his
wa
Nieuwe
eenden in
Hiswa-bii
ri$e~
De
masten
groeien
nog tot
de hemel
14 tlm 23 maart'80
amsterdam rai
Wat, wanneer, waar?
Jodelhoho
klinkt
ons
na ilNNENLAND
LEIDSE COURANT DINSDAG 11 MAART 1980 PAGINA 15
spitsgatkruiser is een robuuste boot voor ri
ffen meren, Delta-kant en Wad-breed, stabiel
toch sierlijk.
>k de klassieke jachten, maar nu van polyester,
'en steed meer terug. Deze Schokker werd
"óifeeger als vissers- en loodsvaartuig gebruikt in
I zeegaten en ook buitengaats.
AMSTERDAM De komen
de Hiswa is de vijfentwintig
ste en dus een jubileumten-
toontstelling. Om die te ope
nen wil prinses Beatrix
zelf watersportster zich op
14 maart nog wel even naar
de RAI in Amsterdam bege
ven. Bij wijze van blikvanger
zal ze op het voorplein een ge-
pavoiseerde, 22 meter lange
Lemsteraak zien staan, het
jacht bij uitstek van de voor
malige Zuiderzee. Daarachter
zes hallen en een haven vol
'blinkend geboende vaartui
gen. Rond de 1400 in getal.
Het kan weer niet op.
Er hangt nog de echo van de demon
stratie die 30.000 werknemers op de
zelfde plaats hielden tegen loonmaa
tregelen. Wie nu binnengaat, zal een
aantal guldens in die orde van groot
te op tafel moeten kunnen leggen,
wil hij met een beetje schip naar huis
gaan. Minstens, en liever het dubbele
of drievoudige. Toch verwachten de
organisatoren weer 200.000 bezoe
kers... en die stromen echt niet alle
maal toe voor een visbootje of een
zeilplank. Waar de groei ook uit
moge zijn, het lijkt nauwelijks te gel
den voor de watersport. Daar groeien
de masten nog tot de hemel. Dit jaar
weer een verkoopstijging van vijf
procent, schatten de deskundigen.
Er wordt duidelijk op dit gunstige
perspectief ingespeeld. Je merkt het
aan twee vormen van propaganda die
het oogverblindende Hiswa-gebeuren
ditmaal begeleiden. Kinderlijk geju
bel over de opmars van de zeilplank
(„de jeugd heeft de toekomst, ook in
het natte") en een wetenschappelijke
weerlegging van de klacht dat het op
de Nederlandse wateren te vol zou
raken. Geschut van verschillend ka
liber, maar op hetzelfde doel gericht.
Verkopen. Nu mag dat ook wel, want
vorig jaar werd er in Nederland voor
een waarde van 245 miljoen gulden
aan pleziervaartuigen gebouwd. Dat
dient allemaal weer aan de (zee)man
gebracht.
Laten we beginnen met de zeilplank.
Juist toen het ontwikkelingsbeeld op
het water zich leek te gaan stabilise
ren, kreeg een slimme Amerikaan in
1972 het idee een surfplank waar
op men zich via een lange brandings-
golf naar het strand kon laten glijden
van een zeiltje te voorzien zodat
men niet langer afhankelijk hoefde
zijn van de golven. Met deze ogen
schijnlijk simpele gedachte was de
zeilplank geboren en hij veroverde
stormenderhand de wereld. Neder
land vooral. Sinds enige tijd moet
men het grootste aantal beginnende
watersporters bij ons onder de plank-
zeilers zoeken. Een dramatische
doorbraak op het gebied van zeilen
voor aanvangers... en er komen er^
jaarlijks enige tienduizenden bij.
De Hiswa laat zien hoe de commercie
net als bij die andere modever
schijnselen: joggen en fietsen op de
ontwikkeling is ingesprongen. Zestig
verschillende soorten zeilplanken
toont de expositie, in prijs variërend
van 1000 tot 2500 gulden. Maar wie»
wil, kan een veelvoud van dat bedrag
uitgeven aan extra-accessoires en uit
rusting: storm-, wedstrijd- en kinder
zeiltjes; natte rubberpakken; een im
periaal en een wagentje; plus nog een
heleboel bijkomstige zaken als tassen
en handdoeken tot en met plankzeil-
reizen naar zonnige palmstranden.
