URN HUIS UT
Sevaar voor daling bezoek consultatiebureaus
iteinöl, volksmedicijn tegen allerlei kwalen
Nu al: wenken voor
vakantiegangers
i OM DE
TUIN GELEID
Professionele
j aanpak
Kampeermat
tegen koude
voeten
BINNENLAND
Brandende stenen
maakten van
Martin Albrecht
'n vermogend man
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
•MAANDAG 31 MAART 1980 PAGINA 9
TINY FRANCIS EN TOM LUCAS
Nog even en er kan volop gewerkt worden in de tuin. Menigeen
is daar overigens, na een lange winter van geduld oefenen, al
mee begonnen. Wie een kijkje gaat nemen bij de plantenhande-
laar of het tuincentrum kan ook daar zien dat men op alles
voorbereid is.
Steeds meer mensen zoeken een stuk van de noodzakelijke li'
chaamsbeweging in de eigen tuin. Steeds beter wordt daarop in'
gespeeld door handel en industrie die materialen, gereedschap-
pen en inzichten uit de professionele tuinbouw beschikbaar ma
ken voor de amateur. Bij de tuincentra vinden we nu dan ook
een keur aan handige gereedschappen die vervelend of zwaar
tuinwerk tot een pretje maken.
Voor het komende seizoen zijn bijvoorbeeld de volgende zaken
beschikbaar.
Voor het spuiten van mest of ontsmettingsstoffen een accuspuit
met een inhoud van drie of zes liter en een oplaadbare accu.
Er zijn nieuwe uitgekiende sproeisystemen die vooral voor grote
gazons vruchten kunnen afwerpen. Wie kent niet de gruwel van
het besproeien met een te kleine sproeier die dan voortdurend
versleept moet worden. Gevolg is dat sommige delen van het ga
zon te veel en a,ndere te weinig water krijgen.
Het mooiste nieuws op dit gebied is de automaat die binnenshuis
aan de kraan kan worden aangesloten. Aan de automaat kunnen
vier sproeiers gekoppeld worden die op bevel van de automaat 0
tot 8 minuten sproeien en dan 0 tot 150 minuten uitgeschakeld
zijn. De auto
maat hoeft
maar één
keer te wor
den ingesteld
en voert de
gegeven be
velen dan
punctueel
uit. Op deze
manier kan
het gazon op
timaal bewa
terd worden
met het min
ste waterver
bruik.
Wie mannen
van de plant
soenendienst
wel eens aan
het werk
heeft gezien met een draadmaaier en jaloers was op het gemak
waarmee met die apparaten allerlei moeilijke plekjes onder
heesters en in slootwallen bereikt konden worden, kan zich nu
zelf zo'n draadmaaier aanschaffen. Ze zijn er nu namelijk in
verschillende uitvoeringen voor amateurs. Daarmee zijn gras
pollen onder heggen, naast afrasteringen, langs tegels en derge
lijke in een handomdraai te maaien.
Ook de grasmaaiers worden steeds verder geperfectioneerd. Er
zijn nu geluidarme maaiers waarmee u ook 's morgens vroeg in
het weekend kunt werken zonder de gehele buurt uit bed te
„maaien Veel elektrische maaiers hebben bovendien een veili
ge geleiding voor het snoer gekregen, een niet overbodige luxe.
Wie zich nog met de gazonmaaier uit vroegere jaren wil behel
pen moet er rekening mee houden dat een winter lang rust, niet
goed is voor de messen. Die worden aangetast door roest en
daardoor verliezen ze een stuk van de noodzakelijke scherpte.
Een bot mes snijdt het gras niet maar rukt het af en dat is nade
lig voor de grasplanten. Bruin worden van de sprieten kan het
gevolg zijn.
Het is nu een mooie tijd om een nieuw gazon aan te leggen. De
weersomstandigheden zijn daar nu gunstig voor.
