Al zou Nederland republiek worden, Engeland blijft koninkrijk
Wie van de jaargang 1938
het beste bewaarde heeft
iets goed onder de kurk
PSP-kritiek op machtsvertoon
Beste
Oranjefoto's
van 1979
Toespraak koningin Juliana
INNENLAND
leidse courant
vrijdag 25 april 1980 pagina 15
ment, dat Jonker zichzelf na
deze creatie niet meer kon
overtreffen. Maar achteraf
moet men toegeven, dat
men daarmee zijn talenten
schromelijk onderschat
heeft.
Na vier maanden intensief
speurwerk is hij er namelijk
in geslaagd om ter gelegen
heid van de kroning van
prinses Beatrix tot koningin
het puik van zoete kelen
bijeen te brenger, in de
,,New Amsterdam Grill" van
Amsterdam Hilton. Daarvoor
haalde hij de fameuze Jean
Lenoir van het twee sterren
restaurant „Hostellerie Le
noir" in het Franse gehucht
Auvillers-les-Gorges naar de
hoofdstad om daar met Hil
ton chef-kok Giampaolo Ba-
roncini een onoverwinnelijk
duo te vormen, dat tot 30
april de sterren van de oran
je-hemel kookt.
Vervolgens ging hij met Tom
Bos van Fourcroy-Nederland
op zoek naar wijnen uit de
jaren, die belangrijk zijn ge
weest voor het Nederlandse
vorstenhuis. In de privèkel-
der van Piat in Macon ont
dekten zij de laatste vier
flessen, waarin de robijnrode
La Tache van 1938 het
geboortejaar van prinses
Beatrix zijn nobele ziel
reeds 42 jaar in lijdzaamheid
bezat. Drie flessen kreeg
Jonker als vredesbuit mee
naar Amsterdam. Een gebot
telde schat die op een wijn
veiling moeiteloos 30.000
gulden zou opbrengen.
Daarnaaste wist hij de hand
te leggen op een Pouilly
Fuissé Domaine de la Cha-
pelle uit 1945 het jaar,
waarin koningin Wilhelmina
na vijf jaar ballingschap te
rugkeerde in het vaderland,
een Grand Echézeaux A.C.
uit 1948 het kroningsjaar
van koningin Juliana, een
Clos du Moulin a Vent uit
1967, het geboortejaar van
prins Willem Alexander, en
een Puligny Montrachet les
Chalumeaux uit 1973, het
geboortejaar van prins Con-
statijn.
Vorstelijk aureool
Met de overkomst van deze
keizers der Franse wijngaar
den heeft Siem Jonker de
30e april 1980 bij voorbaat
een vorstelijk aureool gege
ven.
Toen hij enige uren voor de
maaltijd de eerste fles La Ta
che ontkurkte en met een
aangrijpende mimiek een
slok ter waarde van pakweg
235 gulden nam, stelde hij
zichtbaar opgelucht proefon
dervindelijk vast, dat de be
loftes van 1938 volledig zijn
uitgekomen.
Wie van die gezegende jaar
gang het beste bewaard
heeft, smaakt nu het genoe
gen om een uitzonderlijke
ontmoeting te hebben. En
dat geldt evenzeer voor een
koninklijke wijn als voor een
vorstin van Oranje.
LEO THURING
SIEM JONKER ZORGT VOOR VORSTELIJKE WIJNEN
Prinses Margriet die haar vingers aflikt bij het aansnijden van een taart die haar door fo
tojournalisten werd aangeboden en een zuinig kijkende Pieter van Vollenhoven vormen
het motief van de foto die vanmorgen als beste koninklijke persfoto van vorig jaar is be
kroond. De maker is de Amsterdammer Ruud Taal. De tweede prijs was voor Paul Stolk
van ANP-foto die onze eigen fotograaf Simon Smit fotografeerde achterop de fiets bij
prins Claus op het Lange Voorhout in Den Haag, waar de prins het witte-fietsenplan van
ANWB en Hartstichting introduceerde. De derde prijs was voor een portret van prinses
Irene.
De wedstrijd wordt georganiseerd door het tijdschrift Ons Koningshuis. Ruim 400 foto's
en dia's van enkele tientallen fotografen werden ingezonden. Een deel van de ingezon
den foto's is opgenomen in het fotoboek Oranje-Foto '79 dat dezer dagen verschijnt bij
uitgeverij Perspectief in Voorburg.
