daan. Deze voorstellen zijn
door de president „niet goed
doordacht" en „inflatie-bevor
derend" genoemd.
L-'TS-VfifiAGO - Voor de eerste
sinds de moord op de
sense president Salvador
ïde - volgende maand ze*
"aar geleden Is in Santia*
ruil or tienduizenden mensen
kT O in ons tree rd tegen presi*
I 'Aug-usio Pinochet
n emonstratie ontstond tij-
nbura fZHeen toesPraak van ex-
j 1 ient Eduardo Frei waarin
herpe kritiek uitte op het
weg 132. Pinochet uitgeschreven
I sndum van 11 september,
noet beslissen over een
Iwet die de huidige presi-
0tOt18.0(tot minstens 1989 aan de
17.00 uur.t houdt. De regering had
de bijeenkomst waarop
sprak en die in een thea-
i de hoofdstad werd ge
in, toestemming gegeven,
over het referendum ge
teerd kon worden, maar
jat de bijeenkomst begon
het theater al uit met
eer 8.000 bezoekers. De
i sloot de buurt rondom
het theater af, waarop nog
eens duizenden mensen de
straat op gingen, die anti-Pino-
chet leuzen riepen, liederen
zongen en bij de politiebarrica-
des met stukken brandend pa
pier zwaaiden.
Toen Frei's toespraak was af
gelopen voegde de menigte in
het theater zich bij de demon
stranten aan de andere kant
van de poli tie-afzetting en er
vormde zich een protest-stoet
van ettelijke honderden me
ters lang. Volgens ex-congres
lid Jorge Lavanderos waren er
naar schatting 50.000 mensen
op de been. Toen de demon
stranten enige tijd gelopen
hadden werden ze door de op
roerpolitie uiteengedreven. De
70-jarige Frei, leider van de
christendemocratische partij,
vroeg om een „burgerlijk-mili
taire overgangsregering", die
„in twee of drie jaar het leger
door een democratisch bewind
moest vervangen".
De vroegere president, die dat
ambt van 1964 tot 1970 be
kleedde, zei op geen enkele
en daagde de 64-jarige Pino
chet uit voor een openbaar de
bat over de voorgestelde
grondwet. „Uit naam van dui
zenden Chilenen stellen wij
dit alternatief voor omdat we
voor ons land een redelijke en
vredige oplossing willen", zo
zei Frei in zijn toespraak.
De bisschoppenconferentie
van Chili heeft in een verkla
ring ook haar bedenkingen
uitgesproken tegen het volks
referendum, dat de regerende
militairen hebben aangekon
digd. De bisschoppen zijn van
mening, dat er veel te weinig
informatie over gegeven
wordt en dat er meer discus
siemogelijkheden gegeven
moeten worden.
Militante aanhangers van de religieuze leider Khomeiny bidden regelmatig op het terrein van de
Amerikaanse ambassade In Teheran. De 52 Amerikaanse gegijzelden die aanvankelijk hier werden
vastgehouden verblijven nog altijd op onbekende plaatsen, verspreid over het land.
LONDEN In de eerste anderhalf jaar van
de Iraanse revolutie zijn op zijn minst al
1000 mensen geëxecuteerd.
Tot deze raming komt Amnesty International
op grond van een onderzoek naar berichten in
de wereldpers. Het getal 1000 is een minimum
schatting. Volgens een woordvoerder van Am
nesty mag niet worden uitgesloten dat het wer
kelijke aantal slachtoffers nog aanzienlijk hoger
ligt. Gisteren zijn in Iran vijf Iraniërs en twee
Pakistani terechtgesteld. Zij waren veroordeeld
door een anti-drugsrechtbank.
n onze parlementaire redactie)
HAAG Op het ministerie
justitie komt een aparte afde*
■asielzaken. Deze nieuwe afde-
jmoet de behandeling en beoor*
van asielaanvragen gaan
neren.
j^eft staatssecretaris Haars (justi
tie) de Tweede Kamer laten weten.
Het is de Kamer zelf geweest die er
herhaaldelijk op heeft aangedrongen
dat de speciale afdeling op het minis
terie zou komen.
Haars noemt vooral de ontwikkelin
gen op het gebied van asielaanvragen
(„een zeer dynamisch terrein") de
oorzaak van de behoefte aan een spe
ciale afdeling. Belangrijkste doel van
de afdeling is het bekorten van de
termijn waarin asielaanvragen wor
den afgehandeld, waarbij de zorgvul
digheid niet uit het oog mag worden
verloren. „Levensbelangen van de
vreemdeling kunnen immers op het
spel staan", aldus Haars. De bewinds
vrouw wijst erop dat er steeds meer
asielverzoeken bij het ministerie bin
nenkomen. Het gaat daarbij vooral
om mensen die op eigen houtje naar
ons land komen en dan asiel aanvra
gen.
