Vergadertechnische impasse bij de VPRO
„Veerman" doorbraak voor Markopoulos
TV-toestellen vormen
niet langer een
RADIO DINSDAG
TELEVISIE VANAVfei
TELEVISIE DINSDAGC
tz
RADIO VANAVOND S
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
MAANDAG 23 JUNI 1980 lp
hou 1
het lJ
scherm
in het
oog
Het componeren van de mu
ziek voor de succesvolle t.v.-
serie „Wie betaalt de veer-
man" heeft de Griekse com
ponist Yannis Markopoulos
geen windeieren gelegd. De
titelsong werd op slag een
hit. Toch kun je Markopou
los weinig commercie ver
wijten. De liederen van deze
componist zijn nog altijd
geïnspireerd door de strijd
van het Griekse volk. Hij
was de spil van de muzikale
verzetsbeweging „Terug
naar de wortels" en zijn lie
deren werden gezongen tij
dens de opstand in De Tech
nische Hogeschool in Athe
ne, die in 1973 tot de val van
de dictatuur zou leiden. Mar
kopoulos baseert zijn com-
Sisities op de traditionele
riekse muziek, maar met
een moderne inslag. De mu
sici uit zijn orkest spelen
geen noten, dus zo modern is
het gelukkig ook weer niet
Ned. II, 21.15 uur.
Frawatuig
Herhaling van deze poppense
rie. Tobbie is de uitvinder van
het „Frawatuig": een vlieg-,
voer- en vaartuig.
Ned. 1,18.59 uur.
De natuur
en de mens
Een reuzenotter kan wel twee
meter lang worden en een ge
wicht van vijfentwintig kijo
bereiken. Vandaar de naam.
Ned. I, 19.25 uur.
Koning Klant
Consumentenrubriek met van
avond onder meer een onder
zoek naar de kwaliteit van
zwem- en viswater.
Ned. 1,19.50 uur.
Een heet hangijzer
Amerikaans-Canadese docu
mentaire over Amerikaanse
wapenleveranties aan Zuid-
Afrika.
Ned. I, 20.40 uur.
Park Avenue
Marja raakt steeds meer ver
strikt in het net van de onder
wereld.
Ned. I, 21.55 uur.
Alleen op de wereld
tjes opvrolijken. Buurman nog
knorriger natuurlijk.
Ned. II, 20.27 uur.
Kaz
Kaz moet iemand verdedigen
die van moord wordt ver
dacht. Eén van de getuigen
blijkt nogal traag van begrip.
Ned. II, 20.27 uur.
Paralympics
Verslag van de Olympische
Spelen voor Gehandicapten
1980. Wedstrijdbeelden en
sfeerreportages wisselen el
kaar ai. Vooraf, om 21.45 uur,
aktualiteiten in Televizier Ma-
Nieuwe avonturen van de
wees Remi.
Ned. II, 19.59 uur.
Mork enMindy
Een nieuwe buurman. Knorrig
type. Mork zal hem wel even-
II. 22.25 uur.
Farmers Institute
Een film van de Stichting Ne
derlandse Vrijwilligers over
een lagere landbouw- en huis
houdschool op de Filippijnen.
Ned. II. 23.06 uur.
ga leder heel uur nieuws. AVRO:
6.02 (S) Muziek en verkeersln-
V form. (6.30. 7.03. 7.30. 8.03 en
L 8.30 AVRO's Radlojourn.) 9.03
JÏ7 Tekst en uitleg. 8.08 (S) Concer-
tant: klass. muziek. 10.02 De
zandbakshow. 10.10 (S en M) Arbeidsvita
minen. 11.02 Biels 6 Co. hoorspelserie.
11.30 (S) Rondom Twaalf. 12.30 (S) Mon
vieux, ma vteille. 13.03 AVRO's Radtojourn.
13.20 (S) De AVRO Diligence. llSS Beurs
plein 5. 14.02 (S) 'n Middagje AVRO. 16.02
De zandbakshow. 16.10 (S) Gas terug.
