Franco's volgelingen
dromen van verleden
arter heeft kandidatuur
ijna op zak
India doet grote
wapenaankoop
in Sovjet-Unie
a.
x_ïans op Nederlands
Compromis voor
nd$ritse EG-bijdrage
remlin dringt aan
rr> bestudering
T fghanistan-voorstel
Bonn wijst kritiek op
behandeling gevangenen
van de hand
Londense
beter beveiligd
Meer dan
340
miljoen
gulden
voor
Cambodja
Officiële
dodencijfer
Kwangju tot
186 gestegen
I MEI
■TEN LAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 28 MEI 1980 PAGINA 15
NA NIEUWE OVERWINNINGEN
OP KENNEDY:
IVEf
NGTON President Carter
Verenigde Staten is een her-
Ie presidentskandidatuur voor
nocratische partij gisteren zeer
genaderd. Bij voorverkiezingen
viertal staten versloeg hij zijn
rivaal, senator Kennedy, met
verschil. President Carter is nu
aar 86 gedelegeerden verwijderd
it aantal van 1.666, dat hij nodig
»m op de Democratische conven-
icieel als kandidaat te worden
vezen. Bij de Republikeinen was
b, vanzelfsprekend, voor Ronald
a, die inmiddels zeker is van de
latuur omdat zijn enige rivaal,
S Bush, zich eerder deze week te-
k.
ks zijn nederlagen liet senator Ed-
Cennedy vanmorgen nogmaals we-
t hij tot het eind zal blijven deelne
men aan de race om de Democratische
presidentsnominatie. De senator uit Mas
sachusetts gokt met name op de winst in
de afsluitende voorverkiezingen die vol
gende week, 3 juni, in een zevental staten
worden gehouden en waarbij bijna 700 ge
delegeerden naar de Democratische con
ventie zijn te verdelen.
Eerder op de dag werd in Washington be-,
kend, dat de Republikein Ronald Reagan
op de conventie van zijn partij in juli in
Detroit mogeliik een vrouw kiest als
„Running-Matezijn kandidaat voor
het vice-presidentschap. Op de lijst met
voorlopige kandidaten prijken de namen
van twee vrouwen, Anne Armstrong en
Nancy Kassebaum. Mevrouw Armstrong
heeft in het verleden al eens voor een
(Republikeinse) president gewerkt en was
enige tijd ambassadrice in Groot-Brittan-
nië. De 47-jarige mevrouw Kassebaum is
sinds 1978 senator voor de staat Kansas.
Haar vader, Alf Landon, was in 1936 Re
publikeins presidentskandidaat, maar
werd toen verslagen door de zittende De
mocratische president, Franklin Delano
Roosevelt.
Over de definitieve keuze van Reagans'
vice-president zal overigens pas later,
naar men zegt in midden-juni, worden be
slist. Ronald Reagan wil de keus overlaten
aan een willekeurig gekozen groep van
1.500 kiezers. Over de andere namen die
op de lijst met voorlopige kandidaten
staan is niets bekendgemaakt. Maar alge
meen wordt aangenomen dat alle Repu
blikeinen die zich het afgelopen jaar eerst
als tegenstander van Reagan opwierpen
maar zich na kortere of langere tijd terug
trokken op de lijst voorkomen, met uit
zondering van John Anderson, die een
onafhankelijke campagne is begonnen.
(jster Van der Stee van financiën in gesprek met twee
azijn ambtenaren, kort voor het EG-overleg over de pro-
Tnen rond de Britse bijdrage.
