Huidig onderwijs is
veel te eigengereid
Eskimo-cultuur
vastgelegd in
woord en beeld
£eidóe(Soma/nt
Frans Molenaar speelt met
contrasterende biezen
Functie en standplaats
politieman blijven bij
reorganisatie gelijk
uueer
- NNENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 26 MAART 1980 PAGINA 13.
Tulpen voor
Canadezen
ILLEGOM In de
rant van zaterdag stond
en bericht over de actie
I\ilpen voor Canada",
(oor een misverstand is
aarbij het gironummer
et vermeld. Ieder die
in van de bevrijders van
is land als teken van
ankbaarheid een pakket
an vijftig tulpen wil laten
inden, kan 28 gulden
irermaken op giro
I.20.10 (bankrekening
.01.26.085) t.n.v. Tulpen
Dor Canada, postbus 172,
AD Hillegom.
tra huurverhoging
as niet billijk
HAAG Het Tweede
inerlid Dijkman (CDA)
It het niet billijk dat aan
rders extra huurverho-
kan worden gevraagd
verbeteringen aan de
ling die zij zelf aanbren-
Kamerlid, die dit gisteren
voren bracht in schrifte-
vragen aan staatssecreta-
Brokx, vindt het ook on-
dat de jaarlijkse huurver-
ng wordt berekend over
fergoeding voor de aange-
hte isolatievoorzieningen,
al in de huurprijs is opge-
en.
PROFESSOR WIJNEN OP HBO-SYMPOSIUM:
(Van onze parlementaire redactie)
UTRECHT De HBO-Raad, die
vandaag in het Utrechtse Jaarbeurs
gebouw een symposium over het Ho
ger Beroepsonderwijs in de tachti
ger jaren hield, weet zich verzekerd
van een nog steeds grote bloei in
deze sector van het onderwijs. Voor
de komende jaren voorziet minister
Pais van Onderwijs zelfs nog een
lichte stijging van het aantal HBO-
studenten. Desondanks ligt de deel
name aan dit onderwijs nog steeds
ver achter bij die in de landen om
Nederland heen. Reden genoeg voor
de HBO-Raad om zich hierop en op
de vele veranderingen in de komen
de tien jaar in het hoger onderwijs
te bezinnen. Dit des temeer, omdat
rector-magnificus Wijnen van de
Maastrichtse universiteit op de bij
eenkomst in Utrecht vaststelde, dat
het huidig onderwijs in Nederland
veel te eigengereid is.
Drie sprekers op het HBO-symposium
in Utrecht hebben hierover een aantal
belangwekkende stellingen geformu
leerd. Een van de inleiders, mr. De
Brauw, voormalig minister voor het
Hoger Onderwijs in het kabinet-Bies
heuvel, stelde onder meer dat de HBO-
opleidingen hun aandacht niet teveel
moeten richten op de gelijkwaardigheid
aan het wetenschappelijk onderwijs
maar zich véél meer dan nu op een be
tere aansluiting op de beroepspraktijk
moeten bezinnen. Hij waarschuwde
daarbij voor de kloof die tussen het
HBO en de beroepspraktijk dreigt te
ontstaan.
De Brauw pleit in dat verband ook
voor het instellen van een zogenaamd
„sabbat-jaar" voor docenten in het
HBO. De docent zou dan gedurende
een jaar vrijgesteld moeten worden van
zijn lesgevende taak om zo de gelegen
heid te krijgen kennis te maken met de
praktijk van alle dag in het bedrijfsle
ven of bij vakorganisaties. Gewoon een
jaar meewerken dus.
Professor Wijnen, rector-magnificus
van de universiteit te Maastricht, vond
dat er een sterkere controle dient te
komen op de taakvervulling van de do
centen in het onderwijs. Hij meende
zelfs dat instituten als hogere beroepso
pleidingen en universiteiten goed door
gelicht moeten worden, zodat zij beter
kunnen inspelen op de eisen die de stu
denten en de maatschappij stellen aan
de opleidingen. Volgens professor Wij
nen is het huidige onderwijs veel te ei
gengereid. Hij was ook van mening dat
de vernieuwingen in het hoger onder
wijs geen cent méér hoeven te kosten,
wanneer de onderwijsinstituten een
grotere vrijheid krijgen in de besteding
van de gelden.
