Leidse Courant | 1980 | 9 augustus 1980 | pagina 18

1

weekpuzzel door dr. Pluizer

gill

postzegels

WETENSCHAPPEN

DENKSPORTEN/HOBBY

oplossing vorige puzzel

NR. 32 KRUISWOORDRAADSEL

ijs is ut o

a ,:-.a

t&a

i tl d

LEIDSE COURANT

ZATERDAG 9 AUGUSTU:

De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:

Vijftien gulden:

P.J.A. de Vrind. Utr. Jaagpad 135, 2314 AW Leiden.
C. Straathof-Berg, Gelderswoudseweg 3, 2735 PB
Gelderswoude.

De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.

Horizontaal:

1 prachtige dagvlinder: 13 genre van
lichte vermaakskunst; 14 bedreven;
16 kleur; 17 R.-K. godsdienstoefe
ning; 19 ondergevel; 20 scheepsvloer;
22 Amsterdams peil (afk.); 23 tel
woord; 24 historisch vaartuig; 26 vas
te regel; 27 dieregeluid; 28 muurholte;
30 ovaalvormig verfplankje; 32 water
koud; 33 vrucht; 35 harssoort; 37
durf; 38 bijwoord; 39 gesloten; 41
voorzetsel; 42 familielid; 44 lidwoord;
45 losgeraakte draad v.e. weefsel; 47
spottend lachende gelaatsuitdruk
king; 49 vogel; 50 rekenkundig vraag
stuk; 51 smalle weg; 52 kleefstof; 54
bliksemschicht; 57 plant; 60 voorzet
sel; 62 plaats in Gelderland; 63 vocht
in vruchten; 65 bontgekleurde vogel;
66 insekt; 67 vogel; 69 verslag; 72
stuurs; 74 woonschip; 76 rivier in
Frankrijk; 78 onderdeel v.e. tennis-
partij; 79 paardeslee; 80 zwaarlijvig;
82 proper; 83 spelonk; 84 van een
(afk.); 85 raadgeving; 87 grappenma
ker; 89 vis; 90 door; met (Latijn); 91
verlaten; 94 militair; 96 overzicht van
prijswinnende loterijnummers.

Verticaal:

1 huisdier; 2 rivier in Siberië; 3 stad in
België; 4 soort bergkristal; 5 land
tong; 6 Greenwichtijd (afk.); 7 meer
voud (afk.); 8 zoogdier; 9 niet wijd; 10
stad in Duitsland; 11 en dergelijke
iafk.); 12 gewricht; 13 gevangenbe
waarder; 15 streek; 16 niet vast
staand; 18 weefsel; 21 bergruimte; 24
meubelstuk; 25 vrouwelijk dier; 29 de
oudere (afk. Latijn); 30 per adres
(afk.); 31 voorzetsel; 32 boksterm
(afk.); 34 bioscooprang; 35 onderwij
zer; 36 onversaagd; 37 metaal; 40
voegwoord; 43 kledingstuk v.e. mon
nik; 45 koraalbank; 46 niet bevestigd;
47 opening; 48 korte kous; 53 vrucht;
55 idem (afk.); 56 lange; puntige de
gen; 58 uiting van kou; 59 vogel; 61
wijfjespaard; 63 sluitstop in een vat;
64 wijnsoort; 66 diploma; 68 maan
stand (afk.); 70 hoewel; 71 muziek
noot; 73 trekdier; 75 plant; 77 toelage
voor militairen; 81 schandpaal; 83
stad in Engeland; 86 hoofddeksel; 88
recht stuk v.e. rivier tussen twee
bochten; 89 sporepl^nt; 90 schaak
term; 92 nummer (afk.); 93 muziek
noot; 94 soortelijk gewicht (afk.); 95
verbrandingsrest.

Oplossingen onder vermelding van Puzzel 32 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:

Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.

