tegenhouden
vleestrein
egin
Polen
%)uitse juristen laken optreden politie Amsterdam
r
U
„De levens van onze mannen worden
verspild voor jullie welvaart"
IOCES WACKERNAGEL
Staking valt samen met oefening NAVO en Warschau Pact
PASSIEF VERZET DUURT VOORT
"ITENLAND
uumiy
LEIOSE COURANT
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1980 PAGINA 11
i 19.30»
te Leidionze speciale verslaggever
gerech Fred Backus)
JLDORF - De Duitse vertrouwen-
jcaten Ernst Ronte en Reinhard
lermann hebben gisteren voor het
ena#ldorfse Oberlandesgericht tijdens
jien in suim vijf uur durende pleidooien in
wo davtAF-proces tegen Christoff Wacker-
eg en (r en Gerd Schneider het optreden
de Amsterdamse politie geken-
als hoogst twijfelachtig".
■rnagel en Schneider werden op 11
kastkJbcr 1977 na een schietpartij in Am-
- gearresteerd en later uitgeleverd
Duitse justitie. Zij staan nu terecht,
poging tot moord op drie (Amster-
agenten en wegens lidmaatschap
Aanvankelijk heette het dat de
J™
,ikclbcl
m i
e Duitse
is pogini
ars. drift agent
n karal£ Raf. i
twee RAF-leden, die door de politie in Am
sterdam waren omsingeld toen ze in een te
lefooncel stonden te bellen wild om zich
heen schietend de vlucht probeerden te ne
men. Later is vast komen te staan dat de po-
lit.e eerst schoot, tweemaal achter elkaar.
Daarna schoot Wackernagel terug omdat hij
een pistoolloop recht op het hoofd van
Schneider gericht zag.
In zijn „analyse" poogde verdediger Ernst
Ronte aan de hand van de politieverklarin-
gen een minutieuze reconstructie van het
gebeuren te maken. Hij fundeerde zijn be
toog met uitspraken van docenten van de
Duitse politieakademie die het Amsterdam
se politieoptreden als uiterst onprofessioneel
karakteriseerden.
Drie agenten liepen naar de telefooncel. Een
van hen opende de deur, riep tweemaal in
het Duits „Hënde hoog" en loste twee scho
ten op Schneider omdat deze een „verdach
te beweging gemaakt zou hebben. Uit de
getuigenverklaringen valt op te maken dat
Wackernagel, die als enige een pistool bij
zich had, pas na het tweede schot terugknal-
de, maar het is volstrekt onduidelijk, aldus
de verdediger, waarom een tweede agent
zijn hele magazijn op de twee leegschoot en
de derde politieman zich ook met enkele
schoten bij het vuurgevecht mengde. Beide
politiemannen hebben verklaard het pistool
van Wackernagel niet gezien te hebben.
Volgens Ronte was de Amsterdamse politie
opgejut door de. Duitse collega's „die na de
Schleyer-ontvoering het uur van de achter
volging hadden uitgeroepen. Daar komt bij
dat de betrokken agenten oververmoeid wa
ren, ze hadden er 18 uur dienst opzitten", al
dus Ronte, voor wie vaststaat dat het de
vooropgezette bedoeling was van de politie
korte metten te maken met Wackernagel en
de reeds sinds lang gezochte Wagner, voor
wie men Schneider aanvankelijk hield. Ad
vocaat Zimmermann is van mening dat niet
Wackernagel en Schneider terecht moeten
staan, maar de Amsterdamse politie. „Het
was geen moordaanslag van hen, maar op
hen", aldus Zimmermann. Ronte en Zim
mermann zijn van mening dat de klacht te
gen Wackernagel en Schneider geseponeerd
moet worden, maar ze gaan er van uit dat
de eis „levenslang" van het Openbaar Mi
nisterie in het vonnis gehonoreerd wordt,
pe Nederlandse advocaat mr. J. Dubois uit.
