Libanon
ook
doet, het
is nooit
goed
30E
VOOR EEN LIBANEES BESTAAN ER TWEE MANNELIJKE SYMBOLEN: DE AUTO EN HET GEWEER
in
H. O» F, I
tijkjaar i
d.
hiniel
)a er één
inder die
ia ala er een
e plensbui op
rderei" zomer al zo
>or hemelwater
:erd landje valt.
Rozendaal heet
ISJzonderlijke
,,Als er een bui
Poell<"nme'
•s B
.n
lijke gedrag
endaal een
bel ezcuua.
is terug van
lijf van een
ir in Zuid-
n, waar de zon
J .broken het
Qfandse Unifil-
'"•kment
enloos
Over twee
na een korte
riode bij zijn
ckt i in Epse, gaat
tit- int-kolonel.
koms overste
metnaaz\ weer terug
ig te et Midden-
i. la het dan
nderlijk dat hij
Ierland met
eugen geniet
I bewolkte
Ien van de voor
lus eigenlijk
i lage
raturen?
- Overste Rozendaal Is een van de pakweg
uit. Jerlanders die in Libanon als vertegenwoor-
■waarP*1 cle Verenigde Naties mogen proberen de
'i vrede of wat daar voor door moet gaan te
l. Hij werkt bij de staf van Unifil In Nakoera,
II in het zuiden van Libanon, vlak bij de Is-
e grens. Hij is hoofd van de inlichtingen-
afdeling operatiën. In gewoon Nederlands
it dat, dat hij zich bezig houdt met alle be-
in van de partijen in het conflict dat Llba-
rscheurd houdt. Dat zit allemaal wat inge-
in eikaar dan wij hier in Nederland ons
il legt uit: „Als we in Nederland de par-
het conflict noemen, dan praten we globaal
Palestijnen, de troepen van majoor Had-
iiimi Israëliërs, de Libanese moslems en de Li-
christenen. Maar in de praktijk is het veel
iiiroorHor £r zjjo meer dan 50 groeperingen
jmaal hun eigen filosofie, die elkaar doorlo-
aar het leven staan, ook al overlappen de
■vilingen elkaar voor een deel. Alleen al in Bei-
b je 31 verschillende gewapende groeperin-
3 allemaal hun eigen wijken en huizenblok-
tet houden, allemaal hun eigen controlepos
tben ingericht en schieten op iedere verte-
irdiger van een andere groepering die bin-
cht te komen. Van enig centraal gezag is
prake. Je kunt je daar in Nederland bijna
torstelling van maken".
1 beeld
Superieur
o. s
nii
lij schildert een volstrekt absurde 6ituatie.
bben in Nederland misschien 30 partijen en
is. Stel je eens voor. dat die allemaal goed
ld zijn en dat elke partij in elke stad of elk
vaar ze de meerderheid heeft de alleen-
ppij uitoefent. Wie niet bij de betrokken
>rt wordt eruit gejaagd of doodgeschoten,
j in Den Haag heeft niets te vertellen",
jwelijks sprake van een leger. Om het waf
flder te maken heeft de regering 20.000
itairen gevraagd hier toch nog enige orde
ven, maar dat pruimt de bevolking niet.
lopen hier duizenden bewapende men-
die uit België zijn geschopt en die goed-
kwaadschiks weer naar hun land terug
zit er in de provincies Limburg en Bra-
}n deel van het Nederlandse leger, dat zich
«gemaakt van het gezag in Den Haag en
officiële legerleiding en dat met 6teun van
iiderburen probeert langzamerhand het ge-
Iieel Nederland te veroveren. NOu, dat is nu,
f mpel voorgesteld, de situatie waarmee het
ëger van de V.N. wordt geconfronteerd. Het
Inkzinnig. Het is het ook. Maar het is daar
Ijselijkheid".
Het blauwgehelmde leger van de V.N. bestaat uit
zo'n 6.000 man, afkomstig uit negen landen: Noor
wegen, Nepal, Ierland, de Fidji-eilanden, Senegal,
Nigeria, Ghana, Nepal en Nederland. Het Neder
landse bataljon Is daarvan veruit het beste uitge
rust, met gepantserde personeelsvoertuigen (YP
408, voorzien van 50-mm-geschut), mortieren, ge
leide projectielen en ander, verhoudingsgewijs zeer
modern geschut. Maar ook de bewapening van de
andere nationaliteiten mag er in Midden-Oosten-
verhoudingen best ziin. „Militair gezien kunnen wij
met onze vuurkracht als Unifil-leger elke situatie
gemakkelijk de baas", zegt overste Rozendaal.