Het VPRO-bedrijf, d.w.z. de programma
makers en de drie directeuren tv, radio
en algemene zaken, zijn druk in de weer
alle 180.000 leden of daaromtrent te mo
biliseren teneinde te bereiken, dat zij
hun creatieve vrijheid in het maken van
programma's behouden. Deze werd on
langs op de Amsterdamse ledenvergade
ring aangevochten. De houding van 27 le
den leidde er toen toe, dat meer dan.de
helft van het bestuur opstapte. En daar
mee zit de VPRO bestuurlijk in een im
passe. Dit bestuur ziet als zijn taak om
de tv-programmering te blijven volgen,
op haar waarde te onderzoeken en te
toetsen aan de identiteitsbeschrijving
van de VPRO, waaraan de programma
makers zich moeten houden. Tasten zij
deze aan of brengen zij deze onvoldoende
tot recht, dan pas acht het bestuur zich
geroepen de programmamakes bij hun
jas te grijpen. Maar zeker niet rekent het
bestuur het tot zijn bevoegdheden om
programmamakers vooraf dwingend
voor te schrijven waarover uitzendingen
gemaakt moeten worden en op welke
groepen van de bevolking deze moeten
worden gericht.
Het touwtrekken hierover kan nog lang dur
ren, maar het blijft verbazing wekken, dat
een kleine groep vergaderaars een dergelij
ke impasse heeft kunnen bewerkstelligen.
Een buitenstaander kan gemakkelijk tot het
oordeel komen, dat er vergadertechnisch
dan iets niet klopt. Wat er niet klopt, kon
men vorige week gewaar worden op de ver
gadering van het district Zuid-Holland van
de VPRO. Daar beklaagden woordvoerders
in de vergadering zich er over, dat zij onvol
doende waren geconvoceerd en dat zij niet
alle stukken hadden ontvangen. Zij versche
nen derhalve onvoldoende geïnformeerd ter
vergadering en duidden dit de voorzitter eu
vel. Die had zijn antwoord snel klaar: „Al
leen zij ontvangen vergaderstukken die
hebben laten weten daarop prijs te stellen.
Zou men iedereen alles toesturen, dan zou
dit niet alleen hevig arbeidsintensief zijn,
maar bovendien zoveel geld kosten, dat
bruintje van de verenigingskas dit moeilijk
zou kunnen trekken".
Deze zeer plausibele overwegingen van een
VPRO-bestuur, passend in deze tijden van
•bezuiniging, leidt er echter wel toe, dat
kongsi's van uitgesproken vergaderaars en
gelijk-willen-hebbers in meerderheid op
elke vergadering kunnen komen en daar de
wet kunnen stellen, menend te spreken na
mens 180.000 VPRÓ-leden.
Deze laatsten ziin nu opgeroepen door de
mensen van het bedrijf, die hopen, dat bij de
nieuwe vergadering in september zij die
„meerderheid" van 27 leden de mond zullen
snoeren. Liever nog zouden zij zien, dat die
„27" hun mening alsnog zullen wijzigen,
want de wisselwerking met de leden mag
nooit leiden tot het dwingend opleggen van
richtlijnen. Het klimaat waarin creatieve
vermogens optimaal worden benut mag niet
worden aangetast, vinden de directeuren en
de programmamakers. Wij schreven daar
eerder uitvoerig over.
Op elke vergadering blijkt weer, dat de me
ningen van de VPRO-leden zeer verdeeld
liggen. Dat is een goed ding, want niet alle
VPRO-uitzendingen vallen even gelukkig
uit. Maar evenzeer is duidelijk, dat de ver
schillen van mening alleen als gevolg van
een gebrekkige vergadertechniek tot pro
blemen aanleiding kunnen geven. Het eva
lueren van radio- en tv-programma's blijkt
een geliefde bezigheid op VPRO-vergade-
ringen. Dat is ook een goed ding, behalve
als alleen zij ter vergadering verschijnen die
het allemaal anders willen en dwingend in
de weer wensen te wezen. Want'dan spreekt
de vergadering zich niet meer uit, maar al
leen zij die het meest luid het woord heb
ben.
Het deel van het bestuur, dat nog niet is op
gestapt, heeft laten weten, dat het niet in
stemt met het beroep op de leden, dat mo
menteel door de programmamakers wordt
gedaan tót behoud van hun zelfstandigheid
van werken. Hiermee worden volgens het
bestuur tegenstellingen onder de leden op
geroepen. 1
Yannis Markopoulos in muzikale extase.
