Marokkaanse moslims
Ikunnen hun Rembrandt-
moskee gaan bouwen
Noord wijk
komt als
moderne
badpl
terug
Verbetering De Camp wordt vergeten
aats
i)nder de schutse van Petrus (4)
idaMll v
Vrouwen uit Leiden-
Noord vieren feest
^fAD/REGIO
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 12 JUNI 1980 PAGINA 5
tend
mei
voldo
dsbej
>m
n het
Aanv
GERUGGESTEUND DOOR GIFT VAN SA OEDIE-ARABIE
ijzen
cing
ruit,
volfcei
dubt de
je
Het
Begin volgend jaar zal voor
het eerst in de Leidse
;eschiedenis een moskee in
Jet stadsbeeld zijn
opgenomen. En nog wel in
een voormalig christelijk
bedehuis. Dankzij een
•nereuze gift van het
jninkrijk Saoedie-Arabié
ichtin (op een haar na 50.000
dollar; tegen de ton, in
Nederlandse guldens
uitgedrukt) kunnen de
Ie hu restanten van de bijna een
jar geleden uitgebrande
vroegere kerk van de
onin jpostolische gemeente in de
ïembrandtstraat nummer
10 omgezet worden tot een
le sto islamitisch bedehuis; een
n, ali moskee, die ter beschikking
swerl komt van de grofweg 1500
'mdat Marokkaanse moslims in
Leiden en omliggende
cing i gemeenten. De
bouwvergunning is door de
meente Leiden verleend,
aankoop van het perceel
(waarvan de voorgevel
allem vanwege Monumentenzorg
uit in dezelfde staat bewaard
moet blijven) is verzekerd.
Hiermee is een bedrag van
,000 gulden gemoeid. Uit
de brand zijn de „kerkse"
Marokkanen dus. Althans
bijna. Het wordt wel
^opschieten geblazen, want
5111 begin 1981 moeten de
Marokkaanse volgelingen
van de profeet de behuizing
uit zijn waar ze tot nog toe
onderdak hebben gevonden:
de oude Morspoortkazerne,
die over een jaar tegen de
vlakte dient te liggen.
De Stichting Moslims Groep
Leiden, de rechtspersoon
die nu enigszins
opgewonden maar erg
tevreden met de Saoedische
gift (waaraan de
oliebronnen niet vreemd
zullen zijn) inderhaast in
het geweer is gekomen en
met veel mankracht 's
zondags aan het puin
ruimen is, bereidt zich voor
op een eigen toekomst. Op
het moment zijn er in
Leiden 931 Marokkanen
ingeschreven, daar komen
enkele honderden bij uit de
gemeenten in de omgeving;
Alphen a.d.Rijn
bijvoorbeeld telt zelfs 357
Marokkaanse ingezetenen.
Enkele jaren hebben de
Marokkaanse gelovigen
naar eigen onderdak
omgezien; het gaat er nu
van komen. Al is men er
zich van bewust, dat er nog
veel geld nodig is alleen
de nieuwe dakconstructie
die door een aannemer
gemaakt zal worden, kost al
minstens twee ton.
Twintigduizend gulden
haalde de stichting bijeen
onder de vaste Morspoort-
moskee-bezoekers en er is
een brochure-achtige
informatie samengesteld
waarmee men de
Marokkaanse moslim
broeders in het hele land
afgaat. Althans, men wendt
zich tot de vele „moskeeën"
die hier in Nederland zijn:
in Amsterdam zijn er vijf,
in Utrecht twee, ettelijke in
de andere grote steden zoals
Rotterdam en Den Haag.
Overal zoeken de Leidse
Marokkanen steun om op
een waardige manier hun
verplichtingen hier ter
stede te kunnen vervullen
De aannemer voor het dak,
waarvan de resten er
verkoold bijhangen, en de
vloeren. Wat overblijft aan
wederopbouw wordt met
eigen mankracht
uitgevoerd. Op de
zondagen. Als de christenen
op hun manier met de
eredienst bezig zijn. De
nieuwe moskee in de
'Rembrandtstraat (met als
toekomstige buren de
gemeentelijke opvang van
daklozen) wordt een grote
ruimte van ongeveer 300
vierkante meter, helemaal
tot aan de Sliksteeg toe. De
overburen in de
Rembrandtstraat staan niet
direct te trappelen van
ongeduld om de nieuwe
constellatie welkom te
heten, maar ze hebben er
door de bank genomen
vrede mee. Twee
verdiepingen van de
moslimse aanwinst worden
ingericht als gebedsruimte.
