Marokkaanse moslims Ikunnen hun Rembrandt- moskee gaan bouwen Noord wijk komt als moderne badpl terug Verbetering De Camp wordt vergeten aats i)nder de schutse van Petrus (4) idaMll v Vrouwen uit Leiden- Noord vieren feest ^fAD/REGIO LEIDSE COURANT DONDERDAG 12 JUNI 1980 PAGINA 5 tend mei voldo dsbej >m n het Aanv GERUGGESTEUND DOOR GIFT VAN SA OEDIE-ARABIE ijzen cing ruit, volfcei dubt de je Het Begin volgend jaar zal voor het eerst in de Leidse ;eschiedenis een moskee in Jet stadsbeeld zijn opgenomen. En nog wel in een voormalig christelijk bedehuis. Dankzij een •nereuze gift van het jninkrijk Saoedie-Arabié ichtin (op een haar na 50.000 dollar; tegen de ton, in Nederlandse guldens uitgedrukt) kunnen de Ie hu restanten van de bijna een jar geleden uitgebrande vroegere kerk van de onin jpostolische gemeente in de ïembrandtstraat nummer 10 omgezet worden tot een le sto islamitisch bedehuis; een n, ali moskee, die ter beschikking swerl komt van de grofweg 1500 'mdat Marokkaanse moslims in Leiden en omliggende cing i gemeenten. De bouwvergunning is door de meente Leiden verleend, aankoop van het perceel (waarvan de voorgevel allem vanwege Monumentenzorg uit in dezelfde staat bewaard moet blijven) is verzekerd. Hiermee is een bedrag van ,000 gulden gemoeid. Uit de brand zijn de „kerkse" Marokkanen dus. Althans bijna. Het wordt wel ^opschieten geblazen, want 5111 begin 1981 moeten de Marokkaanse volgelingen van de profeet de behuizing uit zijn waar ze tot nog toe onderdak hebben gevonden: de oude Morspoortkazerne, die over een jaar tegen de vlakte dient te liggen. De Stichting Moslims Groep Leiden, de rechtspersoon die nu enigszins opgewonden maar erg tevreden met de Saoedische gift (waaraan de oliebronnen niet vreemd zullen zijn) inderhaast in het geweer is gekomen en met veel mankracht 's zondags aan het puin ruimen is, bereidt zich voor op een eigen toekomst. Op het moment zijn er in Leiden 931 Marokkanen ingeschreven, daar komen enkele honderden bij uit de gemeenten in de omgeving; Alphen a.d.Rijn bijvoorbeeld telt zelfs 357 Marokkaanse ingezetenen. Enkele jaren hebben de Marokkaanse gelovigen naar eigen onderdak omgezien; het gaat er nu van komen. Al is men er zich van bewust, dat er nog veel geld nodig is alleen de nieuwe dakconstructie die door een aannemer gemaakt zal worden, kost al minstens twee ton. Twintigduizend gulden haalde de stichting bijeen onder de vaste Morspoort- moskee-bezoekers en er is een brochure-achtige informatie samengesteld waarmee men de Marokkaanse moslim broeders in het hele land afgaat. Althans, men wendt zich tot de vele „moskeeën" die hier in Nederland zijn: in Amsterdam zijn er vijf, in Utrecht twee, ettelijke in de andere grote steden zoals Rotterdam en Den Haag. Overal zoeken de Leidse Marokkanen steun om op een waardige manier hun verplichtingen hier ter stede te kunnen vervullen De aannemer voor het dak, waarvan de resten er verkoold bijhangen, en de vloeren. Wat overblijft aan wederopbouw wordt met eigen mankracht uitgevoerd. Op de zondagen. Als de christenen op hun manier met de eredienst bezig zijn. De nieuwe moskee in de 'Rembrandtstraat (met als toekomstige buren de gemeentelijke opvang van daklozen) wordt een grote ruimte van ongeveer 300 vierkante meter, helemaal tot aan de Sliksteeg toe. De overburen in de Rembrandtstraat staan niet direct te trappelen van ongeduld om de nieuwe constellatie welkom te heten, maar ze hebben er door de bank genomen vrede mee. Twee verdiepingen van de moslimse aanwinst worden ingericht als gebedsruimte. Normaal zijn er vrijdags 60 tot 70 gelovigen in de Leidse moskee-gelegenheid in de Morspoortkazerne, maar op feesten en andere hoogtijdagen kan dat aantal oplopen tot 300 of 400 