WK-dames

De herkamp om de wereldtitel
bij de dames, een Russisch on
deronsje, is gewonnen door
Loedmilla Sochnenko, een 30-
jarige arts uit Minsk. Zij hield
door wingt in de laatste ronde
gelijke tred, 66, met haar
plaatsgenote, de 16-jarige Je-
lena Altsjoel en verkreeg de ti
tel door de afspraak dët het
SB-systeem van het toernooi
in Sneek doorslaggevend zou
zijn.

Altsjoel nam door winst in de
eerste en vijfde partij twee
keer de leiding, maar verspeel
de die door nederlagen in dë
derde en zesde ronde. Altsjoel
is wel erg dicht bi; de titel ge
weest. Aan remise in de laatste
partij had ze genoeg. En in de
diagramstand, na de 38e zet
van zwart (13-19x9), was de
wereldtitel binnen bereik.

Maar met 39 29-23 nam ze te
veel risico, al is dit niet direct
te zien 39 ...9-13; 40 48-42 7-
12; 41 40-34 6-11; 42 34-30 12-
17; 43 30-24? 14-201; 44 25x14
3-9; 45 14X3 13-19; 46 2x32

.3

.m m m

m m

mmm
i is

8 M m
i n m m
m m m m m
m m m m

m a

A 8 8 3

ALTSJOEL

"19X48; 47 31-28 48-37; 48. 33-

29 en Sochnenko was wereld
kampioene. De jarenlange he
gemonie van Jelena Michai-
lovskaja (titelhoudster sinds
1973) was doorbroken. In
plaats van 47 31-26 verliest
ook 29-24 48x26 19-13 26-3
en dan bv. 38-32 3-21.

In de eerste partij bouwde
Altsjoel een oppermachtige
stelling op. Toch kan Sochnen
ko zich in de stand van het
tweede diagram uit haar neteli-

SOCHNENKO

ge positie redden door de
combinatie 39-33 28x48 27-22
18x27 32x21 26x17 49-43
48x39 34x43 25x34 40x16 en
de overblijvende stand lijkt
niet meer dan remise te bevat
ten.

Sochnenko verzuimde deze
mogelijkheid en koos voor 31
38-33? 12-17; 32 33x22 17x28;
33 43-38 3-8; 34 38-33 11-16; 35
33X22 16-21; 36 27x16 18x38;
37 39-33 38X29; 38 31-27 8-12;
39 37-32 23-28; 40 34 x 23

25 X34; 41 40x29 28x37; 42 36-
31 19x28; 43 31x42 24x33

waarna Sochnenko zelfs zeven
zetten deed alvorens op te ge
ven.

In de derde partij werd het 3
3. In de stand zwart: 3, 6/8,
10/18, 20. 23, 25. 26; wit: 24,
27, 29. 32/40, 42, 43, 45, 48.
49 speelde Altsjoel 21 14-19
waarna volgde 22 33-28 19x30;
23 35X24 3-9; 24 28x19 17-21?
en Sochnenko won door 25 27-
22 18X27; 26 37-31 26x28; 27
29-23 20X18; 28 38-33 13x24;
29 33X2 21-26; 30 2x35 27-31;

31 36X27 9-13; 32 35x21 26x17
moeiteloos.

De blunder van Sochnenko in
de vijfde ronde leek beslis
send. In de stand zwart: 2, 3,
6, 9, 11/13, 15. 18/20, 23, 24;
wit: 27. 28, 30/36, 38, 43, 45.
48 speelde zij de onbegrijpelij
ke zet 29 30-25?? en het was
op slag uit: 29 24-30; 30
25X14 19X10; 31 28x17 30x26;

32 17-12 18x7. Ook nu speelde
Sochnenko nog lang door; pas
op de 45e zet gaf ze zich ge
wonnen.

