amervoorzitter Dolman vindt
noeming Scholten bedenkelijk
CDA-fractieleider
vindt olieboycot
geen crisis waard
luropese argeloosheid, perfecte spionage en
libische dollars leverden Pakistan atoombom op
gez
id
ibi<
Iktie Lekker Dier" wil
erbod legbatterijen
weer
PC
NLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 23 JUNI 1980 PAGINA 5
laagEMEESTER KATWIJK GENOEMD ALS OPVOLGER
Zate
muziei
ezind" io
f het jj
ival. Eei
[>elotons,
parlementaire redactie)
ca naaa T.irQOaQ
vertrek van minister van defensie ir.
ii voor Tweede Kamervoor H. Vredeling uit het kabinet-Den Uyl.
en wed-D- Dolman vindt de benoe- „Vredeling verliet zijn post vijf maan-
nvankeli m*n*s^er van defensie mr. den voor het eind van de rit om com-
.en tot vice-voorzitter van missaris van de Europese Gemeenschap
ran State een „merkwaardi- te worden. Ik keurde dat ook niet goe<*
voortdu/51^* bedenkelijke zaak". In
oeide |n °"interview sloot Dolman
t/wh .,trloPen zaterdag aan bij de
ed pn Van de fractieleiders Den
KU en IA) en Terlouw (D'66), dat
iers ded£et onverantwoord heeft ge-
noroi aJ>oor een minister op een zo
n de vJke post vóór het einde van
ijdrecht, p^speriode te laten vertrek-
lajoretter
aie een vergelijking met het
verschei<
Het is niet juist als een minister om an
dere dan gezondheidsredenen of poli
tieke redenen uit een kabinet stapt
Maar wat Scholten nu doet vind ik nog
aanzienlijk minder fraai. Het kabinet
heeft normaal gesproken nog bijna een
iaar te gaan. Bovendien staat de voor
bereiding van de begroting voor 1981
voor de deur, één van de moeilijkste
operaties sinds jaren, naar men zegt.
Als ik minister van financiën was, zou
ik bij die begrotingsbesprekingen een
aantal voorstellen doen om ernstig op
defensie te snoeien. Minister Scholten
'kan daar niets tegen doen. Hij kan niet
dreigen met aftreden, want in feite is
hij al afgetreden".
Minister" Wiegel (binnenlandse zaken)
gaf later in een radio-uitdzending toe,
dat het vertrek van Scholten een ver
zwakking van het kabinet zal beteke
nen. „Hij is één van de beste ministers.
Toch meenden wij dat de keus op
Scholten moest vallen, omdat hij we
gens zijn wijsheid en onkreukbaarheid
de beste kandidaat was voor de uiterst
belangrijke post waar het om gaat".
CDA-fractieleider Lubbers toonde zich
de benoeming van Scholten. Hij vond
het juist, dat het kabinet de beslissing
zelfstandig heeft genomen, zonder
vooroverleg met de fractieleiders uit de
Tweede Kamer. „Het zou niet goed zijn
als de functie van vice-vorzitter van de
Raad van State een speelbal zou zijn
geworden van speculaties". Lubbers zal
nu, in samenwerking met CHU-voor-
man Van Leijenhorst, in de CHU-gele-
deren een opvolger voor Scholten gaan
zoeken. De fractieleider zei dat hij al
een kandidaat in gedachten heeft. In
politieke kring wordt als mogelijke
nieuwe minister van defensie onder
meer de naam genoemd van mr. C.
