NOS verwacht geen
moeilijkheden
rond film over
Arabische prinses
NOS-voorzitter lanceert begrip abonnee-tv
ntmmi
De Saint ontmoet Britt Ekland in „Het moordkartel'
scherm
in het
oog
TELEVISIE VANAVOND^
TELEVISIE ZATERDAG
RADIO VANAVOND
RADIO ZATERDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 11 APRIL 1980 PAGINA
SAOEDI-ARABIE GEPRIKKELD DOOR
SENSATIONELE VOORPUBLICITEIT IN ENGELAND
HILVERSUM De Saoedi-Arabische
storm van kritiek die gistermorgen in
Groot-Brittannië losbarstte na het uitzen
den (woensdagavond) van de documentai
re „De dood van een prinses" is volgens de
maker van de film, Antony Thomas, te
wijten aan de sensationele voorpubliciteit
in de Engelse zondagskranten. De opge
blazen berichten in de zondagspers spit
sten zich toe op het einde van de film,
wanneer een oude prinses op de vraag:
„Welke rechten en priviléges hebben prin
sessen?" het antwoord „Sex" geeft. Tho
mas meent dat men in Saoedi-Arabië hier
door heeft gedacht, dat de film over het
sexuele leven aan het hof gaat. De soep
werd echter niet zo heeft gegeten als zij
was opgediend en tot een olie- en handels
boycot van Engeland door Saoedi-Arabië,
zoals door de Britse ochtendkrant gesug
gereerd, zal niet komen. In Nederland,
waar de documentaire volgende week
woensdag door de NOS wordt uitgezon
den, zal volgens de NOS en Buitenlandse
Zaken de vertoning echter niet tot „Britse
taferelen" leiden.
Antony Thomas, die gisteren samen met de
Egyptische actrice Suzanne Abou Taleb (de
hoofdrolspeelster in „De dood van een prin
ses") in Nederland was, doet in de honderd
en tien minuten durende film verslag van
zijn onderzoekingen naar de voorgeschiede
nis van de executie op 15 juli 1977 in de Saoe
di-Arabische hoofdstad Ryad, van de wegens
overspel ter dood veroordeelde prinses Mis-
ha'al en haar minnaar. De prinses, die in het
Westen had gestudeerd, onmoette rond 1975
in Beiroet een man, die zij boven haar door
de familie aangewezen echtgenoot verkoos.
Volgens de wetten van de Islam had zij alleen
al door deze daad overspel gepleegd. Zich
volledig bewust van het gevaar dat zij liepen,
zouden de prinses en haar vriend in 1977 be
sloten hebben naar Saoedi-Arabië te gaan, om
voor hun rechten (en liefde) op te komen. De
prinses weigerde haar vriend te verlaten, be
kende „overspel" te hebben gepleegd en
werd uiteindelijk ter dood veroordeeld.
De echte executie (juli 1977) werd bijgewoond
door de Engelse konstruktiewerker Steve
Jackson, die er met een in een sigarettenko
ker verstopt fototoestel opnames van maakte.
Maar of de gedode vrouw écht de ter dood
veroordeelde prinses was, kon ook Jackson
niet met zekerheid zeggen, omdat het li
chaam in een zwarte zak was gehuld, waar
door gezicht en lichaam onzichtbaar zijn.
Deze situatie de executie op zich en de
vraag of de prinses nu werkelijk dood is
heeft Antony Thomas geïnspireerd tot een
opmerkelijke documentaire. Tussen hetxbloe-
De film „Do dood van oen prinses" begint met de executie van prinses Misna'al en
haar vriend op 15 juli 1977 in Saoedi-Arabië.
acteurs getoond. „Deze waren
zeer tevreden over het resultaat. Ze vonden
het een erg eerlijk verslag, waarin juist het
Arabische standpunt eens duidelijk naar vo
ren komt", aldus Thomas. „De leer van de Is
lam, bijvoorbeeld, is nergens te kort gedaan".
