Europees onderzoek
on c urren tiepositie
Wan glastuinbouw
lieer bloemen gekocht (als
^schenk),minder planten
lAannemingsvoorwaarden
joor bouwen van kassen
5A.AK) tot stand gekomen
GROENTE FRfMT
êfeMESM B#LL@SI
t -RAAD VAN MINISTERS (LANDBOUW):
™RKW AARDIGE ONTWIKKELING
Sri
GROOT AANBOD VOLLEGRONDSGROENTEN
ZORGELIJKE SITUATIE VOOR BLOEMENKWEKERS
Import siergewassen te gemakkelijk
EN TUINBOUW
LEIDSE COURANT uc~ """-—"OF
MAANDAG 23 JUNI 1980 PAGINA 9
I
-"it
spitsl ~B O "S
f kg. a C7
^BURG-DcEuro.
er p-iPmuaB gaat een
„Jt ek instellen naar
-„/i. 'iurrentiesituatie in
1aJuinbouw. Dit naar
j Ang van klachten
n ot>a) overgroot deel der
rur? cj#EG"lidstaten over
jezeigasprij2en die de
staan n£s? glastuinders
ak Zij zijn van me-
rordt 4 deze giastuinders
daardoor een voordeliger
concurrentiepositie hebben.
Dit kwam aan de orde bij de
behandeling van een rapport
tijdens de zitting van de
EEG-Raad van Ministers
(landbouw) in Luxemburg.
Minister Braks heeft in zijn
reaktie alle medewerking
toegezegd aan zo'n onder
zoek. Hij betoogde - zoals ook
in bet rapport van de Com
missie staat - dat ons land in
zijn gasprijzen een pariteit
(gelijkheid) met olie na
streeft. De pariteit voor de
aardgasprijzen in de tuin
bouw was halverwege vorig
jaar bereikt. De bewindsman
wees er op dat er nog onlangs
een vrij forse aanpassing van
de aardgasprijs was geweest
en dat er nog enige zouden
volgen teneinde de pariteit
met de olieprijs weer te be
reiken. Hij benadrukte dat
deze aanpassingen geleidelijk
dienen te gebeuren. Tenslotte
wees minister Braks er op,
dat de prijs die de Neder
landse glastuinbouw betaalt
door vrije onderhandelingen
met de Gasunie tot stand
komt. De Commissie erkent
dit laatste.
bijna
'yi gry
Duree
;^7AAG-
eerst
hij la
de AG Er blijkt een merk-
verschil te zijn ontstaan in
":elingen tot het kopen van
iet~dain en PotPlanten in Nederland.
yven bestedingen voor het kopen
7 gloeraen bijzonder als geschenk
en mfi°pen twee j*31" met meer dan
Duree Procent is toegenomen, is de
koupp van planten in dezelfde pe-
,sap jnet zeven procent gedaald.
tff3n woning zijn de bestedingen
jhtplanten zelfs met 28 procent af-
'ïn, waar tegenover evenwel kan
i gesteld dat aan snijbloemen in
luis 30 procent méér wordt be-
1 de laatste twee jaar. Samen met
Y st-Duitse huisvrouw besteedt de
andse huisvrouw echter het hoog-
rag van Europa aan bloemen en
i. Bloemen bliiken een geschenk
bij uitnemendheid te zijn. Terwijl
voor 82 miljoen gulden ten be-
van geschenken werd gekocht,
k lat bedrag in het afgelopen jaar te
l.tegen tot 124 miljoen, een stijging
*t 51 procent. Met bestemming ei-
ilis, werd in 1977 voor 123 miljoen
il gekocht en dat was in 1979 opge
pot 160 miljoen of 30 procent. Door
hoten werd in 1977 voor 92 mil-
lan bloemen gekocht, afgelopen
lor 97 miljoen, een toename met 5
l t en die huisgenoten gaven in
ft oor 11 miljoen waarde aan bloe-
ts? wfgelopen jaar 17 miljoen. Totale
V van bloemen in 1977 voor 308
wo en 1979 voor 398 miljoen, stijging
qcj miljoen. Dat zit dus wel goed!
iten
iChof planten. waar het minder floris-
nam#,®e 8aat- om welke reden dan ook.