Plankzeilen verbetert de algemene li
chamelijke conditie, roepen de fabri
kanten in rij. De halfhangende hou
ding is zodanig dat de schouders op
een correcte manier worden belast en
de rug zijn natuurlijke S-bocht kan
aannemen. De rug die in ons gemak
zuchtige leventje steeds verder dege
nereert, herwint zijn normale span
kracht en een beginnende hernia
krijgt geen kans meer. Jodeljoho
klinkt ons lied. Een uiterst valse noot
echter sluipt binnen wanneer diezelf
de fabrikanten een zeilplank op de
markt brengen waaraan een buiten
boordmotor gehangen kan worden.
Hetgeen gebeurt.
Binnen drie jaar zijn er in Nederland
50.000 zeilplanken verkocht. Binnen
de twee jaar die volgen, uitzicht op
verdubbeling. Een markt van 100.000
voornamelijk jongeren. Belangwek
kend, want meteen rijst de vraag:
welke watersport-activiteiten zal dit
legioen in de toekomst gaan ontwik
kelen, nu het eenmaal met het natte
element vertrouwd is geraakt? De
verwachting is toch wel dat de
plankzeilers vroeg of laat de buik vol
zullen krijgen van hun periodieke
onderdompelingen en een zeilboot
zullen aanschaffen. Binnen vijf tot
vijftien jaar stappen de meesten over,
aldus een prognose, en dat zou dan
een enorme impuls geven aan de
jachtbouw.
Als er tenminste ruimte is voor zo
veel nieuwe schepen. Vandaar ack-
tie-punt 2 in het vaandel van de His
wa, zich kerend tegen de veelgehoor
de bewering dat de Nederlandse wa
teren vol zijn en dat er niet langer
gedacht mag worden aan uitbreiding
van de watersport. Ter bestrijding
van dit negatieve gezichtspunt bracht
de Hiswa twee wetenschappelijke ka
nonnen in stelling: prof. dr. ir. F. M.
Maas (landschapskundige) en ir. J.
Petri (stedebouwkundige). Samen
schreven ze het rapport „Visie op Va
ren". Ze zeggen meer vaarplezier te
willen bieden in de toenemende vrije
tijd en menen dat uitbouw van de
watersport kan bijdragen tot een aan
trekkelijke landschappelijke opbouw
van de nieuwe watersportgebieden
plus, waar nodig, tot sanering in en
reconstructie van de oudere land
schappen. „Met onze vrienden de wa
tersporters, de hengelaars, de natuur
beschermers en allen die het water
lief zijn, pleiten we voor een voortva
rend beleid onder vaste koers en met
volle zeilen".
De twee heren becijferen dan dat het
aantal vaste ligplaatsen in Nederland
met in totaal 80.000 tot 100.000 kan
Plaats genoeg op de Neder
landse wateren, blijven de
Hiswa-organisatoren volhou
den. Het aantal vaste ligplaat
sen kan nog met 80.000 tot
100.000 worden uitgebreid.
worden uitgebreid. Toevallig preciés
hetzelfde aantal als dat van de water
sporters die naar verwachting binnen,
vijftien jaar de zeilplank zullen inrui
len tegen een heuse boot. Toevallig?
Er zit een knaap van een aap in de
mouw. Immers (citaat): „Voorwaarde
daarbij is wel dat de inrichting van
de watersportgebieden daarop wordt
afgestemd en hun onderlinge verbin
dingen worden verbeterd. In de wa
tersportgebieden die pas aan het be
gin van hun ontwikkeling staan, het
IJsselmeer en de Delta, zal men zich
nog grote inspanningen moeten ge
troosten om landschappen tot stand
te brengen die voldoende draag-,
kracht bezitten om de genoemde aan
tallen op te nemen. Uitbouw van de
watersport blijkt veel meer in te hou
den dan alleen een uitbreiding van
het aantal ligplaatsen. Het gaat om de
uitbouw van de kwaliteit van het to
tale waterareaal. Het blijkt bijvoor
beeld dat een plas water pas een opti
male gastvrijheid kan verlenen aan
de spelevarende mens als er een goe
de ontsluitings- en inrichtingsstruc
tuur is".
