José en Connie
introduceren
Wellus Nietus
voor kinderen
en volwassenen
Groen licht voor Stichting Welzijn
Ilonka Rector maakt de mooiste
collages van bloemen uit eigen tuin
STAD/REGIO
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 6 JUNI 1980 PAGINA 5
e/!
KLEUTERLEIDSTERS RAAKTEN
TIJDENS OPLEIDING IN DE
BAN VAN HET POPPENSPEL
Voller kan het niet, boven
in de kamer aan het
Levendaal in Leiden, waar
José en Connie werken aan
de voortzetting van een
carrière die definitieve
vormen aangenomen schijnt
te hebben. Koffers vol
poppen en attributen, op de
grond nieuwe produkten op
flessehalsen: koppen van
poppen in statu nascendi;
decor-gordijnen, verfpotjes,
vellen met teksten. José
van der Steen (21) en
vriendin Connie de la Mar
(ja zeker, familie van Fien
de la Mar) van 22, hebben
samen een opleiding voor
kleuterleidster gevolgd. Ze
zijn het niet geworden.
Tijdens die opleiding vielen
ze in handen van
poppentheater-expert Wim
Baartmans uit Haarlem, wat
tot gevolg had dat de
meisjes tijdens die lessen
helemaal geestdriftig
raakten voor het
poppenspel. Dat was nog
geen jaar geleden. Nu is het
al zover, dat José. en Connie
opereren onder de naam
poppentheater „Wellus
Nietus", een naam die
meteen het karakter van
hun opzet aanduidt: de
confrontatie van ja en nee.
n je da:
Wat
volop wordt gedaan.
Het tweetal heeft al
verscheidene keren voor
kinderen gespeeld. Connie:
„Poppenspel is ontzettend
beleefbaar voor kinderen.
Het is een wereld in het
klein, heel concreet ook; ze
kunnen meeleven,
meeschreeuwen,
meezingen. Het is helemaal
niet slechts passief kijken.
We zijn er nu al onze tijd in
gaan steken, poppentheaters
langsgegaan om ervan te
leren. En zelf aan de slag
hè. Voornamelijk op
kleuterscholen. In mei
hadden we zes optredens en
we hebben er nu nog acht
vóór ons. De reacties zijn
erg bemoedigend en
positief". José: „We werken
met thema's. Dat is een
nieuw aspect van het
poppenspel. Bijvoorbeeld
het thema „discriminatie";
kinderen die elkaar pesten,
die een „slachtoffer"
hebben omdat die dik is.
Zo'n thema komt erg goed
over. We hebben het ook
over het rollenpatroon: het
meisje dat graag
jongensspelletjes wil doen
en andersom de jongen die
ook weieens met een pop
zou willen spelen. De jeugd
betrekken we daarna in een
gesprek. Je drukt de
kinderen op een gezellige
manier bovenop de dingen,
niet zo erg sec en ook niet
op een vervelende manier".
Ook voor volwassenen
wordt door José en Connie
gespeeld. Van die
voorstellingen willen ze
eigenlijk de hoofdmoot van
hun activiteiten gaan
maken. „We dragen geen
oplossing aan, maar we
willen de mensen over een
bepaald thema laten
denken. Ze kunnen het er
eens of oneens over zijn.
Zo'n volwassenen-thema is
bijvoorbeeld de
werkloosheid. Het zijn
thema's, onderwerpen, die
wij zelf belangrijk vinden
en we vinden het ook fijn
als mensen zelf met thema's
zouden aankomen: geweld,
vrede, vriendschap en nog
veel meer", aldus José van
der Steen.
Ik zag een erg
aansprekelijke
„discriminatie"-pop bij José
en Connie in de
rommelkamer: een eng
vrouwtje met een
behoorlijke pukkel naast
haar neus. Daar wordt ze
om gepest, door de andere
Poppenspeelsters met „kinder- en volwassen poppen" van Wellus Nietus; links José van der Steen,
achter haar Connie de la Mar.
poppen: discriminatie op
basis van uiterlijk, heet dat.
Een vooroordeel vanzelf.
Een pracht van een pop
overigens en natuurlijk is
dat enge vrouwtje
uiteindelijk een schat van
een mens. Moeten we nou
zo'n gek type beminnen
Moeten we niet aardig zijn
voor Surinaamse kinderen,
voor dikke kinderen, voor
kinderen die stinken Het
antwoord dat José en
Connie daarop verwachten
is Wellus of Nietus. Het
staat vrij; ofschoon de twee
poppenspeelsters wel een
beetje hopen, dat er iets
positiefs uit de bus komt
tijdens een „na-gesprek".
