oplossing vorige puzzel
in/eekpuzzel door dr. Pluizer
MlfMIi'ilti'l
SCHAKEN
sterrenhemel
postzegels
Y,. .r*.
DENKSPORTEN/HOBBY
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 26 APRIl
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
J. W. H. v/d Brink, Jan Luykenlaan 203, 2332 DH Leiden.
J. L S. van Rijn, Kagerdreef 33, 2172 HH Sassenheim.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
NR 17
CRYPTOGRAM
HORIZONTAAL:
1 Tafelbenodigdheden in een envelop
(7):
3 Laatste rekenkundige opgave (7);
5 Hiervoor kunt u beter niet staan (3);
6 Zulk een kromming kan men beter
niet geleverd krijgen (5);
7 Met iets koels erop neem ik aan, dat
de wond in uw armholte wel eerder
zal helen (5);
9 Bij de opvoering bleek, dat haar rok
iets te nauw was gemaakt (7);
12 Op deze plaat vindt u dit verouderde
hoofddeksel beter afgebeeld (5);
14 Haal me uit het frame, broederl (3);
16 Onnatuurlijke vaardigheid (5);
18 Ruim 'm niet op; er worden veren ge
laten (3);
19 Rachels zuster mag van haar gemaal
scheiden (3);
20 Het geeft verdriet als trams niet vol
gens tijdschema kunnen rijden (5);
22 De kat kon zich op het hoogste ge
deelte van het dak veilig stellen (3);
24 De hond bij moeder houdt zich vast
aan de geloofsleer (5);
27 Zulk een hark zal hij op zijn tocht be
slist niet meenemen! (7);
30 Wordt 'r werkelijk belasting geheven?
(5):
31 Zonder dit raken schepen op drift (5);
32 Vrouw in gevaar (3);
33 't Is me onduidelijk, wat die Duitser
met die opmerking bedoelde (7);
34 Hierin mag de vloeistof beslist niet te
lang blijven staan(5).
VERTICAAL:
1 Familienaam van de Nederlandse
Johnny Cash? (7);
2 Volksmond (5);
3 Zag je haar in nachtgewaad in Essen
de ramen lappen? (5);
4 Die aap is in hogere mate huisdier
geworden (7);
6 De ondergang van een insekt ver
dient applaus (5);
8 Velen hebben hieraan een hekel (5);
9 Wat rekt men dit muziekstuk erg! (7);
10 Hij komt weer terug in het koor (3);
11 De omlijsting van een boom neemt
maar een smal deel In beslag (7);
13 Behoeftig lichaamsdeel (3):
14 Die Europeaan heeft een vaste plaats
in elke finale (3);
15 Deze vogel is iets kleiner dan een
valk (3);
17 Er moest niet te veel betaald worden
(3):
20 Heeft hij er een dagmars voor over
om die edelsteen te zoeken? (7);
21 Ik wed, dat vader 'm er ternauwer
nood uit zal krijgen (5);
23 Zulk een vis vangt men bepaald niet
met een kor (3);
25 Van zo'n uithangteken zou je bij het
zien ervan slaap krijgen! (5):
26 Dit kunt u eer waarnemen (7);
28 Straatverkoper zonder vee (5);
29 Zulk een tent vindt u in Alkmaar (5).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 17 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
Een van de belangrijkste han
delingen bij het bridgen is het
uitkomen. Vele contracten zijn
gemaakt en gesneuveld door
de kaart die de linkertegen
stander van de leider in de
eerste slag op tafel legde.
Mocht dat evenwel niet direct
tot een van deze resultaten lei
den, dan kan degene, die het
spel moet spelen vaak een nut
tig gebruik maken van deze
uitkomst, mits hij volledig op
de hoogte is van de gebruikte
methodes en het bijspelen
door de partner. Het speelplan
kan veelal gebaseerd worden
op die allereerst getoonde
kaart en het loont de moeite
deze nauwkeurig te bekijken
en zich af te vragen of het een
normale uitkomst is of niet, of
de regel van 11 kan worden
toegepast en ook: waarom is
hij niet met iets anders uitge
komen? Troef, partners kleur,
uw zwakke kleur, etc.