Daarbij zijn veel verzoeken die niet
aanstonds als „kennelijk ongegrond"
afgedaan kunnen worden maar die
na onderzoek toch op duidelijk on
voldoende gronden blijken te berus
ten. Juist die zaken vragen veel tijd,
aldus Haars, terwijl bij een afwijzing
veelal herzienings- en beroepsproce
dures volgen die ook weer veel tijd
vragen. Met de nieuwe afdeling zal
het mogelijk zijn gespecialiseerde
ambtenaren aan dit soort zaken te
zetten.
i dinsdag 12 okto-
1880 is prinses
^5^7,lhelmina gedoopt
Be Willemskerk te
bravenhage. Ik
'n het bezit van
28o<mDt» afdruk van het
^r^ciële protocol,
I r^tPrin ^eze p'echtïg-
i m"0gnliacnd werd geregeld.
protocol is
bXn TuiedgeKeurd door
Majesteit de
indued pfiing" en is onder-
R,;ciend door de op-
5«7Jceremoniemeester
nwBaron van Wasse-
van Catwyck- en
I luitenant-generaal
E3U ïraaf du Monceau,
if van het militai-
-Tiuis van Z.M. de
!^%ing.
protocol bevat
de kledingsvoor-
riften: officieren
'root tenue, bur
ijn costuum", da-
met „hooge
'rn lading en hoed
rS'S hoge kleding wil
^,^^en: geen lage
iu«r soiooveizen.
uur in de na-
*iecn>onde|dag zullen de ko-
Vag en de koningin
13. rijtuig bij de kerk
';omen. Zij zullen
tie ingang worden
jvangen door de
lerceremonie-
ïster en een com-
feie uit de kerke-
i en uit het colle-
|van kerkvoogden
i de Hervormde
leente. Zij wor-
hTdl geleid naar de
lede fauteuils, die
koop- vnir hen gereed
Qan. Familieleden
[$*en naast en ech-
deihen plaats,
koop Tei dan vervolgt het
Vrlocol:
5 Bai Godsdienstige
Ivond ^htigheid neemt
'dvon e. aanvang met het
ipstellben van een of
Koning Willem lil
twee verzen uit een
der Psalmen of Ge
zangen, waarna de
Heer Hofprediker
Dr. van Koetsveld,
aan wien Zijne
Majesteit de bedie
ning van den Heili
gen Doop heeft opge
dragen, een gebed
uitspreekt en eene
redevoering houdt,
welke niet langer
dan een kwartier
uurs duurt".
Tot nu toe is in het
protocol nog hele
maal geen sprake
van het kind dat ge
doopt zal worden.
Maar dat komt. Want
een kwartier nadat
de koning en de ko
ningin in de kerk
zijn aangenomen en
nadat Dr. Van Koets
veld al met zijn rede
voering is begonnen,
zet zich bij het paleis
Noordeinde een stoet
in beweging, die de
jonggeboren prinses
herdruk gereed gekomen van „De levens
avond van koningin Wilhelmina", geschre
ven door haar laatste particulier secretaris,
Thijs Booy. Deze assisteerde haar ook bij de
samenstelling van haar eigen herinneringen
in „Eenzaam maar niet alleen". De weerslag
van de daarover gevoerde gesprekken maakt
van „De levensavond" meer dan een portret
van de afgetreden koningin. Het boek biedt
allerlei terugblikken op de jeugd van Wilhel
mina en haar vijftigjarig koningschap, en
stelt de lezer in staat zich een levendig beeld
van deze sterke vorstin te vormen. Gegeven
de discretie waarmee Thijs Booy zijn onder
werp benadert: een kleurrijk boek.
Wilhelmina; uitg. Zomer en Keuning, Ede;
prijs J 34,50.
De doop van Wilhelmina in de Haagse Willemskerk
(zo wordt zij telkens
genoemd) „naar de
kerk geleidt".
Die stoet ziet er als
volgt uit. Eerst ko
men 60 huzaren on
der leiding van een
ritmeester. Dan komt
een rijtuig met twee
paarden bespannen
en gaande een lakei
naast elk portier.
Daarin zit een ka
merheer-ceremonie
meester. Dan komt
nog zo'n rijtuig, weer
twee paarden en
weer twee lakeien.
In dat rijtuig zitten
twee kamerheren.
P.L.M. Baron Taets
van Amerongen en
Natewisch en Jhr.
W.C. De Jonge van
Zwijnsbergen. Aan
hen beiden is een
taak toebedacht bij
de doopplechtigheid:
zij moeten de slippen
van het doopkleed
vasthouden.
