aanse „Costa V' gaan
oeilijke tijd tegemoet
^hina
waarschuwt
egering
ietnam
Onschuldige Cambodianen weer
slachtoffer spel der grootmachten
Moskou wijst plan-Carter
niet zonder meer af
imissip nu zeker
"j'zitter Europese
DUITSE ARRESTANT NIET
DE KOFFIE-KNOEIER"
NAVO sceptisch over Russische terugtocht
•NLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 26 JUNI 1980 PAGINA 9
PAGir
-AAG-ALICANTE „We
;eluk gehad. Als de bom een
\/Onuten was ontploft,
V dfle ramp niet te overzien zijn
Zo luidden gisterenmor-
fnf ^acties in de Oostspaanse
iplaats Alicante toen daar,
Ut de politie het sein „vei-
ICfl gegeven en de honderden
*0ILJ die de nacht buiten hadden
racht net weer op weg waren
Roerei hamers, op de vijfde ver*
I jaar dPan hotel „Melia" een krach-
rukte zi ontplofte.
U <U#S8friële schade was groot, maar er
ch geen persoonlijke ongeluk-
heeft UT hetzelfde geldt voor het
voortg?avea> even ten "oorden van
regio's i waar 'ater °P de dag drie
ouw- er explodeerden. In alle vier de
el ons lj's de verantwoordelijkheid op-
ikte wof°r Epische afscheidings-
at velen ETA, die enige uren voor
lijven, 'loffingen telefonische waar
gen door had gegeven aan
m^HHaus. En wanneer men de ETA
oven - en dat dóet men in
|q ij Inmiddels wel - dan staan de
"centra aan de Spaanse Middel-
ekust de komende zomer nog
inse aanslagen te wachten.
j «indaag precies een jaar geleden
JWllSTA voor de eerste maal een
J pleegde op de ruggegraat van
kan mlse economie: het toerisme. Een
ni, dinfl°ffing op het strand van Beni-
augu8vena's Alicante aan de Costa
igustus luidde een periode van drie
let «pf1- waar'n de Baskische afschei-
veging enige tientallen bom-
t ontploffing bracht. De drijf-
yordentlter deze acties was, naast het
uur tot nar een totaa' onafhankelijk
len ze and, de weigering van de
rtorenp regering om Baskische mili-
it men he in de gevangenis verbleven
'eldersk——
Zo zag een van de kamers van hotel Melia in Alicante er uit,nadat de bomaanslag
van de ETA gepleegd was.
op vrije voeten te stellen. Toen op 19
juli bij aanslagen op het vliegveld en
stations in Madrid negen doden en hon
derden gewonden vielen, besloot de
ETA haar terreur-campagne te staken.
De slachtoffers, zo werd in ETA-krin-
gen gezegd, waren het „gevolg van fou
ten" en werden „ten zeerste betreurd".
De waarschuwingen vooraf, die men
gewoon was te geven, waren uitgeble
ven.
Het heeft er sinds gisteren echter alles
van weg dat de ETA op de vorig jaar
ingeslagen weg wil voortgaan en dat de
„Costa's" een moeilijke tijd tegemoet
gaan. En weer ligt de vrijlating van een
aantal leden van de organisatie aan de
terreurcampagne ten grondslag. Verle
den week al eiste de ETA dat de rege
ring in Madrid voor afgelopen maan
dag twaalf uur 's middags 19 „politieke'
gevangenen" zou vrijlaten. Premier Su-
arez heeft echter van meet af aan ge
weigerd om ook maar over deze eisen
te praten en heeft de gevangenen, die
in Baskenland werden vastgehouden,
naar elders laten overbrengen.
Dinsdagavond laat was het dan zover
dat de ETA de eerste gerichte aanslag
van dit jaar op de „toeristenindustrie"
aankondigde. Op een twaalftal plaatsen
in en rond Alicante zou de bom kun
nen liggen. Hotels, restaurants, bars,
pleinen en stukken strand werden on
truimd en onder scherpe bewaking ge
steld. Gisterochtend om 8 uur liep het
ultimatum af zonder dat er wat was ge
beurd. Pas een uur later ontplofte de
bom en het scheelde maar weinig of er
had zich een soortgelijke ramp als op 19
juli van het vorig jaar voorgedaan. De
overige drie bommen, twee in het villa
park in Javea en de andere in een ten
nispark, gingen wel op het aangekon
digde tijdstip af.
