URN HUIS UIT
/eel ouders handelen nogal chaotisch
jij opvoeding van hun peuters
Anti-diefstal-markeerpen
Draagbare sauna
met douche
ENLAND
I
c
Geen kóuwe drukte
voor de kou
„Kook eens wat bewuster"
Zelfs betaalcheques
worden schaars...
OM DE
TUIN
Ofi Fin
\3 E Lm EI lw#
LEIDSE COURANT
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1980 PAGINA 7
luid f
Ider Sonia Soneson Werner promoveerde
ige irtgeleden aan de „Iowa State Univer-
Capeh^op een dissertatie over de ontwikk-
i (6-iing van het kind, voordat het naar de
ioft aterschool gaat Dr. Werner woont in
wamrning, New York, waar zij onder-
gen ier lezingen houdt over het nut van
100ft nnisoverdracht bij kleintjes.
achtel is een vaststaand gegeven, aldus dr.
rwijljrner, dat vrijwel iedere ouder eerst ken-
aspen wil maken met de leidster van het klas-,
Ie sealvorens een drie- of vierjarige naar de
dezepterschool te brengen. Jonge kinderen
Dverb teer gevoelig voor het soort onderwijs
over! te krijgen, al kun je dit woord in een zo
bestpeg stadium eigenlijk niet gebruiken. De
ders willen echter graag weten of het
enkeir/speel-programma overeenkomst ver-
ïie Gtnt met ae wijze waarop ze zich zelf met
atie tn kleintjes bezighouden. Het zou dan ook
nek. a goede zaak zijn als de ouders met open
le seen en oren eens een halve dag mee zou-
ndsten lopen in zo'n peutercentrum. In plaats
vorieli uit te knobbelen waar de verschillen in
koapak liggen, zou het beter zijn dan te zoe-
-.afayn naar overeenkomsten. Nadat een ouder
tslagtffie" in actie heeft gezien, weet zij
g 6-3/eestal is het immers de moeder die zo'n
i-3, 6ikje opknapt) wel waar dë accenten lig--
L. h. Ze kan desnoods later in een apart ge-
6-3, rekje met de leerkracht over bijzonder-
igaal den praten.
kuil I bestaan bepaalde filosofieën om een
eumes zover te krijgen dat hij prettig om-
at met andere kinderen. Dr. Sonia weet
et beter dan haar filosofie aan te bieden
haar vele praatjes en publikaties. Zij is
3»#%n mening, dat het aanbeveling verdient
pVp bepaald doel voor ogen te houden om
vaste lijn in de opvoeding van zeer
O^ine kinderen (zeg van één tot drie en
ferBVi half jaar) te vinden. Het nastreven van
Hn evenwichtige ontwikkeling is geba-
•prd op bepaalde opvattingen omtrent de
Oei van de geest, welke opvattingen weer
maken hebben met de eigen levenshou-
■j Vig, de religie en de sfeer in huis.
Door Tiny Francis
die we met hem ondernemen, waarbij am
per ruimte wordt gelaten aan zijn onderne
mingslust, zijn verlangen naar ervaring in
het spel en naar het samen optrekken met
leeftijdgenootjes".
Veel ouders nebben helemaal geen opvoe-
dings-„draaiboek". Ze rommelen maar wat
aan en handelen nogal chaotisch; ze streven
niet naar orde en continuïteit. Ze denken,
dat een dreumes nog niets opmerkt. Vol
gens de Amerikaanse psychologe raakt het
kind hierdoor in de war en zijn ontwikke
ling verloopt niet soepel. „Het is van belang
zich van tijd tot tijd, languit in een stoel lig
gend, te bezinnen: Waar wil ik met deze
peuter heen? Wat ga ik hem leren? Waar
om wil ik hem bepaalde dingen bijbrengen
en waarom andere dingen niet?".
Wanneer een ouder bezig is zo'n dribbelaar
op te voeden, hebben bepaalde aspecten
prioriteit. De buitenste laag (om met dr.