Nu komt een derde
rijtuig met zes paar
den bespannen en
drie lakeien gaande
naast elk portier. En
daarin bevindt zich
de prinses, nu zes
weken oud. Natuur
lijk niet alleen: Hare
Kohinklijke Hoog
heid de jonggeboren
firinses wordt bege-
eid door de groot
meesteres der konin
gin en de grootmees
ter der beide majes
teiten. Maar het is
waarschijnlijk, dat
geen van beide tij
dens de rit de prinses
op schoot heeft ge
had. In de kranten
verslagen wordt na
melijk nog een derde
passagier vermeld, de
baker. Maar bij de
kerk is zij niet uitge
stapt en in het proto
col wordt zij niet ge
noemd.
Achter het met zes
paarden bespannen
rijtuig volgt nog een
half eskadron cavale
rie ter afsluiting van
de stoet. Bij aan
komst bij de kerk
staan de oppercere-
moniemeester en de
kerkraadsleden en
kerkvoogden weer
gereed voor de ont
vangst. De groot
meesteres neemt de
prinses in haar ar
men, de beide ka
merheren houden de
slippen van het doop
kleed en zo komen
zij binnen en begeeft
de grootmeesteres
zich naar de zetel,
die voor haar gereed
staat, rechts van de
kansel. Volgens het
protocol moet dr.
Van Koetsveld zijn
redevoering onder
breken als de prinses
wordt binnengedra
gen en dat heeft hij
inderdaad gedaan.
Nu volgen wij verder
het protocol. Na
beëindiging van de
redevoering leest de
predikant het doop
formulier. Er worden
geen doopvragen ge
steld en beantwoord.
Als het formulier is
gelezen, staat de
grootmeesteres op,
begeeft zich naar de
koningin en over
handigt haar „met
een diepe buiging"
(dat staat er nadruk
kelijk bij in het pro
tocol) de jonggeboren
prinses, waarna dr.
Van Koetsveld zich
kwijt van de op
dracht van zijne
majesteit om de prin
ses te dopen.
Vervolgens wordt
een dankgebed ge
daan en nog een ge
zangvers gezongen
en dan is de dienst
ten einde. In de stoet
met de huzaren voor
op gaan nu ook de
koning en de konin
gin mee naar het pa
leis Noordeinde. De
godsdienstige plech
tigheid is geheel vol
gens het protocol
verlopen en heeft
een half uur ge
duurd. Des avonds
geeft de koning ten
paleize een banket.
Dat is het verslag
van de doopplechtig
heid van prinses Wil
helmina; geheel vol
gens het officiële
protocol.
Redevoering
Wat de heer hofpre
diker in zijn gods
dienstige redevoering
heeft gezegd, staat
natuurlijk niet in het
protocol. Als we
daarvan iets willen
weten, moeten we te
rade gaan bij de
krantenverslagen
van de plechtigheid.
Daaruit blijkt, dat
het thema was: Jezus
en de kinderen. En
dr. Van Koetsveld
was een rechtzinnig
man en een trouwe
dienaar van zijn
Meester, zijn eigenlij
ke Meester. Dat heeft
de koning ook onder
vonden. De hofpredi
ker heeft hem eens
zelfi ernstig de vraag
-voorgelegd, of hij wel
een plaats waardig
'was aan het Heilige
Avondmaal, terwijl
zijn levensgedrag te
wensen overliet.
Maar dat valt buiten
het bestek van dit
verhaal.
Intussen wie ken
nis neemt van een
protocol als omtrent
deze doopplechtig
heid, verwondert er
zich niet al te zeer
over wanneer deze
prinses, na als konin
gin een halve eeuw
te hebben geregeerd,
terugziende op haar
jeugd, schrijft over
een „leven in een
gouden kooi".
H.ALGRA
SEOEL De sterke man
van Zuid-Korea, Chun Doo-
Hwan die al sinds de moord
op president Park vorig Jaar
de absolute macht in het
land in handen heeft, is deze
week door de conferentie
voor nationale eenheid geko*
hoogstwaarschijnlijk maan
dag zijn nieuwe kabinet be
kend maken.
Generaal Chun Doo Hwan
heeft zich vanaf de dood van
zijn mentor en voorganger
Park Chung Hee, ingezet voor,
wat hij noemde, de verbete
ring van de publieke moraal.
Met het enthousiasme van een
jonge sergeant opende hij als
waarnemend hoofd van de in
lichtingendienst de jacht op
politieke dissidenten en cor
rupte elementen. Voor de
meeste Zuidkoreanen en bui
tenlandse diplomaten is Chun
echter nog een onbekende,
maar in de streng gecensureer
de Zuidkoreaanse pers wordt
de nieuwe leider bovenal ge
prezen als een vaderlandslie
vend en deugdzaam man.