Spit de grond goed om en laat het akkertje een week of twee
rusten. Verkruimel dan de bovenlaag goed, hark alles mooi glad
en verwijder stenen en onkruidplan ten zoveel mogelijk. Het in
zaaien kan met de hand maar voor grotere oppervlakken is het
beter een strooiwagentje te gebruiken. Hoe gelijkmatiger het
zaad verdeeld wordt hoe beter het gazon zich ontwikkelt. Na hc.
aandrukken van het zaad alles goed vochtig houden. En daarna
geduld oefenen. Na vier of vijf weken is het jonge gras zo'n 8
centimeter hoog en mag het voor het eerst gemaaid worden. De
mat dan nog wel héél voorzichtig behandelen.
Het ministerie van financiën heeft kennelijk niet veel op met de
rechts- en wetskennis van 's lands onderdanen. Onlangs ver
scheen er een forse publikatie van dit ministerie, waarin men de
douanebepalingen voor het reizigersverkeer nog eens op een
rijtje zette. Een en ander onder het motto: „Nederlanders die
hun vakantie in het buitenland doorbrengen zijn lang niet altijd
op de hoogte van het douane-verkeer". Er worden vervolgens
richtlijnen gegeven over de invoer van persoonlijke bezittingen,
voertuigen, geld, dieren en planten. Met de meeste van die
richtlijnen worden we zó automatisch geconfronteerd, dat we
van het officiële bestaan ervan nauwelijks weet hoeven te heb
ben. Toch zijn er een paar belangrijk genoeg om ze even te on
thouden. Het kan, of het nu voorjaars-, zomer- of najaarsvakan
tie is, een hoop last besparen.
Wist u, dat bij de invoer van foto- of filmtoestellen in ons land
altijd een factuur of een garantiebewijs getoond moet kunnen
worden? En dat bezitters van een caravan aan de douane bij te
rugkeer in ons land een factuur of een registratiebewijs moeten
laten zien. Wist u, dat voor kopen in een taxe-free-shop op
luchthavens binnen de EEG een maximum koopbedrag geldt
van 110,-? Als iemand iets koopt, dat duurder is, dan zal hij
over het hele bedrag belasting moeten betalen. Voer nooit een
geprepareerd dier ons land in. Dat is verboden. En kijk uit met
wat voor planten u mee wilt nemen. Ook daar zijn strenge bepa
lingen voor.
Wakker worden in een baai van een der kleine
Bretonse kustplaatsjes, zo maar op het zand lig
gend, beschut door de duinen, met het geluid
van de branding als weksignaal. Wat is er heer
lijker? Maar je moet niet wakker worden met
koude of klamme voeten, want dan is de pret er
gauw af. De nieuwe Compact-O-Mat behoedt
sportieve kampeerders voor dit onaangenaam
ontwaken. De kampeermat Is compact, en sterk
kou- en vochtwerend, zodat de ochtendkllte er
geen vat op heeft. Voor trekkers een fijn bezit,
want de opgestikte kussenhoes kan worden op
gevuld met kleren en waardevolle voorwerpen,
zodat de slapende kampeerder niet kan worden
bestolen. Sinds kort is dit matrasje, dat onge
veer drie ons weegt, te koop in warenhuizen en
kampeerzaken.
De matras kan in elke rugzak en zelfs In een wat
fors uitgevallen jaszak worden gestopt. Uitge
rold meet het 4 mm dikke 'bed' 190 x 60 cm.,
inclusief het met kledingstukken gevulde hoofd
einde (kussen). De winkelprijs is 29,50. Een
zwaardere uitvoering met een dikte van 10 mm
kost 49,50 (verdere Inlichtingen 03240-
13118).
naf 1 januari van dit jaar moeten ouders, die met hun kinde-
het consultatiebureau voor zuigelingen en kleuters willen
weken, eerst lid worden van een kruisvereniging. £n dat lid-
"Satschap kost 32,50 per jaar. Dus is het bezoek aan een con-
IIIIH tatiebureau plotseling niet meer gratis. Bijzonder jammer en
llllll volgens de mening van tallozen ook niet zonder gevaar,
ant immers „slechts" zo'n 75 procent van onze bevolking is lid
n een kruisvereniging. De resterende 25 procent zal het nu of
leten worden, of kan met zijn zuigeling of peuter niet meer te-
ht bij het consultatiebureau. En de vraag is dan waar men
pr kiest: 32 gulden betalen, of afzien van de periodieke ge
zondheidscontrole van het kind. Een deskundige van de Natio
nale Kruisvereniging (in Bunnik) tilt er niet zo zwaar aan. „Bin
nen een jaar is de „verplichting" van het lidmaatschap van de
kruisverenigng een heel normale zaak. We moesten wel tot deze
stap overgaan omdat het kruiswerk niet of nauwelijks meer ge
subsidieerd wordt. We geloven niet, dat door die dertig gulden
het consultatiebureau-bezoek zal teruglopen. Daarvoor ziet men
over het algemeen het nut van die instellingen te goed in".
