Para -m edisch e ui tzen db urea us zullen moeten verdwijnen Koersen aandelen in de verkeerde hoek Autofabrikan ten trekken bij EG aan de bel over Japanse import Beurs uan Amsterdam WCONOMIE LEIDSE COURANT VRIJDAG 4 JULI 1980 PAGINA .17 lederij optimistisch 7 ver kansen hovertaxi OTTERDAM Rederij Zwaans en Van le Heuvel uit Dordrecht is optimistisch iver de levenskansen van haar laatste winst: een kleine hovercraft die in de 'tterdamse haven gaat dienstdoen als itertaxi. Na de eerste berichten ove het project is de r ego rederij bedolven onder reacties, vooral uit het bedrijfsleven, aldus directeur A. Broekhui- "hen. Via een Antwerpse importeur heeft de Oni |rederij bij het Britse bedrijf Pindair een ho- ercraft gekocht. Zwaans heeft een optie ge ien op nog vijf luchtkussenvaartuigen van type Skima-12. De „zwevers" zijn goed snelheden tot zeventig kilometer per juur en bieden plaats aan twaalf personen. De ij gf /jeigenaars rekenen ongeveer 250 gulden voor U wa(fen ^«df uurtje „watertaxiën". De vaartuigen ^kosten drie ton per stuk. komPn 1°°P van de zomer moet het watertaxi- ^^bedrijf gaan draaien. Het wachten is nog ra, ^toestemming \rd de scheepvaartinspectie 'het Rotterdamse havenbedrijf. of 2U BRUSSEL - De Europese Commissie en de negen lidstaten van de Europese Gemeen schap dienen een onderzoek in te stellen naar de forse uitbreiding van de Japanse export van personenauto's naar de EG. Dit is de strekking van een brief van het Co mité van Autofabrikanten in de Europese Ge meenschap (CCMC), die is ondertekend door de voorzitter van het CCMC, Michael Edwar- des van British Leyland. Volgens Edwardes is de groei van de Japanse autoverkoop in de EG mogelijk strijdig met de beginselen van de GATT, de Algemene Overeenkomst inzake Handel en Tarieven. De brief verwijst naar de groei van het Japan se aandeel op de Britse, Westduitse en Neder landse automarkt. In Groot-Brittannië wisten de Japanse autofabrikanten hun marktaandeel de vorige maand te vergroten tot 13,8 procent vergeleken met een marktaandeel van 10,9 procent in juni 1979. In de Bondsrepubliek groeide hun marktaandeel van 5,6 tot 10,1 pro cent en in Nederland van 19,5 tot 29,2 procent. Deze zorgwekkende ontwikkeling moet wor den gezien in samenhang met het groeiende tekort op de handelsbalans van de EG-landen met Japan en in het licht van de toenemende werkloosheid in de gemeenschap. De waarde vermindering van de yen, met bijna twintig procent in de afgelopen anderhalf jaar, maakt de Japanse auto stukken goedkoper dan de Eu ropese produkten, zo staat in de brief. In de Europese Gemeenschap zijn vorig jaar 606.000 personenwagens uit Japan ingevoerd. De Europese export naar Japan beliep welge teld 38.000 stuks. Dat vraagt om een nader on derzoek door de EG, aldus de brief. Westduitse handelsbalans holt nu ook achteruit BONN Ook de Westduitse handelsbalans begint nu sporen te vertonen van de afne ming van de economische bedrijvigheid in de meeste Westerse industrielanden, zo blijkt uit cijfers die het ministerie van economische zaken in Bonn heeft ver strekt In april was er nog een overschot van 1,1 miljard mark maar in mei is dat ingezakt tot 297 miljoen mark. Het tekort op de lopende rekening van de Westduitse betalingsbalans is in mei afgeno men tot 1,4 miljard mark (voorlopig) vergele ken met een nadelig saldo van twee miljard in april. De lopende rekening omvat de goe derenhandel en de „onzichtbare" handel (dienstverlening, verzekering, kapitaalver keer enz). De eerste vijf maanden van het jaar leverden