Bos, burgemeester van Katwijk en
zondagmiddag bijzonder tevreden met, voormalig CHU-Kamerlid.
deze vei
i Set „Nederlandse
Shrivelling
luziekvei
Nieuwvüp Auschwitz
meedeei
prijs m
men. Bij., Tt
s ging jHAU In het voor-
net de e concentratiekamp
itz in Polen is giste-
vaste Nederlandse
t geopend.
urde in aanwezigheid
er anderen minister
irs (CRM), minister
lerwijs), de voorzitter
Auschwitzcomité, de
nderminister voor za-
oorlogsveteranen en
►e minister van cul-
linisters Gardeniers
'EEN f °P de tentoonstel-
p. j. Auschwitz,
veekeir
stievier-
rochian
in Paul|
riering
famill
en vele
einde
istoor Z
?t wier
ïft in cf
>r was i
i
[AAG „Aktie Lekker Dier", die in
«rolleden bij herhaling alarm geslagen
"«legen de legbatterijen in Nederland,
aartegen opnieuw stappen onderne-
)e aktiegroep wil thans een projec-
age indienen, om aan te tonen dat er
idere mogelijkheden zijn. Nadrukke-
f il de groep op korte termijn streven
h0£n verbod van de legbatterij.
tot zestig procent van de dertig miljoen
^ndse kippen wordt zo slecht gehuisvest,
^tprake is van ernstige overschrijding van
en ^*>siederlandse, Westduitse als Britse nor-
^■•Jbldus de aktiegroep in haar jongste rap-
verb<
ing ui-
In dat rapport wijst de aktiegroep erop, dat Ne
derland in feite diverse EG-normen en -afspra
ken negeert. De enige oplossing zou daarom
zijn een batterijverbod in EG-verband te berei
ken. Darnaast echter moeten nieuwe huisves
tingsbepalingen voor legkippen worden vastge
steld, waarbij de aktiegroep denkt aan legnes-
ten, scharrelgelegenheid, grotere bewegings
vrijheid en dergelijke mogelijkheden. De aktie
groep is thans van plan een projektaanvraag in
te dienen, om aan te kunnen tonen, hoeveel
mogelijkheden er zijn, om de legbatterijen te
vervangen door betere huisvesting. En dit on
der met motto: „op weg naar een huisvesting
waarin dieren weer dieren zijn".
Muyn
[ShJ Agt akkoord
kandidatuur
."wêdemburger
>r de 1
/ierin)rn
lamen
JirigeHAAG Nederland,
I en Luxemburg zijn
over eens geworden
Luxemburgse liberale
van buitenlandse
Gaston Thorn de
itter van de volgende
se commissie moet
i. De Belgische pre-
Martens zal zijn Ita-
collega Cossiga
Fusie katholieke
onderwijs-
verenigingen
UTRECHT De katholieke
onderwijsvereniging en de
katholieke vereniging van
directies, docenten en consu
lenten bij beroepsonderwijs
en leerlingwezen Sint Ber-
nardus, hebben afgelopen za
terdag in Utrecht besloten te
fuseren.
De katholieke Vakorganisatie
(KOV) is daarmee met 62.000
leden veruit de grootste onder-
wijsvakbond in het land. In
het vooijaar van 1981 zal de
KOV zich uitspreken over de
vakcentrale waarbij ze zich zal
aansluiten. Bij de besturen van
de gefuseerde verenigingen
bestaat voorkeur voor net
CNV, aldus een woordvoerder.
Italië is tot eind juni voor
zitter van de Europese ge
meenschap hiervan op de
hoogte stellen. Thorn zal ze
ker de tegenstand ondervin
den van de Franse president
Giscard.
Door akkoord te gaan met de
kandidatuur van Thorn is pre
mier Van Agt voorbijgegaan
aan de vorige week in de
Tweede Kamer geuite wens
dat een Nederlander kandi
daat gesteld diende te worden.
Van Agt heeft vorig jaar tij
dens de Europese topconferen
tie in Dublin voor het eerst het.
voorzitterschap vor Nederland
opgeëist, omdat Nederland nog
nooit een Commissie-voorzit
ter heeft mogen leveren
uitgezonderd de korte periode
dat Mansholt inviel voor de
Italiaan Malfatti. Van Agt
heeft echter nooit de naam
van een Nederlandse politicus
kunnen noemen, en is vorige
week ook niet akkoord gegaan
met een door de Tweede Ka
mer gesteunde kandidatuur
van oud-minister Van der
Stoel. Het Tweede Kamerlid
Brinkhorst (D'66) wil morgen
het antwoord van de regering
op zijn vorige week gestelde
vragen afwachten, en dan
eventueel besluiten tot een in
terpellatie.