„Maar dat mogen wij niet doen. Wij hebben van de
Verenigde Naties een heel andere opdracht gekre
gen.
Onze taak was en is, in het gebied tussen de rivier
Litani en de Israëlische grens de posities over te
nemen die het geregelde Israëlische leger daar had
ingenomen (met als motief het voorkómen van Pa
lestijnse infiltraties), meewerken aan het herstel van
het wettige Libanese gezag in dit gebied van Liba
non en het bewerkstelligen en eventueel handhaven
van orde en vrede".
Wat is daarvan sinds het optreden van de Unifil-po-
litiemacht terecht gekomen? Toch wel iets. Over
eenkomstig de resolutie van de Veiligheidsraad van
de V.N. heeft Israël inderdaad in twee fasen zijn mi
litaire posities in Zuid-Libanon overgedragen aan
de Unifil-troepen. Alleen is Israël tegen de afspra
ken in nog steeds aanwezig, en wel via het leger
van Haddad. Van het wettige Libanese gezag wordt
intussen héél langzaam iets merkbaar. Geregelde
IJbanese militairen voeren de laatste tijd in het Uni-
fil-gebied samen met Unifil-militairen af en toe pa
trouilles uit. Van de derde opdracht, het bewerk-,
stellingen van vrede en orde, kunnen de resultaten
alleen maar worden vermoed';
Machtsvertoon
„Wé hebben een redelijke zekerheid dat het alle
maal veel erger zou zijn geweest als Unifil daar met
al zijn machtsvertoon niet had gezeten", meent Ro
zendaal. „En we hebben die wapens echt niet al
leen voor de show hoorl We gebruiken ze wel de
gelijk,. om de betrokken partijen duidelijk te maken
dat hun geweld maar tot een bepaalde grens wordt
getolereerd. Alleen gaat het initiatief tot wapenge-
bruik nooit van ons uit. Wij zullen nooit als eersten
schietpn. Wij schieten uitsluitend terug. Altijd één
kogel minder dan de tegenpartij heeft afgeschoten.
Als wij b.v. 25 kogels op ons krijgen afgevuurd,
schieten we er 24 terug, om aan te geven dat wij
geen escalatie wensen. Dat is een ijzeren wet ge
worden".
„Het staat de patrouille-commandanten vrij op ei
gen gezag opdracht tot schieten te geven, tot en
met de 50-mitrailleur op de pantserwagens. Voor
zwaardere wapens, zoals mortieren en missiles (ge
leide projectielen) moet toestemming van hoger
hand komen. De mortieren hebben we veelvuldig
afgeschoten op een stelling van majoor Haddad.
Nou, daar zijn ze vies van geschrokken hoor. Dat is
ons niet In dank afgenomen, ook niet door de Is
raëliërs. Maar het heeft wél duidelijk gemaakt dat
het de Unifil-troepen ernst is met hun aanwezigheid
en de uitoefening van de hun opgedragen taken".
Geen vooruitgang
Op de vraag of overste Rozendaal in het afgelopen
half jaar enige vooruitgang heeft geconstateerd
dankzij de aanwezigheid van de VN-militairen, is
het antwoord krachtig „Nee". „Niet alleen heb ik
die zes maanden geen enkel resultaat van enige
betekenis gezien, maar ook zie ik voor de langere
termijn geen enkele kans op succes. We mogen al
lang blij zijn dat dankzij de aanwezigheid van de
VN-macht de toestand is gestabiliseerd. Weet u,
door de aanwezigheid van Unifil worden de conflic
ten in Libanon niet opgelost. En het gaat echt niet
alleen om het Palestijnse conflict, maar veel meer
om onderlinge verdeeldheden. Vandaar die meer
dan 50 gewapende groeperingen in het land. De is
lamieten staan tegenover de christenen. En binnen
de PLO heerst al evenzeer een enorme verdeeld
heid. Er zijn vele Palestijnse groeperingen die el
kaar te vuur en te zwaard bestrijden en er zijn
groeperingen waarop Yasser Arafat geen enkele
greep heeft. Zo zien we dat er aanslagen worden
gepleegd onder de vlag van de PLO, terwijl Arafat
die met zijn huidige gematigde lijn da's ook pure
gelegenheidspolitiek hoor ten zeerste betreurt".
