YS moeten zich militair
uit Europa terugtrekken
Florida heeft het moeilijk
met vluchtelingen Cuba
Thatcher: Engeland
blijft lid EG
Carter zet
„straffen"
tegen Iran voort
GEHEIM AMERIKAANS RAPPORT:
Aanval Novosti niet
mening Kremlin
Niezem
meisje
van
kwaal
genezen
Tl
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 30 APRIL 1980 PAGINA ?C
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON - De Verenigde
Staten moeten zich militair vol
ledig uit Europa terugtrekken.
Dat is volgens Jack Anderson,
een van Amerika's meest in
vloedrijke commentatoren, de
belangrijkste aanbeveling in
een geheim rapport van het
Amerikaanse ministerie van
Defensie (Pentagon).
Het rapport, aldus Anderson, is opge
steld door admiraal Harry Train, hoofd
van het Atlantische Commando, en Ro
bert Ellsworth, oud-staatssecretaris van
defensie. Ze komen tot de conclusie dat
de politieke wil in Europa ten aanzien
van een duidelijk standpunt op defen
siegebied geleidelijk aan minder sterk
wordt. Ze spreken van een ongezonde
militaire afhankelijkheid van West-Eu
ropa, hetgeen de Europese wil alleen
maar verder zal doen afnemen. Vol
gens Anderson maakt het rapport mel
ding van „groeiende Europese frustra
ties over het economisch en politiek
moeten betalen voor een veiligheidsga
rantie van de Verenigde Staten". De
Verenigde Staten zouden moeten stre
ven naar een grotendeels onafhankelij
ke Europese defensie. Europeanen zijn
volgens net rapport in termen van bui
tenlandse politiek en veiligheid op dit
moment fundamenteel onverantwoor
delijk en onvermogend. Volgens het
rapport zou slechts een minimale Ame
rikaanse militaire aanwezigehid in Eu
ropa moeten achterblijven. Wel zou de
garantie moeten worden gegeven, dat
Amerika onmiddelijk te hulp zal snel
len in geval van Russische agressie. De
mogelijkheid dat de Russen van het te
rugtrekken van de Amerikaanse troe
pen zouden profiteren of dat Europa
meer naar Moskou zou gaan overhellen
wordt door de auteurs als onwaar
schijnlijk beschouwd. Zowel Taine als
Ellsworth gelden binnen het Pentagon
als zeer gerespecteerde en invloedijke
deskundigen. Bij het Pentagon wil men
het bestaan van het rapport niet beves
tigen. „Er worden hier bijna dagelijks
links en rechts aanbevelingen van al
lerlei aard gedaan", aldus een woord
voerder.
Pantserwagen als buit
Trots poseren deze Afghaanse vrijheidsstrijders met een pantserwagen, die zij op het
officiële Afghaanse leger hebben buit gemaakt.
SOMBERE REACTIES NA MISLUKKING TOP
LONDEN Premier Margareth Thatcher heeft gistera
vond in het Lagerhuis gezegd, dat Groot-Brittannië niet van
plan is zich los te maken van de EG. Volgens de Britse „IJ
zeren Dame", die niet alleen door haar eigen conservatieve
partijleden, maar ook door de socialistische oppositie van
ex-premier Jim Callaghan geprezen werd voor haar hals
starrige houding op de Europese top in Luxemburg, blijft
het heel wel mogelijk, dat de begrotingskwestie opgelost
zal worden.
Premier Thatcher werd in het
Lagerhuis zelfs bewierookt
door de gewezen conservatieve
afgevaardigde Enoch Powell,
die vandaag de dag als Unio
nist een kiesdistrict van Noord
Ierland vertegenwoordigt. Po
well is scherp anti-Europees-
gezind. Hij liet trouwens niet
na erop te wijzen, dat steeds
meer Britten zijn afkeer voor
Europa delen.
Een andere parlementaire af
gevaardigde van Ulster, de
vechtlustige Noordierse domi
nee Ian Paisley, deed ook een
duit in het zakje door protest
aan te tekenen tegen het feit,
dat de Europese politieke lei
ders zondags vergaderen. „Dit
illustreert het feit, dat wij op
geslokt worden in een conti
nentaal systeem van handels
wijzen, die indruisen tegen de
Britse traditie", riep Paisley
uit, onder hartelijk gelach.
Alleen de liberalen vonden,
dat premier Thatcher de be
langen van Groot Brittannië
geschaad had door in Luxem
burg de koppige muilezel uit
te hangen.