IK MINISTERS VAN FINANCIëN VINDEN
d^EN OPLOSSING
ryG
rt Be (Van onze correspondents
1USSEL Volgens de Nederlandse minister van fi-
'aciën Van der Stee groeit de -kans dat een Neder-
ids compromis-voorstel de EG uit de bestaande cri-
rond de Britse begrotingsbijdrage kan halen. Er
_nt „meer belangstelling", zo zei de bewindsman gis
pen in Brussel, voor dit Nederlandse plan, dat er in
irziet aan Engeland drie jaar lang telkens één mil-
d gulden korting te geven op de verplichte afdrach-
aan de EG-kas.
ministers van financiën van de negen EG-landen wa
in Brussel bijeen om opnieuw het hardnekkige Britse
i bleem „te bespreken". Eens temeer leverde de vergade-
M j geen concreet resultaat op. Omdat de tijd dringt hou-
1 de EG-ministers van buitenlandse zaken morgen een
ra vergadering in Brussel over hetzelfde onderwerp,
imar zal moeten blijken of het Nederlandse voorstel, dat
jgf het eerst door premier Van Agt is gedaan tijdens de
opese Raad van regeringsleiders eind vorige maand in
flj ^emburg, echte kans van slagen heeft. Een struikelpunt
i zijn dat de Britse minister Carrington er een garantie
inbouwen dat de Engelse EG-bijdrage na de toegepaste
uctie, procentueel niet meer zal stijgen. Dat wordt door
"■bverige lidstaten een gevaarlijk precedent genoemd, dat
hele beginsel van gemeenschappelijke, maar vrije
™"^-kt kan ondermijnen. Haast met een oplossing is gebo-
i omdat de verhoging van de landbouwprijzen voor dit
1 nog steeds wacht voor een oplossing voor het Britse
Igetprobleem. De Franse president Giscard heeft zijn
ren nationale prijsverbetering voor hun produkten per
ini a.s. beloofd, indien de EEG dan de gemeenschappe-
e stijging (de landbouwministers ziin het eens over 5
cent) nog niet heeft gerealiseerd. Ook de neiging om
de nationale toer te gaan", kan de doodsteek voor de.
p| |p betekenen.
£OU De Russische partijleider Leonid Brezjnev
dat de recente voorstellen van de regering in Kaboel
l^n politieke regeling van de Afghaanse crisis een se-
^antwoord waard zijn. De voorstellen vormen een „con-
program voor een politieke regeling", aldus de Russi-
leider tijdens een diner ter ere van de Zuidjemeniti-
Ali Nasser Mohammed, die momenteel een
it brengt aan de Sovjet-Unie.
het eerste commentaar van Brezjnev op de suggesties,
■gee weken geleden gedaan waren door het bewind in Ka-
m tot een oplossing van de impasse in Afghanistan te ko-
ln die suggesties was sprake van een terugtrekking van de
i Zjche troepen uit Afghanistan, gekoppeld aan de garantie
mi$ Verenigde Staten dat deze geen ondermijnende activiteit
^Afghanistan zouden ondernemen, ook niet vanuit landen
ifln Afghanistan grenzen. Brezjnev deed met name op Paki-
zijen beroep om de voorstellen serieus te nemen.
®lAfghaanse hoofdstad Kaboel werd scherpe kritiek gele
nd bp het feit dat tijdens de vorige week gehouden Islamiti-
t ciionferentie in Pakistan Afghaanse verzetsstrijders tot de
fentie waren toegelaten.
sl
ïir opvolger van Weizman
tZALEM De Israëlische radio heeft gisteren gemeld dat
t Sjamir de zondag afgetreden Ezer Weizman opvolgt als
br van defensie. Sjamir was sinds half maart minister van
llandse zaken. Naar verwacht zal premier Begin vandaag
hoeming officieel bekend maken.
[f geldt als een tegenstander van de Akkoorden van Camp
Jlen het vredesverdrag tussen Israël en Egypte. De Egypti-
Ininister van buitenlandse zaken Kamal Hassan Ali heeft
minister Weizman uitgenodigd voor een particulier bezoek
NEW DELHI India heeft
met de Sovjet-Unie overeen
stemming bereikt over zeer
grote wapenleveranties ter
waarde van meer dan drie
miljard gulden. Het Indiase
persbureau PTI heeft dit gis
terenavond bekendgemaakt.
Het contract voor de wape
naankoop is al verleden
week in Moskou onderte
kend.
