Russisch-Iraanse betrekkingen op dieptepunt nsi&tks m deTIjd Japanners willen niet met vakantie gaan Nazomeren op zonnig Mallorca Carter nu officieel presidentskandidaat VN hervatten voedselhulp aan hongerend Oeganda Onzekerheid over succes staking in El Salvador BUITENLAND LEIDSE COURANT DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1980 PAGI 0 (Van onze correspondent Robert Whymant) TOKIO De mentaliteit van de Japanse werkne mers blijft verbazen. In Europa zou geen zinnig mens het in zijn hoofd ha len om zijn vakantieda gen die hem rechtens toe komen, niet op te nemen. .Maar in Japan moet een directeur al zijn overtui gingskrach t aan wenden om zijn personeel zover te krijgen dat ze er een paar dagen tussen uit gaan. In sommige fabrieken hangen grote, kleurige posters die de werkne mers oproepen met va kantie te gaan en er geen schuldgevoelens aan over te houden. Een koekjesfa briek heeft zelfs een pre mie beschikbaar gesteld voor de werknemers die al hun vakantiedagen op maken. Diep in hun hart zouden de meeste Japanners er wel graag een weekje tus sen uit willen gaan, maar de gedachte dat hun colle ga's het dan extra druk zouden hebben of dat ie mand hen zou betichten van een „onoprechte" werkhouding weerhoudt hen hiervan. Al met al hoeft het dus geen verbazing te wekken dat deze energieke, wer klustige Japanners niet erg populair zijn bij hun minder actieve buiten landse collega's. In mei van dit jaar werden Ja panse technici van de in Italië gevestigde ritsen fa briek Yoshida Koygyo door de Italiaanse vak- i bonden voor het gerecht gedaagd omdat ze twee tot drie keer zo hard werkten als hun Italiaanse colle ga's. Iraanse pro-Khomeiny aanhangers demonstreren in Londen voor een gerechtsgebouw waar ongeveer zes tig Iraniërs demonstranten terecht staan. Deze laat- sten zijn inmiddels opnieuw in hongerstaking gegaan nadat zij geweigerd hadden hun identiteit bekend te maken. Als zij daartoe wel bereid waren geweest, zou den de betogers op borgtocht zijn vrijgelaten. Ghotzbadeh schroeft eisen op TEHERAN De Iraanse minister van Buitenlandse zaken Ghotzbadeh heeft de Sovjet-Unie gasteren een serie eisen voorgelegd, die variëren van te rugtrekking uit Af ghanistan tot stop zetten van de steun aan de Iraanse com munistische partij. Hij deed dit in een lange brief aan zijn Russische ambtge^ noot Andrej Gromyko. President Bani- Sadr heeft de om ringende landen er van beschuldigd een een komplot te gen Iran te smeden. De Iraanse geeste lijke leider Kho- meiny heeft Bani- Sadr geprezen als „de broeder van de kleinste man in Iran". De toespraak van Khomeiny wordt beschouwd als een poging de onderlinge macht strijd te onderdruk ken tussen ortho doxe islamieten en meer liberaal gezin den. De strijd tus sen beide groepen is alleen maar toege nomen sinds de be noeming van de ort hodoxe premier Ali Rajai. MOSKOUDe betrekkingen tussen Iran en de Sovjet-Unie hebben de afgelopen da gen een ongekend dieptepunt bereikt. Vori ge week dreigde Theran met terugroeping van zijn ambassadeur uit Moskou, daags daarna maakte Irans geestelijk leider, aya tollah Khomeiny, de Sovjet-Unie uit voor een 'satanische supermogendheid', een aan duiding die tot dusver voor de Verenigde Staten gereserveerd was. Te oordelen naar sommige geluiden uit Iran staat de Russen eenzelfde lot als de Amerikanen te wachten. Al voor deze nieuwe golf van vijandige taal losbrak, had de Sovjet-pers zich beklaagd over de 'hatelijke aanvallen' die vanuit Iran op de Sovjet-Unie worden gericht. De huidi- ge crisis in de betrekkingen werd vorige week vrijdag ingeluid, terwijl in Teheran duizenden betogers door de straten trokken onder het roepen van 'dood aan de Sovjet- Unie'. Vervolgens verklaarde de Iraanse ambassa deur op een persconferentie in Moskou dat zijn regering hem terug zou roepen als de Sovjet-Unie haar wapenleveranties aan Irak niet zou staken. In dat geval zal de Iraanse vertegenwoordiging in Moskou beperkt worden tot het niveau van zaakgelastigde, aldus ambassadeur Mohammed Mokri. Mokri, die geldt als een gematigd voorstan der van vriendschap tussen Iran en de Sov jet-Unie, hield een fel requisitor tegen de buitenlandse politiek van de Sovjet-Unie. 