Hij vindt de reacties van Saoedi-Arabië op
het vertonen van de film dan ook vreemd en
had eigenlijk een gepast zwijgen van Saoedi-
Arabische kant verwacht.
De uit Caïro afkomstige actrice Suzanne Abou
Taleb speelt in de documentaire van Anthony
Thomas de rol van prinses Misna'al.
drijke zeer fraai verfilmde begin,
voor een hoop zand gezeten prinses door ko
gels wordt gedood en haar minnaar met een
bot mes wordt onthoofd en het einde van de
film, wanneer Westerse en Arabische ideeën
nog steeds naast elkaar staan, ontspint zich
een aangrijpend verfilmde reconstructies van
wat er gebeurd kan zijn. De kijker krijgt ver
schillende versies van het verhaal voorge--
schoteld, waarbij zelfs de mogelijkheid wordt
opengelaten, dat de prinses niet gedood is en
momenteel in Genève verblijft.
Lezing
Terwijl de film vordert en de televisiekijker
zelf mag uitmaken welke lezing van het dra
matisch verhaal de juiste is, blijkt Thomas
zijn speurtocht naar de dood van de prinses
ook te hebben gebruikt als kapstok voor de
problemen, waarmee de Arabische wereld
worstelt. Centraal staat daarbij de keus die
gemaakt moet worden tussen het aanvaarden
van een meer westers gerichte beschaving,
door de inkomsten uit de olie binnen handbe
reik gekomen, of het vasthouden aan de
strenge wetten van de Islam. Steeds weer
blijkt dan, dat de Arabier moet proberen te
leven in twee werelden, die voortdurend met
elkaar botsen. In dit licht bezien gaat de film
van Thomas dan ook over een meisje, toeval
lig een prinses, die zich niet met de wetten
van de Islam kan verenigen, maar er eigen
lijk ook niet buiten kan; ze wordt door som
migen beschouwd als een moderne Jeane
d'Arc, die de gevoelens zou uiten van velen
in de Arabische wereld.
De film, die rond Antony Thomas in de
persoon van Christopher Ryder (Paul Free
man) is opgebouwd en zich in verschillen
de plaatsen in de wereld afspeelt, is een re
constructie van gesprekken die Thomas tij
dens zijn speurtocht heeft gevoerd, van alles
wat hij daarbij heeft meegemaakt. Alles is tot
in de kleinste details nagebootst en er is ei
genlijk nauwelijks verschil te zien tussen fic
tie en ware gebeurtenissen.
Thomas heeft zijn film, voordat deze door de
Britse commerciële televisie werd uitgezon
den, eerst aan een aantal Arabische functio-
Moeilijkheden
Toch voorzag ook Thomas wel enige moei
lijkheden. Zo werd de uitzending van de do
cumentaire in Nederland naar een later tijd
stip verschoven, zodat het Engelse publiek de
première beleefde. Hoewel Thomas zegt dat
dit komt omdat Engeland van alle geldschie
ters, waaronder de NOS, het meeste geld in
de produktie heeft gestoken, lijkt de ware re
den „angst". Thomas was er met name voor
beducht, dat de uitzending van de film in En
geland verboden zou worden, wanneer hij
eerst in ons land te zien zou zijn geweest. Sa
oedi-Arabische vertegenwoordigers in Groot-
Brittannië hadden al, zonder de film te heb
ben gezien, verschillende pogingen onderno
men om de documentaire door middel van
een rechtelijke uitspraak tegen te houden.
Ook had men geprobeerd veranderingen in
de film aan te brengen. De Britse regering
heeft echter steeds verklaard, dat de Britse
commerciële televisie volkomen onafhanke
lijk is en dat de uitzending hierdoor niet kon
worden tegengehouden.