b.hrl in 1977 voor een waarde van 66
'bhake»1 Sulden voor het eigen huis werd
^it, is dat bedrag afgelopen jaar
mi«k:iderd tot 61 miljoen of met 7 pro-
us g''^°°r geschenken werd respectieve-
airus'j. en 52 miljoen guldenbesteed, ver-
yG£re£ring met 6 procent. Huisgenoten
in 1977 nog 28 miljoen voor plan-
'•k: I, maar afgelopen jaar 20 miljoen of
r. Fran)cent minder doch voor geschen-
der T^eef het 4 miljoen gulden. Tegen
;h^nltaal van 147 miljoen bestedingen
efonge>tplanten in 1977 staat het bedrag
•'wait®? miljoen in het afgelopen jaar,
ars; At'ermindering met 7 procent, zo
ïobertuuit het marktonderzoek ingesteld
lichei Pet Produktieschap voor Sierge-
erdijkiH. Het is moeilijk voor dat gewij-
iJaHan}ankooPPatro0n een verklaring te
Ronald. Mogelijk dat de liefde voor de
van"zu^m bet gemakkelijker vervoer
o Bloemen zijn meer in trek.
boven dat van de plant een rol speelt.
Het totaal van.de bestedingen aan bloe
men en planten is er dus altijd nog met
22 procent op vooruit gegaan. Om nog
een ander cijfer te vermelden, in 1979
kochten ongeveer 4,5 miljoen Neder
landse gezinnen in totaal 865 miljoen
bloemen en 31 miljoen potplanten het
geen neerkomt op gemiddeld 192 bloe
men en planten per gezin tegen een be
drag van 119 gulden. Er werd 6 procent
méér aan bloemen gekocht met 6 pro
cent hoger prijzen. Er is een stormachti
ge toenéme in de gemengde boeketten,
namelijk met 8 procent geconstateerd.
Daarvan werden er viermaal zoveel ver
kocht als zes jaar geleden en voor een
zevenmaal zo groot bedrag! Wel is vast
gesteld dat de vraag naar bloeiende pot
planten toe neemt, hetgeen zou zijn ver
oorzaakt door een daling van de gemid
delde prijs.
Bloemenkopers
Een ander gegeven is dat het beroep van
invloed is op het kopen van bloemen,
hetgeen onlangs is vastgesteld door drs.
Van Tilburg van de landbouwhogeschool
in Wageningen. De gepensioneerden
staan onderaan de lijst van bloemenko-
gers, maar wel krijgen zij het meest een
loem of plant cadeau! Vrouwen tussen
de 50 en 65 jaar kopen de meeste bloe
men maar vrouwen beneden 30-jarige
leeftijd het minst. In de provincies Zuid
en Noord Holland-en Utrecht worden de
meeste bloemen en planten gekocht het
geen waarschijnlijk vooral is te danken
aan de meer levendige straathandel in
deze provincies.
aid IJ» q "O
che
i. M. O
He*
'LAND De algeme-
aannemingsvoorwaar-
siot v9°r de kassenbouw
20-oöK) zijn een feit. Ze
65.oo tot stand gekomen op
5opang van de telers on-
86>oglas die de opstelling
sl ooniet eenzi3dige, specia-
oe]50 aannemingsvoorwaar-
M.eokroor de bouw van kas-
3700nastreefden. De Alge-
66Ï20B Vereniging van Kas-
56ooouwers in Nederland
siiooK) bleek bereid om
16 so aanneminf>svoorwaar-
6o'.50*e moderniseren, zodat
67.ö« zomer 1976 kan wor-
et ^begonnen aan een over-
29!so>m te komen tot „Alge-
«i60L Aannemingsvoor-,
39 oorden voor de Kassen-
17.%" (AAK).
58!oom°gebjkheden voor dit
i2iio'leg tussen vertegenwoor-
JJSp van het Landbouw-
wiooip en die van de bovenge-
ia.oofcde AVK werden ge
schapen door de Stichting
Mechanisatie Centrum. In
deze Stichting streven verte
genwoordigers van de over
heid, het landbouwbedrijfsle
ven (Landbouwschalp), de
eerder genoemde AVK en
andere organisaties uit han
del en industrie, naar het be
vorderen van een doelmatige
mechanisatie in de Neder
landse landbouw in de meest
uitgebreide zin van het
woord. Dit streven leidde er
onder meer toe, dat op het
gebied van standaardvoor-
waarden in 1973 de Algeme
ne Handelsvoorwaarden voor
Landbouwwerktuigen (AHL)
tot stand kwamen en binnen
kort ook de Algemene Aan-
nemingsvoorwaarden Be
drijfsgebouwen in de Land
bouw (AABL) geïntrodu
ceerd worden.