U heeft gedurende lange tijd
geen double dummy probleem
onder ogen gehad, een pro
bleem dus, waarbij de kaart-
verdelingen van alle handen
als bekend mag worden veron
dersteld en waarbij de leider
moet proberen om, tegen de
beste verdediging, een be
paald aantal slagen te maken.
Dit komt ten dele, omdat over
het algemeen de wat minder
stqrke spelers ze te moelijk
vinden omdat er vaak nogal
wat kennis van de speeltech-
niek is vereist (dwangposities,
coups etc.). Maar in deze re-
genrijke vakantietijd is er
waarschijnlijk wel enige tijd be
schikbaar om zich te buigen
over een fraaie opgave van de
franse expert José Ie Dentu,
die met enig logisch denken

V B86

9 VB 10987
o A V 10

geen

geen *54 3 2
96 5 4 72 n ygeen
0976543 W7U oH B 8

22 ♦V8 6 543
♦A H 10 9 7
OAH
c geen

+AH B10 9 7

Schoppen is troef. West komt
uit met ruiten 5 en noord-zuid
moeten alle slagen maken.

Problemen

Een origineel idee van José
Zuid zal moeten leven van een
aantal hartenslagen om het be
oogde doel te bereiken. De
moeilijkheid is evenwel, dat er
geen harten gespeeld kan wor
den voor de troeven er uit zijn
gehaald, want anders kan oost
troeven. En als er eerst troef
wordt getrokken, heeft noord
geen entree meer om, nadat
hartenaas en -heer zijn geïn
casseerd, de rest van de har
tens te kunnen maken. Zuid
moet dus proberen zijn hoge
hartens kwijt te raken voordat
de laatste troef wordt gehaald.
Hoe doet men zo iets? Op rui
tenaas kan er een weg, maar
hoe zit het met die tweede? De
pointe is, dat zuid die moet af
gooien op een troef van noord.

Een soort dummy-reversal dus.
waarbij het introeven met de
lange troefkleur niet gebeurt
om aan meer slagen te komen,
maar om minder troevën over
te houden dan de dummy.
De eerste slag wordt daarom
door zuid met het aas ge
troefd, waarna noord met troef
aan slacf wordt gebracht. Hier
na wordt weer een ruiten hoog
getroefd, gevolgd door schop
pen 9 voor de boer, opschop-
penvrouw gaat zuids laatste
troef (de 10) weg en schoppen
6 van noord verwijdert de laat
ste vijandelijke troef. Zuid
gooit harten weg en doet dat
ook op ruitenaas, waarna
noord de rest maakt via zijn
hartenslagen. Degenen, die
zuid in de loop van de eerste
slagen, twee hoge klaveren la
ten incasseren, komen ook aan
hun trekken, mits in noord
daarop hartens worden afge
gooid.

Het principe van de oplossing
wordt daardoor niet aangetast.

door

C. J. de Feijter

Computers

Computers

Op de dag dat dit wordt ge
schreven moet nog de laatste
ronde van het laatste IBM-
toernooi worden gespeeld. In
de dertiende ronde wonnen
zowel Karpov als Timman, en
léatstgenoemde staat ny on
aantastbaar op de tweede
plaats, een half puntje achter
de wereldkampioen. Dat Tim
man het toernooi nog wint is al
zeer onwaarschijnlijk, want dan
moet Karpov verliezen en dat
is niet aan te nemen, gezien de
bijzondere vorm waarin hij
vooral deze laatste ronden
speelt. Trouwens het gehele
toernooi, al verloor hij dan
eenmaal (van Ribli). Maar ook
Timman deed het boven ver
wachting! Evenzo Sosonko, die
na twaalf remises eindelijk won
en daarmede ook boven de
vijftig procent kwam. Aan de
staart zit Larsen met 3 V2 pt.,
voor een speler van zijn kracht
een debacle, daarentegen is
het resultaat van v.d. Wiel (een
half puntje méér dan Larsen)
een uitstekend resultaat, ge
zien het feit dat hij voor de
eerste keer in een dusdanig
sterk toernooi uitkwam. Later
geef ik u nog wel enkele par
tijen van dit toernooi.

