politieke problemen domineren
>p economische top
Benelux-overleg over
nieuwe voorzitter
Europese Commissie
Mansion Hous e
Scotch Whisky
mieuwd
Rust keert
terug in
Zuid-Afrika
...zoals
kenners hi
het liefst
hebben.
Aanslagen inKaboel
aan orde van de dag
Hoessein spoort aan
tot erkenning van
bestaansrecht Israël
OpstandWestZimbabwe
REGERINGSLEIDERS „GROTE ZEVEN" BIJEEN IN VENETIE
:aak
^ÏTENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 20 JUNI 1980 PAGINA 15
lappers van
Je Herrema
i vrijlating
£onze correspondent
Roger Simons)
IN Eddy Galbur*
Marian Coyle, de
A-ledcn die in Ier»
de gevangenis zitten
11 het in 1975 kidnap»
honden van
industrieel
willen vrijge-
Callagher
tot 20 jaar en
baseert het ver-
vrijlating op de belof-
commissaris van de
zou hebben tij-
belegering van het
rin Herrema gevan-
gehouden. Commis-
larvey zou Gallag-
hebben beloofd
meer dan vier jaar
zitten als ze
en ze
gijzelaar
deden, op grond
heeft het
toen aan de politie
De advocaat van
heeft nu bij het
van Dublin
ingediend om de
tussen de kid-
en de voormalige
hij is inmiddels
als rechtsgeldig te
•prde samenstelling:
I Zlnaak, minder
Jfn Nu 10 halorieèn
;|fn5 tegen 100 in
deze5 èew°ne frisdrank.
KANSEN ALBEDA OP..EUROPESE SOCIALE ZAKEN" STIJGEN
BRUSSEL De Belgische premier. Mar»
tens, en zijn Luxemburgse collega Werner
hebben vanmorgen in Brussel overleg ge
voerd over de mogelijkheid om de landen
van de Benelux één kandidaat aan te laten
wijzen voor het voorzitterschp van de Euro
pese Commissie. Later vandaag of morgen
zullen Martens en Werner ook contact zoe-
voorzitter van de het «dagelijks bestuur van
de gemeenschap".
Zoals bekend zijn de EG-lidstaten het verleden
week in Venetië niet eens kunnen worden over
de nieuwe voorzitter van de Europese Commis
sie. Wel besloot men dat de Benelux de eerste
gegadigde is om een kandidaat voor deze func
tie te leveren, maar de direct naar voren ge
brachte en door Nederland en België gesteunde
kandidatuur van de Luxemburgse liberaal
Thorn werd nog op de conferentie door een
Frans veto getroffen. Toch lijken zijn kansen
nog niet geheel verkeken, onder meer omdat
de Nederlandse regering heeft laten weten
géén kandidaat te kunnen leveren en er in
Brussel, Bonn en Parijs met nogal wat argwaan
wordt gekeken naar een mogelijke kandidatuur
van de Belgische ex-premier Leo Tindemans.
Mocht Thorn, een uitgesproken Europeaan, de
nieuwe voorzitter van de EG-commissie wor
den, dan is het heel goed mogelijk dat de huidi
ge Nederlandse minister van sociale zaken, Al-
beda, op 1 januari 1981 Europees commissaris
voor sociale zaken wordt De voor Nederland
gereserveerde Europese post zou bij de benoe
ming van de liberale Thorn namelijk aan een
christen-democraat moeten toekomen, waar
door de kansen van de VVD-kandidaten voor
„Europa" onder wie staatssecretaris van ver
keer Smit-Kroes zouden zijn verkeken. Over
de Europese commissariaten wordt overigens
pas later dit jaar beslist.
JOHANNESBURG In de
zwarte woongebieden in
Zuid-Afrika, die de afgelo
pen weken het toneel zijn
geweest van hevige onlus
ten, begint de rust terug te
keren.
Onzekerheid bestaat nog over
het aantal slachtoffers van de
gewelddadigheden. De Zuid-
afrikaanse pers houdt het
voolopig op 42 doden en 200
gewonden. Volgens de politie
zijn er 29 doden en 141 gewon
den. De rellen deden zich,
zoals bekend, voornamelijk
voor in de Kaapprovincie.