Hoensbroek maakte aan het slot van de
pleidooien een vergelijking tussen het Duit
se en Nederlandse rechtssysteem. „In Ne
derland is lidmaatschap van de RAF niet.
strafbaar. In Nederland zouden politiegetui-
gen zich niet kunnen verschuilen achter
technische en taktische geheimen om be
paalde zaken te verzwijgen, zoals ze hier
wel konden. In Nederland zouden alle door
de verdediging verlangde getuigen gehoord
worden, zou de hele rechtszitting integraal
genotuleerd worden en zou het Gerechtshof
vermoedelijk niet geweigerd hebben ter
plekke een reconstructie van het gebeuren
te bekijken." Na afloop verklaarde ook mr.
Dubois geen enkele hoop te koesteren op
een rechtvaardig vonnis. Uitspraak wordt
volgende week donderdag verwacht.
Stakende arbeiders
van de scheepswer
ven In Gdansk lezen
geconcentreerd de
berichten over de
omvangrijke stakin
gen in een plaatse
lijk blad'.
|an onze speciale verslag
eer Hans Braat)
UBLIN Het grote pro-
tem van Polen blijft de
laarste aan voedsel. De
fciuld daarvan ligt voor-
nelijk bij de regering,
economie is duidelijk
|twricht. De regering
at voortdurend voor het
[lemma wat voorrang
et hebben: eigen mensen
het buitenland. De ex-
orders hebben lange
het zwaarste gewicht
de weegschaal gelegd,
Jtar momenteel nemen de
plen dat niet langer.
'gonnen is het allemaal in
lublin waar een vleestrein
ar Rusland werd tegenge-
uden.
[lunderend zit een 40-jarige
tol voor mij. Zijn talenken-
s is gering, maar zijn doch-
r staat hem terzijde. Het
Jrhaal dat hij heeft te ver-
llen is echter tekenend
»or de manier waarop de
gering met de mensen om-
edereen wist het al lang",
hij, „dat het vlees geéx-
ssingrieerd werd naar de Sov-
jet-Unie. Om er voor te zor
gen dat het de Westerling
aan niets zou ontbreken bij
de Zomerspelen moest er in
de Sovjet-Unie vlees in over
vloed zijn. Mooi, maar dan
wel uit Polen, waar al bijna
niets te halen viel. Zelf werk
ik bij de spoorwegen en ik
wist drommels goed dat het
vlees geëxporteerd werd,
hoewel de regering zei dat
dat niet het geval was. Elke
dag zagen we de treinen. Op
een dag besloten wij' er iets
tegen te doen. De rails trok
ken we krom zodat de staven
elkaar raakten en die hebben
we aan elkaar gelast. De
„vleestrein" kon dus niet
verder. We hebben er een
partijcopimissaris uit Lublin
bijgehaald. Eerst zei hij dat er
geen vlees in zat. O.K. zeiden
we, maak dat ding dan maar
open, want dan heb je toch
niets te verbergen. Hij aarzel
de, maar moest het toen wel
doen. Het vlees rolde de trein
uit. Alle inwoners van Lu
blin hadden er plotseling een
nieuwe slagerij bij".
De man blijft glimlachen.
„Weet je, dit was de eerste
leugen die we konden aanto
nen. Ik vind het goed dat de
stakers in het noorden ook de
andere leugens weten bloot
te leggen".
WASHINGTON De crisis in Po
len. met het risico van Russische
immenging dat zij omsluit, valt sa
men met de grote militaire ma
noeuvres die het Pact van War
schau en de NAVO begin septem
ber houden in Europa, zo is met
enige ongerustheid opgemerkt in
Washington.
Terwijl de NAVO haar omvangrijkste
oefening sinds elf jaar houdt in de
Bondsrepubliek met deelneming van
ruim 60.000 militairen, beginnen op 8
september aan gene zijde van het ijze
ren gordijn de manoeuvres van het
Pact van Warschau, in het noorden
van de DDR.
Volgens het Amerikaanse ministerie
van defensie speelt de oefening „Wa
penkameraden 80", waaraan 40.000
Russische, Oostduitse, Bulgaarse,
Poolse, Tsjechoslowaakse en Hongaar
se soldaten meedoen, zich af in het
Oostzeegebied, op een kilometer of
honderd slechts van de Poolse grens.