personen. Die kunnen straks uitstekend terecht in de nieuwe moskee, waar voor de vrouwen (die in de schaduw van hun mannen de Islam belijden) een apart „hoekje" komt. Ook de Imam, de islamitische godsdienstleraar en voorganger, krijgt er een eigen schoolruimte. De Stichting Moslims Groep Leiden is zich er terecht van bewust, dat men er nog niet is. Zo moet de Saoedische toezegging (via de bank) nog verzilverd worden en het „casco" moet schoon opgeleverd worden om verder aan de slag te kunnen. Over twee weken is er „bouwstroom", elektrische pittige opwinding, want er moet onder meer gesmolten en gelast worden. De gehele bouw van de moskee zal in een gefilmde reportage voor de toekomst worden vastgelegd. Hiervoor heeft onder andere de Leidse Welzijnsraad grote belangstelling, want de moskee wordt een uitzonderlijk facet binnen de Leidse gemeenschap. Leiden met een ongedachte moskee. Weliswaar zonder minaret, vanwaar de moëddzin de gelovigen enkele malen op de dag tot gebed oproept. Maar toch een moskee. Ik geloof, dat ook de christelijke gemeenschap, als „geliëerden", daar grote interesse voor mag hebben. Afgezien van het feit, dat „wij" in godsdienstig opzicht soms (en in bepaald opzicht, zonder emancipatie) aan de beleving van de islamitische medemens een puntje kunnen zuigen. „Revival" van de Islam; een hernieuwde opmars, ook in het Westen. Ik zie dat niet als een bedreiging van christelijke waarden; hooguit als een por in de lendenen om geestelijke verkeersdrempels aan te leggen in een Van binnen is de toekomstige gebedsruimte nog uitgerookt, maar Mohammed's volgelingen kunnen er volgend jaar terecht; met de dames op de ach tergrond. - "11 H l& v *44 Sv: De gevel van de nieuwe moskee In de Leidse Rembrandtstraat. materialistische levensstroom. Daar kun je dan nog uren en dagen verder over praten. Want ook de Islam biedt geen waterdicht uitzicht op het hiernamaals, als je de praktijken nagaat. Laten we het voorlopig laten bij de beste wensen en aanmoediging voor de Marokkanen in de buurt, die ook in Leiden op hun manier kinderen van Allah willen blijven. Om van de Turken maar niet te praten. Die hebben in Leiderdorp hun eigen moskee. Maar dan in het „Turks", en dat valt buiten het Arabisch van de Marokkanen. Daarom heeft ook CRM de hand over het hart gestreken bij de bepaling dat een moskee een regiofunctie moet hebben met minstens duizend te bereiken „zielen". De Turkse moskee zou deswege voldoende moeten zijn, maar het taalverschil kwam de Marokkanen te hulp. Vandaar die Rembrandt- moskee. m Trouwens, Rembrandt heeft eens een schilderachtige figuur met een tulband op, in licht en donker op het doek gezet. Ook hij had, in de gouden eeuw, al z'n „bindingen" met Mekka, via via. OPTIMISTISCHE VW- DIRECTEUR ROVERS: NOORDWIJK Noord- wijk-nieuwe stijl heeft z'n tijd nodig, maar zal als mo derne badplaats binnen en kele jaren terugkomen. De renovatie van enige midden klasse hotels zal hiertoe in belangrijke mate bijdragen, aldus directeur W. Rovers in het dezer dagen verschenen jaaroverzicht van de Stich ting VVV Noord wijk. In het omvangrijke document wordt onder meer uitgebreid aandacht geschonken aan het wel en wee van het plaatselijk toeristisch gebeuren. De VVV- directeur signaleert daarbij de sluiting van enkele hotels en een onduidelijke ontwikkeling in de nieuwbouwplannen op de plaats van de voormalige hotels Palace, Beach Club en Naarlandia. Noordwijk zit dui delijk in een overgangsfase, stelt Rovers vast, en geeft he laas weinig zekerheid in de presentatie en promotie op de nationale en internationale va- kantiemarkt. Ontegenzeggelijk wordt met het gereedkomen van het Heemborch-complex een belangrijke fase afgesloten in de wederopbouw van de Koningin