In het onderstaande spel moet
zuid proberen te profiteren van
het signaleren van de tegen
standers: Zuid gever.
Niemand kwetsbaar.
A63
C> 108 6
•o V876
HB5
V984 N B 102
üB5 w n^HV4
A932 W7 <-1054
4-976 V 1084
A32
Zuid opende met 1 SA, noord
verhoogde tot 3 SA en west
moest uitkomen. Omdat noord
de Stayman conventie niet had
gebruikt (met 2 klaveren infor
meren naar een vierkaart hoge
kleur bij zuid) besloot west te
proberen de lange kleur van
Uitkomst
zijn partner te vinden en legde
hartenboer op tafel. In noord
de 6, oost de 4. Het zou na
tuurlijk leuk zijn dit op een
aanmoedigend signaal te laten
lijken. Als een hoge kaart aan
moedigend is, moet zuid de 7
bijspelen, maar deze tegenpar
tij speelde „omgekeerde" sig
nalen en dus moest zuid de 2
bijspelen, in de hoop dat de 4
voldoende aanmoedigend leek.
Dat bleek het geval en het har
ten naspel leverde weliswaar
geen extra slag op, maar wel
een tempo. Met nog een har
ten buiten boord kon zuid zich
veroorloven ook deze slag te
laten houden, waarna oost
overschakelde op schoppen
boer maar dat was al te laat.
Zuid nam de slag in de hand,
incasseerde drie hartenslagen
en speelde vervolgens ruiten
heer.
Het is niet belangrijk of deze
slag nu genomen wordt of niet,
want er wordt vervolgd met
ruitenboer en het aantal en
trees is ruim voldoende om te
komen tot drie hartenslagen,
twee ruitenslagen en twee sla
gen in elk van de zwarte kleu
ren. Het alternatief: de eerste
hartenslag nemen en harten
vervolgen, stelt oost in staat in
de tweede slag reeds op
schoppen over te schakelen en
nogmaals schoppen te spelen
als hij met de derde harten aan
slag komt. In dat geval maken
oost-west twee hartenslagen,
twee schoppens en ruitenaas,
voor een down. In een volgen
de rubriek krijgt u een wat In
gewikkelder voorbeeld te zien,
maar de hoofdzaak is dat u
zich tijdig op de hoogte stelt
van de uitkomst- en signale
ringsmethoden van uw tegen
standers en probeert daarvan
te profiteren. Let vooral ook op
de kaart waarmee is uitgeko
men, want wat men niet gezien
heeft, kan men zich niet herin
neren.
Zaterdag 31 mei doet Harm
Wiersma een aanval op zijn ei
gen wereldrecord simultaan.
Dit gebeurt in het ponypark
Slagharen. Wiersma wil tegen
200 tegenstanders aantreden.
In totaal rekent men in Slagha
ren op wel 800 tot 1000 dam
mers, omdat onder anderen
ook de oud-wereldkampioenen
Roozenburg, Koeperman (in
dien in Nederland) en Sij-
brands hun medewerking als
simultaanspeler heben toege
zegd. Wil men aan dit evene
ment meedoen, dan kan men
zich bij mij opgeven: 01740-
20821.
Het wereldrecord simultaan-
spelen staat sinds 23 juli 1975
op naam van Wiersma. Toen
speelde hij in het Gelderse
Hierden tegen 187 dammers.
Hij won maar liefst 162 par
tijen, speelde er 17 remise en
verloor slechts 8 keer. Zijn
winstpercentage bedroeg
91,18 procent.
Het oude record stond op
naam van Ton Sijbrands, die
het in 1967 opnam tegen 169
spelers, 116 partijen won, 43
fceer remise speelde en 10
Aanval Wiersma op eigen record
Wiersma
keer verloor. Wiersma deed 10
uur en 37 minuten over zijn ge
slaagde recordpoging.
