Alstublieft...
Janny Grotens schrijft werkstuk over
„problemen rond Moerman-therapie99
Alkemade
voelt niets
voor aanschaf
dobbelsteen"
Zoeterwoude op de fieti
een eerlijk dagboek.
Pinksterkollekte
voormensen meteen missie
Giro 676 Den Haag
KORTWEG
Eerste
plaats
miniretten
Capriole
REGIO
LEIDSE COURANT
DINSDAG 20 MEI 1980 PAGI^C
ge leiding van
Wilde.
Van Carlos Mesters, een Nederlandse missionaris in Noord Oost Brazilië.
"Zes dagen in de kelders van de mensheid": een onthutsend relaas,
recht uit het hart.
Een dagboek waarover de schrijver zelf zegt: "Dit boekje heeft te maken met
mijn liefde voor God en de mensen; met het werk waar ik tot aan de haren
en hals middenin zit, met de duizenden missionarissen van Nederland.'
Missionarissen, mannen en vrouwen, zetten zich belangeloos in voor hun
medemens, de wereld en de kerk.
Maar ze hebben wel behoefte aan kontakt met familie en vrienden, vakantie,
ontspanning, bijscholing en een stukje sociale zekerheid.
Voor hen is de Pmksterkollekte bestemd. Stort daarom uw bijdrage op
giro 676 van de Nederlandse Missionaris te Den Haag
Wilt u het dagboek van Carlos Mesters lezen?
Het wordt u thuisgestuurd als u op uw girokaart of bankformulier zet
"dagboek".
Centraal Missie Commissariaat Van Alkemadelaan 1.2597 AA Den Haag.
ALPHEN AAN DEN RIJN De Rijnlandse Orkest Vereni
ging concerteert zaterdag 31 mei in het Alphense centrum "De
Bron". Het concert begint 's avonds om kwart over acht, de toe
gangskaarten a zes gulden en twee gulden vijftig voor leden zijn
verkrijgbaar aan de zaal. De Rijnlandse Orkest Vereniging staat
onder dirigentschap van Bastiaan Blomhert. De uit te voeren
werken zijn Serenade in A op 16 van J. Brahms en het concert
voor twee hobo's van A. Voormolen. Na de pauze wordt de Lin-
zer Symphonie nr. 36 KV 425 van W.A. Mozart gespeeld.
ALPHEN AAN DEN RIJN Het CDA-Tweede Kamerlid
mevrouw Van Heel-Kasteel houdt op vanavond, tijdens de jaar
vergadering van het CDA in Alphen aan den Rijn, een spreek
beurt over "het gezin". Centraal hierin staat de vorig jaar ver
schenen publicatie van het landelijk CDA-vrouwenberaad "Het
gezin: samenleven in verantwoordelijkheid". De vergadering
wordt gehouden in één van de zalen van de Maranathakerk aan
de Jongkindt Conickstraat en zal 's avonds om acht uur begin
nen.
ALPHEN AAN DEN RIJN In het kader van het 7-jarig be
staan van het winkelcentrum Ridderhof organiseert dé midden
stand op zaterdag 24 mei de "Ridderhof Vliegshow". De broer
van de Hulk, Hans Versnel, zal twee quizen presenteren waar
mee deelnemers een tocht boven het Alphense winkelcentrum
kunnen winnen. De eerste quiz begint 's ochtends om elf uur.
Tijdens de tweede quiz verzorgen de Gebroeders Grimra een op
treden.
WOUBRUGGE De biljartvereniging 'Jacobswoude' werd on~
langs kampioen in de C2 klasse in de Veen- en Rijnstreek. Het
succes bleef de biljarters volgen en bij de gewestelijke kam
pioenschappen in Gouda werden zijn eveneens kampioen. De
volgende stap is het landelijk kampioenschap in Amersfoort
voor C2-teams dat volgende maand wordt gehouden.
AARLANDERV1
nisvereniging Spi
geworden.
Aan dit toernooi deden 35 jongens en meisjes mee, die streden
om de beste plaatsen, de winnaars van de diverse klassen waren:
meisjes 4e en 5e klas: 1. Judith Bouwman, 2. Miranda Bunnik;
meisjes 6e klas: 1. Paula Verbey, 2. Corinne van Gils. Jongens 4e
klas: 1. Edwin Sassen, 2. Marco Vink; jongens 5e 1
Marco Sassen,
WIJKVERPLEEGKUNDIGE WORDT STEEDS MEER GECONFRONTEERD MET ALTERNATIEVE GENEESWIJZEN
ALKEMADE In verschil
lende toonaarden bezongen
de leden van de commissie
financiën gisteravond hun
twijfels over het aan te
schaffen „kunstwerk". Geen
van de commissieleden voel
de zich door het object
kunstzinnig aangesproken.
