KVP
riskeert
breuk
in CDA
ie betaalt schade aan
hmidt zegt bezoek aanHonecker af
Regering streeft naar extra matiging
Staking bij The Times
ÜWONDERNEMER NETJES:
ïz<irter
rken
'Jn D
^kker mag
hjeren aan
nd-Afrika
KABINET NOG NIET KLAAR MET BEGROTING
Wereldraad verlegt
anti-racisme-programma
Bom
aanslag op
Nederlandse
ambassade
in Beiroet
PAENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1980 PAGINA 9
tDAM Bouwon-
r Netjes en aijn
paan maandag be
set de onbeschrijfe-
de die de krakers in
iimde anpartemen-
aar a|e Prins Hendrikka-
iatuufms'ert*am kebben
=>t laten. Een viertal
iw cen ke-
ir vjran de aangerichte
'oor (maken. Hit self
leuk* °P ten oedrag
rer te een en drie rail-
kuniMen zullen uitko»
r hepte vraag Is wie de
opgJ»oet hetalen. Netjes
herstel wachten tot
aar 'er een «bepaalde se-
heeft Volgens de
l van Netjes, mr.
vteinhold, kan er in
waatfj de gemeente wor-
al 1'
D«
bij
dat iTfe
a. ge^
den aangeklopt De advo
caat sluit niet uit dat het
zinvol is een civiele procedu
re tegen de krakers aan te
spannen om hun verant
woordelijkheid vast te leg-
Een, ook al gaf hij toe dat
et «moeilijk veren plukken
Is van een kikker".
Netjes wil ook 20 spoedig mo
gelijk een gesprek met de ge
meente over vordering van de
panden. Mr. Reinhold maakte
echter tevens duidelijk dat er
over vordering van de panden
door de gemeente niet te on
derhandelen valt. Begint de
gemeente er toch aan, dan zal
dit worden bestreden.
Netjes bestreed dat hij een spe
culant zou zijn. Om dit aan te
tonen verstrekte hij enige cij
fers waaruit blijkt dat de
•bouwkosten van het complex
7,7 miljoen gulden bedroegen.
De grond kostte twee milioen
gulden, zodat aan het gehele
project 9,7 miljoen gulden
werd uitgegeven. De op
brengst was geraamd op 10,3
miljoen gulden zodat een een
bruto-winst van 600.000 gul
den zou worden gemaakt. Op
dit bedrag moeten nog kan
toorkosten en vennootschaps
belasting in mindering worden
gebracht, aldus Netjes. Op het
moment dat de krakers de
panden binnentrokken waren
er vijf appartementen be
woond. Twee woningen waren
op koopacte verkocht, maar
moesten door de omstandighe
den worden ontbonden. Netjes
merkte verder op dat rijn
bouwbedrijf koopwoningen
bouwt en dit zo goed mogelijk
doet. Volgens hem kunnen er
fezien de dure grond aan de
'rins hendrikkade alleen
koopwoningen worden
gebouwd. „Indien men in dit
geval de eigenares een specu-
lantenrol toedenkt, kan men
met evenveel recht iedere
kruidenier een profiteur van
de honger noemen", aldus Ne
tjes.
De politie heeft gisteren in
verband met de ontruiming
van de gekraakte panden twee
buitenlanders gearresteerd,,
een 29-jarige Chileen en een
18-jarig Duits meisje. In totaal
zijn daarmee achttien aanhou
dingen verricht.
De achterzijde van de gekraakte panden aan de Prins
Hendrikkade, waar de eigenaar gisteren een eerste in
spectie uitvoerde.
foigfG De Westduitse bondskanselier
f senFkniidt heeft gisteren de voor volgen-
y ^vastgestelde ontmoeting met de Oost-
j a^ats- en partijleider Erich Honecker af-
:e dj
ej> van een vier uur durende beraadsla-
Hamburg las regeringswoordvoerder
Klaus Bölling een verklaring voor, waarin
werd gezegd dat, gezien de jongste gebeurtenis
sen in Europoa, met name in Polen, een ont
moeting op dit tijdstip niet geschikt lijkt.
Schmidt en Honecker zouden volgende week
dbnderdag en vrijdag aan het Werbelinermeer
van gedachten wisselen. De plaats van samen
komst ligt in Oost-Duitsland, bp circa 50 km ten
noordoorsten van Berlijn.
Het is al de tweede keer dan de bijeenkomst
Schmidt-Honecker wordt uitgesteld. Het ge
sprek zou aanvankelijk plaatsvinden in januari,
maar werd toen uitgesteld wegens de Sovjet-in
terventie in Afghanistan.