In een Duits geïllustreerd tijdschrift
verscheen onlangs een advertentie, met
als illustratie een foto van een klein
kind met een hoogst verdrietig gezich
tje. De tekst eronder luidde: „Geen spel,
geen contact". Dwars over de illustratie
stond in helrode letters: „Verbied kleine
kinderen te spelen..., dan kunt u even
goed het hebben van kinderen verbie
den..."
De advertentie ging vergezeld van een
artikel over moeders, die na enkele ex
perimenten tot de slotsom gekomen wa
ren, dat zelfs hun allerkleinsten, de één-
en tweejarigen veel rustiger werden als
ze contact hadden met andere peuters.
De kleintjes vonden het leuk elkaar aan
te raken en genoten zichtbaar van het
samenzijn.
hdlen kan hierover eindeloos debatteren",
brdgt dr. Werner, „maar ik houd ervan deze
1 3 gelstellingen onder te verdelen in lagen,
mc&arvan de ene de andere bedekt, verge-
rptbaar met de aardlagen uit de geografi-
jie wetenschappen".
ma™)nze religieuze opvattingen (of ons eigen
armbesef, dat leidraad is in ons leven)
armen de binnenste laag. Daaroverheen
efct de laag bestaande uit opvattingen, die
Sj persoonlijk als waarheid erkennen,
bqierop volgen de hoopvolle verwachtingen
boriF we ^ieP in ons koesteren over de
ekomst van onze kleuter. En tenslotte is
smV£ar de laatste laag: de gekozen activiteiten
dan^
Werner te spreken) is het makkelijkst te
manipuleren: het kind zo vroeg mogelijk
met andere kleintjes te laten rondkruipen
voor zijn voor ouders soms onbegrijpelij
ke vage spelletjes, die voor hem heel wat
schijnen te betekenen. Maar er is meer
voor hem te ordenen. Doorslaggevend is
zijn emotioneel milieu. Deze omgeving be
ginnen de ouders al te scheppen als hij nog
een wiegekind is. Kleintjes zijn gevoelig
voor gebeurtenissen in hun nabijheid, die
schijnbaar buiten hen omgaan, maar waar
van ze wel degelijk een weerslag ondervin
den. Ze raken hun gevoelsleven in wor
ding.
Tegenstrijdige elementen
Deze opvatting wordt gedeeld door de psy
choloog Erik Erikson, die een theorie heeft
over gevoelsmatige ervaringen bestaande
uit tegenstrijdige elementen, die of con
structief of destructief zijn: vertrouwen
wantrouwen; zekerheid onzekerheid;
initiatiefneming onderdrukking; werk
zaamheid traagheid; geborgenheid
isolement (gevoel buitengesloten te zijn); ei
genwaarde minderwaardigheidsgevoe
lens; interesse desinteresse; openheid
geslotenheid.
Deze gevoelens die te maken hebben met
de relatie van jonge kinderen ten opzichte
van ouders, vriendjes en zelfs vreemden,
zijn min of meer bepalend voor een traps
gewijze, gunstige karakteropbouw. Ze bepa
len de manier waarop een kind tegen de
wereld aankijkt. Wijlen Prof. Pieter Baan
zei eens: „Alle ouders maken fouten, maar
als ze hun kinderen goed observeren en
hen bovenmatig liefhebben, komt alles op
zijn pootjes terecht. Het ergste is een kind
in de kou laten staan. Dan kweekt men
psychopaten".
Zelfs het allerkleinste kind moet er diep
van overtuigd zijn dat het zijn ouders kan
vertrouwen. Daardoor kan het later zelf
standig optreden, omdat van meet af aan is
voldaan aan zijn diepste behoefte. Hij zal,
eenmaal groter geworden, ook emotioneel
beter opgewasen zijn tegen dingen die op
hem aanstormen, en zelf initiatieven dur
ven nemen. Uit Eriksons klinische observa
ties en interpretaties over het spelgedrag
van dreumesen bleek, dat het kind zich bij
gunstige voorwaarden makkelijker bepaal
de handelingen eigen kon maken, zijn in
nerlijke wereldje organiseren en in relatie
brengen tot de buitenwereld.
