Leven op aarde' brengt
evolutietheorie in beeld
Pilobolus Dance
Theatre met
akrobatiek en
dans
TERUGBLIK
Veel wensen van VARA-
Verenigingsraad
Evangelische omroep
verwacht groei
van ledenaantal
Britse muzikanten in
actie tegen BBC
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE WOENSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
rivelktis
vernieuwd
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DINSDAG 3 JUNI 1980 PAGINA Z
SI
HILVERSUM De evolutietheorie van de
19e-eeuwse natuuronderzoeker Charles Dar
win is de leidraad in de BBC-serie „Leven
op aarde", waarvan de eerste aflevering
vanavond (om 22.05 uur via Ned.II) wordt
uitgezonden. Darwin, die door zijn invloed
op het natuuronderzoek ook wel eens de
„Copernicus van de organische wereld"
wordt genoemd, probeerde met zijn theorie
het ontstaan en de ontwikkeling van de
menselijke soort op wetenschappelijke wij
ze te verklaren. Hij ging daarbij uit van de
stelling dat alle hogere wezens waren voort
gekomen uit de lagere. De basis voor deze
these vond hij in zijn overtuiging, dat erfe
lijke eigenschappen zich wijzigen en dat
nieuwe soorten ontstaan door de selectie
van individuen met bijzondere kenmerken,
die zich als afwijkende soort voortplanten.
Deze gedachtegang volgend probeert de presen
tator en samensteller van deze natuurserie, de
in Cambridge afgestudeerde bioloog David At-
tenborough, in dertien delen de kijker duidelijk
te maken hoe en in welke volgorde het leven
op aarde is ontstaan. Als uitgangspunt neemt
hij de vorm, kleur, bouw, levenswijze en woon
plaats van vier milioen planten en diersoorten
die „nu" op aarde leven. Zo nu en dan neemt
hij echter ook zijn toevlucht tot de fossiele res
ten van planten en dieren.
De aflevering van vanavond voert de kijker
naar een wereld zoals men veronderstelt, dat
die er „in den beginne" heeft uitgezien: een we
reld zonder vegetatie, dieren of mensen, uitslui
tend bestaande uit mineralen en gesteenten. De
beste plaats om de opeenvolging en ouderdom
van fossielen in gesteentelagen te bekijken is de
Amerikaanse Grand Canyon. Elke zeven meter
afdalen betekent één miljoen jaar teruggaan in
de tijd. Na een laag met fossiele wormsporen
konden de geologen niets meer vinden. Zou het
leven dan met ae worm begonnen zijn? Toch
niet, want in Canada werden fossielen van pri
mitieve algen gevonden van drie miljard jaar
oud.
De vulkanische bronnen van het Yellowstone
Park geven een beeld van de eerste levensfase
op onze planeet. Uit een chemische oersoep
De eerste aflevering van „Leven op aarde" voert de kijker naar een wereld zoals men
veronderstelt dat die er „In den beginne" heeft uitgezien: een wereld zonder vegeta
tie. dier of mens.
zouden de bouwstenen ontstaan zijn voor de
eerst levende cellen. Deze gingen samenwerken
en vormden grotere organismen zoals de enor
me kwallen en sponzen, die momenteel nog op
het Grote Barrière Rif leven.
Bij de verwezenlijking van hun plan het (neo-
)Darwinisme in beeld te brengen zijn de produ
cers, Nicolas Parsons en John Sparks en samen
steller Attenborough, niet over één nacht ijs ge
gaan. Met een uitgebreide en deskundige staf
werkte zij ruim drie jaar (van 1975 tot en met
1978) aan dit project. Allereerst verzamelde bio
loog Attenborough alle mogelijke gegevens
over deze theorie en selecteerde die naar rele
vantie, practische uitvoerbaarheid en weten
schappelijke waarde. Vervolgens bezocht hij
een groot aantal vooraanstaande universiteiten
in Engeland, Europa, de Verenigde Staten, Ca
nada en Australië om daar in discussie te tre
den met geleerden over wat nu wèl en wat niet
aan gegevens in de serie verwerkt moest wor
den. En tot slót schreef hij dertien draaiboeken,
die de basis vormden voor de verschillende af
leveringen.
