iBelgisch zeewater één graad warmer
ie
Nucleair drieluik EG: snelle kweek-
eactoren, opwerking en opslag
Amerikaanse gijzelaars
in nog moeilijker parket
Met dood van
mgr. Romero
burgeroorlog
voor de deur
rie politiemannen bij
uri jn in bus vermoord
Openbare gebouwen in Italië
worden eleetroniseh beveiligd
abinet premier Begin
verleeft ternauwernood
lotie van wantrouwen
Brezjnev
afwezig
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 25 MAART 1980 PAGINA 15
FRANSE KERNCENTRALES SPUIEN IN ZEE
Van onze correspondent Mare de Ko-
ninck)
IRUSSEL - Het zeewater langs de
Jelgische kust zal - mogelijk al
anaf komende zomer één volle
id Celsius warmer kunnen wor-
len dan zijn natuurlijke tempera-
uur. Dit is het gevolg van de spoe-
dige ingebruikname van vier kern
centrales bij het Franse Grevelin-
gen (vlakbij Duinkerken), dicht
onder de grens met België.
De Belgische minister van Volksge
zondheid en Leefmilieu heeft meege
deeld dat deze temperatuurstijging,
veroorzaakt door de lozingen van het
nucleair koelwater in zee, zich zal
voordoen bij ongunstige weers- en
stromingsomstandigheden. In gunsti
ger tijden zal de zogeheten thermische
verontreiniging minder dan één graad
Celsius bedragen.
Het gebied waarin genoemde tempe-
ratuursverhoging kan optreden, ligt
tussen Koksheide (zuidelijk aan de
Belgische kuststrook) en Oostende (in
het midden) tot een afstand van 18
km in zee. Volgens minister d'Hoore
zal er geen schade aan het leefmilieu
door worden veroorzaakt.
rvolg van voorpagina)
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
USSEL Het nucleaire drieluik
irvoor de EG-landen, met inbe-
van Nederland, zij het onder
rbehoud, in februari gekozen
ft bestaat uit een besluit inzake
le kweekreactoren, een besluit
r opwerking van bestraalde
jtstoffen en een actieplan tot
voor de opslag van radioactieve
olstoffen.
aanzien van de snelle kweekreac-
n stellen de negen EG-landen dat
snelle kweekreactoren een belang-
e rol kunnen spelen in de energie-
rziening van de EG. Zij zullen er
toe bijdragen dat de Gemeenschap zijn
afhankelijkheid van de uraniuminvoer
geleidelijk kan verminderen en dat de
betalingsbalans kan worden verbeterd.
Lidstaten, die reeds programma's met
snelle kweekractoren uitvoeren, heb
ben beloofd „zorg te dragen voor de
continuïteit bij de verwezenlijking van
de programma's".
In het besluit over de opwerking van
bestraalde splijtystoffen staat als uit
gangspunt, dat „opwerking kan leiden
tot een vermindering van de behoefte
aan natuurlijk uranium en aan verrij-
kingsarbeid". Gesteld wordt, dat alle
lidstaten en betrokken ondernemingen
de industriële opwerking van gebruikte
splijtstoffen moeten gaan coördineren.
In het actieplan voor de opslag van ra
dioactieve afvalstoffen is onder meer
beslist, dat alle nationale programma's
voor de bestudering en de inrichting
van plaatsen voor langdurige dan wel
definitieve opslag geïntensiveerd en
uitgebreid zullen worden. Zoals bekend
is het boren naar zoutkoepels in Neder
land juist stilgelegd in verband met de
komende maatschappelijke discussie.
Het nucleaire drieluik van de EG heeft
nog geen financiële paragraaf. Op basis
van de besluiten zullen evenwel con
crete projecten worden opgesteld,
waaraan de lidstaten in samenwerking
met de nucleaire industrieën zullen
deelnemen.