Nagedachtenis Hannie Schaft
In Zaandam is zaterdag een monument onthuld ter nagedachte
nis aan de verzetsstrijdster Hannie Schaft. Bij een monument ter
ere van .'an Bonekamp, met wie Hannie Schaft ODereerde, is nu
een dubbele steen geplaatst, gewijd aan "beiden. De steen werd
onthuld door mevr. Van Os, echtgenote van een oud-verzetsstrij
der. f
MINISTER WIEGEL NOEMT KAMER VERANTWOORDELIJK
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De olieboy
cot is CDA-fractieleider
Lubbers geen crisis waard.
Hij gelooft trouwens ook
niet dat de motie over de
olieboycot het kabinet in
moeilijkheden zal brengen,
zoals hij gisteren voor de ra
dio zei. Volgens zijn schat
ting zal overleg met de
grensstaten van Zuid-Afrika
het kabinet tot de conclusie
brengen, dat een boycot wel
degelijk zinvol is. Minister
Wiegel denkt daarover an
ders. Hij zei zaterdag ten
minste voor de radio, dat het
de schuld van de Kamer en
niet van het kabinet is, wan
neer de motie-Scholten over
de olieboycot tot een crisis
zou leiden.
Wiegel liet daarin duidelijk tot
uiting komen, dat het kabinet
niets voor een olieboycot voelt.
Vandaag neemt de minister
raad een defintieve beslissing
over de motie-Scholten. „De
verantwoordelijkheid voor een
kabinetscrisis ligt bij degenen
in de Tweede Kamer, die me
nen dat het kabinetsbeleid
verder onmogelijk moet wor
den gemaakt. Als het kabinet
de motie-Scholten niet zou uit
voeren, bestaat er kans op een
motie van wantrouwen. De
fracties van de regeringspar
tijen moeten zich dan afvragen
of ze zo'n motie zullen steunen
en daarmee het kabinet naar
huis zullen sturen. Het is hun
eigen verantwoordelijkheid",
aldus Wiegel. Wiegel vertelde
dat afgelopen vrijdag in de mi-,
nisterraad een eventuele olie
boycot van Zuid-Afrika een
„boycot op een koopje" was
genoemd, omdat Nederland
De crisissfeer rond de kwestie
de aftrekbaarheid van hy
potheekrente is inmiddels he
lemaal verdwenen. Het CDA
lijkt zich verzoend te hebben
met de wens van de VVD, de
aftrekbaarheid van hypo
theekrente niet „geïsoleerd"
aan de orde te stellen. Op het
gebied van de inkomstenbelas-
sting moeten ook nog andere
dingen gebeuren, zo vindt de'
VVD. Men denkt daarbij on
der meer aan een verminde
ring (Wiegel sprak zaterdag
zelfs van een forse verminde
ring) van de progressie in de
tarieven van de inkomstenbe
lasting. Ook moet volgens de
VVD het onderhoud van het
eigen huis weer aftrekbaar
worden.
Buitenlander
schoongemaakt'
ROTTERDAM Een 37-Ja-
rige zeeman uit Taiwan is
dit weekeinde in Rotterdam
het slachtoffer geworden
van een nieuwe manier van
zakkenroUen.
Twee onbekenden attendeer
den de buitenlander erop dat
zijn kleren vuil waren en be
gonnen hem onmiddellijk af te
kloppen. De verbaasde zeeman
ontdekte pas later dat de at
tente heren zichzelf hadden
beloond met zijn portefeuille
en reispapieren.
Demonstratie tegen F-16
In Amsterdam is zaterdag een grote demonstratie gehouden te
gen de aanschaf van F-16 jachtbommenwerpers voor de Neder
landse luchtmacht. Enkele duizenden Amsterdammers liepen
met spandoeken van de Westermarkt naar het Amstelveld.
