evingen veroorzaken paniek Calif ornië
WEIZMAN
AFGETREDEN
Waarom u voor een geldlening beter naar
een bank zoals deNMB kunt gaan.
Saoedi-Arabië verzoenend
tegenover Israël
Straffen voor
doorgeven van
geheime verhoren
m
Jiternationale
k niet
ordelijk
r
ijlating
izelaars"
Tanks beschieten
demonstranten in
Kaboel
Politie Z-Afrika
houdt vijftig
geestelijken aan
De NMB denkt metu mee.
ENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 27 MEI 1980 PAGINA 7
HADE ST-HELENS MINSTENS DRIE MILJARD
t. n onze correspondent Dick Toet)
i SHINGTON Twee vrij krachtige aardbevingen
jj ben het afgelopen weekeinde voor geweldige paniek
Hjorgd in grote delen van Californië. De angst in het
Klbevingsgebied van Californië was al flink toegeno-
door het geweld, waarmee ruim een week geleden de
ver noordelijk van Californië gelegen Mount St He
in de staat Washington tot een uitbarsting kwam. af
kopen zondag gevolgd door een nieuwe, vrij krachtige
|||lptie. Deskundigen ontkennen overigens, dat er een di-
|P|t verband is tussen de uitbarsting en de bevingen,
jar dat maakt de schrik er niet minder om. Doordat
centrum van beide aarbevingen in een dun bevolkt
lied in het oosten van Californië lag, bleef de schade
ierkt. Acht mensen werden gewond, van wie twee zeer
Istig, door vallende stukken rots.
i zoeken naar mogelijk nog 70 vermisten bij de vulkaan
est zondag tijdelijk worden gestaakt. Inmiddels is een
in legertje deskundigen begonnen aan het opmaken van
yfinanciële en ecologische schade, die de vernietigende uit-
fsting van Mount St. Helen's heeft veroorzaakt. Meer dan
I vierkante kilometer bos is goeddeels met de grond gelijk
naakt, duizenden kilomters weg zijn geblokkeerd of ver
enen, tientallen bruggen zijn vernield, rivieren zijn ver-
|t geraakt, ontelbare dieren en planten zijn uitgeroeid en
|ver in de naburige staten Idaho en Montana zijn grote ge
pen bedolven onder een aslaag van soms meer dan 10 cm.
|l voorzichtig is men begonnen een gooi te doen naar de
jade. De meeste schattingen belopen om en nabij de drie
jard gulden. De vulkaan in het zuidwesten van de staat
jshington is na een paar betrekkelijk rustige dagen het af-
ppen weekeinde opmerkelijk actief geweest. Zondag spuw-
tfde vulkaan weer zoveel as uit, dat het verkeer in de wijde
bfeeving tot stilstand kwam en honderdduizenden mensen
De wegen in de buurt van de vulkaan St-Helens in noordwes
telijke staat Washington zijn bedekt met een dikke laag vulka
nische as, die veel automobilisten doet stranden. Uit andere
staten van de VS, Montana en Nevada, zijn sneeuwstormen
gemeld.
werd geadviseerd binnen te blijven. De internationale vlieg
velden van Portland (Oregon) en Seattle moesten worden ge
sloten. Er blijft voortdurend gevaar bestaan voor nieuwe ex
plosies, al worden uitbarstingen van de kracht van 18 mei
niet voor waarschijnlijk gehouden.
Volgens wetenschappers produceerde de grote explosie 500
keer zoveel kracht als de atoombom, die Hiroschima ver
woestte. De top van de bijna 3000 meter hoge vulkaan reikt
na de explosie bijna 400 meter minder ver. Toch zouden zich
in de geschiedenis van de mensheid zeker acht keer nog
zwaardere erupties hebben voorgedaan, de meest recente in
1912 in Alaska (Mount Katmai), de zwaarste in 1815 in Indo
nesië (Tambora) en de beroemdste in het jaar 79 in Italië (Ve-
suvius-Pompei). De Mount St. Helen's zelf zou trouwens al
twee maal eerder een zwaardere explosie hebben gekend, in
1900 voor Christus en in 1500.
„De maan ziet eruit als een golfbaan vergeleken bij dit" zei
president Carter, nadat hij per helicopter over het rampge
bied was gevlogen. De president was er zo snel bij, omdat de
explosie zowat het enige is, waarvan men hem onmogelijk de
schuld kan geven, grapte de Amerikaanse pers. In ieder geval
verklaarde Carter de streek onverwijld tot rampgebied. Een
toevloed van wetenschappers en een waarschijnlijk grote
stroom toeristen zullen er in de komende jaren toe kunnen
bijdragen, dat de financiële schade vrij snel zou kunnen wor
den goedgemaakt.