Toch houden de consultatiebureaus zelf de ontwikkelingen met
argusogen in de gaten. Een woordvoerder: „De verplichting om
eerst lid te worden van een kruisvereniging en dan pas naar het
consultatiebureau te mogen wordt op het ogenblik nog erg soe
pel gehanteerd. We merken nu dan ook nog weinig van een te
ruggang van het ccnsultatiebureau-bezoek. Maar we zijn er ze
ker alert op".
En inderdaad, als die regeling straks strakker gehanteerd gaat
worden, dan is het de vraag of die 25 procxent niet-leden van de
kruisvereniging het direct wèl worden. Misschien dat juist die
groep het nut van de georganiseerde jeugdgezondheidszorg al
leen maar inzag, omdat het gratis was. En het zou pertinent ver
keerd zijn als zij verloren raken voor de consultatiebureaus.
LEIDSE COURANT
I' Nóg maar enkele tientallen jaren geleden had „moeder de
I vrouw" voor elk euvel wel een huismiddeltje achter de
I h*nd. Wonderolie bij constipatie; een natte doek met een
I stuk taft er omheen om een pijnlijke keel te genezen; een
1 stuk watten met reuzel eronder bij reumatiek in de schou-
der... Om pijnlijke spieren wikkelde men een echt konijne-
otkattevei. De Kneipp-kuur, die destijds werd toegepast bij
jnderen met bronchitis, doet velen nu buiveren. Men pakte
iet kind in natte lakens en stopte het „warm" in bed. Wij
dden jaren geleden eens een ziek logeetje, dat met ons ge-
_j op Texel met vakantie was. Op advies van een ouder-
etse dokter moesten wij bet kind in een warm bad zetten
i het daarin overgieten met koud water uit een emmer.
Wonder boven wonder bet kind genas! Daar deze arts geen
ndere medicijnen wilde voorschrijven, bleef ons niets an
jers over dan zijn raad op te volgen...
liet merkwaardige van veel huismiddeltjes is, dat ze meest-
I geen plezierige geur verspreiden. Het vliegtuig van de
AS naar Singapore bijvoorbeeld stinkt dikwijls uren in de
ind naar de merkwaardige geur die het wonderhuismid-
<del „tijgerbalsem" verspreidt Oosters georiënteerde mensen
ren erbij of ze nu verkouden zijn, pijn aan hun grote
hebben dan wel kam
r met een verrekte spier.
jVen kan overigens op reis
contact komen met
emde zaken. Zo zal men
in bepaalde streken van
hotland bij hardnekkige
slpijn laten gorgelen met
i mengsel van citroen en
tout Vit ervaring gespro
ken: je keel brandt af, maar
tad doet bet niet Inte-
deel, dit paardemiddel
een positieve uitwer-
tici in Duitsland smeer-
i decennia geleden op de
ndwonden eerste graad,
jfie zij vaak tijdens hun
irk opliepen, gewone keu-
soda. Het heette niet al-
i pijnstillend, maar ook
tenezend te zijn.
IVie nu op vakantie gaat
r Zwitserland of Oosten-
kan daar kennismaken
jpet het wondermiddel Stei-
löl". In Duitsland verkoopt
9 procent van de drogisten
iet; in Zwitserland en voor-
t in Oostenrijk is het alles
Steinöl" wat de klok slaat
uen zweert er bij en kent
\ct middel ongelooflijke
ic h ten toe.
Hier is de versteende vis, een
tossiel van meer dan 80 mil
joen jaren oud, duidelijk te
zien. Het is dan ook de daar
uit gewonnen visolie die een
verzachtende werking heeft.