'Hoe kan Moskou het Iraakse regime steu nen, dat elke dag communisten terechtstelt, terwijl wij, sinds onze revolutie, niet één communist hebben gedood', vroeg hij zich af. Moskou was kennelijk in verlegenheid gebracht. Hoewel twee journalisten van het persbureau aanwezig waren op de perscon ferentie, verscheen er slechts een vierrege lig berichtje waarin niet werd gerept over een mogelijke terugtrekking van de Iraanse ambassadeur. Waarnemers menen dat het Kremlijn de si tuatie in Iran uit de hand zien lopen. De Sovjet-Unie heeft de Islamitische revolutie 'vanaf de eerste dag' gesteund, zoals Mokri ook opmerkte. Maar nu 'richten invloedrij ke Iraanse klingen hatelijke aanvallen op de Sovjet-Unie', zoals de Pravda op 18 juli bitter constateerde. De krant betreurde dat, 'Teheran zich van Moskou afwendt'. De essentiële geschilpunten tussen de twee landen zijn Irak en Afghanistan. Volgens de Iraniërs wordt de Russische wapenhulp aan Irak gebruikt tegen de Islamitische revolu tie. Mokri beschuldigde de Sovjet-Unie er zelfs van dat Moskou op de hoogte was van een recent complot tegen het Iraanse regime 'waarbij Irak was betrokken'. In Afghani stan is in Iraanse ogen sprake van 'agressie' van het Sovjet-leger tegen 'moslim-broe ders'. Toch hebben beide landen aanvanke lijk geprobeerd op goede voet met elkaar te komen. Russen zagen de kans schoon om bij hun Iraanse buren de plaats in te nemen die door het vertrek van de Amerikanen vacant was gekomen, terwijl het internationaal geï soleerde Iran nieuwe handelspartners zocht. Maar de economische samenwerking had een allerminst rooskleurig verloop. In maart draaide Teheran de kraan van de Iraanse gasleidingen naar de Sovjet-Unie dicht. Moskou reageerde met een weigering om vrije doortocht te verlenen aan goederen van en naar Iran, terwijl het Russische grondgebied de enige uitweg biedt voor het doorbreken van een eventuele westerse blokkade. Nu lijkt dan de volgende fase" in de scher mutselingen, het diplomatieke conflict, aan gebroken. Want het dreigen met terugroe ping van de ambassadeur staat niet op zich zelf. Teheran had de wens op tafel gelegd een consulaat te openen in Doesjanbe, de hoofdstad van de Sovjet-republiek Tadzji kistan. Moskou weigerde, mogelijk uit vrees voor Iraanse zendinsdrang in deze overwe gend islamitische Sovjet-republiek, waarop Teheran de sluiting van het Iraanse consu laat in Leningrad aankondigde. Een ander dreigement baart de Russen meer zorgen. Ambassadeur Mokri onthulde dat Teheran een vermindering van de top zware Russische ambassadestaf in de Iraan se hoofdstad overweegt. Zo ziet het Kremlin zich, ondanks alle voorzichtigheid, steeds meer de kansen ontglippen om het islamiti sche Iran in het eigen kamp te halen. Erger nog, de Russen beginnen te vrezen dat hen eenzelfde lot als de Amerikanen zal zijn be schoren. Op 8 juli liet de Russische regering doorschemeren dat ze een bezetting van de Sovjet-ambassade in Teheran verwachtte, en verlangde daarom een versterking van de bewaking. Tot dusver hebben de Russen de rol van toeschouwer gespeeld in de gijzelingsaffaire van de Amerikanen, maar