De explosie heeft nieuwe angst veroorzaakt in het niet veraf
gelegen gebied rond San Francisco. Er bestaat volgens veel
deskundigen een uitermate grote kans, dat San Francisco nog
deze eeuw een opvolger zal krijgen van de grote aardbeving
van 1906. Sinds april vorig jaar hebben een aantal kleinere
bevinkjes al voor de nodige beroering gezorgd. Afgelopen
zondag brachten twee veel krachtiger bevingen (zes op de
schaal van Richter) grote verontrusting voor miljoenen inwo
ners van Californië. De kracht, waar mee de in dezelfde ke
ten liggende Mount St. Helen's de lucht in is gevlogen, is in
San Francisco en wijde omgeving met een extra grote klap
aangekomen. Weliswaar bestaan er voorzichtige theorieën,
dat de eruptie wat druk van de ondergrondse ketel kan heb
ben afgenomen, maar de deskundigen geven toe dat deze the
orie net zo broos is als die, waarin het heette, dat slechts een
lichte tot matige eruptie van Mount St. Helen's waarschijnlijk
ROME In Italië zijn zater
dag een waarnemend hoofd
van de Italiaanse inlichtin
gendienst en een Romeinse
journalist veroordeeld tot ge
vangenisstraffen, omdat zij
enige tijd geleden de geheime
bekentenissen van een gear
resteerde leider van de Rode
Brigades in openbaarheid
brachten.
Silvano Russomanno, waarne
mend hoofd van de SISDE
(een tak van de geheime
dienst), kreeg twee jaar en
acht maanden gevangenisstraf
vanwege het doorgeven van
de geheime verhoren aan de
journalist Fabio Isman van de
Romeinse krant „II Message-
ro". Isman kreeg achttien
maanden voor het publiceren
van uittreksels van de verho
ren in zijn krant. De twee
mannen moeten bovendien
een boete van 900 gulden beta
len. Het is niet bekend of zij
tegen het vonnis in beroep zul
len gaan.
De verhoren die Russomanno
en Isman in de openbaarheid
brachten, bevatten de geheime
bekentenissen van Patrizio
Peci, een leider van de Rode
Brigades, die in februari werd
gearresteerd. Na zijn aanhou
ding gaf Peci de politie om tot
nu toe nog niet opgehelderde
redenen vitale informatie over
de cel van de Rode Brigades in
Turijn. Door die informatie
kon de anti-terreurbrigade
van de Italiaanse politie kort
geleden een groot aantal arres
taties verrichten.
Russomanno heeft steeds ont
kend dat Isman de geheime
documenten van hem heeft
ontvangen. Isman van zijn
kant weigerde te zeggen wie
hem de documenten in han
den heeft gespeeld door aan te
voeren, dat hij als journalist
zijn bronnen niet hoeft te noe
men. Zijn berechting is een
symbool geworden van de
persvrijheid in Italië. „II Mes-
sagero' besloot iedere dag een
pagina blanco te laten, totdat
Isman weer op vrije voeten
zou zijn. Collega's van Isman
verweten de rechters dat zij
deze tot zondebok maakten in
een poging de vrijwel dagelijk
se stroom van uitgelekte offi
ciële berichten in te dammen.
ADVERTENTIE
lerbessengenever ontdekt
>ehulp van verloren
jande, maar gelukkig
;gevonden receptuur is
tnsma in Leeuwarden erin
om Vlierbessen
er te maken. De vlierbes
een heel eigen smaak,
jeen verbetering of aan-
Ing vraagt. Boomsma
t dan ook beslist geen
f- of smaakstoffen aan de
vlierbessengenever toege
voegd. De smaak is heerlijk
fruitig, vol en diep. Een tikje
kruidig ook, dus bepaald niet
overheersend zoet. Wist u, dat
aan de vlierbes al eeuwen lang
een heilzame werking wordt
toegeschreven? Veel slijters
hebben al een voorraadje van
deze natuurzuivere vlier
bessengenever in huis.