Een andere reden voor het afzeggen van het
bezoek zou zijn dat men in Bonn niet gelukkig
is met veranderingen in het reisschema. Tijdens
voorbereidende besprekingen hadden de Oost
duitsers voorgesteld het bezoek van Schmidt
aan de havenstad Rostock te schrappen. Daar
door zou Schmidt beroofd worden van een van
de weinige mogelijkheden tot direct contact
met de Oostduitse bevolking.
nieu
b
twd
157 il
T, 6HT Het grootwin-
Hjf Vroom en Drees-
re"&500 werknemers) is
1 "1 met invoering van
rkweek van 38 drie-
_iar per 1 januari 1982.
?teijrer P. Bruis van de
acclbonden FNV spreekt
GÏWi „doorbraak" bij de
in het grootwin-
V(ïjf. Hij verwacht dat
grootwinkelbedrij-
_>ls Albert Heljn het
ld van V en D sullen
De grootwinkelbedrij-
ons land tellen in to-
ca 100.000 werknemers.
)-onderhandelingen bij
zijn overigens nog niet
d, maar vrijdag ging
Irijf voor wat de ar-
Iverkorting betreft
.ie bocht". Ook is V en
JPjord met herstel voor
1 jaar van de automati-
Jijscompensatie. Voorts
de werknemers per 1
1 1981 een loonsverho-
1 één procent door
ig van de salarisscha-
CAO wordt een twee-
Je bonden verwachten
Arbeidstijdverkorting bij
J circa 300 volledige ba-
i opleveren.
HAAG Er is geen
[jing om bezwaar te ma-
'gen het leveren door
van vleugeldelen voor
iiegtuigen van het type
l. die bestemd zijn voor
•frika. Dit heeft minis-
fi der Klaauw van Bui-
Zaken gisteren
dijk geantwoord op
van het Tweede Ka-
Waltmans (PPR). De
voor Zuid-Afri-
fej burgervliegtuigen, die
iciale kenmerken van
re vliegtuigen zoals lui-
peciale deuren, opritten
nfcterkte vloeren missen,
^wapenembargo tegen
jfrika kan er dus niet op
ktjepassing zijn, aldus de
ontkent
}d gijzelaars
VN Het Iraanse mi-
van Buitenlandse Za-
eft gisteren een Liba-
Iradiobericht ontkend,
f werd gezegd dat vijf
gijzelaars in de Ameri-
ambassade in Teheran
n ontsnappingspoging
zijn gedood. „Ik heb
t gehad met de studen-
I de ambassade en kan
dat dit bericht onwaar
dus woordvoerder A.
Ri van het ministerie.
Gekanteld
Vermoedelijk
door een te
hoge snelheid is
gistermiddag op
het Kleinpolder-
plein in Rotter
dam een Franse
vrachtwagen, rij
dend op het
hoogste viaduct
gekanteld (foto
links). Een deel
van de lading
viel twintig me
ter naar bene
den op de rijks
weg Utrecht
Hoek van Hol
land (foto mr-
rechts).
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De regering is nog
steeds niet klaar met haar begroting
voor 1981, die volgens plan al op
donderdag had moeten worden afge
rond. Premier Van Agt liet gistera
vond meedelen dat tegen de ver
wachting in nog geen overeenstem
ming was bereikt op punten die geen
direct verband zouden houden met
de begroting.
Inmiddels is duidelijk geworden dat
het CDA ver gevorderde voornemens
van het kabinet steunt om bij de
ambtenaren, loontrekkers en men
sen met sociale uitkeringen los van
het vraagstuk van de vakantietoes
lag nog een zekere matiging te be
werkstelligen. Daartoe heeft het ka
binet de volgende strategie ontwik
keld:
Op Prinsjesdag maakt de overheid
bekend dat zij als grootste werkgever
het „goede matigingsvoorbeeld" gaat
geven en de prijscompensatie van de
(semi-)ambtenaren en trendvolgers
voortaan zal schonen voor energiekos
ten. Dit oude idee van D'66 houdt in
dat de prijsstijging voor zover die het
gevolg is van duurdere energie niet
meer in het loonzakje wordt vergoed.
Het kabinet hoopt dan dat dit voor
beeld door het bedrijfsleven gevolgd zal
worden. De kans daarop is echter ui
terst klein omdat in de meeste al afge
sloten cao's wordt uitgegaan van een
volledige prijscompensatie.
