Bomen
plant
men
niet
zo
maar
over
Knotsgekke
Dusty
converseert
met
babbelzieke
bomen
Grossier
in
stokken
en
amuletten
met
toverkracht
CHESTER Om gelijk
J voor de hand liggende
Verstanden uit te
pen, wenst Dusty Miller
de hand op zijn
foorlogse rikketik te
\laren, dat hij een
wersatie met welke
lemens ook geenszins
ie weg gaat. „Als u dus
\oek bent naar een
Verling", waarschuwt
tij de voordeur van zijn
waardeerde
\nationstreet-huis In
buitenwijk van
\ester, „dan bent u bij
aan het verkeerde
js, vrees ik. Ik zeg het
naar vast, want ik wil
\iiet graag op mijn
sten hebben, dat ik uw
bare tijd verknoei. U
1 die oversteek vanuit
irland immers niet
niets gemaakt, mag ik
emen. En uw
jrieuren aan de
Ik ant van de Noordzee
lachten op zijn minst,
ji terugkomt met een
tig verhaal over de
biste gek in
)!and".
aas, helaas, op dit
?n°®ffran ik u helaas niet
%e zijn. Hoe graag ik
zou willen. Ik begrijp
re njfjiet, hoe u aan mijn
prjj bent gekomen. Wie
u in vredesnaam wijs
op zi9aktdat er 'n Dusty
r een lekker verhaal
)e(S(\itten?".
iag overigens best
binnen komen en een
thee gebruiken. Maar
zult u weer met
Waanden moeten
itkken. Dat is
irlijk zeer spijtig, maar
het ook niet helpen,
een simpele Brit
zwaM/e niQfs schokkends
8692Wen heeft",
zal u nauwelijks
\sserenmaar voor de
to jHgheid wil ik u nog
m ertellen, dat ik als
^mirijver bij een fabriek
b de buurt een
"vl/k inkomen verdien.
Vr ik thuis heb ik weinig
l tot klagen. Mijn
v is momenteel even
I'schappen doen, maar
otors^f u haar straks nog
'KKEibeten, dan zult u het
ln Dene eens zijn, dat ze
pt uit de loterij is".
1enige, waarmee ik u
isuriej/7/en nog kan
2759iiden is met een stok
\jn collectie. Ik heb er
3tste maanden aardig
.erkocht, maar ja, wie
Wg yit er toch nog één
-n, die bij u past. Mag
1an even voorgaan",
t Miller sloft door de
meerfdonkere gang naar
'-TM'-iorkamer. die is
istort met houtwerk in
Ji formaten.
wat u hier ziet",
'iller glimlachend uit,
en mijn zoon Eulan
,n de bossen van
evondenNu is dat
)hzelf niet zo'n
klere prestatie, want
)en vindt tijdens een
fling in het bos wel
'.en mooie tak, die
\evalt. Het
\ardige bij ons is
dat we er geen
voor doen om ze te
i. Alles, wat hier op
\ls ligt, is ons
ikel ft m de schoot
aan uw verbaasde
TAma \at u me n'et gelooft.
;ving. \begrijpeiijk, want u
te huifiet, dat een mens
loidersfgelijk in staat is om
■6i42^n boom te
Vniceren. Als ik
rgens voor dag en
camp\P°?r een b0S'?°P>
4 tot lmks en rechts hun
wekelen- In hat beg
avans nieL wat rne
huur #am, maar
wist
gaandeweg heb Ik geleerd
om te verstaan, wat ze
zeggen".
Het komt u waarschijnlijk
bizar voor, maar neem
maar rustig van mij aan,
dat elke boom zijn eigen
stem heeft, 's Morgens
vroeg, als er nog dauw in
het bos hangt, hoor ik ze
babbelen als oude dames.
Dan praten ze me de oren
van het hoofd. Vooral de
wat oudere beuken weten
niet van ophouden. Dat
zijn de grootste
kletsmajoors".
„En op zo'n moment sla ik
mijn slag. De bomen
weten, dat ik ze serieus
neem. Dat ik ze accepteer
als gesprekspartner. En uit
dankbaarheid helpen ze
me een handje bij het
vinden van de mooiste
takken".
„Als ik geen hulp kreeg
van de bomen, zou ik op
een ochtend misschien
drie, hooguit vier gave
takken vinden. Maar nu
kom ik regelmatig met
handen vol
prachtexemplaren thuis.
En vaak genoeg overkomt
het me, dat ik tegen een
boom moet zeggen: sorry,
ik kan niet meer dragen; ik
kom morgen wel terug".