ze hebben inmid dels wel geleerd dat in Khomeiny's Iran de kleinste vonk voldoende is om een kruitvat tot ontploffing te brengen. Voorzichtig ma noeuvreren blijft dus geboden om niet zelf in een valkuil van de ayatollah's te vallen. Patrick Meny KAMPALA De Verenigde .Naties gaan hun hulpverle ning aan de door hongersnood getroffen streek Karamoja in Noordoost-Oeganda hervatten, zo heeft de volkerenorganisa tie in Kampala bekendge maakt. De hulp was twee weken gele den opgeschort, nadat een ge wapende bende een konvooi met levensmiddelen had over vallen. Tot hervatting werd besloten na een gesprek tussen de leider van het regerende militaire comité in Oeganda, Paulo Muwanga en een onder secretaris-generaal van de VN, Abdulrachim Abby Farah. Volgens een verklaring van de VN heeft de Oegandese rege ring toegezegd, dat zij voor taan de konvooien beter zal beschermen en zich verant woordelijk zal stellen voor de te volgen routes. SAN SALVADOR - In de eerste 24 uur van de driedaagse staking waartoe in El Salvador was opgeroepen door het «Revolutionaire Democratische Front', vielen zeker 35 do den, zo werd vanmorgen gemeld. Gisteren nog had een in Costa Rica in ballingschap verblijvende woordvoerder van het Marxistische .Revolutionaire Volksblok' van El Salvador gemeld, dat bij botsingen met het leger in een voorstad van San Salvador zeker tachtig militante linksen wa ren gedood. Deze geestelijke, Benito Tobar, zei ook - in tegen stelling tot andere berichten tot dusverre - dat de staking een groot succes was en zeker op het platteland voor honderd pro cent werd opgevolgd. Industrie en bedrijfsleven in de rest van het land zouden volgens hem grotendeels stilliggen. Volgens alle andere berichten uit het land zelf ging tachtig procent van de mensen evenwel gewoon naar hun werk. Uw krant samen niet Teletours Lekker nazomeren op het strand van het zonnige Mallorca. Dat is mogelijk gedurende een achtdaagse reis, die uw krant in samenwerking met Teletours van 26 september tot en met 3 oktober 1980 organiseert. Mallorca is een interessant eiland met veel groen en heeft behalve het strandvermaak veel bezienswaardigheden. De temperatuur is in deze periode tussen de 23 en 25 graden en het zeewater is plm. 21 graden. Het verblijf is op basis van volpension in het uitstekende middenklassehotel Geminis in El Aranal. Het beschikt over een tuin, zonneterras en een zwembad. In de avonduren is er tv en live-music. Winkels, terrasjes en verder vermaak In de directe omgeving. De hoofdstad Paima ligt op 12 km af stand. Vertrokken wordt op vrijdag 26 september in de loop van de ochtend en er wordt gevlogen met een Boeing van Transavia. De prijs van deze reis is 598 per persoon op basis van een tweepersoonskamer. Toeslag éénpersoonskamer 50,- Er kan een annuleringsverzekering ad 27,- p.p. en een reisverzekering ad 14,- p.p. worden afgesloten. Inbegrepen is: vlucht Amsterdam-Palma v.v.; luchthavenbe lasting: transfer van vliegveld naar hotel v.v.; verblijf (vol pension met keuzemaaltijden) In Hotel Geminis (alle kamers bad/douche, toilet, telefoon) op basis van een tweeper soonskamer; welkomstparty bij aankomst; Teletoursreislei- ding in het hotel. Minimum aantal deelnemers: 40. Inlichtingen en boekingen uitsluitend telefonisch bij Sijt- hoff Pers Reisorganisatie te Den Haag tel. 070-635918. (na 9 uur '8 morgens en niet op zaterdag). (Van onze correspon dent Dick Toet) NEW YORK Om zeven minuten na middernacht konden de Carter-aanhangers in Madison Square Garden in New York eindelijk feest vieren. President Jimmy Car ter had, zoals werd verwacht, de benodig de stemmen verza meld om te worden herbenoemd tot presi