Normaal zijn er vrijdags 60
tot 70 gelovigen in de
Leidse moskee-gelegenheid
in de Morspoortkazerne,
maar op feesten en andere
hoogtijdagen kan dat aantal
oplopen tot 300 of 400
personen. Die kunnen
straks uitstekend terecht in
de nieuwe moskee, waar
voor de vrouwen (die in de
schaduw van hun mannen
de Islam belijden) een apart
„hoekje" komt. Ook de
Imam, de islamitische
godsdienstleraar en
voorganger, krijgt er een
eigen schoolruimte.
De Stichting Moslims Groep
Leiden is zich er terecht
van bewust, dat men er nog
niet is. Zo moet de
Saoedische toezegging (via
de bank) nog verzilverd
worden en het „casco" moet
schoon opgeleverd worden
om verder aan de slag te
kunnen. Over twee weken
is er „bouwstroom",
elektrische pittige
opwinding, want er moet
onder meer gesmolten en
gelast worden. De gehele
bouw van de moskee zal in
een gefilmde reportage voor
de toekomst worden
vastgelegd. Hiervoor heeft
onder andere de Leidse
Welzijnsraad grote
belangstelling, want de
moskee wordt een
uitzonderlijk facet binnen
de Leidse gemeenschap.
Leiden met een ongedachte
moskee. Weliswaar zonder
minaret, vanwaar de
moëddzin de gelovigen
enkele malen op de dag tot
gebed oproept. Maar toch
een moskee. Ik geloof, dat
ook de christelijke
gemeenschap, als
„geliëerden", daar grote
interesse voor mag hebben.
Afgezien van het feit, dat
„wij" in godsdienstig
opzicht soms (en in bepaald
opzicht, zonder
emancipatie) aan de
beleving van de islamitische
medemens een puntje
kunnen zuigen. „Revival"
van de Islam; een
hernieuwde opmars, ook in
het Westen. Ik zie dat niet
als een bedreiging van
christelijke waarden;
hooguit als een por in de
lendenen om geestelijke
verkeersdrempels aan te
leggen in een
Van binnen is de toekomstige gebedsruimte nog
uitgerookt, maar Mohammed's volgelingen kunnen
er volgend jaar terecht; met de dames op de ach
tergrond.
- "11 H l& v
*44 Sv:
De gevel van de nieuwe moskee In de Leidse
Rembrandtstraat.
materialistische
levensstroom. Daar kun je
dan nog uren en dagen
verder over praten. Want
ook de Islam biedt geen
waterdicht uitzicht op het
hiernamaals, als je de
praktijken nagaat.
Laten we het voorlopig
laten bij de beste wensen en
aanmoediging voor de
Marokkanen in de buurt,
die ook in Leiden op hun
manier kinderen van Allah
willen blijven. Om van de
Turken maar niet te praten.
Die hebben in Leiderdorp
hun eigen moskee. Maar
dan in het „Turks", en dat
valt buiten het Arabisch
van de Marokkanen.
Daarom heeft ook CRM de
hand over het hart
gestreken bij de bepaling
dat een moskee een
regiofunctie moet hebben
met minstens duizend te
bereiken „zielen". De
Turkse moskee zou deswege
voldoende moeten zijn,
maar het taalverschil kwam
de Marokkanen te hulp.
Vandaar die Rembrandt-
moskee. m
Trouwens,
Rembrandt heeft eens een
schilderachtige figuur met
een tulband op, in licht en
donker op het doek gezet.
Ook hij had, in de gouden
eeuw, al z'n „bindingen"
met Mekka, via via.
OPTIMISTISCHE VW-
DIRECTEUR ROVERS:
NOORDWIJK Noord-
wijk-nieuwe stijl heeft z'n
tijd nodig, maar zal als mo
derne badplaats binnen en
kele jaren terugkomen. De
renovatie van enige midden
klasse hotels zal hiertoe in
belangrijke mate bijdragen,
aldus directeur W. Rovers in
het dezer dagen verschenen
jaaroverzicht van de Stich
ting VVV Noord wijk.
In het omvangrijke document
wordt onder meer uitgebreid
aandacht geschonken aan het
wel en wee van het plaatselijk
toeristisch gebeuren. De VVV-
directeur signaleert daarbij de
sluiting van enkele hotels en
een onduidelijke ontwikkeling
in de nieuwbouwplannen op
de plaats van de voormalige
hotels Palace, Beach Club en
Naarlandia. Noordwijk zit dui
delijk in een overgangsfase,
stelt Rovers vast, en geeft he
laas weinig zekerheid in de
presentatie en promotie op de
nationale en internationale va-
kantiemarkt. Ontegenzeggelijk
wordt met het gereedkomen
van het Heemborch-complex
een belangrijke fase afgesloten
in de wederopbouw van de
Koningin Wilhemina Boule
vard. Haar inrichting is bij uit
stek onze zorg, aldus de heer
Rovers, want zij is het visite
kaartje van de badplaats.
