De horzel van het CDA
„Militairen kunnen
verantwoordelijkheid
van een echte
revolutie niet aan"
^nnenland/buitenland'
SURINAAMSE SCHRIJVER
FRANK ARION OVER
„MISLUKTE" COUP:
WERKGROEP NIET
BIJ BROOD ALLEEN
Politiek
Partij
Parlement
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 22 MAART 1980 PAGINA 9
prage
mag als algemeen
end worden veron-
teld dat Tweede
lerleden bepaald
vies zijn van enige
Jiciteit. Zij trachten
er meer om die re-
hun toespraken
alleen inhoudelijk
r ook qua vorm in-
ssant te maken. Dat
ste vergt iedere keer
r een dosis creatief
leen van de parle-
)tariérs. Dat valt
mee. Soms lukt dat,'
meestal verzan-
zij in melige en
voorspelbare op-
kingen. Wanneer
bijvoorbeeld over
sche zaken gaat ple-
ze elkaar vaak met
else teksten om de
oren te poien. Voor
een niet-bbelvaste toe
hoorder dat totaal
niet te volpn.
Sommige ebatten ech
ter geven 'e parlemen
tariërs mee houvast en
zijn bij uittek geschikt
om elkaa naar de
kroon te stken met lu
mineuze i vallen dan
wel literaie passages.
Zo'n gelegnheid deed
zich dondedag voor.
Een bezorg e Aad Kos-
to van de wdA voelde
minister Ti Gardeniers
van CRM an de tand
over de finnciële pro
blemen bij 'e toneelge
zelschappen Hij vertel
de een gé.jkenis van
Brecht's Mcder Coura
ge: Moeder Courage die
haar 3 kindren verliest
in de oorlog
„Het zou onaanvaard
baar zijn als deze minis
ter, die waar het om de
kunsten ging wel van
courage blijk heeft ge
geven, straks alleen
verder zou moeten om
dat in de bezuinigings
oorlog haar kinderen,
de toneelgezelschappen,
zijn gevallen Leuk ge
vonden, toch?
De CPN-er Wolff wilde
niet achterblijven en
koos voor een passage
van de absurdistische
toneelschrijver Pinter:
Wat doe je voor de
kost?
Ik speel piano.
Met hoeveel vingers?
Zonder handen.
„Zo zou ik het beleid
willen omschrijven dat
door deze minister
wordt gevoerd", voegde
Wolff daar triomfante
lijk aan toe. Nou ja!
Pais 1
„Hic et nunc, Hier en
Nu mijnheer de Voor
zitter, om maar eens in
NCRV-termen te spre
ken. Zo zie je maar dat
gymnasium nog zijn nut
kan hebben." Driemaal
raden wie hier aan het
woord is.
Juist, Arie Pais, onze
minister van Onderwijs
en Wetenschappen die
zijn toespraken maar al
te graag doorspekt met
latijnse en Griekse zegs
wijzen. Een man die
dan ook helemaal niet
zoveel voelt voor de
plannen van zijn staats--
secretaris De Jong, het
gymnasium te laten op
slokken door een ver
breed atheneum. Maar
goed, daar willen we
het nu verder niet over
hebben. De kenmerken
van zijn gestalte zijn ge
noegzaam bekend: kort
van stuk (manneke
Pais) en achteroverge
kamd zwartgrijs haar
als dat van een bezielde
dirigent. Markanter nog
dan zijn gestalte is wel
licht de uiterlijke ex
pressie bij zijn optre
dens in het openbaar.
Zo heeft hij de neiging
belangrijke passages uit
zijn betoog te benadruk
ken met een zeer mo
biele rechterhand en
een aanzwellend stem
volume.
Pais 2
Dat laatste viel ook
PPR-kamerlid Leo Jan
sen op tijdens een open
bare commissievergade
ring over het volwasse
nenonderwijs afgelopen
woensdag. De anders zo
serieuze Leo had die
ochtend blijkbaar een
bui, want
geamuseerd
opende hij zijn aanval
op de bewindsman met
een stukje huis-tuin-en-
keuken psycho-analyse.