In de eerste rubriek van juli
vónd u een door de Rus Pen-
zev als inkorrekt gesignaleerd
probleem van Drs. Th. C. L.
Kok uit 1938. De aan de heer
Kok aangeboden ruimte voor
een korrektie van zijn pro
bleem benut hij met de volgen
de verbetering:

Probleem van Drs. Th. C. L.
Kok.

(zie diagram nr. 1).

Wit: Kh1, Tf2, La4. Lh2; pion
nen: b2, b3, c3, d6, e5, f4.
Zwart: Kb7, Da8, Tb8, Lc8;
pionnen: a5, a6, a7, d7, e6, f5,
g4.

De heer Kok toonde nog aan
dat jp de oorspronkelijke ver
sie (dus zonder de witte pion
nen op b2 en c3) er een nog
snellere winst is na: 1. Lg1,
Kb6; 2. Tg2+, Kb7; 3. Tb2, g3;
4. b4„. enz. In de bovenstaan
de verbetering luidt de oplos
sing als volg't: 1. Lg1, Kb6+; 2.

WËi.

A &A:

iiüO 21

Diagram 1.

Tf3+, Kb7; 3. Te3+, g3; 4.
Kg2, Kb6; 5. Te4+, Kb7; 6.
Td4, Kb6; 7. Tc4+, Kb6+; 8.
Tc6+, Kb7; 9. Tc7, mat. Een
„trapsgewijze" beweging van
de toren dus. In de andere va
riant wordt die „trap" beste
gen door de witte koning en
deze zelfde beweging door
twee verschillende witte officie
ren is het thema van dit pro
bleem!

1. Lg1, g3; 2. Kg2. gf2; 3. Kf2,
Kb6; 4. Ke2+, Kb7; 5. Ke3,
Kb6; 6. Kd3+, Kb7; 7. Kd4.
Kb6; 8. Kc4, Kb7;*9. b4. ab4;
10. Ld1, a5; 11. K65, a6 12.
Ka5, Kc6; 13. Lf3, mat. Ik heb
bovenstaande opgave een pro
bleem genoemd, omdat ik me
herinner dat bij de eerste pu-
blikatie erondèr was gezet: Wit
.geeft mat in 13 zetten maar
men zou. het toch eigenlijk ook
wel een studie kunnen noe
men.

Nog eens de
computer!

Naar aanleiding van mijn op
merking in dezelfde rubriek als
waarin die inkorrektheid van
bovenstaande werkstuk werd
vermeld heb ik gezegd dat die
computers het genoegen van
het oplossen van tweezetten
bederven. Hierop haakt de
heer Kok in en toont zich een
fervent tegenstander van die
dingen. Naar zijn inzicht stre
ven die computermensen een
verderfelijk doel na. Namelijk
de vernietiging van de zegen
die het schaakspel de mens
heid biedt. Dat dat doel, geluk-

Diagram 2.

kig, nog bij langena niet be
reikt is, doet niet terzake. Ge
zien de verderfelijkheid van het
doel zou ieder die het schaak
spel is toegedaan eigenlijk ie
dere medewerking aan die
computerij moeten weigeren.
Met het oplossen van proble
men zijn die computers inder
daad al een heel eind (met af
snijding dus van een fraaie tak
aan de schaakboom: oplos
wedstrijden!) Ook van 3-zetten
en zelfs maar met veel „be
denktijd" van eindspelstu
dies. Onlangs kreeg hij het ver
zoek van een schaakvriend die
in het bezit was van een com
puter, dat ding eens met hem
te testen. Hij heeft daarvoor
een tweezet gemaakt, en die
testcomputer kwam niet verder
dan een mat in drie zetten!! Hij
vraagt nu, deze tweezet als
eerste publikatie af te drukken
en er een testproef van te ma
ken tussen bezitters van com
puters. Ik kan er bij zeggen,
dat ik, op zijn verzoek, zelf
deze tweezet heb opgelost, en
dit lukte mij in, schrik niet tien
sekonden! Aan de slag dus,
heren computerbezitters. En
het zou wel aardig zijn, als de
denkhoofden onder de lezers
er ook op zouden willen inha
ken, met vermelding van de
benodigde tijd! En de benodig
de tijd verwacht ik dan ook
van de computers. Mens tegen
machine zullen we het maar
noemen! Hier is die tweezet.
Probleem van Drs. Th. C. L.
Kok.

