I Magische persoonlijkheid van paus
laa t in Frankrijk diepe indruk na
1 Gevaar kabinetscrisis in Italië bezworen
Duitse crisisdreiging
storm in glas water
ANC eist aanslag op
raffinaderijen op
[Begin nodigt
paus naar
Israël uit
Fransen en Britten
overwegen militair
ingrijpen op Hebriden
Recessie in het westen
van korte duur
Veroordeelde wenst geen
uitstel executie
Treinramp tien doden
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 3 JUNI 1980 PAGINA 11
(Van onze speciale verslaggever)
PARIJS De paus Is gisteravond
via Lisieux weer naar Rome terug
gekeerd. Hij neemt veel actuele er
varing met zich mee en laat een
diepe indruk achter, het boeiende
beeld van zijn persoon en tiental
len uitvoerige teksten, genoeg om
vele krantenpagina's te vullen. De
aandacht hier heeft zich vooral
toegespitst op wat hij gisteren te
gen de Franse bisschoppen heeft
.gezegd, het afwijzen van twee bot
sende stromingen, ook in Neder
land wel bekend: de zeer progres
sieven, die vrijwel niets, en de zeer
behoudzuchtigen, die ongeveer al
les bij het oude willen laten.
De extreem-progressieven schetste
hij als mensen die met groot onge
duld zowel de inhoud van het geloof
als de christelijke ethiek, de liturgie
en de kerkelijke organisatie willen
'.aanpassen aan een veranderde men-
jtaliteit en de eisen van de wereld,
;zonder voldoende rekening te hou-
•den zowel met de gelovigen die zij in
de war brengen als met de essentie
Wan het geloof, zoals dat sedert het
"begin van de kerk is gedefinieerd,
haar eeuwenlange ervaring en de
noodzakelijke basis van trouw, een-
ups®. JERUZALEM De premier van
Israël, Menachem Begin, heeft gis-
i ei* teren paus Johannes Paulus II uit-
j^J; genodigd voor een bezoek aan Is
suer- raël. Hij deed dit in een rede voor
r<^ Par^ement-
Hij zei tot de uitnodiging te hebben
besloten, nadat de paus bij zijn be
zoek aan Frankrijk in gesprekken
met Franse joden blijk had gegeven
hr) van zijn belangstelling voor een reis
areei naar de joodse staat. Begin zei verder:
„De regering van Israël is blij de paus
3ten. uit te nodigen niet alleen als hoofd
root. van katholieke kerk, maar ook als
Le* iemand die tijdens de nazi-overheer-
ong- sing van Europa joden redde".
heid en universaliteit. Hun obsessie is
om „vooruit" te gaan. Maar waar
gaan ze heen? aldus de paus.
Daartegenover hebben de integralis-
ten zich verbeten opgesloten in een
bepaalde periode uit de kerkelijke
historie met een theologische formu
lering en liturgische expressie die zij
verabsoluteren, zonder voldoende
door te dringen tot haar diepere zin,
zonder oog voor de historie in het al
gemeen en haar rechtmatige ontwik
keling, bang voor de nieuwe vraag
stukken zonder te willen toegeven,
dat op langere termijn gezien
de Heilige Geest ook vandaag nog
werkzaam is in de kerk met haar
herders, verenigd rond de opvolger
van Petrus.
Gisteren sprak de paus een vergade
ring van de UNESCO (zie elders in
deze krant) en een menigte pelgrims
in Lisieux toe, maar wat mij betreft
vond ik zijn optreden in het welbe
kende stadion Pare des Princes zon
dagavond het meest verrassend. En
dat niet alleen omdat de paus al bij
voorbaat het antwoord geformuleerd
bleek te hebben op miin vraag of hij
het Elysée wellicht had moeten over
slaan. Eenzelfde soort vraag hadden
de Franse jongeren hem gesteld:
waarom spreekt u met al die staats
hoofden, hier en elders? Zijn ant
woord was even simpel als doeltref
fend: „Omdat Christus tot allen en ie
dereen spreekt. Hij heeft evenveel te
zeggen tot de mensen die zware ver
antwoordelijkheden dragen, als tot
ieder van jullie. In feite spreek ik
trouwens vaak met hen over de
ieugd, want van jullie hangt de toe
komst af."