De toeristenindustrie aan de Spaanse
oostkust haalde opgelucht adem: de
bommen waren weliswaar afgegaan,
maar er waren geen slachtoffers geval
len en er was geen paniek uitgebroken.
De vraag is echter of ook de komende
aanslagen - want die zullen ongetwij
feld volgen - een even „gelukkig" af
loop zullen kennen. Maar zelfs als de
komende maanden van echt grote aan
slagen gevrijwaard blijven valt het nog
te betwijfelen of de Spaanse kusten het
geliefde vakantie-oord blijven dat zij
totnutoe zijn geweest. Na de aanslagen
van verleden jaar liep het aantal toeris
ten al terug, óók door de sterk gestegen
prijzen, en deze zomer verwacht men
ongeveer twintig procent minder zo-
naanbidders aan de Spaanse „Costa's".
Daarnaast meent men in Spanje dat de
aanslagen nauwelijks zijn te voorko
men. De ETA gaat dermate professio
neel te werk, dat het de politie slechts
af en toe lukt om een bom voor het
ontploffen onschadelijk te maken. Ver
der gokt men erop dat de Baskische af
scheidingsbeweging tevoren waarschu
wingen zal blijven geven over de plaats
en het tijdstip van de aanslag. De „ver
traging" van hotel „Melia" heeft echter
bewezen dat ook die mededelingen van
de ETA geen kompas vormen waarop
men blind kan varen. Alles bij elkaar
genoeg oorzaken voor een zenuwslo
pende sfeer onder de vakantiegangers.
Maar volgens verschillende Nederland
se touroperators, die overigens nauwe
lijks klanten in Alicante hebben zitten,
trekken de Nederlandse Spanje-gan-
gers zich voorlopig weinig van de ge
spannen toestand aan.
I juli el
fenmv^K IN TWEEDE KAMER
b Volk
aats va
orenplDCming
3or zoi
i van
i enrntot
ranca r
progr
sat uit-g
nen
HAAG De Luxemburgse
buitenlandse zaken, Thorn,
van de maand benoemd
le Europese Commissie,
buitenlandse zaken van de
met de NAVOconferen-
zijn, hebben gistera-
gesproken dat tot de benoeming van
f we voorzitter wordt besloten tijdens
^A^enkomst op 30 juni In Brussel.
S irdvoerder van het ministerie van bui-
e zaken verklaarde desgevraagd dat
listers het volkomen eens" waren. De
mste oorzaak hiervan is het feit dat
litsland zijn verzet tegen de kandida-
W/2 Thorn heeft opgegeven. En Frankrijk
v/Aeens met Thorn instemmen indien het
^^j)u komen te staan.
N^^eede Kamer in Den Haag zijn de rege-
zv" cties CDA en VVD, zij het met tegen-
loord gegaan met het feit dat het kabi-
i. ««I niet sterk heeft gemaakt voor een Ne
ll li/K kandidaat-voorzitter van de Europe-
Inissie. Tijdens een kort debat naar aan
ban dit kabinetsbesluit spraken de frac-
l CDA en VVD wel hun teleurstelling
r het feit, dat per 1 januari aanstaande
ederlander het voorzitterschap van de
I te Commissie zal gaan bekleden. Boven-
hten ook zij de liberaal Thorn een goede
lat. De oppositiepartijen hadden geen
bord voor de houding van het kabinet
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
Winnaar van solorace
over Atlantische Oceaan
De Amerikaan Philip Weid is winnaar geworden
transantlantische zeilrace van het Britse Ports
mouth naar het Amerikaanse Newport. Hij oog
stte daarbij de hartelijke gelukwensen van zijn
vrouw Ann..Verder nieuws van het zeilfront: het
Nederlandse jacht Flying Wilma is uitgeroepen
tot officiële winnaar van de Specerijenrace. Het
schip van eigenaar Conny van Rietschoten en
met Gerard Dijkstra als schipper zeilde op 16
mei over de finsihlijn in Straat Dover. Dat be-
teknt een winst van ruim 75.000 gulden. Het
Franse jacht Goloises 3 met Philippe Facquet
als schipper eindigde op de tweede plaats in het
handicapklassement. Daarmee verdiende hij
20.000 gulden
lllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Nederlandse politie geeft toe:
99
ROTTERDAM De Am
sterdamse politie is terugge
komen op het idee dat de vo
rige week in Kiel gearres
teerde Duitser Gaster ver
antwoordelijk zou zijn voor
de recente gevallen van kof-
fievergiftiging in Düssel-
dorf, Amsterdam, Antwer
pen en Rotterdam. Dit valt
op te maken uit het gemeen
schappelijk communiqué
dat de politie van die vier
steden vandaag heeft uitge
geven.