De NOS-televisie, die de film woensdag op"
Ned.I om half acht uitzendt, en het ministerie
van buitenlandse zaken verwachten in Ne
derland geen moeilijkheden rond de docu-
kele reden om af te zien van uitzending. In
Engeland liggen de zaken nu eenmaal gevoe
liger dan in ons land. Zo waren de reacties
van de Britten op Antony Thomas' films over
Zuid-Afrika ook heviger dan in ons land. Eén
Zuid-Afrika-film mocht daar zelfs helemaal
niet worden uitgezonden".
HANS PIëT.
IN STRIJD TEGEN COMMERCIËLE TELEVISIE- SA TELLIETEN
HILVERSUM Als een van de mogelijkhe
den om tegenwicht te geven aan de dreiging
van commerciële televisiesatellieten heeft
mr. E. Jurgens, voorzitter van de NOS, op
een gisteren in Utrecht door het kabeltelevi-
sie-adviesintituut gehouden symposium
over omroepsatellieten het begrip „abonnee-
tv" voor ons land gelanceerd.
In feite dekt dit het al jaren in de vooral Engels
sprekende landen bestaande pay-television".
Het verschil is echter, dat daar de opbrengst
meestal terecht komt bij commerciële exploi
tanten, terwijl Jurgens de revenuën van een
dergelijk instituut in ons land ten goede wil la
ten komen aan de omroep in zijn geheel.
De deelnemers aan „abonnee-tv" zouden zich
kunnen abonneren op een extra aanbod via één
of meer televisiekanalen, vooral bestaande uit
aantrekkelijke programma's als films, sport en
amusement. Een dergelijk programma zou kun
nen worden gedistribueerd per straalverbin
ding naar de kabelsystemen, of te zijner tijd via
de satelliet voor directe ontvangst. Daarbij is
het volgens Jurgens technisch mogelijk om
niet-abonnees van de ontvangst uit te sluiten.
Hij lanceerde deze mogelijkheid omdat volgens
hem de financiering van de programma's de
kern vormt van de door de omroep al enkele
malen tevergeefs bepleite uitbreiding van de
televisiezendtijd, een van de wapens tegen de
buitenlandse televisiesatellieten.
Onlangs nog heeft de minister van CRM een
verzoek van het NOS-bestuur om in 1980, 1981
en 1882 per week de televisiezendtijd met an
derhalf uur uit te breiden om reden van finan
ciële aard, samenhangend met de hoogte van de
omroepbijdrage, afgewezen.
De NOS-voorzitter kondigde aan dat de omroep
toch studeert op een nog veel rigoureuzer uit
breiding van zendtijd, zodat over enige jaren
vanaf 1 uur 's middags zou kunnen worden uit
gezonden. Het argument voor een dergelijke
uitbreiding is, dat het aantal mensen dat op die
uren naar de televisie kan kijken steeds groeit.
Nu al is gedurende de middaguren, zoals uit
een tijdsbestedingsonderzoek is gebleken, onge
veer veertig procent van de bevolking thuis.
De opgedane ervaring met „abonnee-tv" zou in
de toekomst moeten worden aangewend om op
deze manier gespecialiseerde programma's te
verspreiden die niet of onvoldoende in een al
gemeen gericht programma aan bod komen.
Mogelijk zou het systeem van abonnee-tv sa
men met de BRT tevens kunnen worden opge
zet voor de Vlaamse kijkers.
Overigens heeft de Canadese zusterorganisatie
van de NOS, die volgens mr. Jurgens het ge
vecht tegen de Amerikaanse commerciële tele
visie-import al goeddeels heeft verloren, op de
zelfde gronden aan de overheid een concessie
gevraagd voor een abonnee-tv-kanaal.
De NOS-voorzitter concludeerde dat de omroep
zijn dienstverlening zou moeten uitbreiden om
de invloed van de satellieten te beperken en die
van kabelsystemen te vergroten. „Daarbij moe
ten we in het bijzonder aandacht hebben voor
de vergrote mogelijkheid voor Nederlandse te-
levisieproduktie bij een intensiever gebruik
van het medium. Dat is een voorwaarde voor
de overleving van onze Nederlandse cultuur in
het algemeen en van hen die bij ons op en crea
tieve wijze van dit medium gebruik willen ma
ken in het bijzonder", aldus Jurgens.