Albrecht in zijn lab. De hele zomer is hij er te vinden, 's Win
ters ligt het werk stil, dan is het lawinegevaar in de bergen te
groot. Maart, april begint men weer met de oliewinnerij.
ERTISAU De enige plek ter wereld
%r het wondermiddel Steinöl wordt ge-
duceerd, is Pertisau in Tirol. Deze volks-
iicijn, die voor alles en nog wat wordt
jjebruikt (reuma, genezing van wonden, ver-
luikingen, etc.) is bij toeval ontdekt. Toen
je steenzoeker Martin Albrecht in 1911 door
onweer in de Alpen overvallen werd,
ht hij dekking in een der hutten, die
ral in de bergen te vinden zijn voor
dgevallen. Hij maakte een vuurtje om
i te warmen en begon uit verveling, om-
lat het noodweer uren aanhield, kleine
nrarte stukken steen, die hij op de vloer
jond en die op leisteen leken, in het vuur te
toien. Tot zijn grote verbazing begonnen
stenen te branden. Wie schetst de schrik
i ontsteltenis van twee herders, die ook be-
herming kwamen zoeken binnen de vier
uren, toen zij in de hut een halfnaakte ke-
I zagen rondspringen, die werd beschenen
or het licht van brandende stenen... Dit
bn alleen maar duivelswerk zijn. Ze sloe-
een kruis en renden zo hard als ze kon-
weer weg. Nog liever lieten ze zich
letsnat regenen dan één minuut langer in
behekste hut te blijven.
in Albrecht was echter een eerzame huis-
Ier, die gewoon zijn kleren in de hut had uit-
ikken om ze bij het vuur te drogen. Hij
ide viif kilometer van de Achensee in het
endelgebergte. De ontdekking van die
idende stenen veranderde echter het leven
de eenvoudige man volkomen. Hij werd
liswaar geen oliemagnaat, maar wel een zeer
logend man. De oude Martin verzekerde
van de rechten om op zoek te mogen gaan
ir de herkomst van die stenen en hij ontdek-
'at ze op 1380 meter hoogte in de bergwil-
lis nabij Pertisau een rotspartij vormden.
;aande op zijn instinct dat er met die stenen
bijzonders aan de hand was, slaagde hij er
behulp van zijn vier zonen in olie uit de
len te winnen die hij „Steinöl" doopte. In
begin gebeurde dit alles in een bouwvallig
derzettinkje, dat nauwelijks de naam fabriek
rdiende. De stenen bleken miljoenen jaren
Albrecht in Tiroler outfit met een van zijn
„Brenntiegel". Ze brachten hem en zijn fami
lie welvaart en menigeen leniging van pijn
door de natuurkrachten die erin verborgen
zijn.
oude fossielen van vissen te bevatten en de ge
heimzinnige olie die eruit gedistilleerd werd,
kwam bij latere chemische analyses uit de bus
als „visvet, gecombineerd met zwavel".
Albrecht en zijn vier zonen droegen in het be
gin de olie die ze door middel van een eenvou
dig distillatiesysteem aan de stenen onttrokken,
in grote vaten op hun rug naar de Achensee en
maakten er een genezende zalf van. Hun vin
ding werd gebruikt door veel dorpsgenoten, zo
dat de familie Albrecht al snel handen te kort
kwam om aan de grote vraag te voldoen...
Naspel
Wij zitten tegenover één van de gebroeders Al
brecht in het dorp Pertisau, waar aan de gevel
van elke drogisterij een groot uithangbord
hangt waarop de kwaliteiten van de Steinöl
duidelijk worden aangeprezen. Ernst Albrecht
is een welgesteld man, die een mooi huis be
woont vol jachttrofeeën, want hij is een ver
woed jager. Regelmatig trekt hij met een tolk
naar Alaska om aan zijn jachtinstinct te kun
nen voldoen.
Niemand zou denken dat deze eenvoudig uit
ziende man, met kromgewerkte, doorgroefde
handen, gekleed in simpele Tiroler dracht, met
zijn twee broers (inmiddels is er één van het
oorspronkelijke viertal gestorven) een zo groot
bedrijf leidt, waarvan het produkt in alle Duits
sprekende landen volledig is ingevoerd.