:n-d
riode
■^et de
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.50 Emilie
18.55 Journaal
VARA
18.59 Robbie, Tobbie en het
Frawatuig
19.25 De natuur en de men9
19.50 Koning Klant
20.40 Een heet hangijzer,
documentaire
NOS
21.37 Journaal
VARA
21.55 Park Avenue 79, tv-serie
NEDERLAND2
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.55 Journaal
AVRO
18.59 Alleen op de wereld
19.25 Mork en Mindy
AVRO
20.27 Kaz
21.15 Yannis Makropoulos
en zijn
orkest
21.45 Televizier magazine
22.25 AVRO's
Sportpanorama
presenteert
de Olympische
i uitze
Spelen voor ether i
Gehandicapte de na
zonda;
SOCUTERA De zes
22.55 Farmers Instifcweeds
van e
NOS itie ei
23.10 Journaal rSdiens
en ond
DUITSLAND 1 l op te
20.00 Aktual. 20.15 Di
Monte Chrlsfo. tv-serleLeidse
21.45 Licht progr. 22.30 fceven
Ells, mein Leben (Elisa. menS'
speelfilm. 1.05 Joï
.progr.:NDR: 18.00 Helnrf
Konlg, tv-serle. 18.30 A O
Kleuterprogr. 18.55 Helnr^
konlg, tv-serle. 19.25 Reo3 j
Progr.overz. WDR: 18.00\y A'
-AansL: Parlser Geschlchl
18.30 Kabillowltsch, tv-|
Natuurserie. 19.15 Aktut'
form, progr.)
melden, tv-serle. 19.00
Licht muzlekprogr. 20.
progr. 21.00 Aktueel mag
Drehbuch. tv-film. 23.ljN
0.15 Journ. e ^r;
DUITSLAND WDR 3 LG?Ï
18.00 Kleuterprogr. 18K' KZ
chemie. 19.00 Peter Paaar z:
schilder en diplomaat, tven va
Journ. 20.15 Doe. 21.00 BWerk
anrLangsten (You can't
nest man), speelfilm. 22**54 o
progr. 22.45 Amus. progr y-3
aote
BELGIE NEDERLANDS r Vis
18.30 Kleuterprogr. 18.35VOOr
serie. 19.00 Licht, progr. nen
stick. 19.30 Verkeerstlpsj)e tu
ded. en Moroen. 19.45 jr"i__
Weerber. 20.15 MaglsP.raen
21.15 Penmarric, tv-serle.pona
gerenprogr. 22.45 Journ. aar
in va:
BELGIE FRANS l»gCSl<
18.00 Meded. 18.15 Kolgei
18.30 Sport. 19.00 Spelpverw
Reg. mag. 19.29 Weer
Journ. 19.55 Juridische*.',
20.00 Des gens sans plden
speelfilm. 21.40 Doe. 22.3<e kui
tazen
'1Hft
ice g
NEDERLAND 1
NOS-NOT
10.00-10.30 School-tv
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NOS-NOT
14.30-15.00 School-tv
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
■^•landi
stratii
als d
word
10.00 Journ. 10.05 Aktualoot d
junge Garibaldi, tv-serle. rtuigc
ziekprogr. 11.55 Meln lieLllw
tv-spel. 12.25 Aktueel •Km
12.55 Persoverz. 13.00 Jc
Journ. 16.15 Docum. serie.---,
derprogr. 17.50 Journ. |4 H
DUITSLAND 2
16.00 Cursus Wiskunde. 11
voor ouderen. 17.00 Journ
Neunte, tv-serle. 17.40 Ge
zine.
Wei
Dit weekeinde kwam er dan
toch een einde aan de Europe
se voetbalkampioenschappen
in Italië. Het toernooi van de
armoede noemde Jan Zwart
kruis het geloof ik. En gelijk
had hij. Zij dropen zo te zeg
gen de afgelopen weken van
ons scherm af. Zoals niet het
traangas in onze huiskamers
binnenwaaide. Maar goed. Za
terdagavond waren Italië en
Tsjechoslowakije tenminste
nog zo vriendelijk ons te ver
gasten op een reeks straf
schoppen. Altijd een aardig
kijkspel en het is op dé televi
sie in ieder geval allemaal
voortreffelijk te overzien. En
gisteravond ging ik voor mijn
toestel zitten met deze in miin
innerlijk sluimerende gedach
te: wat zou het nou toch aardig
zijn voor onze Belgische vrien
den als zij ter gelegenheid van
hun 150-jarig bestaan eens dat
Europese voetbalkampioen
schap zouden kunnen meepak
ken, met een overwinning op
West-Duitsland nog wel. Maar
het mocht helaas natuurlijk
weer niet zo zijn. Wel was het
na al de ellende die wij had
den moeten doorstaan einde
lijk eens een fijne wedstrijd.
Die ik voor de gelegenheid
deze keer eens op de Vlaamse
televisie heb gevolgd. Zodat ik
ook nog mocht vernemen dat
„de rode duivels copieus domi
neerden", als u begrijpt wat ik
bedoel.