Wilhemina Boule vard. Haar inrichting is bij uit stek onze zorg, aldus de heer Rovers, want zij is het visite kaartje van de badplaats. „Laat men oog hebben voor het behoud van het toeristisch karakter van deze prachtige promenade. Terrassen, win keltjes, restaurants, en derge lijke, afgestemd op jaarrond- exploitatie en op een veelzijdig publiek zullen een hernieuwde opleving kunnen betekenen. De WV-directeur is van me ning dat Noordwijk zichzelf kan blijven verkopen, ook ai is het ontbreken van de zon dik wijls spelbreker. Er is zoveel méér dat aantrekkelijk is in onze badplaats en zijn omge ving op het gebied van natuur- en stedelijk schoon. Niettemin geeft Rovers in overweging A vi DEN Het lijkt erop, dat de ge- iVilh ite de verbeteringsplannen voor het opti sdeel De Camp is vergeten. Dit con- e, e eert de gelijknamige werkgroep van chut uurt, een onderdeel van Maredorp. mai hebben in onze buurt al veel erva- ïit v met vertragingen: zestien jaar ging wrbi voordat een bestemmingsplan g h« werd vastgesteld; het Caecilia-gasthuis- complex wacht al een halve eeuw op her stel. Het is niet te hopen dat het uit schrijven en uitvoeren van een verbete ringsplan een soortgelijke geschiedenis gaat worden", aldus de buurtvereniging. Volgens de briefschrijvers loopt de gemeen te en daardoor de wijK het risico 6,5' miljoen aan overheidssteun kwijt te raken. In 1978 werd namelijk een deel van De Camp aan gewezen als stadsvernieuwingsgebied. jn december '78 keurde het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening deze aanwijzing goed, hetgeen inhield dat het tekort op de plannen van 6,5 miljoen door het rijk zou worden gedragen. De goedkeuring aan het verbeteringsplan werd vooralsnog onthouden omdat de benodigde gegevens anders en beter gegroepeerd dien den te worden gepresenteerd. Dit bijgestelde verbeteringsplan is nog steeds niet opnieuw naar het ministerie verzonden. De bewoners van De Camp vrezen nu, dat de miljoenen niet eeuwig bij het ministerie gereserveerd zullen blijven en zeker door inflatie worden aangetast. Men noemt het dan ook onaan vaardbaar dat door het uitblijven van het herziene verbeteringsplan de vernieuwing van dit stadsdeel wordt vertraagd, wellicht zelfs op de lange baan wordt geschoven ge zien de huidige economische situatie. jaar 1325 zijn er in de zerk tien vicarissen. De u^a,ldeur wd in dat jaar ren om het aanstellings- Van ^'e vicarissen ui* e*Tj fen van burgers los te ma- in eigen hand te ne- rei ^eidse families, die J tenstellingsrecht bezitten, trac 'steren hevig tegen deze op hun oude rechten. zien hier de burgerij dui- f opkomen tegen de adel: echt van de burger tegen '^echt van de adel op in 'pe bekeken - eenzelfde 'e macht. Het is dan ook zo verwonderlijk, dat het bestuur in beroep gaat bij '1 de Graaf als bii de Iscommandeur. Dank zij tafel ijke interventie bleef e ft fianstellings-, - of collatie- v v hij de stichters en hun Lal namen. Graaf Floris V igt immers het benoemings- t 1 van de pastoor van de trskerk in handen gege- van het Duitse Huis „zon- 01 daarbij het recht, dat zijn oufhngen aan de kerk toek in het minst te kort te of enige inbreuk te ma- op hun stedelijke voor- ten"? Het vuur werd ge- maar de haard voor we ruzies zeker niet uitge lei »en in 1325. de e!s van de Commandeur ;r het collatierecht binnen '£j Duitse Huis te brengen, niet alléén gezien worden nla en pog ng tot vermeerde- mss van begeerde feodale iTÏ'^- Er schuilt in die pe- een ander gevaar in het begrenzing laten uit- van het aantal vica- Stichters van vicarieën kfl gewoonlijk een nieuw 'E"c 1. S altaar op in de onmiddellijke omgeving van het graf van de eigen dierbare(n). Pieter van Ley den bepaalt in 1316 zelfs, dat een .kapel aan de kerk