„Laat men oog hebben voor
het behoud van het toeristisch
karakter van deze prachtige
promenade. Terrassen, win
keltjes, restaurants, en derge
lijke, afgestemd op jaarrond-
exploitatie en op een veelzijdig
publiek zullen een hernieuwde
opleving kunnen betekenen.
De WV-directeur is van me
ning dat Noordwijk zichzelf
kan blijven verkopen, ook ai is
het ontbreken van de zon dik
wijls spelbreker. Er is zoveel
méér dat aantrekkelijk is in
onze badplaats en zijn omge
ving op het gebied van natuur-
en stedelijk schoon. Niettemin
geeft Rovers in overweging
A
vi DEN Het lijkt erop, dat de ge-
iVilh ite de verbeteringsplannen voor het
opti sdeel De Camp is vergeten. Dit con-
e, e eert de gelijknamige werkgroep van
chut uurt, een onderdeel van Maredorp.
mai hebben in onze buurt al veel erva-
ïit v met vertragingen: zestien jaar ging
wrbi voordat een bestemmingsplan
g h«
werd vastgesteld; het Caecilia-gasthuis-
complex wacht al een halve eeuw op her
stel. Het is niet te hopen dat het uit
schrijven en uitvoeren van een verbete
ringsplan een soortgelijke geschiedenis
gaat worden", aldus de buurtvereniging.
Volgens de briefschrijvers loopt de gemeen
te en daardoor de wijK het risico 6,5' miljoen
aan overheidssteun kwijt te raken. In 1978
werd namelijk een deel van De Camp aan
gewezen als stadsvernieuwingsgebied. jn
december '78 keurde het ministerie van
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
deze aanwijzing goed, hetgeen inhield dat
het tekort op de plannen van 6,5 miljoen
door het rijk zou worden gedragen. De
goedkeuring aan het verbeteringsplan werd
vooralsnog onthouden omdat de benodigde
gegevens anders en beter gegroepeerd dien
den te worden gepresenteerd. Dit bijgestelde
verbeteringsplan is nog steeds niet opnieuw
naar het ministerie verzonden. De bewoners
van De Camp vrezen nu, dat de miljoenen
niet eeuwig bij het ministerie gereserveerd
zullen blijven en zeker door inflatie worden
aangetast. Men noemt het dan ook onaan
vaardbaar dat door het uitblijven van het
herziene verbeteringsplan de vernieuwing
van dit stadsdeel wordt vertraagd, wellicht
zelfs op de lange baan wordt geschoven ge
zien de huidige economische situatie.
jaar 1325 zijn er in de
zerk tien vicarissen. De
u^a,ldeur wd in dat jaar
ren om het aanstellings-
Van ^'e vicarissen ui*
e*Tj fen van burgers los te ma-
in eigen hand te ne-
rei ^eidse families, die
J tenstellingsrecht bezitten,
trac 'steren hevig tegen deze
op hun oude rechten.
zien hier de burgerij dui-
f opkomen tegen de adel:
echt van de burger tegen
'^echt van de adel op in
'pe bekeken - eenzelfde
'e macht. Het is dan ook
zo verwonderlijk, dat het
bestuur in beroep gaat bij
'1 de Graaf als bii de
Iscommandeur. Dank zij
tafel ijke interventie bleef
e ft fianstellings-, - of collatie-
v v hij de stichters en hun
Lal namen. Graaf Floris V
igt immers het benoemings-
t 1 van de pastoor van de
trskerk in handen gege-
van het Duitse Huis „zon-
01 daarbij het recht, dat zijn
oufhngen aan de kerk toek
in het minst te kort te
of enige inbreuk te ma-
op hun stedelijke voor-
ten"? Het vuur werd ge-
maar de haard voor
we ruzies zeker niet uitge
lei »en in 1325.