De volgende stap was het maken van de film
beelden, die de relevante gegevens zouden vi
sualiseren. Uitgebreide studie over de plaatsen
waar men de opnamen zou nemen, ging daar
aan vooraf. Soms hadden de cameramannen
voordat ze konden filmen, nogal wat obstakels
Ten eerste omdat sommige re
geringen pas na een lange briefwisseling toe
stemming gaven om in hun land te filmen. Dit
betekende niet zelden, dat men tot een volgend
seizoen moest wachten, voordat men aan de
slag kon. Ten tweede omdat dieren in de vrije
natuur zich nu eenmaal niet laten dwingen zich
op een bepaalde manier te gedragen. Soms da
gen, wekenlang werd het geduld van de came
raman op de proef gesteld om een bepaalde
shot te kunnen maken.
Het filmwerk was in handen van drie teams.
Het ene was verantwoordelijk voor de opna
men van de dierengeluiden, het andere voor
die van het gedrag van het dier in het wild en
het derde voor die van dieren die uitsluitend in
een laboratorium door een microscoop te bestu
deren zijn. De eerste twee teams reisden de
hele wereld af en filmden op bijna honderd
f>laatsen, van Alaska tot Maleisië, Japan, IJs-
and. Nieuw Guinea en Madagascar. Later in de
studio werden de opnamen eruit gepikt die be
langrijk waren voor een bepaalde aflevering.
En toen was het plakken geblazen, temeer om
dat er een vloeiende overgang moest zijn tussen
de natuuropnamen, de animaties en de film
beelden van het laboratoriumwerk. Eén van de
mensen die zich bezighield met het montage
werk, vergeleek het met in het elkaar zetten
van een zeer gecompliceerde legpuzzel.
De moeite die de medewerkers zich getroost
hebben bij de realisering van deze série, is niet
voor niets geweest. In Engeland, waar. deze
reeks al op de televisie is verschenen, wordt
„Leven op aarde" momenteel herhaald, omdat
die bijzonder in de smaak viel van het televisie
kijkend publiek. Dit is overigens volkomen te
begrijpen. Niet alleen door het facinerende ge
geven, maar vooral ook door de prachtige,
kleurrijke en microscopische opnamen, waar
door het duidelijk wordt dat het leven van bij
voorbeeld een insekt toch niet zo ver afstaat
van dat van de mens (of moet het precies an
dersom zijn?) en door de heldere en klare taal
waarmee presentator Attenborough duidelijk
maakt waarom alles is zoals het nu is.
LUDUINA SALTERS
De NOS zendt vanavond een
reportage uit van een uitvoe
ring van de akrobatische
dansgroep Pilobolus in het
kader van het Holland Fes-
tivaL De reportage komt
vanuit de Haagse Koninklij
ke Schouwburg. Hans Hul-
scher registreert hoe dit
Dance Theatre akrobatiek
en dans kombineert tot ener
gieke en elastische bewe
gingscomposities, met af en
toe kleine grapjes. Vaak ver
dwijnt de danser als indivi
du en wordt hij onderdeel
van de dansstruktuur, die
1 voortdurend verandert in be
wegende sculpturen, veel-ar-
mige wezens en piramiden.
Kracht, evenwicht en timing
vormen daarvoor de basis.
Het Pilobus Danse Theatre
is opgericht in 1971 en be
staat uit vier mannen en
twee vrouwen, die in de
meeste gevallen als groep
verantwoordelijk zijn voor
de choreografieën. Met het
stuk uit 1975 'Untitled»
maakte de groep voor het
eerst gebruik van kostuums,
in plaats van trainingskie-
Ned. I, 22.10 uur
Familiedag
De EO zendt een uitvoerig
verslag uit van de Familiedag
Han van der Meer presenteert op Ned. II om 18.59 uur
Cijfers en letters.
Anna von Haynau (Anneliese Uhlig) en haar oudste zoon
Robert (Sigmar Solbach).
