weekpuzzel door dr. Pluizer
BRIDGEN
postzegels
sterrenhemel
X CRU* '"SX
DENKSPORTEN/HOBBY
oplossing vorige puzzel
NR. 26
KRUISWOORDRAADSEL
m m n m m
m m m si n
m m m m n\
W AAA
AA AL
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 28 JUI
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
De Heer C.G.M. Buters, Herenweg 42, 2361 ES Warmond.
Mej. J. Remmerswaal. v.d. Valk Boumanweg 7, 2352 JA
Leiderdorp.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Horizontaal: 1 uitgestrekte vlakte, 6
vis, 11 onderaards bomvrij gewelf in
permanente verdedigingswerken, 13
kosthuis, 15 deel v.e. woonhuis, 16
kantig visbeen, 18 kostbaar kleinood,
20 wisselborgtocht, 21 index van tref
woorden, 23 stad in Frankrijk, 24
aanmatigende houding, 25 vrouwelijk
rund, 26 jong schaap, 28 landtong, 29
dwarshout aan een mast, 30 kleef
stof, 31 onbepaald vnw., 33 meisjes
speelgoed, 35 briefaanhef (afk. La
tijn), 36 metselaarsgereedschap, 38
zuil, 40 nonsens, 42 moerasvogel, 43
windrichting (afk.), 44 aan boord
(afk.), 46 zeevis, 47 vreemde titel, 48
vis, 49 niet mager (b.v. van vlees), 50
sint (afk.), 52 file. 53 weinig wetend,
55 voeringstof, 57 grove tarwesoort,
60 sleepnet, 62 symbool voor
chroom, 63 bovenhoek v.e. zeil, 65
waterkoud, 66 metalen staaf, 67
voorzetsel, 68 klein paard, 70 dandy,
72 vrijgevig, 73 huisdier, 74 onverge
lijkelijk, 76 lettersoort, 79 taaie lek
kernij, 80 adreskaartje met oog, 82
enigszins, 83 land in Europa, 84 lid
v.e. senaat, 86 rondwentelend li
chaam als deel v.e. constructie, 88
dier met slurfachtige snuit, 89 oude
naam voor kaliumcarbonaat.
Verticaal: 1 stad in Noorwegen, 2
lastdier, 3 Europeaan, 4 0.1 meter
(afk.), 5 vreemde munt, 6 plaats van
vestiging, 7 voegwoord, 8 boom, 9
bonnenpen, 10 bouwwerk, 11 gezou
ten kuit van de steur, 12 wagenspoor,
13 licht verteerbare spijs, 14 hache
lijk, 15 eenheid van lichtsterkte, 17
toonbeeld van mannelijke schoon
heid, 19 rivier in België, 21 gewrichts
holte, 22 plantaardig afval, 25 vistuig
om kabeljauw te vangen, 27 insekte-
neter, 30 berustend (van personen),
31 en omstreken (afk.), 32 boksterm
(afk.), 34 boertige nabootsing, 37 het
vaarwater aangevend merkteken, 38
vierwielig voertuig, 39 verdriet. 41
deel v.e. dynamo, 43 muurinham, 45
dikke pap, 49 tabakssoort, 51 niet
veel, 54 zakelijk leider, 55 doordrin
gend, 56 R.K. godsdienstoefening, 58
paardekracht (afk.), 59 laatstleden
(afk.), 60 doortochtgeld, 61 duivel, 64
toiletbenodigdheid, 66 punt bij cric
ket, 69 land in Azië, 71 zangstem, 72
springloop, 73 gedaante van boven
menselijke grootte, 75 goedertieren
heid, 77 saai (fig.), 78 bloeiwijze, 79
kleine rekening, 81 stuk stof, 83
schaakterm, 85 symbool voor titani
um, 87 tegenover (afk.).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 26 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
Op 7 en 8 juni werd in Amster
dam voor de tweede maal het
MS Mode Mixed voertallen-
toernooi gespeeld, een voor
Nederland uniek evenement,
dat, gezien de grote belang
stelling (het aantal aanmeldin
gen overtrof verre het aantal
beschikbare plaatsen) blijk
baar in een behoefte voorziet.