dentskandidaat van de Democratische Par tij. Intussen waren buiten de conventie hal duidelijke vorde ringen gemaakt in de onderhandelingen tus sen de stafmedewer kers van president Carter en senator Kennedy, wat uitein delijk resulteerde in Kennedy's belofte, de campagne van Carter actief te ondersteu nen. Toch zijn nog niet alle problemen weggewerkt. Zo kwam president Carter (die vanavond voor de conventie ver schijnt) met een verzoe nende, maar op enkele cruciale punten uiterst voorzichtige verklaring. De president verzette zich niet tegen de door Kennedy voorgestelde en door de conventie geaccepteerde wijzigin gen van het partijpro gramma maar vermeed tegelijkertijd concrete toezeggingen te doen. Zo liet hij onder meer weten het spectaculaire werkgelegenheidsplan van Kennedy te onder steunen, zonder zich te binden aan het aange hechte prijskaartje van 12 miljard dollar. De conventie ging gisteren verder wel akkoord met het plan van de re gering Carter voor de ontwikkeling van het dure verplaatsbare ra- kettensysteem (de zoge naamde MX-missiles). Ook de door Carter voorgestelde extra be lasting op benzine werd aanvaard. Het voornaamste punt blijft momenteel, of se nator Kennedy vana vond naast president Carter op het podium in de conventiehal zal ver schijnen. Kennedy heeft zich hierover nog niet uitgelaten. De De mocratische partijlei ders hopen echter dat hij alsnog hiertoe be sluit omdat de partij zich dan als een eensge zinde partij aan de Amerikanen kan pre senteren. Fel Russisch protest over twaalfjarige MOSKOU De Sovjet-Unie heeft gisteren haar krachtigste waarschuwing tot nu toe laten horen aan het adres van de Verenigde Staten over de zaak- Walter Polovtsjak, naar het twaalfjarige jongetje dat vorige maand met zijn zuster weigerde met hun ouders naar de Sovjet-Unie terug te keren na een bezoek aan de Verenig de Staten. In een nota wordt geëist aan de Amerikaanse ambassadeur in de Russische hoofdstad wordt geëist dat de „leden van de familie Polovts jak ongehinderd kunnen te rugkeren". Er is ook gedreigd dat andere gevallen van fami liehereniging tussen Moskou en Washington gehinderd kunnen worden. Deel Warscl buschauffei n weer aan 't WARSCHAU De buschauffeurs in hoofdstad Warschau na maandag tot dj nacht met hun b; ben onderhandeld, hoging gekregen. Een de chauffeurs heeft hervat Dit is vern kringen van dissid Warschau. Volgens het (dissiden té voor Sociale Zei ging kregen de busc een loonsverhoging p van ongeveer 100 gul deel van de buschau trambestuurders in bleef echter in stakin andere remises hebb< feurs het werk l het eerst neergelegd, taxichauffeurs in d hoofdstad zouden gis werk hebben neergel jy M Thailand be m kinderarbeid te pakken 1 ele h c. BANGKOK (AP) leiding van de rapj in Thailand grote kinderen min of mep5 narbeid verrichten Thaise regering giste weten, dat fabrieken plaatsen de wet inzal rarbeid overschrijver5 zullen worden aang< Er bestond in het la kinderarbeid betrof stig probleem", gaf ee a voerder van het i van arbeid toe, maa richten van het te Lo vestigde Genootschap Slavernij, dat in Thaf^.; miljoen kinderen wijze werden uitgebi hij „belachelijk". Volgens officiële Tha tieken werken er, he gen de voorschriftei ,te Bangkok 5.000 a 6.0( j*' ren van jonger dan 1 de meeste gevallen a van een regeling tuss< er' ders en de werkgever !ar nv Ho Zuidkoreaan oppositieleid voor krijgsra SEOEL De Zuid!» dissident en oppositi Kim Dae-Joeng ia ra gen verschenen n krijgsraad. Hij wtó beschuldigd de regt ver te hebben wU pen, waarvoor hij kan worden veroord sc Kim en zijn volgelin iei den er verder van be ie de studenten-demons e Seoel (begin mei) en le anti-regeringsbew