Deze jongeman heeft tijdens gevechten tussen politie en stenen
gooiende jongeren in Kaapstad een kogel in zijn schouders ge
kregen. Hij wordt hier weggebracht naar een zienehuis.
t|rnn£ ambassade aangevallen in Irak
de AD Iraakse veiligheidstroepen hebben gisteren
e verkende mannen gedood die gewapend met geweren
1 doejaten waren binnengedrongen in de Britse ambassa-
in vQagdad, zo is in de Iraakse hoofdstad officieel be-
1 Goumaakt.
iverdjkse minister van informatie, Latif Nassif Jassim, ver-
I© vil 0p een persconferentie dat de mannen nadat zij het am
ir njgebouw waren binnengegaan twee handgranaten hadden
n er en jn het wilde weg waren gaan schieten. Niemand van
imer^assadepersoneel werd gewond, aldus de minister.
3 fan
i/eel
VS leveren uranium aan India
WASHINGTON De Amerikaanse regering heeft het Con
gres gisteren laten weten dat zij uitvoering geeft aan haar
plan verrijkt uranium te leveren aan India.
De regering passeert hiermee een advies van haar eigen Nuclear
Regulatory Commission (NRC), het uranium niet te leveren om
dat India weigert in te stemmen met nieuwe garanties rond de
levering.
Onderminister van buitenlandse zaken Warren Christopher zei
dat president Carter de belofte van India aanvaard heeft dat de
brandstof voor de kerncentrale van Tarapoer alleen voor vreed
zame doeleinden gebruikt zou worden.
'n Kolfje
naar
uw hand!
VERSLAGGEVER VAN DE TIMES:
LONDEN „Moordaanslagen zijn aan de orde van de dag
in Kaboel", zo meldt de speciale verslaggever van de Times
uit de Afghaanse hoofdstad. Het schieten, dat na het ingaan
van de avondklok voortdurend gehoord wordt, houdt waar
schijnlijk verband met de onderlinge strijd tussen de lei
ders van de „Partij van het Volk", die in Kaboel aan de
macht is.
Tien leden van het Afghaanse Olympische basketbalteam zijn
naar Pakistan gevlucht om te protesteren tegen de aanwezigheid
van Sovjettroepen, nu al zo'n 100.000 in getal, in hun land. Vol
gens aanvoerder Dadkahn haten de Afghanen de Sovjet-Unie en
biedt het „op heroïsche wijze weerstand".
Islamitische guerrillastrijders hebben deze week een mislukte
poging gedaan om de televisiezender van Kaboel te vernietigen.
Daarmee hebben zij geprobeerd hun belofte na te komen om
voor het begin van de Spelen in Moskou de Afghaanse televisie
het zwijgen op te leggen. Ondanks een twee uren durend ge
vecht met Sovjetmilitairen en Afghaanse meelopers, hadden zij
geen kans gezien om bij de televisietoren te komen. Sedertdien
is de wacht bij de toren versterkt.
Verkiezingen'in Irak
BEIROET Voor het eerst sinds ruim twintig jaar worden
vandaag in Irak algemene verkiezingen gehouden voor een
parlement.
Ongeveer 6 miljoen stemgerechtigden kunnen 250 afgevaardig
den kiezen voor een ambtstermijn van vier jaar. Voor de 250 ze
tels zijn in totaal 840 kandidaten.
De volksvertegenwoordiging krijgt onder andere de bevoegd
heid wetten te ontwerpen, de begroting goed te keuren en het
ratificeren van internationale verdragen.
WASHINGTON Koning Hoessein van Jordanië heeft de
Palestijnen opgeroepen het bestaansrecht van Israël te er
kennen, nadat hij eerder er bij de Amerikaanse regering op
Koning Hoessein waarschuwde de Amerikanen, dat zij anders
zich vervreemden van een volk, dat in wezen vriendelijk is, dat
zij op deze wijze de gematigden radicaal maken en de normale
uitwisseling van belangen op de belangrijke terreinen als han
del, energie en cultuur verstoren.