Men moet niet gering denken
over de geweldige inspannin
gen die Wiersma zich moest
getroosten. Temeer omdat hij
veel sterke spelers moest be
strijden. De acht spelers die
uiteindelijk van Wiersma won
nen, waren Van de Broek (Ei
bergen), Capelle (Groningen),
Van Duinen (Hierden), Jongs-
ma (Opeinde), G. van de Kuilen
(Voorthuizen), Los (Smilde),
Wiersma
Schuitema (Emmen) en Vis
(Nunspeet).
W. Jongsma uit Opeinde was
de enige, die als niet-lid van
een damclub van Wiersma
won. De stand na Wiersma's
29. 33-28 staat op het eerste
diagram. Jongsma speelt hier
29....18—22 en Wiersma slaat
30. 29x18. Slaan met 27 kan
niet, slaan met 28 wordt ge
volgd door 22-28 32x23
21x43. 30....22x35 31. 18—12
20X40 32. 12X5 40—44 33. S—
28 lijkt sterk, maar: 2—8! 34.
28X2 44—50 35.27—22 50x11
36.31—27 25—30 en Wiersma
gaf zich gewonnen. In plaats
van 35. 27—22 helpt 2—7
evenmin. Ook dan speelt zwart
2530 dreigt 3034. Wiers
ma moet nu wel 45—40 spe
len, waarna zwart met twee
dammen naar winst kan afwik
kelen.
Wiersma liet zich ook tegen
Los verrassen (zie diagram).
Het voor de hand liggende
3732 werd afgestraft met 8
12 32X21 22—27 21X32 23—28
32X14 13—19 14X23 18X49.
Ook het zetje van Lochtenberg
kwam voor, en nog wel in de
partij tegen de toch gerouti
neerde Aalt van der Kuilen. Na
1. 31—27 19—23; 2. 33—28
17—21; 3. 28X19 14X23; 4.
39—33 10-14; 5. 33—28 5—
10; 6. 28X19 14x23; 7. 44—39
10—14? kwam natuurlijk 8.
27—22; 18X27; 9. 36—31
27X36; 10. 32—27 21X32; 11.
37X10. En na 11. ..„8—14; 12.
10X19 13X24; 13. 34—30 3—0;
14. 30X19 kostte het Wiersma
geen moeite om zijn voorpost
te behouden.
Oplossers attentie!
De enkele rubrieken terug ter
oplossing gegeven opgaven
voor het door de K.N.S.B. uit
gegeven boek, behoeven een
rectificatie in die zin, dat ik
moet mededelen dat van de
twee laatste diagrammen de
vurige zwarte rossen zijn weg-
gehuppelt! Dat is voor opgave
nummer drie niet zo erg, want
het zwarte paard op f6, dat de
wei uitliep, staat vermeld on
der het diagram, en dat hebt u
natuurlijk wel gezien. Maar het
zwarte paard op g8, dat ont
breekt in diagram nummer
twee (partij MilesGarcia)
maakt het de oplossers onmo
gelijk de goede zet aan te ge
ven. Deze opgave wordt dus
teruggenomen uit de wedstrijd,
en deze bestaat dus nu uit de
opgaven één en drie. Ten
overvloede vermeld ik voor de
genen die hebben getracht het
tweede vraagstuk te doorgron
den, de verlangde éne zet. Na
het nemen door de zwarte
dame op d4, kan volgen: 1...,
Pe5xf7!. Dat kan ongestraft en
met voordeel, want als de
zwarte koning neemt op f7 dan
volgt: Ld3—-g6f!, en de
dame van zwart gaat er aan.
Neemt de koning niet op f7,
dan neemt het witte paard van
f7 op h8 en wit heeft dan een
pion en een toren voor zijn
paard hetgeen winnend.
door
C. J. de Feijter
Partijstellingen
diagram 1.
voordeel betekent. Meesters
geven dan op onze oplos
sers zullen dan nog wel door
spelen hun leeftijd staat
daar borg voor.
Er is geen reden de oploster
mijn alsnog te verzetten, deze
blijft dus als aangegeven.
In aansluiting met onze wed
strijd volgen dan hier nog een
tweetal diagrammen met par
tijstellingen. De eerste is, even
als de teruggenomen stelling
uit onze wedstrijd, in één zet
uit:
Partij: KopjlovKarlson. Ir-
koetsk 1961.