moet worden uitgebouwd, zoa dat het graf van zijn moeder voortaan binnen de Pieters kerk zal liggen. Dergelijke on begrensde „wildbouw" om dat woord maar te gebruiken voor willekeurige veranderingen zou onvoorwaardelijk leiden tot ruimtegebrek. Door de Duitse Orde het recht te geven om vicarissen te benoemen, zou men dat dreigende pro bleem kunnen ondervangen door te bepalen, dat een aantal herdenkingsmissen op al be staande altaren gelezen zouden moeten gaan worden. Drie in één als het ware, hetgeen ver der zou kunnen worden afge paald door te bepalen, dat nieuwe stichtingen moesten gaan afzien van het oprichten van een eigen altaar. Dit zou de keerzijde van de feodale medaille kunnen zijn. Ik heb toch de voorzichtige indruk, dat die keerzijde geen hoofd zaak is geweest om de Com mandeur aan te zetten tot een soort kerkelijke staatsgreep in de enge betekenis van het woord. Ten tijde van deze kleine ruzie over de collatierechten moet Leiden een klein, romaans, stenen kerkje in het centrum hebben staan. Het oppervlak kan niet veel groter zijn ge weest dan het kapelletje uit de twaalfde eeuw. Van de Pan- craskerk is bekend, dat de breedte van de oudste kerk aan beide zijden twee grafzer ken smaller was dan de huidi- LEIDS KERKE- PAD ge kerk in het schip. Omdat we kunnen aannemendat beide romaanse kerkjes m de veertiende eeuw in grootte niet veel verschil hebben ge toond, mogen we veronderstel len, dat de Pieterskerk niet breder is geweest. Over de lengte van die romaanse Pie terskerk zijn we beter geïnfor meerd. De Pieterskerkgracht, die in de vijftiende eeuw moest worden gedempt voor de bouw van het huidige transept, vormde de uiterste begrenzing voor de kerk aan de oostkant richting Bree- straat). Maximaal kan het kerkje daarom - buiten de uit gebouwde toren, maar inclu sief het priesterkoor - vier tra veeën lang, ofwel 20 meter lang geweest zijn. Dat komt overeen met de situatie in de Pancraskerk. Die kleine romaanse kerken bezaten buiten het hoofdaltaar méér bij-altaren dan in latere kerken gebruikelijk was. Uit de romaanse Pieterskerk zijn ons de namen van acht zij-al taren bekend, te weten die ter erejvan de H. Catharina (tegen de achtermuur aan de zuidzij de) Johannes, Anna, Anthoni- us (ten oosten van de noord kant) en aan de zuidkant nog het altaar van de Drie Konin gen. Een achtste altaar wordt het altaar van de stichter Gheye Gobburgen genoemd. Met het hoofdaltaar mee der halve negen altaren. Direct komt natuurlijk de vraag aan de orde waar die altaren wel gestaan kunnen hebben. Om die vraag te beantwoorden moeten we een paar eeuwen in de geschiedenis van de kerk verder gaan. Het zal duidelijk zijn, dat de middeleeuwse ge lovigen tot kort vóór de beel denstorm herdenkings-, of me moriediensten besproken zul len hebben voor hun overle den dierbaren. Dergelijke me moriediensten werden in zoge noemde „memorieboeken" op getekend en het was voor de dienstdoende geestelijken al leen mogelijk om de diens waardig te verrichten wan neer zij wisten af te lezen wat er waar gedaan moest worden. In de schaars tot ons gekomen memorieboeken treffen we omtrent de plaats van de gra ven heel plastische omschrij vingen aan, zoals" met het hoofd tegen de trappen van het Hoogaltaar, het derde graf vanaf het Sacramentshuis" of „het graf in de Noortsyde nef- fens Nicolaesglas", of „Hughe van der Hant leyt in die om- meganc bij Boudyn van Zwie- ten outaer". Door die gegevens uit de memorieboeken te rang schikken is het mogelijk geble ken o monnikenwerk - om een aantal altaren uit de ro maanse kerk te situeren. Een volgende keer krijgt U de hy pothetische plattegrond. JAN DOOVE Vrouwen uit Leiden-Noord konden gisteravond in het buurt huis 't Spoortje aan de Bernhardkade