Labourleider Jim Callaghan
beloofde Thatcher de volledige
steun van zijn partij. „Maak
maar goed gebruik van onze
troefkaart, de bevroren verho
ging van de landbouwprijzen",
zo raadde hij haar aan. „Als
we onze toestemming inzake
vijf procent blijven weigeren,
zolang de kwestie van onze
bijdragen aan de gemeen-
schapskas onopgelost blijft,
zullen we onze zin wel krij
gen", aldus Callaghan, die
zegt, dat hij in Luxemburg
precies dezelfde houding als
premier Thatcher aangenomen
zou hebben.
De IJzeren Dame was het met
hem eens, dat het Britse verzet
tegen de verhoging van de
landbouwprijzen een belang
rijke kaart is in het Europese
pokerspel. Ze zei, dat geen en
kel EG probleem afgehandeld
zal kunnen worden, zolang er
geen oplossing gevonden is
voor de Britse begrotingskwes
tie. Thatcher sprak echter niet
pieer van mogelijke represail
le-maatregelen, zoals achter
houding van BTW, waarmee
ze Brussel enkele weken gele
den bedreigd had.
Onze correspondent in Brus
sel, Mare de Koninck, schrijft:
De Europese Gemeenschap
heeft zich deze week in
Luxemburg weer van zijn
slechtste kant laten zien. Ter
wijl er zware schokken door
de wereld gaan en een even
wichtig Europa misschien een
beslissende vredesrol kan spe
len, gaven de grote leiders van
het oude werelddeel hun hart
stochten aan huishoudelijke
ruzies die ze niet eens wisten
te beslechten.
Valerie Giscard d'Estaing,
Helmut Schmidt, Margaret
Thatcher en onder anderen
Dries van Agt onderhandelden
verbeten over schapenvlees,
visgronden, landbouwprijzen
en ieders bijdragen tot de EG-
-begroting.
Als bekroning van hun ge
meenschappelijke buitenland
se politiek bevestigden de
staatlieden nog het eeris het
eerdere besluit van de EG-mi-
nisters van Buitenlandse Za
ken om op 17 mei aanstaande
een handelsboycot tegen Iran
te starten. Dit eendrachtig Eu-
ropess optreden werd door de
Britse premier Thatcher als
een belangrijk succes van het
topberaad in Luxemburg be
stempeld, zodat er dus niet al
leen fiasco's als gevolg van een
Britse anti-EG-houding te
melden waren.
Maar Nederlands premier Van
Agt had al onthuld in wat
voor stemming de regerings
chefs de solidariteit met Was
hington hadden afgesproken.
Tijdens het diner en daarna bij
het ge- bruikelijke „praatje bij
de haard" hadden de meesten
van hen het nut van de Iran-
-boycot ernstig betwijfeld en
bleken ze dan ook zo min mo
gelijk financiële schade te wil
len ondervinden van een
slechts symbolische steunbe
tuiging aan de Verenigde Sta
ten.
De Europese Raad in Luxem
burg was echter op de eerste
plaats bedoeld om het zoge
noemde „Brits probleem" op te
lossen en - in samenhang
daarmee - de hoogte van de
f>rijsstijging dit jaar voor de
andbouwprodukten vast te
stellen. De manier waarop
deze besluitvorming faalde
doet het ergste vermoeden
voor de verdere toekomst van
de Europese Gemeenschap.
gaven zouden worden uit
gebouwd. Niemand misgunt de
boeren immers een goed en
gegarandeerd inkomen, al
blijft het subsidiëren van
voedseloverschottèn een admi
nistratieve uitwas die ook de
boeren zelf niet lekkef zit.
In feite heeft de Engelse pre-
miet Margaret Thatcher voor
de tweede keer (een herhaling
van haar stuntwerk op het vo
rige Europese topberaad in
Dublin) geprobeerd een door
braak van het Europese land-
bouwmonopolie te forceren.
Ze ging daarbij zo arrogant en
rigoreus te werk dat de ove
rige acht regeringsleiders
(klassieke politici voor wie het
compromis iets moois is) ver
bouwereerd achter bleven. Ze
waren immers onwaarschijn
lijk ver - voor ruim drie mil
jard gulden - aan de Britse eis
tegemoet gekomen. Alleen al
de Nederlandse belastingbeta
ler zou met de handreiking
over de Noordzee driehonderd
miljoen gulden zijn kwijtge
raakt. „Waarom? Waarom in
hemelsnaam heeft ze dat niet
aangenomen?", vroegen zelfs
Britse waarnemers in Luxem
burg zich af.