Winnaars van dit toernooi wer
den Chris Niemeijer-Jet Pas
man met Kees Tammens-An-
neke Simons en dat was volko
men verdiend, want beide da
gen was dit team in de, vol
gens het Zwitserse systeem
gespeelde, wedstrijd in de bo
venste regionnen aanwezig.
Runners up waren Bob van
Hellenberg Hubar-Bep Vriend,
tezamen met Jos Jacobs en
Fien van Hellenberg Hubar en
ook dat mag een uitstekende
prestatie worden genoemd,
gezien de sterkte van het deel
nemersveld. Uit een van de
Zuid gever. Allen Kwetsbaar.
B 5 2
geen
OH VB 10632
*B 103
geen
H 76 4 3
OHV952
N <?AB743
o A984
W O 05
V 8 5 2
*96
AV 1098
S1086
o7
AH74
Het bieden:
zuid west noord oost
1 doublet redoublet pas
pas 2 o 2 3 o
4 pas pas doublet
pas pas pas.
Mixed
dediglng misleid werd bij het
vinden van het juiste tegen
spel.
West kwam uit met hartenheer
die in de dummy werd ge
troefd. waarna ruitenheer volg
de, die door west met het aas
werd genomen. Harten werd
nagespeeld en noord troefde
weer in. Ruitenvrouw werd
door oost getroefd, de leider
troefde over en troefde zijn
laatste tiarten in noord af.
Hierna volgde weer een hoge
ruiten, door oost getroefd en
door zuid weer overgetroefd,
waarna het kritieke moment
was aangebroken. Gezien het
doublet van oost en het niet
naspelen van troef door west.
toen die met ruitenaas aan
slag was. ging zuid er van uit,
dat oost alle ontbrekende troe
ven bezat. In dat geval is de
'beste kans te proberen de te
genpartij om de tuin te leiden
en er volgde een kleine klave
ren naar de boer van noord.
Toen west een kleintje bij-
speelde was het gebeurd. Kla
verboer won de slag en een
hoge ruiten werd voorge
speeld. Als oost niet troeft,
gooit zuid klaveren af en blijft
ruiten spelen tot oost wel
troeft. Troeft oost de hoge rui
ten wel af, dan troeft zuid ge
woon over, speelt schoppe
naas en vervolgens klaveraas
en heer. Als oost doe troeft, is
schoppenvrouw de tiende slag
en als oost niet troeft heeft
zuid al tien slagen. West kan
het contract down spelen door
in de zevende slag klavervrouw
te nemen en harten na te spe
len, waardoor de leider troef-
kort wordt. Tijdens de „post
mortem" bleek, dat ze bang
was dat partner een honneur
sec in klaveren zou hebben,
maar uit het bieden moet wel
af te leiden zijn, dat zuid klave
raas en -heer moet hebben.
De negende Interland tussen
Nederland en de Sowjet-Unle
is in een gelijkspel geëindigd,
28-28. Dit verdienstelijke resul
taat in deze voor het eerst
sinds 1974 weer gespeelde
krachtmeting kwam vooral tot
stand door de tegenvallende
prestaties van de Rus Baljakin,
de invaller aan het zevende
bord. Hij scoorde slechts 1 uit
4, en deed de positieve score
aan de borden 3, 4 en 6 teniet.
Nog eens op een rijtje bord 1
Sijbrands-Gantwarg 4-4, bord
2 Wiersma-Korenewski 4-4,
bord 3 Van der Wal-Mitsjanski
3-5, bord 4 Jansen-Tsjegolew
3-5, bord 5 Clerc-Dibman 4-4,
bord 6 Nikhilinanda (De Ruiter
dus)-Jermakow 2-2, Van der
Borst-Baljakin 1-1, Van Har-
ten-Baljakin 4-0, totaal 7-7, 7-
7, 6-8 en 8-6.