de e!s van de Commandeur
;r het collatierecht binnen
'£j Duitse Huis te brengen,
niet alléén gezien worden
nla en pog ng tot vermeerde-
mss van begeerde feodale
iTÏ'^- Er schuilt in die pe-
een ander gevaar in het
begrenzing laten uit-
van het aantal vica-
Stichters van vicarieën
kfl gewoonlijk een nieuw
'E"c
1. S
altaar op in de onmiddellijke
omgeving van het graf van de
eigen dierbare(n). Pieter van
Ley den bepaalt in 1316 zelfs,
dat een .kapel aan de kerk
moet worden uitgebouwd, zoa
dat het graf van zijn moeder
voortaan binnen de Pieters
kerk zal liggen. Dergelijke on
begrensde „wildbouw" om dat
woord maar te gebruiken voor
willekeurige veranderingen
zou onvoorwaardelijk leiden
tot ruimtegebrek. Door de
Duitse Orde het recht te geven
om vicarissen te benoemen,
zou men dat dreigende pro
bleem kunnen ondervangen
door te bepalen, dat een aantal
herdenkingsmissen op al be
staande altaren gelezen zouden
moeten gaan worden. Drie in
één als het ware, hetgeen ver
der zou kunnen worden afge
paald door te bepalen, dat
nieuwe stichtingen moesten
gaan afzien van het oprichten
van een eigen altaar. Dit zou
de keerzijde van de feodale
medaille kunnen zijn. Ik heb
toch de voorzichtige indruk,
dat die keerzijde geen hoofd
zaak is geweest om de Com
mandeur aan te zetten tot een
soort kerkelijke staatsgreep in
de enge betekenis van het
woord.
Ten tijde van deze kleine ruzie
over de collatierechten moet
Leiden een klein, romaans,
stenen kerkje in het centrum
hebben staan. Het oppervlak
kan niet veel groter zijn ge
weest dan het kapelletje uit de
twaalfde eeuw. Van de Pan-
craskerk is bekend, dat de
breedte van de oudste kerk
aan beide zijden twee grafzer
ken smaller was dan de huidi-
LEIDS
KERKE-
PAD
ge kerk in het schip. Omdat
we kunnen aannemendat
beide romaanse kerkjes m de
veertiende eeuw in grootte
niet veel verschil hebben ge
toond, mogen we veronderstel
len, dat de Pieterskerk niet
breder is geweest. Over de
lengte van die romaanse Pie
terskerk zijn we beter geïnfor
meerd. De Pieterskerkgracht,
die in de vijftiende eeuw
moest worden gedempt voor
de bouw van het huidige
transept, vormde de uiterste
begrenzing voor de kerk aan
de oostkant richting Bree-
straat). Maximaal kan het
kerkje daarom - buiten de uit
gebouwde toren, maar inclu
sief het priesterkoor - vier tra
veeën lang, ofwel 20 meter
lang geweest zijn. Dat komt
overeen met de situatie in de
Pancraskerk.
Die kleine romaanse kerken
bezaten buiten het hoofdaltaar
méér bij-altaren dan in latere
kerken gebruikelijk was. Uit
de romaanse Pieterskerk zijn
ons de namen van acht zij-al
taren bekend, te weten die ter
erejvan de H. Catharina (tegen
de achtermuur aan de zuidzij
de) Johannes, Anna, Anthoni-
us (ten oosten van de noord
kant) en aan de zuidkant nog
het altaar van de Drie Konin
gen. Een achtste altaar wordt
het altaar van de stichter
Gheye Gobburgen genoemd.
Met het hoofdaltaar mee der
halve negen altaren. Direct
komt natuurlijk de vraag aan
de orde waar die altaren wel
gestaan kunnen hebben.
Om die vraag te beantwoorden
moeten we een paar eeuwen
in de geschiedenis van de kerk
verder gaan. Het zal duidelijk
zijn, dat de middeleeuwse ge
lovigen tot kort vóór de beel
denstorm herdenkings-, of me
moriediensten besproken zul
len hebben voor hun overle
den dierbaren. Dergelijke me
moriediensten werden in zoge
noemde „memorieboeken" op
getekend en het was voor de
dienstdoende geestelijken al
leen mogelijk om de diens
waardig te verrichten wan
neer zij wisten af te lezen wat
er waar gedaan moest worden.
In de schaars tot ons gekomen
memorieboeken treffen we
omtrent de plaats van de gra
ven heel plastische omschrij
vingen aan, zoals" met het
hoofd tegen de trappen van
het Hoogaltaar, het derde graf
vanaf het Sacramentshuis" of
„het graf in de Noortsyde nef-
fens Nicolaesglas", of „Hughe
van der Hant leyt in die om-
meganc bij Boudyn van Zwie-
ten outaer". Door die gegevens
uit de memorieboeken te rang
schikken is het mogelijk geble
ken o monnikenwerk - om
een aantal altaren uit de ro
maanse kerk te situeren. Een
volgende keer krijgt U de hy
pothetische plattegrond.