Rigoreus
Vooral duidelijk werd immers
dat het Europa van de Negen
onmachtig is zich tot iets meer
dan een landbouwbureaucratie
te ontwikkelen. Elke poging
om de voortwoekering (het
woord is van premier Van
Agt) van de subsidies aan de
boeren te temperen lijkt bij
voorbaat kansloos. En dat zou
helemaal geen ramp zijn in
dien tegelijk ook andere secto
ren van gemeenschappelijk
belang (regionale ontwikke
ling, energievoorziening, mi
lieubescherming etc.) met
groeiende gemeenschaps- uit-
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN - De verantwoordelijke redacteur van het semi-amb-
telijke Russische persbureau Novosti heeft gisteren in Mos
kou verklaard dat de scherpe aanval op de Bondsrepubliek
die de dag ervoor in West-Duitsland was gepubliceerd, wel
iswaar in overeenstemming is met de openbare mening in
de Sovjet-Unie, maar niet van de Russische regering.
In de verklaring die ondertekend was met „Waarnemer" werd
de Bondsrepubliek ervan beticht „militaristische ambities" te
hebben en tevens werd ermee gedreigd dat West-Duitsland een
mogelijk aanvalsdoel bij een ingrijpen van het Oosten zou kun
nen zijn. Even onbegrijpelijk als deze onverwachte, uiterst
scherpe verklaring, die Bonn veel hoofdbrekens bezorgde, is de
draai die er nu aan wordt gegeven.
Haddad licht gewond
TEL AVIV De leider van de christelijke militie in Zuid-
Libanon, majoor Haddad, is gisteren licht gewond geraakt,
toen de jeep waarin hij zat op een mijn reed in Zuid-Liba-
non. Dit hebben Israëlische eerste-hulpverleners aan de
grens met Libanon bekendgemaakt.
Volgens officieren van de christelijke militie gebeurde het onge
luk in het Nigeriaanse deel van het Unifil-gebied. Haddad zou
verdachte Palestijnse guerrillastrijders aan het achtervolgen zijn
geweest, toen zijn jeep op de mijn reed.
Botha scherp tegen scholieren,
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse minister-presi
dent Pieter Botha heeft in het parlement gezegd dat hij po
gingen om de regering omver te werpen zal bestrijden met
„alle macht die de staat ter beschikking staat". Botha doel
de hiermee op de organisatoren van de nu twee weken du
rende boycot van scholen door leerlingen van gemengd ras.
De politie in Johannesburg heeft dinsdag honderden scho
lieren gearresteerd die deelnamen aan een demonstratie.
Betoging in Kaboel
NIEUW DELHI Scholieren en studenten, onder wie onge
veer 200 meisjes, zijn gisteren in de Afghaanse hoofdstad de
straat opgegaan in een gewatagde demonstratie tegen het
Afghaanse regiem en de Russische bezettingsmacht, aldus
berichten die Nieuw Delhi hebben bereikt
„Dood aan de Sovjets", „Dood aan Babrak Karmal (de door de
Sovjets geïnstalleerde Afghaanse president)" en „Russen naar
huis", waren enkele van de leuzen die de betogers aanhieven.
RAF-lid beschuldigd
KARLSRUHE De hoogste aanklager in West-Duitsland,
procureur-generaal Kurt Rebmann, heeft het RAF-lid Rolf
Heissler officieel beschuldigd van het doodschieten van
twee Nederlandse douanebeambten en een poging tot het
doodschieten van nog twee douanebeambten in Kerkrade
begin november 1978.
Heissler zou met een nog onbekende vrouw op 1 november 1978
de Westduits-Nederlandse grens bij Kerkrade hebben overschre
den en bij een controle door vier patrouillerende Nederlandse
douanebeambten op hen hebben geschoten. Heissler zit op het
ogenblik reeds een straf uit van acht jaar wegens terroristische
acties.
Dienst voor gevallenen
In Jacksonville heeft een herdenkingsdienst plaats ge
had voor drie Amerikaanse mariniers, die bij de misluk
te bevrijdingsactie van de gegijzelden in de Amerikaan
se ambassade in Teheran zijn omgekomen. Foto boven:
een opname tijdens de dienst. Foto beneden: korporaal
David Salardeau blaas te „Last Post".
WASHINGTON, TEHERAN Amerika zal voortgaan
Iran te „straffen" om daarmee de 50 Amerikaanse gijze
laars te bevrijden. Dit heeft president Carter gisteren op
een persconferentie meegedeeld.
Carter zei niet bereid te zijn zijn verontschuldigingen aan te bie
den voor de afgelopen week mislukte bevrijdingsactie en even
min bereid te zijn tot een verzoenend gebaar tegenover Iran.