Tegen Pais zei hij:
„Het valt mij op dat,
telkens wanneer U iets
belangrijks te zeggen
heeft, U ineens gaat
spreken met stemver
heffing!"
Het kamerlid realiseer
de zich op dat moment
waarschijnlijk niet dat
deze opmerking voor
tweeërlei uitleg vatbaar
kon zijn, want de be
windsman had zijn be
toog ruim een uur lang
op rustige toon uitge-
proken, waarbij hij wel
geteld slechts één keer
een werkelijk beroep
deed op zijn stemban
den. Volgens de theorie
van Leo kon dit niet
anders betekenen dan
dat de minister slechts
één belangrijk punt had
aangeroerd.
Alleen Nel Ginjaar, had
het door en nam ook
prompt haar VVD-par
tijgenoot Arie Pais in
bescherming:
„Dit is niet zo aardig
wat U daar zegt, me
neer Jansen!"
Meneer Jansen had het
blijkbaar nog steeds niet
door, want geschrokken
repliceerde hij:
„Maar ik bedoelde het
deze keer nu juist eens
als een compliment,
mijnheer de voorzitter!"
Toen viel een kleine
stilte, want ook Pais
anders altijd zeer ad
rem wist op dat mo
ment blijkbaar ook niet
of hij zich nou gevleid
of gegriefd moest voe
len.
Zoek 1
Het maandelijkse Mede
delingenblad voor „al
len die werkzaam zijn
in de Tweede Kamer"
is weer uit! Uiterst leer
zame lectuur, waar wij
ons altijd met graagte in
verdiepen. Na lezing
van een stukje over de
inspraak voor de
nieu wbouw-ui tbreiding
van de Kamer (we mo
gen kiezen tussen drie
ijzingwekkende ont
werpen, die het aanzien
van de Haagse binnen
stad opnieuw duchtig
zullen aantasten) en de
aankondiging van het
bezoek van de Koning
van Hispanje, Juan Car
los, aan het Binnenhof
(die gebeurtenis heeft
inmiddels al plaatsge
vonden; eindelijk kon
den we eens zien wie
we nou altijd hebben
geëerd) viel ons oog op
de rubriek „Gevonden
VoorwerpenOok ui
terst lezenswaardig.
Niet te geloven, wat
men daar in de wandel
gangen allemaal kwijt
raakt. Een paar voor
beelden: een plastic tas
met toiletartikelen, een
babyschoentje (wit), een
paar grijsleren heren-
handschoenen. een le
ren beursje (bruin), in-,
houd 4,17, een zwarte
herenblazer, merk Hou
se of England, boeken-
bonnen ter waarde van
50een geruite sjaal....,
hé, wacht eens even.
Alle donders, is-tie déér
blijven hangen. Stom,
stom, stom. Sorry, we
zijn zo terug.
Zoek 2
Ja hoor, het was 'em!
FRANS WEERTS EN
DICK VAN
RIETSCHOTEN
diDe schrijver Frank Marinus Arion (43) heeft zijn twijfels over
njde Surinaamse „revoluie". Dat blijkt uit onderstaand inter
view. De in Curacao gebren Arion schrijver van onder meer
de roman Dubbelspel woont sinds de onafhankelijkheid van
1975 in Paramaribo, samin met zijn vrouw Trudy. Hij studeerde
"in Leiden Nederlandse Ltteren en was tot voor kort verbonden
^ils wetenschappelijk meiewerker aan de Universiteit van Am
sterdam. Een proefschrif over de afkomst van de Antillianen
p grond van de taal is nu zijn voornaamste bezigheid. Daar
naast is hij bezig met eenvierde boek. Het gaat over een Zuida-
merikaanse staatsgreep. Jiet de Surinaamse.
Frank Marinus Arion.