Viering van
troonswisseling
ook in buitenland
DEN HAAG Nederlanders
die in het buitenland wonen
kunnen daar over het alge
meen volop deelnemen aan
feestelijkheden ter gelegen
heid van de troonswisseling
op 30 april.
Zegel Beatrix:
oplage 70 miljoen
HAARLEM De eerste op
lage van de speciale inhuldi
gingsfrankeerzegel in de
waarde van 60 ct gaat 70
miljoen bedragen. De ver
vanging van de Juliana-regi-
na postzegelserie zal pas
DEN HAAG Het kamerlid
van der Spek (PSP) meent
dat de grootschalige inzet
van politionele en militaire
eenheden op 30 april, aan
Amsterdam het uiterlijk van
een politiestaat zal geven
en op geen enkele zal bij-
Over de gehele wereld hou
den ambassadeurs en vere
nigingen van Nederlanders
ontvangsten, oranjebals, en
diner-dansants.
Oranjebitter en het voorlezen
van de dagorders zullen de
troonswisseling ook dichter
bij de Nederlandse krijgs
macht in het buitenland
brengen, zoals in het West-
duitse Seedorf, in buiten
landse marinehavens en bij
het Nederlandse Unifil-deta-
chement in Libanon.
over langere termijn (in de
loop van 1981) plaats vinden,
wanneer het nieuwe ontwerp
voor de Beatrix-regina zegel
serie goedgekeurd is, aldus
de PTT. De inhuldigingszegel
is ontworpen door prof. Oxe-
naar, hoofd van de dienst
esthetische vormgeving van
de PTT, en beeldt zoals be
kend Beatrix uit tegen de
achtergrond van een fotocol
lage.
dragen aan het door minis
ter Wiegel op prijs gestelde
feestelijk karakter van deze
dag.
Het kamerlid zei dit in giste
ren gestelde vragen rond de
veiligheidsmaatregelen in
Amsterdam. Daarbij noemde
hij met name de verplichting
voor rond de Dam wonende
Amsterdammers om in het
bezit te zijn van persoonlijke
pasjes en het doorzoeken
van hun woningen.
Bijtroonwisseling opeigen uitnodiging
Den, Haag - Behalve genodigden mogen woensdag 208 be
langstellenden, die daarom schriftelijk hadden gevraagd, de
troonwisseling bijwonen in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
Uit de vele honderden schriftelijke aanvragen van indiviouele
burgers heeft een secretaresse van de griffie van de eerste
kamer gisteren 208 brieven getrokken. Dat gebeurde onder
het toeziend oog van de chef van de griffie van de eerste ka
mer.
Den Haag Koningin Juliana houdt dinsdagavond 29 april
om acht uur via radio en televisie een toespraak tot het Ne
derlandse Volk. De toespraak, die wordt uitgezonden via de
radiozenders Hilversum 1, 2 en 3, en de televisiezenders Ne
derland 1 en 2, zal naar verwachting twintig minuten duren.
Europarlementariërs niet in Amsterdam
DEN HAAG De Nederlandse leden van het Europees
Parlement zullen ieder voor zich uitmaken of zij naar de
inhuldiging van prinses Beatrix komen. Daarmee is een
collectieve boycot van de baan.
In ieder geval komen acht leden van de PvdA-fractie niet,
omdat ze niet zijn uitgenodigd voor de kennismakeing met
de konigin, die na de inhuldiging in het paleis op de Dam
zal plaatsvinden.
AMSTERDAM Voor min
naars van al het goede, dat
onze planeet ondanks zijn
vele storende weeffoutjes,
nog steeds voortbrengt aan
spijs en drank, is het een
zegen dat Siem Jonker
nimmer het aardje naar zijn
vaartje heeft gehad. Jonker
senior, de even legendari
sche als uitgekookte kaste
lein van dorpscafé, annex
danszaal De Posthoorn in
het Noordhollandse Waar
land had graag de donder-
bruine inventaris van zijn
troostrijke drenkplaats aan
zijn zoon overgedaan. Maar
ook hij begreep al snel, dat
ii\ diens toekomstplannen
geen plaats was ingeruimd
voor bierpomp, biljart en
bonte avonden met bal na
van de plaatselijke fanfare
„Samen Voorwaarts", de
toneelvereniging „Ons Ge
noegen" en de voetbalclub
"Con Zelo".