Oud-directeur van de Amsterdamse
theaterschool J. Kassies stelde in zijn
discussiebijdrage vast dat in het onder
wijs het praktijkgericht leren meer
aandacht moet krijgen. Het huidige on
derwijssysteem raakt naar zijn mening
steeds meer uit de tijd. De weerzin om
naar school te gaan wordt bij veel jon
geren steeds groter en het het zou daar
om wel eens kunnen zijn dat het be
staande schoolwezen een beetje voorbij
is, aldus Kassies.
De jubilerende HBO-raad heeft van
daag op het symposium het eerste
exemplaar van haar HBO-nota aan mi
nister Pais aangeboden. De Raad stelt
zich in deze nota op het standpunt dat
de capaciteit van het bestaande hoger
onderwijs (HBO en wetenschappelijk
onderwijs) vergroot dient te worden en
wel om twee redenen: opvulling van
het bestaande tekort aan opleidings
plaatsen en uitbreiding van de keus in
HBO-opleidingen. Uit de nota blijkt
overigens dat de HBO-raad zich groten
deels kan verenigen met de ideeën die
minister Pais heeft gelanceerd in zijn
voorontwerp op het hoger beroepson
derwijs: meer mogelijkheden voor
nieuwe studierichtingen in het HBO,
de opleiding in twee fasen met over
stap- en doorstromingsmogelijkheden
voor de student en meer vrijheid voor
de student om zijn eigen studiepakket
samen te stellen.
stauratie Sint Bavo kan beginnen
&RLEM De grote of Sint Bavokerk in Haarlem kan
den gerestaureerd.
provincie en de gemeente Haarlem zijn het eens geworden
de financiering van de restauratie, die begin '81 van start
jaan. De restauratie zal tussen de 15 en 20 miljoen gulden
kosten.
lio mag niet als cadeau van de boekenclub
4 ININGEN De boekenclub Boek en Plaat mag geen
0 ootje cadeau geven bij aankoop van een boek, zo heeft
conomisch politierechter in Groningen bepaald. De fir-
kreeg een boete van 500 gulden opgelegd.
oekenclub bood boeken te koop aan voor 3,90, waarbij de
gratis een pocketradio kon ontvangen. Bij teruggave van
loek mocht men de radio behouden. De officier van justitie
echter dat de club met deze actie de wet Beperking Ca-
itelsel overtreden heeft.
nuda-pakjes in zwart-wit
De mode-ontwerper Frans Molenaar bracht
gisteren weer een typische Molenaarscollectie
vol belijningen en grafische vlakken in zijn
haute couture-huis aan de Oranje Nassaulaan
in Amsterdam En gewoontegetrouw waren
hierbij vele prominente figuren als Willink
en zijn echtgenote en mensen uit de toneel-
en t.v.-wereld zichtbaar enthousiast aanwe
zig. Deze groepen bewonderen trouwens al
jarenlang de smaakvolle modellen in de
strakke lijnen, die niemand anders brengt.
Frans Molenaar blijft consequent ook in zijn
kleuren, zwart, wit, marine en vermiljoen,
die hij vaak combineert tot ensembles in
fraaie double fases, flannels en zomers lin
nen. Het silhouet is slank en lang. Rechte
overslagrokken zijn voorzien van sjaalkraag-
jasjes, die net op de brede ceintuur van de
rok vallen. Een ander silhouet geven de tail
leurs cr> ensembles met enigszins uitstaande
rokken, die op de heup zijn doorgestikt en
met korte jasjes met brede revers, waarvan er
één meestal is teruggeslagen. De jasjes zijn
echter altijd in een contrasterende kleur af
gebiesd langs zoom, splitten, revers en man
chetten, en soms nog eens extra als belijning
'op de heup, uitlopend in kleine steekzakken.