een tekort van negen miljard (in '79 plus drie miljard). delgen rrezen io i Nederlandse ttj nt Jardgassjeiks en n^an onze corresPondent Mare iromi Koninck) tRUSSEL Belgie, dat f er °°r een kwart van hele nergie-voorziening is aan gewezen op Nederlands ardgas, is bang dat ons knd een voorbeeld zal ne- ken aan de Arabische olie- jeiks en een zeer forse .jrijsverhoging voor de jluchtige delfstof zal door- loeren. De onderhandelin- 3n over een prijsverhoging 7Pfjie in oktober aanstaande olgens het contract tussen naakr Nederlandse Gasunie en rfrjet Belgische Distrigas mag Jpgaan, zijn in Brussel in ij"°u ^ePste f?eheim begon- pt iFn' lelgisch minister van Econo mische Zaken Willy Claes, die fFAlw ^er e*2en beweging vrees had uitgesproken dat ■üe gasprijs het niveau van de PHHeprijzen zou gaan aannemen /•l ïïieft een hoge Nederlandse ^Hiiegatie ontvangen voor een inleidend gesprek", dat door /ill<£en ser'e concrete onderhan- nlltaeJingen zal worden gevolgd, kw ogs^ehalve dankzij deze vroegtij- bew^ige uitspraak van minister llozepaes, staan de Nederlandse l sunderhandelaars als gevolg boefan de onzekerheid over de 'ier tjdige beschikbaarheid van landklgerijns aardgas. Belgie heeft >naflr evenals Nederland een nigejontract afgesloten met de Al- gevderijnse gasexploitant Sona- oornpach voor 5 miljard kubieke iter neter per jaar. In Zeebrugge is die en aardgas-terminal in aan- ekiijouw die al over twee jaar het ïitsofoeibare Algerijnse gas zal ovepoeten kunnen ontvangen. De jn Algerijnse voorkeur om alsnog ,t irjot vervoer per pijpleiding he Iver te gaan dreigt tot een Aflbreuk" in de Belgische gas- de Joorziening te leiden, omdat n jaiontractueel met Nederland jkhden vermindering van de gas- daai«vering vanaf 1982 is vastge- kijlegd. Die leverantie bedraagt sle ijiu nog per jaar zo'n 14 miljard k kubieke meter. ik q Agfolgens hetzelfde Nederlands- In «Belgische contract mag ons t zand om de vijf jaar een gron- )de lige aanpassing van de aard- aiedjasprijs bedingen bovenop de d, )ormale halfjaarlijkse indexe- op tingen. De Belgen rekenen er n ol op dat het ditmaal om een lootyrijsstijging van zo'n 30 pet zal nilitjaan hetgeen voor de econo- in hie een miljardenklap zou be- itie jekenen. Nederland zal onder- e kpeer aanvoeren dat de „ge en ieeltelijke aanpassing aan de ninilieprijzen" in het contract als buiieginsel reeds is opgenomen. "i. hi J; !n de prijs van een vat ruwe lie is op de wereldmarkt in 7 en jaar tijd met liefst vijftig n >ct gestegen. Ook een EG land ene ls Engeland blijft daarbij in or ijn verkoopprijs voor Noord- Ven eeolie niet achter. Bovendien Agi taat ook ons land voor de in roodzaak duur aardgas uit Al- -•ï [erije te gaan betrekken, nu 'eri, le aardgasvoorraad van Sloch- èren begint te slinken. In Italië kost liter benzine U75 ROME - Met ingang van heden kost de benzine in Italië 750 lire per liter, on geveer 1,75 gulden. Dit be sluit is onderdeel van een aantal maatregelen die de i Italiaanse regering over weegt om de inflatie, op het ogenblik 21 procent, terug te dringen. De prijs verhoging met vijftig lire per liter is de zesde binnen een jaar. Vorige maand werd een liter benzine twintig lire duurder. DIRECTRICE VAN HAAGS VERPLEEG- TEHUIS.COMMERCIE BEDREIGT CONTINUÏTEIT IN ZORG VERLENING Vaste krachten in verpleegtehuis tóch beter. DEN HAAG De commerciële uit zendbureaus in de gezondheidszorg moeten verdwijnen. Daarvoor in de plaats moeten er uitzendbureaus zonder winstoogmerk komen met een beperkt aantal uitzendkrachten. Op deze manier kan