Gebaseerd op deze ervaringen en theorieën
tekent dr. Werner in haar proefschrift aan
dat de „ik-betrokkenheid" van een klein
kind als normaal aanvaard moet worden
(die pop is van mij), maar dat tegelijkertijd
mogelijkheden voor de kleine moeten wor
den aangedragen om andere kinderen
ruimte te geven. Het eigen ik echter is een
hulpmiddel om zichzelf als waardevol te er
varen, als een uniek individu, later als lid
van het gezin en nog later als een sociaal
optredend mens. Iemand die zichzelf „weg
gooit", zal zich niet verantwoordelijk voe
len voor de reeks kneuzen, die hij later
aanhoudend zal moeten maken. Eerst heeft,
het kind alleen vertrouwen in zijn ouders,
gaandeweg echter moet het vertrouwen
ontwikkelen in eigen sterkte.
„Ieder menselijk wezen heeft een potentië
le mogelijkheid zijn verstand te ontwikke
len", meent dr. Werner. „Aangezien ik ge
loof dat ieder mens kan komen tot een be
wuste keuze tussen juist en onjuist, is het
nodig dat een kind al vanaf zijn vroegste
jeugd zijn geest oefent om opgedane kennis
te organiseren en te ordenen. Dit gebeurt
door spel en in dit spel het contact met het
omringende. Alleen ordelijk denken be
hoedt de mens voor een chaos".
„Alle ouders maken fouten, maar als ie hun kinderen goed observeren
en hen bovenmatig liefhebben, komt alles op zijn pootjes terecht".
peci
Wjiet valt niet mee, om In deze
^-cumme tijd als dief nog aan je
food te komen. Inbreken
fcRordt steeds moeilijker ge-
kgjaakt, daar zorgt de micro-
"■^ektronica wel voor. En nu is
et ook al zo, dat, als je toch
og ergens bent binnenge-
rongen, je ook al moet uitkij-
265)en, wat je meeneemt. Dat
56 (jomt door de „anti-diefstal
spal aarkeerpen".
:er Sinds kort is onder die naam
een pen in de handel ge
bracht, waarmee alle dure
of anders kostbare spullen
op onzichtbare wijze kunnen
worden gemarkeerd.
Met de pen kun je onzichtbare
tekens aanbrengen op tv-toe-
stellen, radio's, antiek, fietsen,
sieraden en noem maar op.
De dief ziet er niets van. Al
leen de politie kan mits ze
de spullen terugvindt de
merktekentjes ontdekken.
Dat moet dan gebeuren met
behulp van ultraviolet licht.
De importeur van de antidief-
stalpen zegt, dat zowel parti
culieren als bedrijven de vin
ding van harte toejuichen.
Volgens ons zijn ook de die
ven blij, dat ze van het be
staan van de pen afweten.
Kunnen zé nog vóór de in
braak ultraviolet licht aan
schaffen...
Najaar 1980 komt er een compleet draagbare sauna op de
markt, waarin een douche-unit is gebouwd. De Portasauna
is een moderne versie van het traditionele Finse produkt
Op zich is het echter een nieuw project door de douche-in
stallatie, waardoor men ook in een kleine behuizing na een
inspannende werkdag even een opfrissertje kan nemen.
Door die eigenschappen is de Portasauna ook geschikt voor
schoonheidssalons, sport- en fitnessclubs, weightwatchers
en wie weet kamerbewoners met enige ruimte in keukentje
of afgeschoten hoek. Installatiekosten zijn er niet bij. De
sauna weegt 43 kilo (maten 120-70-90). (Informatie: Paul
Jurgens, Tilburg, tel. 013-671690).
Terwijl ze nu nog in
badpak rondhuppelen
weet de mode al
waarin de kleintjes
straks in herfst en
winter gekleed zullen
gaan. Veel jackjes van
borgstof met acryl
truien op katoenen
broekjes. Fijne das en
muts erbij en zo gaan
de dames en heren
naar school. Als bij
vader en moeder: rui
ten zijn geliefd. Jo
chies zullen graag
clownsbroeken met
een grote ruit dragen,
waarin in de pijpen
kleine splitjes zitten.