Buiten het bruine monster om
viel er de afgelopen dagen "niet
rdf
,fiou
iete
?n t~~~
zo heel veel te
werden wij zaterdj
weer op de hoogte
van de politiek-met«
sche omstandigheden f
Haag. In Pulchri StudiH
dus als te doen gebrj
een aantal politici
dreven om er te dist
over de dingen van I
Over de olieboycot tegi
Afrika dus en over de
nog in de verte opd
verkiezingsstrijd. Het f
Haagsche Kringen h<
nieuwe parlementaire
van de Vara dit seizA'en;
tuurlijk niet gehaald eater
wij e
iin d
sen. Ook gaat het alienee;
Ink niet 0
aard blijven wij een tooi
rljun
Joop van Thiin deerlijk
wat rommelig toe, vertfaaj
bij toen. Hoe dat zij, oo£arf
van Hoorn is ongetwijiL
gewiekst interviewer. |rac
deze keer een lang ona
vraaggesprek met preni
Agt. Maar het moet
worden, dat zulks in
ringe mate lag aan de*
ter-president. Hij is deV^e
tijd ongetwijfeld gegrf^R
dit soort werk en hij folg
en toe tenminste blijk alee
gevoel voor humor datliggi
Haagse politieke krinjjion
laas ook maar zeldenü/ef
komt. Wat dat laatste kon
was het bijna symbolM0/
noemen dat tussen deLe
ven door de violist
de Humoresque van Waa
op een schertsviooltje sT
HERMAN HOFHLhb
In de stellige verwachting, dat het tv-toe-
stel niet zal tegensputteren, maar alle
beelden braaf sal oplepelen, gaan we
elke avond voor het toestel zitten. Maar
met zoveel televisies over de hele wereld
van zoveel soorten en systemen lijkt het
onredelijk aan alle dezelfde eisen te stel
len. Elk merk voert zijn eigen onderde
len, moet tegen andere klimatologische
omstandigheden opgewassen zijn en/of
kapseist onder het verschil in beeldlij
nen. Het wordt tijd, dat de televisies in
die zaken een eigen stuk inspraak krij
gen. Dat gaat nu gebeuren op 's werelds
eerste televisiecongres, dat deze week
wordt gehouden in de Amsterdamse
Haarlemmerstraat 118, het gebouw waar
in „Mad Enterprises The Bank" is geves
tigd. Onder leiding van een voorzittend
tv-toestel komen hier 300 tv-apparaten
bijeen, die alle hun zegje zullen doen en
gewenste voorzieningen zullen bepleiten.
Wat zij te zeggen hebben heeft direct al
de steun ondervonden van het ministerie
van CRM, die uit de experimentenpot
een bedrag heeft overgemaakt ter bestrij
ding van de onkosten.
Het idee hiervoor stamt uit het brein van
Raul Marroquin, een van oorsprong beel
dend kunstenaar uit Columbia, die studeer
de in Bogota, maar in 1970 deze stad verliet
om in Maastricht een studiebeurs waar te
maken aan de Maastrichtse Jan van Eijcka-
cademie. Via de grafiek ontwikkelde hij
zich tot een videokunstenaar, een vormge
ver van tv-beelden. De tv-maker moet vol
gens hem als een „beeldend kunstenaar" tot
een eigen beeldtaal komen, eigen beeldcom
posities ontwerpen. Om zijn ideeën ingang
te doen vinden maakte hij al videotapes met
een parodiërende strekking op bijv. de
avonturen van Superman en de cowboy
film. Hij kon daarvan het een en ander
kwijt aan de Amerikaanse kabel-tv en
maakte voor de VPRO verleden jaar een ra-
dioproduktie, waarin hij.muziek en reclame
samen liet smelten. Hem stoort op de Ame
rikaanse tv de eeuwig dezelfde presentatie,
waarvan de beeldtaal is bepaald door de ad
vertenties. Omdat de Europese tv een latere
start maakte dan de Amerikaanse ziet men
hier dezelfde Amerikaanse ideeën nage
volgd, een kwestie van afkijken. Raul Mar
roquin blijft als kunstenaar voortdurend
zoeken naar vernieuwende beeldtaal die
past bij en direct afgeleid is van het onder
werp, dat men onder handen heeft Sculp
tuur van een persoonlijke signatuur op de
buis, zoals het tv-scherm, ingeschakeld maar
zonder beeld, uit eigen beeldend vermogen
sneeuw biedt
„Mad Enterprises" in Amsterdam verleende
de congresserende tv-toestellen graag on
derdak, omdat deze stichting al jaren druk
is (beeldende) kunstenaars vertrouwd te
maken met de mogelijkheden van het beel
dende medium dat tv heet. Natuurlijk gaat
het om een gefingeerd gebeuren, maar wat
er op dit congres ter sprake komt is direct
aan de werkelijkheid ontleend.