Het voorbehoud, dat Nederland in de
notulen heeft gemaakt, begint met de
verklaring, dat ons land geenszins af
breuk wil doen aan de nu bereikte
overeenstemming. Vervolgens heet het,
dat Nederland de besluiten van de EG-
ministerraad beschouwt als een voorne
men om de verschillende aspecten van
opwerking, gebruik van snelle kweek
reactoren en de afval opslag „te onder
zoeken". „Aanvaarding van de drie be
sluiten door de Raad betekent derhalve
niet, dat reeds voor de gemeenschap als
geheel een definitieve keuze is ge
maakt".
Opmerkelijk is, dat de Nederlandse re
gering over haar ingenomen standpunt
geen overleg heeft gepleegd met de
voorzitter van de vaste Tweede Kamer
commissie buitenlandse zaken, Relus
ter Beek, tevens lid van de vaste com
missie voor de kernenergie. Hij zei ons
gisteren nog nooit van de EG-besluiten
te hebben gehoord, hoewel die geens
zins geheim zijn.
IUZALEM, NEW YORK Het Israëlische kabinet
on(ift gisteren voor de tweede maal in nog geen week een
vctie van wantrouwen overleefd. Een motie van een kleine
'8er ositiepartij waarin de regering van premier Begin onbe-
ntv lamheid tot regeren werd verweten, werd met 56 tegen
?sc* Stemmen bij drie onthoudingen verworpen. De kritiek
kle4itte zich vooral op het nederzettingenbeleid en met name
'or- ïiet zondag met kleine meerderheid door de regering ge-
-ns hen besluit om in Hebron twee Joodse scholen op te rich-
fes
^"beslissing van het Israëlische kabinet heeft ook ernstige kri-
ontmoet bij de VN, die reeds eerder het Israëlische neder-
ar lingenbeleid heeft afgewezen. De beslissing is onverenigbaar
gust uitspraken van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties,
secretaris-generaal Waldheim van de VN in een verkla-
ek% waarin hij zijn diepe bezorgdheid uitsprak over de bemoei-
;ing van het zoeken naar een rechtvaardige vrede in het Mid-
olg gevend aan de oproep van een aantal burgemeesters van
tkei en op de westelijke Jordaan-oever is vandaag op tal van
ra e itsen door de Arabische bevolking gestaakt en gedemon-
°P erd tegen het Israëlische vestigingsbesluit. Vanuit Beiroet
°e'ien de Palestijnen de inwoners van de westelijke Jordaanoe-
eveneens tot een staking op. Volgens het Palestijnse persbu-
WAFA is er door Palestijnen gisteren een aanslag gepleegd
;n electriciteitscentrale bij Jeruzalem- waardoor het weste-
deel van de stad zonder stroom kwam te zitten. Het bericht
van Israëlische zijde niet bevestigd.
inslag Westduitse raad van beroep
"ic 5SEL KEULEN Tot nu toe onbekende „revolutio-
e cellen" in de Westduitse bond van metaalarbeiders
>en zich verantwoordelijk verklaard voor een bomaan-
op het gebouw van de Westduitse raad van beroep in
"Jar' eze raad van beroep dient vanaf gisteren een geding waarin
maakt moet worden of werkgevers hun personeel mogen
uiten als het meedoet aan een staking,
n h Keulse kantoor van DPA ontving een schrijven, waann
d, dat „revolutionaire cellen" de aanslag hadden gepleegd
at „het obscure hof duidelijk had gemaakt naar wiens pijpen
ianst".
tfv Daggeld
fors omhoog
AMSTERDAM - Het officiële
tarief voor daggeld is vandaag
verhoogd van 3 naar 10,25 pet
wegens een aanzienlijke ver-
krapping van de geldmarkt,
hoofdzakelijk door de storting
op schatkistpapier en dollar-s
wap».
Een breed lachende ex-
sjah van Iran en een even
eens vrolijk kijkende presi
dent Sadat van Egypte bij
de aankomst van eerstge
noemde in Cairo.