Op het ogenblik is er in Libanon weer een nieuwe
overkoepelende groepering snel in opkomst, de
Amal. Amal is Arabisch voor „hoop". In die organi
satie vind je militante Sji-itische moslems, die nogal
overdadig zwaaien met posters van de Iraanse lei
der Khomeïhy. Binnen die Amal vind je weer verte
genwoordigers van uiterst links tot uiterst rechts,
van pro-Palestijns tot fel anti-Palestijns. En zo wor
den we telkens weer geconfronteerd met nieuwe
roverhoofdmannen - dat is een heel persoonlijke
kwalificatie, hoor met wie we moeten proberen
sluitende afspraken te maken en die je ondanks
alle weerzin toch steeds weer een hand moet ge
ven".
Chantage
Vanwaar die aan duidelijkheid weinig te wensen
overlatende kwalificatie van leiders van gewapende
groeperingen?
„Je wordt geconfronteerd met de meest schandali
ge gijzelingen en chantagepraktijken. Men ontziet
zich niet uit een dorp dat een andere partij aan
hangt mensen te ontvoeren en die pas vrij te laten
als het dorpshoofd, de moektal, bereid is een grote
Overste Rozendaal: „De aard van onze opdracht brengt met zich mee, dat we 8teed9
bij voorbaat de onderliggende partij in Libanon zijn".
de aanwezigheid van de VN-macht is de toestand in Libanon
iseerd".
„We hebben onze wapens echt
niet alleen voor de ehow"
som gelds op tafel te leggen. Daarvoor moet vaak
de hele dorpsgemeenschap de zuurverdiende
spaarcenten inleveren. Komt dat geld er niet, dan
zie je de ontvoerde mensen niet levend terug".
„Pas nog kwam door onze bemiddeling zo'n ont
voerde man in zijn dorp terug, overigens zonder
dat er losgeld voor hem hoefde te worden betaald.
Met zulke succesjes zijn wij al erg blij, dus ik ging
erheen om hem te feliciteren met zijn behouden te
rugkeer. Ach, hoe gaat dat? Ik geef hem amicaal
een klap op de Schouder en zie hem van pijn ineen
krimpen. Dorpsgenoten knoopten toen heel voor
zichtig zijn overhemd los en trokken zijn broekspij-
Cen omhoog. De rug en benen van die arme man
leken tijdens de zogenaamde verhoren volkomen
kapot geslagen te zijn".
„Een mensenleven is in Libanon werkelijk niks
waard. Als de mensen al zo met elkaar omgaan,
kun je wel nagaan hoe ze hun dieren behandelen.
Laatst zagen we twee jongetjes spelen met een
jong hondje, een pup. Ze gooiden en schopten het
beestje net zo lang naar elkaar toe tot het dood
was. Toen was er geen lol meer aan en gingen ze
maar wat anders doen. Het dode hondje lieten ze
gewoon liggen. Trouwens, overal In Libanon vind je
de kadavers van dieren zo maar langs de weg. Ze
laten die gewoon wegrotten. Overal hangt dan ook
een ondragelijke stank. In Beiroet is het helemaal
een onbeschrijfelijke rotzooi, fk geloof dat daar in
meer dan een Jaar geen huisvuil meer is opgehaald.
De mensen mikken hun afval zo uit het raam de
straat op. En dan te bedenken dat Beiroet vóór de
burgeroorlog een prachtige, kraakheldere stad
was, hét internationale handelscentrum van het
Midden-Oosten. Nu zie je overal kapotgeschoten
gebouwen, met daartussen grote hopen stinkend
afval, autowrakken, barricades van prikkeldraad en
gewapende mensen".