Een andere „kronkelige"
'figuur was een soort
slangebeest: de „regering"
of zoiets, met harde zilveren
guldens bovenop het lijf. En
maar kronkelen. José
schijnt dat goed te kunnen,
volgens Connie, met die
lappenslang. Thema in dit
geval is: „weg met de slang,
dat is in ons belang".
Allemaal op de plank gezet,
op ooghoogte, in de
„poppenkast" die José en
Connie zelf gemaakt
hebben. Connie: „Die kast is
geen kast; het is een halve
cirkel met twee soorten
decors. We staan tussen de
plank en de achtergrond.
Men ziet ons niet, alleen de
poppen die daar leven. Als
je een mens zou zien die die
poppen bedient, zouden de
kinderen dat niet
accepteren. Die moet je in
hun eigen gevormd
wereldje laten. Alleen de
poppen leven. De grote
mensen-poppen zijn meer -
abstract; die moeten alleen
maar symbolisch begrippen
aanduiden. De poppen voor
de kinderen daarentegen
zijn „echt", met sprekende
gezichten, zoals het
vrouwtje met de pukkel.
Verder zijn de handen van
de meisjes de „spreekbuis
van de poppenspeelster".
Samen praten ze over de
teksten, leggen die vast,
schrijven op. Dan is er nog
genoeg ruimte voor
improvisatie tijdens het
spel. Er wordt muziek
gezocht die erbij past en dan
op bandjes wordt
vastgelegd. José van der
Steen en Connie de la Mar
zijn erg bewust bezig; ze
hebben iets in het hoofd dat
stevig vorm begint te
krijgen. Ze zijn uitbeeldsters
van een maatschappijleer in
een nieuw jasje. Geen
sprookjes meer, maar
keiharde waarheden, die
echter overkomen als
alleszins aanvaardbare en
ontspannende verdichtsels.
Jan Klaassen en'Katrijn
hebben nauwelijks een
boodschap; alleen het
kattekwaad wordt gestraft.
Ook daar kun je je als kind
over opwinden. Hetzelfde
effect bereiken speelsters
als José en Connie met hun
Wellus Nietus, maar de
uitkomst is (zo hopen ze),
dat je er iets aan hebt, dat je
met een thema-stelling iets
kunt doen. Dat je er iets aan
over houdt zelfs. Het is een
beetje de taal van de
pedagogische academie, van
de welzijnswerker, maar we
begrijpen in dit geval wat
ermee bedoeld wordt. Als ze
alleen maar leuke
verhaaltjes hadden uit te
beelden, waren ze er niet
eens aan begonnen. „Zoals
het nu verloopt, worden we
gesterkt in onze
overtuiging, dat we hier ons
beroep van kunnen maken.
De problemen zijn
voorlopig de wereld nog
niet uit. Je moet ze blijven
signaleren en ter discussie
stellen. Dat kan ook speels
gebeuren, in een expressie
met poppen. Dat is ook een
manier van herkennen, van
jezelf en van elkaar".
Dit verwoorden de jonge
vrouwen Van der Steen en
De la Mar. Er valt veel voor
te zeggen, dacht ik. De
toekomst zal het leren, wat
dat geëngageerde
poppenspelberoep van José
en Connie betreft. Ze
denken zelfs nu al aan een
eigen theatertje „Als u iets
weet, houden we ons van
harte aanbevolen. Een
kleine ruimte zou ergens
toch wel moeten zijn Nou
weet ik wel een heel grote
zolderruimte, waar je met
minstens vijftig mensen
cultureel bijeen zou kunnen
zijn, maar dat is in de buurt
van Noordeloos, Daar
hebben die meiden dus niks
aan. Maar ook dichterbij,
misschjen in een oude
boerderij, of in een ander
ruimtepand, moet toch iets
voorhanden zijn. Men late
het, in dat geval, weten.
Omwille van de thema's,
het meelevend volkje, groot
en klein, en omwille van
een groeiend idealisme bij
jonge mensen, die spelend
willen bouwen aan meer
verantwoordelijkheid
dragen. Als je het zó
beschouwt, is er geen plaats
voor nietus. Dan is moet het
zonder meer wellus zijn.
Nu de koele Hollandse
sferen geëvolueerd zijn tot
omstandigheden met
subtropische waarden, de
overhemden wat plakkerig
om het lijf zitten en de
eerste klagers alweer
vragen om regen en
afkoeling, nu de open
deuren weer alle
gelegenheid bieden tot het
bijwonen van de geringste
onenigheid bij de buren,
welnu, dan kun je bijna
nergens beter toeven dan
aan de oostelijke zoom van
Leiderdorps Voorhof, met
uitzicht op de
dwarswetering en een nog
dichter bij de hande sloot
waar hele families eend de
zaken aan het verkennen
zijn. Ik zat daar gisteren in
de loggia van Ilonka
Rector-Wilhelmus. Een
beetje onrustig; uit de zon
weliswaar, want anders was
het er geen uithouden. De
onrust werd bevorderd door
Ilonka, want ik moest
tegelijker tijd luisteren naar
de verzoeknummertjes van
Japanse nachtegaal Pifia
(Spaans voor denne-
appeltje), kijken naar alle
mij omringende bloemen,
dan weer opstaan omdat ze-
me eeri pincetje wilde laten
zien. Daartussen door
vertelde Ilonka Rector een
levendig verhaal, waarvan
flarden werden opgevangen
door allerlei passerende
kennissen en vriendinnen.