'80, die zaterdag is gehouden
in de Utrechtse Jaarbeurs. Tij
dens deze Familiedag voerden
verscheidene sprekers het
woord en traden zangers, zan
geressen en koren op.
Ned. 1,1955 uur.
Verloren eilanden
De eerste aflevering van de
nieuwe jeugdserie „De verlo
ren eilanden" heeft de titel ge
kregen „Gevangen". Deze af
levering geeft een beeld van
vijf jonge mensen, die afkom
stig zijn uit vijf verschillende
landen. Zij zeilen in hun schip
de Grote Oceaan over, tot zij
door noodweer op een vreemd
eiland terecht komen met
vreemde mensen, die daar
lang geleden na schipbreuk
aanspoelden.
Ned. II, 19.25 uur.
Zomerse winter
In het zesde, en laatste deel
van de serie „De winter die
een zomer was" zien vader en
zoon Skelnik elkaar voor het
eerst terug. Beiden sluiten zich
aan bij de Amerikaanse troe
pen en doen mee aan de over
val op de Hessische troepen
hou f
het lJ
scherm
in het
oog
van Claus von Haynau. Nog
één maal staan de broers, el-
kaars doodsvijanden, tegeno
ver elkaar.
Ned. II. 20.27 uur.
Morgenmiddag
De woensdagmiddag voor de
kinderen wordt verzorgd door
de NCRV, die als laatste mid
dagprogramma uitzendt een
aflevering van de Zweedse
jeugdserie „Het theelepel
vrouwtje". In deze aflevering
„De anti-sloopactie" is sprake
van een plan voor een nieuwe
woonwijk. Huizen en een
school moeten daarvoor wor
den gesloopt, maar de kinde
ren en het theelepel vrouwtje
ziin daar tegen.
Woensdagmiddag Ned. I,
17.10 uur.
Raad voor de
Journalistiek:
VARA schoot
tekort in
zorgvuldigheid
DEN HAAG De VARA-
televisie is tekort geschoten
in journalistieke zorgvuldig
heid bij de uitzending van
een aflevering van de serie
„Werk" van 15 februari vo
rig jaar, waarin een werkne
mer van Hoogovens aan het
woord kwam. Het program
ma in zijn totaliteit voldeed
echter aan de normen van
goede journalistiek. Dit
heeft de Baad voor de Jour
nalistiek bepaald na een
klacht die Hoogovens tegen
de VARA had Ingediend.
Volgens de Raad kan de
VARA op twee punten on
zorgvuldigheid worden verwe
ten. De uitspraak van de
werknemer dat in ziin afde
ling niemand de vijfenzestig
haalt, is te veel als een feite
lijkheid gepresenteerd. Het
ging hier namelijk uitsluitend
om een persoonlijke indruk
van de betrokkene.
De VARA had Hoogovens ge
vraagd de man tijdens zijn
werk te mogen filmen. Dit be
drijf had dit uitsluitend willen
toestaan, wanneer ook de visie
van de werkgever gevraagd
zou worden. De VARA zag
daar toen vanaf. In de uitzen
ding zei de geïnterviewde
werknemer dat het filmverbod
vermoedelijk aanduidde, dat
Hoogovens iets te verbergen
had. De Raad vindt dat de
VARA op dit punt „onlaak
baar onzorgvuldig" heeft ge
handeld, omdat de omroep
heel goed op de hoogte was
van Se achtergrond van het
filmverbod.
HILVERSUM De Verenigingsraad van de VARA heeft
op zijn voorjaarsvergadering in Hilversum vele wensen
kenbaar gemaakt ten aanzien van de radio- en televisiepro
gramma's. De directies zegden toe de voorstellen, voorzover
ze al niet op het programma staan, in overweging te nemen.
Zo komt in 1981 weer een „duidelijk" 1 mei-programma en
wordt er bekeken of er op de radio weer een ombudsman kan
komen. Bovendien gaat men na of er iets gedaan kan worden
aan het vloeken in uitzendingen en of er weer strijdliederen uit
gezonden zullen worden.