De leveranties, voor land-, zee
en landmacht, omvatten onder
meer raketten en met raketten
uitgeruste patrouilleboten. Om'
aan de aangegane verplichtin
gen te kunen voldoen heeft de
Sovjet-Unie India tevens een
krediet verstrekt met een
looptijd van 17 jaar en tegen
een zeer lage rente. Na de In
diase miljardenorder aan
Groot-Brittannië van 1978, de
aankoop van het Frans-Britse
Jaguar-vliegtuig, is de wape
naankoop in de Sovjet-Unie de
grootste die India ooit heeft
gedaan.
In India zelf, in de noordooste
lijke staat Assam, is het giste
ren opnieuw tot hevige ge
vechten gekomen tussen de
autochtone Indiase bevolking
en Bengaalse en Nepalese im
migranten. Hierbij zouden ne
gentien mensen om het leven
zijn gekomen. Het waren de
hevigste onlusten sinds het be
gin van de betogingen tegen
de meer dan 3,5 miljoen immi
granten, eind vorig jaar. In
Assam zouden inmiddels hon
derden mensen gewond zijn en
velen duizenden dakloos. In 14
stedenis de avondklok inge
steld. De Indiase bevolking
eist dat alle immigranten die
zich sinds 1951 in Assam heb
ben gevestigd worden uitge
wezen.
Folkerts niet
toegelaten
STUTTGART De 28-jari-
ge Knut Folkerts, die wordt
beschuldigd van de moord,
op de hoogste Westduitse
aanklager Siegfried Buback
en twee van diens begelei
ders, is gisteren voor de rest
van de dag en de zitting van
morgen de toegang tot de
rechtszaal ontzegd. Ook is
hij veroordeeld tot een week
hechtenis.
„Operatie slak"
Vrachtautochauffeurs uit Parijs en omgeving hebben gisteren uit protest tenen hun
„steeds moeilijker wordende werkomstandigheden" de „operatie slak" uitgevoerd.
Met hun mastodonten reden via de snelwegen en verbindingswegen op Parijs aan.
Maar wél met een snelheid van tien kilometer.
BONN Westduitse justitiële autoriteiten
hebben de kritiek van Amnesty Internatio
nal op de behandeling van terroristen die in
de Bondsrepubliek gevangen zitten van de
hand gewezen. Amnesty had gisteren in een
rapport geklaagd over onder meer de eenza°
me opsluiting van gevangenen.
In een officiële verklaring zegt het ministerie
van justitie in Bonn, dat het samen met de justi
tiële autoriteiten in de elf Westduitse deelstaten
de grondwet in acht neemt, waarin staat dat
alle gevangenen een „menselijke behandeling"
moeten krijgen. „Onze wet staat geen andere
behandeling toe", zo zegt het ministerie in zijn
verklaring. Het voegt eraan toe dat de West
duitse wet niet voorziet in „een speciale tenuit
voerlegging van vonnissen voor personen die
gevangen zitten wegens misdaden met een poli
tiek motief".
De justitiële autoriteiten in Bonn verwerpen de
eis van Amnesty, dat gevangenen in groepen
van minstens vijftien bij elkaar moeten zitten
en een geregeld medisch onderzoek moeten on
dergaan. Experimenten in de Stammheim ge
vangenis in Stuttgart, waar Ulrike Meinhof in
1976 en drie andere terroristen in 1977 zelf
moord pleegden, hebben aangetoond dat con
tacten met de buitenwereld vaak worden mis
bruikt om wapens en literatuur te krijgen, zo
zeggen de autoriteiten. Daarom is eenzame op
sluiting van terroristen vaak noodzakelijk, al
dus de verklaring van het ministerie van justi
tie in Bonn.