EEN POND URANIUM IS GEEN GEVAAR VOOR DE MENSHEID"
1 HAAG Pakistan probeert via een Italiaan-
1 onderneming in het diepste geheim materialen
krijgen voor de bouw van een opwerkingsfa-
ick voor radioactief afval. Het project wordt
k>r Libië gefinancierd. Wordt de Pakistaanse ope-
tie een succes dan zal ook dit land de beschik-
Ing krijgen over de bij de opwerking vrijkomen-
plutonium en een atoomwapen kunnen maken,
i derde wereldoorlog moet dan niet meer wor-
uitgesloten.
it is de boodschap van een BBC/VARA documentaire
onder de naam „Project-706" de Pakistaanse plan-
i voor het verkrijgen van een atoombom uit de doe-
'n doet. De VARA zendt de film vanavond om 20.40
ir Nederland 1 uit. Een verhaal van Europese naïvi-
>t en commerciële belangen, een goed opgezette Paki-
aanse inlichtingen- en inkooporganisatie en Libische.
'Hars.
i-| )p naar de Islamitische atoombom" i& de vlag die de
U ding van de documentaire dekt. De film toont dr.
igvard Eklund, directeur-generaal van het Internatio
nal atoomagentschap IAEA, een organisatie die het
ïhele nucleaire gebeuren in de wereld moet controle-
sn en bewaken. „Een pond uranium houdt geen ge-
i aar in voor de mensheid", zo luidt een uitspraak van
)Ui ^iund die precies de laksheid aangeeft waardoor Pa
ai lstan in staat was en is tot een kernmacht uit te
ta toeien. Wat is namelijk het geval?
1972 besluiten wijlen president All Bhutto van Paki-
'v b en z'jn naaste medewerkers over te gaan tot het
upiaken van een atoombom. Men doet dit in een feest
stemming alsof het eên schoolreisje betreft. Probleem
voor Bhutto is alleen het geld voor het project bijeen te
krijgen. Hij vindt dit bij de Libisch kolonel Gaddafi.
Deze heeft al herhaaldelijk verklaard een kernwapen
te willen hebben als „zwaard voor de Islam". Er begin
nen geheime besprekingen over het project in Parijs.
Het project kost immers enkele miljarden dollars, die
Gaddafi heeft uit zijn olie-inkomsten. In ruil voor zijn
hulp zal Pakistan hem alle te verkrijgen kennis over
het maken van de atoombom doorspelen. Sinds 1975
worden dan ook via koeriers per vliegtuig koffers met
honderden miljoenen dollars van Libië naar Pakistan
gebracht
Nederland
Pakistan heeft inmiddels een kernreactor van Canada
gekocht maar men kan het afval daarvan niet opwer
ken. Men klopt voor een opwerkingsfabriek aan bij
Frankrijk, waarbij verzwegen wordt dat men het plu-
tomiun nodig heeft voor het maken van de bom.
Vreemd genoeg willen de Pakistani echter een heel
kleine fabriek, terwijl er geen enkele andere order
voor een opzet van opwerking wordt geplaatst. Dit feit
verbaast kennelijk niemand. Zelfs de directeur van de
Franse firma die de fabriek moest leveren zegt tot op
heden nog van niets te hebben geweten rond de Paki
staanse plannen. Ook IAEA-directeur Eklund gaf het
fiat van zijn organisatie voor de aankoop van de fa
briek toen Pakistan verklaarde geen plannen te heb
ben voor het maken van de bom. Ook hij herinnert
zich niets over Pakistaanse uitlatingen in die tijd
rond 1974 een atoombom te willen hebben. Amerika
echter verhinderde de uitvoer van de fabriek uit
Frankrijk. Men dacht hiermee de zaak te hebben gered
maar men zag iets over het hoofd.