De volgende stap van het kabinet zal
dan zijn de werknemers in het bedrijfs
leven meer sociale premies te laten be
talen. Dat wordt noodzakelijk als de
overheid haar bijdrage aan de fondsen
waaruit de uitkeringen worden betaald
verminderd. Dat zal gebeuren als het
bedrijfsleven de prijscompensatie on
aangetast laat.
In dit systeem wordt de matiging tame
lijk evenredig over ambtenaren, loon-
trekkenden en uitkeringstrekkers ver
deeld. De ambtenaren (en trendvolgers)
betalen geen sociale premies, maar le
veren in via de prijscompensatie. Zoals
gezegd doen de werknemers in het be
drijfsleven dit via een hogere premie-
inhouding en zowel prijscompensatie
als premiebetaling werken in beschei
den mate door in de hoogte van de uit
keringen die immers aan de salarissen
van ambtenaren en loontrekkenden
wettelijk gekoppeld zijn.
Die koppeling wil het CDA overigens
onverkort handhaven. „Deze wet is en
blijft voor ons heilig", zegt een van de
CDA-Kamerleden. Overigens ziet men
binnen de CDA-fractie met angst en
beven het aanvullend beleid tegemoet
waarmee het kabinet op Prinsjesdag
moet komen. Verwijzend naar de
steeds stijgende werkloosheid bena
drukt men in het CDA de noodzaak
van een gericht werkgelegenheidsbe
leid. Men vreest dat daar weinig geld
meer voor zal zijn na een nieuwe bezui
nigingsoperatie van 2 miljard op de
verschillende departementale begrotin
gen. „Als we aan het eind van dit jaar
moeten constateren dat de werkloos
heid boven de 250.000 ligt zullen we
toch wel vast moeten stellen dat over
dit kabinetsbeleid het wierrookvat niet
kan worden gehanteerd", merkt een
vooraanstaand CDA-Kamerlid hiero
ver op.
GENEVE Het Centraal Comité van de
Wereldraad van Kerken heeft gisteren zijn
goedkeuring gegeven aan voortzetting van
het programma tot bestrijding van het ra
cisme en het speciale fonds ervan. Er waren
geen tegenstemmers, maar wel vijf onthou
dingen. Met name de Evangelische kerk in
West-Duitsland onthield zich van stemming.
In 1978 ontstond veel weerstand binnen de ker
ken tegen het programma, nadat het Patriot
tisch Front in Rhodesië 170.000 gulden had ont
vangen. Enkele ledenkerken de Ierse en Au
stralische Presbyterianen) bedankten voor het
lidmaatschap van de Wereldraad, het Leger des
Heils schortte het lidmaatschap op. Het Cen
traal Comité te Jamaica besloot daarop tot een
proces van overleg, dat in juni te Noordwijker-
hout werd besloten. In het gisteren genomen
besluit worden de ledenkerken gevraagd het
anti-racisme programma meer steun te verle
nen.
racisme programma meer steun te verlenen.
De Wereldraad heeft verder unaniem een ver
klaring aangenomen over Namibië waarin het
optreden van Z-Afrika over dit voormalig
Zuidwestafrikaanse protectoraat wordt afge
keurd. In een andere verklaring doet de We
reldraad een beroep op alle kernwapenlanden
productie en plaatsing van kernwapens tegen te
gaan.
De zesde assemblee van de Wereldraad komt
van 24 juli tot 10 augustus in Vancouver bijeen.
Het thema is „Jezus Christus het leven van
de wereld".
(Van onze correspondent Bert
van Velzen)
LONDEN Journalisten
bij het dagblad The Times
zijn gisteren in staking ge
gaan om een eis tot loons
verhoging met 21 procent
kracht bij te zetten. Een aan
bod om de lonen met 18 pro
cent te verhogen, werd afge
wezen. Een aantal journalis
ten bij The Times noemde
de staking om het kleine
verschil tussen de looneis en
wat de onderneming bereid
was te betalen, tragisch en
onbegrijpelijk. Volgens som
migen kan de staking de de
finitieve ondergang van het
gezaghebbende blad beteke-
Als gevolg van een bitter conf
lict met grafisch personeel
over nieuwe druktechnieken
is The Times enkele maanden
in 1978 en gedurende de eerste
maanden van vorig jaar niet
verschenen. Maar deze publi
catiestop heeft 'de onderne
ming, waartoe ook The Sun
day Times behoort, een schade
van meer dan 100 miljoen gul
den toegebracht
Tot op het laatst zijn er giste
ren uitputtende pogingen aan
gewend om de staking te voor
komen. De journalisten die ten
gunste van de staking hadden
gestemd, voelden zich moreel
gesteund door de uitspraak
van een onafhankelijke arbri-
tagecommissie, die de looneis
had onderschreven.
