Minneboo
herovert titel
Dr. Drees: Beel
veroorzaakte
tweede
politionele actie
Selecties
RUGKLACHTEN MATHE PRONK NA
JOG
MIDDENSTAND
DIPLOMA!!!
VERKEERSONGEVAL
Mendes wil doorfietsen
Willy Teirlinck zorgt voor
vierde Belgische ritzege
UTRECHT De selecties voor de wereld
kampioenschappen wielrennen op de baan
en op de weg (dames) zijn gisteravond in
Utrecht bekendgemaakt. De selectie voor
het wereldkampioenschap op de weg voor
beroepsrenners kwam al eerder rond.
De selecties zijn:
Stayers amateurs: Minneboo (gangmaker
Walrave), Pronk (Koch), Van Tol (Zijlaard),
Groenewegen (Stakenburg).
Stayers profs: Venix (Koch), Kos (Walrave),
Rietveld (Van Duivenbode).
Tandem amateurs: Veldt/Vrolijk.
Puntenrit amateurs: Dorgelo, Kamerling.
Achtervolging dames: Anne Möhlmann, Pe
tra de Bruin (reserves Monique Kauffmann,
Hennie Top).
Sprint dames: Sandra de Neef, Truus van der
Plaat (reserve Mieke Havik).
Dames op de weg: Petra de Bruin, Hennie
Top, Thea van Rijnsoever, Leontien van der
Lienden, Hanneke Lieverdse, Wil Bezemer,
Mary Barendrecht (reserve Els Gotschal).
DOOR VERKEERDE INFORMATIE AAN KABINET
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het is de KVP-voor-
man dr. L.J.M. Beel geweest, toender-
tijd luitenant-gouvernenr-generaal in
Batavia, die de tweede politionele ac
tie (december 1948) in Nederlands In-
dië heeft veroorzaakt Op een cruciaal
moment heeft hij de regering in Den
Haag (al dan niet opzettelijk) ver
keerde informatie gegeven, waardoor
hernieuwd militair geweld onvermij
delijk werd; met het gevolg dat Ne
derland internationaal werd gebrand
merkt als agressor en tenslotte Indië
moest opgeven.
Dit onthult de nu 94-jarige dr. W. Drees,
die ten tijde van de Indonesische kwestie
minister-president was, in een zojuist
verschenen boek over zijn leven („Drees"
Wethouder van Nederland" door
John Jansen van Galen en Herman
Vuijsje; uitg. A.W. Sijthoff, priis 17,50).
„De tweede politionele actie, dat is zo'n
noodlottig misverstand geweest, dat is bij
het krankzinnige af," aldus Drees. Het is
voor het eerst dat hij volledig uit de doe
ken doet, waarom hij en de andere socia
listische bewindslieden dwars tegen de
wens van de PvdA in, akkoord gingen
met het hervatten van de oorlog. Dr.
Beel, die overleed op 11 februari 1977,
heeft zich over deze zaak nooit in het o-
penbaar uitgelaten.
De Nederlandse regering stond in die pe
riode voor de beslissing of zij opnieuw
tot de aanval moest overgaan tegen de
Republiek, die Soekarno in Djokja een
zijdig had uitgeroepen. Hoewel er een
bestand van kracht was, overeengeko
men op het Amerikaanse oorlogsschip
Renville, gingen de troepen van Soekar
no door met „moorden". Voor het kabi
net was dat reden om tot de tegenaanval
over te gaan. Ook de socialistische minis
ters waren die mening toegedaan, maar
zij veranderden van gedachten, toen er
een reactie kwam van Hatta, minister
president van de Republiek.
,Ik aan het bellen met de ministers, die
ermee te maken hadden, maar ik kon
die nacht niet de verzekering krijgen dat
de order tot oprukken zou worden terug
genomen. Tegen de volgende dag heb ik
toen een vergadering van het kabinet
belegd," aldus Drees. Daar bepleitten de
socialisten dat er nog een nader ultima
tum zou worden gesteld, dat een paar
punten preciseerde. Binnen drie dagen
zouden de Republikeinen een bevredi
gend antwoord moeten geven. De meer
derheid in het kabinet weigerde aanvan
kelijk akkoord te gaan, maar zwichtte
toen Drees met aftreden dreigde. „Daar
waren ze toch diep verontrust over, hè.
