Cambodja wil toeristen terug in Angkor- tem peil
Met dank.
£cïcUc6otï/üi/nt
van de meer dan 65 mooiste slaapkamers
uit heel Europa
tp boeken
AC/DC: laten we
HARD zijn voor eikaam
Jos van der Kooy verslaat Langeveld
Vermageren?
helpt u!
PAGINA
Haarlemse Orgelmaand
KUNST LEIDSE COURANT
VRIJDAG 4 JULI 1980
Vocalisten
concours
Den Bosch
DEN BOSCH Het Interna
tionale vocalistenconcours
1980 zal in Den Bosch worden
gehouden van 30 augustus tot
en met 6 september. De in
schrijving voor de internatio
nale kandidaten is inmiddels
geopend. Al naar gelang hun"
belangstelling kunnen zij mee
doen in de categorieën oratori
um, opera of kunstlied. Er be
staan ook dit jaar weer drie
stijlperiodes, te weten compo
nisten geboren of gestorven in
16e, 17e of 18e eeuw, compo
nisten gestorven na 1800 of
nog in leven zijnde en niet be
horend tot de derde periode,
die dan bestaat uit de moder
nere componisten, die vandaag
de dag en vogue zijn.
Ook voor dit concours is een
internationale jury samenge
steld. Daarvan is benoemd tot
voorzitter Lode De vos uit Bel
gië. Voor Nederland zitten in
deze internationale jury Max
van Egmond en Erna Spooren-
berg, uit Frankrijk komt Mady
Mesplé uit Spanje Emilio Nu
nez, uit Hongarije komt Jo
seph Simandi, uit de Duitse
Bondsrepubliek komt Hertha
Topper en uit Engeland ten
slotte Alexander Young.
Ook dit jaar zal de prijs van de
stad Den Bosch slechts worden
toegekend aan die zanger of
zangeres die naar het oordeel
van de jury inderdaad boven
alles uitstijgt. In elke stem
soort is bovendien een eerste
prijs beschikbaar en zijn er
tweede prijzen, terwijl de win
naars een gezamenlijk optre
den krijgen begeleid door het
Brabants orkest, een slotcon-
cert waarvan opnamen voor
de radio zullen worden ge
maakt
WATERINGEN De act
i de hardrock-groep
AC/DC mag langzamerhand
als bekend worden veron
dersteld. Keiharde beton-
rock met de in het oog sprin
gende sologitarist Angus
Young in de hoofdrol, die in
een kostschooluniform met
korte broek onafgebroken
over het podium rent of zich
op de schouders van de zan
ger tussen het publiek be
geeft. Tijdens deze fratsen
zorgt hij door middel van
een draadloze gitaar ervoor
dat het aantal decibels vol
doende op sterkte uit de ge
luidsboxen blijft komen. On
danks deze voorspelbaar
heid kon het optreden van
deze „zware jongens" gister
avond om meer dan één re
den interessant zijn. Niet al
leen hadden ze een nieuwe
zanger, Brian Johnson,
maar ook zouden nummers
worden gespeeld van de op
stapel staande elpee „Back
in Black".
De Velo-sporthal in Wagenr^?
gen was het eerste doel vf"1^1
AC/DC tijdens een korte toi?ut<
nee door Nederland. Dat d«P5ïl
ruimte zich minder goed le^?*}
voor de muzikale uitbarstP01
gen van deze Australisd23"'
heavy metalgroep bleek ov«yan
duidelijk: het geluid kwam r?n
een boemerang terug. Larti®1
dan was aangekondigd kwj*fn
de vijfmansformatie op het !**an
neel, het was toen al tien urwe'
studio-elpees
we album. Angus Young hj/f*?
nog één verrassing voor z
fans in petto: tijdens een stri
.tease liet hij zijn broek zakktg^
Voor de rest maakte het optooi
den weinig verschil met de U&*
toen de inmiddels overletl
zanger Bon Scott nog deel iWC
maakte van de groep. AC/I^ïa]
blijft een attractie voor
hoorgestoorden. waa
TOM VAN RlJSWIdJoi
XV*
Moeite moet beloond worden. k r,-v
Daarom deze onmisbare paraplu met ik/
krante-dessin voor u als u de moeite
doet een nieuwe abonnee aan f™
te brengen voor deze krant, j
noteer m.i.v
abonnee van de Leidse Courant
als nieuwe
Postcode/Plaats
Betaald wordt per maand (automatische afschrijving!*
per kwartaal ^jgg
Stuur mij als dank voor de moeite
een leuke paraplu met krante-dessin.