„Wij kunnen niet handelen met inhumane mensen die het inter
nationale recht schenden, aldus Carter.
Het Amerikaanse ministerie van defensie, het Pentagon, heeft
gisteren Iraanse beschuldigingen tegengesproken als zouden
Amerikaanse vliegtuigen een Iraans toestel hebben beschoten.
Een woordvoerder van het ministerie zei dat een Iraans toestel
tamelijk dicht bij twee Amerikaanse jagers was gekomen, maar
dat er geen sprake was van een schot.
Eerder op de dag had het Iraanse leger gezegd dat twee Ameri
kaanse F-14 het vuur hadden geopend op een Iraans verken
ningsvliegtuig van de marine in de Golf van Oman.
Volgens berichten uit Teheran zouden de stoffelijke overschot
ten van de acht verongelukte Amerikanen wegens omstandighe
den „van technische en bureaucratische aard" vandaag nog niet
kunnen worden overgedragen. Het Zwitserse persbureau SDA
wist te melden dat de overdracht vrijdag aan de Zwitserse auto
riteiten plaats vindt. De Zwitsers behartigen de belangen van de
Amerikanen in Iran.
Genezen na
avontuur
in Iran
Een van de gewon
de commando's, die-,
het Amerikaanse l
militaire avontuur in I
Iran heeft meege
maakt, is in zoverre
genezen, dat hij het
ziekenhuis in San
Antonio (Texas)
mag verlaten. Het is
de soldaat eerste
klasse William B.
Tootle.
(Van onze correspon
Jan Drummen
Het twaalfjarige m
Trisha uit Sutton
field wat 204 dagen
onophoudelijk om dr**
seconden nieste, en
ondanks energieke
gingen van tal va
se artsen en het
nen van dozijnen gei
middelen niet te he
bleek, is uiteindelij
een Zuid franse kli
van haar kwaal gene
Het weekblad
Mercury had een inzir'
ling georganiseerd om
kind naar Fort
de Pyrineeén te zer
waar zij op 16 april oL'
nomen werd. Na mie
dan twee weken behar
ling is zij daar dins?
morgen wakker gewof. i
en niesde een keer?
daarna was de marte
ten einde. De specialir
zijn van mening dat,
uitzonderlijk zuivere'
sterk zuurstofhoud^.
lucht van het Pyriner!
gebied en een behander'.
door de Franse speciP
ten uiteindelijk tot hetr
wenste resultaat ge
hebben.
s0
Portugese j
Raad wijst J
'rechtse' wet
LISSABON De Poi^t
Militaire Raad heeft m^ j
voor de tweede maal u e,
weken een door de re^
Sa Carneiro ingediend^
ongrondwettig verklaarf js
betrof een wet die de p;'^e
liere ondernemingen ïn a
gal weer een groter aamK,,
de genationaliseerde ind^Wj
ën van het land wil gevijp
Het Portugese perst, 4.
meldde dat de Militaire.jaJ
die toezicht houdt op de ^ev
having van de grondw^ de
die beheerst wordt dooL
kleine linkse meerdP^
maandagavond laat tot z|^
sluit was gekomen. Dt,n(
van het centrum-rechtse^e
net zou de weg hebben 1 p<
maakt voor concurrents
het particulier initiatief
onder meer staatsondern^.'
gen in het bankwezen
verzekeringssector.
1 di
Politiek gewe
in Ankara
ANKARA
hoofdstad Ankara was gij
het toneel van geweli'
bostingen tussen het 1<
linkse studenten en arl
die protesteerden teger3!
door de regering uitgev;
verbod op 1 mei-betogii
Er werden circa 800 f°I
studenten aangehouden
vuurgevecht met de
Duizenden zwaar bew;
militairen omsingelden
niversiteitsterrein en
den schoten met de linki
denten die het gebouw W
politieke faculteit bezet-
den.
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON - Ze kussen de grond, val
len huilend in eikaars armen, zijn gewoon
sprakeloos of weten er door een waas van
zeeziekte nog een flauwe glimlach uit te
persen. Van het koele regime in Cuba, dat
ze als paria's heeft uitgestoten, vallen ze
in de armen van nerveuze Amerikaanse
immigra tie-ambtenaren.
Maar hun geluk over het bereiken van Ame
rikaans grondgebied schijnt geen grenzen te
kennen.