De internationale positie van Nederland
zou onmogelijk worden als de socialisten,
de minister-president incluis, zouden uit
treden".
Dr. Beel liet vanuit Batavia weten dat
het ultimatum maar één dag zou mogen
duren, omdat de troepen niet langer
konden wachten. „We nebben generaal
De Bruine nog bij ons gehad, en die zei:
„Ze kunnen best wachten", zo weerlegt
Drees de mededeling van de indertijd
hoogste gezagdrager in Indië. Maar toen
kwam het bericht van Hatta, dat hij ziek
was en zeker de eerste twee weken niet
kon antwoorden. Daarop riep Drees zijn
kabinet bijeen voor één van de twee
nachtvergaderingen uit zijn gehele pe
riode als premier („om steeds met Indo
nesië in contact te kunnen blijven").
„En daar belt Beel vanuit Batavia, dat
Soekarno en zijn voornaamste ministers
naar India zijn vertrokken! Er zou dus
helemaal geen antwoord komen!", aldu3
Drees. Onder die omstandigheden meen
de ook hij te moeten berusten in een
nieuwe politionele actie. „Toen kon ik
niet zeggen: Dan ga ik toch weg. Dat
vond ik niet verantwoord gezien de hou
ding van de Republiek, die zich onttrok
aan het geven van een antwoord. Ik
vond dat Nederland nu in zijn recht
stond en dat als de premier aftrad, de re
gering eigenlijk zelf uitsprak dat de actie
onrecht was".
De mededeling van Beel, zo bleek later,
was echter niet juist. „Soekarno en de
zijnen waren niet weg! Dat is de tragiek
van het geval, waar ik niet aansprakelijk
voor ben". Drees gaat er vanuit, dat Beel
niet opzettelijk onwaarheid heeft gespro
ken. „En het was, moet ik aannemen,
niet uit de duim gezogen. Ik neem toch
aan dat men eerlijk is geweest, eerlijk
meende dat ze weg waren". Hij voegt er
nog aan toe, dat de reis naar India inder
daad in de bedoeling heeft gelegen. 4)at
bleek uit een brief (van Hatta aan Neh-
roe) „die Soekarno bij zich had toen hij
in Djokja werd gearresteerd".
Doordrukken
Andere vooraanstaanden uit die periode
zijn daar echter niet zo zeker van. Zo
zegt Anak Agung, die premier was van
de deelstaat Oost-Indonesië, dat Beel de
opmars naar Djokja heeft willen door
drukken. „Beel dacht: is Djokja eenmaal
weg, dan is dat hele besef van een Repu
bliek weg. En dan komen er wel mensen
naar voren, met wie wij een interimre
gering kunnen vormen. Hij meende dat
de deelstaten achter Nederland zouden
staan. Maar dat gold alleen voor een
paar figuren zonder geloofwaardigheid.
Ikzelf heb nog diezelfde dag met mijn
kabinet ontslag gevraagd, omdat de mili
taire actie mijn politiek van vreedzame
overgang dwarsboomde en teniet deed".
Hoewel de tweede politionele actie een
militair succes was, leidde zij ertoe dat
de positie Jan Nederland in Indië on
houdbaar werd. De Verenigde Staten en
Groot-Brittannië voelden zich misleid
over de termijn van het ultimatum en
keerden zich in de Veiligheidsraad fel
tegen Nederland: India entameert acties
van de Aziatische landen en het NVV
slaagt er niet meer in boycotacties door
geestverwante vakbonden te voorko
men. Zo kon het gebeuren dat koningin
Juliana op 27 december 1949, aan het
slot van de Ronde Tafel Conferentie, af
stand moest doen van de souvereiniteit
over de Oostelijke overzeese gebiedsde
len.