Volgens koning Hoessein begrijpen de meeste Arabieren wel het
vasthouden van de VS aan het bestaansrecht van Israël, maar tij
begrijpen niet hoe Israël zich voorstelt het Palestijnse volk op de
Westelijke Jordaanoever en in Gaza voor onbepaalde tijd aan
zich onderworpen te houden. Hoessein zei verder te verwachten,
dat hij van de VS het laatste model van de M-60 tank zou kri>
gen om de oudere te vervangen. Deze tanks zijn voorzien van
infrarood vizier. Jordanië is het eerste land dat dit type van de
VS zal ontvangen.
Robert Mugabe:
LUBUMBASHI Premier Robert Mugabe van Zimbabwe
heeft gisteren gezegd dat er in het westen van het land een op
stand aan de gang is tegen, de regering. Naar zijn mening zijn de
rebellen aanhangers van Joshua Nkomo, die het niet kunnen
verkroppen dat hun voorman een ondergeschikte positie (die
van minister van binnenlandse zaken) inneemt in de regering-
Mugabe.
De eerste-minister kondigde verder aan dat de diplomatieke
vertegenwoordiging van Zuid-Afrika in Salisbury spoedig zal
moeten sluiten. Het is voor Zimbabwe, aldus Mugabe, onmoge
lijk politieke betrekkingen aan te houden met het apartheidsbe
wind in Pretoria. De economische banden wil Zimbabwe niet
verbreken.
Protest Israël tegen EG-steun voor PLO
JERUZALEM (AP) Israël heeft gisteren de ambassa
deurs van zeven Europese naties op het ministerie van bui
tenlandse zaken ontboden om formeel te protesteren tegen
de steun van hun regeringen aan de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie.
De directeur-generaal van het ministerie, Yosef Ciechanover,
deelde de ambassadeurs van Frankrijk, Italië, West-Duitsland,
Nederland, België, Denemarken en Groot-Brittannië tijdens af
zonderlijke ontmoetingen mee dat een resolutie van de EG-lid
staten waarin wordt opgeroepen tot deelneming van de PLO
aan de vredesbesprekingen over het Midden-Oosten, volledig
door Israël wordt afgewezen.
Saoedi-Arabië vindt de verklaring van de negen EEG-landen
over het conflict in het Midden-Oosten geen basis voor een rege
ling.
Bomaanslag op Grenada
ST. GEORGES Bij een bomontploffing tijdens een mani
festatie van de regeringspartij op het Westindische eiland
Grenada zijn verscheidene leden van de links-georiënteerde
regering, onder wie premier Maurice Bishop, ongedeerd ge
bleven.
Bij de explosie vonden twee kinderen de dood en raakten meer
dan 20 mensen gewond, zo heeft de plaatsvervangend minister
van voorlichting donderdag meegedeeld. Mevrouw Phyllis
Coard zei dat de bom van afstand tot ontploffing was gebracht.
Wijzigingen in kabinet Suriname te ver
wachten
PARAMARIBO Een aantal ministers uit het Surinaamse ka
binet van premier Chin A Sen zal binnenkort aftreden. Dat
heeft regeringswoordvoerder Petzoldt donderdag in Paramaribo
meegedeeld.
jevoi
ïn n«
ar t< Mm
tan 6
I HAAG Als het politieke kli-
I voor een echte topconferentie van
even voornaamste industriestaten
slecht is geweest, dan is het nu wel
I feval. Wie twee dagen voor het be-
u tan deze jaarlijkse top de toestand
I wereld in ogenschouw neemt kan
ilijk tot een andere conclusie ko-
Aanstaande zondag zijn er ver
ingen in Japan, in het najaar in
^Duitsland en de Verenigde Staten,
end jaar gaat Frankrijk naar de
fbus en er is een Italiaanse rege-
wier bestaan ernstig wordt be-
fd door een schandaal rond pre-
a J? Cossiga. Verder zijn er de steeds
jter wordende wereldeconomie, de
ipn\Clurende crises rond Afghanistan
eu tan en last but not least de toegeno-
spanning binnen het Westerse
genootschap zelf en de twijfels die
I va,gerezen over de kwaliteiten van
j er|dent Carter als Leider van de
rker Westerse wereld",
ditl
schiPP-ontmoeting in Venetië is de eerste
epe# 1974 die naast economische ook poli-
vof agendapunten telt. Het is zelfs zo dat
rkei laatste categorie de besprekingen zal
Bieren, onder meer omdat de grote
breP van het gemeenschappelijke econo-
iturPe beleid al geruime tijd op papier
.lot»- Alle problemen op dit gebied zijn
langdurend aan de orde binnen tal van
)0r^nationale organisaties en worden
ch3 door werkelijke specialisten behan-
De[ Vandaar dat algemeen wordt ver
niel dat de regeringsleiders zich meer
voJyoorheen zullen vastleggen op ener-
ggésparing en kredietbeperking om de
d^omie uit het slop te halen. Alle deel-
e rlers zijn er verder van overtuigd dat
de vraag naar olie moet beperken en
>ek moet gaan naar alternatieve ener-
"onnen. Ingrijpende beslissingen op
omisch gebied worden in het geheel
(verwacht, temeer niet daar de huidi-
ntt banningen in de wereld zo nauw ver-
t houden met al dan niet beschikbaar
den van de kurk waarop de hele wes-
economie drijft: de olie.