Het advies was dan ook een
stemmig negatief.
Zoals inmiddels wel bekend
overwoog de gemeente Alke
made sinds vorig jaar sep
tember de aankoop van een
kunstvoorwerp, dat tegelijk
een verplaatsbaar speelwerk-
tuig is. De voorgestelde holle,
polyester dobbelsteen lijkt
echter helemaal niet in de
smaak te vallen. De menin
gen varieerden van „het zet
ten van een aantal vraagte
kens" tot „het zich bekocht
voelen". Over de kunstzinni
ge waarde van het element
wensten de financiële des
kundigen geen deskundig
oordeel te vellen. Persoonlijk
zagen zij het kunstzinnige er
toch niet van in, liet men
wel blijken. De commissie
adviseerde dan ook de ruim
achtduizend gulden maar
niet uit te geven.
Over de subsidieaanvragen
voor onderhoud van monu
menten, die op de rijksmonu
mentenlijst voorkomen werd
ook diepzinnig van gedach
ten gewisseld. De discussie
spon zich hier op toe, „of de
30%, die het rijk naar het ge
meentefonds stort automa
tisch naar de aanvrager
doorgespeeld diende te wor
den". Hiervoor is geen wette
lijke verplichting. De meer
derheid van de commissie
voelt toch wel een morele
verplichting en het zal er
<lan ook wel op uitdraaien.
Over de aanleg van in totaal
zestien brandkranen aan
Noord en Zuid Einde was
men het snel eens. De brand
weer vond het nodig, omdat
steeds meer sloten gede:
worden. Het aanleggen
de brandkranen kan bij de
vernieuwing van de water
leiding worden meegeno
men.
Hazerswoudtel
BZ
in oktober
ur
aangesloten
op cai
HAZERSWOUDE Uitepc
in de maand oktober zull^il
Hazerswoude de huisaai^(
tingen op de centraal antec]
inrichting (c.a.i.) zijn geil
seerd. Die in de wijk Rhsr
burch zullen overigens sFr
juli zijn verwezenlijkt, tei
dat die in het dorp ei^
maanden later (in okt;0(
dus) „c.a.i.-klaar" zijn.
Het aannemingsbedrijf
BV uit Waddinxveen heef r
tussen de signaaldoorvoCu
bels al in Rhynenburch ge,
en heeft nu de werkzaaf^
den die hiermee verband P
den, in het dorp ter hanc^
nomen. Dezer dagen won t
Rhynenburch begonnen
het maken van de eerste
aansluitingen.
Tot 19 mei hebben de b(_
ners van de Rijndijk de
genheid om zich bi;
meente aan te melden!
abonnee op het centraal aij s
ne-systeem. Die van het i
hebben een week langer
tijd om dit te doen. Da
krijgt men nog een kan:
dit te doen tijdens het be|"
van een enquêtrice. Als
in dit geval niet te ker
geeft prijs te stellen op
aansluiting en/of abonnert
dan moet men later, als
dan toch besluit tot aanslu'
op de kabeltelevisie, tweer
derd gulden extra aan aai(j
tingskosten betalen.
HAZERSWOUDE Het
majoretten- en miniret-
tenkorps van het Hazers-
woudse jeugdcircus Ca
priole hebben knap aan
de weg getimmerd op een
concours dat in Heems
kerk werd gehouden. De
miniretten eindigden op
zeer verrassende wijze in
hun (tweede) divisie op de
eerste plaats.
De majoretten sleepten
een derde prijs uit het
showvuur.
De voorzitter van de stichting
Jeugdcircus Capriole, John Ei
bers, heeft onlangs de nood
klok geluid. Mevrouw J. Mar-
tinot („tante José") heeft im
mers besloten aan het eind
van dit jaar afscheid te nemen
van het circus. Tante José
stond bijna tien iaar
aan de wieg van het jeugdcir
cus, dat een eigen getouw
heeft aan de Potgieterl
heeft sedertdien enorm veei
vrije tijd gestoken in het
jeugdcircus, de miniretten-,
majoretten- en muizeretten-
korpsen. Wil het Capriole-ge-
zelschap blijven draaien, zoals
nu het geval is (het wordt op
vele plaatsen uitgenodigd voor
een optreden), dan dient er
voor een gedegen opvolging te
worden gezorgd.