'ARAMARIBO Vlak na de staai
jeep riep jij uit: „Wat jammer da
iie jongens van de militaire raad prt
ident Ferrier niet hebben wegge
aagd!" We zijn nu een paar wekei
'erder. Betreur jij die nalatigheid noj
ltijd?
frank Martinus Arion: „Ja, ik vind dal
nog altijd jammer. Ze hadden hem niet
ta'pood hoeven te maken, ze hadden hem
'ewoon kunnen dwingen tot aftreden.
Jan was het een echte coup geweest,
e ian hadden ze de grondwet kiinnen ver
inderen. Nu niet. Ik neem aan dat de
ongens namens het volk zijn opgetre-
len, dat het allemaal bedoeld is als een
inkse en hervormingsgezinde coup.
Vlaar nu Ferrier is blijven zitten, kun-
ten ze niet verder. Aan nationalisaties,
bijvoorbeeld van de bauxietwinning,
hoeven we niet meer te denken. Echte
fote hervormingen zijn uitgesloten,
eze coup is niet meer dan een ingreep
iweest, geen staatsgreep".
Blijkens hun eerste uitlatingen wil-
den de militairen de grondwet wel de
gelijk veranderen. Daar hoor je ze nu
niet meer over, onder druk van Fer
rier en andere ho-roepers, die verwe
zen naar het schrikbeeld van dichtge-
oe draaide geldkranen van Nederlandse
en buitenlandse investeerders. Be
schouw je de coup nu als mislukt?
,Ja, ze zullen de macht weer helemaal
noeten inleveren. Ik ben bang dat er in
'eite niets verandert. Er zullen wel wat
euke dingen voor de mensen worden
idaan, zoals een betere verdeling van
imeingronden, maar daar was geen
:oup voor nodig. Laten we elkaar geen
nietje noemen, wat Suriname nodig
leeft is een sociaal-economische omwen-
ling: importbeperking, werkgelegen-
(eid, het in eigen land tot waarde bren-
;en van de natuurlijke rijkdommen. Niet
iet achter de broek aan zitten van luie
nensen, daar gaat het, in wezen niet
)e militairen hebben het steeds over
Surinamisme". Tot nu toe is die
creet voor geen letter levend gewor-
len. Er is nu een regering, maar een
irogramma ontbreekt. Er wordt ge-
proken over heropvoeding en op de
televisie zie je aandoenlijke plaatjes
yan schoolkindertjes, die nu plotse-
elke morgen de nationale vlag
n en het volkslied zingen. Is het
klïemaal niet een beetje griezelig?
'erl ,Een beetje wel, ja. Het zingen van het
volkslied op zich vind ik wel goed, maar
je kunt de mensen op deze manier niet
nationalistisch maken. Je moet ze werk
geven. Dan gaan ze wel van hun land
louden. De laatste tien jaren wordt hier
>p alle mogelijke manieren geprobeerd
>m de mensen nationaal besef bij te
>rengen. In de literatuur ook. Het woord
iuriname was daarvoor al genoeg. Maar
aderlandsliefde, dat is hier niet ont-
taan, niet gegroeid. Je kunt dan wel één
atie hebben, er zijn nog teveel tegen-
tellingen. En als je dat nationalisme van
bvenaf wilt opleggen, is dat een gevaar-
Ijk nationalisme. Ik vind wel, dat Suri-
ame een zeker nationalisme nodig
feeft. Ze kan gewoon niet zonder bij de
obouw van het land. Je zou een redelij-
b trots moeten kunnen hebben op pres-
tties"
\aar komt die term Surinamisme
vndaan?
„fan de PNR, de Partij Nationalistische
Rpubliek van Bruma. Maar het Surina-
- nsme is alleen maar vaagheid. Alles
het Surinaams, maar waar zouden we
ejenlijk trots op moeten zijn? In werke-
lkheid kreperen de mensen.
Je hebt hier veel mensen zonder werk,
er wordt armoe geleden. Inderdaad
niet iets om trots op te zijn.