De standpunten van PvdA en VVD werden op
het symposium vertolkt door de kamerleden
Voogd en Hermans. Voogd vond dat men inter
nationale afspraken zou moeten maken om te
voorkomen dat de satellieten hun „spill over"
(het verspreiden van het beeld buiten de eigen
landsgrenzen) gaan uitstrooien over een land
dat dit niet wenst. „Als dat niet lukt zouden we
de satelliettelevisie onaantrekkelijk moeten
maken door zelf de zendtijd uit te breiden om
meer reclame toe te staan". Hij zei satelliettele
visie voor ons cultuurbestel een ongewenste
verschijning te vinden.
Hermans vindt, dat, zo men iets tegen een
Luxemburgse commerciële zender zou willen
ondernemen, de oplossing voor de hand ligt: we
zouden naast ons huidige bestel één of meer
commerciële Zenders in het leven moeten roe-
KRO-prijzen
voor
Nederlands
talige
rtv-produkties
HILVERSUM - De eerste
drie dagen van de volgende
week komt in de kantine
van het KRO-gebouw een
jury bijeen om te bekijken
welke Nederlandstalige tv-
produktie in aanmerking
komt voor de „KRO Radio-
Televisieprijs.
Deze onderscheiding wordt
één maal per twee jaar toege
kend aan produkties, c(ie op
een opvallende wijze verschil
lende aspekten van de mens
heid in beeld brengen.
Bijna alle omroepen hebben
één of meer bijdragen inge
zonden. Van de BRT is afkom
stig de film „In Spiritu Sanc-
to". Woensdag 16 april maakt
de jury bekend wie de prijs
van 7500,- toekomt. Voorts
wordt een aanmoedigingsprijs
toegekend. De uitreiking van
de onderscheidingen is 7 juni
in de KRO-studio.
Simon Templar alias De
Saint assisteert vanavond de
CIA in Rome. Daar wordt
een moordaanslag voorbe
reid op een belangrijke
sjeik. Templar grijpt tijdig
in en weet de aanslag te
voorkomen. Maar de op
drachtgevers van de moorde
naar zijn hem op het spoor.
De grote baas achter het
complot blijkt de vrouw
Laura (Britt Ekland) te
zijn, die geholpen wordt
door haar handlanger Vidal
(Helmut Berger). Samen
vormen zij het moord-kartel,
dat zeker niet van plan is de
sjeik te laten lopen. De
Zweedse actrice Britt Ek-
lund heeft sinds zij in '64
naar Engeland verhuisde
meer stof doen op waaien
door haar onstuimige liefde
saffaires dan door haar spel
in diverse films. Na vier
jaar huwelijk met de beken
de Engelse acteur Peter Sel
lers, volgden veelbesproken
affaires met de platenprodu-
cer Lou Adler en popzanger
Rod Stewart. In '74 leek
haar filmcarrière werkelijk
van de grond te komen toen
zij de voornaamste tegen
speelster werd van James
Bond in de film „The Man
with The Golden Gun".
Maar dat jaar ontmoette zij
ook Rod Stewart en toen
kwam er nog maar weinig
van filmen. Inmiddels heeft
Rod haar weer aan de kant
geschoven en probeert Britt
zich opnieuw in de markt te
prijzen door zich overal
waar ze maar komt zo op
vallend mogelijk te gedra
gen.
Ned. I 21.55 uur.
Doe-de-dance
In de laatste disco-dansles le
ren we de „L.A.- Fever".
Ned. I 18.59 uur.
Vlinders
In de serie „Vlinders" wil Ria
er op uit om zich zelf te vin-
Britt Ekland en Helmut Berger zijn vanavond te zien in de afle
vering „De Saint en het moord-kartel".
den. Ben zal dan het gezin zorgen een
moeten onderhouden. militairen i
Ned. I 20.00 uur. Ned. I 22.4
Verkeer
„Verkeren in het verkeer" is
een programma, waarin ken
nis van verkeersregels en ver-
xeersinzicht wordt getest.