BEIROET Bij
de ingang van
het gebouw van
de Nederlandse
ambassade in
Beiroet is giste
ren een bom ont
ploft, die lichte
schade veroor
zaakte, maar
geen doden of ge
wonden tot ge
volg had, zo is
door functiona
rissen van de
ambassade mee
gedeeld. In het
gebouw is onder
meer ook de am
bassade van Ve
nezuela geves
tigd. Het laatste
land besloot deze
week zijn am
bassade in Israël
van Jeruzalem e
verplaatsen naar
Tel Aviv.
Koeweit heeft de
Nederlandse re
gering een
maand de tijd ge
geven haar am
bassade in Jeru
zalem naar el
ders over te brengen. Als dit
niet gebeurt zal de Arabische
Golfstaat alle betrekkingen
met Nederland verbreken.
De Nederlandse parlementaire
delegatie die moipenteel het
Unifil-leger in Zuid-Libanon
bezoekt, is van mening dat de
condities voor de Nederlandse
militairen moeten veranderen.
„Zij worden nu doorlopend als
schietschijven gebruikt", aldus
delegatieleider mr. K. de
Vries, die ook vart nabij met
de doorlopende beschietingen
van met name het leger van
majoor Hadda kennis maakte.
De Libanese regering heeft bij
de landen die troepen leveren
voor de VN-vredesmacht om
hulp gevraagd om een einde te
maken aan de verslechtering
in het gebied.
AANTJESKOMTOP
VOOR „ZIJN" MENSEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Met de totale eenwording bin
nen gezichtsafstand begint het in de kringen
der christen-democraten toch weer te romme
len. De houding van het KVP-bestuur tegeno
ver de Tweede-Kamerleden Dijkman en Schol
ten en het artikel van de KVP'er Van den
Broek, waarin gepleit wordt voor een strenge
discipline in de CDA-fractie, kunnen zeer ver
strekkende gevolgen hebben. Wie ogen en oren
goed gebruikt, merkt dat sommige Antirevolu
tionairen al hun weerzin tegen het CDA weer
boven voelen komen en zich zelfs afvragen of
zij nog wel tot deze groepering willen (blijven)
behoren.
De man, die deze vraag inmiddels al ontkennend heeft
beantwoord, prof. Bob Goudzwaard, lijkt te fungeren als
spil in deze beweging. Het was ook naar hem dat de zeven
tig confessionelen, die deze week aankondigden de fusie
van 11 oktober niet te zullen meemaken, in hun argumen
tatie verwezen. Bovendien „ondersteunden" zij het besluit
van Goudzwaard zich van de CDA-lijst te laten schrappen
en niet langer werkzaamheden te verrichten in CDA-ka-
der. De „70" eindigden hun verklaring met de mededeling
dat „op korte termijn voor het CDA een evangelisch poli
tiek alternatief moet worden gesteld".
Daarbij denken zij aan de oprichting van een nieuwe poli
tieke partij, „opdat voor het front van de kiezers" kan wor
den gediscussieerd over de manier om gestalte te geven
aan een „evangelische politiek van gerechtigheid en vre
de". Prof. Goudzwaard staat daar niet afwijzend tegenover.
Hij meent echter dat zoiets alleen maar zin heeft als een
aantal kopstukken ertoe komt het CDA te verlaten. In dat
geval zou men zijns inziens voldoende steun van de kiezers
krijgen om in de Tweede Kamer een rol van betekenis te
kunnen spelen. Dit temeer omdat dan ook steun te ver
wachten is van de CDA-werkgroep Niet Bij Brood Alleen
en de Evangelische Volkspaitij.
Alles staat of valt dus met de houding van de progressie
ven in de CDA-fractie: de links getinte ARP ere, onder
aanvoering van Hans de Boer, en de KVP'er Dijkman. Zit
het erin dat zij de grote stap zullen maken? Dat hangt af
van de manier, waarop de rest van het CDA hen de ko
mende tijd tegemoet treedt. Krijgt de lijn-Van den Broek
de overhand, dan lijkt een breuk onvermijdelijk. Dat heeft
te maken met de manier, waarop men in de KVP van
oudsher gewend is geweest politiek te bedrijven.