„Nee, het is een keihard gevecht om hier
te bestaan. Wat ze nu weer aan het doen
zijn om Surinamers uit Nederland hier
heen te krijgen, terwijl ze weten hoe
moeilijk het is voor een Surinamer om
een baantje te vinden. Waarom zeggen
ze niet dat we bezig zijn en ze uit Neder
land mogen komen als het goed gaat.
Wat voor zin heeft om een land te gaan
opbouwen als er voorlopig niks te bou
wen valt? Je zou dus een regering moe
ten hebben die zegt wat voor Surinamers
in Nederland zitten en wie we nodig
hebben. Geef die mensen dan een bonus,
net als de militairen hebben gehad toen
ze uit Nederland kwamen. Je kunt de
mensen toch niet vragen om hier armoe
te gaan lijden".
Laten we het eens over de natuurlijke
rijkdommen hebben. Suriname is bij
voorbeeld rijk aan bauxiet, maar het
wordt voor het gros als ruwe grond
stof uitgevoerd en in het buitenland
tot aluminium verwerkt. Het land
zelf profiteert er veel te weinig van.
„Wat je Arron moet nageven is dat hij
voor het eerst 65 miljoen van Suralco ex
tra kreeg. Dat bedrag bleef buiten de be
groting en het was duidelijk de bedoe
ling om dat voor sociale doeleinden aan
te wenden. Maar er is alle reden om de
contracten met de bauxietmaatschap-
pijen opnieuw te gaan bekijken. Maar
men is er hier huiverig voor. Zelfs bin
nen de volkspartij zegt men: „Pas op
voor Amerika". En ik begin zelf ook een
beetje terug te krabbelen. Nationaliseren
is misschien een te grote stap, maar die
65 miljoen van Arron staan niet in ver
houding tot wat hij werkelijk had kun
nen vragen. Voor mij staat vast dat de
achterban van de militairen niet verder
wil gaan dan de militairen nu gedaan
hebben door te zeggen, dat aan de belan
gen van buitenlandse investeerders niet
getornd zal worden".
Is het dus geen sociale revolutie?
„Het volk wil wel veranderingen, maar
in de eerste plaats veiligheid. Als het
echter de capaciteit bezit om Suralco aan
te pakken en er betere sociale voorzie
ningen komen door de toevloeiing van
gelden, dan kunnen er echte veranderin
gen komen. Maar door onze eigen angs
ten worden we steeds meer terugge
duwd. Ik geloof niet dat het terecht is.
Wie vijftien jaar geleden op de Antillen
zei: „We gaan de Shell nationaliseren"
werd voor gek verklaard. Maar nu is er
niets meer te nationaliseren. Nu zit men
te vechten om omdat Venezuela al ge
zegd heeft een deel van de Shell te wil
len".
Dat is toch iets anders. De Antillen
hebben geen olie in de grond, maar
Suriname wel bauxiet.
„Dat is wel zo. Maar het blijkt dat de af
hankelijke houding, net als toen op de
Antillen, ook hier bestaat, terwijl het to
taal niet nodig is. Niemand zegt „laten
we alvast de kennis opbouwen om het
zelf te verwerken en kwijt te raken". En
dan zeg ik niet, dat we de bauxietindus-
trie over vijf jaar moeten nationaliseren.
Misschien gaat dat te ver, maar je kunt
toch uitgaan van je souvereiniteit en niet
direct uitgaan van je angsten voor een
mogelijke boycot, zoals bijvoorbeeld Al-
lende in Chili ten deel viel".
Was Frank Martinus Arion aanvan
kelijk veel hoopvoller gestemd over
de revolutie.
„Ik geloof dat als de linkse partijen hun
programma's hadden aangeboden, met
een bij het begin, dan was er nu een al
ternatief geweest voor de militairen.
Dan hadden hun gevoelens kunnen wor
den verwoord in echte plannen. Dan
hadden ze Bruma ook niet nodig gehad.