NA VERTREK
EX-SJAH
UIT
PANAMA
TEHERAN De hoofdaanklager van Iran,
Siyed Karim Moussavi, heeft gisteren ge
zegd dat het vertrek van de vroegere sjah
naar Egypte voor „grote moeilijkheden" zal
zorgen bij het oplossen van de crisis rond de
Amerikaanse gijzelaars in Teheran. Ayatol
lah Sadegh Khalkali, die vorig jaar als o-
penbare aanklager talloze doodvonnissen
liet voltrekken tegen medewerkers van het
vroegere sjah-bewind, heeft gisteren meege
deeld dat de Amerikaanse gijzelaars wegens
spionage „zullen worden berecht en dat de
genen onder hen die schuldig worden bevon
den gevangen zullen worden gezet". De
Iraanse minister van buitenlandse zaken Sa
degh Ghotbzadeh heeft gisteren verklaard
dat indien de sjah naar Panama terugkeert
en de behandeling afwacht van het verzoek
om zijn uitlevering de vijftig Amerikaanse
gijzelaars „binnen 24 uur" worden overge
dragen aan de Iraanse Revolutionaire Raad.
Radio Teheran waarschuwde gisteren dat de
sjah een „bacil van corruptie" is en dat het isla
mitische Egypte het niet lang met hem zou
kunnen uithouden. Ook voorspelde de radio dat
zijn aanwezigheid in Kairo „de explosie die Sa-
dat en de sjah in het vuilnisvat van de historie
zou doen belanden", zal kunnen bespoedigen.
In de uitzending werd de Amerikaanse rege
ring er verder van beschuldigd de sjah te heb
ben geholpen bij het ontsnappen aan uitleve
ring door Panama en bij het vinden van asiel in
Egypte, aldus radio Teheran. Voor vandaag is
een massale demonstratie aangekondigd bij de
Amerikaanse ambassade.
Bij zijn aankomst gistermiddag in het militaire
hospitaal in Maadi, een voorstad van Kairo,
verklaarde de ex-sjah dat hij zich permanent in
Egypte zal vestigen. De ex-sjah zag er erg ver
moeid uit. Bij het betreden van de lift in het
Maadi-hospitaal werd hij ondersteund door de
Egyptische president Sadat. In een bulletin van
het ziekenhuis gaf het ziekenhuis te kennen dat
de toestand van de 60-jarige ex-vorst minder
ernstig is dan uit de persberichten kon worden
afgeleid. Voor het wegnemen van ziin waar
schijnlijk door kanker aangetaste milt is nog
geen datum vastgesteld.
Britten vrezen
verharding door
uitstel Eurotop
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Britse rege
ringsambtenaren leggen er
de nadruk op, dat de beslis
sing om de Europese top-bij-
eenkomst uit te stellen niet
genomen is op initiatief van
Groot-Brittannië. Maar pre
mier Thatcher en haar mi
nisters zouden het vanzelf
sprekend op prijs stellen als
de Italiaanse voorzitter
Francesco Cossiga de extra-
weken goed zou kunnen ge
bruiken om een oplossing
van het bijdrage-probleem
in de hand te werken.
Londen vreest evenwel, dat
het uitstel een verharding van
de respectieve standpunten tot
gevolg zal hebben. Premier
Cossiga heeft zijn Britse ambt
genoot Margaret Thatcher
goed geholpen achter de scher
men van de Europese top in
Dublin, nu vier maanden gele
den. Van Britse zijde wordt ge
zegd, dat de Italianen in vele
opzichten de beste vrienden
van Groot-Brittannië zijn,
vooral wat het probleem van
de bijdrage betreft.