een einde wor den gemaakt aan de praktijk dat in veel verpleeghuizen van de grote ste den in het westen van het land, voor het merendeel uitzendkrachten ter beschikking worden gesteld voor vaste functies. Tot deze conclusie komt mevrouw A. Gardenier-Stip hout, verpleegkundig directrice van de Eshoeve in Den Haag. Zij maakte in het kader van de cursus Zieken- huisbeleid een scriptie over „De uit zendkracht in het verpleegtehuis". Mevrouwe Gardenier noemt het een ongewenste situatie dat uitzendkrach ten moeten worden ingeschakeld voor vaste functies. In het westen van het land zijn in de verpleeghuizen inleen- percentages van twintig procent geen uitzondering. Er zijn zelfs verpleeghui zen die met 45 procent uitzendkrachten werken. Aanbod van die krachten is er meer dan genoeg. Omdat het werken met uitzendkrachten van commerciële bureaus hoge kosten met zich mee brengt. ziet mevrouw Gardenier in een beperking van de commerciële uitzen darbeid een mogelijkheid de jaarlijkse stijging van de kosten in de gezond heidszorg terug te dringen. Harde cijfers over de extra kosten die het gebruik van uitzendkrachten met zich meebrengt, heeft zij niet. Het mi nisterie van Sociale Zaken wilde die niet ter beschikking stellen. Maar dat uitzendkrachten duurder zijn dan vast personeel staat vast. Berekeningen heb ben aangetoond dat boven het bruto uursalaris van de uitzendkracht door gaans circa 100 procent toeslag in de ta rieven wordt verwerkt. Kostenvergelijkingen van het non-pro- fit uitzendbureau Savaz (stichting ar beidskrachten voor Amsterdamse zie kenhuizen) laten volgens mevrouw Gardenier zien dat het voor de gezond heidszorg raadzaam is op beperkte schaal landelijk, regionaal of ten. Naast preciese kostenberekeningen zijn er ook geen cijfers bekend over de mate waarin, gesplitst naar bedrijfstak, gebruik wordt gemaakt vart uitzend krachten. Wél weet Mevrouw Garde niers dat in de gemeentelijke verpleeg- en verzorgingstehuizen in Den Haag in 1978 lieft 21 procent van de loonsom werd uitebtaald aan auitzendkrachten. In aanmerking nemend dat de uitezen- darbeid voornamelijk wordt verricht in de lagere en laagst betaalde functies, toont dit cijfer aan welk 'n hoge vlucht de uitzendarbeid in de gezondheidszorg heeft genomen. Per 1 januari van dit jaar hielden 75 uitzendbueraus zich bezig met medisch en paramedisch personeel. Een groot deel van de buraus had filialen in vrij wel alle grote steden. Naar de mening van de verpleegkundig directrice van De Eshoeve past het tij delijk en ad hoe werken niet in de zorgverlening van een verpleegtehuis. „De kwaliteit van de zorgverlening is onder meer afhankelijk van de conti nuïteit", schrijft zij. De vermindering daarvan is volgens haar een van de ne gatieve aspecten van de uitzendarbeid in het verpleegtehuis. Andere nadelen zijn volgens haar: •Onvoldoende beschikbaarheid tijdens de feestdagen en de vakantiepiek. •Onvoldoende inzetbaarheid van uit zendkrachten. Er kan niet voldoende op hen gerekend worden, vooral ten aanzien van nacht-, weekend- en avonddiensten. •Tijdrovend met betrekking tot veer- vuldig inwerken. •Tegenwerking bij het democratise ringsproces. Uitzendkrachten hebben in het algemeen geen zitting in overle gorganen. •Minder betrokkenheid bij het wel en wee van het verpleegtehuis. •Spanningen tussen vaste medewerkers en uitzendkrachten. •Vergrijzing van het aantal vaste me dewerkers. Jonge krachten werken bij voorkeur via een uitzendbureau. •Verstoring van het exploitatiebudget, wat dikwijls lijdt tot vermindering