Siem Jonker, die zichzelf na
een kort gewetensonderzoek
omschrijft als ,,een dromer
met een sluimerende neiging
tot doordrammen", zocht
zijn heil al op jeugdige leef
tijd buiten de grenzen van
zijn geboortedorp. Hij begon
zijn carrière als leerling-kel
ner in Hotel De Nachtegaal
in Alkmaar en verhuisde van
daar, met medeneming van
zijn victorie, achtereenvol
gens naar het Kurhaus te
Scheveningen, Hotel Kasteel
de Hoge Vuursche en Gandi-
ni's toprestaurant De Kievit
te Wassenaar.
Siem Jonker, die na zijn
Wassenaarse avontuur werd
ingelijfd bij het internationale
keurkorps van horeca-maar-
schalk Conrad Hilton, ont
popte zich na een korte de
tachering in Brussel als een
strateeg, die eerst voor het
toen nagelnieuwe Hilton Ho
tel op de luchthaven Schip
hol en daarna voor Amster
dam Hilton met verrassende
culinaire bliksemaanvallen
formidabele terreinwinst
boekte bij de kenners van
gastronomie.
Als food-and-beverage-ma-
nager wat een fraaie En
gelse omschrijving is voor de
beheerder van een wat fors
uitgevallen „koek en zo-
pie" beperkte hij zich niet
tot het aanvullen van de ho-
telvoorraden spijs en drank,
maar bedacht hij en passant
als geboren perfectionist ook
de ene smakelijk stunt na de
andere.
„Er zijn veel mensen, die van
hun vak hun hobby maken",
geeft hij graag toe, „maar ik
ga nog een stap of vijf ver
der. Ik heb namelijk een af
wijking, waardoor het vak
van food-and-beverage-ma-
nager voor mij een passie is
geworden, een regelrechte
obsessie. Als ik 's avonds
naar huis rijd, gonzen er al
lerlei ideeën door mijn
hoofd. En daarna rust ik niet,
voordat ik ze één voor één
gerealiseerd heb. Ik houd
van creëren. En dan het liefst
van dingen, die in de ogen
van anderen onmogelijk
zijn".
Bondgenoot
Inmiddels heeft Siem Jonker
overduidelijk het bewijs gele
verd dat zijn grillige fantasie
een uiterst bruikbare bond
genoot is in zijn voortdurend
gevecht om de gastronomen
in ons vaderland .onafgebro
ken stof tot spreken te ge
ven. In adembenemend tem
po organiseert hij de laatste
jaren culinaire happenings,
waarin exquise gerechten en
dranken een onverwachte
reünie houden. Grote faam
verwierf hij bijvoorbeeld met
zijn Festival de Périgord, dat
zelfs de verwende en kriti
sche tafelschuimers met
stomheid sloeg. Terecht
werd hij dan ook korte tijd
later uitgeroepen tot de
beste food- and-beverage-
manager van de Hilton-ho
tels in Europa en Noord-Afri-
ka.
ledereen dacht op dat mo-
LONDEN Ats Nederland
en België ooit republieken
worden en zelfs Scandina
vië geen vorstenhuizen
meer zou hebben, zou
Groot-Brittannië vermoede
lijk toch een koninkrijk blij
ven. Want de Britten zijn
geen politieke revolutionai
ren. Verandering brengen in
bestaande toestanden, ligt
niet in hun aard. Zij laten
alles liefst zoals het is. Aan
gezien de leden van het
Britse Koningshuis zich vrij
behoorlijk kwijten van hun
taken, zou het, volgens de
overgrote meerderheid van
hun onderdanen, volkomen
dwaas zijn hen te willen
vervangen door een onbe
rekenbare president en
diens even onvaste familie.
De populariteit van om het
even welke dynastie hangt
grotendeels af van de aan
dacht, die de media aan haar
besteden. Wat het Britse Ko
ningshuis betreft, zorgen de
kranten, radio en tv er onaf
gebroken voor, dat de open
bare belangstelling voor alle
leden ervan nooit afneemt.
De warme liefde van de
doorsnee Brit voor zijn „little
Queen" (koninginnetje)
wordt voortdurend ijverig
aangewakkerd.