Ook in Jalta (1973) werd gelijk
gespeeld met de cijfers 28-28,
de andere ontmoetingen gin
gen verloren. Moskou '67 20-
40, Amstelveen '68:19-33, Riga
'69 29-31, Rotterdam '70 24-
32. Tallinn '71 17-29, Rotter
dam '72 25-31, Rotterdam '74
18-22.
S m m m m
m s m m m
m mm ui
Ji
m^jn jê jê m
i* m s is
II O K 8 1
Iws li i
Interland
BALJAKIN
1 1
a o s
Cf J!
H
BOOM
In de negende interland, die in
Bedum werd gehouden werden
6 van de 28 partijen beslist, in
de eerste ontmoeting twee:
Tsjegolew-Jansen en Boom-
Baljakin. Tsjegolew bereikte
tegen Jansen langzamerhand
een betere positie. Na 39.40-
34 is de volgende stand be
reikt: zwart 4. 6, 10, 11, 13. 14,
16. 19, 21, 23. 24, 26. wit: 25.
27. 28. 30. 32/35, 37. 38, 42.
48. De zwarte schijven 4 en 10
staan vreemd geposeerd. Jan
sen besloot tot 3926-31
40. 37x17 11x31 41. 28-221 en
VAN HARTEN
omdat 23-28 verhinderd is
moet wel: 41. 23-29 42.
34x23 19x37 43. 30x8 37-41
44. 8-2 31-36 45. 33-29 10-15
46. 22-17 14-20 47. 25x14 41-
46 48. 14-9 4x13 49. 2x30 46-
14 50. 30-431 en Tsjegolew
won, op 14-3 volgt 43-48, op
36-41 38-2.
Agressief spel bracht Boom te
gen Baljakin tot de stand van
het eerste diagram. Nu wordt
33-28 een lastige dreiging,
waardoor Baljakin besloot tot
34. 17-22. Toen volgde ver
rassend 35. 30-24! 22x31 36.
36x27 19x30 37. 32-28 23x21
38. 26x19 en nu dreigde niet
alleen 19-13-9 maar ook het
geniepige 19-14 15x35, waar
door zwart in schijfverlies
moest berusten. Boom wikkel
de rustig af naar een gewon
nen stand.
De tweede ronde kende een
vredig slot (zeven remises),
maar in de derde was het weer
raak. Peter van Harten ver
schalkte Baljakin (zie diagram).
Van Harten produceerde hier
het verrassende 28. 42-37 en
er volgde 28. 18-22 29. 38-
32 3-8 30. 32x23 13-19 31.
24x13 8x28 32. 47-42! 36x38
33. 43x23 (een prachtige voor
post) 33. 2-8 34. 49-43 8-13
35. 43-38 17-21 36. 35-30 11-
17 37. 46-41 21-27 38. 20-15
13-18 (13-19 25-20) 39. 23-19
14x23 40. 38-32 27x38 41. 39-
33 38x29 42. 30-24 29x20 43.
25x3 22-27 44. 3-20 23-28 45.
44-40 17-21 46. 40-34 12-17
47. 37-31 27x47 48. 34-29
47x24 49. 20x13 21-26 50. 13-
18 5-10 51. 18-23 26-31 52.
23x5 31-36 53. .5-46 17-22 54.
46-23 22-27 55. 23-28 en uit.
Van 13 tot en met 22 juni j.l.
werd in Oslo de internationale
postzegeltentoonstelling „Nor-
wex 80" gehouden. Naar aan
leiding van dit feit heeft de
Noorse PTT op 13 juni j.l. een
bijzonder souvenirvelletje uit
gegeven. Dit velletje bevat vier
zegels In de waarde van 125,
200, 280 en 400 ore. Op deze
zegels ziet men afbeeldingen
van postvervoermiddelen zoals
die in de loop der tijden in
Noorwegen gebruikt werden.