Zoon van „Papa Doe" getrouwd
De 27-jarige president-voor-het-leven van Haïti, Jean-Claude Du-
valier is gisteren in de kathedraal van de hoofdstad Port-au-Prin-
ce, in het huwelijk getreden met Michèle Bennett, een 29-jarige
gescheiden moeder van twee zoontjes. Het huwelijksfestijn van
de zoon van de dictator Papa Doe, kostte drie miljoen gulden of
wel drie procent van de buitenlandse schuld van Haïti.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN In de stations en op de perrons van de Londen
se ondergrondse worden tv-camera's geplaatst om alle men
sen die daar komen te kunnen bespieden. Verder wordt het
personeel uitgerust met draagbare radiozenders en -ontvan
gers. De metro krijgt tot slot ook een uitgebreid alarmsys
teem om personeel en reizigers te beschermen tegen het nog
steeds toenemende geweld in de ondergrondse.
Deze veiligheidsmaatregelen zullen London Transport, de orga
nisatie die de Londense metro en autobusdiensten exploiteert, in
de komende drie jaar 30 tot 40 miljoen pond kosten. Ze worden
genomen omdat London Transport tegenwoordig iedere maand
een half miljoen pond verlies lijdt. Dit is een gevolg van het ver
minderde gebruik dat Londenaren van de metro maken uit
vrees voor overvallen en andere vormen van geweld. De Lon
dense metrostations staan in de eerste plaats onder het toezicht
van de eigen politie van London Transport. Dit corps is echter
niet sterk genoeg om alles te kunnen bewaken. De bovengrond
se politie helpt mee, maar ook zij kan niet overal tegelijk zijn.
London Transport heeft ook enorm veel last van vandalisme. De
schade die veroorzaakt wordt aan openbare vervoermiddelen en
in de stations komt jaarlijks op meer dan 4 miljöen gulden.
MADRID De moord op drie jon
gelui door fascistische commando's,
de oprichting van een „verticaal"
syndicaat en de vergadering van alle
Spaanse extreem-rechtse groepen
met het oog op hun samensmelting,
hebben de laatste tijd duidelijk ge
maakt, dat de nostalgie naar het
Franco-tijdperk in Spanje voortleeft
Het fascistische blad „Fuerza Nue-
va" heeft zich daarbij aangesloten
door een commentaar af te drukken,
waarin een drieste uitval gedaan
wordt tegen koning Juan Carlos en
zijn „liberailstisch-marxistische mo
narchie".
Hoewel het terrorisme van de Baski-
sche afscheidingsbeweging ETA in
Spanje nog steeds de meeste slachtof
fers eist, is het toch opvallend hoe snel
het geweld van rechts in het laatste
jaar is toegenomen. Sinds het begin van
dit jaar hebben rechtse aanslagen een
tol van 15 doden en veertig gewonden
geëist. De meest bekende organisaties
die zich daarvoor verantwoordelijk ge
steld hebben, heten „Spaans Baskisch
Bataljon", „Gewapende Spaanse Groe
pen", de „AAA" en de „Anti-ETA-ter-
reur". Meestal geven zij als reden voor
hun acties op, dat zij een antwoord vor
men op het geweld van de ETA. Zo
heeft het „Spaans Baskisch Bataljon"
onlangs gezegd, dat voor elke gedode
politieagent vier Baskische activisten
uit de weg zouden geruimd worden.
Maar rechts kiest zijn slachtoffers erg
willekeurig. Men wordt gauw bestem
peld als een medewerker van de ETA
en om het éven welke sympatisant van
links riskeert het doelwit te worden
van een aanslag. Twee jongelui die
deelgenomen hadden aan een betoging
ter gelegenheid van de eerste mei, wer
den midden in het stadscentrum van
Madrid neergestoken, één ervan over
leed aan zijn verwondingen. Overal
ziet extreem-rechts „rode ratten". Dit
iaar alleen reeds werden 27 lokalen van
linkse partijen gewapenderhand over
vallen. Onderwijsinstellingen werden
geteisterd tijdens een week in het teken
van de .jacht op de roden". De juridi
sche afdeling van de universiteit van
Madrid werd meermaals aangevallen.
Ook de vriendschapsvereniging van de
UNESCO, die als communistische orga
nisatie gebrandmerkt was, leed schade.
