Vlaamse „wandeling" in Voerstreek
ontketent storm van Waals protest
.D
Botha wil verzachting
apartheidspolitiek
Nicaragua heeft dit jaar
600 miljoen dollar nodig
m
Bewakers van Wales"willen door
terreur Engelsen verjagen
Militairen zuiveren
politieke partijen
^Ontvoering
»„>ud-premier
Tindemans
roorkomen
ortugese regering
[>tst met president
^ITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 11 MAART 1980 PAGINA 9
stijl
tte
IttflSL
LUSSEL Twee mannen, van wie
D een pistool bij zich had, zijn giste-
D aangehouden wegens een poging
0 de oud-minister-president van Bel-
Leo Tindemans, te ontvoeren.
rmer r
ndemans, voorzitter van de CVP,
is op weg van Brussel naar Hekel-
m bij Antwerpen om een spreek-
urt te vervullen over „de Heilige
«in edictus, grondlegger van Europa".
MCUe n0g njet duidelijk wat de he
eling van de mannen was: het ver-
it l(mStn van 6611 sroot losgeld of re-
esailles in verband met de ongere-
tdheden in de Voerstreek zondag,
kt deze laatste aangaat heeft de Bel-
iche regering besloten voor de Voer-
eek opnieuw een samenscholings-
cig rbod in te stellen. Voorts^ zal wor-
(i onderzocht of de Rijkswacht zon-
e in gebreke is gebleven, zoals van
jalse zijde wordt gezegd. Zij zou de
lamse betogers hun gang hebben
ën gaan. De schade aan huizen,
Sten en auto's wordt geschat op een
miljoen gulden,
h Waalse zijde is het ontslag ge-
m lagd van de verantwoordelijke mi-
It.JZ |ter van Binnenlandse Zaken,
amme. Ook wordt de vrijlating
!ist van de Waalsgezinde Voere-
ar, die vanuit zijn huis geweerscho-
1 afvuurde op Vlaamse betogers.
)kte
Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL De Vlaamse „wan
deling" die zondag in de Belgi
sche Voerstreek ontaardde in
een veldslag met Frans tali gen
en de rijkswacht, heeft een
storm van protest in het Waalse
land ontketend. Terwijl de rege
ring nieuwe ordemaatregelen in
de streek bezuiden Maastricht
voorbereidde, verklaarde voor
zitter André Cools van de Waal
se Socialistische Partij (PS), dat
iedereen in België is gealar
meerd door de televisiebeelden
van „een agressief fascisme en
racisme" van de tweeduizend
Vlaamse manifestanten. Cools
stelde, dat de ingezette rijks
wachters (voor het merendeel
Vlamingen) zich duidelijk aan
de kant van de betogers hadden
geschaard door niet in te grijpen
toen een stenengooiende menigte
in het dorp St. Pietersvoeren het
huis van een Waalsgezinde be
woner belegerde.
Voorzitter Antoinette Spaak van het
Brusselse Front van Franstaligen (FDF)
sprak van „wilde met knuppels gewa
pende Vlaamse horden". Ze meende, dat
ook de bewindsman van justitie, de Vla
ming Van Elslande, verantwoordelijk is
voor de geweldsexplosie. Met name zou
de minister niet hard genoeg optreden
tegen de „wortel van net kwaad": de
rechtse privé-milities, zoals de Vlaamse
Militanten Orde (VMO), die van buiten
de Voerstreek afkomstig zijn. VMO-lei-
der Bert Eriksson, tegen wie nog een
rechtszaak loopt in verband met eerdere
gevechten in de Voer, was zondag op
nieuw met zijn legertje van de partij.
Zowel Cools als Spaak pleitten voor een
aparte bestuursvorm voor de Voerstreek
(thans één gemeente Voeren bestaande
uit zes dorpen), teneinde een verdere es
calatie te keren. Oud-minister-president
Leo Tindemans, voorzitter van de groot
ste Vlaamse politieke partij, de CVP,
herhaalde nog eens de unanieme politie
ke vastberadenheid aan Vlaamse kant
om de bestaande Nederlandstalige status
van de Voerstreek te handhaven. Van
een apart statuut voor het gebied wil hij
niets weten. In 1972 is het toenmalige
rooms-rode kabinet Eyskens ten val ge
komen, doordat van Franstalige kant
een tweetalig statuut voor Voeren werd
geëist. De taalgrenzen van 1963 zijn voor
de Vlamingen onaantastbare verdedi-
gingswallen tegen de expansieve Fran
staligheid.