Ned. I 20.30 uur.
Don Quishocking
De vijf leden van de cabaret
groep Don Quishocking ver-
Matt en Jenny
Matt en Jenny bezoeken de
Crawfords, die zich bedreigd
voelen door een groep rond
zwervende wolven.
Ned. II 18.59 uur.
Kies
Geweld is dit keer het onder-
van het jongerenpro-
ïma „Kies".
II 19.25 uur.
Stedenspel
De speelse competitie in den
ken en doen „Stedenspel",
gaat deze keer tussen Harme-
Geheim commando
Nog steeds wordt Monique met
een aantal andere vrouwen
vastgehouden op verdenking
van samenwerking met de
Duitsers. Door tussenkomst
van een Engelse officier ont
komt zij ternauwernood aan
de wraak van haar belagers.
Ned. II 22.50 uur.
Morgenmiddag
Zaterdagmiddag brengt Jules
de Korte het liedje „Jan de
muzikant", gevolgd door de
poppenfilm „De slang, de aap
en de pappegaai", de teken
film „De kleine pinguin" en
de speelfilm „De schone slaap
ster".
Zaterdagmiddag vanaf 15.32
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort, voor
Spanjaarden
18.55 Journaal
AVRO
18.59 Doe-de-dance
19.25 AVRO's Sportpanorama
20.00 Vlinders, tv-serie
20.30 Verkeren in het verkeer,
informatief programma
21.20 Gesprek met de
minister-president
NOS
21.37 Journaal
AVRO
21.55 De terugkeer van de
Saint, tv-serie
HUMANISTISCH VERBOND
22.45 Don Quishocking in
militaire mensen
NOS
23.20 Journaal
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
TELEAC
18.25 Italiaans: avanti avanti
(7 herh.)
NOS
18.55 Journaal
NCRV
18.59 Matt en Jenny, tv-serie
19.25 Kies
NOS
20.00 Journaal
20.27 Stedenspel NCRV '55
22.10 Hier en nu
22.50 Geheim commando,
tv-serie
23.40 Tot besluit
DUITSLAND 1
(Reg. progr.: NDR: 18.00 Sportoi
18.30 Actual. 18.45 Kleuterpi
18.55 St. Pauli Landungsbru
tv-serie. 19.25 Reg. magaz.
t heaven allows), speelfilm.
21.15 Natuurfilm. 22.00 Actual. 2
Cult, magaz. 22.50 Sport.
Klauen wir glelch die ganze Bank)
sociale wetenschappen. 19.00 ln|(
21.15 Religieus progr.
BELGIE NED 1
18.00 Drie kinderen en e
jeugdserie. 18.15 I
Gespreksprogr. 23.10-23.25 Joun
BELGIE NED 2
18.00 Drie kinderen en een chir
see, jeugdserie. 18.15 Kleuteri
21.45-22.15 Religieus progr.
BELGIE FRANS
18.15 Spelprogr. 18.30 Progr.
ouderen. 19.00 Cult, progr. 1S
Reg. magaz. 19.29 Weerbei
BEL<_ FRANS 2
18.45 Follow me. 19.15 ZIE NE
19.55 Vendredisports. 21.05 La
pe. Engelse tv-serie naar de ri
Tinker. Tailor, Soldier, Spy, van
Ie Carré. 22.00 Journaal. 22.20-
Interwallonie. Vandaag: De Itaiit
gemeenschap: Ciao Amicl.
NEDERLAND 1
OPEN SCHOOL-NOS
11.30 Fries
voor Friestaligen
(10 herh)
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden.