(Zie diagram nr. 1.)
Wit: Kc4, Th1, Lf2, Pf4; pion
nen: a3, c5, f3. g2, h4.
Zwart: Kg8, Td8.' Lf5, Pb5;
pionnen: a5, b7, c6, g7, h7.
Zwart begint en maakt de par
tij in één zet uit!
diagram 2.
Beide partijen hebben precies
hetzelfde materiaal. Zwart
staat iets beter. Beheerst de
open lijn en zijn stukken staan
wat aktiever opgesteld. Maar
hoe moet hij daar nu voordeel
van trekken? Hij speelt zijn to
ren naar d3: 1..., Td8d3 en
dreigt daarmede mat op c3 en
bovendien staat pion a3 dan
aangevallen. Het mat is ge
makkelijk te dekken door de
toren op het veld c1 te plaat--
sen, maar dan is er het mat
door 2. Th1—c1, Pb5xa3! En
de zwarte toren is niet te ne
men door het paard, want dan
is er weer een derde matzet: 2.
Pf4xd3, Lf5—e6, mat!
De tweede stelling eist wat
meer voorstellingsvermogen.
Geroutineerde schakers en op
lossers van studies zien het
wel veel sneller dan beginnen
de schakers! Uit de partij
dojanov tegen Samotsji
1974.
(Zie diagram nr. 2.)
Wit: Kd4, Ta6; pionnen: cJ
Zwart: Kh4, Lc4; pionnen
b5, h5.
Wit is aan zet.
Zwart heeft stellig
wit de pion op a5 zou slaai
zou dan de witte pion
gaan bedreigen en als hi
zou kunnen winnen met
houd van zijn h-pion dar
er nog hoop voor hem!
wit bekijkt de stelling rusi
vindt een winstgang die
mat oplevert op het
dat de zwarte a-pion
haalt. De stelling zou c
positie kunnen zijn
maar stamt toch écht i
partij! Het ging als volg
der: 1. Ta6g6!,
Kd4—e3, a4a3; 3. Ke3j
a3a2; 4. Tg6—g3...,
nu zwart dame haalt
dan volgt mat door Th3.l
daar kan zwart nog ietsj
doen, door: 4
maar dan komt er geen nid
dame meer op het bord|
volgt dan mat door: 5.
h3f. Le6xh3; 6. g2g3,
Dit thema is al herhaalde!
studies uitgebeeld. Het
dient dus aanbeveling v
die-thema's te bestuderen]
kan punten schelen op de|
retabel!
Voerman, de manke ruiter
Wij zien in Auriga of Voerman
een man, die zowel een baard
als een geit draagt. De Assy-
riërs vonden dat het sterren
beeld meer op een wagen leek
en de Grieken dachten, dat het
een paard berijdende invalide
was.
In de Griekse mythologie is
Voerman Erechthonius de
zoon van de god van de sme
den Hephaeistos (latijn: Vulca-
nus). Erechthonius werd mank
geboren en, zonder medewe
ten van de Olympiërs, door
Pallas Athene grootgebracht.
Eenmaal volwassen constru
eerde hij een wagen, die door
vier paarden kon worden ge-
Uit eigen land kunnen wij deze
week nadere gegevens bekend
maken voor wat betreft twee
bijzondere zegels. Op de eer
ste plaats natuurlijk de „Inhul
digingspostzegels" en vervol
gens de zegel die de filatelie
als onderwerp heeft.
De zegel die zal worden uitge
geven ter gelegenheid van de
inhuldiging van H.M.Koningin
Beatrix zal op 30 april verschij
nen. Het gaat hier om een ze
gel in de waarde van 60 ct.
Voor deze zegel wérd het ont
werp vervaardigd door de
Dienst Esthetische Vormgeving
van ,de PTT. Afgebeeld werd
een portret van de nieuwe vor
stin, geplaatst tegen de achter
grond van de Nieuwe Kerk te
Amsterdam.