Deze concentratie van tanks en troe
pen van het Pact van Warschau op
een paar uur rijden van de fabrieken
in Gdansk waar gestaakt wordt,
vormt voor de Polen, zo meent men
in Amerikaanse militaire kringen, een
pressiemiddel van belang.
Het Pentagon heeft tot op heden geen
troepenbewegingen van ongewone
aard in Polen waargenomen, waar
twee Russische gemotoriseerde divi
sies (ongeveer 30.000 man en 650
tanks) zijn gestationeerd en op hun
kazernes zijn teruggetrokken sinds de
ongeregeldheden in Polen in 1970 en
1976.
Als de situatie in Polen zou blijven
verslechteren, dan zou de Sowjet-
Unie van de manoeuvres kunnen pro
fiteren om te proberen de stakers
angst aan te jagen, meent men in
Washington.
Het is een van de redenen waarom de
Amerikaanse regering dinsdagavond,
ter gelegenheid van het bezoek van
de Westduitse minister van buiten
landse zaken, de Sowjet-Unie heeft
aangeraden zich van elk soort be
moeienis met de binnenlandse zaken
van Polen te onthouden.
In het Pentagon schat men dat het
tijdstip van de manoeuvres van het
Pact van Warschau gevaarlijk kan
zijn voor een socialistisch land dat in
opstand is. Het was tijdens een militai
re oefening van dit soort dat besloten
werd tot daadwerkelijk ingrijpen in
Tsjecho-Slowakije in augustus 1968.
Generaal Heinz Hoffmann, de Oost
duitse minister van defensie, liet on
langs doorschemeren dat de oefening
„Wapenkameraden 80", waarover hij
het bevel zal voeren, „van bijzonder
belang is op een ogenblik waarop de
situatie gecompliceerd en gespannen
blijft".
Zonder Polen te noemen gewaagde
generaal Fritz Streletz, chef van de
generale staf van het Oostduitse leger,
van zijn kant verschillende keren van
het „proletarisch internationalisme"
in een artikel in de Oostduitse partijk
rant „Neues Deutschland".
Het was uit naam van dit, „proletari
sche internationalisme" dat de Sowjet-
Unie twaalf jaar geleden militair in
Tsjecho-Slowakije ingreep.
Waar het gevaar van Russische inter
ventie in Polen in Washington zeer
ernstig genomen wordt, menen Ame
rikaanse diplomatieke kringen dat het
Kremlin, dat al met het probleem Af
ghanistan zit, alles zal doen om het uit
de weg te gaan.
„De Russen weten dat wanneer zij Po
len zouden binnenrukken, wij terug
gedrongen zouden worden in het kli
maat van de koude oorlog van de ia-
ren vijftig", verklaarde een dezer da
gen een hooggeplaatste Amerikaanse
regeringsfunctionaris.
jkunin
Jereoordeeld
dtien jaar
- "jOü De dissidente
iche geestelijke Gleb
tin is gisteren in Mos-
erocrdeeld tot vijf jaar
jenisstraf en vijf jaar
e verbanning.
Russische persbureau
Jat de veroordeling be
waakte, schreef dat de
ank had vastgesteld dat
l-jarige dissident zich
i had gemaakt aan
jet-agitatie en -propa-
Ook zou hij „misdadige
met ondermijnende
löïlandse centra" hebben
Qr.'iouden. Dit zou betrek-
Jjebben op zijn contacten
erevesterse religieuze groe-
rui'e£n-
oces tegen Yakunin die
•ursOer is van het „comité
rdediging van de rech-
in de gelovigen", heeft
igen geduurd. Ondanks
1 proces volgens Tass o-
ir was konden journalis-
rmpathisanten en zelfs
its diplomaat geen toe-
)t de zaal krijgen omdat
Gleb Yakunin.
„deze vol zou zijn".
In zijn slotwoord had Yakunin
.woensdag verklaard dat zijn
activiteiten bestonden uit zijn
„religieuze verplichtingen als
priester" en ontkende hij dat
de bedoeling zou hebben ge
had de staat te ondermijnen.