van mankracht. Mevrouw Gardeniers noemt echter ook een aantal positieve aspecten. Een voordeel'van uitzendkrachten is dat zij op korte termijn beschikbaar zijn. Met uitzondering dan van de al genoemde? zon- en feestdagen en de vakanties. Ook hebben uitzendkrachten vaak fris- sie ideeën, hetgeen verstarring kan voorkomen. Het feit dat er geen opzeg termijn bestaat, kan voor het verpleeg tehuis positief zijn bij onvoldoende functioneren en als het gaat om „echt" tijdelijk werken. Ook is het voor het verpleeghuis voordelig dat alleen ge werkte uren worden uitbetaald. Dok tersbezoeken en dergelijke komen voor rekening van de werknemer. Tenslotte zijn bij het werken met uitzendkrach ten de „overheadkosten" minimaal: geen werving en selectie, geen keurin gen, geen loopbaanbegeleiding. De voor- en nadelen afwegend komt mevrouw Gardenier tot de conclusie dat het aanbeveling verdienst comer- ciële uitzendarbeid in de gezondheids zorg te verbieden. Daarvoor in de plaats dienen bureaus zonder winstoog merk te komen, met een beperkt aantal uitzendkrachten. AMSTERDAM De zo- raerslapte op de Amster damse effectenbeurs is nu goed te merken. Voor zover er beweging in de aandelen koersen zit overheerst de af brokkelende tendens. Dat patroon zal zich de komende tijd wel voortzetten, hoewel de positieve ontwikkeling op de Amerikaanse effecten- markt voor tegenwicht kan zorgen. Begin deze week neigde Wallstreet omlaag te gaan, maar later in de week zorgde een verdere daling van de korte rente voor koerssteun. Toch bestaat de indruk dat de vaart in de snelle rentedaling in de Ver enigde Staten er een beetje uit raakt. Bovendien kun nen in de loop van deze maand de bedrijfsresultaten over het tweede kwartaal worden verwacht. Die cij fers zullen vermoedelijk on gunstig afsteken bij die over de eerste drie maanden, om dat de recessie in het afgelo pen kwartaal zich duidelijk heeft gemanifesteerd. Enke le bedrijfssectoren uitgezon derd, worden in het alge meen lagere kwartaalcijfers verwacht. De vraag is hoe de Amerikaanse beurs hierop zal reageren. De commenta ren van Amerikaanse beur- sanalysten verschillen nogal van inhoud. Sommigen ver wachten, dat de beurs na een kortstondige tamelijk felle reactie de opmars zal her vatten. Andere menen, dat na een langdurige koersstij ging de markt rijp is voor een gezonde correctie, zoals dat in beurskringen heet. In Amsterdam gaat de interes se nog altijd uit naar de obliga- tiemarkt. Gelokt door de rela tief lage inflatie, de vaste gul den en de hoge rentevergoe ding tonen met name buiten landers nog steeds belangstel ling. Na drie 10,25 procent o- penbare leningen kondigde Slavenburg's Bank een 11 pro cent lening aan. Het gaat om kapitaalobligaties, die een looptijd hebben van 20 jaar. Op deze obligaties wordt ge woonlijk meer rente vergoed dan op gewone obligaties. In het lusteloze stemmings beeld viel het tegenvallende bericht van het aannemings concern Volker Stevin rouw op de maag. De aanzienlijk la gere winst, die voor 1.980 in het vooruitzicht wordt gesteld, deed de koers op één dag op een nieuw laagtepunt van het jaar belanden. Daarna volgde een herstel tot ruim 46,-. Per saldo stondén de andere grote bouwaandelen deze week eveneens onder druk. Het hui dige beursklimaat nodigt ken nelijk niet uit om op kwaliteit te letten. De noteringen van de kleinere binnenlandse geo riënteerde aannemingsmaat schappijen bewegen zich al ge ruime tijd in dalende richting. De problemen op de huizen markt zijn daar debet aan. Ten opzichte van de hoogste