Eerste publikatie.

(Zie diagram nr. 2).-

Wit: Ra5. Da3, Pc6, Lf7. Pion-

Diagram 3.

I v

nen: a2, b2, c5. d2, d4, g|
h7. d

Zwart: Kh8; pionnen: a^ k
e7, g7, h5, h6. n

Wit begint en geeft mat irj n
(2) zetten! g

En als de lezers dan toch!v
zijn is hier nog oen mini v
om uw spelregelkennis ti b
ten, dat een computer t b
niet kan oplossen: d

C. J. de Feijter. g

(Zie diagram nr. 3). o
Wit: Ke1. Th 1.

Zwart: Kf3, Pf2. 1

uw antwoord. Zwart hee
laatste zet een witte pion j.
geslagen.

Zolang de computers nofli
veel meer zijn dao. leuk j
goed voor beginnende
kers kan ik er wel vredq
hebben, maar stel je eenl
dat mettertijd een compul
beste wereldkampioen f
verslaan en daarmede a)l4_
uit de schaakpap is vei
nen. Dat wordt dan een
keloos iets, en dan ga ik
Kok mee dat is verder
Maar zo ver zijn we nog bi
gena niet al kunnen de rl
lijkheden van een com
stellig nog wel worden
gebouwd. Maar dat een I
groot machientje in de
komst het menselijk bre^
kunnen overtreffen wil
mij nog lang niet in. De tij
.een computer de partijs
^en de komponisten zal vol
streven is nog lang niet daV<

dJj

1

en komt, hoop ik, nooit! (fcc

Het Kanaaleiland Guernsey
heeft twee Europa-Cept-zegels
in omloop gebracht. Een zegel
van 10 p. toont het portret van
generaal Le Marchant. Tot de
krijgsverrichtingen van Le Mar
chant behoort ook een optre
den tegen de Nederlanders in
1793. Een zegel in de waarde
van 13.5 p. toont het portret
van admiraal Lord De Sauma-
rex. Ook deze heeft ondermeer
tegen de Nederlanders ge
vochten. Zijn meest bekende
optreden tegen de Nederland
se vloot was bij Doggers Bank
in 1781. Voor zijn helfdhaftig
optreden tegen de „onzen"
werd Lord de Saumarez be
loond met het commando over
een nieuw schip, de „Tisipho-
ne". De zegels werden in vel
len van 20 stuks gedrukt door
Hello Courvoisier in Zwitser
land.

Het politiekorps van Guernsey
bestaat in zijn huidige vorm
pas 60 jaar. Dat wil niet zeggen
dat daarvóór geen orde en re
gelmaat heerste op het eiland.
Maar daarom moeten we even
terug in de geschiedenis van
het eiland. Reeds sedert de
grijze oudheid is Guernsey ver
deeld in tien parochies of ker
spelen. leder kerspel beschikte
over één ordebewaarder met
ongeveer dezelfde bevoegd
heid als onze veldwachters uit
vroeger tijden. Als gevolg van
de bevolkingsaanwas geduren
de de 19e eeuw, nam ook de
misdadigheid toe. Aangezien