Fietsend Zoeterwoude
ZOETERWOUDE De belangstelling voor
de jaarlijkse Zoeterwoudse Fietstochten, die
dit jaar op 1 juni voor de 29e keer zullen
worden gehouden, blijkt weer erg groot
rige week zondag werd de inschrijving geo
pend en direct waren er volop gegadigden.
De eerste week werd afgesloten met ruim dui
zend deelnemers. Verreweg de meesten van
hen lieten zich noteren voor de traditionele 75
km. Zij vertrekken op zondag 1 juni tussen 7.30
en 11.30 uur met korte tussenpozen. Dit zg. ge
spreide vertrek voorkomt vorming van grote
groepen onderweg waardoor het fietsplezier
van de deelnemers wordt bevorderd. Het lichte
puzzelelement dat in de route-aanduidingen
verweven is, vormt daarbij een aparte beko
ring. De gemiddelde snelheid bedraagt 14 km.
per uur en halverwege wordt een rustpauze
van een uur ingelast. Voor de tocht over 35 km.
die sinds 1964 aan het programma is toegevoegd
bestond aanvankelijk niet veel animo,
ste jaren is daar echter grote veranderir
komen en maakt de 35 km. afstand, r«'
sterkste groei door. Van het totaal
deelnemers dat vorig jaar op pad ging i
bijna 1200 mensen deze afstand.
De vertrektijd voor deze categorie ligt tiL
12.00 uur en 14.30 uur. Zij genieten ondel
een pauze van 30 minuten. Hoewel er not,
kele prijzen voor de meest regelmatige r|j
beschikbaar zijn is men vorig jaar overga,
op een nieuwe formule. Uitgangspunt da
was dat bij het volbrengen van de toclf
prestatie van elke deelnemer even grootJ
ook dienovereenkomstig moet worden bell;
Dat hield in dat voor iedereen een medaille
schikbaar was. Dit is bij de deelnemers uf
kend in de smaak gevallen zodat ook dit}
dit systeem zal worden gehanteerd. J
Dankzij de medewerking van een plaats»
verzekering kan bij het begin van de tochl
iedereen een fraai fietsvlaggetje worden af
boden. Onderweg wordt ook nog een gratia
drank verstrekt terwijl „Het wapen van Zf
woude" weer volop zal patrouilleren om ff
r in het zadel te helpen. Inschrif
tie bij de fam. Berg, CommandP
hof i2, tel. 2'486. Controleurs en andere 6
tenten kunnen zich melden op Watertje U
1229.
list en in mindere mate de wijkverpleeg
kundige staan vaak negatief tegenover deze
therapie. Temeer omdat deze geneeswijze
nog niet wetenschappelijk is bewezen. Dit
draagt er toe bij, dat de patiënt weer alleen
op zichzelf aangewezen is. Uit mijn erva
ring blijkt, dat juist de begeleiding van deze
patiënten erg belangrijk is, omdat het voor
hen vaak onmogelijk is om de problemen
rond de verwerking en aanvaarding van de
ziekte alleen op te lossen".
Voor de patiënten ontstaan vaak financiële
problemen door het volgen van de therapie.
Diëtkosten, medicijnen, consulten, enzo
voort worden door de ziekenfondsen niet
vergoed. Over het contact van de patiënt
met de wijkverpleegkundige schrijft de sa
menstelster onder meer: „Het ontvangen
van begrip en steun van de wijkverpleeg
kundige wordt vaak als positief ervaren,
maar het afhankelijk zijn voor het krijgen
van lichamelijke verzorging kan als nega
tief ervaren worden. Mijn ervaring is ech
ter dat de patiënt onder andere door de
therapie in zo'n grote onzekerheid leeft, dat
het contact met de wijkverpleegkundige
meer positief dan negatief ervaren wordt".
Janny Grotens is gedurende haar praktijk
jaren regelmatig in contact gekomen met
patiënten die de Moerman-therapie volg
den. Tijdens het contact met deze patiënten
keerden verschillende problemen steeds
weer terug. Eén van die problemen is de
voorlichting aan patënten over de therapie.