Of die vriendschap veel baten
zal afwerpen voor de Britten,
is een andere kwestie. Cossiga
is er niet in geslaagd de tus
sentijdse topconferentie tot
stand te brengen, waarop
Groot-Brittannië gerekend
had. Toen premier Thatcher
net teruggekeerd was uit Du
blin, dacht ze dat bedoelde
korte bijeenkomst zou kunnen
plaatsvinden in de maand fe
bruari. Ze hoopte, dat het bud
gettaire vraagstuk dan gere
geld zou worden.
In afwachting van wat er nu
gaat gebeuren, betaalt Londen
nog maandelijks de Britse
BTW-bijdragen aan Brussel.
Als de volgende Europese top
mislukt, zal premier Thatcher
zich gedwongen kunnen zien
de daad bij het woord te voe
gen in plaats van gewoon drei
gementen te gebruiken.
De Britse regering onderzoekt
of de acht EG-partners van
Groot-Brittannië voor de Eu
ropese rechtbank gedaagd zou
den kunnen worden als zij
proberen te verhinderen, dat
Londen zijn maandelijkse be
talingen van BTW-bijdragen
stopzet. Groot-Brittannië zou
dan het standpunt innemen,
dat de EG verplicht is de be
langen van alle lidstaten te
dienen en ze tot overeenstem
ming te brengen. Gebeurt dit
niet, dan zal Groot-Brittannië
de rechtbank in Straatsburg
om een uitspraak kunnen ver
zoeken.
Aanslag gemeld op
Sovjet-monument
WEST-BERLIJN Door
middel van een aanslag met
een springlading is op 10
maart ernstige schade toege
bracht aan een Russisch mili
tair monument een tank uit
de Tweede Wereldoorlog in
Karl Marxstadt in Oost-Duits-
land. Dit heeft de Werkgroep
voor de Mensenrechten in
West-berlijn gisteren meege
deeld. De werkgroep zegt het
nieuws hierover vernomen te
hebben uit kringen van dissi
denten in Oost-Duitsland.
Magere jaren
voor Hongaren
BOEDAPEST De Hon
gaarse partijleider Janos
Kadar heeft gisteren zijn
landgenoten gewaarschuwd
voor de magere jaren die ko
men gaan. De economische
ontwikkeling blijft achter
bij de doelstellingen van het
vijfjarenplan en de handel
met andere landen verloopt
als gevolg van „discrimine
rende" maatregelen tegen
Hongarije ongunstig.
Aartsbisschop Oscar Arnulfo Romero.
DEN HAAG „Met de dood van bisschop Os
car Romero van El Salvador is de laatste Ham
die een burgeroorlog in dit land had kunnen
voorkomen, weggeslagen. Hij balde het volk
samen in een pacifistische strijd. De mensen za
gen hem als de laatste vertolker van hun be
reidheid de wapens te laten rusten. Ik vrees
daarom voor een bloedbad in El Salvador, vele
malen erger dan in Nicaragua." Aldus de reac
tie van Paul van der Harst van Solidaridad, de
interkerkelijke actie voor Latijns-Amerika, op
de dood van aartsbisschop Romero.
In de twee jaar dat de in 1917 geboren Oscar Arnulfo Ro
mero de leiding over de Salvadoraanse kerk heeft gehad, is
hij de verpersoonlijking geworden van het verzet tegen de
achtereenvolgende militaire regimes en het aanhoudende
geweld, zowel van links als van rechts. Stond hij vóór zijn
benoeming bekend als een sterk op het gebed gerichte
priester, nadien is zijn interesse voor de „nood van het
volk" en de kritiek op het aanhoudende moorden zo ge
groeid, dat het hem uiteindelijk het leven heeft gekost.
Want niemand twijfelt er aan, dat de moordaanslag het
werk is van de „Unie van de Blanke Strijders", een uiterst
rechtse beweging en in El Salvador synoniem aan het door
bisschop Romero zo krachtig veroordeelde geweld.