Terugkijken op de Indonesische kwestie
is voor Drees geen plezierige zaak. „An
deren hebben zich daarover meer geuit
dan ik, maar ik ben waarachtig niet on
gevoelig voor die dingen. Ik heb ver
schrikkelijk geleden onder het feit dat er
voortdurend slachtoffers vielen, daaron
der ook zelfs mensen, die zich vrijwillig
hadden aangemeld om Indonesië te be
vrijden van de Japnners en dan sneuvel
den in de strijd tegen Indonesië. Ik heb
dat allemaal verschrikkelijk gevonden.
Het is de kwelling geweest door mijn
hele bestaan als minister heen".
BINNENLAND/SPORT
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1980
i
t a;
gelegenheid. Nu ziin er wel, die êT
vestigen op (of all people) Arie no<
velt, de rebel van de Industrieboiy*1
die opeens bereid blijkt koopkrae1^
leveren ten bate van de werkgele}""
Maar bij alle jubel over deze als f"°l
mezwaai gekenmerkte bereidve^1?
wordt wel eens uit het oog verlcf»151
Groenevelt tegenover de inleverz0'
koopkracht keiharde, contractueel
be tref f ene.
thoi
legde garanties wenst
arbeidsplaatsen en mee
Weijers.
fer moet brengen en voelen, ook de men
sen aan de onderkant. Heel hard zegt hij:
We moeten van de heilige koe van de
koopkrachthandhaving af en als de wer
kenden daardoor financiële mogelijkhe
den verliezen dan moeten de niet-wer-
kenden maar meezakken. Dus niet bijzon
dere maatregelen treffen om voor de so
ciale minima weer wat recht te breien,
koppeling (van uitkeringen aan lonen) is
koppeling. En als de werkenden vinden,
dat ze zo langzamerhand genoeg solidari-
teitsoffers hebben gebracht? Met bloedend
hart maar toch keihard antwoordt
Weijers: Dan staat het koppelingsstelsel op
de helling. Anders gezegd: Dan ontkom je
er niet aan de uitkeringen alleen te laten
zakken. Dat ^ou dan nog niet voor vol
gend jaar moeten gelden, maar wel in een
later stadium.
Geen blijde boodschap dus, meer een
schot voor de, boeg, waarop wel behoorlijk
tegenvuur zal worden geleverd. Ook wel
een opmerkelijke boodschap, want juist
het.CDA heeft zich tot voor kort sterk ge
maakt voor handhaving van de koop
kracht van de laagstbetaalden. Tegenvuur
van regeringspartner VVD behoeft niet
verwacht te worden; de liberalen leiden
uit de economische signalen voor volgend
jaar ook af, dat niemand kan worden ont
zien, ook de laagste inkomens niet.
De vraag is, hoe de vakbeweging zal rea
geren. Haar opstelling is nog hoogst onze
ker. Ze heeft zich in de afgelopen jaren
redelijk gematigd opgesteld, hoewel niet
matig genoeg om een loonmaatregel voor
1980 te voorkomen, maar ze heeft daar ei
genlijk een beetje spijt van omdat ze er
geen effect van heeft gezien op de werk-
meesturen van
ringen. En dergelijke contracten rel.
van werkgeverszijde nog niet rra
kend worden. De ommezwaai vaP1
nevelt is, op het eerste gezicht
niet zo geweldig, want via eerder1*
de arbeidsplaatsenovereenkomstef*n
hij iets vergelijkbaars bereiken. Eiie z
leveren van koopkracht mag in i
band worden gezien als een stapj»f>e€
doen om later verder te kunnen si"61
Juist de industrie en daarmee AriJe"
krijgen wat de werkgelegenheid* d
de zwaarste opdoffers. -e&
Er is nog een andere zaak, waf*ar
Weijers zwaar verzet mag verwere
Dat is de kwestie van het gezinsiir56
Het gaat er dan om, dat het ene g<we
moet stellen met één inkomen, teri
andere familie meerdere inkomend
Daarmee kan ik niet leven, zegt P0€
daar zit iets scheef, daaraan m<jjn 1
worden gedaan eventueel via bee
heffing. PvdA-leider Joop den Ui Y'
onlangs ook al zoiets gezegd en
met name de feministen in het^k'
gejaagd. En ook fractieleider Kocar[
kerk van de VVD ziet dit als eeif J
draaien van de klok, want we zijijj?e
gewekt bezig met de gelijkberec"1®
van man en vrouw, met het indivi<°"
ren van inkomens. Alle mensen eeP-
oké, zegt Rietkerk, maar waarom ihe
ene gezin een zwaarder offer vrafl33
van het andere f".