Dat waren zo maar een paar zinnen
uit een heldere katechese van bijna
anderhalf uur en het verveelde geen
minuut. Grandioos, zoals hij vijftig
duizend jongeren wist te boeien. Hij
ging dan ook direct in op een reeks
van vragen die ze hem zelf hadden
voorgelegd en dat kwam in de plaats
van de rede, die hij oorspronkelijk
had willen houden, een tekst die hij
overigens niet had verscheurd en
gaarne ter lezing aanbeval.
Die unieke situatie, een paus die zich
van harte laat gezeggen om een mo
noloog door een soort dialoog te ver
vangen, paste volkomen in de sfeer
van dat stadion: eindelijk mooi zo-
meravondweer, geen dranghekken
en een enthousiast jongerenpubliek,
zoals men zich dat in Nederlandse
verhoudingen nauwelijks meer waagt
voor te stellen. Het idealisme bij ons
lijkt anders gericht, politieker, feller.
Het laat zich nauwelijks denken, dat
Paus Johannes Paulus II heeft gisteren in Lisieux zijn bezoek aan Frankrijk afgesloten. Op het plein voor de basi
liek zegent hij, bij zijn aankomst voor het celebreren van een heilige mis, de menigte en in het bijzonder een ge
handicapte jongen, die met succes zijn aandacht trekt.
de paus op bezoek in het Feyenoord-
stadion zou worden begroet met
spandoeken als deze hier: „Jean Paul
II, tout le monde t'aime", „iedereen
houdt van u" (hoe raar dat ook
klinkt voor wie hem gadeslaat). Of
deze: „Merci Marie pour notre Pape".
Het klinkt te braaf, maar wie zo'n
heel stadion een alleluja-canon hoort
zingen of een „Avé, avé" zo bekend
van Lourdes, blijft daar moeilijk on
bewogen bij. De paus zingt hoorbaar
mee, aanvankelijk weliswaar duide
lijk vals, totdat hij de toon te pakken
heeft. En dat lijkt precies het geheim
van zijn magische persoonlijkheid: hij
kan de toon treffen, die het hart be
reikt. Tegen middernacht maakt hij
zelf een einde aan wat het stadion
„super" heeft gevonden. De tribunes
protesteren, hij moet blijven, maar
men zwicht voor het onvermijdelijke:
ik had om elf uur al bij de Sacré
Coeur op Montmartre moeten zijn,
zegt de paus, want ook dat heeft hij
nog even privé aan het programma
toegevoegd. Hij vertrekt, zegt hij zelf,
als een postbode: hij krijgt duizenden
Franse briefkaarten mee voor de jon
geren van Brazilië, want dat is het
doel van zijn volgende reis. Maar in
Lisieux kon men gistermiddag zien
hoe moe hij moet zijn. Overigens
slechts een ogenblik, want Polen zijn
uit taai hout gesneden.
JAN ONSTENK
(Van onze correspondent Piet Tummers)
ROME - Het gevaar van een nieuwe kabi
netscrisis in Italië is voorlopig bezworen.
De fractieleiders van de aan het kabinet
deelnemende christendemocratische, socia
listische en republikeinse partij partij, spra
ken gisteren hun vertrouwen uit in premier
Francesco Cossiga, die ervan was beschul
digd dusdanige inlichtingen te hebben door
gespeeld dat de van terrorisme verdachte
zoon van zijn vriend en partijgenoot Cattin
de wijk kon nemen. Cossiga's aftreden was
geëist door sociaal-democraten, radicalen en
communisten.
Cossiga heeft als minister van Binnenlandse
Zaken in het voorlaatste kabinet-Andreotti
steeds vastgehouden aan het volgen van een
harde lijn tegenover de Rode Brigadisten die
Aldo Moro hadden ontvoerd. Hij weigerde bo
vendien in te gaan op de eis van de Rode Briga
disten om een aantal gevangen terroristen vrij
te laten in ruil voor de ontvoerde topman van
de christen-democraten. Toen Aldo Moro ten
slotte werd vermoord, trad Cossiga af omdat de
politie onder zijn verantwoordelijkheid niet in
staat was geweest de verblijfplaats van Moro te
ontdekken en zijn ontvoerders te arresteren.
Cossiga's beleid had gefaald.
Niettemin keerde hij na enige tijd terug in de
politieke arena. Toen hij na de val van het ka
binet-Andreotti zelf tot twee keer toe minister-
-president werd heeft Cossiga opnieuw een har
de strijd aangekondigd tegen het terrorisme.
Dit beleid had succes. Tal van terroristen wer
den ingerekend en met name de Rode Brigades
werden grotendeels opgerold.