Verschillende door Molenaar ontworpen
rechte, sluike mantels zonder sluiting hebben
kleine opstaande boordjes. Evenals de zijden
blouses die op een rechte rok eronder worden
gedragen. Deze mantels zijn er ook in enkel-
lang voor een elegante avondparty. Er zijn
echter ook verschillende wijde mantels met
royale raglanmouwen, die op de schouders
zijn ingerimpeld waardoor een zwierige sil
houet ontstaat. De robe manteaux is ook weer
terug van weggeweest. In fijne krijtstrepen of
in gladde effen wol staat ze weer even flat
teus als vroeger: uitermate geschikt voor een
koele voorjaarsdag op straat.
De roklengte voor alledag-kleren is net onder
de knie. Tot slot vermelden we nog de ber
muda's in zwart en wit linnen of flannel, ge
combineerd met grofgebreide truien in kleu
rig glanskatoen, evenals de strakke broeken
met bolero's als van een Spaanse toreador, die
weer een hele andere kant van Molenaars
kunnen laat zien.
TOSCA LEENDERS
Ensembles, afgezet met contrasterende biezen
zoekt vooral jonge mensen
HAAG De Nederlandse Spoorwegen hebben vooral
ifte aan jong personeel. Jongere mensen wennen mak
ker aan onregelmatige diensten dan ouderen. De leef-
prenzen die de NS stelt zijn niet in strijd met het rege-
ibeleid, temeer omdat de NS bij voortduring attent
op aanpassing van de leeftijdsnormen.
leeft minister Tuijnman van verkeer en waterstaat gisteren
twoord op VVD-kamervragen. Ongeveer duizend NS-ers
procent van het totaal) hebben een andere baan in het con-
gekregen die minder hoge lichamelijke eisen stelt. Het aan-
irsoneelsleden dat voor herplaatsing in aanmerking komt is
dan het aantal beschikbare en geschikte plaatsen, aldus
inister.
iactie De Dag legt wérk neer
RLEM De redactie van het nieuwe ochtendblad De
(het bestaat tien dagen) heeft gisteren het werk neerge
zien de krant is vandaag niet verschenen. Reden is dat
'er Rob Muller de krant wil overdoen aan een Duitse
tenuitgeverij, naar verluidt het Springer-concern.
verklaring die de redactie gisteren heeft uitgegeven staat
6t werk niet zal worden hervat voordat er duidelijke waar-
n worden gegeven dat de zelfstandigheid van de uitgeverij
iiers" gehandhaafd blijft. Muller zei begrip te hebben voor
actie van de redactie, maar dat er vooralsnog geen sprake is
ivername. Wel zijn er onderhandelingen gaande.
miljoen voor Cambodja
HAAG Minister De Koning van ontwikkelingssamen-
Ring heeft na een oproep van Unicef (het kinderfonds van
JTenigde Naties) en het Internationale Rode Kruis vijf mil-
Julden beschikbaar gesteld voor hulp aan Cambodja. Twee
Jen is bestemd voor algemene hulp, een miljoen voor uit'voe-
jvan een volksgezondheidsprogramma en twee miljoen gaat
gVoedsel- en landbouworganisaties.
utal abortussen sterk gestegen
HAAG Het aantal in poliklinieken uitgevoerde
"isen in poliklinieken is vorig jaar met twaalf pro-
lijkt uit gegevens die door de Stichting Medische Zwanger-
isonderbreking (Stimezo) zijn verzameld. Volgens Stimezo
een dergelijke toename zich sinds de beginfase van de
ushulpverlening niet eerder voorgedaan. De stijging is voor
leel toe te schrijven aan het toenemend aantal abortussen
i etnische minderheidsgroeperingen in ons land. Onder de
chtone" bevolking was de stijging negen procent,
aantal buitenlandse vrouwen dat naar Nederland kwam
een abortus is vorig jaar sterk afgenomen;
Samen met met de Eskimo's Alisak en George Iqaluk werpt Pieter van Vollenhoven een blijk in het
boek, terwijl prinses margriet zich onderhoudt met de schrijver Frans van de Velde OMI.
APELDOORN
Van de Eskimo-cul
tuur in Noordwest-
Canada zijn nog
maar een paar scha
mele restanten over.
De jachtgebieden
moeten het veld rui
men voor olieleidin
gen, wegen, vliegvel
den, mijnbouw en
militaire objecten.
Nog maar heel wei
nig Eskimo's bordu
ren voort op het eeu
wenoude patroon.