Aangezien de postinrichtingen
op 30 april a.s. gesloten zijn, is
de zegel eerst van 1 mei af
voor het publiek verkrijgbaar.
Dit is voofol van invloed voor
de verzamelaars van eerste-
dag-enveloppen. Gegadigden
voor een eerste-dag-stempel
kunnen nu hun envelop op 1
mei 1980 afgeven aan de post
kantoren ter stempeling. Deze
enveloppen zullen dan worden
gestempeld met „30 april
1980". Tevens zal in het bij
zondere erste-dag-stempel de
plaatsnaam „Amsterdam"
worden gebruikt. Dit in plaats
van het gebruikelijke ,,'s-Gra-
venhage". Vanzelfsprekend zal
het eerste-dag-stempel alleen
worden geplaatst op de officië
le N.V.P.H.-enveloppen.
Op 1 en 2 mei a.s. zal dan nog
tegemoet worden gekomen
aan alle overige filatelistische
wensen. Dit met betrekking tot
Inhuldigingszegels
b.v. speciale enveloppen,
maximumkaarten e.d. Dit alles
zal op verzoek worden gestem
peld met de datum „30 april
1980". In het algemeen zal het
stukken zonder adressering
betreffen die na stempeling
aan de aanbieders worden te
ruggegeven.
De corrspondentie uit de late
buslichting van 30 april 1980
(zondagsdienst) zal met de da
tum „30 april 1980" worden
gestempeld. In andere gevallen
zou hiervoor het stempel „1
mei 1980" worden gebruikt.
Pas in een latere fase zullen de
gebruikszegels van de Juliana-
Regina-serie geleidelijk door
een nieuw ontwerp worden
vervangen. Zodra te voorzien
is. dat de inhuldigingszegel
wordt vervangen door een ze
gel van 60 ct. van de nieuwe
permanente serie zal hij niet
meer worden bijgedrukt. Voor
lopig zullen de Juliana-Regina-
zegels in de waardenhoger dan
60 ct. in de verkoop blijven. Dit
is ook van toepassing voor het
postzegel boekje met Juliana-
Regina-zegels van 60 ct. Zo
nodig zal dit alles worden bij
gedrukt. Ook voor 1 mei a.s.
staat een bijzondere zegel op
de agenda. Het betreft hier
een zegel In de waarde van 50
ct.. voorzien van een z.g.
„tab". Deze zegel zal worden
uitgegeven ter gelegenheid vna
de derde N.V.P.H.-show en de
zesde Internationale Tentoon
stelling voor Jonge Filatelisten
„Jupostex" 1980.
Op deze zegel ziet men een
jongen en een meisje, zittend
voor een opengeslagen album,
een postzegel bestuderen. De
door Jelle van der Toorn Vrijt
hof uit Den Haag ontworpen
zegel werd gedrukt in de kleu
ren geel. rood, blauw en zwart.
Links van elke zegel is een zo
genaamde informatie-tab mee
gedrukt. Deze heeft als tekst:
„NVPH-show 1 t.e.m. 3 mei
1980 's-Gravenhage" en „Ju
postex 23 t.e.m. 27 mei 1980
Eindhoven". Dit is de tweede
emissie in Nederland waarbij
de postzegel is voorzien van
een tab. De eerste was de ze
gel voor de Delftse Bijbel, die
in maart 1977 werd uitgege
ven. Men zal op de postkanto
ren de filateliezegel uitsluitend
verstrekken 'met de tab aan de
linkerkant.
Op 7 mei a.s. verschijnt in En
geland een bijzondere serie,
bestaande uit vijf zegels. Deze
zegels hebben als motief een
afbeelding van Londens meest
bekende punten, waarbij drie
koninklijke paleizen.
Zo ziet men op een zegel in de
waarde van 10 1/2 p. het Buc
kingham Palace. Het gedenk
teken „Albert Memorial" is te
zien op een zegel van 12 p.
Een zegel in de waarde van 13
1/2 p. draagt een afbeelding
van het Royal Opera House".