Toen een der gearresteerde terroristen de naam
noemde van Marco Donat Cattin, zoon van de
tweede secretaris der Democrazia Cristiana, als
de moordenaar van rechter Alessandrini in Mi
laan en dader van nog twee andere politieke
moorden, waarschuwde Cossiga de vader, te
vens zijn persoonlijke vriend, dat de politie zijn
zoon op de hielen zat. Daarop is Marco Donat
Cattin gevlucht naar het buitenland, nog voor
dat een openbaar arrestatiebevel werd uitge
vaardigd.
Westduitse militaire hulp Turkije
ANKARA (AP) West-Duitsland zal Turkije voor 600
miljoen mark aan militaire steun geven, bedoeld voor de
modernisering van het wapenarsenaal van deze NAVO-lid-
staat, zo heeft het Turkse persbureau Anatolia gisteren be
richt.
Het nieuws zou volgens Anatolia afkomstig ziin van bronnen uit
de Westduitse ambassade in Ankara. De financiële bijdrage
maakt deel uit van een plan van de overige NAVO-landen, om
Turkije uit de defensieproblemen te helpen die waren ontstaan
na het Amerikaanse wapenembargo dat twee jaar geleden is op
geheven.
Het geld zal gebruikt worden voor de aankoop van in West-
Duitsland gebouwde „Leopard-1" tanks en voor anti-tank ge
schut, aldus Anatolia.
DDR stuurt jongen terug
WEST-BERLIJN De DDR heeft gisteren de 13-jarige West-
berlijnse jongen teruggestuurd, die twee dagen geleden was aan
gehouden nadat hij over de Berlijnse Muur was geklommen om
een voetbal terug te halen.
De jongen. Andreas Maluck, is in een Oostberlijns kindertehuis
ondervraagd. Zaterdagavond was hij bij de muur aan het voet
ballen, toen de bal over de muur vloog. Hij klom erover heen en
werd prompt aan gene zijde door twee Oostduitse grenssoldaten
gepakt.
Het Westberlijnse stadsbestuur heeft meegedeeld dat Andreas
Majuck, die woont in een tehuis voor moeilijk opvoedbare kin
deren, weggehouden zal worden van de pers om hem te behoe
den voor psychologische problemen en te voorkomen dat hij
zich een held voelt. De zaak was in de Westduitse media uitvoe
rig bericht.
VILA Terwijl Franse en Britse functionarissen de moge
lijkheid bespraken om de opstand op de Nieuwe Hebriden
door middel van militair ingrijpen neer te slaan, maakten
de opstandelingen, die het eiland Esperitu Santo in handen
hebben, bekend dat zij een eigen regering hadden gevormd.
De opstandelingen zijn lid van een Franstalige afschei
dingsbeweging en hebben Esperitu Santo, het grootste en
rijkste eiland van de Hebriden, sinds woensdag in handen.
De opstandelingen, die gewapend zijn met geweren, pijl en boog
en speren, lieten weten dat hun eiland voortaan Vemarana heet.
Het kabinet zou onder leiding staan van plantage-eigenaar Jim-
mie Stephens, die gezien wordt als leider van de opstandelingen.
Zij zouden nog enige politiemannen in gijzeling houden.
„Premier" Stephens is ook de leider van de Franstalige planta
ge-eigenaren, die bang zijn voor kopra-oogst wanneer de Nieu
we Hebriden op 30 juli van dit jaar onafhankelijk worden. Dit
omdat de grootste partij van het eilandenrijk, die van de Engels
sprekenden, een verreikende herverdeling van de grond heeft
aangekondigd.
PARIJS Ondanks een stijging van meer dan 135 procent van
de OPEC-olieprijzen en de daaruit voortvloeiende daling van de
westerse industriële groei is de Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) van mening dat de re-'
cessie in het westen „van geringe omvang en duur" zal zijn. „Als
zich geen nieuwe schokken op het oliefront voordoen", aldus
OESO-secretaris-generaal Van Lennep „bestaat er een gerede
kans dat de recessie in de tweede helft van 1981 zal afnemen".
De OPEC-landen komen volgende week in Algiers bijeen. De
olieprijsstijging van het afgelopen jaar hebben de 24 westerse
landen die bij de OESO zijn aangesloten tot nu toe 800 miljard
gulden gekost. Het betalingstekort van de OESO-landen bedroeg
150 miljard. In 1978 was dit nog slechts 20 miljard.