Tindemans zei het te betreuren, dat
voorzitters van politieke partijen hadden
deelgenomen aan de betogingen van
zondag. Zo waren FDF-voorzitter Spaak
en oud-minister Outers aanwezig, even?
als voorzitter Mordant van het Rassem-
blement Wallon. Van Vlaamse kant wa
ren er onder anderen voorzitter Anciaux
van de Vlaamse Volks Unie en Karei
Dillen van het Vlaams Blok.
Het was zondag al de derde keer binnen
enkele maanden, dat er door Franstali
gen met een jachtgeweer op Vlamingen
werd geschoten. Op de Vlaamse staat
van dienst staan een vorige maand in
een café geworpen brandbom en een
groot aantal in groepsverband aange
richte vernielingen. Tegen deze geweld
dadigheden steken de pesterijen in voor
gaande iaren in de Voerstreek folkloris
tisch af. Zo publiceerde een Vlaamse
krant vorig jaar een lijst van francofone
wandaden, die onder meer meldt: 23
april 1978: FDF'er uit Schaarbeek doet
behoefte op caféstoel.
De doodernstige situatie van nu weer
spiegelt het onvermogen van de Belgi
sche politiek om de taalproblemen nog
passend tegemoet te treden. De indeling
van de Voerstreek (gelegen binnen de
Franstalige provincie Luik) bij het
Vlaams-Belgisch Limburg wqs in 1963 al
een slechte ruil voor de overgang van de
Zuidvlaamse dorpen Koomen en Moes-
kroen naar Wallonië. De Voerdorpen
tellen nog geen vijfduizend inwoners,
die merendeels een Limburgs dialect
spreken, maar voor twee derde op Fran
stalige partijen stemmen. De radicale
Action Fouronnaise van José Happart
heeft tien van de vijftien gemeente
raadszetels. Het gebied is vooral op Luik
(dus Wallonië) aangewezen. Maar de
strijd om de taalgrens kon zeventien jaar
geleden nu eenmaal slechts met een in-
fewikkeld compromis worden beslecht,
indsdien is met name ook in en om
Brussel het taalvraagstuk zulk een ge
voelige aangelegenheid geworden dat lo
kale Vlaams-Waalse twisten onmiddel
lijk door landelijke politici overgenomen
en derhalve geblokkeerd worden. De on
getwijfeld provocerende daden van de
Action Fouronnaise die het leven van
Vlaamsgezinden in de Voerstreek ver
zuurden, bleven daardoor onbestraft,
maar ook zonder politiek resultaat.
De Vlaamse minderheid raakte zo steeds
meer in het nauw en vond een schrale
troost in de papieren Nederlandstalige
status van hun woonstreek. De uiteinde
lijk felle reacties van die kant zijn dus
alleszins begrijpelijk, maar helaas vinden
de oprechte flaminganten allerlei ex
treem rechtse groepen aan hun zijde, die
even graag op gastarbeiders of linkse
boekverkopers in slaan.
Een vakbondsafgevaardigde zei zondag
voor de radio, dat arbeiders uit Luik de
inwoners van de Voerstreek bij de eerst
volgende gelegenheid massaal te hulp
zullen komen. En het radicaal Vlaams
Front, dat beweert alle Vlaams-nationa
listische groepen te vertegenwoordigen,
verwierp gisteren alle oproepen van po
litici tot kalmte: „Het geweervuur van
Franstaligen mag niet onbeantwoord
blijven. Een volk dat zich niet verdedigt
is tot ondergang gedoemd." De logica
leert, dat de eerste dodelijke slachtoffers
niet lang meer kunnen uitblijven. Nu al
zien sommigen in de Voerstreek „het Ul
ster van België."
-t;
BON In Portugal dreigt een verscherping van bet
tijd bestaande tussen de rechtse regering van pre-
Carneiro en president Eanes. In een fors opgestelde
ng heeft Sa Carneiro laten weten niet van pl^n te
te gaan op een verzoek van Eanes een pölitie-onder-
te stellen naar beweringen over een militaire staats-
Het rechtse blad „O Dia" (De Dag), had geschreven
les, met een aantal militaire leiders, van plan zou
centrum-rechtse regering van Sa Carneiro te wippen.