Zijn hobby: citer spelen met zijn jongste zoon
Alexander, hoewel hij nooit een noot muziek
heeft geleerd. Ernst Albrecht is een self-made
man en ziet eruit als een alchemist, zich bezig
houdend met geheimzinnige bewerkingen in
zijn branderijen, bestaande uit drie ovens, die
echter alleen maar 's zomers werken. In de
winter is het lawinegevaar namelijk te groot.
(De arbeiders zijn dan tewerkgesteld bij de
Karwendellift).
Hij schenkt uit een grote fles zonder etiket een
zelfgestookte mirabel-borrel (abrikozen-bran
dewijn) en vertelt dat hij zijn hele leven lang
gewerkt heeft. „Mijn vader is door een explosie
blind geworden, zodat in het begin (hij was
toen elf jaar) alles op mij en mijn broers, neer
kwam". Met nadruk: „U moet aan ook altijd
spreken van de gebroeders Albrecht... En wat
onze zalf betrëft, die is niet te overtreffen. Het
aantal orders dat hier van alle landen en van
toeristen, die er hier kennis mee maken, bin
nenkomt, is bijna niet te verwerken". Elke dag
verzendt het postkantoor in Pertigau grote pak
ken met produkten waarin Steinöl verwerkt is:
badolie, genezende zalf, reumazalf, reuma-olie.
Ernst Albrecht pakt een van de eenvoudige
potjes, die hij voor ons gesprek in de „Stube"
heeft klaargezet. „We houden de verpakking
eenvoudig en de prijs laag. Iedereen moet dit
geneesmiddel kunnen kopen, ook arme men
sen". Hij schroeft het deksel eraf. Een afgrijse
lijke lucht stijgt eruit omhoog. „Ik weet dat
mijn zalf stinkt", zegt Albrecht, „maar ik vertik
het om er kosmetische geurtjes aan toe te voe
gen. Het is een natuurprodukt en zo moet het
blijven".
Zoals hij met trots over het produkt praat dat
de hele familiegeschiedenis heeft beheerst en
gekneed, kunnen wij ons hem onmogelijk voor
stellen in een modern laboratorium met borre
lende retorten en glazen kolven. Zo is het dan
ook beslist niet! Het „laboratorium", waarin
Ernst Albrecht zonder ooit eeh chemische op
leiding te hebben gehad werkt, is in feite een
naar teer ruikende pikzwarte heksenkeuken,
waarin het dampt en borrelt en sist en brandt.
Bijna met eerbied spreekt hij erover, maar als
hij ons probeert uit te leggen hoe hij nu eigen
lijk met simpele middelen de wonderlijke olie
uit de zwarte steen tovert, gebruikt hij zulke
wetenschappelijke chemische termen, dat wij er
maar weinig van begrijpen. Dat het produkt
succes heeft, blijkt echter wel omdat de makers
ervan het hebben klaargespeeld er een farma
ceutisch wereldconcern mee uit de grond te
stampen, met als grootste verkooppunten Düs-
seldorf en Wenen. Dat het door de Tirolers van
Pertisau „stinksteen" wordt genoemd, doet daar
niets aan af: ze „vreten" het.
Ernst Albrecht en zijn broers hebben het res
pect en de bewondering van geologen over de
gehele wereld, die zich nog steeds verbazen
over het feit dat deze eenvoudige mensen jaren
geleden het geheim van deze bodemschatten
hebben ontdekt
"Vrijheids-
kapsel"
Een kapsel dat niet iedereen
staat, maar waaraan een zeke
re pittigheid niet ontzegd kan
worden is de „Coupe Liberté",
ontworpen door de Intercoiffu-
re-lnterbeauté Nederland.
Deze „vrijheidslijn" mikt op
asymmetrie en heeft drie ten-
denzen: „movie star" (half lang
haar met een golvende lok
over het voorhoofd); „papillon"
(kort geknipt kopje met aan de
achterkant een in lange punt
geknipte partij) en „liberté
(met de lange In V-vorm ge
knipte lok en korte zijkanten
(foto)
IIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!