Postcode/Plaats-
T elef oon
Stuur deze bon in open envelop - geen postzegel
plakken - naar: Leidse Courant,
Antwoordnummer 349, 2300 VB Leiden.
IN FEITEN DE BESTE
ANGKOR De Franse presi
dent Charles de Gaule is hier
met veel eerbetoon ontvangen,
Jacqueline Kennedy is hier
gefotografeerd op de rug van
een olifant. De tempels van
Angkor zijn ook bezocht door
tienduizenden anonieme toe
risten die hier 's avonds tradi
tionele Cambodjaanse dansen
uitgevoerd zagen. Dit was ech
ter voordat de eeuwenoude
monumenten werden gesloten
tengevolge van de revolutie
en oorlog die uitbrak in Cam
bodja. Nu is de Cambodjaanse
regering van plan de toeristen
weer naar Angkor terug te ha
len. Er loopt reeds een jonge
man op het terrein met een ca
mera. Het ziet er echter naar
uit dat het nog jaren kan du
ren voordat hij veel klanten
heeft
Cambodja heeft dringende be
hoefte aan buitenlandse valu
ta. Dit, gecombineerd met het
verlangen het door Vietnam
gesteunde regiem een wettig
aanzien te geven in de ogen
van de wereld brengt het land
ertoe het toerisme te stimule-
Door de volkomen verstoorde
infrastructuur van het land en
de internationale politiek ziet
het er voorlopig naar uit dat
de bezoekers aan de tempels
beperkt blijven tot vips, dele
gaties uit landen van het Sow-
jet-blok, journalisten en de
weinige Cambodjanen die zo
gelukkig zijn de reis te kun
nen betalen.
De regering onderneemt mo
menteel pogingen toeristengid
sen te werven en op te leiden
evenals de weinigen op te spo
ren die zijn overgebleven uit
de tijd voor 1970 toen Cam
bodja in de oorlog werd ge
stort. De autoriteiten verkla
ren dat de meesten van de 30
gidsen bij de tempels zijn ge
dood of naar het buitenland
gevlucht.
De Angkor Wat tempel, eens trekpleister voor toeristen uit de gehele wereld.
heidsbekledere, het plaatselij
ke partijkader en de Vietna
mese adviseurs.
Buitenlanders wordt voor een
overnachting een bedrag van
zo'n 20 gulden gerekend. Zij
kunnen ook in buitenlands
geld betalen. Degenen van de
oude staf die het oorlogsge
woel hebben overleefd, zijn
weer begonnen met het berei
den van goede Franse en
Cambodjaanse maaltijden.
Sommigen zal echter mis
schien de eetlust worden ont
nomen door militaire escortes
die gewapend met ak-47 gewe
ren door de eetzaal rondlopen.
Vorig jaar september werd
Keo Pich aangesteld als cura
tor van de honderden monu
menten waarvan sommige da
teren uit de negende eeuw. Hij
is begonnen met de eerste her-
stelwerkzaamheden aan de
aangetaste tempels. Een kleine
ploeg van arbeiders, met aan
net hoofd de 36-jarige archeo
loog is momenteel bezig vier
van de belangrijkste monu
menten van onkruid te ont
doen.
Dit is de Bayon die vele torens
telt, het paleis in de oude stad
van Angkor Thorn, de op de
top van een heuvel gelegen
tempel van Bachen, die on
langs werd ontruimd door de
Vietnamese troepen en Ang
kor Wat, het massieve uit de
twaalfde eeuw stammende ge
bouw dat de vorm heeft van
de hindoe-kosmos.
In Angkor komen is een groot
Erobleem, slechts 31 landen en
evrijdingsbewegingen, de
meeste uit het Russische
kamp, erkennen het bewind in
Phnom Penh. Het is dus niet
gemakkelijk een visum voor
Cambodja te krijgen.
Er is geen vaste luchtverbin-
ding tussen de hoofdstad en
Siem Reap, hoewel de vlieg
velden in beide plaatsen in be
drijf zijn. De reis over de weg
van Phnom Penh naar Ang
kor is een 12 uur durende
odyssee langs kuilen. De tem
pels van Angkor vertoonden
tien jaar geleden een geheel
ander beeld. In 1970 werden
meer dan 100.000 toeristen in
Angkor verwacht. Het jaar dat
de geurrillastrijders van de
Rode Khmers de tempels be
zetten. Er waren reeds directe
vluchten vanuit Tokio, Hong
Kong en Bangkok en Pan
American Airways, het Hilton
en Holiday Inn hotelbedrijf
waren reeds onderhandelin
gen aan het voeren over de
bouw van hotels in de buurt
van de tempels.