Zo toont een zegel van 125 ore
de raderstoomboot met hulp-
zeilvermogen „Bergen". Een
stoomlokomotief met wagons
uit de tijd rond 1900 is te zien
op een zegel van 200 ore. Op
de zegel van 280 ore ziet men
een streekvervoerbus uit 1940.
Tot slot een zegel van 400 ore
met als afbeelding een Boeing
737 van Braathens S.A.F.E. en
een DC 9 van de luchtvaart
maatschappij S.A.S.
De sierrand van het velletje
toont vier gebruikszegels zoals
die in omloop waren in de ja
ren 1855-1980. Tevens ziet
men ook een tekst die zowel
het jubileum van de postzegel
als de tentoonstelling onder de
aandacht brengt. De prijs van
het velletje bedraagt Nkr. 15.-
waarvan een deel bestemd is
voor de organisatie van de ten-
Noorse PTT op zegels
toonstelling. Het velletje werd
in meerdere kleuren gedrukt
door Emil Moestue A/S en ont
worpen door Fredrik Mathe-
son.
Dit jaar is het honderd jaar ge
leden dat in Noorwegen de te
lefoon ingang vond. Voor de
Noorse PTT was dit feit aanlei
ding om op 9 mei j.l. een serie
van twee bijzondere zegels in
omloop te brengen. Op een ze
gel in de waarde van 125 ore
ziet men een grondstation voor
de ontvangst van het signaal
via een satelliet. De tweede ze
gel heeft een waarde van 180
ore en toont een ploeg mon
teurs bezig met het oprichten
van een telefoonpaal. Tevens
op deze zegels een afbeelding
van een telefoon uit de begin
jaren en de tekst „Telefonen I
Norge 100 Ar". Het ontwerp
voor deze zegels kwam van de
hand van Arne Johnson en ook
deze zegels werden gedrukt
door Emil Moestue A/S.
Eerder verscheen in Noorwe
gen een viertal nieuwe ge
bruikszegels die alleen in
boekjes in de verkoop worden
gebracht. Het gaat hier om een
boekje dat tien zegels in de
waarde van 100 ore bevat. Vijf
van de zegels hebben als af
beelding het kuiken van een
scholekster. De andere vijf ze
gels tonen een kuiken van een
wilde eend. Dit naar ontwerp
van Jon Fjeldsa. Het tweede
boekje bevat eveneens tien sa
mengedrukte zegels echter nu
met een waarde van 125 ore.
Deze zegels hebben als afbeel
ding een waterspreeuw en een
lid van de mezenfamilie. Het
ontwerp voor deze zegels
kwam van de hand van Viggo
Ree. Ook hier was de drukker
weer Emil Moestue A/S. Voor
9 september staat een uitgifte
„Norden 80" op het program
ma.
Ook Spanje heeft twee Europa
CEPT-zegels in omloop ge
bracht. Deze zegels werden al
op 28 april j.l. in de verkoop
gebracht. Gelijk als in alle an
dere bij de Postunie aangeslo
ten landen worden de motie
ven gevormd door afbeeldin
gen van beroemde personen.
Voor Spanje zijn dat Federico
Garcia Lorca en Jose Ortega Y
Gasset. Op de zegel van 8 pta.
ziet men het portret van Fede
rico Garcia Lorca (1898-1936).
Hij werd geboren In de provin
cie Granada en behaalde in
1923 een academische graad
in de rechten en kunst. Tevens
bewoog hij zich in kringen, die
op zoek waren naar nieuwe
wegen op het gebied van
kunst, letteren en politiek. Zijn
dichtwerken zijn dan ook over
de gehele wereld bekend. Hij
kwam op tragische wijze om
het leven in de eerste dagen
van de Spaanse burgeroorlog
in 1936.
Op de zegel van 19 pta. ziet
men het portret van José Orte
ga Y Gasset (1883-1955). In
1904 behaalde Gasset zijn
doctoraatstitel in zijn geboor
teplaats Madrid. Hij was een fi
losoof van wereldfaam, die
vele van zijn gedachten te
boek stelde. Na de Spaanse
burgeroolog verliet hij Spanje
om naast Frankrijk, Duitsland
en Argentinië o.a. ook ons land
te kunnen bezoeken. Hij over
leed in 1955.