De meesten verloren
hun eigen identiteit.
Op de gladde weg
naar de toekomst is
de Eskimo-cultuur-
uitgegleden. Ze
raakte steeds dieper
bedolven onder de
invloeden van wat
wij zo graag „de be
schaafde wereld"
noemen.
Dankzij reisverhaal van Margriet en
Pieter van Vollenhoven
Die noodkreet klinkt
uit het boek „Eski
mo's, mensen zonder
tijd", dat gisteren ten
doop is gehouden in
Paleis Het Loo in
Apeldoorn. Het is ge
schreven door pater
Frans van der Velde,
die meer dan veertig
jaar tussen de Eski
mo's woonde en
werkte. Het boek be
vat ook het verslag
van de reis die prin
ses Margriet en haar
echtgenoot, mr.Pieter
van Vollenhoven, vó
rig jaar mei door het
Poolgebied maakten.
Het boek is een docu
ment omdat het op
indrukwekkende wij
ze laat zien wat op het
dak van de wereld op
het punt staat voor
goed te verdwijnen.
Mr.Pieter van Vollen
hoven is bang, dat die
bergafwaartse ont
wikkelingen zich in
steeds sneller tempo
zullen voltrekken als
door energiegebrek
de belangstelling van
de geïndustrialiseerde
landen voor de olié-
velden binnen de
poolcirkel groter
wordt. Toch ziet hij
enkele lichtpuntjes.
„De jongeren onder
de Eskimo's schrik
ken van de ontwikke
ling die maken, dat ze
steeds afhankelijker
van de beschaafde
wereld worden.
Steeds meer jongeren
proberen daarom de
oude tradities te be
waren".
Diepvriesland
Het boek „Eskimo's,
mensen zonder tijd"
heeft een lange voor
geschiedenis. In 1970
maakten Pieter en
Margriet voor de eer
ste maal kennis met
de Eskimo's en de
witte verlatenheid
van het onmetelijke
diepvriesland in
Noord-West-Canada.
Toen de hoge Neder
landse gasten acht
jaar later in het ge
bied terugkwamen,
bleek veel veranderd.
De cultuur van de In-
uit, zoals de Eskimo's
zichzelf noemen,
kwijnde weg. Maar
een paar Eskimo's
houden de opdringen
de Westerse invloe
den buiten de deur
van hun iglo. Eén van
hen is Timothy Id-
lout, die met zijn ge
zin eenzaam en alleen
op Somerset Island
woont, een gebied zo
groot als Nederland.
De Idlouts leven er
van de jacht en visse
rij. Tweemaal per jaar
rijdt Timothy over de
dichtgevroren zee
straat naar Resolute
op het buureiland.
Daar verkoopt hij
huiden en doet bood
schappen. In Resolu
te, een dorp dat van
alle gemakken is
voorzien, woopt ook
zijn dochter Aleesak
een moderne Eskimo
vrouw in een westers
aandoende omgeving.
Pieter en Margriet
besloten die twee
leefwerelden binnen
één Eskimo-familie in
het boek „Eskimo's,
mensen zonder tijd"
en in een serie t.v.-
films (waarvan er in
middels door de
NCRV vier zijn uitge
zonden) vast te leggen
en voor het nage
slacht te bewaren.
Daarom vergezelden
zij Timothy Idlout in
mei van het vorig jaar
op z'n tocht naat Re
solute: een reis van
500 km bij een tempe
ratuur van 20 graden
onder nul.
„Eskimo's, mensen
zonder tijd" zorgt er
voor dat de Inuit-cul-
tuur niet in het ver
geetboek belandt. Het
rolde in een oplage
van 35.000 exempla
ren van de pers en
ligt vanaf deze week
in de boekhandel. De
prijs bedraagt 34,50.
Liever vis
dan les
UTRECHT Veel leer
plichtige kinderen in Bun
schoten hebben de school
bank ingeruild voor een
baantje in de visverwer-
kende industrie in die
plaats.