(gelijkheid riskerend van een grondwettelijke confronta-
Sa Carneiro dat zijn regering geen bevelen van andere
einiteitsorganen (Eanes staat aan het hoofd van de mili-
•aad) kan aanvaarden. Hij had er in het parlement al op
drongen een president te kiezen waar de regering beter
in werken. De presidentsverkiezingen zullen worden ge-
na de algemene verkiezingen die voor de herfst van dit
,het programma staan. „Maar tot die verkiezingen zal al-
t regering het binnenlands en buitenlands beleid bepa-
zei Sa carneiro.
ADVERTENTIE
enthe heeft een brochure
et komplete hotel- en bungalow -
ïgementen.
f naseizoen is het er heerlijk wandelen of fietsen van-
e bungalow of gezellige hotel. Drenthe heeft nog zóveel
feerepte natuur en is daarom ideaal voor korte of lange
tan ties. Stuur de bon op en kom 's gauw een paar dagen
It op verhaal.
LC 113 I
Bon voor Drenthe Stuur mij per omgaande
|e brochure „Drenthe bungalow- en hotelarrangementen." I
,DE WAARHEID ONDER OGEN ZIEN'
eense bomaanslag in Rome
IVoor het kantoor van de Turkse luchtvaartmaat-
lij in het centrum van Rome zijn gisteravond vlak na el-
jvvee bommen ontploft. Een voorbijganger werd gedood,
s vier mensen raakten gewond, van wie een ernstig. Het
Armeense leger, een verzetsbeweging uit Turkije dat
fckomt tegen de onderdrukking waaraan de Armeniërs in
!>d zouden bloot staan, heeft zich verantwoordelijk gesteld
s aanslagen.
s de derde aanslag van deze maand in Rome die door Ar-
e terroristen is gepleegd. Eerder waren zij actief in Parijs,
i, Amsterdam en Londen.
Nederlandse orchidee
op Thais graf
Minister van Buitenlandse Zaken Van der Klaauw legt een orchi
dee op het graf van een van de duizenden Nederlanders, omge
komen bij de bouw van de Birma-spoorweg tijdens de Japanse
bezetting. De minister bracht een bezoek aan Thailand op dè te
rugweg van Maleisië, waar hij het samenwerkingsakkoord tussen
de Europese Gemeenschap en het verbond van landen in Zuid-
Oost Azië heeft getekend.
iNkomo wordt minister
binnenlandse zaken
SALISBURY Joshua Nkomo van het Patriottisch Front,
die weigerde de ceremoniële functie van president te aan
vaarden, zal in de eerste regering van een onafhankelijk
Zimbabwe minister van binnenlandse zaken worden. Een
woordvoerder van de aanstaande premier, Robert Mugabe,
heeft dit gisteren meegedeeld.
Mugabe zelf gaat naast het premierschap ook de portefeuille van
defensie beheren. Door een woordvoerder van Mugabes partij is
verder gezegd dat in de regering van Zimbabwe twee posten aan
prominente blanken zijn aangeboden. Namen zijn niet genoemd,
maar het is inmiddels een publiek geheim dat oud-premieë Ian
Smith belangstelling heeft getoond om met Mugabe samen te
werken.
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse
premier Pieter W. Botha heeft in een
toespraak voor zijn eigen Nasionale
Partij gezegd dat zwarten, blanken en
kleurlingen gezamenlijk een conferen
tie zouden moeten beleggen om te be
slissen over de gang van zaken in Zuid-
Afrika. De uitspraak van Botha heeft
nog al wat blanke reacties van veront
waardiging en schrik verwekt, niet het
minst bij zijn eigen partijleden.
Botha zei voor zijn partij: „Of wij lossen
onze problemen op op een basis van be
grip en een christelijke benadering of wij
faan ten onder. De uitspraak van Botha
omt niet onverwachts. Zij is in feite Bo
tha's indirecte reactie op de grote over
winning van Robert Mugabe in het buur
land Rhodesië, dat tot diens overwinning
Zuid-Afrika's belangrijkste bondgenoot
was.