Het drukken van deze Spaanse
zegels werd verzorgd door de
Nationale Drukkerij voor Waar
depapieren en Postzegels te
Madrid.
Jan Timman, die in Rio de Ja
neiro de tegenslag had dat hij
nét niet bij de laatste acht te
recht kwam voor de strijd om
het wereldkampioenschap te
gen Karpov, heeft daarna ge
ruime tijd de naweeën van die
toevallige remise in de laatste
partij moeten overwinnen. Na
een matige strijd in het natio
nale kampioenschap (dat hij
overigens wél op zijn naam
bracht) en een plaats in de
middenmoot in het sterk be
zette toernooi van London,
heeft hij zich in het hele sterke
grootmeestertoernooi in Bugo-
jno (Joegoslavië) weer van zijn
beste zijde doen kennen! Kar
pov werd weer eens eerste,
maar Jan Timman kwam tot
een verdiende derde plaats
boven de sterke grootmeesters
die waren uitverkoren voor
deze strijd. In London, waar
Miles, Kortsjnoj en Andersson
de eerste drie plaatsen geza
menlijk bezetten liet hij Kortsj
noj in een eindspel met remise
ontsnappen. De veertienjarige
(I) Michael Short kwam veel
punten te kort - hij eindigde
onderaan. Maar alleen al het
feit dat een jongetje voor deze
grootmeesterproef werd uitge
nodigd zegt al heel veel. Dit
wonderkind heeft nog vele ja
ren voor de boeg en zal zijn
zenuwen wel leren In bedwang
houden bij het klimmen der ja
ren. Engeland heeft nog nooit
zo veel talent op schaakgebied
in het land gehad als juist de
laatste Jaren.
Hier is de partij die Jan Tim
man won van Nunn: Wit: Nunn.
Tweepaardenspel. Zwart: Tim
man.
1. e4, d5 2. Le4, Pf6 3. d3. Pc6
4. Pf3, Le7 5. 0-0, d6 6. c3, 0-0
7. Pbd2, Pa5 8. Lb5, wit wil
zijn loper niet kwijt - de stelling
gaat nu lijken op een Spaanse
ontwikkeling. 8... a6 9. La4, c5
10. Te1, b5 11. Lc2. Pc6 12.
Pf1, Te8 13. Pe3, Lf8 14. a4.
Lb7 15. Pf5, Pe7 16. Pfh4, Pg6
17. Lg5, d5! 18. Df3, Nu
dreigt Ph6+, waardoor de
zwarte koningsvleugel dreigt te
worden ontredderd. Maar dat
is eenvoudig te cureren door:
diagram nr. 1.
18... Te6 19. Dg3, Dc7 20. Td1,
Tae8 21. ab5:, ab5: 22. d4?.
Wit onderschat de kracht van
de zwarte stelling: 22... de4:
23. Lf6:, Tf6: 24. Le4.\ Le4: 25.
Te4:,
(Zie diagram nr. 1).
Pion e5 is dubbel gepend,
maar door de sterke zet: 25...,
Dc8! is die dubbele penning in
eens opgeheven, terwijl boven
dien het paard op f5 voor de
tweede keer is aangevallen.
Daar nu de zet 26. Pe3, heel
sterk wordt beantwoord met
Tf4 besluit wit de twee paar
den te geven voor de toren:
26: de5:. Tf5: 27. Pf5:, Df5: 28.
Tde1, Td8 29. De3, Er dreig
de het slaan van de toren op
e4. omdat de onderste lijn dan
mat oplevert. 28... c4 En nu
dreigt weer Lc5! 30. e6. fe6:
31. Te6:, Lc5 32. Te8+, Kf7 33.
De6+. De6: 34. Te6:, Pf4 35.
Tc6. Pd3 36. Tc7+, Kg8 37.