JAN DOOVE
Vrouwen uit Leiden-Noord konden gisteravond in het buurt
huis 't Spoortje aan de Bernhardkade op feestelijke wijze
kennis maken met de verschillende vrouwencursussen en ak-
tiviteiten, die het afgelopen jaar in de buurt zijn gehouden en
die ook volgend jaar weer te volgen zijn. Dit ter afsluiting van
het seizoen en om zoveel mogelijk nieuwe ideeën voor vrou-
wenaktiviteiten op te doen. De verschillende vróuwengroepe
ringen uit 'Noord' vierden daarom feest. Ook werd er feest
gevierd omdat de verschillende vrouwengroepen het samen
werkingsverband 't Vrouwenoverleg Leiden-Noord zijn aange
gaan. Behalve informatie inwinnen kon men er ook naar een
film kijken, dansen, gezellig praten, handwerken en naar het
optreden van de vrouwenzanggroep de Sirenes luisteren.
een extra-attractie in de bad
plaats te doen vestigen. Daar
van moet een bijzondere aan
trekkingskracht uitgaan. Hij
laat buiten beschouwing wat
deze trekpleister of, zoals hij
het-noemt „eye-catcher" (blik
vanger) voor de bloemenbad-
plaats zou moeten zijn. In ie
der geval tegelijk een element
in het niet zo sterke pakket
aan slecht weer-voorzienin-
gen.
Wat de verblijfsmogelijkheden
betreft, betreurt Rovers het,
dat juist in het fraaie duinge
bied ten noorden van de bad
plaats zo beperkt plaats is voor
de tent-kampeerders. Verder
bestaat er naar zijn mening
een groot tekort aan terrein
met zomerhuisjes voor de ver
huur aan verblijfsrecreanten.
De vraag naar gemeubileerde
(vakantie)huizen stijgt name
lijk elk jaar. Andermaal doet
de VVV-directeur een beroep
op Noordwijkse gezinnen om
tijdens hun eigen zomervakan
tie hun woning voor verhuur
beschikbaar te stellen.
De komende jaren ziet de heer
Rovers met enig optimisme te-
genoet. Naar zijn mening zal
een verschuiving plaatsvinden
in de vakantiebestemmingen,
waarbij Nederland een ople
ving in het toerisme kan ver
wachten. Prijsstijgingen, voor
al in Spanje, frequent ver
hoogde brandstofprijzen en de
eigen economische situatie zul
len meer Nederlanders doen
besluiten in eigen land te blij
ven.
Een verhoogde propaganda
ook vanuit het Nationaal Bu
reau voor Toerisme zal
hieraan bijdragen.
Brandweer-
strijd
in Oegstgeest
OEGSTGEEST Zaterdag
worden in Oegstgeest selectie
wedstrijden gehouden voor de
Nationale brandweer kam
pioenschappen. In klasse I zul
len tien brandweerkorpsen
uitkomen uit Zuid-Holland en
Zeeland. Het gaat hier om een
oefening met persluchtmas
kers die gehouden wordt aan
de Kennedylaan. In het Flora
plein is ook de Dahlialaan bij
de oefeningen betrokken. Hier
komen elf korpsen in klasse
III aan bod. Deze deelnemers
komen uit Zuid-Holland en
Gelderland. De wedstrijden
zullen een groot gedeelte van
de dag in beslag nemen. Men
zal telkens uitrukken van de
gemeentewerf aan de Abt-
spoelweg. Rond vier uur vindt
een ontvangst plaats van de
deelnemers in de kantine van
de Marinebedrijven aan de
Haarlemmerstraatweg. Burge
meester Scheenstra zal om
half zes de prijzen uitreiken.
Ook het Rode Kruis neemt
deel met zgn. gewondenop-
vang. De winnaar gaat naar de
landelijke kampioenschappen.
Volleybal - instuif
Gemini-Kangeroes
VOORSCHOTEN Volley
balvereniging Gemini-Kan
geroes houdt zaterdag in
sporthal de Vliethorst een
volleybal-instuifdag. Dit
evenement (dat duurt van
twee tot zes uur) is bestemd
voor iedereen die zin heeft
zaterdag een balletje te
slaan.
Men kan zich individueel
(kosten 2 gulden) inschrijven,
aanmelding van een (mixed-
)team (kosten twaalf gulden)
behoort ook tot de mogelijkhe
den. Voor deelnemers die de
volleybal-sport nog nooit heb
ben beoefend is het mogelijk
zaterdag een korte basis-trai
ning te volgen.
Aanmelden bij Tineke Lancée,
Van Kempenstraat 4 Voor
schoten. Telefoon 3970. Men
kan zich ook zaterdag in de
sporthal voor deze volleybal
dag opgeven.