Het voorop gezette doel van
de nu tot stand gekomen Al
gemene Aannemingsvoor-
waarden voor de Kassen
bouw (AAK) is geweest, het
maken van duidelijke en
doorzichtige voorwaarden,
waarbij op evenwichtige wij
ze zowel met de belangen
van de aannemer als met die
van de tuinder/opdrachtge
ver rekening wordt gehou
den.
Toepassing van de Algemene
Aannemingsvoorwaarden
❖oor de Kassenbouw (AAK)
betekent dan ook dat op
drachtgever en kassenbou-
wer hun respectieve rechten
en verplichtingen van te vo
ren vastleggen, daarbij zoveel
mogelijk rekening houdend
met de in de glastuinbouw
gebruikelijke gang van za
ken. Omdat de behandeling
van geschillen een grondige
kennis van zaken met be
trekking tot de kassenbouw
kan vereisen, is bovendien
een aparte rechtsgang via
een speciaal Arbitrageregle
ment ontwikkeld.
Toepassing van de AAK be
tekent in de praktijk, dat de
kassenbouwer een vragenlijst
volgens het laatste AAK-mo-
del samen met het „AAK-
boekje" aan de adspirant-op-
drachtgever presenteert
(zaak voor deze laatste hierop
te letten) en dat de offerte
geënt is op de in de vragen
lijst vermelde gegevens en
voldoet aan een eveneens tot
de AAK behorend schema
dat aan de vragenlijst is ge
hecht. De AAK kunnen door
iedereen die ze bij de bouw
van een kas (bestemd voor de
teelt en de verzorging van
gewassen) wil gebruiken,
worden toegepast. De ge
noemde vragenlijst en het
„AAK-boekje" zijn op aan
vraag bij het secretariaat van
de AAK, Mansholtlaan 12,
6708 PA Wageningen, te ver
krijgen.
Het aanbod van groenten neemt dagelijks
toe. Daarom ontstaat er over de hele linie
van het groenteassortiment een druk op
de prijzen. Het zijn vooral de meer ooste
lijk gelegen provincies waar de volle-
grondsgroenteteelt op ruime schaal wordt
uitgeoefend. Zo wordt er in Brabant en
Limburg op ruime schaal buiten sla ge
teeld met een gewicht van wel een halve
kilo per krop. De teelt van bonen buiten
ontwikkeld zich door het groeizame weer
van de afgelopen tijd ook uitstekend. Als
er gekeken wordt naar het sortiment en
de prijsontwikkeling, dan blijkt het vol
gende. Asperges worden niet meer of nog
slechts in kleine hoeveelheden aange
voerd, omdat het seizoen alweer afgelopen
js. De prijs is dit seizoen aan de hoge kant
gebleven, er was sprake van een zeer goe
de vraag. Als laagste noteringen werden
er prijzen betaald, die altijd nog tussen .de
4 en 8 gulden per kilo lagen. Het aanbod
van aardbeien neemt nog steeds toe, de
prijs ligt rond de twee gulden per kilo.
Het aanbod zal voorlopig ruim blijven en
de prijs lijkt niet veel te veranderen. Er
wordt volop natutirsla aangevoerd, de
prijs is nog steeds niet daverend, nl. 15
cent per krop. Hogere prijzen lijken er
niet in te zitten. De tuinbonen, nu nog vrij
jong, daalden verder in prijs, er werd ge
middeld 70 cent per kilo betaald. Het aan
bod neemt snel toe, de prijs zal verder da
len. Andijvie wordt ook nog steeds in be
langrijke mate aangevoerd, het aanbod
van de volle grond neemt dagelijks toe. Er
werd gemiddeld 28 cent per kilo betaald.
