CIRCUS
HOLIDAY:
jongens
droom nu
realiteit
Willem Smitt
in nieuwe
glansrol als
spullebaas
■nm
IT 19
UBHHB
CcklicSomfmt
De nieuwbakken circusdirecteur!
trapezewerker Hans Martens. Sa
an Holiday: Willem Smitt, hoofdredacteur van weekblad Privé (links) en df
i vormen zij een opmerkelijk paar apart.
BREDA VENHUIZEN Er blijkt ver-
rassend weinig overredingskracht no-
dig te zijn om de heren Smitt en Mar
tens uit hun tent te lokken. En wat
voor een tent. Als dit nagelnieuwe
„paar apart" op een loodgrijze dag
spontaan in een jubelende beurtzang
losbarst, mogen zij zich reeds de ape
trotse eigenaars noemen van een rood
en wit geschilderd plastic paleis,
waarin de komende maanden het
"hooggeëerd publiek" uit de lage lan
den zich met monden vol „ah's" en
„oh's" mag vergapen aan de sensatio
nele supershow van Nederlands kers
verse Circus Holiday.
Na de officieuze start op 21 maart in de
Zuidhollandse gemeente Rijswijk, be
gint een monstertournee langs 139 ste
den en dorpen, waar vijftig artiesten uit
alle windstreken in totaal 420 voorstel
lingen zullen verzorgen. In het kielzog
van de wit gespoten karavaan zal ook
de rijkelijk besnorde ex-clown Johnny
Boltini met zijn rijdende circusmensen
deelnemen aan deze estafette tussen
Roodeschool en Vaals.
„Dit is in Nederland nog nooit ver
toond", waarschuwt spullebaas Willem
Smitt alvast, „ik durf zelfs te zeggen,
dat Circus Holiday zich royaal kan me
ten met het beroemde Russische
Staatscircus. Want toevallig zijn Mar
tens en ik geboren doordrammers, die
alleen tevreden zijn met het allerbeste.
We weten ook, dat we een karrevracht
sores op onze nek hebben genomen,
maar nu we in de race zitten en er voor
ons geen weg terug meer is, willen we
ook koste wat kost in de kopgroep zit
ten".
„De tijd is in elk geval gunstig. Het pu
bliek heeft weer duidelijk zin in het cir
cus. Dat is een keihard gegeven. De
mensen zijn terecht uitgekeken op de
televisie en nemen niet langer genoe
gen met al die instant-verstrooiing. Ze
willen het met eigen ogen zien. Ze willen
de lucht van een echt circus ruiken, ze
willen er bij zijn in het hol van de
leeuw".
„Daarom zijn we ook niet bang voor
onze concurrenten. Ofschoon: ik wil
best toegeven, dat ik wel even met de
ogen heb geknipperd, toen ik hoorde,
hoeveel circussen er dit jaar door Ne
derland gaan reizen. Dat zijn er welge
teld zeventien, de kleine broeders mee
gerekend. Maar er zit ook het giganti
sche Duitse circus Krone bij, dat met
zijn hele hebben en houwen bij Lobith
ons land is binnengevallen. En Toni Bol
tini heeft ook laten weten, dat hij nog
één keer de boer op'gaat. Dat wordt
dan gelijk zijn afscheidstournee heeft hij
aangekondigd. De zwanezang van een
omgebouwde autosleper".
Voor de ingewijden kwam de medede
ling van Toni Boltini overigens totaal
onverwacht, want een maand geleden
was hij nog doodziek. Toen leek het er
op, dat hij fysiek niet meer in staat was
om met een circus op reis te gaan. Er
werd dan ook prompt gefluisterd, dat
zijn dochters Josette en Antoinette de
De Zuidafrikaanse trapezegroep The Starlords negen mannen en één vrouw voeren in de nok van het ciircu»
met drievoudige passages een adembenemend luchtballet op.
De eerste die zich bij het keurkorps
voegde, was Keith Anderson, leider
van The Starlords.
zaak zouden voortzetten. Maar achteraf
blijkt nu toch dat hij die voorlopig heeft
geparkeerd in de speeltuin van Oud-
Valkenveen, die hij momenteel laat om
bouwen tot een circusstad.