ref
Ongetwijfeld zullen de ministers or 3
kele dagen, als ze terugkeren van FJ
tie, de weergave van verschillend»
tingen op hun tafel vinden als ze jfe
nieuw zetten aan het opstellen vair33
groting van 1981. Welke oplossirle
ook kiezen om volgend jaar uit dl1
ciële problemen te komen, het is bij63
zeker, dat iedere Nederlander een
moeten laten. En voorzover er nogf01'
re mogelijkheden tot bezuinigen -
zullen de politici, die menen dati
gend jaar wel eens kabinetsformauk
den kunnen worden, zich deze voA
geluiden moeten aantrekken, wanA
de begroting voor volgend jaar rM
beurt krijgt men stellig op het bij
het opstellen van een nieuw regi
gram. De huidige recessie houdt i
namelijk niet op, dat is een ding dal
Mondennge cursussen van
de officiële
LM.O.-Middenstandsavondscho
te Leiden.
Opleiding voor het middft
standsexamen 1981-1982.
I I
Twee avonden van 2 1/2 uur C
per week. fa
De school heeft RijkssubsicL
schoolgeld voor 200 uur fa
slechts 175,- per cursusjaar^
Geen toelatingseisen voor
beginnersklas (examen 19fift;
Dus iedereen - ongeacht de left!
tijd - met basis (lagere) schele
vooropleiding is welkom!
De lessen beginnen al woensdi
20 augustus 1980.
De 1-jarige repetitieklas vi
„teleurgesteiden".
Inlichtingen en inschrijving
maandag t/m vrijdag van 9..
17.30 uur, Herengracht 4, Leidén
tel. 071-130660.
Tevens informatie over de nieuj^
cursus ondernemersopleiding
de detailhandel voor ijzerwaren
gereedschappen!!
Nederlanders Peter Zijerveld
en Peter Winnen. Met ruim
twee minuten voorsprong op
het peloton arriveerde de
groep in Baden-Baden, waar
Teirlinck zich de snelste toon
de in de eindsprint voor zijn
landgenoot Willy de Gheest.
Bernard Hinault, voor veel
geld aangetrokken voor de
Ronde van West-Duitsland,
maakt er een trainingsritje
van.
Algemeen klassement:
1. Braun (Wdl) 22 uur 29 min
2. Knudsen (Noo) op 4.16; 3.
(Ita) op 4.50; 4. Lejarreta (S l
6.31; 5. Den Hartog (Ned) op f
Wilmann (Noo) z.t; 7. Kehl (Wi
8. Teirlinck (Bel) op 13.10; 9
(Spa) op 13.28; 10. Schmutz
13.38; overige Nederlanders: 14 1
veld op 14.46; 16. Winnen op
28. Maessem op 16.40; 35. VaD
z.t.; 64. Van Houwelingen op
65 Havik z.t.; 73. Van Kat*
42.06; 80. Van Dongen op 42.5 Ig
Van Tilborg op 46.59.
DEN HAAG Het was geen plezieri
ge boodschap, die het CDA-kamerlid
Steef Weijers deze week via een inter
view de wereld inzond. Vaak genoeg
hebben we van vele kanten kunnen ho
ren, dat we er in de economie belab
berd voorstaan en dat er offers zullen
moeten worden gebracht. Dat wordt al
jarenlang geroepen. Maar in de prak
tijk vertaalde men dan ,het begrip of
fers aanvankelijk veelal in het er niet
meer op vooruitgaan. In een later sta
dium ging men in de discussie een
klein stapje verder terug door te stel
len, dat althans de mensen tot aan het
modaal-inkomen (zeg zo'n 32.000 gul
den) in koopkracht gelijk zouden moe
ten blijven en zelfs de mannen en vrou
wen van een nog hardere lijn wilden in
elk geval de minima sparen. En nu
zegt Weijers, dat niemand gespaard
kan worden.