Terwijl met name op het platteland machtige generaals de
bevolking in een ijzeren greep hielden en de kerk het ka
rakter van een ondergrondse beweging gaven, trachtte
aartsbisschop Romero op talloze manieren, zowel in El Sal
vador zelf als daarbuiten, de aandacht te vestigen op de
wantoestanden in zijn land. De krant en het radiostation
van de Salvadoraanse kerk stelde hij in dienst van het
volk en werden gebruikt als „Stem voor degenen die geen
stem hebben". Het opvallendste (en indrukwekkendste)
waren echter zijn wekelijkse preken in de grote kathedraal
van San Salvador, die elke zondag door vele duizenden
mensen, zowel in de kerk als via de rechtstreekse radio
uitzending, werden beluisterd en waarin hij opriep het ge
weld, dat elke maand ettelijke tientallen mensen het leven
kost, te vermijden. Zo ook afgelopen zondag, toen hij in
een zeer indrukwekkende preek iedereen als het ware
smeekte een einde te maken aan de repressie. Hij vroeg dit
„in de naam van God en in de naam van het volk, dat elke
dag uiterste kwellingen moet doorstaan". Zijn oproep lijkt
echter een averechts effect te hebben gehad. Het moorden
gaat, naar het schijnt zelfs in verhevigde mate, door en ook
aartsbisschop Oscar Romero is niet aan de moordenaars
hand kunnen ontkomen. De Salvadoraanse regering is
„verlost" van zijn voornaamste criticus, maar het land gaat
een inktzwarte toekomst tegemoet.
PME In een lijnbus tussen Turijn en
jgvour in de buurt van de Fiat Miafiori-
rieken zijn gisteren drie politiemannen
r door viér jongemannen doodge-
daad dwongen zij de buschauffeur
rijden tot een afslag. Daar werden de
opgewacht door een Fiat 127, waar-
ij glee zij zijn gevlucht
Gisteravond bestond er nog geen zekerheid
over de vraag of het het een gewone misdaad
betreft of dat het om een terroristische actie
gaat. Aangenomen wordt dat het laatste het
geval is. Drie van de daders zijn bij het ver
trekpunt van de bus ingestapt: de vierde
kwam er onderweg bij. De drie politieman
nen zaten in de bus om een aantal postzakken
te bewaken.
(Van onze correspondent Piet Tummers)
ROME - Het tijdstip nadert waarop
alle openbare gebouwen in Italië
slechts betreden kunnen worden via
een eleetroniseh beveiligd poortje met
metaaldetectors van het soort, dat
thans op vliegvelden in gebruik is.
Sommige warenhuizen gebruiken
soortgelijke poortjes voor het opsporen
van klanten die de winkel willen ver
laten zonder te betalen. In Italië wor
den dergelijke poortjes thans op grote
schaal geïnstalleerd om lieden op te
sporen, die wapens onder hun kleren
verborgen houden.
Het eerst zullen op deze manier alle ge
rechtsgebouwen in Italië worden bevei
ligd. In een volgende fase komen de uni
versiteitsgebouwen aan de beurt. Bij elke
electronische poort behoort een aantal be
wakers.
De draconische maatregel is een gevolg
van de actie die gedurende een halve
week werd gevoerd door 200 boze officie
ren van justitie, rechters en hoge magis
traten in Rome, Napels en Milaan. Zij voe
len zich geen minuut meer zeker van hun
leven. Onder de 21 mensen, die dit jaar in
Italié door terroristen om het leven wer
den gebracht, zijn drie rechters en een do
zijn politiemannen.
„Wij rechters leven in dit land alsof we
ter dood veroordeeld zijn. Bij* invallen in
schuilplaatsen van de Rode Brigade en
andere subversieve organisaties heeft de
politie lijsten gevonden met de namen van
rechters die uit de weg moesten worden
geruimd. De rechters die de afgelopen we
ken zijn vermoord, kwamen allemaal op
deze lijsten voor. Dat had voor de rege
ring een waarschuwing moeten zijn, maar
na de vondsten is er niets gebeurd. Eer we
ons werk voortzetten eisen we daarom
harde maatregelen van de regering", ver
klaarde een hoog geplaatste magistraat.