Anarchie
„Oe anarchie viert inderdaad hoogtij in Libanon, le
dereen maakt er zijn eigen wetten. Vrijwel iedere
Libanees is bewapend. Want voor een Libanees
bestaan er twee mannelijke symbolen: de auto en
het geweer. Met beide doet hij veel meer dan waar
voor zij bestemd zijn. Hij uit er al zijn gevoelens
mee, van vreugde, van verdriet, van medeleven,
van trouw, van wraak. Woon eens een begrafenis
bij van een omgekomen Libanees. Er wordt wat af
geschoten rond het graf".
In die heksenketel van anarchie, van wapengeweld,
van wreedheid, van bloedwraak, van „eerst schie
ten en dan praten", is het gedrag van de Unifil-
troepen wel heel ongebruikelijk.
„Klopt", zegt Rozendaal. „Volgens onze opdracht
van de Veiligheidsraad zijn wij. ondanks ons supe
rieure materieel, in feite altijd de onderliggende
partij. Wij komen pas in actie als de ander éérst
iets heeft gedaan.. Natuurlijk probeer je wel eens
vooruit te lopen op de ontwikkelingen, maar dat
lukt maar heel sporadisch. Een belangrijke rol
daarbij speelt de volstrekte onberekenbaarheid van
de partijen waarmee we te maken hebben. Pas ge
maakte afspraken worden gewoon niet nagekomen
of plotseling heel anders geïnterpreteerd dan dé
bedoeling was".
„Wij spelen open kaart. De Unifil-staf heeft alle
partijen allerlei informatie verstrekt over onze posi
ties en -sterktes. Bij al die commandanten hangt
precies dezelfde stafkaart aan de wand als bij ons,
met nauwkeurig al onze posities en stellingen erop
ingetekend. Zij zien ook kans al ons radioverkeer te
volgen".
„Vooral het leger van Haddad is van al onze mede
delingen goed op de hoogte, want met de hulp van
de Israëlische adviseurs en ook van de twee naar
Haddad overgelopen Nederlanders kunnen zowat
alle talen van de Unifilbataljons worden verstaan.
Alleen van één Fidji-dialect begrijpen ze niets. Daar
staat tegenover dat wij té weinig mensen bij onze
staf hebben die Arabisch spreken, verstaan en
schrijven. Zo wordt het voor ons extra moeilijk de
bedoelingen van de andere partijen te doorzien".
Confrontatie
Nadrukkelijk stelt overste Rozendaal. dat de UnlfH-
troepen het geregeld aan de stok hebben met alle
partijen en partijtjes die in Zuid-Ubanon opereren.
„Alleen over het leger van majoor Haddad kunnen
we meer vertellen dan over de andere, omdat de
confrontatie daarmee nadrukkelijker is dan die met
de andere. Dat komt omdat ons hoofdkwartier mid
den in „zijn" gebied ligt, omdat zijn leger van in to
taal zo'n 2.000 man het grootste geheel is en voor
al omdat Haddad, met steun van de Israëliërs, zich
nadrukkelijk verzet tegen onze aanwezigheid. Hij
zoekt de confrontatie met onze eenheden, terwijl
de Palestijnen, die via het Unifil-gebied in Israël wil
len infiltreren, juist hun best doen elke confrontatie
te vermijden. Met Haddad wordt een complete psy
chologische oorlog gevoerd".
„Er gaat geen dag voorbij of er wordt wel een Unl-
fil-stelling door Haddads eenheden beschoten.
Soms weten we de reden, vaak ook niet. Meestal is
het, omdat Palestijnse infiltranten kans hebben ge
zien door het door ons gecontroleerde gebied heen
te komen. Daar ligt het ondankbare van onze taak:
we doen het nooit goed, althans nooit goed fle-
noeg. Als we van een groep van tien infiltranten er
acht onderscheppen, krijgen we geen compliment,
maar een uitbrander omdat we er twee hebben la
ten lopen. Daarmee rechtvaardigt Israël, tegen de
V.N.-resolutie in, zijn aanwezigheid in Libanon, als
„adviseur" van Haddad. „Zie je wel", roepen ze
steeds, „als jullie het niet kunnen, moeten we het
zelf wel doen". Nou het is gewoon onmogelijk om
met de middelen die Unifil heeft zo'n groot gebied
zodanig onder controle te houden dat er niet één
infiltrant in kan doordringen. Ook Haddads leger of
het Isarëlische leger zou die infiltraties niet voor
honderd procent kunnen voorkomen"
RINK DROST