De eerste atoombom werd gemaakt uit uranium en
niet uit plutonium. Een proces om dat uranium ge- Atnnmnnrlnp
schikt te maken voor de bom is in Nederland te vin-
den: het ultra centrifuge project voor verrijkt uranium
in Almelo. De inmiddels bekend geworden affaire
Khan gaat van start. Een Pakistaan blijkt bijTTCN te
kunnen spioneren en een lijst van alle toeleveringsbe
drijven in handen te krijgen. Eind 1975 verdwijnt hij
naar zijn land waar hij nu in een kapitale villa woont
en werkt aan een UCN-project voor zijn land. Tegelijk
met de aanwezigheid van Khan in Nederland begint
Pakistan bij talrijke bedrijven materialen, geschikt
voor het ultra centrifuge project, aan te kopen. Geen
toch in Pakistan terecht, aldus bronnen in de film. Een
ontbrekend pondje uranium doet Eklünd echter niets.
wel iedereen ook nu nog commentaar weigert voor de
camera. Stotterende fabrieksdirecteuren en wegracen-
de auto's zijn dan ook het trieste beeld van de Europe
se naïviteit. „We wisten niet wat zij ermee gingen
doen", stelt één directeur die een gehele fabriek naar
Pakistan verkocht.
De grondstof voor het project, uranium, ontvangt Pa
kistan uit de islamitische Afrikaanse staat Niger, waar
een mijn onder leiding staat van de neef van de Franse
president Giscard d'Estaing. Het uranium gaa( per
vliegtuig naar Libië en vandaar naar Pakistan. Opval
lend feit: de militaire leider van Niger werd door Gad
dafi aan de macht geholpen.
Hier komt de rol van Eklund weer in het geding. Hij
controleert met het IAEA de exporten, maar mag hij
de grondstof die naar Libië geëxporteerd wordt niet
controleren. Niger bericht dat net 150 ton uranium aan
Libië heeft verkocht en 300 ton aan Pakistan. Het
grootste deel van de levering aan Libië kwam echter
Juist met dat pondje zou Pakistan echter in staat zijn
zijn plannen uit te voeren en zou Libië de bom krijgen
zonder gevaar te lopen door Israël te worden dwars ge
zeten. De Israëli's hebben immers herhaaldelijk laten
weten geen islamitische bom te zullen tolereren. De
bom is daarom veiliger in de binnenlanden van Paki
stan, een gebied dat Duiten de invloedssfeer van Israël
ziet. De bom, zo bericht de film, kan over achttien
maanden klaar zijn om getest te worden. Een testge
bied is er ook al, vlak bij de grens met India, rivaal
van Pakistan en een land waarmee men herhaaldelijk
in oorlog was. Datzelfde India bezit sinds 1974 een
atoombom.
Vreemd genoeg echter wil Pakistan meer (voor het ge
val dat het moeilijke ultra centrifuge project mis
loopt?). Via de Italiaanse onderneming probeert men
nu opnieuw aan een opwerkingsfabriek te beginnen.
De directeur van het bedrijf slaat bij navraag de came
raman van „Project 706" tegen de vlakte.
Frankrijk blijkt nierin opnieuw een duistere rol te spe
len. De Italiaanse onderneming is dochter van een
Frans bedrijf; De Pakistani weten ook hoe zij de fa
briek moeten bouwen. Na de vorige mislukte poging
een fabriek van de Fransen te kopen bleven de teke
ningen voor de fabriek in Paskistan achter. Kortom
argeloosheid aan alle kanten, maar wat wint Pakistan
ermee? Als men de bom wil testen, zal dit tot een fa
taal conflict met India leiden, een conflict waarin Pa
kistan zeker aan het kortste eind zal trekken.
CAREL GOSELING
„Haringvissers
gebaat bij meer
samenwerking"
LEIDEN De opbrengst
van de Nederlandse haring
visserij kan veel groter zijn
als de vissers er niet meer
alleen op uittrekken, maar
zich samenvoegen tot vloten
van tien tot vijftien schepen.