Weliswaar is ook Weijers zo op het eerste
gezicht slechts een ihdividu met een me
ning, maar dat individu is dan toch maar
voorzitter van de commissie sociale zaken
van zijn fractie en ook nog eens van de
kamercommissie voor ambtenarenzaken
en daardoor krijgen zijn woorden meer
gewicht. Men mag aannemen, dat ze een
bredere opvatting in de politiek, althans
in zijn fractie weergeven.
Dat teruggaan in koopkracht moet niet
gebeuren via een nieuwe loonmaatregel,
vindt Weijers, want wat er tot nu toe in
nieuwe cao-afspraken voor 1981 is afge
sproken is niet onverantwoord. Trouwens
ook het kabinet heeft al aangekondigd,
dat een nieuwe loonmaatregel niet te ver
wachten valt. Wat dan wèl? Weijers zou
de prijscompensatie willen beperken door
de stijging der energieprijzen niet te ver
goeden. Dat hakt meteen ip op de loon
kosten en de koopkracht, niet alleen voor
1981 maar ook voor latere dagen. Zo'n
maatregel werkt op alle loonniveaus door,
ook, vanwege de koppelingsmechanismen,
op de uitkeringen, eveneens op de ambte
narensalarissen. Dat geeft het kabinet
lucht, want een goed deel van de uitkerin
gen en de ambtenarensalarissen moeten
uit de staatskas komen. Maar ook Weijers
weet drommels goed, dat voor de vakbe
weging de „automatische volledige prijs
compensatie" een heilig goed is; ze ging al
eens de barricaden op om haar te behou
den. Toch maar proberen, denkt Weijers,
want bij afwijzing krijg je een legitimatie
voor andere ingrepen. Ingrepen bij de
werknemers, wel te verstaan, want de
werkgevers hebben volgens hem „nog
maar weinig in de knip".
En dan denkt Weijers aan verhoging van
de sociale premies of aan het opheffen
van de belastingaftrek van die premies.
Wat dit betreft heeft hij nog geen keuze
gemaakt, maar wèl staat het voor hem
vast, dat iedereen een solidariteitsof-
LISSABON De organisatoren van de
open wielerronde van Portugal (zowel ama
teurs als beroepsrenners) hebben gisteren
besloten de vierde etappe van Guimaraes
naar Mondim de Bas to te annuleren. De re
den van de annulering was dat de Portugese
coureur Fernando Mendes wilde starten, ter
wijl hem juist wegens het niet komen opda
gen bij de dopingcontrole een startverbod
was opgelegd.
Mendes, die tussen 1972 en 1977 deelnam aan
onder andere de Ronde van Frankrijk en de
Ronde van Portugal in 1974 won, werd woens
dag door de commissarissen uitgesloten. Men
des, die tevens ploegleider was van zijn eigen
formatie, trok zich echter niets van het besluit
aan en volgde donderdag, ondanks het verbod
van de koersdirecteur, de derde etappe.
Gisterochtend stond de Portugees weer aan het
vertrek voor de vierde etappe. Zijn ploeggeno
ten en enkele tientallen toeschouwers hebben
geprobeerd de zaak in het honderd te laten lo
pen. Dat lukte hen aardig. De chaos aan de
start verdeelde het peloton in twee stukken,
waarop de organisatoren besloten de vierde
etappe te annuleren
Ieder jaar verzieken dopingsproblemen het
grootste wielerevenement van Portugal. Vorig
jaar werd de winnaar, Marco Chagas, na de
aankomst gedeklasseerd wegens een positieve
uitslag op een dooingscontroïe.
BADEN-BADEN Willy
Teirlinck heeft gisteren voor
de vierde Belgische ritzege in
de ronde van West-Duitsland
gezorgd. Alleen de proloog le
verde winst op voor een ren
ner uit een ander land, de
noor Knut Knudsen. De West
duitser Gregor Braun voert
met ruime voorsprong op de
favorieten de algemene rang
schikking aan.