Het paleis „Hampton Court"
werd afgebeeld op een zegel
van 15 p. De serie wordt afge
sloten met een zegel van 17
1/2 p
trokken en vanwege dat staal
tje van vernuft kreeg hij van
Zeus een plaats aan de hemel.
Tegenwoordig dankt Voerman
zijn faam niet alleen aan de
zeer heldere ster Capella
(schijnbare magnitude 0.09),
maar vooral ook aan de ster
e.Aur. Dit is namelijk een be
dekkende dubbelster (periode
27 dagen). De kleine compo
nent (magn. 3) beschrijft een
baan om de grootste tot nu
toe bekende ster: een infraro
de, ijle massa met een door
snede van drie miljard kilome
ter. De afstand is 3300 licht
jaar. De heldere component
kan door de ijle massa van de
reus gezien worden en op die
manier weet men, dat het sy
steem een enkelvoudige varia
bele is.
Ster f Aur. is ook een bedek
kende dubbelster met een pe
riode van drie jaar. De reeds
genoemde ster Capella is voor
amateurs interessant, omdat
die een duidelijk zichtbaar
(magn. 0.09) tweevoudig sy
steem heeft op een afstand
van 45 lichtjaar, periode: 104
dagen. De beide componenten
zijn 4.3 en 3.3 maal zwaarder
dan de zon.
Hoofdsterren:
Naam resp. vis.magn., abs-
.magn. en afstand (lichtjaar):
a. Capella 0.09 -0.64 45.6
b. Menkalinan (v) var 0.42
c. Nath. (b.Tauri) 1.65 -1.52
140.1
d. 3.88 0.61 146.6
e. (v) var. -6.50 3294
g. Hoedus II 3.28-1.11 251
t. (d) 2.70 0.11 107.5
i. Hassaleh 2.90 -1.33 228
k. 4.45 0.71 182
n. 4.18 0.18 205
*t y,° ia,c V'
'lymx .y, 0#-""^ g®'-1"
y.9 I
1 °2I.8'V bl 0 i*
•ti «*T V",
Astronomische gebeurtenissen in mei:
Dubbelsterren:
Naam resp. 1 - vis.magn. - 2
en afstand (boogsec):
w. 4.99 8.00 5.8
5. 6.00 9.70 3.3
t. 2.71 7.50 3.0
41. 6.82 6.09 7.7
54. 6.10 7.70 0.8
1 mei 09h Uranus 5° ten zui
den van de maan.
3 mei 16h Neptunus 3° ten
zuiden van de maan.
4 mei 06h Mars 0.8° ten
noorden van Jupiter.
7 mei 21 h Laatste kwartier
van de maan.
9 mei 03h Venus bereikt
grootste helderheid.
11 mei 15h Pallas 0.6° ten
noorden van de maan.
12 mei 13h De maan staat in
het perigee.
13 mei 09h Mercurius in bo-
venconjunctie.
14 mei 05h Uranus in opposi
tie.
14 mei 12h Nieuwe maan.
15 mei 14h Aldebaran 0.6° ten
zuiden van de maan.
17 mei 04h Venus 8° ten noor
den van de maan.
18 mei 06h Ceres in conjunctie
met de zon.
21 mei 17h Regulus 0.02° ten
zuiden van de maan.
21 mei I9h Eerste kwartier
de maan.
21 mei 20h Jupiter 0.6°
noorden van de maan
22 mei 06h Mars 0.4°
noorden van de maan.
23 mei 07h Saturnus station
23 mei 10h Saturnus 0.1°
noorden van de maan.
24 mei 11h De maan staa
het apogee.
24 mei 19h Venus stations
28 mei 13h Uranus 5° ten
den van de maan.
29 mei 21h Volle maan.
30 mei 21 h Neptunus 3°
zuiden van de maan.
De maan in mei (wereldtij
Datum resp. op, onder en
licht gedeelte:
1 mei 20h13m 05h12m<
6 mei 00h03m 08h56m I
11 mei 02h50m 15h14m 0
16 mei 05h37m 21h38m I
21 mei 10h31m 00h34m I
26 mei 15h51m 02h27m I
31 mei 21h09m 04h59m 0