Want de twee jonge progressieve par
tijen, de volkspartij en de PALU, waren
het alternatief. Nu is het te vroeg de
middenkant opgegaan. Dat vind ik
krankzinnig. Ik bedoel, dat de mensen
van de PALU ook niet door hadden wel
ke richting het op had moeten gaan. Nu
blijkt ook dat de militairen de verant
woordelijkheid van een echte revolutie
niet aankunnen. Het gat tussen hen en
de linkse partijen is gebleven. Ze zijn, op
z'n best, overgeleverd aan integere mid
dengroepen".
Hoe verklaar je dat de militairen niet
werkelijk doortastend zijn opgetre
den.
„Kijk, er is iets anders gebeurd. Ik vind
dat zo jammer van zo'n mens als Pronk.
Ik kan die man persoonlijke doodschie
ten, bij wijze van spreken. Zo'n man die
slingert dingen de ruimte in over men
senrechten en zo, terwijl hij weet dat die
jongens beperkte mogelijkheden hebben
en van Nederland afhankelijk zijn. Dat
ze niets voor 'Suriname kunnen doen
zonder steun uit Nederland. De jongens>
dachten misschien en wij dachten dat
allemaal dat er nu een nieuwe kans
was om een eind te maken aan de lee
gloop van Suriname. Maar wat doen ze
nu in Holland? Bam, „we klagen jullie
aan bij de Verenigde Naties, of we doen
dit, we doen dat". Die jongens krabbelen
dus terug. Ze zijn echt ook aangeslagen
door hun angst voor een tegencoup, zon
der te weten wie die tegencoup zou moe
ten plegen, want niemand kan die ple
gen. Terwijl het hier rustiger wordt lij
ken die jongens steeds zenuwachtiger te
worden. Ze zijn doodzenuwachtig. Ieder
een praat op ze in. „Doe dit niet wi doe
dat wel". Ze hebben eigenlijk nergens
anders steun als bij de gewone mensen
op straat, op de markt".
Daar gaan ze dan ook naar toe hè. Dat
zie je elke dag. Ze bedelen als het
ware om sympathie. Op de markt, op
de scholen, alsof ze hun optreden tel
kens bevestigd willen zien.
„Aan de andere kant zie je ook allerlei
groepjes mensen bij de militairen op de
stoep staan te bedelen om hun gunst. De
oude groepjes vaak. Weet je wat ik zo
merkwaardig vind? Dat er geen demon
stratie is georganiseerd voor het nieuwe
bewind. Ondanks alle sympathie bij het
volk is dat verzuimd. Nu heeft die sym
pathie geen politieke waarde. De linkse
partijen en vakbeweging hebben hier
een kans laten liggen. Die hadden voor
op moeten lopen. Want als dat was ge
beurd, had Nederland echt niets te zeg
gen gehad. Er waren nu geen vlaggen,
geen optochten, toespraken. De militai
ren zelf waren er te onervaren voor, om
het zelf te organiseren. De instemming,
die er wel was, had veel verder kunnen
gaan. Ik vind dat je dit direct naar het
volk moet brengen. En als het volk had.
gezegd: „Nee, nee", dan ga je toch weer
terug naar de kazerne. Nu is het te laat.
Deze revolutie is niet echt gelukt, omdat
links Suriname zich op de achtergrond
heeft gehouden, volslagen onduidelijk
is"
HOMME KROL
k HAAG Het CDA heeft de laatste tij te kampen
een horzel: zo'n lastige vlieg die ondanks uelvuldig ge-
i van geen wijken wil weten. Het beestje luistert naar
B ïaam „Werkgroep NBBA". De letters stan voor Niet
Brood Alleen, de titel van het ambitieuzeCDA-verkie-
7 sprogram uit 1977, maar sommigen bewerö dat het net
oed Nederlandse Beweging van Bezwaard Antirevolu-
airen zou kunnen zijn. Degenen die dat latste zeggen
t>en niet eens zoveel ongelijk: het meredeel van de
BA-leden komt voort uit de ARP. Een feit s echter wel
de begin vorig jaar door een handjevol Atirevolutio-
■en opgerichte Werkgroep inmiddels is uigegroeid tot
duizendkoppige club die ook tientallen K'P'ers, recht-
ekse CDA-leden en CHU'ers in zijn geledeen telt.