De overweging voor dat laatste is „dat de arbeidersbeweging, in
een tijd van sociale onrust en dreigende economische crisis,
steeds grotere behoefte heeft aan solidariteit, waartoe het uitzen
den van strijdliederen, ook die uit andere landen, kan bijdragen.
Ook moet er volgens de Verenigingsraad naast „Twee voor
twaalf" een eenvoudig quiz-programma op de televisie komen,
maar dan niet een show-quiz met waardevolle prijzen. Boven
dien zullen er in plaats van Amerikaanse shows meer Neder
landse amuusementsprogramma's gemaakt moeten worden.
Tenslotte zal het bestuur op aansporing van de Verenigingsraad
onderzoeken of het mogelijk is een Jongerenraad in te stellen
als adviesorgaan van de Verenigingsraad. Op de novemberver-
gadering zal men met een definitie! voorstel komen.
De Evangelische Omroep had verleden week vrijdag 214.118
leden en om de B-status als omroep te bereiken zal het le
dental moeten stijgen tot 300.000. De bezoekers van de Fami
liedag van de Evangelische Omroep, die zaterdag in de
Jaarbeurs in Utrecht werd gehouden, werden dan ook opge
wekt mee te werken aan de groei van de EO door leden te
werven en door ervoor te zorgen dat niet alleen het gezins
hoofd lid is, maar ook de andere gezinsleden.
Op de Familiedag werd veel en enthousiast gezongen en kon
men luisteren naar drie toespraken. De voorzitter van de Evan
gelische Omroep, ds.W.Glashouwer, zei onder andere dat veel
mensen weinig goeds verwachten van de toekomst. Dit komt
volgens hem doordat hun leven cirkelt rond hun eigen egoïsti
sche verlangens. Ds.J.C.Maris sprak over de verhouding Neder
land en Oranje en Prof. dr. W. H. Velema zei, dat Jezus Christus
in gehoorzaamheid zijn Vader en de mensen heeft gediend.
Dit familiedag werd dit jaar minder bezocht dan vorig jaar. De
organisatoren waren van mening dat het laatste défilé van prin
LONDEN Britse muzi
kanten (41.600 in totaal) zijn
een actie begonnen tegen de
BBC, die besloten heeft vijf
van zijn elf huisorkosten te
ontbinden, met een verlies
van 172 arbeidsplaatsen.
Voor de Britse omroep bete
kent dat een besparing van
130 miljoen pond, maar de
machtige vakbond van mu
zikanten weigert deze harde
beslissing te accepteren. On
derhandelingen om het ge
schil op te lossen, zijn op
niets uitgelopen.
De staking heeft een einde ge
maakt aan alle „live music", op
de BBC. Dit betekent dat deze
omroep geen muziek meer kan
uitzenden, die op hetzelfde
moment gespeeld wordt in de
studio's. Voor de tv komt dit
momenteel neer op vier pro
gramma's per week. Wat de
radio betreft, is de situatie
moeilijker. 58 procent van de
programma's van de vier na
tionale zenders wordt gevuld
met muziek. Vooral de klassie
ke radiozender Radio 3 brengt
veel concerten rechtstreeks in
de ether.
De BBC kan natuurlijk nog
gebruik maken van platen en
bandopnamen, maar een vroe
gere overeenkomst met de
vakbond van muzikanten be
perkt de uitzending van inge
blikte muziek tot maximaal
127 uur per week. Elke poging
van de BBC om muzikanten te
engageren die géén lid zijn
van de vakbond, zal vermoe
delijk uit solidariteit met de
stakers verhinderd wordeh
door de 15.000 technici van de
omroep. Zij kunnen weigeren
nieuwe opnamen te maken of
Uit te zenden.
De muzikanten hebben staker-
sposten uitgezet bij alle om-
roepgebouwen. Voor het ra
diostation in centraal Londen
bestond de stakers post gister
middag uit een jazzband, die
lustig stond te toeteren. De
laatste noten „live music" die
de Britten in de nacht van za
terdag op zondag gehoord heb
ben op de tv, kwamen van
zo'n band. Wegens de benarde
financiële positie van de BBC
wordt gevreesd, dat het conf
lict lang zal duren.