Botha verklaarde dat mensen die hun
ogen sluiten voor de situatie rond Zuid-
Afrika weigeren met de waarheid te le
ven. Kennelijk is deze uitspraak een ver
wijzing naar de situatie in Rhodesië waar
de overwinning van de zwarten voor de
blanken een volslagen verrassing was om
dat zij, daarbij. gevoed door hun eigen
pers, de vertekening van de werkelijke
potentiële macht van de zwarten niet
konden of wensten te doorzien.
Botha is van mening dat Mugabes over
winning de strategische positie van Zuid-
Afrika fundamenteel heeft gewijzigd. Sa
menwerking met Zuid Afrika's buurlan
den zou waar mogelijk moeten worden
uitgebreid, maar zou getoetst moeten wor
den op het beginsel van niet-inmenging in
eikaars binnenlandse aangelegenheden.
„Zou Zuid-Afrika in botsing komen met
het communisme, dan zou het westen ons
niet helpen. Groot-Brittannië en Europa
zijn niet in een positie dat te doen en de
Verenigde Staten willen het evenmin", al
dus Botha.
In zijn rede maakte Botha duidelijk dat hij
de nationale politiek gebaseerd op schei
ding van de rassen wenst te verzachten,
maar hij meende niet dat Zuid-Afrika zo
ver kan gaan door algemeen kiesrecht toe
te kennen voor alle inwoners van Zuid-
Afrika. „Dat zou niet de rechten van de
minderheidsgroeperingen waarborgen en
leiden tot een confrontatie, machtsstrijd
en dictatuur. Wel moeten wij een gewel-
dadige binnenlandse confrontatie voorko
men. Geweld en revolutie hebben nooit
iemand gediend. Ik beloof mijzelf geweld
te voorkomen. Ik en mijn regering zullen
een niet-geweldadig Zuid-Afrika nastre
ven", aldus Botha.
UTRECHT Nicaragua heeft dit jaar
minstens driehonderd miljoen dollar
(bijna zeshonderd miljoen gulden) no
dig. Met dit bedrag kan een begin wor
den gemaakt met het oplossen van pro
blemen op het gebied van voedselvoor
ziening, huiusvesting, onderwijs en me
dische verzorging. Dit zei gisteren in
Utrecht Bayardo Arce, een van de lei
ders van het Sandinistisch bevrijdings
front.
Arce maakt deel uit van een Nicaraguaan
se delegatie die de komende dagen ge
sprekken zal voeren met Europese leiders
om steun te krijgen voor het door Somoza
„als een ruïne" achtergelaten land. Maar
niet alleen geld is er nodig. Volgens Arce
is er vooral behoefte aan technische en
technologische hulpverlening. „Door de
onderontwikkeling weten we onze rijke
natuur niet te exploiteren. Ook wat dat
betreft rekenen we op de steun van de
geïndustrialiseerde landen die solidair met
ons zijn", aldus de Sandinistenleider.
Arce zei dat hij aanwijzingen had dat de
CIA tracht een Amerikaanse lening van
75 miljoen dollar voor Nicaragua tegen te
houden. "We hebben sterk de indruk dat
de CIA de Amerikaanse regering heeft la
ten weten dat de VS in Nicaragua niets
meer te zoeken hebben, omdat we de so
cialistische kant opgegaan zijn".
De Sandinistenleiders hebben vandaag
een gesprek met minister De Koning van
ontwikkelingssamenwerking.
Geen krant ontvangen?
Bel tussen 18.00 en 19.00
uur nummer 071-122248
en per speciale koerier
wordt de krant alsnog be
zorgd
(Van onze correspondent
Roger Simons)
JEN „We komen terug - en
het menens". Die angstaanja-
brief werd afgelopen vrijdag
Noord-Welse plaatsje Rhos-'-
au besteld bij een Engels echt-
lat daar al vier jaar woont. De
Was ondertekend door de ge-
innige „Cadwyr Cymru", de
«rs van Wales, een onder-
se nationalistische groepering
t sinds afgelopen december op
fcelsen gemunt heeft.
Twee maanden geleden had men door
de brievenbus van een huisje dat dit
echtpaar daar ook in eigendom heeft
enkele liters dieselolie uitgegoten. Bij
de voordeur werd een kaars achterge
laten, die in een schaal vol petroleum
stond. Gelukkig brandde de kaars niet.
Op de buitenmuren van het huisje
prijkte in grote letters: „English go
Home" (ga naar huis, Engelsen).