Dit is nodig, want ze
lopen nauw toe. Met
een katoen velours
sweater en een body
warmer kan zo'n ke
rel tegen een noorde
lijk windje. Truien
voor jongens en meis
jes hebben vaak inge
breide motieven als
herten, poezekoppen,
enzovoort. De kilt uit
Schotland doet het in
mini-uitvoering best.
In het ruitmotief is
veel rood verwerkt.
Parka's afgekeken
van de wintersport,
zijn troef in de kin
dermode. Met een
koordje in de taille
een prettige dracht,
die warm houdt. Voor
jongens baseball-jacks
op jeans met rechte
pijpen, (foto's C&A).
Zo langzamerhand is het zoe- En dan: geen bakken met wa
ken geblazen naar energie- ter gooien op drie aardappe-
verslinders, die nog niet be- len. Het scheelt een hoop
licht zijn in het kader van de kooktijd. Leg een goed slui-
algemene besparingswoede, tend deksel op de pannen, het
De Stichting Voorlichtingsbu- houdt de warmte binnen!
reau Vlees, Vleeswaren en Wist u, dat een volle vlam zes
Vleesconserven heeft ontdekt, keer zoveel energie verteert
dat koken veel goedkoper als een laag pitje? De Stich-
kan. Ja, zelfs de piepers wor- ting voor Vlees en Vlééswa
den drastisch aangepakt: ren heeft nog een heleboel
Want wie zuinig wil koken andere zuinigheidstips. U
opvragen met een
briefje naar Postbus 16000 in
Den Haag.
Steek het gas aan als de volle Nu we het toch over eten
pan op het vuur gaat en niet hebben: ieder fantasie-arm
eerder. Vergeet het middenpi- mens kan sinds kort recht-
tje van het fornuis 's nachts streeks contact opnemen met
niet uit te zetten en gebruik keuken-prinses Wina Born,
de juiste pannen, zo adviseert Voor een recept belt men sim
de Stichting.
pelweg het nummer: 070-
Met de juiste pannen bedoelt 262311. En binnen zestig se
men: een grote pan op een conden weet de radeloze ko-
grote pit en een kleine pan op ker of kookster wat er dezelf-
een kleine pit. de avond op tafel staat.
Wedden dat iedereen thuis een potje met centen en stuivers
heeft staan? En een ander potje met guldens, kwartjes en
dubbeltjes. En dan rn^aar dat geldt alleen voor de rijken
onder ons een goed verstopt potje met rijksdaalders.
De gierigheid met betaalmunten kent de laatste tijd geen
grenzen. Winkels constateren het en banken ook. Een poosje
terug begon het met de cent. Die zou verdwijnen en daar zit
voor de doordenkende mens vroeger of later geld aan vast
En toen kwam de troonswisseling en we dachten: „Dat
wordt een ander hoofd op de munten". Sparen zodoende en
wachten tot ook daar munt uit valt te slaan.
Nu heeft de nieuwe rijksmuntmeester ons doorgehad
en een stokje gestoken voor onze hebzucht. „We drukken tot
het eind van 1981 door met de huidige munten. Dan zijn er
zoveel in omloop, dat ze niks meer waard zijn". Lekker puh.
Dat laatste zei hij niet hardop natuurlijk, want hij weet hoe
zeer ons een dergelijke uitlating in woede had ontstoken.
Geen spaarmunten meer en tot overmaat van ramp zijn de
betaalcheques ook al bijna op. In elk geval kan de computer
ze niet snel genoeg aanmaken, om ze in onze gretige handen
te drukken.
„Dat komt", aldus deskundigen, „omdat we geen munten uit
willen geven en daarom eilles betalen met betaalcheques".
Tal van mensen kloppen de laatste tijd bij hun bank aan met
de vraag: „Waar blijven de nieuwe cheques toch zo lang?".