Aantjes
Mr. Willem Aantjes, de eind 1978 gevallen leider van de
CDA-fractie, maakt dat in een artikel in het dagblad
Trouw heel duidelijk. Eerst schetst hrj de consequenties
van een gedachtengang a la Van den Broek, waarvan de
KVP-top tot nu toe alleen gezegd heeft dat hij op een wat
verkeerd moment is gepresenteerd. Aantjes: „Het patroon
is als volgt. CDA en VVD vormen in het parlement de
meerderheid; dus is hun mening beslissend voor het parle
ment. Binnen de coalitie is het CDA de grootste, dus is zijn
mening beslissend voor de coalitie. Binnen het CDA is de
KVP de grootste, dus is haar standpunt beslissend voor het
CDA. Binnen de KVP heeft iedereen, tot de laatste man
(Dijkman) toe, zich naar de meerderheid te richten. En wat
is het resultaat? Dat met een repeterend beroep op de
meerderheid uiteindelijk een minderheid beslist. Wie zich
daarnaar niet schikt, is een overloper. Aantjes besluit dit
betoog met een waarschuwing. Zou de KVP dan sinds
1965 niets hebben geleerd? Zou zij dan nog niet beseffen
dat het zo omgaan met minderheden de afbrokkeling en
scheuring in zich bergt?".
Desgevraagd vertelde Aantjes dat hij zich in de discussie
had gemengd, omdat hij niet passief wilde toekijken hoe
„zijn' mensen in de tang werden genomen. Daarbij kwam
zijn vermoeden dat dit te maken heeft met het vermoeden
dat er bij mensen als Van den Broek ook politieke voor
keuren een rol spelen. Hij meent dit te kunnen bewijzen
door te herinneren aan de vorige formatie. Van den Broek
was één van de CDA'ers, die een voorbehoud maakten bij
het abortusakkoord met de PvdA. Toen vervolgens de coa
litie v.rn CDA en VVD een mogelijkheid werd en er exact
dezelfde afspraak werd gemaakt met betrekking tot abor
tus als met de socialisten, vond Van den Broek het plotse
ling niet meer nodig bezwaar aan te tekenen. „De enige die
ook toen zijn voorbehoud onverkort handhaafde was An-
driessen". Aantjes concludeert daaruit dat er binnen het
CDA wel ruimte is voor andersdenkenden als er geregeerd
wordt met de PvdA en niet als dat gebeurt met de VVD.
Deze slotsom yindt Aantjes des te schrijnender, omdat naar
zijn mening de KVP zeer veel verschuldigd is aan de „loy
alisten", van wie hij er zelf één was. Alleen dankzij hun
„overmaat aan loyaliteit heeft het kabinet zich kunnen
handhaven". Volgens de oud-fractieleider komt het dan
ontzettend hard aan als KVP-secretaris Van der Top het
presteert het royement te eisen van mensen, die niets an
ders gedaan hebben dan gebruik maken van de vrijheid,
die hun was toegezegd.
Zeer veelzeggend vindt Aantjes het dat Van der Top zich
niet beperktheeft tot zijn partijgenoot Dijkman maar dat
hij dezelfde straf noodzakelijk vindt voor een ARP'er (Jan
Nico Scholten). „Als dat al kan gebeuren voordat de fusie
een feit is, wat is er dan daarna te verwachten Volgens
Aantjes worden de gedachten van zijn geestverwanten in
de Kamer momenteel door deze vrees beheerst. Met ande
re woorden: gaan de Van den Broeken de zaak straks ge
heel overnemen en wordt het CDA in feite niets anders
dan een flink versterkte Katholieke Volkspartij?
Dit alles zal, zo meent Aantjes, niet kunnen verhinderen
dat de ARP zich op 27 september besluit op te heffen om
de maand daarna op te gaan in het CDA. Al zal bij velen
twijfel zijn gerezenGezien zijn opvatting dat hij de ARP
volgt in haar beslissing, zal ook Aantjes de overstap naar
het CDA maken; hij staat ook op de kandidatenlijst voor de
Kamer en is van plan een eventueel aan hem toevallende
zetel in te nemen. De zelfde beslissing verwacht hij van
mensen als Hans de Boer. „Tenzij de KVP Dijkman een
straf zou opleggen. Dan zou de breuk nu al een feit wor
den". Uit het woordje „nu" valt af te leiden dat volgens
Aantjes de fusie voor de KVP geen vrijbrief mag zijn voor
het opleggen van een kadaverdiscipline aan andersdenken
in de fractie. „Er zal in vrijheid moeten kunnen worden
gediscussieerd over het te volgen beleid. Wie dat poogt te
forceren met disciplinaire maatregelen en reglementaire
beperkingen zal een breuk alleen maar verhaasten".
RIK IN T HOUT