„Het geheim is, dat de
bomen me feilloos leiden
naar de plaats, waar de
mooiste takken zijn. Als ik
op een fout spoor zit,
waarschuwen ze me. Dan
versperren ze met hun
takken mijn pad. En
overduidelijk hoor ik op
zo'n moment fluisteren: die
vierde van links, daar vind
je, wat je zoekt".
„In het begin vond ik al
dat geklets ook griezelig,
maar op den duur wen je
er aan. Als ik nu een boom
zie met een mooie tak, ga
ik uiterst omzichtig te
werk. Ik ga niet als een
dolleman te keer, want
daarmee jaag je de
boomgeest alleen maar
over zijn toeren. Wat doe
ik dus? Ik praat met zo'n
boom, probeer zijn
vertrouwen te winnen en
hem duidelijk te maken,
dat ik het beste met hem
voor heb. En als ie
eenmaal overtuigd is van
je goeie bedoelingen, als
zo'n boom door heeft, dat
je hem respecteert, is hij
op zijn beurt ook best
bereid om zijn mooiste tak
aan je af te staan".
Dooie tak
„in de omgang met
bomen, heb ik gemerkt,
SCHAARSBERGEN
„Het verplanten van een
boom staat per se niet
gelijk aan het verzetten
van een lantaarnpaal. Een
boom is tenslotte een le
vend organisme. We zeg
gen ook vaak tegen de
opdrachtgever, doe het
maar niet. We hebben
dan even gekeken, maar
durven het niet aan. De
kans dat de boom het
overleeft is te klein". In
zijn kantoor in Schaars-
bergen (Arnhem) vertelt
H. Tabois, hoofd van de
Bomendienst van de Hei
demaatschappij over zijn
bijna tienjarige ervaring
als bomendokter. Hij
heeft in zijn kliniek zo'n
30 specialisten in huis.
Gisteren heeft de Bomen-
dienst de 10.000ste boom
verplant en dat gebeurde
in Markelo. De boom
kreeg de naam André
Izaks Hij was vorig jaar
een van de vierhonderd
deelnemers aan de bo-
menroute die in het expo
sitiepark van de Heidemij
in Schaarsbergen was uit
gezet. Hij wist tien boom
soorten te onderscheiden
en werd winnaar van de
wedstrijd.
De 10.000ste boom is een
vijftien jaar oude eik, af
komstig van het landgoed
De Gelder in Wijhe. In haar
bijna tienjarig bestaan
heeft de gespecialiseerde
afdeling van de Heidemij
kennis en ervaring in huis
gehaald. Oude verplantin
gen worden regelmatig be
keken ,Je leert zo je ei
gen werkzaamheden",
concludeert Tabois. „Het
uitvalpercentage over deze
periode ligt in de buurt van
gemiddeld 3 procent"
Wanneer de boom wordt
verkast met de speciale
verplantmachine ligt vol
gens Tabois het uitvalper
centage in de buurt van 4
5 procent. Wordt de
boom aangepakt volgens
een kostbaarder verpak
kingssysteem, dan slaat
een procent van de ver
plaatste bomen niet aan.
De laatste tijd is het uitval
percentage door toege
nomen kennis en ervaring
nog geringer geworden.
Daarom geeft de Bomen-
dienst met een gerust hart
garantie op de verplanting.
De garantieperiode omvat
twee jaar. Gaat binnen die
termijn de verplante boom
dood, dan wordt die gratis
door een nieuwe vervan
gen. Die tijd is niet wille
keurig gekozen. Tabois:
„Je moet een verplante
boom twee jaar lang na
zorg geven. Uit ervaring
weet je dat de bomen die
de twee jaar overleven,
blijven staan".
De Bomendienst verplaatst
grote bomen. Voor Tabois
Is een boom groot „als ie
niet meer zonder kluit is te
verplaatsen". Toch stelt hij
grenzen. „Je moet niet
spectaculair willen zijn.
Hoe ouder de boom hoe
hoger de kosten, maar ook
een grotere kans dat hij bij
verolanting dood gaat.
Technisch is het geen pro
bleem de grootste bomen
te verplaatsen, maar we
houden op bij bomen met
een stam met een diame
ter van 30 centimeter die
zo'n 30 tot 35 jaar oud
kunnen zijn. De grootste
boom die de Bomendienst
in Nederland heeft ver
plaatst stond in Leiden bij
Molen De Valk Zo'n 6 7
jaar geleden moest de
boom voor Spel zonder
Grenzen worden ver
plaatst, vertelt Tabois.