Yakunin geldt sinds verschei
dene jaren als dé leider van de
dissidenten in de Russische
orthodoxie. Al spoedig na zijn
priesterwijding in 1962 kwam
hij in conflict met de ortho
doxe kerk die in zijn ogen fe
veel aan de leiband van de
staat loopt. Het conflict liep zo
hoog dat hij in 1966 uit het
priesterambt werd gezet. Hij
bleef echter lezingen houden
in kerken.
iopische aanval afgeslagen
"Tel
>BI Na zware ge-
i in het noordwesten
>malië hebben troepen
land naar verluidt een
sche invasiemacht die
javond het land was
[evallen, over de grens
dreven, zo hebben di-
ieke bronnen in de So
ke hoofdstad Mogadishu
leeld. De Somalische
«richtte dat de vluch-
ïthiopische troepen gro
eveelheden materieel
hadden achtergelaten en gaf
ook bijzonderheden over de
plaats van het strijdtoneel. De
Ethiopische regering heeft de
invasie van haar troepen in
Somalië ontkend.
De Amerikaanse regering
heeft Somalië gisteren in be
dekte termen gewaarschuwd
dat zij haar plannen voor wa
penleveranties aan het land
ter waarde van 40 miljoen dok
lar zal heroverwegen wanneer
het Ethiopië mocht aanvallen.
SAO PAULO Hoewel het al
weer een maand geleden is
dat generaal Luis Garcia
Meza in Bolivia een staats
greep pleegde en op brute wij
ze een eind maakte aan het
langzaam op gang komende
democratiseringsproces al
daar, is Zuidamerika's nieuw
ste dictator nog steeds niet ze
ker van zijn zaak. Dit blijkt
ondermeer uit het feit dat hij
een feestelijke bijeenkomst
ter ere van het nieuwe regime
beeft afgelast omdat hij bang
was dat geen van de gasten
zou komen opdagen. De nieu
we machtshebbers durven
zelfs het lijk van Marcelo Qui-
roga Santa Cruz, leider van de
socialistische partij die kort
na de machtsovername werd
neergeschoten, gemarteld en
vermoord, niet aan de familie
te overhandigen uit angst dat
de begrafenis zal uitlopen op
een massale demonstratie te
gen de junta.
De bevolking van Bolivia, één
van de kleinste, maar tegelij
kertijd rijkste landen in Zuid*
Amerika, weigert zich zonder
meer aan de nieuwe dictatuur
te onderwerpen. Hoewel het
openlijk verzet snel de kop
werd ingedrukt door middel
van massale arrestaties en een
strenge censuur, duurt het
passief verzet onverminderd
voort: in de Boliviaanse
hoofdstad La Paz circuleren
bankbiljetten waarop beledi
gingen aan het adres van de
junta zijn gekrabbeld; de mij
nen, van oudsher verzetshaard
bij uitstek, zijn nog steeds
niet toegangelijk voor buiten
landers en staan onder stricte
controle van het leger.
Minister Van der Klaauw van
Buitenlandse Zaken is bereid
de kwestie Bolivia ter sprake
in de Verenigde Naties te
brengen. Het PvdA-kamerlid
H. van den Bergh wil vragen
stellen over de levering door
Fokker van twee F27-vliegtui-
gen aan de Boliviaanse rege
ring, die hij „niet te tolereren"
acht. Ook actiegroepen verzet
ten zich tegen de levering.
Volgens Fokker gaat het om
levering van zes vliegtuigen
waarvoor de regering vorig
jaar een vergunning heeft af
gegeven.
BOLIVIAANSE MIJNWERKERSVROUW DOMITILA:
DEN HAAG „Onze tegenstanders in
Bolivia spreken van een oorlog tegen
ons, daarom is het gerechtvaardigd dat
wij spreken van een volkerenmoord".