Bassie en Adriaan
En daarmee zijn we er nog niet, want
ook producer Joop van den Ende voelt
zich plotseling geroepen om een eigen
circus te hebben. En dat verlangen
heeft hij zoals van hem verwacht mocht
worden, op een mooie geraffineerde
manier gehonoreerd. Rondom de televi
siefiguren Bassie en Adriaan, die toch al
in zijn artiestenstal de haver verdienen,
heeft hij een programma samengesteld,
waarmee hij straks ook het land intrekt.
Dat is dus al de tweede nieuwkomer,
die zo nodig aan de bak wil komen. En
alsof dat nog niet genoeg is, komen
Sjoukje Dijkstra en haar man Karl
Kossmayer de spoeling nog eens wat
dunner maken. Die hebben wat overtol
lig materiaal van Carl Althoff in Duits
land gehuurd en daarmee gaan ze rei
zen onder de vlag „Circus Sjoukje Dijk
stra".
Het is dus dringen geblazen op het
handjevol bruikbare staanplaatsen in
Nederland. Maar die dreigende file van
beestenspullen heeft Willem toch niet
zichtbaar in verwarring gebracht. Als
een veldheer marcheert hij over het ver
drietige fabrieksterrein in Breda, waar
zijn wagenpark halt en front heeft ge
maakt. Daarna inspecteert hij in de hal
de zitinstallatie, die royaal bemeten is
voor 2000 bezoekers per voorstelling.
Zijn marineblauwe arendsogen produ
ceren voortdurend laserstralen, die
moeiteloos de gedachten lezen van de
mensen, aan wie hij kort afgemeten zijn
bevelen geeft. Onder zijn wilskrachtige
hoofd met dunne, uitwaaierende ma
nen, liggen twee vooroorlogse galgen,
waar hij voorlopig alleen zijn welvaarts
broek aan heeft opgehangen.
Zaagselkoning
Dat is Willem Smitt In zijn nieuwe glans
rol als zaagselkoning. Hij is een fors ge
rezen architectenzoon uit Leiden, die na
een bliksemcarrière In de journalistiek
nu met zijn eigen Blondie Henk van der
Meyden de hoofdredactionele tweezits-
bank van het vaderlandse gossipblad
Privé warm houdt. Smitt begon indertijd
als verslaggever bij dagblad Trouw en
verkaste vanuit het christelijke bolwerk
als star-reporter naar het damesweek
blad Libelle. Daarna stond hij als su
persnelle peetvader aan de wieg van
het journalistieke wonderkind Story.
Willem Smitt kwam, zag en overwon. Hij
was het, die de waterdichte formule van
rozegeur en achterklap verzon, waar
mee het Nederlandse voetvolk als
voyeur mocht binnen dringen in de keu
kens en slaapkamers van halve en hele
idolen. Tijdens zijn verblijf als chefre
dacteur in de frontlinie van het glitter
slagveld steeg de oplage van Story tot
boven de 600.000 exemplaren per
week. Toen hij op een gegeven moment
zijn meesterbrein tegen een aangrijpen
de jaarwedde verhuurde aan het Tele
graafconcern, kelderde die oplage bin
nen enkele maanden spontaan met eni
ge honderdduizendert exemplaren.
Daarmee was het wettig en overtuigend
bewijs geleverd, dat Smitt beschikt over
bovennatuurlijke magische krachten,
die kingsize gaten in de markt boren.
Onnodig dus om te melden, dat hij ook
het Weekblad Privé aan zijn zegekar
bond en in recordtijd kans zag om er
een melkkoe van te maken, die met
haar zure melk momenteel meer dan
500.000 razend nieuwsgierige jongens
en meisjes van Jan de Witt bijvoeding
verschaft.
Daadkracht
Met deze wetenschap in het achter
hoofd zou je toch mogen veronderstel
len, dat Willem Smitt zijn handen meer
dan vol heeft aan deze missionerende
dagtaak. Maar daarmee onderschat
men zijn ongehoorde daadkracht toch
op schromelijke wijze. In zijn smakelijke
boerenhoeve In het Noordhollandse
Venhuizen zag hij wel degelijk kans om
buiten de piekuren van Privé een oude
jeugddroom langzaam maar zeker te
verzilveren.
„Als jongen van vijf, zes jaar was ik al
een onverbeterlijke circusfanaat", be
kent hij blijmoedig, „en als die bacil
zich eenmaal in je lijf genesteld heeft,
ben je reddeloos verloren. Dan reis je
voortaan elk circus achterna en heb je
nog maar één brandend verlangen: een
eigen circus".