Dit betekent geenszins, dat
alle Britse mediamensen vu
rige royalisten zijn. Hun per
soonlijke opvattingen over
bepaalde leden van de Ko
ninklijke Familie kunnen
meestal niet gepubliceerd
worden. Toch doen dergelij
ke journalisten geregeld mee
aan het bewieroken van hun
vorsten omdat ze vinden, dat
het zo hoort voor het welzijn
van de Britse maatschappij.
Ook js het commercieel ge
zond, want de man in de
straat houdt van dergelijke
verhalen.
Koningin Elizabeth II (sinds
afgelopen maandag 54) is
trouwens in de eerste plaats
de vorstin van het gewone
volk dat nog steeds opgaat
in de sprookjesachtige sfeer,
die men in de loop van de
eeuwen geweven heeft rond
vorsten en vorstinnen. Eliza
beth houdt haar populariteit
op het vereiste peil door bij
officiële gelegenheden indien
mogelijk een kleine, „walka
bout" te maken. Bij een der
gelijke wandeling tussen toe
schouwers kan ze tientallen
handen drukken. Dat is een
eer, die door gewone men
sen bijzonder op prijs wordt
gesteld.
Sprookjeskastelen
Hoewel de Britse Koninlijke
Familie overigens nog sterk
afgezonderd leeft in haar
sprookjeskastelen, waar al
leen de tv haar in contact
brengt met de realiteit, heeft
de Griekse prins Philip (59),
gemaal van de vorstin, toch
heel wat gedaan om het tra
ditionele vorstelijke imago
dat nog erg ouderwets inge
steld was, meer eigentijds te
maken. Prins Philip is erg ac
tief in allerlei organisaties en
laat zich niet afschrikken
door technologische aange
legenheden, die wat de ko
ningin betreft, helemaal bo
ven haar petje gaan. Eliza
beth II interesseert zich
hoofdzakelijk voor paarden.
Haar gemaal houdt daar ook
van, maar met hem kun je
nog over andere dingen pra
ten.
Prins Philip is trouwens een
man, die geen blad voor de
mond neemt. Sommige Brit
ten nemen hem dat kwalijk;
anderen stellen het zeer op
prijs. Philip heeft het al vaak
aan de stok gehad met me
diamensen, in het bijzonder
persfotografen. Zijn welbe
spraaktheid en zijn dienst bij
de marine hebben tot gevolg
gehad dat het Engelse stop
woord „bloody", een on
schuldige vloek, die weinig
meer betekent dan verwenst,
maar vroeger taboe was in
de betere kringen, vandaag
de dag door bijna iedere En
gelsman algemeen gebruikt
wordt.
De enige kritiek, die men in
Groot-Brittannië af en toe
uitbrengt op het koningshuis,
is dat het teveel'geld kost.
Ze komt hoofdzakelijk van
extreem linkse socialisten,
die verder er helemaal niet
aan denken de koninklijke
familie iets in de weg te leg
gen. Niet-koningsgezinde
Britten koesterden ten aan
zien van Buckingham Palace
een grote mate van onver
schilligheid. Wat de bewo
ners van het paleis uitvoe
ren, raakt hun koude kleren
niet.
Koninklijke toast
Toenemende onverschillig
heid valt ook waar te nemen
bij de jongere generaties.
Die kunnen echter evenmin
ontsnappen aan de talrijke
tradities en gebruiken, die in
Groot-Brittannië de warme
vlam voor het vorstenhuis
brandend houden. Daar is,
bijvoorbeeld, de merkwaar
dige traditie van „de konin
klijke toast", die uitgebracht
wordt na het hoofdgerecht
van grote maaltijden. Vóór
die toast mag niemand een
sigaret of een sigaar opste
ken.
Als het een erg sjiek etentje
is, hoort er een zogenaamde
„toastmaster" bij, die een
met goud versierde livrei
draagt en een speciale hou
ten hamer rondsleept, waar
mee hij tijdens de feestdis
een paar flinke klappen geeft
om stilte te vragen. Vervol
gens verzoekt hij de dames
en heren eerbiedig recht te
staan voor de „Royal Toast",
ledereen sukkelt zo goed en
zo kwaad het gaat overeind,
neemt een al dan niet gevuld
wijnglas in de hand en heft
het in de hoogte wanneer de
persoon, die het feest voor
zit, hartstochtelijk uitroept:
„To the Queen!". „Op de ko
ningin!" mompelen alle gas
ten in kóor. Hierna volgt een
druk gerommel en gestom
mel, omdat iedereen weer
gaat zitten en een sigaretje
of een sigaar opsteekt, te
vreden dat de vaderlandse
plicht weer volbracht is. Bui
tenlandse bezoekers kgnnen
uit onwetendheid een derge
lijke vertoning flink in de war
brengen door te vroeg een
vuurtje te vragen, wat in
staat is de Toastmaster-van-
dienst dol te maken.