Te2, Pf4 en wit gaf op, want er
gaat een vol stuk verloren door
38. Lf2:+I,
Wonderbaarlijk zoals die aan
val doorsloeg na het zwakke
22.d4? en onder andere heeft
Timman hiermede voldoende
antwoord gegeven op de kin
derachtige vraag of Jan Tim
man op zijn retour was, toen
hij eens een zwakke periode
had.
Heel dicht bij het partijspel ligt
de eindspeltheorie. En dat is
dan heel voorzichtig uitge
drukt, want zonder het mees
terschap in het eindspel wordt
men nooit een groot kam
pioen! Nu weet elke schaker
dat een koning en twee lichte
diagram nr. 2
officieren teg^n een koning en
één lichte officier steeds remi
se is. Zet maar eens op het
bord:
Wit: Ka3, Lh6. Pf6 - Zwart:
Kh8, Lb7.
Het is onmiddellijk duidelijk
dat wit hier wint door met zijn
koning naar f8 te gaan en dan
met de loper op g7 mat te zet
ten. Leuk speelgoed is ook:
Wit: Kg7, Lg1, Pg4 - Zwart:
Kd7, Le8. Die zwarte loper
staat alleen daarom slecht,
omdat de zwarte koning de lijn
e8-a4 verspert. Na: 1.
Kf8,..dreigt al direkt winst van
de loper door Pf6, daarom
maakt zwart ruimte voor de lo
per met 1...,Kd8 2. Lb6*. Kd7
en nu kan Pf6+ niet, omdat
dan volgt: 2. Pf6+?, Kc6 met
aanval op Lb6. Maar we stellen
dat paardschaak even uit, met:
3. La5!,...en zwart heeft ineens
geen zet meer. Bleef het daar
bij voor wit, dan was het maar
een heel klein dingsigheidje,
maar er zijn liefst nog twéé an
dere plaatsen waar de witte lo
per de zwarte koning in tem-
podwang kan brengen - en dat
is te veel van het goede! Kijk
maar: 3. Lb6-e3, Kd7-d8 4.
Le3-g5+, Kd8-d7 5. Lg5-
h4!,....en wint, maar: 5. Lg5-
e7!,..wint ook. Opgelet, dat u
niet denkt dat bv.: 3. Lb6-f2,
Kd7-d8 4. Lf2-h4+, Kd8-d7 5.
Lh4-g5??,...ook wel kan, want
dan komt u op de koffie als
volgt: 5... Ke6 6. Ke8: Kf5! met
winst van een van de stukken
en remise! Natuurlijk is het wel
mogelijk elk van die drie
dwangstellingen in drie ver
schillende varianten ort
brengen, maar dan is I
veel meer materiaal nodlf
de „leukigheid" er af. I
welhaast ondoenlijk oii
het in de aanhef vermelq
teriaal een „studie" te r
daarvoor is het materil
bescheiden en te remisf
tig. Toch Is het Troitzky,
faamde Rus in 1913 gelui
stelling op het bord te
gen, die de naam van
met ere mag dragen!
A. A. Troitzky.
Deutsche Schachzeitung
(zie diagram nr. 2)
Wit: Kf5, Lb2. Pc7.
Zwart: Kf8, Lh6.
Wit begint en wint.
Dat het om een hoekma||
óf om winst van de zwaisj
per is u wel duidelijk. D&§
open stand is niet direktË
baar dat de zwarte lopeifj
een beperkte ruimte neeE
tuurlijk moet wit beginne!
1. Kf5-g6, want als dep
niet wordt aangevallen!
komt de zwarte koning. flj
die loper niet naar f4, wi
Pe6+. Dan maar naar|
Goed, dat gaan we proË
1Lh6-e3 2. Lb2-g7+, M
(want Ke7 mag niet w|
Pd5+) 3. Pc7-e8l, del
mogelijke zet om tot wiii
komen. Zwart is gedw<|
tot: 3... Le3-g5. Dat karf
omdat de witte loper g(
moet blijven. Maar voof
dekking wordt gezorgtL
Pe8-d6, L onv. 5. Pd6-f5|
en nu kan die loper wordel
slagen. Blijft nog over:!