„Ik heb jaren gedacht, dat ik een her
senschim najoeg, want een circus kost
dramatisch veel geld. En ik nam dus
aan, dat ik een dergelijk kapitaal in
geen honderd jaar bij elkaar zou kun
nen sparen".
„Toch liet dat idee me niet los. Het
moet kunnen lukken, dacht ik, er is een
truc te bedenken, waarmee ik die plan
nen van de grond krijg. En waarachtig,
op een dag is het me gelukt, Ik las in
het voorjaar van 1979 in de krant, dat
circus Mikkenie in Hoorn stond. En ge
lijk heb ik mijn kinderen in de auto ge
laden en ben ik er plank gas op af ge
stoven".
„En wie loopt daar op het circusterrein
rond? Mijn oude vriend Hans Martens,
die ik nog kende uit de tijd, toen hij
vanger was in de trapezegroep The Val-
kenburgh Flyers. Ik wist al, dat hij met
dat werk gestopt was, nadat zijn beste
vlieger een dramatisch ongeluk had ge
had. Maar toch keek ik hogelijk ver
baasd, toen ik hem in een keurige smo
king zag rondstappen".
„Hoe is het ermee Hans?".
„Prima, prima", zegt hij, „en hoe is het
met jou Willem?. Nog steeds in de jour
nalistiek?".
„Ik kon hem meedelen, dat alles nog
hetzelfde was. Met inbegrip van mijn
eeuwige verlangen om nog eens een ei
gen circus te beginnen".
„Hij kijkt me aan en roept: „Nou, dan
zitten we, wat dat betreft, op hetzelfde
vinkentouw. Want toevallig ben ik ook
met een eigen spulletje bezig. Ik zoek
alleen nog een geschikte partner". Op
dat moment laaide er een steekvlam
door mijn kop. „Daar moeten we dan
samen eens zwaar over gaan denken",
stelde ik voor, „want het kan best we
zen, dat je partner momenteel vóór je
staat". Gelijk de volgende dag kwam hij
een bak koffie halen op de boerderij.
En twee maanden
later beleefden
we in Zeist het
historische mo
ment, waarop we
besloten om sa
men in het diepe
te springen".
Droom en daad
Als Willem Smitt
nu tussentijds de
rekening op
maakt, blijkt, dat
tussen droom en
daad een verschil
zit van anderhalf
miljoen gulden.
Dat bedrag is in
middels opgesou
peerd aan de
voorbereidings-
kosten. Van Vliet
in Nieuwerkerk
aan den IJssel,
die complete wa
genparken levert
aan circussen in
de hele wereld,
Uit Frankrijk komt dompteur Alfredo Bautour met zijn vijf
tien panters uit India, Afrika en Indonesië.
was de eerste, die door de verbale bull
dozer Smitt werd ondergespit. Hij lever
de het rollende materieel en zorgde met
een participatie van 60 mille voor een
deugdelijk stootkussen.
Onmiddellijk daarna reisde het onweer
staanbare gelegenheidsduo naar Italië
om een tent te kopen. Dat zou aanvan
kelijk een bloedrode tweedehandse
worden van Cesare Togni. „Maar toen
we dat zaakje bekeken, bleek het een
beschimmeld geval te zijn. En voor de
prijs, die meneer er voor vroeg, konden
we net zo goed een nieuwe tent bij Ma-
gri en Poletti in Mantua laten maken.
En dat is dan ook gebeurd. Die Italiaan
se jongens hebben er een juweel van
gemaakt".
„Ondertussen was onze tourneemees-
ter Maurits van der Kamp naar Noorwe
gen gevlogen om drie circussen te be
kijken. Hij kwam terug met het juichver-
haal over een trapezegroep uit Zuid-Af-
rika, die volgens hem het bittere einde
was. Dat waren de Starlords, negen
mannen en één vrouw, die tegelijk met
driedubbele passages een adembene
mend luchtballet in de nok van het cir
cus opvoeren. „Jullie moeten er wel
snel bij zijn", zei hij er nog bij, „want
De acrobatengroep The Lunatricks voeren in een onge
looflijk tempo een crazy-show in de piste op.
drie andere circussen zitten er ook ach
teraan". De moeilijkheid was, dat die
Starlords al naar Sicilië waren doorge
reisd. En dat was ook het enige, wat we
er van wisten".