Maar de ijskoude mixture
van uitgeperste citroen,
appelsien en grapefruit was
excellent.
Ilonka: artistieke bloemen,
creaties collages; hobby -
home - studio, aan de
Sleutelbloemzoom. Een
vitale vrouw met
kunstzinnige invallen, die
ze vangt binnen passe
partout, glas en lijst. Haar
filosofie heeft betrekking
op boterbloem en
speenkruid, madelief en
dotterbloem, met
uitschieters naar de
tomatenplant, de bottende
rozen, de judaspenning en
clematis. Ze mat zelf haar
stoelen en voelt zich
aangetrokken tot
aangespoeld hout op de
witte stranden.
„Bloemen en planten, daar
leef ik bij. Toen ik nog op
Long Island woonde,
noemde men mij de flower
lady. Ik had tulpen met
kelken zo groot als een
soepkop. Die bloemen
verzorg ik, verzamel ik. Ik
droog ze, prepareer en
verwerk ze in mijn
collages", vertelde Ilonka
Rector, die als Ilonka
Wilhelmus op Java werd
geboren. Vader was
kapitein bij de KPM.
Spreekt nog steeds haar
Maleis als „moedertaal".
Vertrok naar Nederland
toen ze 12 was, trouwde op
haar 19e, toen graaf Von
Zeppelin in haar leven
kwam, wat later niet geheel
relevant bleek te zijn
geweest. Woonde sinds '63
met haar man, mister
Rector, in Amerika. „Daar
heb ik een heerlijke tijd
gehad. Ik heb er ook
planten en dieren leren
kennen en ik stopte de flora
in boeken. Ik ging collages
maken van bloemen. Eerst
ze zoeken, drogen tussen
kranten. Ik kreeg er
ervaring in het composities
maken. Een heel werk, dat
gestimuleerd werd door de
belangstelling van anderen
en hun waardering".
Na tien jaar Amerika, met
veel reizen ertussen door
(hondjes en poes mee in de
wagen en overal bloemen
plukken, tot in Mexico toe),
verhuisden de Rectors naar
Spanje. Daar heeft ze vijf
jaar gewoond, in de droogte
en hitte. Ze verloor daar
haar man en kwam in '70
terug naar Nederland.
Voorgoed. „Ik liet alles in
Spanje achter. Ik was altijd
Hollandse gebleven en het
is hier ook veel te mooi om
er niet meer terug te
komen. Ik ging naar
Leiderdorp, waar mijn
dochter al woonde".
De gedroogde bloemen zijn
uit haar tuintjes. In de
prachtige, natuurlijke
kleuren geconserveerd; met
veel liefde en smaak tot
„schilderijen" samengesteld.
Wonderlijk soms, zoals
zilveren en gouden grassen.
„En", zei Ilonka, levensblij,
„kijk eens wat ik met die
paardebloemen doe Veelal
op zijde uit Lyon gelegd. Ik
kan wel duizend dingen
laten zien". Vorige maand
had ze haar eerste expositie
in Nederland, in Warmond
bij galerie De Pomp. En met
terecht succes.
manifestatie
in Oud
Poelgeest
OEGSTGEEST In het
park van kasteel Oud Poel
geest wordt zaterdag 21 juni
een amateur-muziekmanifes-'
tatie gehouden onder de titel
'Moet je horen...'. Actieve
muziekbeoefenaars uit
Oegstgeest en omgeving
kunnen er optreden.
De organisatoren proberen
tussen 12.00 en 17.30 uur een
zo gevariëerd mogelijk pro
gramma te realiseren. Er heb
ben zich al een aantal ensem
bles opgegeven, waaronder de
jeugdoperettegroep 'Mascotte'
en een blokfluitensemble van
de Streekmuziekschool. In het
kader van het eerste lustrum
van de muziekmanifestatie zal
er een tentoonstelling over
muziek worden ingericht door
Oegstgeestse basisscholieren.
Pastor C.A.
Paardekooper
zilveren
zielenherder
ZOETERWOUDE/BODE-
GRAVEN Het is vijfen-
twintig jaar geleden dat de
van oorsprong Zoeterwoude-
naar C.A. Paardekooper tot
priester werd gewijd. Nu
heeft de pastor zijn werkter
rein in de gemeente Bode
graven en is bovendien de
ken van het dekenaat Alp-
hen aan den Rijn.