Rampzalige gevolgen kan de
staking hebben voor de
wereldbekende Londense pro
menadeconcerten, die op 18
juli moeten beginnen en ieder
jaar door de BBC rechtstreeks
uitgezonden worden vanuit de
Albert Hall. Als dit onmogelijk
zou blijken, is de enige oplos
sing een overname van het
BBC-werk door commerciële
zenders.
De vakbond van de stakers
he$ft al een beroep gedaan op
de Internationale Federatie
van Muzikanten, met leden in
23 landen, om niet meer mee
te werken aan concerten, die
rechtstreeks uitgezonden wor
den door de BBC. Eén van de
eerste slachtoffers is het Hol
land Festival, dat door de BBC
voor volgende vrijdag gepro
grammeerd werd uit Amster
dam.
ROGER SIMONS
Leraar uit
Heemstede
naar jazz-quiz
in Rome
HILVERSUM De 37-jari-
ge leraar Rob Schreuder uit
Heemstede zal ons land ver
tegenwoordigen in de inter
nationale jazz-quiz van de
Europese Radio Unie, die op
24 oktober in Rome wordt
gehouden.
Schreuder werd gisteren
Hilversum geselecteerd uit
tien jazz-kenners, die de afge
lopen maanden als besten te
voorschijn kwamen uit de
door de NOS-radio gehouden
voorronden. Behalve Neder
land wordt aan de finale
Rome deelgenomen door jazz
kenners uit Italië, België, De
nemarken, Noorwegen, Fin
land en Frankrijk.
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
18.40 Paspoort voor Joego-
slaven en Italianen
18.55 Journaal
EO
18.59 EO-Kinderkrant
19.30 3 x M - More message
In the Media
19.55 EO-Familiedag'80
NOS
21.37 Journaal
21.55 Den Haag vandaag
22.10 Holland Festival - 1980,
Pibolus Dance Theatre
23.00 Journaal
NEDERLAND2
NOS
18.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
18.55 Journaal
KRO
18.59 Cijfers en letters
19.25 De verlorenden
eilanden,
jeugdserie
KRO
20.27 De winter die een
zomer was, tv-serie
21.30 Brandpunt
22.05 Leven op aarde,
natuurserie
der Macht, tv-serle. 18.30 AKfualS
tv-serle. 18.30 Genius Loei. 18.40
Heinrlch, der gute Koenlg, tv-serle.'
19.15 Aktual. 19.45 Science fiction-:
progr.). 20.00 Joum. 20.15 Popprogr,
21.00 Aktueel magaz. 21.45 Schau-^
platz New York, misdaadserie. 22.30'
Aktual. 23.00 Sport. 24.00-00.05
Journ.
DUITSLAND 2
18.20 Tekenfilmserie. 19.00 Joum.
19.30 Docum. film. 21.00 Aktual.'
21.20 Report. 22.00 Alama (The Ala-w
mo), Amerikaanse speelfilm. 0.35.
Journ.
BELGIE NEDERLAND 1
18.30 Emille. 18.35 Sesamstraat.,!
19.00 Tienerklanken. 19.37 Meded.
en Morgen. 19.45 Journ. 20.10 Grijze'
haren, tv-film. 21.00 Verover de aar
de: wetensch. progr. 21.50 JIJ of wlj:«
kwis. 22.20 Journ.
BELGIË NEDERLAND 2
18.30 Emille. 18.35 Sesamstraat.
19.00 Tienerklanken. 19.37 Meded.1
en Morgen. 19.45 Journ. 20.10 Alle-*
22.55-23.05 Journ.