Dit bleek gisteren uit de
verklaring van een maat
schappelijk werker op de
rechtbank in Utrecht die
daar de 48-jarige G. uit
Bunschoten vertegen
woordigde. Tegen G. werd
een voorwaardelijke ge
vangenisstraf van twee
maanden en een boete van
1500 gulden geëist. Hij had
zijn twee zoons (13 en 15
jaar oud) sinds februari
niet meer naar school la
ten gaan.
VVD-kamerlid
wil experiment
metmoeder-lts
UTRECHT Het WD
Tweede Kamerlid mevrouw
Rempt wil dat de jegering
gaat experimenteren met
een moeder-lts, om getrouw
de vrouwen de kans te geven
aan de slag te komen in een
technisch beroep.
Zij zei dit op de studiedag
„Vrouw en Arbeidsmarkt" die
gisteren door de Nederlandse
Vrouwenraad in Utrecht werd
gehouden. Het kamerlid wil
ook dat er „tussenscholings-
projecten" op touw worden ge
zet om vrouwen die een poos
uit het arbeidsproces zijn ge
weest in staat te stellen hun
kennis op te frissen.
Regering laat
hypotheekrente
met rust
DEN HAAG Minister
Beelaerts van Blokland van
volkshuisvesting heeft giste
ren in de Eerste Kamer her
haald dat de regering niet
van plan is te tornen aan de
aftrekbaarheid van de hypo
theekrente van de eigen wo
ning.
Hij zei dit in antwoord op vra
gen uit de CDA-fractie waar
om „duidelijkheid" op dit punt
werd gevraagd. Staatssecreta
ris Brokx wees de suggestie
van de PvdA-fractie om 10.000
extra woningwetwoningen te
bouwen van de hand omdat er
geen geld beschikbaar is.
Spiraal van geweld
in Zuid-Amerika
De gisteren vermoorde aartsbisschop van San Salvador
mgr. Oscar Romero was een levend voorbeeld van de manier
waarop een kerkelijk leider evolueert van een traditioneel,
louter binnenkerkelijk begaan prelaat tot een geëngageerd
actievoerder wiens ogen zijn open gegaan voor de noden van
zijn volk. Velen gingen hem daarbij voor. Zijn meest beken
de en meest vooraanstaande voorganger was misschien wel
de Columbiaanse priester Camillo Torres die vijftien jaar
eerder al vaststelde dat absolute geweldloosheid niet langer
verenigbaar was met zijn priesterlijke roeping en daarom
zijn trouw aan het evangelie met de dood moest bekopen.
Dat proces van radicalisering heeft zich, zoals het optreden
van mgr. Romero bewees, doorgezet tot in de hoogste regio
nen van de Zuidamerikaanse kerkelijke hiërarchie. De actie
van de kerk wordt terecht in toenemende mate dienstbaar
gemaakt aan de verpauperde massa's, die mede daardoor een
politieke factor van gewicht hebben kunnen worden.
DEZE keuze voor actief verzet van de kerk heeft ook tot
onvermijdelijk gevolg dat de polarisering binnen de Zuida
merikaanse landen wordt versneld. Geweld lijkt de enige
manier te zijn om een oplossing te forceren voor een uitge
buite bevolking. Wie echter geweld afwijst, dient te beseffen
dat een vergelijking met onze maatschappij, waarin een poli
tiek van geven en nemen de beste waarborg is voor een
duurzame verandering ten voordele van achtergestelden, in
Zuid-Amerika door haar vastgeroeste enorme belangente
genstellingen niet van toepassing is.
De spiraal van geweld zal in Zuid-Amerika na de dood van
mgr. Romero dus slechts toenemen en wellicht leiden tot
nieuwe dictaturen. Te hopen valt slechts dat de kerk een
greep op het proces van radicalisering zal weten te behou
den. Zij kiest terecht compromisloos voor de armen, maar
hopelijk behoudt zij haar autonome boodschap en wordt zij
niet de speelbal van rechtse of linkse dictaturen die zij in het
verleden zo vaak is geweest.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Als de korpsen van rijkspolitie en gemeen
tepolitie worden samengevoegd tot provinciale politiekorp
sen zoals we in een deel van onze editie van gisteren heb
ben gemeld zullen in principe alle politie-ambtenaren in
hun eigen gemeente en in dezelfde functie werkzaam kun
nen blijven. Dit schrijven de ministers De Ruiter (justitie)
en Wiegel (binnenlandse zaken) in de toelichting bij het
ontwerp voor een nieuwe politiewet. De politiebonden heb
ben nog geen commentaar op de plannen geleverd, maar de
Vereniging van Nederlandse Gemeenten wijst het ontwerp
principieel van de hand, omdat het een ernstige bedreiging
vormt van de directe invloed van de burger op de politie.