REIDSVILLE De 35-jarige, tot het katholieke geloof bekeer
de 34-jarige Jack Potts, zal donderdag in de gevangenis van
Reidsville (Georgia) op de electrische stoel sterven, tenzij hem
alsnog respijt gegeven wordt.
Potts is in 1975 veroordeeld wegens ontvoering en moord op een
monteur. Zelf wenst hij geen opschorting van de executie: „Ik
heb een leven van misdaad geleid; ik ben de gevangenis meer
dan zat...", zei hij. Als de executie doorgaat, dan is hij de eerste
gevangene sedert 1964, die in Georgia geëxecuteerd wordt.
Een overzicht van de verwoesting als gevolg van een
treinramp in Zweden. Gewonden worden haastig wegge
voerd door moeilijk begaanbaar gebied.
STOCKHOLM Tenminste tien mensen zijn gedood en 60 per
sonen werden gewond toen gisteren in Midden-Zweden een vol
le passagierstrein, die op weg was van Göteborg naar de kust-'
plaats Gaevle, frontaal in botsing kwam met een lege personen
trein uit Falun. De oorzaak van het ongeluk was een storing in
het seinensysteem als gevolg van een hevig onweer.
Onder de doden bevinden zich veel schoolkinderen van tussen
de 10 en 11 jaar.
(Van onze correspondenten)
BONN Het ziet ernaar uit
dat de Duitse regering de
soep van het vrijdag over
eengekomen EG-compromis
niet zo heet zal eten als zij
het afgelopen weekend door
minister van financiën,
Matthöfer, werd opgediend.
Matthöfer dreigde zich mor
gen, tijdens het kabinetsbe
raad, tegen het akkoord uit
te zullen spreken. In Bonn
werd gisteren van alle kan
ten met nadruk gesteld, dat
er geen sprake is van een re
geringscrisis, laat staan van
een crisis tussen de beide
coalitiepartners SPD en
FPD. Verwacht wordt dat
het Duitse kabinet zijn goed
keuring zal geven aan de
naatregelen en de Duitse fi
nanciering ervan tot een be
drag van 2,6 miljard mark
in de komende twee jaar. De
Britse regering is inmiddels
akkoord gegaan.
Het zal de Duitsers nog de no
dige moeite kosten om uit te
vinden, waar het benodigde
geld vandaan moet komen.
ENGELAND AKKOORD MET EG-COMPROMIS
Matthöfer weigert er nieuwe
kredieten voor op te nemen en
wil evenmin hogere belastin
gen heffen. Alle ministeries
zullen het dus in bezuinigin
gen moeten zoeken. De minis
ter van financiën heeft giste
ren uitvoerig met bondskanse
lier Schmidt over de zaak be
raden.
Daarnaast blijft de vraag
waarom Matthöfer de EG-
-kwestie aanvankelijk zo hoog
heeft gespeeld en hij met een
veto dreigde. De Westduitse
regeringswoordvoerder wilde
niet ingaan op de vraag in
hoeverre er vooraf sprake is
geweest van een bepaalde
speelruimte voor de Duitse on
derhandelaars in Brussel,
maar het is vrijwel zeker dat
Matthöfer tevoren niet over de
hoogte van het compromis was
ingelicht. Bovendien is hij boos
dat de kwestie van de land
bouwpolitiek en een eventuele
hervorming daarvan niet aan
de orde zijn geweest. Met zijn
uitlatingen heeft hij waar
schijnlijk een schot voor de
boeg willen geven, maar in
feite veel porcelein kapotge
slagen. De FDP-ministers
Genscher (Buitenlandse Za
ken) en Lambsdorff (Economi
sche Zaken) hebben het drei
gement van Matthöfer zeer
hoog opgenomen en de aan
staande verkiezingsstrijd zal
ongetwijfeld ook een rol heb
ben gespeeld in het schijnconf-
lict.
In Londen had de Britse rege
ring gisteren nauwelijks een
uur nodig om het EG-akkoord
van Brussel volmondig goed te
keuren. Later verklaarde ad
junct-minister van buitenland
se zaken Ian Gilmour in het
Lagerhuis, dat de voorstellen
om de Britse bijdrage tot de
Gemeenschapskas aanzienlijk
te verminderen „billijk en
voordelig" waren. Hij gaf toe
dat de andere lidstaten „be
langrijke concessies" gedaan
hadden, die men niet mocht
onderschatten.