Al meer dan een week biedt de circa 150 km.
brede zeestraat tussen Key West, het eilandje
net ten zuiden van Florida, en Mariel, een
marinebasis vlakbij de Cubaanse hoofdstad
Havanna, de aanblik van een stippellijn. Die
stippellijn bestaat uit een gigantische vloot
van privé-bootjes, variërend van kleine
vracht- en visserbootjes en luxueuze jachten
tot meer op roeiboten en kano's lijkende
vaartuigjes met buitenboordmotor. Al meer
dan 3000 Cubanen hebben ze naar de Vere
nigde Staten gebracht sinds Fidel Castro de
bijna 11.000 Cubanen, die rond de Paasdagen
asiel zochten in en om. de ambassade van
Castro gaf het groene licht voor de massale
„doe het zelf- evacuatie", nadat pogingen om
het door zoveel desperate dissidenten ge
schonden prestige te herstellen weinig succes
vol bleken. Zelfs Latijns-Amerikaanse sym
pathisanten als Costa Rica keerden zich tegen
Castro. Terwijl in internationaal verband aan
een regeling gewerkt werd om de bijna 11.000
vluchtelingen op ordelijke wijze elders onder
te brengen, kwam Castro op het idee, dat het
in feite toch maar om „gespuis" en in ieder
geval om „a-sociale elementen" ging en de
geteisterde economie van Cuba het best ge
diend zou zijn met een snelle verdwijning
van het „dissidentenleger". De ideeén wer
den Castro overigens ook aangedragen door
leden van de grote groep Cubaanse ballingen
in Florida, die direct na de „bestorming" van
de Peruaanse ambassade aanboden hun
bloed- dan wel geestverwanten op te halen.
Het gaf Castro bovendien de gelegenheid het
probleem door te spelen naar de Verenigde
Staten. Niet alleen gaven de meeste dissiden
ten te kennen het liefst, dan wel uitsluitend
te willen vertrekken naar de Verenigde Sta
ten, maar ook hebben achtereenvolgende
Amerikaanse regeringen, en niet in het minst
de regering Carter, jarenlang heftig onder
handeld over het laten vertrekken van Cuba
nen, die reeds familieleden in de Verenigde
Staten hebben.
Sinds Castro in 1959 aan het bewind is geko
men, hebben circa 800.000 Cubanen asiel ge
zocht en gekregen in de Verenigde Staten. De
meesten kwamen al direct na de machtswis
seling, totdat Castro in 1961 abrubt een rem
op de uittocht zette. In 1965-1966 slaagde pre
sident Johnson erin nog eens een exodus te
bewerkstelligen. Daarna hebben geen massa
le uittochten meer plaats gehad.
Castro's recente besluit bracht de Amerikaan
se regering in grote verlegenheid. De ongeor
dende evacuatie leverde zoveel problemen
op, dat dezelfde regering die zo hard heeft
onderhandeld over vrijlating van dissidente
Cubanen nu allerlei waarschuwingen moest
laten horen en zelfs met straffen moest drei
gen voor degenen, die zonder toestemming
Cubanen het land binnenbrachten. Dat lever
de onmiddellijk verontwaardigde reacties op
als „ik wil wel eens zien hoe ze iemand arres
teren, die zijn ouders of zijn kinderen uit
Cuba weghaalt".
De gerechtvaardigd lijkende vrees van j -
Amerikaanse regering is echter, dat de ifer
tocht zich niet zal beperken tot de bi n
11.000, die asiel hebben gezocht in de ambd;
sade van Peru. Zelfs volgens voorzicht pi
schattingen zijn er wellicht niet minder c
een kwart miljoen Cubanen, die, als Cas
dat toestaat, naar de Verenigde Staten wil 1
uitwijken. Een dergelijk aantal betekent vqie
de ook al weinig rooskleurige Amerikaaib
economie een enorme last. Niet-Cubanen
Miami klagen nu al in toenemende mate o^n
de sterke Cubaanse invloed. Het inwonerjh
van Miami wordt voor bijna de helft (ruB
500.000) gevormd door Cubaanse balling l
Een baan is er nauwelijks te krijgen alsjei
niet én Spaans én Engels spreekt. Tot nu tfe
is de Cubaanse integratie in Florida ech
opmerkelijk goed verlopen. De toeristenin<
strie in Florida, een staat die zeker in de win
terperiode veel wegheeft van een gigantism
„beiaardenhuis" levert veel, zij het meer&n
deel laag betaalde baantjes op. Miami her<
zich bovendien ontwikkeld tot het winku
centrum van de welgestelden in talrijke l^c
tijns-Amerikaanse landen. Maar veel rek i
er mede door de stagnerende econ«~:- ;u
meer in deze markt. ei