Het zilveren priesterjubileum
wordt zondagdagmiddag van
twee tot vier uur met een re
ceptie gevierd in het Parochie
huis aan de Oud Bodegraafse-
weg in Bodegraven.
De eerste gemeente van pastor
Paardekooper was Middelhar-
nis daarna volgden de ge
meenten Delft, Den Haag, we
derom Delft en in 1974 zijn
huidige gemeente, Bodegra
ven. Hier is hij onder meer ac
tief bij de katechese op de Wil-
librordschool en de Pax Chris-
tischooL
Zwemwedstrijd
voor honden
LEIDERDORP De Rijn-
landse Kynologenvereni-
ging houdt zaterdag 14 juni
een zwemwedstrijd voor
honden in het Leiderdorpse
recreatiepark De Bloemerd.
Om 14.00 uur wordt het
startsein gegeven, terwijl
honden en hun eigenaars
zich een half uur eerder ver
zamelen op het parkeerter
rein van het nabijgelegen
RCL-sportcomplex.
De Kynologenvereniging or
ganiseerde vorig jaar voor het
eerst een zwemwedstrijd voor
honden in de naar schatting 40
meter brede vaart. Besloten is
om er een jaarlijks terugke
rend evenement van te ma
ken. Voor de deelnemende
honden zijn er twee wedstrij
donderdelen; zwemmen naar
'de baas' aan de overkant en
een apporteeroefening.
Niet
Koomen
maar
Knegjens
LEIDEN Niet Theo
Koomen (die zit met het
Nederlands elftal in Ita
lië) maar Peter Kneg-
strafschoppentoernooi
presenteren.
De bekende-Leidenaars-
driekamp zal gaan tussen
wethouder Dick Tesselaar,
loco-burgemeester Waal
en de bekende Leidse
sportarts Har Meyer.
De finale van het 'straf-
schoppentoernooi wordt
gehouden op het terrein
van VV Leiden op het
sportcomplex Morsch II.
LEIDEN De commissies
onderwijs en maatschappe
lijke aangelegenheden heb
ben gisteravond zonder al te
veel restricties ingestemd
met de statuten van de
Stichting Welzijn Leiden,
het nieuwe ondersteunings
instituut voor het sociaal-
cultureel werk dat in de
plaats zal komen van de
Welzijnsraad en de Leidse
Jeugd Actie.
De nieuwe Stichting Welzijn
Leiden krijgt een breed werk
terrein. De achttien welzijns
werkers uit de samengevoegde
LJA en Welzijnsraad gaan
zich onder meer bezig houden
met buurt- en clubhuiswerk,
speeltuinwerk, kunstbeoefe
ning, stadvernieuwings- en re
novatieprocessen en gezond
heidszorg. Wijkorganisaties die
in de gemeehte Leiden onder
steuning nodig hebben kunnen
op de diensten van de Stich
ting rekenen. Er zal een dui
delijk onderscheid worden ge
maakt tussen datgene wat door
particulier initiatief tot stand
'wordt gebracht en dat wat
door de overheid wordt be
werkstelligd.
De instellingen en groeperin
gen waaraan diensten worden
verleend zullen invloed krij
gen op beleid en taakuitoefe
ning van het ondersteunings
instituut. Zij kunnen zitting
nemen in de zogenaamde par-
ticipantehraad en in aanmer
king komende secties en com
missies. De participantenraad
kan gevraagd en ongevraagd
adviseren over zaken die de,
taakuitoefening betreffen, ad-
Viseren over het werkplan en
het jaarverslag, adviseren in
geval van afwijzing van een
verzoek om dienstverlening,
adviseren over instelling van
secties en commissies, over re-5
glementen, wijziging van sta
tuten en ontbinding van de
Stichting. Ook kan de partici
pantenraad aanbevelingen
doen voor te benoemen be
stuursleden en invloed uitoefe
nen op de benoeming van de
voorzitter, vice-voorzitter en
penningmeester. Iedere parti
cipant mag kandidaten voor
het bestuur stellen en kan zo
ook individueel invloed uitoe
fenen op de bstuurssamenstel-
ling.
Namens de Welzijnsraad sprak
de directeur, dr. J.H. Kamp
huis zich in positieve zin uit
over de nieuw te vormen
Stichting Welzijn Leiden. Van
de kant van de Leidse Jeugd
Actie, die zich altijd sterk
heeft verzet tegen de fusie om
dat men vreesde dat het on
dersteuningsinstituut zich tot
een log bureaucratisch we'-
zijnsmonster zou ontwikkelen
kwam geen reactie.