Sommige bankvestigingen zijn maar weer begonnen met de
handmatige vervaardiging van cheques. Wat er toch zeker
op wijst, dat de mens zich in onverwachte situaties altijd nog
sneller aanpast dan de computer.
Een exotische
tuin in de
vensterbank
Terugkerend van vakantie
zien we hoe de tuin te lijden
heeft gehad onder de barre
weersomstandigheden die ook
in ons land (waar een gema
tigd klimaat heet te heersen}
bestaan.
Eerst hebben de planten we
kenlang de ellende van over
matige regenval moeten ver
duren. De grond sloeg op veel
plaatsen dicht door deze over
dosis water en daarna heeft
de zon onbarmhartig toegesla
gen. Het gevolg is dan ook dat
grote delen van de tuin in het
najaar een heel goede beurt
moet hebben. Van alle gewas
sen schijnen dan bovendien
de planten die wij als „on
kruid" betitelen het minst
van deze weersomstandighe
den te duchten te hebben. Zu
ring, kamille, gras en ander
spul woekeren tenminste zon
der mankeren voort.
Kortom: een tuin na de va
kantie is al een droef gezicht
maar in de zomer van dit jaar
geeft ze bijna aanleiding tot"
huilbuien. Nochtans is het be
ter de handen aan de ploeg te
slaan dan ze in wanhoop ten
hemel te heffen.
Het eerste wat de van vakan
tie weerkerende tuinier moet
doen, is de tuin schoon ma
ken. Haal niet alleen het on
kruid weg maar ook de uitge
bloeide bloemen en vaste
planten. Als die de kans krij
gen zaad te vormen gaat dat
ten koste van de plant die dan
volgend voorjaar minder re
serve heeft. Tenzij u natuur
lijk van het experimentele
type bent dat wel eens nieuwe
planten uit zaad wil optrek-
ken. Dat is een erg aardige
bezigheid en geeft soms zeer
bevredigende resultaten.
Wanneer de tuin weer een
beetje op orde is doen mensen
met een laaggelegen tuin,
waar wat wateroverlast ge
weest is, er goed aan de bo
venlaag van de grond te door
boren zodat zuurstof weer de
kans krijgt bij de plantenwor
tels te komen.
Wie zo moedeloos van zijn
buitentuin is geworden kan in
deze tijd van het jaar ook be
ginnen aan een exotische tuin
in de vensterbank. Door bui
tenissige planten te kweken
uit pitten en delen van
vreemdsoortige vruchten die
op het ogenblik bij de groen
temarkt en in de groente-af
deling van de meeste waren
huizen te koop zijn.
Een verse ananas waar de
groene kuif nog aanzit kan
voor dit doel worden ge
bruikt. Eet het grootste deel
van de vrucht op en laat het
bovenste kapje met de kuif
over. Die kuif moet fris en
groen zijn om succes te beha
len. Zet de kuif zonder
vruchtvlees in een glazen pot
met water zodat de kuif het
water net niet raakt. Houdt
het water op peil en na ver
loop van tijd verschijnen er
kleine worteltjes. Als die
groot genoeg zijn kan de plant
worden gepot. Wie veel geluk
heeft kan over geruime tijd
een bloem en daarna een ana
nas zien verschijnen. De
vrucht die op die manier ge
kweekt wordt blijft natuurlijk
klein en heeft ook weinig
smaak. Die vrucht is ook niet
de beloning van uw werk
maar de plant die ontstaat.
Sinaasappels en mandarijnen
kunnen ook gekweekt wor
den uit pitten. Zoek een
mooie rijpe vrucht uit en vis
daar de grootste pitten uit.
Leg die in een glas water. De
pitten die na verloop van tijd
zinken kunnen gepoot wor
den. Doe dat in natgemaakte
turfschijfjes en zet die in een
bakje in de vensterbank. Het
bakje afdekken met een stuk
je glas of plastic. Twee weken
later komen de plantjes en
kan de bedekking weg. Wan
neer er genoeg wortels zijn de
plantjes verpotten en zoveel
mogelijk in de zon plaatsen.