koer sen van vorig jaar laten de meeste bouwfondsen opmer kelijke koersverschillen zien. Zo is het aandeel Bos Kalis 28 procent minder waard gewor den, Hollandsche Beton Groep moest 44 procent afstaan, Bre- dero verloor eveneens 24 pro cent en Volker Stevin gaf maar liefst 55 procent van de hoogste koers van 1979 prijs. Toch is de gang van zaken bij deze vier ondernemingen re delijk tot gunstig. De medede ling van Volker Stevin toont echter duidelijk aan, dat aan nemen een riskante bezigheid zijn aktiviteiten breed heeft gespreid. Papierfabriek Van Gelder blijft op een zorgelijke wijze in het nieuws. Niet voor niets zakte de koers begin deze maand onder de 11,-. De me dedeling in de jaarvergadering dat over het eerste halfjaar een verlies is geleden van 50 55 miljoen gulden stimuleerde de verkoop van aandelen Van Gelder. Dat verlies is al even veel als in heel 1979 werd ver loren. Hoewel de tweede helft van het jaar minder slecht zal worden, is het duidelijk dat dit jaar een recordbedrag wordt verloren. Ook 1981 zal verlies gevend worden, terwijl voor 1982 een positief resultaat tot de mogelijkheden behoort. Het is vooral de courantenfabriek in Renkum, waar tot voor kort ernstige aanloopproblemen be stonden. De situatie bij Van Gelder vraagt om een funda mentele en diepgaande aan pak. Ondertussen heeft de Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI) aktie tegen het papier concern ondernomen. Deze stichting heeft grote twijfels over het voortbestaan van Van Gelder en eist een liquidatie balans in de jaarstukken. Vol gens de stichting hebben be langhebbenden geen juist in zicht in de werkelijke situatie. Vorige maand heeft de Ameri kaanse grootaandeelhouder Crown Zellerbach zijn belang van 50 procent in de eens Ko ninklijke Van Gelder afge schreven. Verder wordt een beperkt deel van de aktivitei ten overgedragen aan de han delsonderneming Van Dorp in 's-Hertogenbosch. Het gaat om é,e produktie van en de handel in schrijfwaren, een overigens winstgevende aktiviteit van Van Gelder. De andere grote papieronder- lijk, wanneer de betere ver neming in ons land, Koninklij- wachtingen die voor 1980 in ke Nederlandse Papierfabrie- het vooruitzicht zijn gesteld, ken (KNP) .staat er heel wat worden waargemaakt en zich beter voor. Deze onderneming geen tegenvallers voordoen, inmiddels bevrijd van de Bestuursproblemen zijn er ook bij de nog jonge onderneming Holland Sea Search. De enige directeur legt zijn functie neer wegens verschil van inzicht met de commissarissen. Deze onderneming houdt zich bezig met de opsporing en winning van olie en gas op de Noord zee. Die werkzaamheden be perken zich tot het Nederlands deel van het Continentaal Plat. Al jarenlang worden gunstige verwachtingen ge koesterd, maar winst is sinds de oprichting in 1972 nog niet loodzware Okto-last, i geen ondernemersrisico meer wordt gelopen. In deze vouw- dozen-kartonfabriek in Gro ningen, die met overheids steun is opgericht, had KNP een belang van 51 procent. Under het Ukto-avontuur is inmiddels een streep gezet. Daardoor kon KNP 1980 met een schone lei beginnen. Over het eerste halfjaar wordt een hoger resultaat verwacht dan in dezelfde periode vorig jaar. Een sterk punt van KNP is, dat de produktie vooral bestaat uit kwaliteitspapier. land Sea Search is gebrel voldoende financiële middelen Het jaarverslag van de Rij- om de zeer kapitaal-intensieve wielfabriek Unikap laat nog boorwerkzaamheden te ver- enige tijd op zich wachten, richten. Vooruitlopend op die publika- Ook het jaarverslag van