Het behoud van functie en standplaats geldt ook voor degenen
die werkzaam zijn bij de Rijksrecherche, de Algemene Ver
keersdienst van de Rijkspolitie, de Rijkspolitie te water, de
Dienst Luchtvaart, de beveiligingsdienst voor het Koninklijk
Huis en de Parketpolitie. De laatstgenoemde zes diensten zullen
naast de nieuwe provinciale korpsen gaan functioneren als
„Landelijke Diensten". Over de plaats van de Spoorwegrecher
che in het nieuwe politiebestel is nog overleg gaande tussen de
ministers en de NS. De Koninklijke Marechaussee blijft een
aparte positie behouden. De taken van de Marechaussee worden
afzonderlijk in het wetsontwerp geregeld.
In het wetsontwerp, dat eerst voor advies naar verschillende or
ganisaties wordt gestuurd en pas begin 1981 in definitieve versie
bij de Tweede Kamer wordt ingediend, krijgt de nieuwe lande
lijke Recherchedienst (opvolger van de Rijksrecherche) een aan
tal speciale taken, zoals de handel in verdovende middelen, ille
gale handel in vuurwapens en explosieven, terrorisme, ernstige
fraudezaken, valsemunterij en andere vervalsingszaken, auto
diefstal, kunst- en antiekdiefstal, roofovervallen en postale mis
drijven
De algemene leiding en de verantwoordelijkheid voor de Lande
lijke Diensten zal berusten bij de minister van justitie. De Minis
ter van binnenlandse zaken is verantwoordelijk voor de provin
ciale politiekorpsen. Het algemene toezicht wordt echter gedele
geerd aan de Commissarissen der Koningin en aan de burge
meesters.
Schade door MC-
in IJ-tunnel
AMSTERDAM De IJ-tun-
nelpolitie in Amsterdam gaat
strenger optreden tegen
vrachtwagens die de hoogte
draden van de tunnel kapot
rijden. Dit euvel is toegeno
men sinds de invoering van de
z.g. burgerband; steeds meer
vrachtwagens zijn voorzien
antennes
van een 27 MC-antenne, waar
door zij vaak hoger dan vier
meter worden en hoogtedra
den verbreken. Het gevolg is
dat verkeerslichten op rood
springen, hetgeen vooral in de
spitsuren een verkeerschaos
kan veroorzaken. Het is de af
gelopen dagen al twintig maal
voorgekomen dat een draad
sneuvelde door aanraking met
een antenne.
Af en toe regen
DE BILT - Een depressie, wel
ke vanmorgen ongeveer 700
kilometer ten noordwesten
van Spanje lag, trekt het ko
mende etmaal in de richting
van de Britse Eilanden. Als
gevolg van deze ontwikkeling
is er morgen boven ons land
veel bewolking, waaruit van
tijd tot tijd regen valt. In het
zuidoosten van het land kan
de zon echter nog enige tijd
schijnen, waarbij de tempera
tuur tot ongeveer 15 graden
oploopt. Elders blijft de tempe
ratuur bij de 12 graden steken.
Ook elders in West-Europa is
het wisselvallig weer met tem
peraturen welke uiteenlopen
van 15 graden in Noord-Span-
je tot 8 graden in Schotland. In
het Middellandse Zeegebied is
het half tot zwaarbewolkt,
maar de temperatuur bereikt
daar in de middag toch wql de
20 graden. Een slechtweerge-
bied boven Libië trekt naar
het noordoosten en zorgt mor
gen voor een weersverslechte-
ring in Griekenland.
Weersgesteldheid van gisteren
Luchth. R'ds
Twente
Vlissingen
Franklort
InnsbrQck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Istanboel
Las Palmas
Beiroet
Tel Aviv