Café's die volgens rechtse moraalrid
ders niet netjes zijn, worden eveneens
een doelwit van het geweld. Zo viel bij
voorbeeld op 6 mei een commando van
20 fascisten een café midden in Madrid
binnen. Onder het roepen van slogans
zoals „leve Christus Koning" werden
de klanten onder handen genomen. Ba
lans: één dode en twee zwaar gewon
den.
Bepaalde wiiken van dè hoofdstad zijn
door de rechtse commando's uitgeroe
pen tot „nationale zone", de benaming
die tijdens de burgeroorlog aan de ge
bieden, die door Franco's troepen
veroverd waren, gegeven werd. Via af
fiches wordt in die delen van de stad
duidelijk gemaakt, dat zij verboden toe
gang zijn voor langharigen, junkies, ho-
mosexuelen en vrouwen die een broek
dragen. Het komt geregeld voor, dat
gewone wandelaars worden aangerand
en ertoe verplicht worden de fascisti
sche hymne te zingen en de Franco-
groet te brengen. Dergelijke operaties
zijn het werk van groepen jongeren,
die er onberispelijk uitzien. In een park
van Madrid werd een jongeman door
zo'n bende „nette jongens" met honk
balknuppels doodgeslagen, omdat zijn
kapsel te slordig bevonden werd.
Laatste nieuwigheid in de werkmetho
des van rechtse commando's is het ver
krachten van vrouwen. Het „Spaans
Baskisch Bataljon" heeft op 9 mei de
verkrachting en de moord op een zes
tienjarig meisje opgeëist.
Oud-nazi's
Hoewel reeds meer dan eens gebleken
is, dat de daders van dergelijke aansla
gen lid waren van de politieke groep
„Fuerza Nueva", heeft de Spaanse mi
nister van binnenlandse zaken Juan
Jose Roson gezegd, dat het bij dit alles
slechts om het optreden van „opgewon
den" jongelui gaat Enig spoor van ge
organiseerde campagne meent hij niet
te ontdekken. De Westduitse minister
van binnenlandse zaken bracht onlangs
de banden tussen Fuerza Nueva en
oud-nazi's in de Bondsrepubliek ter
sprake. De leider van Fuerza Nueva, de
rechtse volksvertegenwoordiger Bias
Pinar, vertelde nochtans reeds in 1975,
dat het gebruik van geweld als een
daad van menslievendheid moet gezien
worden, wanneer het er op aankomt de
„fundamentele principes te verdedi
gen. Zijn partij behaalde bij de wetge
vende verkiezingen 370.000 stemmen
en noemt zich de erfgenaam van het
Franquisme. De toegevendheid van het
huidige bewind vormt volgens Pinar
een gevaar voor het vaderland, dat
slachtoffer wordt van het streven naar
autonomie, zoals dat reeds in Basken
land en Catalonië naar voren gekomen
is. Om tegen dat beleid te protesteren,
hebben 50.000 mensen op 2 mei door de
straten van Madrid gedefileerd. Zij lie
pen in militaire opstelling met begelei
ding van trompetten en klaroenen. Om
aanhang onder de arbeiders te verwer
ven, heeft de partij op 29 april het eer
ste congres van zijn pas opgerichte vak
bond gehouden, de „Fuerza Nacional
del Trabajo" (FNT). De nieuwe vak
bond verklaarde zich tegenstander van
de klassenstrijd en zei te steunen op de
leer van de katholieke kerk. Staking is
voor de FNT uit den boze en werken
wordt een sociale plicht genoemd, ter
wijl privébezit een fundamenteel recht
is. Het fascistische syndicaat heeft een
werkbeurs opgericht, waar bazen
„volgzame" arbeiders kunnen recrute-
ren. Ook stelt men commando's ter be
schikking om stakingspiketten op te
ruimen, wanneer de arbeiders van een
fabriek dat nodig vinden. Met de re
cente aanvallen op het koningshuis en
het eenheidscongres van alle Spaanse
fascistische organisaties, toont het
Franquisme zich in Spanje springle
vend en Fuerza Nueva rekent op de
huidige economische crisis om zijn of
fensief verder uit te bouwen.