m de zuidelijke stad van 18 tot 27 mei t( geleid. Bij die laatste-8a zijn naar schatting 260 mensen om het komen. In 1976 werd Kim vei tot drie jaar gevang Jj gens zijn anti-regerii 'd' teiten. Na de moord dent Park werd hij vi en werden hem zijn rechten teruggegeven mei van dit jaar, na dt le; stratie en de rebellie, gearresteerd en meta len van zijn volgeling! dere dissidente figure f' lil In Elsevier een beschouwing onder de kop: „De politie schiet waar de maatschappij tekort schiet". Conclusie: „Op vang en begeleiding van een beginnende politieman zijn on voldoende. De opleiding houdt te weinig rekening met de al ledaagse maatschappelijke pro blemen waarmee de politie man te maken krijgt. En scho ten vallen vooral op straat. Daar moet de agent de proble men oplossen, waar politici, opbouwwerkers en andere hulpverleners geen raad mee weten." Koning Hoessein van Jordanië zegt in een inter view: „Als er nu geen vooruit gang wordt gemaakt in de richting van werkelijke en blijvende vrede, voorzie ik een enorme ramp in het Midden- Oosten. Maar een Jeruzalem, dat volledig onder Israëlische souvereiniteit staat, kan nooit tot vrede leiden". Een ander artikel beschrijft hoe het gezag van de bijbel op de helling staat. „Toen kan een kerk, die ■zich niet verder van een snel evoluerende wereld wil ver vreemden, niet zonder een dergelijke loutering. Al ware het alleen al omdat een kind het niet kan verdragen, op ca- techesatie over een schepping te horen praten, die lijnrecht in strijd is met de schepping die het op de biologieles krijgt voorgeschoteld." In Nieuwsnet een kritisch arti kel over de manier, waarop Nederland omspringt met zijn lidmaatschap van de Europese Gemeenschap. „Elk streven om op hoog ambtelijk niveau de Nederlandse inbreng op peil te houden, is verdwenen. Omdat politiek nu eenmaal een kwestie is van invloed verwerven, maakt dat beleid ons in Europa vleugellam. Macht moet je niet a'fstoten, je moet er op een redelijke ma nier mee omspringen." Het omslagverhaal gaat over rug pijn, de miskende volksziekte. „Een kwart van de WAO-ers en wachtgelders heeft zijn sta tus aan zijn rug te danken of te wijten. Tachtig procent van de Nederlanders heeft, of krijgt last van zijn rug. Maar gelukkig: de wetenschap staat niet met zijn handen op het geplaagde lichaamsdeel toe te kijken. Nieuwe therapieën bie den wellicht hoop." De Haagse Post praat met de krakers die uiterlijk vrijdag hun appartementen aan de Amsterdamse Prins Hendrik kade moeten hebben ont ruimd. „Ik ben erg bang dat het een harde confrontatie wordt. Dat er doden gaan val len. Ja, niet onder de krakers natuurlijk, maar onder de poli tie." Elders in het blad uit de hoek van Indonesiëgangers onder de Zuid-Molukkers her nieuwde kritiek op de leiders van de RMS. „Ze hebben ons geestelijk onderdrukt. Om een goede positie in Nederland te verwerven waarschijnlijk. Be leidsfuncties, inspraakorgaan en zo. Ze hebben de RMS ge bruikt om er zelf beter van te worden." In de serie ex-be- windslieden uit het kabinet- Den Uyl is Westerterp aan de beurt. „De nacht, dat het kabi net besloten had om Bloemen- hove te ontruimen, heeft een collega-minister achter onze rug om die abortuskliniek ge waarschuwd. Dat was een smerige streek van Irene Vor- rink. Maar Den Uyl greep nief in. En dat kan niet - dat de minister van Justitie moet af zien van ontruiming omdat één van zijn collega's de tegen partij heeft gewaarschuwd." De Tijd praat met minister De Ruiter van Justitie over de krakersoorlog. „Ik vind het sterk overdreven te zeggen, dat we op weg zouden zijn naar de anarchie. Dat is een uitspraak die mij veel te ver gaat. Ik geloof dat