De man heeft een sluitend ali
bi voor deze periode, zo heeft
nu ook de Amsterdamse poli
tie toegegeven. Er is geen
nieuwe compositiefoto uitgege
ven; wel is een signalement
verspreid. De politie kijkt uit
naar een Duitssprekende man
van ongeveer 35 jaar, rond de
1,75 m lang, slank, met donker
haar. Volgens de woordvoer
der moet het een nette ver
schijning zijn, die een bril of
zonnebril draagt.
Autoindustrie in Z.-Afrika
koopt moeilijkheden af
JOHANNESBURG Volkswagen, Ford, General Motors, de
Zweedse kogellagerfabrikant SKF en acht Zuidafrikaanse staal-,
leder- en auto-onderdelenbedrijven hebben door een akkoord
over een loonsverhoging met hun zwarte arbeiders voorkomen,
dat er een explosieve situatie zou kunnen ontstaan in de steden
Port Elizabeth en Uitenhage. Gisteren hebben de zwarte stakers
in dit industriegebied van de Oostkaap, waar eind vorige week
nog fel werd gevochten met de politie, het werk hervat.
Weer massagraf ontdekt in Tripura
NEW DELHI In de Indiase deelstaat Tripura is in het
dorp Athara Card een nieuw massagraf met 1.000 lijken ge
vonden. Kort geleden was in bet dorp Mandi een ander ge
val van genocide ontdekt Er waren ca. 400 immigranten uit
Bangladesj ter dood gebracht
Officiële kringen zeiden dat slechts 18 van de 448 in Athara
Card wonende gezinnen aan de dood hadden kunnen ontsnap
pen.
Volgens in New Delhi gepubliceerde schattingen zijn er sedert
begin juni meer dan 2.000 slachtoffers van geweld in Tripura.
„OVERGANGSREGELING" BRENGT WELLICHT SCHOT IN
KWESTIE-AFGHANISTAN
Moskou/Madrid/Kaboel De Sowjet-
Unie heeft het idee van president Carter
over het instellen van een „overgangsperi
ode" ter oplossing van de Afghaanse crisis
„opzettelijk vaag" genoemd. Moskou ziet
in Carters idee een bewijs dat de Verenig
de Staten niet geïnteresseerd zijn in het
beëindigen van de crisis. De reactie van
Moskou kwam in de vorm van een com
mentaar van het persbureau Tass. Waar
nemers in de Russische hoofdstad wijzen
er echter op dat Moskou de verklaring
van Carter niet categorisch veroordeelt en
ze zien er haast het begin in van een dia
loog.
Het Amerikaanse staatshoofd'had dinsdaga
vond in Belgrado verklaard dat de Verenigde
Staten bereid zijn in te stemmen met de in
stelling van een „overgangsperiode" in Af
ghanistan. Een hoge functionaris van het
Witte Huis verduidelijkte gisteren dat deze
periode bedoeld is om de Russen in de gele
genheid te stellen hun troepen uit Afghanis
tan terug te trekken, onder de garantie van
de zijde van Washington dat de Russische „le
gitieme veiligheidsbelangen" in dat land zul
len worden gerespecteerd. Zijn (Carters)
voorstel voor overgangsregelingen is van een
opzettelijk vaag karakter en de inhoud is ab
soluut onduidelijk, zo schreef Tass-commen-
tator Joeri Kornilow gisteren.