De Labour-oppositie is niet ge
lukkig met het Brusselde com
promis, dat door de verhoging
van de landbouwprijzen zal
leiden tot een nieuwe stijging
van de Britse kosten van le
vensonderhoud. In een land
waar de inflatie al bijna 22
procent bedraagt, heeft iedere
prijsverhoging hoogst onpretti-
fe gevolgen. Labour-zegsman
'eter Shore zei in het Lager
huis, dat Groot-Brittannië nog
steeds te veel betaalt.
De conservatieve minister van
buitenlandse zaken Lord Car-
rington noemde het akkoord
van Brussel „een triomf voor
het gezond verstand". Hij ver
klaarde in het Hogerhuis: „We
hebben niet alles gekregen
wat we wilden hebben, maar
dat lukt in dergelijke gevallen
vrijwel nooit. Meer geld viel er
inderdaad niet los te maken".
SASOLCOMPLEX BRANDT NOG
LONDEN (AP) Een woordvoerder van
het Afrikaanse Nationale Congres heeft gis
teren in Londen verklaard dat zijn in Zuid-
Afrika verboden organisatie verantwoorde
lijk is geweest voor de bomaanslagen op be
langrijke olieraffinaderijen in de buurt van
Johannesburg.
„Deze aanslagen zijn onderdeel van ons alge
mene offensief tegen de vijand" (bedoeld wordt
de Zuidafrikaanse regering), zo zei de ANC-
«rssecretaris in Londen, Francis Meli.
let ANC, een bijna 70 jaar oude organisatie
van zwarte nationalisten, heeft al verscheidene
nalen openlijk toegegeven dat zijn guerrilla-
trijders in een aantal Afrikaanse landen, on-
lermeer het in Noord-Afrika gelegen Algerije,
borden opgeleid. Het hoofdkwartier van het
INC bevindt zich in de Zaïnbiaanse hoofdstad
De perfekt uitgevoerde aanslagen tegen de olie
raffinaderijen waar olie uit kolen wordt gepro
duceerd en die voor de toekomstige energie
voorziening van Zuid-Afrika van vitaal belang
zijn, kwamen voor Afrika-specialisten op het
Britse ministerie van buitenlandse zaken als
een volslagen verrassing.
Een woordvoerder van de politie heeft medege
deeld dat er in feite geen hoop was dat men de
branden in het Sasol-complex kon blussen. De
inspanningen van de brandweer zijn er op ge
richt het vuur onder controle te houden tot de
olie uitgebrand is en te voorkomen dat het
vuur overslaat naar tientallen tanks in de om
geving.
Zeker vijf grote tanks werden opengereten
door explosies en spuwden nog vlammen en
honderden meters hoge rookkolommen de
lucht in.
Enorme zwarte rookwolken stijgen op uit twee van de zeven olietanks van een raffina
derij bij het Zuidafrikaanse Sasolburg. Zwarte Zuidafrikaanse vrijheidsstrijders heb
ben met grote vakbekwaamheid een aanslag op deze en nog twee andere raffinade
rijen uitgevoerd.
KLM vliegt Cubanen naar Lima
LIMA Met een gecharterd toestel van de KLM zijn giste
ren 268 Cubanen uit Havanna naar Lima overgebracht. Zij
vormden de op een na laatste groep van het grote aantal as
pirant-vluchtelingen die acht weken geleden hun toevlucht
zochten in de Peruaanse ambassade in de Cubaanse hoofd-
stad.
Ongeveer 40 Cubaanse vluchtelingen zijn na de opstand van
zondag in het kamp bij Fort Chaffee in de Amerikaanse deel
staat Arkansas gearresteerd als de „aanstichters". Zij zullen wor
den berecht. President Carter heeft opdracht gegeven tot een
snellere hervestiging van de vluchtelingen om nieuwe onlusten
te voorkomen.
Zondag kwamen Cubaanse vluchtelingen in het kamp in op
stand omdat ze vonden dat hun hervestiging te lang duurde.
Pakistan neemt VS-wapens in beslag
ISLAMABAD De Pakistaanse douane heeft 50 Ameri
kaanse geweren in beslag genomen die uit Londen kwamen
en bestemd waren voor de noordwestelijke stad Pesjawar,
waar vele Afghaanse verzetsbewegingen hun hoofdkwar
tier hebben.
Volgens de Pakistaanse douane werden de geweren die in hou
ten kisten zaten ontdekt op de luchthaven van Islamabad toen
ze gelost werden uit een vliegtuig van de Britse luchtvaartmaat
schappij British Airways. De Pakistaanse autoriteiten hebben
steeds ontkend dat Afghaanse opstandelingen militaire hulp
kregen via Pakistan.