NA CONFERENTIE IN
GENEVE:
GENEVE De conferentie
over humanitaire hulp voor
Cambodjaanse vluchtelingen,
die de afgelopen twee dagen
in Genève is gehouden, is vol
gens de initiatiefnemers, de
vijf landen van het Verhond
van Zuidoostaziatische Staten,
een succes geworden.
Vertegenwoordigers van de 59
deelnemende landen hebben
hulp, in geld of natura, tot een
bedrag van ongeveer 344 mil
joen gulden toegezegd, slechts
negen miljoen dollar minder
dan de 181 miljoen, die de se
cretaris-generaal van de Vere
nigde Naties, Waldheim, nood
zakelijk achtte om het hulp
programma tot het einde van
het jaar te kunnen uitvoeren.
Van dit geld werd 5 miljoen
gulden toegezegd door minis
ter Van der Klaauw, waardoor
de Nederlandse hulp aan de
Cambodjanen sinds het begin
van het vorige jaar op bijna
34,8 miljoen gulden komt.
Vietnam, de Sovjet-Unie, en
het door Vietnam in het zadel
geholpen Cambodjaanse regi
me van Heng Samrin boycot
ten de conferentie, omdat zij
haar als een inmenging in de
binnenlandse aangelegenhe
den van Cambodja beschouw
den. De Sovjet-Unie besloot
echter op het laatste moment
twee waarnemers te zenden en
Vietnam had een waarnemer
in de persoon van een verte
genwoordiger van zijn Rode
Kruis.
KWANGJU Het officiële
dodencijfer van de onlusten
van de afgelopen week in de
Zuidkoreaanse stad Kwang
ju is gestegen tot 186. Ande
re bronnen spreken echter
van veel meer doden. Inmid
dels heeft het leger, dat de
stad maandagavond be
stormde en op de opstandige
studenten veroverde, zijn po
sities versterkt.
Rond het gebouw van het pro
vinciaal bestuur, waarin de
studenten zich het langst ver
schansten, zijn zandzakken ge
legd. Elders wordt door mili
tairen intensief gepatrouil
leerd. Het is alleen aan militai
re voertuigen en wagens met
buitenlandse journalisten toe
gestaan om zich op straat,
waar een ogenschijnlijke rust
heerst, te begeven. Aan het
feit dat er vannacht nog in de
stad werd geschoten wordt af
geleid, dat zich hier en daar
nog opstandelingen bevinden.
Zuidafrikaanse
geestelijken
vrijgelaten
JOHANNESBURG De
ruim vijftig Zuidafrikaanse
kerkleiders, die maandag wer
den gearresteerd tijdens een
vreedzame demonstratie voor
de vrijlating van een collega,
zijn gisteren voorlopig op
vrije voeten gesteld.
Dit gebeurde na een verzoek
van hun verdedigers, die bij
het Openbaar Ministerie had
den gevraagd om uitstel van
het gerechtelijk vooronder
zoek tot 1 juli. De kerkelijk
leiders werden zonder betaling
van borgtocht vrijgelaten. Bui
ten het gerechtsgebouw ston
den honderden sympathisan
ten te zingen en te bidden, na
dat ze uit de rechtszaal waren
verwijderd door de politie.
Oman herziet
houding
tegenover VS
BEIROET Het olierijke sul
tanaat Oman aan de Perzische
Golf heeft zijn vriendelijke
houding ten opzichte van de
Verenigde Staten herzien. Sul
tan Qabus is teruggekomen op
zijn toezeggingen aan de VS
dat Washington het grondge
bied van Oman kan gebruiken
voor militaire acties in geval
van een conflict over de olie-
voorziening. Volgens Arabi
sche diplomaten is Oman van
plan zich nu te scharen achter
de door Irak voorgestelde pan-
Arabische neutraliteit.
De VS bestuderen momenteel
de mogelijkheid om Egypti
sche militaire bases te gebrui
ken. Amerika overweegt ech
ter niet om F-15 gevechts
vliegtuigen en andere militaire
eenheden permanent in Egyp
te te stationeren.