Lh6-d2 2. Lb2-a3+, KI8-I
Pc7-d5 De zwarte l
heeft nu geen enkel veld
loperkwadraat c1-a3-f8-ht|
dreigt: Pd5-f6+, Kg8-g|
Pf6-e4 en schaak door <f
per op b2+ en mat dooi
paard. Op direkt: 3..., Kd,
moet wit zich hoeden voï
La3-f8, Kh8-g8 5. Lf8-g7,C
g5! want dan kan zwart rr
houden.
Tot besluit nog een dwanf
ling, hoe wit dat wint ml
zelf opzoeken! Wit: Kf3, f
Pg2 - Zwart: Kg5, Lh4. Wf
gint en wint.
Mens-paard Centaurus
is het aanzien waard
Menigeen, die met vakantie
gaat neemt een fototoestel
mee voor de gebruikelijke va
kantieshots. Misschien is het
leuk om eens wat andere soor
ten foto's te maken. Een foto
van de sterrenhemel bijvoor
beeld. Dat is niet zo moeilijk en
ook niet duur. Men heeft wel
een camera nodig waarmee
tijdopnamen (opnamen van
een aantal seconden) gemaakt
kunnen worden, een draadont
spanner en een statief. Als
filmpje is iedere 24 of 27 din
bruikbaar, om het even of het
zwart/wit, kleur of dia Is.
U richt de camera op een be
paalde sterrengroep en maakt
dan een opname van ongeveer
45 seconden. Gebruik van te
lelenzen vergt iets meer erva
ring, maar de gewone stan
daardlens geeft vaak de beste
resultaten. Mocht u aardige fo
to's hebben gemaakt, stuur
dan eens een afdrukje naar de
redactie van dit blad: Postbus
9 Den Haag (Sterrenrubriek).
Voor deze maand het sterren-
ie «og»
3 HYDRO
X' Al
beeld Centaurus, een beeld
waarvoor men naar het zuiden
met vakantie moet gaan, om
het te kunnen waarnemen.
Centaurus is een van de mooi
ste sterrenbeelden, maar pas
ten zuiden van Europa te zien.
Het beeld stelt Cheiron, de wij
ze centaur (mythologisch we
zen, half mens en half paard)
voor.
A-Centauri, ook wei Tollman
genoemd, is een meervoudige
ster, bestaande uit twee helde
re en enkele zwakkkere ster
ren. Een van die lichtzwakke
sterren is Proxima Centauri, de
ster die het dichtst bij de zon
staat (4,2 lichtjaar) en een
magnitude heeft van 9.
B-Centauri heet ook wel
na. Het is een uit twee coi
nenten bestaande zeer hel
ster (visuele magnitude: i
Op ongeveer éénderde va
afstand tussen f-Centauri
Centauri ligt de bolvor
sterrenhoop NGC 5139. I
prachtige sterrenhoop vai
vierde grootte bevat duizel
sterren en is met het blote
te zien.
Op ongeveer 1,5° afstam
noorden van l-Centauri ii(
galactische sterrenhoop
3766. Met het blote oog
men een boog van zw
sterren geconcentreerd roi
Centauri. Een flinke veldk
laat u de componenten
deze mooie sterrenhoop t
Hoofdsterren
a. Toliman (d)
b. Agenda (d)
c. <d)
.-\*l
//SRV
^V'®RR/®XX ®Wl°
c.
0.06
0.66
2.38
2.83
2.56
3.06
2.65
2.26
2.91
3.35
abs.mag. afstand, (licht
•0.63
-1.25
-3.45
-1.37
-3.23
250.9
488.7
55.4
68.4
749.3
Dubbelsterren
De maan in de maand juli
5 juli 7h. L.K.
12 juli 7h. N.M.
20 |uni 6h. E.K.
27 juli 19h. V.M. Maansverd. (allen penumbra).