■aRAN Na afloop van de besprekingen die een dele-
'an de Socialistische Internationale gisteren in Tehe-
eft gevoerd met een aantal Iraanse leiders, heeft een
P* leden van deze delegatie, de Oostenrijkse premier
Kreisky, in Athene verklaard dat verdere internatio-
ruk op Iran om de Amerikaanse gijzelaars vrij te
ii, alleen maar nieuwe moeilijkheden zal scheppen en
llating zal vertragen. De Oostenrijkse kanselier had
ruk dat de Iraanse leiders alle implicaties van het
em begrijpen en dat er een oplossing gevonden zal
I n. Hij kon echter geen datum noemen.
ialistische politici, oud-premier Palme van Zweden, de
socialistenleider Felipe Gonzalez en premier Bruno
y van Oostenrijk, hadden verscheidene gesprekken met
nt Abolhassan Bani-Sadr en met minister van buiten
zaken Sadeq Ghotzbadeh. Zij wilden na afloop niet spre-
m een bemiddelingspoging zoals eerder was gemeld,
lanse parlement komt morgen voor het eerst bijeen en zal
ar alle waarschijnlijkheid de gijzelingsaffaire op de agen-
oen. De Iraanse staatsradio verwierp de uitspraak van het
itionale Hof van Justitie afgelopen zaterdag waarin Iran
w gelast werd de Amerikaanse gijzelaars vrij te laten. Het
week in grote lijnen niet af van de voorlopige uitspraak
december vorig jaar. Daarnaast is het hof van mening dat
i Verenigde Staten financieel schadeloos moeten stellen,
trweet de rechters dat het geen aandacht had geschonken
commando-actie van de Amerikanen in april. De 75-jari-
prrechter Sir Humphrey Waldock vermeldde zaterdag in
leenzetteing van het vonnis dat het rechtscollege „be
was om de militaire actie. Deze is immers van een soort
it respect ondermijnt voor de juridische procesgang in in-
)nale betrekkingen". Niettemin, zo beklemtoonde hij, kan
jstie van de „legaliteit van de operatie geen effect hebben
valuatie van Irans gedrag op 4 november 1979"(de dag
de Amerikaanse ambassade werd bezet). Niet alle beslui-
ik het hof werden overigens met unanimiteit genomen. Op
geschikte punten weken de Russische rechter Morozow en
M^sche rechter Tarazi van de besluitvorming van de ove-
"rtien rechters af.
enigde Staten overwegen nog een speciale vergadering
roepen van de Veiligheidsraad van de Verenigde naties
veigert te gehoorzamen aan het besluit van het Interna-
erechtshof. Onder-minister Warren Christopher deelde
lurnalisten in Genève mee. In een communiqué van het
anse ministerie van buitenlandse zaken werd gezegd
juitspraak van het hof bevestigt dat het gedrag van Iran
htvaardigd kan worden door vroegere, al of niet reële
i maakt weg vrij voor Reagan
:'ON George Bush
isteren bekendgemaakt
niet meer zal meedoen
strijd om de kandida-
>or het presidentschap
Amerikaanse Republi-
partij. Hij maakt daar-
weg vrij voor Ronald
die toegaf geen kans
Se hebben tegen Reagan,
maakte een eind aan zijn cam
pagne, die twee jaar heeft ge
duurd en 30 miljoen gulden
heeft gekost.
George Bush liet in Houston
weten, dat hij naar de conven
tie van de Republikeinse partij
in Detroit zal gaan en daar de
afgevaardigden die zijn kandi
datuur steunden, zal vragen
hun stem op Reagan uit te
brengen.
idsrepubliek wijst Libiërs uit
>t Twee jonge Libiërs,
een hotel in Bonn wa-
ngehouden, zijn zondag
ledkeuring door de jus-
t de Bondsrepubliek ge-
teruggestuurd naar hun
and. De Westduitse po-
ermoedde, dat de 15-jari-
•ni Moesbah Chalifa en
arige Chaled A Tagjoeri
lid waren van een commando,
dat Libische ballingen in het
buitenland vervolgt.
Het tweetal werd op het vlieg
veld van Frankfort op een toe
stel naar Libië gezet, aange
zien de verdenkingen niet
sterk genoeg waren om tot for
mele arrestatie over te gaan.
TEL AVIV De Israëlische minister
van defensie, Ezer Weizman, heeft gis
teren zijn ontslag aangeboden aan pre
mier Begin. Het ontslag is vandaag
formeel ingegaan. Aanleiding voor het
aftreden van de minister was het voor
stel van het Israëlische kabinet de de
fensie-uitgaven met ongeveer een half
miljard gulden te verminderen. Wei
zman was hier scherp tegen gekant,
maar kreeg binnen de regering weinig
of geen steun.