„De feiten tonen aan", aldus het commentaar,
„dat de Verenigde Staten niet van plan zijn
een eind te maken aan deze agressieve acties,
maar dat ze daarentegen een beleid voortzet
ten om deze acties te intensiveren". Aan het
slot van het commentaar heet het dat „die
kringen in Washington, die nog steeds hopen
de revolutionaire verworvenheden van het
Afghaanse volk te ondermijnen, uiteindelijk
het feit zouden moeten aanvaarden dat de
wijzigingen die plaatsvinden een onherroepe
lijk karakter hebben en dat alle pogingen om
dit proces terug te draaien uiteindelijk tot
mislukken zijn gedoemd".
Nog voordat dit commentaar in Moskou was
gepubliceerd verklaarde een hoge Ameri
kaanse functionaris aan boord van Carters
vliegtuig tussen Belgrado en Madrid „voorlo
pig niet over aanwijzingen te beschikken die
doen geloven dat de Russische leiders hun
besluit tot interventie in Afghanistan hebben
heroverwogen". De functionaris bleek ver
volgens bereid de verklaring van Carter aan
zienlijk te verduidelijken. Hij wees er in eer
ste instantie op dat het Amerikaanse voorstel
al op 16 mei aan de Russische minister van
buitenlandse zaken Andrej Gromyko was.
voorgelegd door Edmund Muskie tijdens hun
ontmoeting in Wenen.
'De Amerikaanse diplomaat beklemtoonde dat
de Sowjet-Unie in de ogen van de Amerika
nen „legitieme veiligheidsbelangen" heeft in
Afghanistan. Washington heeft er begrip
voor dat Moskou Afghanistan niet veranderd
wil zien in een „anti-Russische voorpost" zo
dra de Russische troepen het land hebben
verlaten. President Carter had al op 13 febru
ari van dit jaar de mogelijkheid geopperd van
een „overgangsfase" die tot een geleidelijke
terugtrekking van de Russische troepen kon
leiden en uiteindelijk moest resulteren in de
instelling van een „neutraal, niet-gebonden
regime, aanvaardbaar voor het Afghaanse
volk". Dinsdag in Belgrado had Carter dit
voorstel slechts hernieuwd. „Wij zijn bereid
de mogelijkheid te onderzoeken van een vre
desmacht van de Verenigde Naties, of beter
nog, van een internationale Islamitische
macht", aldus de Amerikaanse functionaris,
teneinde te waarborgen dat de overgangspe
riode rustig en soepel verloopt.
Een eerste terugtrekking van Russische troe
pen uit Afghanistan, zondag: een voorstel van
Jimmy Carter in een poging de situatie te de
blokkeren, dinsdag: een antwoord van Tass,
woensdag: er begint iets te bewegen in de Af
ghaanse kwestie, zo menen waarnemers in
Moskou. Zij wijzen erop dat Tass het voorstel
van Carter „opzettelijk vaag" noemt, dat het
Washington ervan beschuldigt de hulp aan de
Afghaanse „rebellen" zelfs op te voeren,
waarmee Tass lijkt te willen zeggen dat de
tijd voor echte Russisch-Amerikaanse onder
handelingen nog niet gekomen is. Maar dit
zelfde persbureau stelde dinsdag al dat „een
constructieve en serieuze dialoog zich aan
dient". Juist deze dialoog zou kunnen voort
vloeien uit een proces van voorstellen en ant
woorden, van uitgestoken handen naar vra
gen om verduidelijking. Volgens de waarne
mers in Moskou moet men hiervan geen
wonderen verwachten maar eerder kleine
stappen. Moskou heeft nog niet echt op het
voorstel van Carter geantwoord. Maar het
heeft het ook niet categorisch van de hand
gewezen.