Tot in de helft van de jaren
zestig werd in Britse theaters
en bioscopen nog telkens
voor de aanvang van de
voorstelling trouw het „God
save the Queen" gespeeld.
Sinds die tijd is deze ge
woonte evenwel in onbruik
gemaakt. Vroeger gebeurde
het ook, dat de krassende
grammofoonplaat met het
vaderlandse lied pas na de
laatste voorstelling gedraaid
werd. Je had dan altijd van
die „slechte" Britten, die al
weggingen, omdat ze hun
laatste bus of trein nog wil
den halen.
Dit verschijnsel oogstte veel
afkeuring. Het heeft mee ge
leid tot de afschaffing van
het geregeld spelen van
„The Queen". Die kleine
plechtigheid werd nochtans
door bijna iedereen au se-»
rieux genomen. Wij hebben
het ooit meegemaakt, dat
naast ons in de bioscoop
een dikke dame rustig bleef
zitten toen „The Queen" ge
speeld werd. Terwijl iedereen
stijf in de houding stond,
weeklaagde onze buurvrouw:
„Neemt u het me niet kwalijk
koningin, maar m'n benen
willen niet meer mee!".
Drie vragen
In verband met de koninklij
ke familie zijn er tegenwoor
dig maar een drietal dingen,
die de Britten bezig schijnen
te houden. Voor eerst is er
de martelende vraag, met
wie kroonprins Charles (31)
uiteindelijk zal trouwen. Of
het nog lang zal duren eer hij
koning is, schijnt de meeste
mensen koud te laten. Het
feit, dat Charles in zijn ma
nier van spreken en doen
treffend gelijkt op zijn vader,
prins Philip, wordt hem als
een goed punt aangerekend.
Een andere boeiende vraag
betreft de mogelijke huwe
lijksplannen van prinses
Margareth (50) en haar
vriendje Roddy Llewellyn
(32). Trouwen ze of trouwen
ze niet? De gescheiden zus
ter van koningin Elizabeth
mag er dankbaar voor zijn,
dat de Britse media wat het
eigen koninklijke huis betreft
nog steeds de traditionele
vrijwillige discretie in acht
nemen, waardoor allerlei
smakelijke en onsmakelijke
details omtrent hun privéle-
ven verborgen blijven. In het
verleden heeft die vorm van
koninlijke zelfcensuur wel
eens tot gevolg gëhad, dat
de verkoop van buitenlandse
kranten en tijdschriften,
waarin schokkende onthullin
gen stonden, vrijwillig stop
gezet werd.
Maar er wordt wel geroddeld
over het Britse koningshuis.
Omdat Buckingham Palace
altijd alles mijdt wat de ko
ninklijke familie politiek in
opspraak zou kunnen bren
gen, blijven de praatjes
meestal beperkt tot persoon
lijke dingen. Tegenwoordig
vraagt de Londense High
Society zich met grote be
langstelling af, hoe lang het
nog zal duren eer prinses
Anne (30) dochter van ko
ningin Elizabeth en kapi
tein Mark Phillips zullen
scheiden. Er wordt voor
speld, dat Phillips met de ei
genzinnige prinses beslist
geen vijf jaar meer onder het
zelfde dak zal kunnen leven.
Volgens de geruchten geeft
ze meer om een paard dan
om haar eigen familie.
En dan is er nog de „Queen
Mum", de Britse koningin
moeder die dit jaar 80 wordt.
Sommige populaire kranten
hebben brood gezien in een
actie om van de zomer een
officiële viering van de gelief
de tachtigjarige op touw te
zetten. Het ziet er evenwel
naar uit, dat de overheid dit
initiatief niet sterk zal steu
nen. Er heerst immers acuut
geldgebrek. Als er overal be
zuinigd moet worden, lijken
openbare feestelijkheden on
gepast. Maar de „Queen-
mum" mag wel rekenen op
ontroerende verhalen in de
kranten.
ROGER SIMONS