de Werkgroep, onder aanvoering van de kweke 73-jarige
•Rijnmondbestuurder Weststrate, bezielt, is imiddels ge-
gzaam bekend. In grote lijnen komt het neer o de wens tot
erkorte uitvoering van het programma „Nietbij brood al-
en terugkeer naar een regeringssamenweking tussen
en PvdA. Men wil dat het CDA in zijn beleil met bijbelse
telbegrippen als gerechtigheid en vrede geen.oopje neemt.
ige week zaterdag, op het enthousiaste congres/an NBBA in
nten zijn deze wensen in alle toonaarden nar voren ge-
:ht. In de vlakke grauwheid van de Flevopoder manifes-
den de NBBA'ers zich in bijna letterlijke zin ls roependen
e woestijn. Dat zullen ze voorlopig wel bliivenook, want de
dat de „Weststrates" en „Goudzwaarden' bimen afzienba-
'jd gehoor zullen vinden in het grote CDA is rij gering.
^fcfde woorden
wierp met een open brief aan het CDA-bestuur, waarin een felle
aanval op het kernwapenbeleid van het kabinet-Van Agt en op
Van Agt persoonlijk werd gedaan, zijn er in het algemeen be
stuur van het CDA harde woorden gevallen. Niet alleen
KVP'ers en CHU'ers, maar ook enkele ARP-afgevaardigden
reageerden allergisch op de uitingen van NBBA. Dat gebeurde
in versterkte mate toen in februari bekend werd dat de Werk
groep een eigen congres zou gaan organiseren en dat CDA-voor
zitter Steenkamp werd uitgenodigd, daar als spreker op te tre
den. „Niet op reageren. Steenkamp mag daar niet heen", zo luid
de na felle discussies de conclusie van de meerderheid uit het
CDA-bestuur. Na twee weken kenterde het tij echter enigszins.
Mede onder druk van een aantal adviseurs en enkele leidende
figuren uit de ARP besloot het CDA-bestuur uiteindelijk, dat
Steenkamp toch maar naar Dronten moest gaan, op voorwaarde
dat hij daar een kritisch verhaal zou afsteken. Steenkamp, die
toch waarlijk niet bekend staat als een onverzoenlijk persoon,
zag echter nog steeds geen heil in een tocht naar Dronten.
Boe-geroep
fel zou reageren, had ik ook nooit kunnen denken", zo zei West
strate later. „Uiteraard begrijp ik heus wel een beetje wat Steen
kamp bewoog. Hij heeft zich jarenlang het vuur uit de sloffen
gelopen om het ene CDA tot stand te brengen en nu ziet hij aan
de vooravond van de definitieve fusie de eenheid weer in ge
vaar komen. Het was een pure paniekreactie".
Tijdens de tirade van Steenkamp klonk uit de zaal gedempt boe
geroep en gemor, maar gelukkig was het congres zo wijs om
even daarna te besluiten, niet ter plekke met de CDA-voorzitter
in discussie te gaan. Op 28 maart, zo was al eerder afgesproken,
zou een delegatie van het NBBA-bestuur een gesprek voeren
met het dagelijks bestuur van het CDA. Daar zouden de degens
in rustig en openhartig overleg gekruist kunnen worden. Met de
afspraak, dit overleg af te wachten, kwam het congres Steen
kamp in iedere geval op één punt tegemoet. „Wees primair ac
tief binnen de organisatorische kaders van het CDA en de drie
partijen. Breng daar uw standpunten naar voren", had Steen
kamp uitgeroepen. Welnu, op 28 maart zal het NBBA-bestuur de
geboden gelegenheid te baat nemen.