Het ontslag van de voormalige lucht-
machtgeneraal, die in de juni-oorlog van
1967 de luchmacht leidde, kwam niet on
verwacht. Na herhaaldelijk te hebben gé-
dreigd met ontslag, raakte Weizman bin
nen de Israëlische regering steeds meer
geïsoleerd. Ruim een maand geleden nog
verklaarde hij dat de regering-Begin
moest aftreden en er vervroegde verkie
zingen moesten worden gehouden. Het is
voor de tweede maal dat een belangrijk
minister het kabinet-Begin verlaat. In ok
tober nam Mosje Dayan als minister van
buitenlandse zaken ontslag.
Weizman was een van de tegenstanders
van het nederzettingen beleid van de re
gering-Begin. Ook vond hij dat de Israëli
sche houding in onderhandelingen met
Egypte en de Verenigde Staten over Pa
lestijns zelfbestuur veel te star. Naar alle
waarschijnlijkheid zal premier Begin zelf gebouwd, betreurd. Ook Arabische leiders
Minister Ezer Weiman staart naar zijn bril-
leglazen kort nadat hij aan premier Begin
zijn ontslag heeft aangeboden.
de post van defensie erbij nemen.
In Egypte is het aftreden van Weizman,
op de westelijke Jordaanoever en in Gaza
hebben spijt uitgedrukt over Weizmans
van wie bekend was hij een uitstekende heengaan. Men vreest nu een extremere
relatie met president Sadat had op- koers van de Israëlische regering.
WASHINGTON
Als Israël toezegt dat
het zich terugtrekt uit
bezet Arabisch gebied
zal Saoedi-Arabië be
vorderen dat andere
Arabische staten en
de Palestijnen mee
doen aan een vredes
verdrag in het Mid
den-Oosten. Dit ver-
klaarde zondag de Sa-
oedi-Arabische kroon
prins Fahd in een in
terview met de Was
hington Post Een an
dere prins, Abdoella
Ibn Abdoel Aziz, die
opperbevelhebber is
van de Saoedi-Arabi-
sche Nationale Garde,
verklaarde tegenover
de Amerikaanse
krant dat Arabische
staten vreedzaam Ara-
bisch-Israëlische na
buurschap zouden ga
randeren als een Pa
lestijnse staat tot
stand kwam.
In tegenstelling tot zes
jaar geleden kan, aldus
de laatste, er nu met
veel Arabieren wel
over vrede gesproken
worden. „In elk Ara
bisch land is het kli
maat rijp voor vrede.
Als de Israëliërs een
maal hun halstarrigheid
hebben opgegeven, zal
er volledige vrede zijn
en zal de veiligheid in
het Midden-oosten niets
te wensen overlaten."
De uitlatingen van
Fahd zijn een opmerke-
gens de akkoorden van
Camp David een over
eenkomst moest zijn be
reikt over een vorm
van Palestijns zelfbe
stuur op de westelijke
Jordaanoever, gezegd
dat de Verenigde Staten
met eigen voorstellen
moeten komen ter
doorbreking van de im
passe in de onderhande
lingen. Het overleg
werd op 8 mei door pre
sident Sadat afgebro
ken. Volgens een Egyp
tisch persbureau heeft
de Egyptische vice-pre
sident Husni Moebarak
zondag in Washington
ISLAMABAD Russische en Afghaanse tanks hebben gis
teren in Kaboel het vuur geopend op jeugdige betogers, die
zich verzameld hadden voor het paleis van president Ba-
brak Karmel, zo heeft een organisatie van het Afghaanse
verzet, „Hezbi Islami", in het Pakistaanse Islamabad be
kendgemaakt.
Zaterdag vielen volgens het verzet zeker 25 doden, toen Rus
sische soldaten voor het paleis het vuur openden op 30.000
betogende studenten.
Uit een gepubliceerde verklaring blijkt dat de Sovjet-Unie van
mening is dat alle buitenlandse militaire bases in het gebied van
de Indische Oceaan en de Perzische Golf moeten worden ver
wijderd, voordat de Russische troepen uit Afghanistan kunnen
worden teruggetrokken. De verklaring stond afgedrukt in het
Russische partij-orgaan Pravda.
Volgens de Pravda is de veroordeling van de Russische invasie
in Afghanistan door de Islamitische conferentie van de afgelo
pen week, opgezet door „De meest reactionaire Moslim-krin
gen". Slechts een ernstige, constructieve benadering opent de
weg voor het normaliseren van de situatie, aldus de Pravda in
de verklaring, getekend door A. Petrov, een pseudoniem waar
achter meestal de gedachten van de leiders in het Kremlin
schuilgaan.
lijke wijziging in de po- overeenstemming be-
sitie van Saoedi-Arabië.