Sinds 13 december 1979 zijn in Wales al
27 branden veroorzaakt door de
„Cadwyr Cymru", waarover niemand
veel weet. Negen vakantiehuisjes, toe
behorend aan Engelsen, werden totaal
vernield. De politie is er nog niet in ge
slaagd sporen te vinden, die identifica
tie van de daders mogelijk zou kunnen
maken. Twintig detectives houden zich
nochtans met niets anders meer bezig.
De brandstichtingen gebeuren in lan
delijk Wales, waar nog „Welsh" gespro
ken wordt. Daar staan veel „cottages",
die door welgestelde Engelsen als va
kantiewoning gebruikt worden. Deze
terreurcampagne heeft kennelijk tot
doel de Engelse „vreemdelingen" uit
Wales te verjagen. In Wales heerst een
ernstige woningnood.
„Shelter", een organisatie die werkt
voor de Britse daklozen, heeft bere
kend dat er in Wales ruim 18.000 va
kantiewoningen staan. Volgens het mi
nisterie van Wales zal dit aantal in 1986
tot meer dan 20.000 zijn gegroeid. Ten
zij de terreurcampagne doel treft.
De politie acht het waarschijnlijk, dat
de brandstichters jonge Welse idealis
ten zijn. Het gerucht heeft de ronde ge
daan, dat ze relaties onderhouden met
de IRA en de Baskische Nationalisti
sche Beweging ETA, maar dat wordt
sterk betwijfeld.
PARAMARIBO De poli
tieke partijen in Suriname
worden gezuiverd van men
sen met een besmet verle
den, bijvoorbeeld van hen
die in de tijd dat Arron pre
mier was een ministerspost
bekleedden. Deze nieuwe be
nadering van de Nationale
militaire Raad die vorige
maand de macht overnam,
heeft de vorming van de
aangekondigde burgerraad
die als nieuwe regering
moet gaan fungeren voor on
bepaalde tijd vertraagd.
De Nationale Militaire Raad
beschouwt de politieke par
tijen net als vakbonden en
religieuze groeperingen als
„functionele groepen". Deze
groepen zijn gevraagd elk een
lijst met namen van onbesmet
te mensen op te stellen, die
naar hun mening in aanmer
king komen voor een functie
binnen de nieuwe regering.
Uit die namen wordt een keus
Semaakt. Zij die afvallen, zou-
en voor andere functies in
aanmerking komen, bijvoor
beeld die van parlementariër.
Op deze manier hopen de mili
tairen in Suriname onder
meer te komen tot een verjon
ging van de politieke partijen.
De oude leiders, zoals Arron,
mogen niet terugkomen omdat
dan weer snel de toestand van
vóór de „ingreep" zou ont
staan, aldus de militairen.
Maar zij zien wel in helemaal
langs de militairen te kunnen.
In een eerder stadium was ge
zegd dat de komende jaren
geen ruimte zou bestaan voor
politieke partijen in Suriname.
Niet alleen 'formateur' mr.
Eddy Bruma heeft de afgelo
pen week vertegenwoordigers
van verschillende fiinctionele
groeperingen gehoord. De mi
litaire raad is daar zelf ook
mee bezig geweest.
Alle militairen in Paramaribo,
die het afgelopen weekeinde
met verlof waren, werden
plotseling via de radio opge
roepen naar de Memre-Boe-
koekazerne tp komen. Volgens
sergeant Neede, lid van de mi
litaire raad, was dat bepaald
niet „omdat er iets op handen
was". De soldaten moesten
„eens flink worden toegespro
ken", aldus Neede. Vanuit de
stad waren klachten binnenge
komen over misdragingen van
soldaten jegens burgers. De
discipline moet gehandhaafd
blijven, zei Neede desge
vraagd.
Surinamers in Nederland die
zich willen wijden aan de op
bouw van hun geboorteland
onder het regime, kunnen zich
sinds enkele dagen opgeven bij
een nieuwe remigratiebureau
in de Amsterdamse Bijlmer
meer. Het bureau is opgericht
op verzoek van de Surinaamse
militaire raad in Suriname, al
dus oprichter Warning, een
medewerker van de welzijns-
stichting voor Surinamers in
de Amsterdamse Bijlmer. Vol
gens Warning hebben zich al
150 Surinamers gemeld, waar
onder technici en en oud-be
roepsmilitairen, mensen waar
om de machthebbers in Suri
name ook hebben gevraagd.