Ondanks zijn verwoede pogingen om er onderuit te komen (en- NieilW Links
kele dagen voor „Dronten" meldde hij zich zelfs ziek en pro
beerde de klus aan CDA-ondervoorzitter Faber af te schuiven)
stond hij er afgelopen zaterdag toch. In dezelfde ruimte waar
precies drie maanden eerder premier Van Agt door het CDA-
congres als een held was toegejuicht, aaide Steenkamp zijn kriti
sche gehoor eerst vriendelijk over de bol, waarna hij ze met en
kele welgemikte klappen knock-out trachtte te slaan. Hij noem
de de NBBA'ers elitair, beschuldigde hen van een onaanvaard
bare stijl van kritiek leveren en zei dat ze hard op weg waren
een partij-in-de-partij te creëren. Het NBBA-bestuur reageerde
uiterst verbaasd. „Ik had niet verwacht dat Steenkamp ons
de Werkgroep NBBA zich in januari in le publiciteit ^0.000 voor ons werk zou komen Overhandigen, maar dat hij zo
Wat gaat dat worden, aanstaande vrijdag? Weststrate weet het
niet, maar zijn woorden spreken boekdelen. „We zullen onze
kritiek duidelijk naar voren brengen en daar zal het CDA-be
stuur wel ongeveer dezelfde reactie op geven als die van Steen
kamp in Dronten. Vervolgens moeten we proberen nader tot el
kaar te komen. Wat wij in de eerste plaats willen bereiken is,
dat wij binnen het CDA als zout in de pap en als stimulans voor
het voeren van een werkelijk evangelisch beleid werkzaam mo
gen blijven. Als dat niet mag, moeten we ons toch ernstig bezin
nen over de consequenties".
H^t voortbestaan van NBBA zal ni^t.door iedereen in het CDA-
bestuur worden toegejuicht. Slechts een enkeling zal vrijdag rea
geren zoals ARP-voorzitter (en CDA-bestuurslid) Hans de Boer
deze week in het ARP-partijblad „Nederlandse Gedachten"
deed: „We zouden eigenlijk de vlag moeten uithangen dat er
zoiets als de Werkgroep NBBA bestaat". Het merendeel van de
CDA-top zit duidelijk met NBBA in de maag, net zoals in de ja
ren zestig het PvdA-bestuur kriebelig werd van de beweging
Nieuw Links. In de PvdA is toen echter toch, zij het stap voor
stap, een aantal ideeën en wensen van Nieuw Links overgeno
men, zozeer zelfs dat uit onvrede daarover een afsplitsingsbewe
ging ontstond: DS'70.
Geduld
Het is niet waarschijnlijk dat het met het CDA net zo zal gaan,
zeker niet nu de fusie zo dicht voor de deur staat. De reuzen
zwaai die de Werkgroep NBBA van het CDA verwacht kan niet
in een paar maanden tijd worden gemaakt. Zelfs al zou het
CDA-bestuur dat willen, dan nog moet er rekening worden ge
houden met de weinig flexibele achterban. In het gunstigste ge
val zal, net als indertijd bij de PvdA, het CDA met zeer kleine
stapjes aan de wensen van NBBA tegemoet kunnen komen,
maar daar is veel tijd voor nodig. De irritaties over en weer zul
len dan blijven en er zal aan beide kanten nog veel geslikt moe
ten worden. En hoe elastisch is het geduld aan weerszijden? Niet
zo groot, zo is de afgelopen maanden al gebleken. Dat wordt een
onhoudbare situatie.
De beste oplossing lijkt dan ook dat het CDA zich van zijn hor
zel tracht te bevrijden door alle ramen wijd open te zetten, in de
hoop dat het beestje naar buiten vliegt. Als de Werkgroep NBBA
een verstandige horzel is, moet zij die wenk begrijpen en op ei
gen initiatief het CDA verlaten voordat de bedwelmende fusie
spuitbus eraan te pas komt.
JPICK VAN RIETSCHOEN