„Die linde met een stam-
diameter van 33 centime
ter stond in de weg bij de
tv-opnamen. Ogs werd ge
vraagd, of wij die boom
even opzij konden zetten.
Nou dat kon. Wij hebben
de boom even ergens an
ders neergezet. Dat von
den wij ook een spel zon
der grenzen, want de linde
had een kluit van 3,5 me
ter in doorsnee die enkele
tonnen woog".
Het is echter niet goed
koop grote bomen te ver
plaatsen. Wie een boom
met een stamdiameter
van 18 centimeter over
zo'n 5 kilometer wil laten
verplaatsen moet rekenen
op ongeveer 1200 1300
gulden, neemt Tabois als
voorbeeld. „Onze goed
koopste verplaatsingen
waren bij ruilverkavelingen
in Drenthe. Daar moesten
honderden bomen twee
meter worden verzet. Dat
kostte f 62.50 per boom
Onze duurste verplanting
was het plaatsen van ze
ven iepen op de Amster
damse Dam. Dat kwam
neer op 6000 gulden per
boom. Ze moesten worden
vervoerd van het landgoed
De Gelder in Wijhe naar
Amsterdam. Op de Dam
moesten allerlei kabels en
leidingen worden verlegd.
Je werkte er, in de winter
van 1975-1976 niet onder
de gemakkelijkste omstan
digheden. Prompt kregen
we daarop de warme zo
mer van 1976. Je moet op
passen met die bomen. Je
hebt toch een stuk van de
wortels weggehaald, hoe
voorzichtig je het ook
doet. En in zo'n droge zo
mer moesten die bomen
toch water krijgen,
's Avonds moesten de bla
deren worden natgehou-
den. De hele zomer door
heeft de Amsterdamse
brandweer de bomen met
water bespoten".
In de bijna tien jaren van
zijn bestaan heeft de Bo
mendienst steeds meer
werk' gekregen. De dienst
kreeg de wind in de zeilen
door de publieke opinie.
„Je kunt tegenwoordig
geen boom kappen of er
staan mensen bij te pro
testeren. De publieke opi
nie pikt het niet meer dat
alles wordt platgezaagd
voor het verkeer". De ei
sen van de bevolking ten
aanzien van de groenvoor
ziening nemen toe. In het
begin van de jaren 70 kon
de overheid zich niet meer
veroorloven een boom om
te hakken. „In de eerste
periode hield de dienst
zich bezig met bomen die
ergens stonden en weg
moesten", aldus Tabois.
„Vroeger werden de bo
men omgezaagd. Dan was
je ze kwijt. Dat kan te
genwoordig niet meer".
Op de duur kwam er vraag
naar oudere bomen. „We
hebben een bomenbank
ingesteld, een soort
meldsysteem. We probe
ren vraag en aanbod bij el
kaar te brengen. Linden en
platanen worden het meest
gevraagd, maar die zijn
niet in voldoende mate
aanwezig. Platanen bleken
in Duitsland te koop maar
wel voor een hoge prijs.
Een plataan van 12 meter
hoog zou zo'n 12.000 gul
den moeten kosten „Ert
dan moeten we hem nog
zelf halen uit de buurt van
Hamburg". Daarom is de t
Heidemij zes jaar geleden
zelf begonnen met kweken
van bomen. Ook koopt ze i
bomen in van beheerders
van bossen en landgoede-
ren.
Terugblikkend op de ont
wikkeling van zijn dienst*
zegt Tabois opgewekt:
„We zijn begonnen met
het weghalen van bomen,
nu slepen we ze aan". De
Bomendienst houdt zich'
niet alleen bezig met het:
verplanten van grote bo
men maar ook met boom
chirurgie en onderzoek van r
groeiplaatsen. De bomen-
dokter heeft allerlei tech
nieken ontwikkeld om
diagnoses te stellen. „Als--
je met een boortje een
kerntje uit een boom haalt,
kun je precies nagaan hoe
de geschiedenis van da_
boom is", geeft Tabois als
voorbeeld. „Je moet zoiets
wel doen omdat de boom
tenslotte niet kan praten".
De Bomendienst maakt
ook beheersplannen op
langere termijn voor ge
meenten. „Er komt voor
de gemeentelijke plantsoe
nendienst door bezuinigin
gen relatief steeds minder
geld beschikbaar, terwijl
de eisen van de bevolking
toenemen. Er moeten prio-v
riteiten worden gesteld ih
de trant van eerst pakken
we die bomen aan en ver
derop komt een ander ob
ject aan de beurt. Mate
riaal en cijfers bijdragen
aan de hand waarvan de
beleidsmakers voor de ko
mende jaren een keuze
kunnen doen".