ANKARA De NAVO-ministers van bui
tenlandse zaken, die gisteren en vandaag in
Ankara vergaderden, hebben zich sceptisch
uitgelaten over de aankondiging dat onge
veer 10.000 Russische soldaten uit Afghanis
tan zullen worden teruggetrokken. Ver
wacht wordt dat in het vanavond te publice
ren slotcommuniqué wederom de totale
Russische terugtrekking uit Afghanistan
zal worden geëist
De kwestie-Afghanistan heeft de beraadslagin
gen gedomineerd. Secretaris-generaal Luns
toonde zich opnieuw somber over de huidige
internationale toestand. Volgens hem zijn „posi
tieve stappen van de Sovjet-Unie" noodzakelijk
om het vertrouwen tussen Oost en West te her
stellen. Verder riep hij op tot herstel van de so
lidariteit binnen het Atlantisch bontgenoot
schap. Op de vergadering in Ankara pleitte mi
nister Van der Klaauw voor het vaker houden
van NAVO-ministersconferenties wanneer ge
beurtenissen zoals de Russische inval in Afgha
nistan dit nodig maken. Meningsverschillen
zouden zo kunnen worden voorkomen, aldus de
bewindsman.
KING China heeft de Vietnamese autoriteiten ge-
irschuwd voor het ernstige gevaar dat ontstaat als
i doorgaan met hun militaire acties. China heeft
s Thailand steun toegezegd in zijn „strijd tegen de
il triggering van Thailand heeft alle uitvoer naar Cambodja
de lucht en over zee verboden. Dat betekent dat de in-
itionale hulporganisaties geen goederen meer kunnen
■n naar Cambodja. Deze toestand blijft van kracht tot de
-tand weer normaal is geworden.
itnamese troepen in Cambodja hebben zich gisteren na de
te en bloedige aanval op Thailand opnieuw gegroepeerd
lijken gereed voor een nieuwe aanval op schuilplaatsen
jljjfn de Vrije en de Rode Khmer langs de grens met Thai-
igjid. Volgens diplomatieke bronnen in Bangkok wordt een
Hopval op meer dan een front voorbereid. Een Vietnamees
{iment, ter grootte van 2000 man zou op weg zijn naar
mom Malai, even ten zuiden van de Thaise grensplaats
'nyaprathet, waar zich een groot bolwerk bevindt van de
Ie Khmer.
De Vietnamese inval in
Thailand beeft de kan
sen op een internatio
naal conflict in Indo-
China aanmerkelijk ver
groot In onderstaand ar
tikel gaat Cuardian-ver-
slaggever Martin Wool-
lacott die onlangs nog
een bezoek beeft ge
bracht aan Indo-Cbina,
in op oorzaken en ach
tergronden.
BANGKOK Met de Vietnamese aanval
op Cambodjaanse, vluchtelingenkampen
in Thailand is alle hoop op een redelijke
dialoog over de toekomst van Cambodja
nu grotendeels in handen van Vietnam
in kruitdamp opgegaan. De Thaise en
Vietnamese militairen die elkaar in de
groene vallei ten noorden van het Thaise
stadje Aranyaprathet beschieten, zijn het
levend bewijs dat het conflict om Cam
bodja dreigt uit te lopen op een openlijke
confrontatie.
Hoe smerig het spel is dat in Indo-China
wordt gespeeld en waarin Cambodja nog
steeds alle klappen moet opvangen, valt
nauwelijks te beschrijven.
Thailand, China en de Verenigde Staten, aar
zelend gesteund door de meeste andere niet-
communistische landen in Zuid-Oost Azië,
willen het de Vietnamese militairen in Cam
bodja zo moeilijk maken dat Hanoi uiteinde
lijk besluit zijn troepen terug te trekken.