„Hans en ik zijn meteen naar Sicilië ge
vlogen en hebben vier dagen en nach
ten over dat maffia-eiland gerost om
die troep te lokaliseren".
„Keith Anderson, de leider van de
troep, vroeg een prijs, waar jij en ik een
jaar lang vorstelijk van kunnen leven.
En toen het op zaken doen aankwam,
hield-ie ook nog eens de boot af. „Een
nieuw circus", meende hij, „is een groot
risico". Hij wilde er eerst nog maar eens
een paar nachtjes over slapen. „Niks te
slapen" riep ik, „u zet nu die handteke
ning, want anders vliegen we vannacht
nog door naar Spanje om een andere
trapezegroep te contracteren". Van
mijn kant was dat pure bluf, maar ge
lukkig trapte hij er in. Hij pakte zijn
stokoude kofferschrijfmachine en tikte
een contract in tweevoud. Buiten heb
ben Hans en ik daarna een uiterst vro
lijk indianendansje gemaakt".
Recrutering
Nadat de Starlords bij het keurkorps
van Circus Holiday waren ingelijfd werd-
de verdere recru
tering in versneld
tempo aangepakt.
In Frankrijk werd
Alfredo Bautour
met zijn vijftien
panters uit India,
Afrika en Indone
sië in actieve
dienst opgeroe
pen en hij werd
weer op de voet
gevolgd door de
formidabele
Tsjech Toni Vinic-
ki, die een Arabi
sche volbloed in
volle galop sierlijk
kan bespringen.
Daarna kwamen
de jongleursgroep
Les Carolls, Mario
Sindler met zijn
zes Friese hengs
ten en acht ala-
loosa's, het komi
sche acrobaten-
nummer The Four
Manduca's, de
twintig man ster
ke clownsgroep Charivari (onlangs be
kroond in Monaco), de Nederlandse
clowns Los Gino's (eerste prijswinnaars
op een festival in het Belgische Blan-
kenberghe), de trampolinegroep The
Seven Bouncing Renowns, mademoisel
le Jessica met haar balance-act, Job
Leifering met zijn vier Indische olifan
ten, de parterre-acrobaten Los Lauro-
dor, de acrobatengroep The Lunatricks,
The Anthonies met hun ezelnummer,
het zes man sterke circusorkest onder
leiding van Henk van Hoven en Conny
Vink, die als spreekstalmeesteres tij
dens alle matinees haar opwachting in
de piste maakt in een strijdwagen, ge
trokken door een tijger.
Circuskrant
Inmiddels heeft Smitt ook een strate
gisch journalistiek fundament onder zijn
jongensdroom gemetseld. In een oplage
van 1 miljoen exemplaren heeft hij de
'„Circuskrant 1980" laten drukken, die
door een eigen distributieteam als een
papieren tapijt zal worden uitgerold,
wanneer het circus in aantocht is. Deze
krant met bijdragen van onder meer
Toon Hermans en Seth Gaaikema, fun
geert tevens als fuik voor tientallen
sponsors, die In ruil voor een adverten
tie oompjes droom met tonnen gesubsi
dieerd hebben. Daarnaast worden ook
nog eens twee miljoen folders ver
spreid, die in de eigen circusdrukkerij
vervaardigd zijn. Bij de kassa komen te
levisietoestellen, waarop continu video
spots gedraaid worden, die het pu
bliek de tent in moeten smoezen.
„Het zijn stuk voor stuk peperdure in
vesteringen", geeft Willem Smitt toe,
„maar ze zijn noodzakelijk. Onze dag-
kosten zijn straks 1800 gulden en we
springen er dan ook alleen maar uit, als
we voortdurend een bomvolle tent heb
ben".
„Natuurlijk Is het gekkenwerk, waar we
mee bezig zijn. Daar zijn wij inmiddels
ook achter. Het is de meest omslachti
ge manier om aan je geld te komen.
Maar mijn hemel, je moet maar niet an
ders kunnen".
„Circus, ik zweer je, heeft dezelfde ver
slavende werking als hard drugs. Als Je
die eerste shot te pakken hebt, ben je
reddeloos verloren. Dan ga je door tot
de dood er op volgt".
LEO THURING