dat niet-Ne- derlands is. Wat wel een beetje Nederlands is, dat is die gewel dige inzet voor het individuele geval. Dat vind ik een goede zaak omdat je wetten maakt voor mensen en niet voor structuren of voor de maat schappij in abstracto." Een verhaal voorts over steeds meer bloot op de Nederlandse stranden. De naturisten zijn er niet onverdeeld blij mee. „Wij zouden natuurlijk eigenlijk de hele dag op straat moeten gaan met spandoeken, want er ge beurt verschrikkelijk veel dat tegen onze doelstellingen in gaat." VRUNKOBRLAND In Vrij Nederland zegt de- de zer dagen vrijgelaten geestelijk vader van de Duitse RAF Horst Mahler: „Het is nu mijn doel de RAF-activisten te be keren tot terugkeer in de lega liteit. De stadsguerilla heeft zich totaal in diskrediet ge bracht en zit in een doodlo pend slop. Maar sommigen uit de kring van het gewapend verzet zijn bang dit toe te ge ven. Ze durven het risico nog niet aan om door de anderen voor slappeling of deserteur te worden uitgemaakt." Voorts een gesprek met Herman Pie- ter de Boer, schrijver van be stsellers en tophits. „Het zou mij niets verbazen als ik in een vorig leven, in de vijftien de eeuw bijvoorbeeld, een monnik was geweest. Dat zou veel verklaren. Ik drink niet, ik rook niet, soms kan ik da gen achter elkaar vasten. Wanneer ik ergens niet uit kom, ga ik naar de Mariakapel op het erf om een kaars aan te steken. Dat zijn mystieke mo menten, en dat schiet mij in eens de oplossing te binnen - als een soort genade." Het blad tipt Aad van den Heuvel en Joop van Zijl als opvolger van Wim Bosboom bij de Vara. DE NIEUWE LINIE In de Nieuwe Linie een ge sprek met de Groningse so ciaal-econoom Pim Fortuyn die vindt dat linkse intellectu elen de hegemonie van het burgerlijk economisch denken moeten doorbreken. „Laat ik bij de PvdA blijven: alles bur gerlijk economisch denken wat de klok slaat, zij het dik wijls met een progessief poli tiek oogmerk. De gevolgen voor de analyses, inschattin gen en strategie zijn zichtbaar. Het is te benauwend, te be perkt. Op dit punt ben ik niet hoopvol gestemd. Zo lang een Bart Tromp leidend partij-ide oloog genoemd wordt, en in derdaad enorme invloed heeft, zal er weinig veranderen." Aandacht in het blad ook voor de stakingen in Polen. „Deze volksbeweging is geenszins anti-socialistisch, maar gericht tegen bureaucraten, techno craten, partijbonzen en n rijken. Een werkelijk cratisch socialisme, gec™ traliseerd, met veel me )J cialistisch zelfbeheer, z< elk geval de spanningei 3] minderen." 3»/2 De Groene Amsterdai waarschuwt in verband de aanstaande ontruimin de Prins Hendrikkade: geweldsexplosie van c r uren brengt onomkee processen op gang, die kunnen voortduren. W kraakactie van de Prins drikkade enig politiek taat opleveren, dan zal f f moeten worden Voorts vraagtekens bij de aardverschuiving van ni j§< bestuurstechnieken, die |eri derland op zijn kop zet tt| besturende autoriteit K vroeger is een vriend e meneer geworden, vroegere jaren was meestal bereid om zich ff te laten inpakken. Nu ga '(je erop lijken dat de ov« t touw en pakpapier uil waarmee men zichzelf nf pakken. Het oefenterrein ;hc deze nieuwe strategie i eri welzijnswerk." De Haag* jjg| bijn Soetendorp zegt in p. terview: „Er bestaat in sci land zonder twijfel een 1(j, mate van sympathie vo '67 rael, maar toch heb ik v druk dat binnen het vai ment, binnen de politiek! de tijen, de balans doorslaat (r(j| geren verzetten zich teg e waarden van hun ouders, de kerk, het Oude Testi^] en ook die verbondenhe. f Israël*. Het taboe dat j< 4 Joden niet mag praU juv doorbroken." -ft"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1980 | | pagina 10