Vietnam, dat wordt gesteund door de Sovjet-
Unie, is vastbesloten in Cambodja te blijven
en, zoals uit de gebeurtenissen van de afgelo
pen dagen is gebleken, aan zijn tegenstanders
te tonen dat zij voor hun beleid eveneens een
hoge prijs moéten betalen. Niemand lijkt zich
erom te bekommeren dat het wederom de ge
wone Cambodjanen zijn die met hun leven
betalen voor een politieke strijd die op hoog
niveau in Bangkok, Hanoi, Peking, Washing
ton en Moskou wordt voorbereid.
De vluchtelingen die zich in de kampen aan
de Thaise grens bevinden, ziin Cambodjanen
die tijdens de periode van hongersnood en
chaos die volgde op de Vietnamese invasie in
Cambodja eind 1978, richting Thailand zijn
getrokken waar ze zich aansloten bij hun
landgenoten die reeds eerder voor het geweld
van de Rode Khmer van Pol Pot waren ge
vlucht Ondanks de miserabele levensom
standigheden in de kampen voelden ze zich
er redelijk veilig. De enorme mensenmassa's
stelden de wereld voor een humanitair pro
bleem van grote omvang, maar konden, vol
gens de tegenstanders van Vietnam, tegelij
kertijd uitstekend dienen als bases om van
daaruit militaire en politieke acties tegen het
nieuwe, door Vietnam gesteunde regime van
Heng Samrin in Phnom Penh te onderne
men.
Het regenseizoen in 1980 was de eerste gele
genheid om vanuit de kampen acties tegen
Vietnam te beginnen. Gezonde en goed ge
voede troepen van de Rode Khmer trokken
door het moerasachtige grensgebied naar
Cambodja om daar voor het eerst sinds ze in
1978 door de Vietnamezen werden verslagen,
een politieke campagne te beginnen. De on
verzoenlijke houding die Vietnam met be
trekking tot Cambodja inneemt, speelt uiter
aard een even grote rol bij het huidige conf
lict als het gebruik dat het Westen en China
maken van de Rode Khmer en de vluchtelin
gen. Het viel te verwachten dat Vietnam ui
terst fel zou reageren op een strategie die
beoogt zijn controle over Cambodja te onder
mijnen.
Tijdens het bezoek van Nguyen Co Thach, de
Vietnamese minister van buitenlandse zaken,
aan de Thaise hoofdstad Bangkok vorige
maand zijn harde woorden gevallen en de ge
volgen zijn niet uitgebleven. Thach eiste dat
Thailand zijn steun aan de grenslegers van
Pol Pot zou staken. De Thais Tieten doorsche
meren dat ze hiertoe bereid waren als Viet
nam enige concessies zou doen. Maar de Viet
namezen zijn niet geïnteresseerd in concessies
en met de dag schiet de gedachte dat Cam
bodja „onherroepelijk" deel uitmaakt van wat
zij de Indochinese landen noemen, dieper
wortel.
Het repatriëringsprogramma dat was opge
steld door het Hoge Commissariaat voor de
Vluchtelingen van de Verenigde Naties was
voor Hanoi de druppel die de emmer deed
overlopen. De Cambodjanen die terugkeren,
zo stellen de Vietnamezen, zijn voornamelijk
aanhangers van de Rode Khmer die in wer
kelijkheid terugkeren naar de gevechtseen
heden aan het front. De Verenigde Naties
hebben om het zachtjes uit te drukken
heel naïef gehandeld. Het resultaat was dat
de Vietnamezen die tot die tijd de grens had
den gerespecteerd, overgingen tot een groot
scheepse aanval. Binnenkort zullen ze waar
schijnlijk ook de aanval openen op de grote
bolwerken van de Rode Khmer die nog net
op Cambodjaans grondgebied zijn gelegen.
Ondertussen is de basis voor operaties, ge
richt tegen het regime van Heng Samrin, uit
eengejaagd en het systeem dat de internatio
nale hulporganisaties hadden opgesteld om de
vluchtelingen te kleden en te voeden, ontre
geld. Of, om het anders te zeggen, mensen die
reeds eerder door een hel van ellende zijn ge
gaan, worden wederom het slachtoffer. Maar,
zoals Indochina al zo vaak heeft aangetoond,
dat is de manier waarop het spel der naties
wordt gespeeld.