15.30 Journaal
NCRV
15.32 Jan de muzikant
15.35 De slang, de aap en
de papegaai,
poppenfilm
15.45 De kleine pinguin,
tekenfilmserie
16.00 De schone slaapster,
speelfilm
NEDERLAND 2
NOS
13.0(J Nieuws voor doven en
slechthorenden
i Beckmans. 83-jarlge regisseur, v
jnle- Vandaag:' de Spaansi
va
mao verzicht. 14.40 Tagesschau. i7T?H
16.00 Maglsches Intermezzi
Vervolg: En zo hoort het ook (18.11-18 21
19.02 (S) Punt uit. 19.55 Overweging. 20.03
(S) Van Oud Zeer tot Zeer Oud. 21.02 (S)
Nine o'clock jazz. 22 02 (S) Goal. NOS:
VOO: 0.02 (S) Oh. wat een^achL m°r00n'
HILVERSUM 2
mateurs. OVERHEIDSVOORLICHTING:
Spon. NOS. 20.00 (S) Europees Concert
m u z° (2 230 ^Nw s '^300 f40S - Cultuur -Ma
zlne. 23.56-24.00 Nws.
NOS:E1R8S02M(S3) De Avondsplts met de Na!
nale Hitparade 19.02 (S) De Rock en I
methode. VPRO: 20 02 (S) Oorkussen 21
(S) Black Star Llner. 22.30-24.00 (S) De J
BIIHRSJX ^er (hee'H uur "ieuws^VARA:
TB (8 03 Dingen van de dag). 9 30
Studio l 16.02 (S) De Speeldoos.
r-O tion 11.03 (S) Pop non st(
pOP ^03 (S^ Los vast MJKUS,
HIUTHSWIt TROS: 7.00 Nws 7,20 TROS bin-
(lt\ e 30 Nws! 88361 Kieskeurtg^OO
>»F0 aanu'srïtvrï
eens bij. 10.30 Aktua-sport 1100 Coulls-
12.30 Nws. 12.36 Aktua 13.00 Nws. 13.11
Kernpunt. 13.15 Onder de mensen. 14 00
Kernpunt. 15 00 Sport na sport 15 30 Jan-
klein stationnetie, s morgens
in. 13.15 (S) Opera mot... 14.00 Nws 14
bLeks Pr"' 14 30 s' AKor?'Amerfkaffl
15.44 (S) Coryfeeen van vroeger. 16.301
Behalve het gewone routine-
divertissement „Dubbel
spel", „Derrick", „Zing met
ons mee" was er gistera
vond ook een „Artsenarij-do
cumentaire" over het zoge
naamde „rampensyndroom",
die door de NOS op het
scherm werd gebracht. De sa
menstelling en de presentatie
ervan was dus in handen van
Aart C. Gisolf, arts en dat be
tekende in de praktijk, dat hij
achtereenvolgens een vrij uit
voerig gesprek voerde met een
dame, wier hele familie bij de
watersnoodramp in 1953 was
verdronken, met een jonge
man die destijds bij de treinka
ping nabij Wijster met een
strop om de hals buiten de
trein was gezet, met een Jood
se onderduiker, die de bezet
ting had overleefd en met een
heer die in het Indië van toen
door de Japanners werd ge
maltraiteerd.
Zij vertelden over hun uite
mate benarde ervaringen 6
ook over de psychische weer
lag die zij, althans in drie va
de bovengenoemde gevalle
op latere leeftijd daarvan hal
den ondervonden. Dokter G
solf legde die dan wee
aan de Leidse psychiater pro
Bastiaans, op dit gebied ef
uitgesproken deskundige, zc
iedereen ongetwijfeld weet.
De documentaire was on
twijfeld instructief voor deg
nen die nimmer persoonlj
met deze problematiek warf
geconfronteerd. Dus was h
een goede documentaire. Ma
wij moeten uiteraard voof
hopen dat zij tot gevolg hef
gehad, dat degenen die
de een of andere mani<
persoonlijk bij betrokken zij
geweest, er uit hebben geleel
dat - ik citeer Gisolf - „last
latere leeftijd te vermijden
HERMAN HOFHUIZI