Air France had pas de bouw
van een eerste klas „Hotel
Angkor" voltooid dat nu
puin ligt evenals ouderwelC*
..Auberge des Temples" larf^*
de gracht rond Angkor Wat,Q
Avonds werden op de pleinOc
voor de tempels tradition»
Cambodjaanse dansen uitjVC
voerd en bij Angkor Wat we
een indrukwekkende geluSA
en lichtshow uitgevoerd. ta
Het regiem van Pol Pot stelsta.
de tempels open voor het biver
tenlandse publiek dat Gis
Bangkok in Siem Raep aaSal
kwamen en dezelfde dag ride
terugvlogen na een haastig ljwei
zoek. De tochten die vaijstai
1978 werden georganiseerd «jwej
buitenlands geld in het lasjtegi
te brengen evenals enig a^De
zien vanuit het buitenland imaj
winnen, werden al snel beëidor
digd toen de Vietnamese tr<*>og
pen het land binnenvielen te"
de rpaand daarop Siem Rapnet
veroverden. |>en
Kogelgaten hebben onherstelbare schade toegebracht aan deze sculptuur in de Ang
kor Wat tempel. Het gelaat is geheel vernield. Grotere schade ontstond door rovers
en vluchtende Cambodjanen, die kunstschatten als buit meevoerden.
„Het Grand Hotel van Ang
kor", het oude hotel in Franse
stijl dat zes kilometer verwij
derd is van de provinciale
hoofdstad Siem Reap, is weer
in gebruik. Het wordt beheerd
door een voormalige employee
van het plaatselijke toeristen-
kantoor die een charmante
gastvrouw in dienst heeft voor
de bezoekende hoogwaardig-
Hoefweg 137. 2665 CD Bleiswijk. telefoon 01892-6472 Slaapkamer SpCCknlzakCn tlk«
OP IMPRO VISA TIE- ORGELCONCOURS:
Allemaal
- kompleet ingericht
te bewonderen bij
Oase in Bleiswijk.
Uitbuiting
De uitbuiting van de aarde,
toch ons aller woonplaats, staat
centraal in dit door Ploegsma
informatie uitgegeven kijk
boek. Onder het motto plant,
dier en mens hebben elkaar
nodig, wordt op rijk geïllu
streerde wijze getracht de kin
deren duidelijk te maken dat
het ook anders kan. Bioloog
Lars-Hendrik Olsen vertelt
kort, nuchter en helder en
geeft daarbij zijn oplossingen
aan. Inger Marie en Leif
Ringtved maken tekenend
duidelijk wat Olsen in zijn
tekst verwerkt Als extra bijla
ge in dit boek, met medewer
king van de Vereniging tot
Behoud van Natuurmonumen
ten uitgegeven, is een uit
vouwbare kringloop-waaier
toegevoegd.
Lars-Hendrik Olsen, Inger
Marie en Leif Ringtved: De
aarde is van ons allemaal.
Uitg. Ploegsma Informatie
Prijs:/15.90 (geb).
Tuinbouw en Plantkunde
Langzamerhand is het een
vaste gewoonte geworden van
de Koninklijke Maatschappij
voor Tuinbouw en Plantkunde
om ieder jaar op een mooie
{uli-avond in het Haagse West-
>roekpark te gaan kijken wel
ke roos dit jaar „toproos"
werd. Deze maal gebeurt dat
op 16 juli om zeven uur, onder
leiding van Mariette Edelman
van de Haagse Gemeentelijke
Plantsoenendienst. Belangstel
lenden kunnen zich aanmel
den bij mevrouw Wilders, tel.
685314 of mevrouw van Vugt,
teL 840735.
UTRECHT Het Internationale Im
provisatieconcours voor Organisten,
dat 29 keer in de Haarlemse Bavo werd
gehouden, maar voor de 30ste maal
moest uitwijken naar de Utrechtse-
Domkerk, is gisteravond gewonnen
door de jongste deelnemer: de 29-jarige
Amsterdammer Jos van der Kooy, die
zich als leerling van Piet Kee aan het
voorbereiden is op de Prijs van Uitne
mendheid, maar twee jaar geleden al
het Nationale Improvisatieconcours in
Bolsward wist te winnen. Van der
Kooy versloeg hiermee in feite de 36-ja-
rige Joost Langeveld, wetenschappe
lijk medewerker aan de universiteiten
van Nijmegen en Utrecht, die in 1978
en 1979 het Internationale Concours
won. Hij zou nu de wisselprijs, een
fraai klavichord van de bouwer G. C.