Met een groot aanbod in het vooruitzicht
lijkt er weinig te veranderen. Er is ook
Radijs verpakken voor verzending
nog steeds sprake van een ruim bloem
koolaanbod. De gemiddelde prijs ligt op
een gulden per stuk. Ook bij dit gewas zal
een prijsstijging nog uitblijven. Het grote
aanbod van bospeen werd tegen een prijs
van 85 cent per bos verkocht. Het aanbod
blijft groot, de prijs zal niet veel verande
ring ondergaan. Broccoli is flink in prijs
gedaald er werd 1.50 per kilo betaald.
Voor radijs veranderde er weinig, de prijs
liep iets op en kwam op 52 cent per bos te
liggen. Een vaste prijsvorming voor dit
gewas lijkt mogelijk. Prei is op het ogen
blik nog steeds een schaars produkt, van
daar dat er goede prijzen betaald worden.
De gemiddelde prijs lag op 2.65 per kilo.
Het aanbod zal geleidelijk groter worden,
zodat er lagere prijzen verwacht worden.
Glasgroenten
Begin vorige week zakte de tomatenprijs
als een pudding in elkaar. De tomaten
werden tegen dooj-draai-prijzen verkocht
if 3.60 per kilo). Er werden dan ook flin
ke partijen aangevoerd, vooral het goed
op gang komen van de oogst van de hete-
luchttomaten droeg tot deze prijsdaling
bij.'In de loop van de week herstelde de
markt zich echter weer en liep de prijs op
naar 7.60 per kilo. Door een aanhou
dend groot aanbod lijkt de prijs onder
druk te blijven. Komkommers boekte in
de afgelopen week weer een succes, want
de prijs liep weer iets op. Zo lagen de prij
zen tussen de 51 en 67 cent per stuk. Het
ziet er niet direkt naar uit dat er de ko
mende week veel zal veranderen. Voor de
groene paprika's varieerde de prijs van
f 1.90 tot 2.60 per kilo. De rode papri
ka's lagen echter aanmerkelijk hoger in
prijs, nl. van 6.20 tot 7.80 per kilo. Een
terugblik op het paprikaseizoen tot nu toe
laat zien dat de gemiddelde prijs voor de
groene paprika's op 4.16 per kilo ligt
(vorig seizoen 3.07). Voor de rode papri
ka's is dit f 5.19 (vorig seizoen 4.60).
Om het maar simpel en duidelijk te zeg
gen, het ging in de afgelopen week in de
bloemen slecht tot zeer slecht. Veel kwe
kers beginnen de situatie zorgelijk in te
zien. De sterk gestegen kosten over de af
gelopen maanden zijn nog maar net aan
verwerkt en de hoop en verwachting dat
een financieel „buffertje" kon worden ge
maakt, is niet in vervulling gegaan. En
dat zou toch beslist noodzakelijk zijn, ge
zien de alsmaar stijgende energiekosten.
De maanden mei en juni waren vorig jaar
voor de bloementeelt succesvol wat be
treft de prijsvorming, maar nu is er een
tegenovergesteld beeld. Voor vele produk-
ten was de prijs afgelopen week teleur
stellend. De weersomstandigheden hebben
op de handel een kwade invloed uitgeoe
fend. Wat de export betreft, werkte de ex
tra zondag in West-Duitsland storend op
de gang van zaken in het lange weekein
de.
Verder was er een groot aanbod van bloe
men, groter dan vorig jaar in dezelfde
week waarbij de aanvoer van veel zomer
bloemen opviel. Dat alles werkte funest
Om het beeld met enkele cijfers duidelijk
te maken, bij een aanvoer van 38.210.929
bos of stuks bloemen aan de CCWS was
de opbrengst 8.029.743,74 tegen een aan
voer van 32.668.144 bos of stuks vorig jaar
en opbrengst van 10.846.463,66. Een
meer aanvoer van bijna zes miljoen doch
lager opbrengst van bijna twee miljoen.
Zo kwam de totale aanvoer van 39.447.175
bos of stuks met een opbrengst van
9.221.524,79 tegen vorig jaar 33.684.832
en opbrengst 11.904.341.96.
Ook in de potplanten was de markt zwak.
Overigens was de omzetgroei van potplan
ten afgelopen maand mei niet zo .gunstig.