NEDERLAND 1
NOS-NOT
10.00-10.20 Schooltelevisie
11.00-12.00 schooltelevisie
0 Nieuws voor doven
en slechthorenden
0 Jan de muzikant
5 Een vrouw als een
koningin, getekend
verhaal
0 De slang, de aap en
de papegaai
0 De grote klok
0 Voor kleine potjes
met grote oren
0 Theelepelvrouwtje
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
DUITSLAND 1
10.00 Aktual. 10.25 Spelprogr. 11.10
magaz. 12.50 Persoverz. 13.00-13.10s
8.05-11.55 Schooltelevisie.)
progr. 17.00 Journ. 17.10 Glb delnej
DUITSLAND WDR 3
7.55 Gymn. 8.05-11.55 Schooltelevt-
sie. (9.30 Kleuterprogf.).
BELGIE NEDERLAND 1
15.00 Eurovisie: Wielerronde va
lie. 16.30 Tip-Top. jeugdprogr.
BELGIE NEDERLAND 2
15.00 Eurovisie: Wielerronde va
lie. 16.30 Tip-Top, jeugdprogr.
HILVERSUM
19^02 (S) Orgeli
Toppers v
(S) Opereltemuz. 2
Sporlpanore-
002 (Sj Élpeeiuin. 1°02 (S)
s achtergrond.
2(S)T
3 (S) De Avondsplts rr
VERBOND:
2 (S) Popdonder.
22.02 (S) ....and all
Elpee tuin.
ErtrRSClÉ VOO: 7.03 (S) Ook goeie mor
iMr 9 03 (S) Muz. terwijl u w
-pa 10.02 (S) Kletskop. VPRO: 1
lichte kringen. 13.30 (S) Een
terkrant. 14.45 Ronduit-extra. 15.02 Te
irde, hoorspelserie. 17.00 (S) Een blokjt,
iderlands 17.24 Meded SOS- en politie!
ÉfKfB KRO: 7.02 (S) Des Engels. 9.03'
VARA: 12.36 Dingen van
13.11 Schoorl-Centraal
).30 Oude schoolliedjes 13.50
:n kwartje? 14.30 Leet-tijd-ge-
Aangezien het op de vader
landse televisie gisteravond
zichtbaar zomerde, heb ik de
gelegenheid te baat genomen
om op de derde Duitse zender
te kijken naar „De Neder
laag", een documentaire over
de Tweede Wereldoorlog,
waar onze oosterburen op de
televisie althans maar niet uit
gesproken over raken. En dat
siert hen dan ongetwijfeld. De
onderhavige film begon onge
veer bij München (in 1938 dus)
en eindigde in de meidagen
van '45. Het ging vrijwel uit
sluitend om Duitsland zelf,
maar ook met die beperking
kon de uiteraard veelbewogen
periode slechts in vogelvlucht
worden behandeld. Men zag
allerlei journaal-fragmenten
die men al vaak had kunnen
zien, maar er worden toch ook
steeds weer nieuwe filmbrok
stukken uit die dagen opgedol
ven. De hele zaak eindigde
met opnamen van de capitula
tie-ondertekeningen op de Lu-
neburger Heide, in Reims en
in Berlijn. Zij zijn in het verle
den al zeer vaak vertoond,
maar ondergetekende kan er
nog steeds niet genoeg van
krijgen.
AVRO's Televizier-magazine
stelde de zeer broeierige sfeer,
die nu weer in Zuid-Afrika is
opgeroepen, aan de orde. Will
Simon interviewde in het ka
der daarvan prof. dr. J. Ver-
kuyl, bij uitstek een kenner
van de afschuwelijke apart-
heidsproblematiek. Prof. F.
Al ting van Geusau, directeur
van het Kennedy-instituut,
kwam ons zonder meer vertel
len dat van Ronald Reagan, de
waarschijnlijke republikeinse
'kandidaat voor de Amerikaan
se verkiezingen, onbekend "is
of hij wel een oordeel heeft
over de buitenlandse politiek.
Een prettig vooruitzicht.
HERMAN HOFHUIZEN
Veranderde samenstelling:
méér smaak, minder
kalorieën. Nu 10 kalorieën
per glas tegen 100 in
een glas gewone frisdrank.
cRisop
zïi Zwitsers,
lefcfer
zonder