Klop in Garderen definitief in zijn be
zit hebben gekregen als hij ook voor de
derde keer had gezegevierd. Dit heeft
dus niet zo mogen zijn.
De jury die dit jaar was samengesteld uit
de beroemde Francaise Marie-Claire
Alain, de in München werkende Oosten
rijker Franz Lehrndorfer en de Haarlem
se grootmeester Albert de Klerk heeft
zich zich dus niets aangetrokken van het
feit, dat twee keer een andere jury Lange
veld tegen andere mededingers als win
naar aanwees. Als vroeger in Parijs een
kandidaat voor de Prix de Rome een
tweede prijs had gewonnen, kon hij er bij
na zeker van zijn dat hij het jaar daarop
de begeerde eerste prijs zou krijgen als hij
redelijke verwachtingen niet al te zeer be
schaamde. Terecht heeft de jury van dit
concours zich op geen enkele wijze gebon
den geacht aan beslissingen die anderen
in een nabij verleden hadden genomen.
Dat zou ook volstrekt onjuist zijn geweest
ook zeggen een weloverwogen structuur,
overtuigend naar voren moet komen. Als
die afwijkt van het conventionele, kan dat
eventueel een belangrijk pluspunt zijn.
Toch vermoed ik dat lang niet iedereen
en zeker niet de als gewoonlijk talrijk
aanwezige organisten met de uitslag ge
lukkig is geweest. Langeveld, die als vier
de moest spelen, gaf namelijk een even
helder als evenwichtig en sluitend betoog
waarin de speelsheid van de gegevens
toch af en toe heel aardig om de hoek
kwam kijken. Van der Kooy, die als eer
ste optrad, ging veel vrijer, ondeugender,
impulsiever met het dikwijls versnipperde
materiaal om. Zijn bijdrage getuigde van
een levendige fantasie, maar was minder
vormvast dan die van Langeveld. U ziet
hoe moeilijk het is, zowel het improvise
ren als het beoordelen ervan.
In elk geval waren de beide buitenlanders
naar mijn mening geen ernstige concur
renten. De 34-jarige Duitser Egidius Doll
zocht het in Regeriaanse verwerkingen
die niet helemaal wilden lukken en de
even oude Fransman Jacques Taddei
kwam met nogal grove contrasten en ef
fecten en een fugatische aanloop die ver
zandde. Kennelijk wisten zij niet goed
raad met de gegevens van Cor Kee. En ik
moet zeggen dat die ook een te speciaal
karakter hadden om als neutraal speelma
teriaal op een concours in principe elke
deelnemer te kunnen aanspreken en mo
gelijkheden te kunnen bieden. Wel heb
ik, luisterend in een groep beroepsorga
nisten, bij de eerste drie kandidaten nooit
zoveel geamuseerde gezichten om mij
heen gezien als juist nu. Alleen bij Lange
veld werd ineens iedereen ernstig. Hoe
wel het gemiddelde peil niet buitensporig
hoog was, werd het dus toch een opwin
dende avond.
JOHN KASANDER
ten aanzien van de kandidaten die wer
den uitgenodigd om stuk voor stuk opti
male prestaties te leveren.
Een andere kwestie is evenwel, of die
prestaties eigenlijk wel in alle gevallen
meer of minder objectief vergeleken kun
nen worden. Nu was er geen exacte vorm
voorgeschreven. Toch was het ook niet de
bedoeling dat er zomaar wat gefantaseerd
zou worden over het materiaal dat de 80-
jarige Cor Kee de kandidaten op uitnodi
ging verschafte. De bejaarde maar vitale
en bij-de-tijdse improvisator maakte wat
men zou kunnen noemen een hoofdge
dachte en een nevengedachte die bijvoor
beeld een sonatedeel hadden kunnen op
leveren. Dat daar niet om werd gevraagd,
was wel begrijpelijk in een tijd waarin de
componisten zelf alle academische sche
ma's op losse schroeven zetten. Dit neemt
natuurlijk niet weg dat in de improvisa
ties een logische betoogtrant, dat wil dus
GASTRO FIBRAN
'n Roemeens natuur
product op eiwitbasis,
zonder koolhydraten en
calorieën. Gastro Fibran
vervangt uw maaltijd niet,
maar vermindert de
eetlust.
Bij apotheek, drogist of
reformhuis.