Ook in de vierde etappe was
het Braun, die de aandacht op
zich vestigde. Met de Zweed
Tommi Prim en zijn landge
noot Horst Schütz zette hij na
140 kilometer de achtervolging
in op de Zwitser Daniel Mul
ler, die reeds lange tijd alleen
aan de leiding reed. Muller
werd ingelopen en Schütz
moest afhaken in de kopgroep,
waarna het duo BraunPrim,
de nummers één en drie in het
algemeen klassement, nog een
tijdje doorgingen. Vijftien kilo
meter verder werden ook
Braun en Prim achterhaald.
Pas toen alleen Prim en Braun
vooruit waren, kwam er een.
lauwe reactie van het peloton..
Het tweetal ging ook niet echt
door, zodat het peloton na 180
kilometer weer compleet was.
Twintig kilometer voor het
einde ontstond een kopgroep
van tien renners, onder wie de
UTRECHT In de kille Gal-
gewaard, waar zomaar 1500
toeschouwers op de achtervol
ging tussen Joop Zoetemelk
en Hennie Kuiper waren afge
komen, heeft Gaby Minneboo
zijn nationale stayerstitel bij
de amateurs vrij gemakkelijk
veroverd. De „eeuwige" ama
teur uit Heenvliet, houder van
drie wereldtitels, leidde ach
ter Bruno Walrave van start
tot finish in de koers over
vijftig kilometer.
Titelverdediger en wereld
kampioen Mathe Pronk was
slechts in staat de tweede
plaats te verdedigen. Geen en
kele keer deed hij een aanval
op Minneboo. Dat was de
schuld van een onvoorzichtige
automobilist gistermorgen in
de buurt van Den Helder.
Pronk stond bij een stoplicht,
toen de motor van zijn auto af
sloeg. Hij kreeg het ding niet
meer aan de praat. Terwijl hij
aan de contactsleutel draaide
werd zijn auto van achteren
geramd. De wagen was total-
loss, Pronk klaagde over rug
pijn. Hij droeg in het kam
pioenschap een grote warmte-
pleister, maar die hielp slechts
ten dele. Theo van Tol legde
verrassend beslag op de derde
plaats in een koers, die de
saaiste van de laatste tien jaar
mocht heten. Het enige aar
dige was de manier waarop
marathonschaatser Co Giling
zich weerde in zijn tweede
wedstrijd achter de motoren.
De „karakterrenner" werd
vijfde, bepaald niet onverdien
stelijk.
Roy Schuiten bleef kampioen
bij de profachtervolgers. Hij
versloeg Herman Ponsteen,
zijn vaste en enige rivaal in de
Nederlandse kampioenschap
pen. Wereldkampioen Bert
Oosterbosch had geen zin in
de koude Galgewaard. Hij mag
toch wel naar Besan^on.
Schuiten en Ponsteen hadden
ook geen trek, zeker niet meer
toen zij hoorden dat Zoete
melk en Kuiper een demon
stratie-achtervolging kwamen
rijden. „Laat zij met ons mee
doen", riep Schuiten gesteund
door Ponsteen. Beide „echter"
achtervolgers wilden de titel
strijd boycotten. „We gaan
naar huis Roy", zei Ponsteen.
De KNWU riep beiden een
halt toe. „Als jullie het kam
pioenschap van Nederland
niet rijden, gaan jullie ook niet
naar het wereldkampioen
schap",. Dat dreigement sneed
hout. Ponsteen en Schuiten
deden hun plicht op het koude
beton zonder tot wereldtijden
te komen. Schuiten won in
6.22,32 tegen Ponsteen, die vijf
kilometer in 6.25,30 aflegde.
Anne Möhlmann behield haar
titel achtervolging bij de da
mes. Dit jaar had ze concur
rentie van Keetie van Oosten
niet meer te vrezen. Möhl
mann was veruit de beste. In
de halve finales tegen Moni
que Kauffmann forceerde zij
niets, om in de finale Petra de
Bruin, de wereldkampioene op
de wegm afgetekend te ver
slaan in de gezien de omstan
digheden uitstekende tijd van
4.07,28.
Joop Zoetemelk was gisteravond opnieuw te sterk voor Hennie Kuiper. Het betrof ditmaal een de
monstratie achtervolging in het Utrechtse stadion Galgewaard. Annie Möhlmann, de kersverse na
tionaal kampioene op dit onderdeel bij de dames, verzamelt handtekeningen.