Tegenover een omzetstijging in mei vorig
jaar met 43 procent, staat die maand nu
met 4,83 procent groei. In hoeveelheid
nam het aantal potplanten toe met 16 pro
cent maar er moet een prijsdaling worden
geconstateerd met 9,9 procent. De pot-
plantenomzet dit jaar bedroeg van januari
tot en met mei 41.110.132 tegen vorig
jaar 30.580.028, een vermeerdering met
10.530.104 of 34,43 procent. Intussen is
het op monster veilen van trosanjers aan
de CCWS gestart en de resultaten van de
afgelopen week waren niet onbevredi
gend te noemen. Het prijspeil lag iets ho
ger dan bij de normaal geveilde partijen.
Uiteraard verliep het soms nog wat
vreemd en moeilijk en moesten nogal wat
inlichtingen over de gang van zaken wor-
'den verstrekt, maar in het algemeen wa
ren kopers en kwekers tevreden en kan
een besparing van werk door de nieuwe
methode worden geconstateerd. Afwach
ten nu wat de supermarkten van deze
proef fcullen zeggen, ook met betrekking
tot de nieuwe samenstelling van de bosjes.
Bij gunstige resultaten zal waarschijnlijk
de proef tot andere produkten worden
uitgebreid. Ook afgelopen week was er
een grote verscheidenheid in zomerbloe
men. Gemiddelde prijzen zijn, met tussen
haakjes die van dezelfde week in het vo
rig jaar: Amerikaanse anjers 23 (36), tro
sanjers 21 (32), anthurium 52 (72), snij-
groen 12 (13), jaarrondtroschrysanten 37
(57), idem geplozen 43 (64), freesia 11 (26),
gerbera 19 43), gladiolen 21 (40), irissen
30 (32), lelietakken 29 (49), cymbidium
groot 76 (1.19), idem klein 21 (42), grote
rozen 16 (24), idem klein 13 (18), sonia 13
(21), belinda 10 (18), red garnette 9 (14).
Over vrijwel de hele linie dus een soms
aanzienlijk lager prijsgemiddelde dan vo
rig jaar. Wat deze week betreft, de vakan
tie zal ongetwijfeld een stempel zetten op
de prijzen. In de aanvoer wordt weinig
verandering verwacht, maar mogelijk dat
een gunstiger weerpatroon iets aan de
prijzen verbetert!
Wel, en dat is dan dat!.Er zijn in
GATT-verband „multilaterale handelsbe
sprekingen" gevoerd en het resultaat was
een „overeenkomst inzake technische
handelsbelemmeringen". Zo staat het in
de officiële brief van het Ministerie van
Landbouw. In het kort gezegd komt het
hier op neer dat men van Hollandse kant
bij import van siergewassen uit derde lan
den vooral geen al te hoge eisen moet
gaan stellen, want dat zouden de exporte
rende landen wel eens discriminerend
kunnen vinden. Verder is er ook een pu-
blikatie- en meldingsplicht met betrek
king tot bepaalde voorgenomen wettelijke
maatregelen.
Vrij vertaald zou men kunnen zeggen:
maak de drempel maar zo laag mogelijk,
want anders konden er wel eens moeilijk
heden dreigen.
Afgegrendeld
Bovenstaande bepalingen gelden ook als
het gaat om bijv. importen van bloembol
len uit Japan. Een fraai voorbeeld, omdat
uitgerekend de Japanners via een serie
ingewikkelde fytosanitaire maatregelen
hun grens voor Hollandse bollen hebben
afgegrendeld. Argument: we vrezen met
bloembollen uit Holland ook virusziekten
in huis te halen. Nu wil het geval dat Hol
land jaarlijks miljoenen leliebollen uit Ja
pan importeert. Het afgelopen jaar bijv.
dertien miljoen stuks. Hier zijn geen hoge
fytosanitaire drempels, maar de bloem
kwekers die deze Japanse bollen in hun
kassen planten, komen niet zelden tot de
ontdekking dat de kwekers in het Land
van de Rijzende Zon kennelijk hun cultu
res ook niet vrij van virusziekten hebben
weten te houden. Die strenge fytosanitaire
voorschriften van Japan zijn dus in feite
maar een lachertje.
Straks gaat het „hollen" van de hyacinten ook weer beginnen.