„Het probleem in de voorlichting ontstaat
pas, wanneer de patiënten minder zeker
zijn van het nut van de therapie. Wanneer
ik te direct aan de patiënt zou zeggen, dat
hij geen baat heeft bij deze therapie, zou ik
me erg schuldig voelen omdat ik zijn hoop
weghaal en daar niets concreets voor in de
plaats kan geven. Ik geloof niet dat de pa
tiënt veel nut heeft bij het poneren van
mijn eigen mening in dat geval. Het is ook
moeilijk om tegen de patiënten te zeggen,
dat de therapie wel helpt, want dan zeg je
iets waarover je zelf niets weet. Deson
danks is het bij veel patiënten juist zo be
langrijk, dat zii iets hebben waar ze in kun
nen blijven geloven", aldus Janny. Uit deze
"persoonlijke" problemen vloeien de pro
blemen voort die meer algemeen van aard
zijn. Met name het probleem van 'moet de
wijkverpleegkundige het officiële voet
spoor, dat algemeen afwijzend staat tegeno
ver de Moerman-therapie, blijven volgen
en de patiënt in "de steek laten". Uit on
derzoek door Janny bij wijkverpleegkundi
gen door het gehele land bleek dat veel
wijkverpleegkundigen met dit probleem
zitten. 'Alleen heb ik het idee, dat ik toch
al wat verder ben dan de meesten van hen.
Over het algemeen heb ik mij wat zelfstan
diger opgesteld dan zij doordat ik de eigen
.verantwoordelijkheid van de patient meer
tot uitgangspunt van mijn houding heb ge
maakt, ook al verwijs ik niet naar Dr.
Moerman. Ik moet toegeven, dat een klein
aantal der geraadpleegde wijkverpleegkun
digen in dit opzicht verder is dan ik; zij
verwijzen wel'
Beleid
Janny pleit voor een verandering in de op
leiding van de wijkverpleegkundigen».
"Wij zijn niet meer alleen het onzelfstandig
verlengstukje van de artsen", schrijft
Janny. "Natuurlijk mag de wijkverpleeg
kundige nooit in haar bevoegdheid naast de
arts gaan staan en aanbevelingen doen,
waar de officiële geneeskunde in haar mo
gelijkheden nog niet is uitgeput. Wel dient
zij echter de patiënt op het juiste moment
inzicht te verschaffen in de mogelijkheden
van de alternatieve geneeswijzen. Voor
waarde voor een zodanig veranderde in
stelling is de erkenning van de eigen ver
antwoordelijkheid van de patiënt". Als mo
gelijke oplossing van deze problematiek
denkt zij onder meer aan de aanstelling
van een districts-verpleegkundige die zich
bezighoudt met alternatieve geneeswijzen
en hierover informatie verstrekt aan de
wijkverpleegkundigen. Janny: "Op de eer
ste plaats is het van groot belang dat de
wijkverpleegkundige een eigen houding te
genover de alternatieve geneeswijze ont
wikkelt, zodat zij in ieder geval voor zich
zelf weet wat zij wil".
Hazerswoudse
damdag met
"Samen Sterk"
HAZERSWOUDE De Ha
zerswoudse damclub "Sa
men Sterk" organiseert za
terdag 24 mei de halve fina
le om het kampioenschap
van Nederland voor junio
ren en aspiranten. Het dam-
evenement begint om 's och
tends om elf uur in het club
gebouw van Avanti.
De deelnemende teams komen
uit Schiedam, Rosmalen, Haar
lem, Hendrik Ido Ambacht,
Middelburg, Vorden, Goes en
Nijkerk. Om half twee 's mid
dags is er een simultaan-wed-
strijd met Joop Burgerhout, de
kampioen 1979 en 1980 van de
Leidse Districts Dam Bond. De
aanmeldingskosten voor deze
wedstrijd zijn voor de school
gaande jeugd en 65-plussers
eén gulden, voor de overigen
is het twee gulden vijftig.
Dammers die een remise of
een overwinning tegen Bur
gerhout behalen ontvangen
een certificaat.
Gouden
trouw in
Voorhout
Het echtpaar
Mens-van der
Meer viert mor
gen het 50-jarig
huwelijksfeest
met een receptie
in het Lisser-
broekse dorps
huis De Meer
koet van 17.00
tot 18.30 uur.
Het gouden
bruidspaar (bei
den 75 jaar oud)
heeft 10 kinde
ren. De heer
Mens heeft tot
zijn pensionering
in het bloembol-
lenbedrijf ge-
'werkt, zowel in
loondienst als in
een eigen be
drijf. Mevrouw
Mens-van der
Meer komt oor
spronkelijk uit
Oud Ade en was
mede-opricht
ster van de be-
jaardensoos in
Voorhout.
Rommelmar!™
voor nieuw
clubgebouw L
WOUBRUGGE Ten V
van het nieuwe jeu|
bouw wordt er zaterda
mei een rommelmarkL—
houden bij de Hervoj^
Kerk aan de Comriey
De rommelmarkt word"""
houden van tien tot ze*
's middags.