Aldus Domitila Barrios de Chungara,
een kleine zwaargebouwde mijnwer
kersvrouw uit Bolivia. Domitila is een
vrouw die recht van spreken heeft. Zij
heeft haar sporen in de internationale
vrouwenbeweging verdiend. Niet zo
zeer als salonfeministe, maar door als
vrouw 'haar eigen situatie ter hand te
nemen'. In haar geboorteplaats Siglo
Veinte, een soort kamp bij de grootste
mijn in Latijns Amerika waar de arbei
ders op meej- dan 4000 meter hoogte tin
onder barre omstandigheden uit de
grond halen, nam zij in 1961 het initia
tief tot de oprichting van een comité
van mijnwerkersvrouwen en streed
daar jarenlang voor betere arbeidsvoor
waarden. Wijs geworden door het werk
in haar dorp ondernam zij ook steeds
meer politieke actie. In 1977 deed zij
mee aan een hongerstaking van 21 da
gen die eindigde met het aftreden van
de Boliviaanse generaal Hugo Banzer.
Het was het startsein om opnieuw te
proberen in Bolivia een.niet-autoritair
bewind op te zetten. Op 17 juli kwam
daar een abrupt einde aan.
Domitila werd uitgenodigd voor vele
internationale (vrouwen)bijeenkomsten
waarop zij met haar acties imponeerde.
Zij stelde haar ervaringen ook te boek
(in het Nederlands uitgegeven bij Van
Gennep onder de titel „Mag ik zo vrij
zijn 1978). Vorige maand, vlak voor
dat de staatsgreep plaats had, werd zij
in de gelegenheid gesteld naar de vrou
wenconferentie in Kopenhagen te rei
zen.
Zij heeft daar van meet af aan de aan
dacht willen richten op wat er momen
teel gaande is in het heftig gepolari
seerde Bolivia, waar rechtse militairen
voor de zoveelste maal, maar nu ver-
woeder en bloediger dan ooit, proberen
greep te krijgen op de economie van
een verpauperd land, dwars tegen de
directe belangen van een arbeidende
bevolking in en uiteraard zonder haar
daarbij te betrekken.
van de militairen als zij zegt: „Al die
staatsgrepen bij ons (in de honderdvii-
fenvijftig jaar dat Bolivia onafhankelijk
is hadden er welgeteld 189 staatsgrepen
plaats, red.) zijn de reacties van een
volk dat leeft onder een economische
druk. Wij willen geen staatsgrepen
meer, wij willen van jullie dat jullie so
lidair zijn om dat te voorkomen." En
dat betekent in de eerste plaats geen
steun aan het regime van generaal
Garcia Meza, maar ook om er op een of
andere wijze voor te zorgen dat die
Domitila Barrios de Chungara
aanleiding voor staatsgrepen zich niet
langer voordoet. Alleen hoe Daarover
spreekt ze minder beslist dan velen uit
het westen. Het blijft-bij een beroep op
solidariteit. „De situatie in Bolivia is er
ger dan men zich kan voorstellen. De
schaarse feiten die we op dit moment
kennen zijn dat er honderden mensen
zijn gedood onder wie onze leiders. Er
zijn veel mensen ontvoerd. Ambassades
zijn omsingeld door paramilitaire groe
pen, zodat de mensen niet naar binnen
kunnen vluchten. Ze worden daar
.neergeschoten. De mijnkampementen
(waarvan haar geboortedorp Siglo
Veinte er een is, red.) zijn bezet.. In La
Paz hebben de mensen gevochten met
stokken en stenen, er is bloed ge
vloeid.". Volgens haar hebben de mili
tairen een lijst met de namen van onge
veer 10.000 personen erop die in drie
categorieën zijn te verdelen. Een groep
die hoe dan ook moet worden afge
maakt, een tweede categorie die vastge
zet moet worden en tenslotte de laatste
die het land uitmoeten.
Gevraagd naar haar indrukken van
Europa dat zij deze weken doorkruist
om haar zaak te bepleiten, valt haar op
hoe wanstaltig groot de welvaart hier
is. „Het resultaat van ons werken ligt
op de vuilnisbelten. Kijk naar de auto
kerkhoven. De levens van zovele van
onze mannen gaan er in de mijnen on
der door voor deze nutteloze over
vloed".