De 49-jarige Chun lijkt in vele
opzichten sprekend op de man
die hij vereerde, president
Park Chung Hee die in okto
ber vorig jaar werd vermoord.
Na Parks dood groeide in
Zuid-Korea de hoop op een
verzachting van het regime,
maar met de benoeming van
Chun lijkt alle kans daarop
verkeken. Het proces tegen
Kim Dae Jung, 's lands be
langrijkste dissident, heeft
overduidelijk aangetoond dat
Chun nog minder kritiek op
zijn beleid kan verdragen dan
Park die de vervolging van
ge de enorme
De loopbaan van Chun ver
toont opmerkelijke overeen
komsten met Park die in 1961
via een militaire staatsgreep
aan de macht kwam. Op 17
mei van dit jaar nam het leger
de macht over en kort daarna
werd een speciale commissie
in het leven geroepen om het
land te besturen. Deze com
missie werd geleid door Chun.
Vorige week nam Chun onts
lag uit het leger omdat alleen
burgers tot president gekozen
kunnen worden. Hii was toen
nog geen twee weken gene
raal. Ook Park was eerst en
kele maanden generaal alvo
rens hij president werd.
Het nieuwe regime rechtvaar
digt de massale zuivering van
andersdenkende politici door
te schermen met de nationale
veiligheid. Dit is zeker geen
nieuw verschijnsel. Van ouds
her worden allerlei repressie
ve maatregelen goedgepraat
door te wijzen op het gevaar
van een Noordkoreaanse in
val. Ook president Park be
diende zich regelmatig van die
tactiek. Het getuigde zeker
niet van realisme om te ver
wachten dat Zuid-Korea na de
dood van president Park op
slag en stoot zou veranderen
in een democratie geschoeid
op Westerse leest Met 700.000
Noordkoreaanse troepen ten
noorden van de demarcatielijn
is constante waakzaamheid en
een strenge discipline geboden.
Park hamerde doorlopend op
de noodzaak orde en gezag te
handhaven en zoals een goed
leerling betaamt is Chun in
zijn voetsporen getreden.
9?
(Van onze parlementaire
redactie)
AMSTERDAM Minister Van Trier van wetenschapsbe
leid vindt dat zowel bedrijven als onderwijsinstellingen in
de elektronica* en telecommunicatiebranche hun werving
meer actief moeten richten op vrouwen en meisjes. „Ik zie
niet in waarom vrouwen niet even goed zouden kunnen kie
zen voor een opleiding of loopbaan in deze sector, zo stelde
de bewindsman op het symposium „Micro-elektronica in
het onderwijs" dat in het Amsterdamse RAI-gebouw is ge
houden ter gelegenheid van de gisteren geopende Firato.
„Ik geloof dat we een beetje af moeten van het idee dat elektro
nica alleen iets voor mannen zou zijn", aldus Van Trier. Daarbij
komt nog dat er veel vraag is naar personeel in deze branche,
van vakman/monteur tot academisch geschoolde krachten. Voor
de vrouw is er in deze sector een grote achterstand in te lopen.
Het onderwijs zal zich meer moeten gaan richten op algemene
vaardigheden in het omgaan met de moderne elektronische ap
paratuur. Anders dreigt volgens de bewindsman het risico dat
Nederland, voordat men er erg in heeft, wordt overspoeld met
tal van uiterst ingewikkelde elektronische apparaten en hulp
middelen voor het onderwijs. De leerlingen dienen al op school
vertrouwd te raken met wat deze apparatuur wel en niet kan.
Professor Davidse, hoogleraar aan de TH Delft, wees er in zijn
toespraak op dat de micro-elektronische apparatuur en systemen
de inhoud van vele Beroepen ingrijpend zal veranderen. Het al
gemeen vormend onderwijs zal volgens hem een voorstrekkers-
rol moeten vervullen om mensen „op te voeden" met elektroni
sche vooruitgang. Hij constateerde echter dat het a.v.o. weinig
voorbereid is voor de rol.
Gardeniers: Satelliet-tv geen bedreiging
AMSTERDAM"Minister Gardeniers die gisteren de Firato
opende, ziet in satelliet-televisie geen bedreiging voor het Ne
derlandse omroepbestel. Zij vindt wel dat die nieuwe technische
ontwikkeling een gezonde competitie daarvoor betekent. Vanuit
Engeland wees NOS-voorzitter Jurgens via de satelliet erop dat
de minister geen greep heeft op dit medium. Hij vroeg danook
„vanuit een wijs beleid garanties voor het behoud van de pluri
formiteit en het dienstverlenende karakter van het omroepbe
stel".