Geen geheim
Dat de Japanse leliebollen bepaald niet al
tijd van een kwaliteit zijn om opgewonden
brieven naar de naaste familie te gaan
schrijven, was al vele jaren bekend. Maar
er werd niet veel tegen gedaan. We zijn
nu eenmaal een tolerant volkje. Maar er
gaat nu misschien toch wel wat gebeuren.
De landelijke leliewerkgroep van de NTS
heeft deze zaak aangekaart en er zijn in
Noordholland monsters opgeplant van uit
Japan geïmporteerde leliebollen. De re
sultaten zijn zodanig dat men aan de hand
daarvan de Japanners hoopt te kunnen
overtuigen dat men eerst zelf maar eens
een kwaliteitskeuring moet gaan instellen
in plaats van torenhoge eisen aan anderen
te stellen.
Ook Australië
Japan is trouwens niet het enige land dat
import van bloembollen uit Holland vrij- Rooien
wel onmogelijk maakt. Onder anderen
kunnen Australië en Nieuw Zeeland er Intussen is met het rooien van de bollen
ook wat van! Maar die voeren in ieder ge
val geen bollen naar West-Europa uit. In
het Produktschap voor Siergewassen is
deze zaak laiigs een andere weg in discus
sie gekomen. Het resultaat is dat het PVS
het Ministerie van Landbouw zal gaan
verzoeken een inventarisatie te maken
van de importeisen van een reeks landen.
Het zou wel eens kunnen zijn dat die voor
ons land erg discriminerend zijn. Al zal
dat stellig aan de feiten niets gaan veran
deren.
Veel geld
De Nederlandse sierteelt steekt veel geld
in onderzoek en keuring. In 1979 legden
de bollen-, de bloemen- en de bomensec-
tor ruim 25 miljoen voor onderzoek,
keuring en afzetbevordering op tafel. Het
bollenvak liep vooraan. Deze branche
stelde voor de keuring een bedrag van
f 1,7 miljoen beschikbaar en daarnaast
nog eens een bedrag van 2,8 miljoen
voor het laboratorium voor Bloembolle-
nonderzoek te Lisse en de Proeftuinen in
Ens (Nop), Wieringerweff en Breezand.
Voor afzetbevordering werd bijna acht
miljoen gefourneerd. Dat laatste lijkt een
enorm bedrag, maar niet vergeten mag
worden dat dit moet worden uitgesmeerd
over acht landgroepen. In dat opzicht
staat de bloemisterij voor een veel een
voudiger zaak.
een begin gemaakt. De vroege Apeldoorns
uit Zuidwest-Nederland liggen voor een
groot deel al in de exportschuren. In de
bollenstreek is men in hoofdzaak bezig
met het rooien van de hyacinten voor de
preparatie. Dat wil zeggen: deze extra
vroeg gerooide bollen krijgen nu een spe
ciale behandeling waardoor ze vroeg in
december kunnen bloeien. Men is hier en
daar wat vroeger dan normaal met het
rooien van de hyacinten voor „de prep"
begonnen omdat het gevreesde zwartrand
hier en daar de kop heeft opgestoken. De
bollen blijken over het geheel genomen
zeer goed te zijn gegroeid. Dat belooft wat
als men straks de „kouwe" hyacinten gaat
rooien. De prijzen van de hyacinten blij
ven hoog, evenals van de meeste tulpen-
cultivars. Maar de kwekers die proberen
hun dikke bollen van Apeldoorn aan de
man te brengen, komen van een koude
kermis thuis. Een exporteur die pas van
een zakenreis naar Duitsland terug kwam,
zei: „Ik kon de Apeldoorn niet eens weg
geven!".
Intussen dreigt deze ontwikkeling voor
een aantal jonge kwekers die een groot
areaal Apeldoorn telen, op een regelrecht
drama uit te draaien. Want in theorie is
de kans zeker aanwezig dat men de bollen
van deze Darwinhybride straks op de vei
lingen voor de bekende appel en het even
vermaarde ei zal kunnen kopen. Je zult
maar grote investeringen hebben gedaan
en dan met abnormaal lage opbrengstcij-
fers geconfronteerd worden. Dan ben je in
één keer „schipper te voet".