PAUL VAN VELTHOVEN
Staking Times
vrijwel voorbij
(Van onze correspondent)
LONDEN - De staking van
journalisten bij de Times
kan vandaag worden beëin
digd, En morgen zal het
blad, na een afwezigheid
van een week weer kunnen
verschijnen.
De journalisten van de Times
eisten aanvankelijk een loons
verhoging van 32 procent, na
dat zij vorig jaar een verho
ging met 45,5 procent in de
wacnt hadden gesleept. Na ar
bitrage werd de looneis terug
geschroefd, maar de Times zei
zich slechts 18 procent te kun
nen veroorloven. Het verschil
leek donderdagavond te kun
nen worden overbrugd door
een loonsverhoging met 27
procent over een periode van
18 maanden.
Taalconflict
Komen
voorlopig
opgelost
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - Een jarenlange
schoolstrijd tussen Fransta-
ligen en Vlamingen in de
Belgische gemeente Komen
is gisternacht door de rege
ring in Brussel beslecht. Een
kleine groep van Vlaams-ge
zinde ouders in het tot Wal
lonië behorende, maar van
oorsprong Vlaamse Komen,
krijgt bij de aanvang van
het leerjaar 1980-1981 (die
volgende week begint) een
Nederlandstalige Rijksba
sisschool.
Na de regeringsbeslissing res
teren dus nog twee werkdagen
voor de oprichting van de
school, waarover het kabinet
op een haar na was gestrui
keld en waarvan het nog maar
de vraag is of er maandag aan
staande leerlingen voor komen
opdagen, zo er al een onder
wijzer is gevonden.
De kwestie Komen is een ty
pisch voorbeeld van de Belgi
sche taalstrijd, die ondanks
zeer gedetailleerde taal- en on
derwijswetten nog steeds niet
is gestreden. Komen is een zo
genaamde faciliteitengemeen
te, die beide taalgroepen wet
telijke waarborgen voor on
derwijs in de eigen taal. De
Vlaamse minderheid in Ko
men vraagt al jaren om een ei
gen school. Het Franskiljonse
gemeentebestuur wees deze
verzoeken echter van meet af
aan af. De regering Martens
heeft nu besloten tot een
Rijksbasisschool die uit een
klas bestaat en die zijn levens
vatbaarheid dit jaar zal moe
ten bewijzen.
Afperser van
Kronzucker
gearresteerd
WIESBADEN De West
duitse politie heeft in, Wies-
batden een 47-jarige werkloze
man aangehouden, die heeft
bekend twee miljoen mark
te hebben willen afpersen
van de vader van twee in
Italië ontvoerde kinderen
De man had twee miljoen
mark geëist van de Westduitse,
televisiejournalist Dieter
Kronzucker, wiens twee doch
tertjes en een neefje eind juli
in Italië zijn ontvoerd. De ar
restant heeft niets met de ont
voering te maken; hij probeer
de munt uit de situatie te
slaan.
Fotoserie
nazi's
over Auschwits
voor Yad
Vashem
JERUZALEM Een Ameri
kaanse uit Miami in Florida,
Lili Meier (54). die het con
centratiekamp Auschwitz
heeft overleefd, heeft aan Is
raels museum van de „Holo
caust". Yad Vashem in Jeruza
lem, een fotoalbum gegeven
dat volgens de directie het
enige volledige archief vonnt
over de wijze waarop de nazi's
joden hebben geselecteerd
voor de dood.
Het album bevat 193 foto's die
door de nazi's zelf genomen
zijn. Men ziet er de wagonla
dingen Hongaarse en Tsjechos
lowaakse joden op die in Ausc
hwitz aankomen en de manier
is erop vastgelegd waarop het
selectieproces plaats had voor
het scheiden van de zwakken
van de sterken. Eerstgenoera
den waren bestemd voor de
gaskamers, de anderen om
wangarbeid te verrichten. Op
de zwart-witte foto's ziet men
duidelijk het scheiden- van
vrouwen en kinderen van
mannen.