Hii wil zijn naam niet in de publiciteit zijn
gebracht, want dat kan zijndoodvonnis
betekenen.
Om hun eisen kracht bij te zetten, hebben
de rechtbanken in Italië enkele dagen iets
gedaan, dat in andere landen ondenkbaar
is: Ze hebben gestaakt. Weliswaar hebben
ze gewerkt in hun kantoren, maar ze heb
ben geen zaken voor de rechtbank behan
deld en geen verhoren afgenomen. Een
aantal rechtbankzaken moest worden uit
gesteld en de desbetreffende verdachten
moeten nog wat langer in voorarrest blij
ven zitten.
De minister van Binnenlandse Zaken,
Virginio Rognoni, die met de beveiliging
van magistraten, politici en hoge over
heidsdienaren is belast, heeft de toezeg
ging gedaan dat om te beginnen alle ge
rechtsgebouwen een electronische beveili
ging krijgen. Verder wordt het aantal ge
pantserde auto's, waarmee rechters wor
den afgehaald voor hun werk en weer
worden thuisgebracht, met duizend uitge
breid. Ook heeft hij alle beschikbare poli
tiemannen opgetrommeld om de rechters
te begeleiden.
Het escorteren van hoge functionarissen
in Italié ge- schiedt al sinds jaar en dag. In
onze straat in Rome woont de voorzitter
van de christen-democraten in Italié, Fla-
minio Piccoli. Elke ochtend wordt in onze
omgeving een half dozijn politie-auto's, al
dan niet als zodanig herken- baar, opge
steld. Na een code-signaal via de auto-ra
dio komen ze in beweging, terwijl een rijt
je auto's in steeds wisselende volgorde de
poort van het flatgebouw uitsuist, sluiten
andere auto's zich bij het escorte aan of
rijden vooruit naar strategische punten.
Het is nooit bekend in welke auto de heer
Piccoli zich bevindt. Als hii weg is, han
gen rond de poort van zijn huis altijd een
f>aar „gorilla's" rond met revolvers duide-
ijk zichtbaar tussen de broekriem gesto
ken.
Tijdens de ontvoering van Aldo Moro en
bij andere gelegenheden is gebleken, dat
ook deze drastische beveiliging niet opti
maal is. De overvallers blokkeerden eerst
de rij auto's op een daarvoor geschikt
punt. Eer de bewakers, die altijd in het
nadeel verkeren dat hun werk tot een ge
woonte wordt, waardoor de aandacht ver
slapt, zich realiseerden wat er aan de
hand was, waren ze al neergeknald. Moro
liep geen schrammetje op en werd precies
uit die auto gehaajd die deze dag voor
hem bestemd was. Zijn broer, die rechter
is, wordt nog altijd op die manier geëscor
teerd.
MOSKOU Leonid Brezj
nev en twee andere leiders
van het Russische Politbu
reau waren vanmorgen af
wezig bij de plechtige ope
ning van de Opperste Sovjet
van de Russische Federatie
ve Republiek, het Russische
parlement. Er werd geen
verklaring gegeven voor de
afwezigheid van partijleider
Brezjnev, premier Kosygin
en partij-ideoloog Soeslov.
Plateelfabriek
in Gouda blijft
GOUDA - De Goudse
kunst- en aardewerkfabriek
Regina blijft bestaan.
Het twee eeuwen oude bedrijf,
waar volgens historisch procé
dé nog steeds Gouds plateel,
Delfts blauw, Delfts bont en
Makummer tegels worden ge
maakt, zal worden onderge
bracht bij de ateliers voor am
bachtelijke kunst in Bleiswijk.
Regina werd met sluiting be
dreigd doordat de eigenaar
geen opvolger kon vinden.
Door de overname is voorko
men dat de 25 ambachtslieden
op straat komen te staan.