LO REIZEVOORD
Magiër Dusty Miller: „Mijn stokken moeten vertroeteld
worden ais honden".
nou In gelooft of niet, zijn
werkzaamheid blijft toch
hetzelfde".
Als Miller me even later
vanaf zijn hardstenen
bordes nazwaait is het
graafschap Kent inmiddels
vakkundig ingesponnen in
een cocon van vaalgele
mist. Voor Dusty Miller
moet dit het ideale
weertype zijn om van de
hak op de tak een boom
op te zetten met een
babbelzieke beuk.
Als ik nog even omkijk
maakt Miller van zijn
handen een toetertje en
schreeuwt: „Sorry hoor,
dat ik je niet heb kunnen
helpen aan een lekker
verhaal. Het zit er bij mij
nou eenmaal niet in.
Misschien heb je morgen
meer geluk".
Terwijl ik een „oké-
gebaar" maak denk ik:
meer geluk kan een mens
zich in Engeland
nauwelijks wensen.
LEO THURING
luistert alles even nauw als
in een relatie tussen
mensen. Als je een boom
goed behandelt, is hij
automatisch ook
vriendelijk tegen jou.
Negeer je hem
daarentegen, dan negeert
hij ook jou. En zonder
steun van zo'n boom kun
je het we! vergeten. Want
hij bepaalt, of je een dooie
tak krijgt of een levende.
Zolang er geen
overeenstemming is, begin
je niks. Dan trekt de
boomgeest zich terug op
het moment, dat je zo'n
tak afsnijdt. En met een
dood stuk hout kun je niks
doen. Daar heb je geen
enkele steun aan".
„Ik probeer daarom eerst
zijn vertrouwen te winnen.
Ik leg hem voorzichtig uit,
waar ik zijn tak voor wil
gebruiken. En pas dan
haal ik mijn mes of mijn
zaag tevoorschijn en doe
ik mijn werk. Op zo'n
moment geeft-ie een stuk
van zichzelf, een stuk,
waar het leven nog in zit.
Dat doet natuurlijk wel
even pijn, maar een boom
is zelden kleinzerig. En
trouwens, hij weet, dat het
voor een goed doel is".
Toverkracht
Dusty Miller („zal ik nog
even wat thee bij zetten?")
heeft inmiddels ook
ontdekt, waar hij de beste
takken vindt voor zijn
knotsen met werkzame
toverkracht. „De natuur",
legt hij voortvarend uit,
„maakt gebruik van
krachtlijnen, die als een
web over de aarde zijn
gespannen. Op plaatsen
waar die lijnen elkaar
kruisen, zijn alle goede
eigenschappen van de
natuur samengebald. In
Kent heb ik een aantal van
zulke krachtvelden
gelokaliseerd en daar haal
ik nu mijn mooiste stokken
vandaan".
„Als ik straks een
exemplaar aan u meegeef,
moet u niet denken, dat u
meteen het heertje bent.
Nee, als de zaken zo
eenvoudig lagen, zou
iedereen met zijn hoofd in
de wolken lopen. Ook voor
uw stok gelden nu
eenmaal spelregels. U zult
dan ook straks het
initiatief moeten nemen. U
moet hem ervan
overtuigen, dat ie
geheimzinnige,
bovenaardse kracht heeft.
Wat dat aangaat is-ie net
een hond. U zult
bemerken: als u de stok
In vol orgnaat, met de
tekenen van zijn
waardigheid bolhoed
en amuletten poseert
Dusty Miller.
vertroetelt, zal-ie vanzelf
gaan kwispelen. Dan heeft
u er een trouwe kameraad
bij gekregen".
Runetekenen
In zijn voorkamer is één
tafel gereserveerd voor de
amuletten, die Miller als
een schatgraver uit de
rulle Engelse bodem naar
boven haalt. Het zijn
schelpen van oesters, die
indertijd door de
Romeinen in de brakke
kreken van Brittannia
gekweekt werden. Miller
wast ze eerst omzichtig in
de gootsteen, beschildert
ze daarna met enkele
courante runetekenen en
biedt ze daarna voor de
civiele prijs van één pond
aan. Uit voorraad
leverbaar zijn momenteel
de TMA01, die voorspoed
geeft bij het reizen, de
TMA04, die beschermt
tegen ziekten, de TMA05,
die uitkomst biedt in
financiële problemen en de
TM A13, die zorgt voor
geluk in de liefde.
„Je mag er gerust om
lachen", zegt Miller
grootmoedig, „want daar
trekt zo'n amulet zich toch
geen fluit van aan. Of je er