Europazegels van Guernsey

ordebewaarder in die dagen
een onbetaald erebaantje was,
ontbrak het de functionarissen
aan het initiatief tegen de mis
daad krachtig op te treden.
Reden waarom men besloot
het korps uit te breiden met
bezoldigde koddebeiers. De
eerste twaalf „konstabels"
werden in 1853 aangesteld.» De
uitmonstering was gelijk aan
die van de Londense bobbies
en ze stonden onder leiding

van onbezoldigde functionaris
sen. Van lieverlee werd de po
litiemacht op het eiland in de
vorm gegoten zoals men die
thans overal aantreft. Daar het
korps in zijn huidige vorm dit
jaar zestig jaar bestaat, heeft
de PTT van Guernsey drie bij
zondere zegels uitgegeven.
Een zegel van 7 p. toont een
vrouwelijke agent in gesprek
met een kind. Op de zegel van
15 p. ziet men een motoragent
als escorte voor een zwaar
transport. Een lid van de hon
denbrigade in training met zijn
hond is te zien op een zegel
van 17,5 p. De zegels werden
in meerdere kleuren gedrukt
door Waddington in Engeland.
Voor 5 augustus a.s. heeft men
op Guernsey een uit vier zegels
bestaande bijzondere serie op

de agenda staan. Deze serie
heeft als thema „geiten", op
Guernsey wel de „arbeiders
koe" genoemd. De „gouden"
geiten van het eiland zijn be
kend om hun fijne bouw en
hun ruime melkgift. Op Guern
sey ziet men er angstvallig op
toe dat het ras niet degene
reert en men houdt er zelfs een
stamboek op na. Hierin wor
den alle dieren van het ras,
met als kenmerk daarvan de
goudgele vacht, geregistreerd.
De zegels hebben een waarde
van 7 p., 10 p., 15 p., en
17,5 p. en tonen ieder één of
meer van de vertegenwoordi
gers van de trots van Guern
sey. Het drukken van deze ze
gels werd verzorgd door „Im-
primerie Delrieu" te Parijs.
Tot slot voor deze week nu wat
verder van huis, en wel naar
PapoeaNieuw Guinea. Daar
wordt van half juni tot 3 okto
ber a.s. een nationale volkstel
ling gehouden. Dit geschiedt
thans voor de derde keer. De
eerste keer was in 1966 en de
tweede keer in 1971. Deze
volkstelling dient niet alleen
voor de regering, doch ook
voor internationale organisa
ties zoals de Wereldbank en
de Wereld-Gezondheids-Orga
nisatie van de Verenigde Na
ties.

Naar aanleiding van deze ko
mende volkstelling geeft de
postadministratie van Pa
poea—Nieuw Guinea een bij
zondere serie postzegels uit.

Deze serie bestaat uit vier ze
gels in de waarde van 7 t.,
15 t., 40 t., en 50 t. Op de
eerste zegel (7 t.) ziet men een
gezin uit dit land met op de
voorgrond een hand die een
formulier invult. De tweede ze
gel in deze serie heeft een
waarde van 15 t. en als hoofd
motief gestyleerde mensenfi
guren in een cirkel. Naast deze
afbeelding ziet men dan tevens
nog een afgodskop. Vervol
gens in deze serie een zegel in
de waarde van 40 t. Ook hier
weer als hoofdmotief gesty
leerde mensenfiguren, nu te
gen een achtergrond, gevormd
door de landkaart van Pa
poea—Nieuw Guinea. De serie
wordt afgesloten met een zegel
in de waarde van 50 t. Deze
zegel toont een reeks van por
tretten van bewoners van Pa
poeaNieuw Guinea. Tevens
ziet men ook de jaartallen van
de drie achtereenvolgende
volkstellingen. Alle vier de ze
gels hebben als bijzondere
tekst „National Census 1980".
Het ontwerp voor deze zegels
kwam van de hand v^n Ri
chard J. Bates te Picton-Syd-
ney, Australië. De zegels wer
den in meerder kleuren ge
drukt door „The House of
Questa" in Engeland. De vol
gende datum op de uitgifte-ka
lender van PapoeaNieuw
Guinea is 27 augustus a.s. Op
die datum verschijnt een uit
vier zegels bestaande serie
met als onderwep „Rode
Kruis-Bloedtransf usie'