Diverse tv-toestellen zullen het woord voe
ren, bijv. over de op korte termijn' te ver
wachten taakuitbreiding. Spoedig zullen tv-
toestellen niet alleen meer dienen voor de
ontvangst van tv-programma's, maar inge
schakeld worden in huiselijke toepassingen,
het regelen van de temperatuur, het opma
ken en verwerken van de boodschappenlijs
tjes, het bekijken van tv-verhalen op de
band. kortom een goed stuk huiselijke orga
nisatie en acitviteiten. Direct hiermee sa
men hangen de werktijden, nl. 24 uur per
dag. Willen de tv-toestellen opgewassen zijn
tegen deze slijtageslag, dan zullen zij van be
tere kwaliteit moeten worden dan wel aan
spraak mogen maken op dagelijks verplich
te rusturen. Storingen in de tv-apparatuur
kan het huishouden ontwrichten. Geen toe
stel kan zich nog storingen permitteren.
Hiermee hangt onmiddellijk samen het uit
voeren van reparaties, waarvoor onderdelen
Beeldend kunstenaar Raul Marroquin geeft de tv-toestellen recht van spreken.
nodig zijn, die overal ter wereld moeten
kunnen worden aangeschaft en aange
bracht. Tv-toestellen uit het Midden-Oosten
zullen ongetwijfeld ingaan op hun minder
bestand zijn tegen de schadelijkewerking
van binnenwaaiend zand. Al deze proble
men, waarmee tv-toestellen te maken heb
ben, zouden wel eens kunnen leiden tot de
wens van een eigen vakbond, die eisen kan
stellen en sancties kan treffen en zelfs een
algemene staking zal kunnen uitroepen.
Over dit soort zaken zullen onder de tv-toe
stellen ook stemmingen gehouden worden,
's Avond tussen acht en tien zal publiek tot
dit congres worden toegelaten. Dit publiek
zal op de hoogte gehouden worden via com-
muniqué's, die dagelijks zullen worden ver
spreid. Met regelmaat zullen ook persconfe
renties gegeven worden. Het gaat daarbij'
vooral om zaken waar de kijker zelden aan
denkt, aangezien hij zich voornamelijk bezig
houdt met wat de tv aan programma's te
bieden heeft en niet met wat voor soort ding
een tv-toestel is, behalve natuurlijk als er
iets defect raakt. Zolang de zaken er zo voor
staan, doen de tv-toestellen er goed aan voor
hun eigen belangen op te komen, om te be
ginnen meer eenheid in bouw en behande
ling.
Het voorzittende tv-toestel zei daarover ter
inleiding op dit congres na zich te hebben
voorgesteld als „ik ben model no. 67942
XTKH": „Ik wil u allen graag uitnodigen op
deze eerste wereld-tv-conventie. Het ge
bouw van The Bank, waar deze vergadering
plaats heeft, is een plaats waar alle tv-syste-
men hebben besloten samen te komen voor
een discussie over zaken die ons allen zeer
aangaan. We hebben hier de beschikking
over alle middelen die we nodig hebben. We
zijn hier bijeen met 300 gedelegeerden uit
meer dan 100 landen en vertegenwoordigen
alle van elkaar verschillende systemen, af
komstig zowel uit de Oostbloklanden als het
verre Oosten. De resultaten van deze con
ventie zullen door de wereldpers verspreid
worden. We staan aan de vooravond van
een nieuwe technische revolutie. Voor het
eerst is het de techniek, en niet de man
daarachter, die het initiatief neemt. En,
beste tv-apparaten, vergis u niet, dit is nog
maar een begin. Andere vormen van tech
nologie zullen spoedig in onze voetsporen
treden".
Bedenker van dit alles Raul Marroquin
koestert niet de illusie, dat het nu gelijk al
lemaal goed komt, maar het moest eens alle
maal voor de eeTste keer gezegd worden
door de tv-toestellen zelf. Kijkers en fabri
kanten kunnen tv-toestellen niet langer be
handelen als een onmondige menigte zonder
recht van spreken.