op feestelijke wijze kennis maken met de verschillende vrouwencursussen en ak- tiviteiten, die het afgelopen jaar in de buurt zijn gehouden en die ook volgend jaar weer te volgen zijn. Dit ter afsluiting van het seizoen en om zoveel mogelijk nieuwe ideeën voor vrou- wenaktiviteiten op te doen. De verschillende vróuwengroepe ringen uit 'Noord' vierden daarom feest. Ook werd er feest gevierd omdat de verschillende vrouwengroepen het samen werkingsverband 't Vrouwenoverleg Leiden-Noord zijn aange gaan. Behalve informatie inwinnen kon men er ook naar een film kijken, dansen, gezellig praten, handwerken en naar het optreden van de vrouwenzanggroep de Sirenes luisteren. een extra-attractie in de bad plaats te doen vestigen. Daar van moet een bijzondere aan trekkingskracht uitgaan. Hij laat buiten beschouwing wat deze trekpleister of, zoals hij het-noemt „eye-catcher" (blik vanger) voor de bloemenbad- plaats zou moeten zijn. In ie der geval tegelijk een element in het niet zo sterke pakket aan slecht weer-voorzienin- gen. Wat de verblijfsmogelijkheden betreft, betreurt Rovers het, dat juist in het fraaie duinge bied ten noorden van de bad plaats zo beperkt plaats is voor de tent-kampeerders. Verder bestaat er naar zijn mening een groot tekort aan terrein met zomerhuisjes voor de ver huur aan verblijfsrecreanten. De vraag naar gemeubileerde (vakantie)huizen stijgt name lijk elk jaar. Andermaal doet de VVV-directeur een beroep op Noordwijkse gezinnen om tijdens hun eigen zomervakan tie hun woning voor verhuur beschikbaar te stellen. De komende jaren ziet de heer Rovers met enig optimisme te- genoet. Naar zijn mening zal een verschuiving plaatsvinden in de vakantiebestemmingen, waarbij Nederland een ople ving in het toerisme kan ver wachten. Prijsstijgingen, voor al in Spanje, frequent ver hoogde brandstofprijzen en de eigen economische situatie zul len meer Nederlanders doen besluiten in eigen land te blij ven. Een verhoogde propaganda ook vanuit het Nationaal Bu reau voor Toerisme zal hieraan bijdragen. Brandweer- strijd in Oegstgeest OEGSTGEEST Zaterdag worden in Oegstgeest selectie wedstrijden gehouden voor de Nationale brandweer kam pioenschappen. In klasse I zul len tien brandweerkorpsen uitkomen uit Zuid-Holland en Zeeland. Het gaat hier om een oefening met persluchtmas kers die gehouden wordt aan de Kennedylaan. In het Flora plein is ook de Dahlialaan bij de oefeningen betrokken. Hier komen elf korpsen in klasse III aan bod. Deze deelnemers komen uit Zuid-Holland en Gelderland. De wedstrijden zullen een groot gedeelte van de dag in beslag nemen. Men zal telkens uitrukken van de gemeentewerf aan de Abt- spoelweg. Rond vier uur vindt een ontvangst plaats van de deelnemers in de kantine van de Marinebedrijven aan de Haarlemmerstraatweg. Burge meester Scheenstra zal om half zes de prijzen uitreiken. Ook het Rode Kruis neemt deel met zgn. gewondenop- vang. De winnaar gaat naar de landelijke kampioenschappen. Volleybal - instuif Gemini-Kangeroes VOORSCHOTEN Volley balvereniging Gemini-Kan geroes houdt zaterdag in sporthal de Vliethorst een volleybal-instuifdag. Dit evenement (dat duurt van twee tot zes uur) is bestemd voor iedereen die zin heeft zaterdag een balletje te slaan. Men kan zich individueel (kosten 2 gulden) inschrijven, aanmelding van een (mixed- )team (kosten twaalf gulden) behoort ook tot de mogelijkhe den. Voor deelnemers die de volleybal-sport nog nooit heb ben beoefend is het mogelijk zaterdag een korte basis-trai ning te volgen. Aanmelden bij Tineke Lancée, Van Kempenstraat 4 Voor schoten. Telefoon 3970. Men kan zich ook zaterdag in de sporthal voor deze volleybal dag opgeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1980 | | pagina 5