ieke problemen zullen, zoals gezegd.
De Amerikaanse president Carter arriveerde gisterenavond met vrouw en dochter in
Rome, de startplaats voor een acht dagen durende rondreis door Europa. De Ameri
kaanse president wordt verder vergezeld door onder meer minister van buitenlandse
zaken Muskie.
de beraadslagingen in Venetië domineren,
waarbj de meeste aandacht uitgaat naar
de kwestie-Afghanistan en de verkoeling
in de verhouding tussen de VS en haar
bondgenoten. Over de twee andere hete
politieke hangijzers, de gijzeling in Iran
en het Midden-Oosten valt immers niet
veel te praten. Zo wordt verwacht dat
president Carter er bij de bondgenoten
nogmaals op zal aandringen geen initiatie
ven te ondernemen die de Camp David-
vredesakkoorden schade zouden kunnen
berokkenen. Wat dit onderwerp aangaat
hoeft de Amerikaanse president, na de
EG-verklaring van verleden week over
het Midden-Oosten, weinig tegengas te
verwachten. Over Iran zal, naar in confe
rentiekringen verluidt, nog veel minder
worden gesproken. Hooguit zal president
Carter vragen om het stringenter toepas
sen van de economische sancties tegen Te
heran.
Er is dus volop tijd en gelegenheid om
diep op de eerder genoemde problemen -
Afghanistan en het bondgenootschap - in
te gaan. Bij de besprekingen van deze
punten zal president Carter op zijn minst
twee regeringsleiders tegenover zich tref
fen die grote vraagtekens zetten bij het
Amerikaanse beleid met betrekking tot de
ontspanning tussen Oost en West in het
algemeen en de verhouding tot de Sovjet-
Unie in het bijzonder: bondskanselier
Schmidt en president Giscard d' Estaing.
De overige deelnemers aan het gesprek,
Japan, Italië en Canada, stellen zich in
deze -veel meer op achter de VS. Ook
Groot-Brittannië zou in dit rijtje kunnen
worden geplaatst, ware het niet dat het de
Amerikanen bijzonder heeft gestoken dat
de Britten als eersten de economische
sancties tegen Iran hebben laten verwate
ren. En dat terwijl premier Thatcher eni
ge maanden tevoren, bij haar eerste be
zoek aan Washington, nog zo had beloofd
dat de Engelsen de VS door dik en dun
zouden blijven steunen.
Wat betreft president Giscard en Bonds
kanselier Schmidt liggen de zaken duide
lijk anders. Want hoewel de Franse eigen
zinnigheid geenszins een nieuw fenomeen
kan worden genoemd, heeft de Franse
President Carter van de Verenigde
Staten is gisteravond aangekomen
in Rome, de beginplaats voor een be
zoek aan Europa dat acht dagen gaat
duren. Tot en met maandagmiddag
blijft de Amerikaanse president in
Italië, waar hij onder meer een be
zoek zal brengen aan de paus. Ver
volgens reist hij naar de Joegoslavi
sche hoofdstad Belgrado, vanwaar
via Madrid en Lissabon naar de Ver
enigde Staten zal worden teruggevlo
gen.