De medewerkers van het
Utrechtse laboratorium voor
ruimteonderzoek zijn bijzonder
tevreden over de resultaten
van het door hen ontwikkelde
instrument aan boord van de
Amerikaanse kunstmaan Solar
Max: Deze satelliet vliegt op
een hoogte' van 550 kilometer
in een baan om de aarde, ten
einde de zonnevlammen te be
studeren. Tot nu toe zijn met
het instrument 800 zonnevlam
men waargenomen. De Solar
Max is een gezamenlijk project
van de VS en enkele Europese
landen. De satelliet is op 14 fe
bruari van dit jaar gelanceerd
van Cape Canaveral in Florida.
Solar Max heeft zes instrumen
ten aan boord. Het belangrijk
ste is de zogenaamde HXIS
(hard x-ray imaging spectro
meter) die de röntgenstraling
van de zonnevlammen waar
neemt en in foto's vertaalt. Dit
apparaat is ontwikkeld en
gebouwd door het Utrechtse
laboratorium in samenwerking
met de Universiteit van Bir
mingham, Philips en Fokker.
De tot nu toe binnengekomen
foto's zijn van uitstekende
kwaliteit, maar het is nu nog
niet mogelijk om wetenschap
pelijke conclusies uit de thans
beschikbare gegevens te trek
ken. Dat vergt namelijk enige
maanden werk.

De waarnemingen zullen nog
het gehele jaar worden ver
richt. De zon is thans namelijk

op het hoogtepunt van zijn ac
tiviteit. Misschien wordt het
onderzoek ook nog volgend
jaar voortgezet, als de zon-
neactiviteit begint af te nemen.
Een hoogtepunt in de zonne
vlammen komt eens in de elf
jaar voor.

Een zonnevlam is een plotse
linge omzetting van energie,
die is opgeslagen in een mag
neetveld, in andere vormen
van energie. Hoewel zonne
vlammen al zo'n honderd jaar
worden waargenomen en be
studeerd. is het nog steeds
niet duidelijk wat voor proces
sen er zich afspelen.
Zonnevlammen zenden rönt
genstraling uit, die evenwel
door de aardse dampkring
wordt tegengehouden. Het is
dus alleen in de ruimte moge
lijk om deze röntgenstralen te
bestuderen. Het Nederlandse
instrument in de Solar Max
vangt de röntgenstraling op en
stelt daarvan foto's samen.
Een dergelijk instrument is nog
nergens ter wereld ontwikkeld
en het neemt dan ook een ui
terst belangrijke plaats in de
apparatuur van de Solar Max

Wandelendenier

De wandelende nier was vroe
ger een vrij veel voorkomend
verschijnsel. Een wandelende
nier wandelt niet door het li
chaam, zoals de omschrijving

Zonnebespiede^
werkt heel goedjj

verkeerdelijk doet vermoj
maar heeft alleen een
grote bewegelijkheid, w£
toe leidt dat bij het sta£
nierslagader wat
wordt. Zodoende wordf
bloedtoevoer naar de"
enigszins belemmerd. Om
zijn werk, namelijk het filljJ
van het bloed goed te ku3j
doen, is de nier geneigd Opj
bloeddruk te verhogen
voldoende bloadtoevoer
randeren.

Dr. De Zeeuw, onlangs
Rijksuniversiteit in Grorf
gepromoveerd tot doctor^
medicijnen, is overigen$or
mening, dat de bewegelijk
van de wandelende nier^
uitsluitend de oorzaak isOÏ
bloedvatvernauwing en n

I 6i'v

mee van te hoge bloe<.(
Ook de speelruimte, dl]
nierslagader de nier

speelt een rol. Is de nie#(
ader lang genoeg, dan M]j(
nier er niet aan trekken. m
Dr. De Zeeuw heeft een rrt0f
de ontwikkeld om veran „a
gen in de doorbloeding v *v
nieren afzonderlijk te nj20
Deze methode heet de R n.
um/kryptonmethode en
als voordeel dat zij uitw
kan worden toegepast
nig belastend is voor ar
tiënt. De methode is ee(s£,
langrijke stap op weg naa^
eenvoudige manier om 1
bloeddruk als gevolg v«
wandelende nier op te s|

kt