Op de rommelmarkt zij
vele activiteiten waarondt
beroemde grabbelton, b
gooien en een ballonwedi
met leuke prijzen. Van
zal er te vind zijn: van lai
tot bankstellen. Het ni«
jeugdgebouw bevindt g
eveneens aan de Comriell
Excursie langsj
Wijde Aa
WOUBRUGGE Het I
legorgaan "Milieu"
Woubrugge organiseer!
het kader van de WerelÉ
lieu-dag op vrijdagavof
juni een excursie langpa?
Wijde-Aa. BelangstelleÉl
moeten zich 's avondsg|
zeven uur verzamelen^
het houten bruggetje aatëj|
wegen.
De Wijde-Aa is het ve:
dingswater tussen het B
semmermeer en De Does:
zuiden ervan bevindt zicb
uniek stukje natuur dat
Staatbosbeheer terecht y
aangemerkt als natuurri
vaat. Ook het aangrenz
weidegebied biedt voor d».
tuurliefhebbers veel fraai|/|e
excursie staat onder desk^a,
ROELOF ARENDSVEEN Janny
Grotens, wijkverpleegkundige in
de gemeente Alkemade, heeft een
werkstuk geschreven over de pro
blemen rond de "Moerman-thera
pie" voor de Kaderopleiding
E.M.GZ, C.I.S.C.A. Steeds meer ko
men volgens haar wijkverpleeg
kundigen in aanraking met patiën
ten die hun toevlucht hebben ge
zocht in alternatieve geneeswijzen.
De wijkverpleegkundigen zijn
daar niet of nauwelijks op voorbe
reid. „De problematiek spitst zich
toe zowel op de begeleiding van
deze patiënten als wel op de hou
ding en taak van de wijkverpleeg
kundige ten aanzien van deze pa-
tienten", aldus Janny in haar
werkstuk.
Janny Grotens heeft de "Moerman-thera
pie" als spil voor haar werkstuk gekozen
omdat het één van de meest voorkomende
alternatieve geneeswijzen is in de gemeente
Alkemade. Overigens wordt in het werk
stuk geen oordeel geveld over de juistheid
van deze therapie. „Ik ga niet in op de
vraag welke waarde we moeten hechten
aan bovengenoemde geneeswijze, aangezien
dit ook buiten de vraagstelling ligt. De
vraagstelling is: 'Welke problemen kom ik
tegen bij het begeleiden van patiënten, die
gekozen hebben voor een alternatieve ge
neeswijze." aldus Janny.
Moerman
De Moerman-therapie van Dr. Moerman
uit Vlaardingen is eén van de alternatieve
geneeswijzen die beoogt kanker te bestrij
den. Een natuurgeneeswijze die uitgaat van.
de stelling dat in een optimaal gezond func
tionerend lichaam geen kanker kan ont
staan. Voor dit "optimaal functioneren van
het lichaam" stelt Dr. Moerman dat er in de
Wijkverpleegkundige Janny Grotens m
therapie".
voeding van de patient in ieder geval acht
stoffen (vitamine A, B complex, C, E, ci
troenzuur, jodium, zwavel en ijzer) moeten
vorkomen. Vanuit dit principe schrijft hij
de patient een dieet voor en medicijnen die
eveneens de bovengenoemde acht stoffen
bevatten. Afdoende wetenschappelijk be
wijs voor de toepasbaarheid van deze thera
pie is vooralsnog niet geleverd. Niettemin
grijpen veel patiënten naar deze "laatste
strohalm" in de vaak hopeloze strijd tegen
de gevreesde ziekte indien blijkt dat de
gangbare geneeswijze geen of weinig hulp
meer kan bieden.
De problemen die Janny aan de orde stelt
"problemen rond de Moerman-
in haar werkstuk zijn door haar onderver
deeld in drie categoriën: ontbreken van be
geleiding, financiële problemen en het af
hankelijk zijn van het contact met de ver
pleegkundige. Janny: "Bij de verwerking
van het ziekteproces is er vaak niemand
die de patiënt begeleidt, zodat veel patiën
ten of gezinsleden steeds gedreprimeerder
raken en niet verder komen met de ver
werking van de ziekte. Heeft men tenslotte
de stap genomen naar de Moerman-thera
pie dan is de begeleiding ook niet optimaal,
omdat vaak de afstanden een grote rol spe
len en de tijd ontbreekt om veel met deze
mensen bezig te zijn. Huisarts en/of specia-