door Unikap meegedeeld, scheepsbouwer Van der Gies- dat vorig jaar een verlies is ge leden van ongeveer 3 miljoen gulden. Dat is een forse tegen valler, want in het jaarverslag 1978 was de inhoud van het hoofdstuk vooruitzichten moedgevend en werd zelfs een verbetering van het resultaat mogelijk geacht. De zware strop van vorig jaar werd vooral in de tweede hélft gele den. Over de oorzaken van het geleden verlies hult Unikap zich nog in stilzwijgen. Daaro ver zal het jaarverslag ophel dering moeten geven. Inmid dels is wel een diepgaand on derzoek begonnen. Ook op be stuurlijk niveau zijn er proble men gerezen. De directeur is in maart al opgestapt en een interim-directie heeft het róer overgenomen. De koers van dit rijwielfonds is ondertussen punt van dit jaar, beland. Een herstel is moge- 7m i-De Noord is nog niet schenen. Dat houdt verband met het overleg met de over heid om de financiële steunre gelingen te versoepelen. Uit de inmiddels vastgestelde jaarre kening blijkt, dat het verlies vorig jaar is gestegen van 10 miljoen gulden tot ruim 20 miljoen gulden. Het bedrijf is voor dit jaar redelijk van werk voorzien, terwijl op de scheepsbouworders geen ver dere verliezen meer worden verwacht De koers van het aandeel heeft in 1980 al op merkelijke schommelingen la ten zien. Eind februari stond de notering nog op ƒ87,-, ter wijl eind mei 154,- werd ge daan, voorlopig de hoogste koers van het jaar. De laatste tijd is de notering weer op de terugtocht. Midden deze week verwisselde het aandeel op i eigenaar. hoofdfondsen Amev 82.7C Amro-bank 65,3C Dordtsche petr 207)ec Dordtsche pr 204.6C Elsevier-NOU 220,OC Gis? Brocades 266C Heineken ss.&c 293.50 Nedlloyd Gr. 85.9« 83.20 NMB 231.41 65.40 Ogem Holding 10.1i 86,00 Pakhoed Holding 39.5 Pakh. Hold, cert 37.3 207,30 Philips '8.2 50,80 ver BerVNU overige aandelen ADM-Beheer d Rubber d Rijt. t. Brouw. L Verf Am SI. I?dam Audet BaKasl-N Batenburg Blydenst C Bols BorsumlJ W Cindu-Key Dell My kJ 5 pet pr Gel. Delft c Gelder cerl Geld. Tram Gerofabr Geudsmlt Hagemeljer Hero Cons. Hoek s Mach Ho'lec Slot koers 2-7 koers 3-7 65 50e Ma*wen P8tf" 192.00 252.09 Metaverpa 107.00 Moeara Fn 335ioO 162.00 Mljnb* W. 70200 170 00e Naarden 15,20 NBM-Douw J2.00 Nedap 156,00 60.30 Ned. C red iet 5690 402.00 NEFIT 1060!00 51.30 Ned. Scheep 193,50b 106,00 Ned. Sprlngsl. a GB 86,00 Nijverdal 57.31 Por cel. Flee 255.0 in'an 11'nn R om men holt. 275 5! 2250 2200 BI|n-SchekJe 40>i p, 2j2'S Sarakreek 43 50 45 50 Schev. Expl. i[-|i ift'in .«'en Schlumberger 1150,0 178 00 160 00 Schok bel on 30oio 1:1" 1:1 SS. «'a 24 90 25 00e lntemat- 32)61 300)00a 32,50e 33,20 Telegraaf 66.81 Textiel TW. 45.0 Tllb. Hyp.bk. 116,0 fxBft ™b Watert. 428 00 422 00 Tw Kato®M" 219.0 110000 110000 UnUt"p 125)20 ïi nn V.d. VUet-W 40.00a ,2! nn ?^'99 Ver. Glasf. 3 Gem. Bez. 32,0 1 rvi Wegener Ton Wesaanen 3 50 «en Wyer» 300 8490 80 H" 6,00e 116)70 Alg. Fondaenb. 4.50 35,10 Alrenta 2)00 282)00 America Fnd 0.30 81.00 Aad. Belegg. O 3.40 24.30 Blnn. Belt. VG 55.30 30.20 Tokyo PH(S) 113.0 Wereld hav. 101.70 obligaties i 79-89 1 75 1 78-93 i 78-86-2 j 72-97 3 00 ld (tb* 300 ïd Grb 48 8.75 ld 70-95 8)75 ld 77-02 8.00 M 71-98 300 ld 75-00 7)80 ld 73-98 7.50 ld 72-97 7.25 kl 73-96 7.00 ld 681-91 t0O M 66-U 41.20 41.20 102)70 102)70 99)50 99)50 98.20 98.40 beurs van New York 33 3/4 34 28 1/2 27 3/4 27 7/8 31 1/2 Can.^ac 3 1/2 U.S. Steel 8 Uniroyal 3 3/8 Un Brands Westing house 37 7/8 19 5/8 buitenlands geld

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1980 | | pagina 17