President Sadat van
Egypte heeft gisteren 26
mei, op de dag toen vol-
reikt over een nieuwe
formule voor hervatting
van de besprekingen
met Israël.
JOHANNESBURG De
Zuidarfikaanse oproerpolitie
heeft gisteren ongeveer vijftig
blanke en zwarte geestelijken
gearresteerd, toen zij een
mars hielden naar het politie-
ADVERTENTIE
Geld lenen lijkt zo makkelijk. Toch is
het beslist geen eenvoudige zaak.
Zo'n lening moet passen binnen de
financiële mogelijkheden die u heeft.
En een té zware verplichting mag 't
natuurlijk nooit worden.
Kies daarom voor een vertrouwde
bank zoals de NMB. De mensen denken
er daadwerkelijk met u mee en probe
ren in overleg met u de meest ideale
regeling te treffen voor het geld dat u
tijdelijk nodig heeft.
Overigens: ook als u geen NMB-
privérekening heeft bent u welkom.
Maar dat spreekt vanzelf.
Persoonlijke lening.
Meestal gebruikt voor duurzame aan
schaffingen zoals nieuw meubilair, een
boot, een caravan of een auto. U betaalt
vaste maandtermijnen (bijvoorbeeld 24,36
of 48), zodat u precies weet waar u aan toe
bent
U kunt het zo uitrekenen dat de lening
is afgelost op het moment dat uw auto aan
vervanging toe is.
Woningkrediet.
Bestemd voor verbouwing, verbetering en
onderhoud van uw woning: nieuwe keuken
of badkamer, centrale verwarming, of bij
voorbeeld isolatie.
Meestal gaat het hier om nogal grote
bedragen. Daarom kunt u ook wat langer
doen over het aflossen: bijvoorbeeld 96
maanden.
Bijeen bank zoals de NMB bent u altijd verzekerd van een vertrouwd advies, van een verantwoorde lening
Doorlopend krediet.
Handig als geldvoorraadje voor onver
wachte uitgaven of als alles tegelijk komt,
zoals tandartsrekeningen, belastingaansla
gen en de kosten van een 'tussendoori
vakantie.
In overleg met de NMB bepaalt u de
hoogte van het krediet U kunt er dan elk
moment over beschikken. Steeds opnieuw.
Ook over hst bedrag dat u al hebt afgelost
U betaalt alleen rente over het opgenomen
bedrag.
Folders bij elk NMB kantoor.
NEDERtANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
bureau in Johannesburg om
de vrijlating te eisen van de
gekleurde geestelijke John
Thorae, die zaterdag was
gearresteerd.
Onder de gearresteerde geeste
lijken waren de secretaris-ge
neraal van de Zuidafrikaanse
Raad van Kerken (SACC), bis
schop Desmond Tutu en de
Anglicaanse bisschop van Jo
hannesburg, Timothy Bavin.
Vlak voor hun protestmars
hadden de geestelijken een ge
bedsdienst gehouden voor do
minee John Thome, die een
belangrijke rol heeft gespeeld
bij de recente schoolboy cot
door gekleurde scholieren.
Vandaag zijn de geestelijken
aan de rechter voorgeleid.
Op het vliegveld van Kaapstad
heeft de Zuidafrikaanse politie
de Kaapse hoogleraar Neville
Alexander gearresteerd.
Alexander zou een congres bij
wonen in West-Duitsland. Na
in 1974 te zijn vrijgelaten uit
de gevangenis van Robbenei
land, had de hoogleraar gedu
rende vijf jaar een vorm van
huisarrest opgelegd gekregen.
Tijdens een grootscheepse
anti-misdaad operatie h^pft de
politie in Johannesburg en
omgeving 1939 personen gear
resteerd. Maar onder de arres
tanten zouden zich veel leiders
van de schoolboycot bevinden.
Pakistan pakt
politieke
oppositie
strenger aan
ISLAMABAD Het militai
re bewind van Pakistan heeft
gisteren de bevoegdheden van
de rechterlijke macht in het
land ingeperkt en de advoca
tuur gewaarschuwd, dat haar
standsorganisaties geen plat
forms mogen worden voor po
litieke activiteiten.
In nieuwe bepalingen, die het
bewind heeft uitgevaardigd,
wordt gesteld, dat provinciale
hooggerechtshoven geen enke
le uitspraak of vonnis van een
militair hof meer nietig kun
nen verklaren.
Advocaten kunnen gevange
nisstraf, boetes of stokslagen
krijgen als zij hun organisaties
laten gebruiken voor politieke
doeleinden, zo blijkt uit de
nieuwe bepalingen.