Het voornaamste reisdoel van presi
dent Carter is echter de jaarlijkse
topconferentie van de zeven voor
naamste industriestaten Amerika,
West-Duitsland, Frankrijk, Groot-
Brittannië, Italië, Canada en Japan,
de zogenaamde „grote zeven" die
zondag en maandag in Venetië
wordt gehouden. Hoewel de confe
rentie een economische top wordt ge
noemd, neemt men algemeen aan
dat zij in het teken zal staan van po
litieke en strategische vraagstukken
zoals de Russische interventie in Af
ghanistan, de Iraanse gijzelings
zaak, de Oost-West verhouding, het
Midden-Oosten en de verslechterde
betrekkingen van de VS met de ove
rige leden van het Westerse bondge
nootschap. De bijeenkomst in Vene
tië, evenals de EG-top van verleden
week op het eilandje San Giorgio te
genover het St Marcoplein, is de eer
ste Westerse topconferentie sinds de
inval van de Sovjet-Unie in Afgha
nistan.
president de VS stevig tegen zich in het
harnas gejaagd door zonder overleg voor
af naar Warschau te vliegeh voor een ge
sprek met de Russische leider Brezjnjev.
Ook de reis die bondskanselier Schmidt
op 30 juni naar Moskou maakt wordt in
Washington met de nodige argwaan beke
ken. Verwacht wordt echter dat president
Carter en de Duitse premier het komend
weekeinde hun geschillen over de onder
werpen die in Moskou ter discussie mogen
worden gesteld uit de weg zullen ruimen.
Waarmee echter niet wordt gezegd dat
alle problemen en meningsverschillen
binnen het bondgenootschap uit de wereld
zullen zijn. Het blijft nu eenmaal een on
weerlegbaar feit dat Bonn de steven nog
steeds naar de ontspanning gericht houdt,
terwijl Washington de détente - tijdelijk? -
heeft begraven. Alle deelnemers aan de
topconferentie zijn zich terdege van deze
situatie bewust, ook de Amerikanen. Van
daar dat onderminister van buitenlandse
zaken Warren Christopher zich begin
deze week zeer gematigd uitliet óver de
gesprekken in Venetië toen hij zei het een
„goede zaak" te vinden dat de geschillen
binnen het bondgenootschap besproken
kunnen worden. Hij verklaarde verder
dat de VS niet uit zijn op een „kunstmatig
eenheidsfront", maar wel hopen dat er
een grondslag zal worden gelegd voor een
„gemeenschappelijk beleid", waarmee hij,
naar men zegt, voornamelijk doelde op de
pogingen die president Carter het komend
weekeinde zal gaan ondernemen om in ie
der geval een eensgezind Westers ant
woord te geven op de inval en aanwezig
heid van de Sovjet-Unie in Afghanistan.
Verder ligt het voor de hand dat de Ame
rikaanse president zal proberen om zijn
collega-regeringsleiders van zijn kwalitei
ten als president van de Verenigde Staten
van Amerika te overtuigen.
Vrijwel alle waarnemers zijn er overigens
van overtuigd, dat in Venetië geen be
langrijke beslissingen zullen worden ge
nomen. De slotverklaring zal ongetwijfeld
een communiqué worden waarin de deel
nemers aan de topconferentie uiting ge
ven aan hun overeenstemming op poli
tiek, economisch en strategisch-politiek
gebied voor de' jaren tachtig. En zelfs
wanneer men tot een opvallende beslis
sing komt zal de uitvoering daarvan voor
lopig worden opgeschort, omdat de „Grote
Zeven" liever eerst de resultaten van de
verkiezingen van het komende half jaar
en het einde van de gijzeling in Iran ach
ter de rug willen hebben. Tot die tijd zul
len de huidige verschilpunten blijven be
staan en moet het Westerse bondgenoot
schap ervoor waken onderwerpen aan te
snijden, die tot een verdere breuk tussen
de VS en de overige Westerse staten kun
nen leiden. Het is, ondanks de heldhaftige
taal van grote staatslieden als bondskanse*
lier Schmidt en president Giscard nog
steeds zo, dat West-Europa de steun van
de Verenigde Staten, hoe miniem deze
soms ook lijkt, niet kan missen.