Tot deze conclusie komt drs.
H. Kuipers in zijn proefschrift
waarop hij vrijdag in Leiden
zal promoveren tot doctor in
de sociale wetenschappen.
Binnen zo'n vloot moet men
dan komen tot een zekere
taakverdeling, waarbij een
aantal schepen zich uitsluitend
bezighoudt met zoekacties, an
deren de vangst doen en een
derde ploeg de gevangen vis
naar de wal brengt. Nu ver
richt elk vissersschip alleen
alle drie de taken, waardoor
ook elk schip voorzien moet
zijn van dure apparatuur, al
dus de promovendus
Koningin om
advies naar
Margrethe van
Denemarken
KOPENHAGEN Ko-
ningin Beatrix heeft eer
der deze maand een kort
bezoek gebracht aan ko
ningin Margrethe van De
nemarken om zich te laten
adviseren over het voeren
van een moderne konin
klijke hofhouding.
Een woordvoerder van de
Nederlandse ambassade in
Denemarken heeft dit be
zoek bevestigd. Volgens
een Deense krant zou ko
ningin Beatrix van plan
zijn haar staf terug te
brengen tot de omvang
van die van koningin
Margrethe. Het aantal per
soneelsleden van de Deen
se koningin is twee keer
zo klein.
Aanhoudend koel
DE BILT (KNMI) - Het blijft
wisselend bewolkt en er vallen
opnieuw enkele buien. Al
meer dan een week bepalen
depressies nabij de Britse ei
landen het weer in grote delen
van West-Europa; Rond deze
depressies is de koele oceaan-
lucht via Frankrijk ook het
westelijk deel van de Middel
landse Zee binnengedrongen.
Aan de Riviera en de Costa
Brava bereikten de middag-
temperaturen zondag waar
den, die net iets boven de 20
graden lagen, terwijl langs de
Italiaanse zuidkust en op de
Balkan het kwik tot waarden
rond de 30 graden steeg. In het
weerbeeld bij ons verandert
maar weinig. De ochtend be
gint in het binnenland vaak
zonnig, maar al vrij spoedig
vormt zich bewolking, waaruit
buien vallen. Later op de dag
neemt de buienaktiviteit af en
breekt de bewolking en bij een
heldere hemel daalt de temper
ratuur in de nacht tot onge
veer 10 graden. Overdag
wordt het niet veel warmer
dan 16 graden.
Vooruitzichten voor woensdag:
Wisselend bewolkt en vooral
eerst nog enkele buien. Weinig
verandering in temperatuur.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor woensdag:
Aantal uren zon: 2 tot 10
Min. temp.: omstreeks 9 gra
den
Max. temp.: omstreeks 17 gra
den
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur. 80 pro
cent
Kans op en geheel droog et
maal: 50 procent.
Weersvooruitzichten voor de vakan
tielanden:
Scandinavië: regen- of onweersbuien,
ook af en toe zon, 1416 graden.
Britse eilanden: regen- o» onweers
buien, vooral in het zuiden ook zonni
ge perloden. 1320 graden.
Benelux. Noord-Dultsland: buien, af
gewisseld door opklaringen. 14—19
graden.
Noord-Ftenkrljk, Mldden-Duitsland:
zonnige perioden, af en toe buien,
16—21 graden.
Zuid-Frankrijk, Spanje: vrij zonnig,
ook een enkele bul. 2027 graden.
Zuid-Duitsland, Zwitserland. Oosten
rijk. Noord-ltallë: Tijdelijk regen. 13—
17 graden, overigens vrij zonnig. 16—
22 graden.
Zuid-ltallë en Balkanlanden: warm zo
merweer, 27—36 graden.
Amsterdam
De Bill
Deden
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Luchth. R'dam zw.bew.
Vllsslngen
Z -Limburg
Frankfort
Genéve
Helsinki
Lissabon
Munch en
Nice
Oslo
Parlja
regenbul