Tot zover het rapport. Hoeveel dat al
lemaal gaat kosten, blijft onvermeld;
laat staan welk zoete lieve Gerritje
het zal betalen. Van de voormalige
minister van financiën, Duisenberg,
was bekend dat hij de watersport ac
tief minde. Geldt dat ook voor Van
der Stee, de kersverse man met de
knip? In de geest zien we hem, na le
zing van „Visie op Varen", de hon
derd bladzijden vouwen tot bootjes
die hij vervolgens de Hofvijver op
blaast..., een onbestemde toekomst te
gemoet. Op een zeilplank staat zelfs
de beginner steviger.
PIET SNOEREN
Deze Pandamaran, een kleine catamaran die ie
dere doe-het-zelver in elkaar kan zetten, vormt
een Europese primeur. Twee kinderen kunnen
hem dragen en te water laten. Het bouwpakket
kost 5880 gulden en een deel van de opbrengst
gaat naar het Wereld Natuur Fonds, dat het ont
werp heeft laten maken.
Veel aandacht voor accessoires op de Hiswa,
vooral voor kleding. Nogal wat verdrinkingen op
de Noordzee, ook in de zomer, zijn het gevolg
van snelle afkoeling (hypothermie). Een pak als
dit beschermt de drenkeling daartegen.
WSTERDAM De Hiswa heeft bij gelegen-
[Ujid van zijn 25-jarig jubileum vorstelijk uitge-
v »kt. Het tentoonstellingsprogramma omvat
pi liefst 60 kano's, 60 zeilplanken, 90 roei-,
is-en bijboten, 125 open zeilboten, 265 kajuit-
Ujachten, 11 rond- en platbodemjachten, 32
tamarans, 35 motorzeilers, 160 sportboten, 80
en weekendkruisers, 165 motorjachten en
0 vouw- en opblaasboten. Als die vloot boeg
in steven lag, zou een wandelaar zich over de
Ij «eepsbrug gemakkelijk van Amsterdam naar
lkmaar kunnen begeven of nog verder. Bij-
onder veel nieuwtjes onder het aanbod. Hier,
1 - »nder ook maar de minste aanspraak op voile-
f j igneid, een bloemlezinkje.
en wereldprimeur mag de Beachcomber 35 EC
y, ekn. Het zusterschip van dit multiknikspant-zeil-
■]ji 's ingeschreven voor de Spicerace van Jakar-
p|, naar Rotterdam. Het ongebruikelijke ontwerp is
al van een jonktuig met twee ongestaagde mas-
ifc veler vreugde is de Sailhorse terug. Dit open
odjacht met ophaalbare kiel in de afmeting 6 bij 2
i nieter heeft een geweldig Europees succes gekend,
niaar moest tijdelijk „wegens verkeerd manage-
nient van de toenmalige fabrikant" het veld rui-
Jijnen. Nu gaat de bij wedstrijdzeilers zeer bekende
I 'oeke Vlieger het schip bouwen.
Wegens overbezetting van de traditionele zeilwate-
ren willen veel watersporters hun schip mee op
vakantie kunnen nemen. Daarom verschillende
nieuwe typen trailerbare jachten zoals de zeewaar
dige Etap 20 met ophaalbare kiel.
Een andere trend, ook verband houdend met de
drukte op het traditionele water, is het streven
naar minder diepgang waardoor meer onbekende
vaargebieden binnen bereik komen. De Draco 3000
Sun-Bridge wordt als volgt aangeprezen: „Het rui
me bovendek is hoog genoeg voor een prachtig uit
zicht tijdens het varen, maar laag genoeg (onge
veer 2,40 meter) om veel bruggen te kunnen passe
ren en dus op meer plaatsen te kunnpn komen.
Een nieuw, uniek concept".
Eveneens een primeur is de houten surfplank Plat
vis die door middel van de Engelse naaimethode
wordt gebouwd en die iedere doe-het-zelver bin
nen een paar dagen in elkaar kan zetten.
Veel nieuws trouwens op dit gebied. De M 1 bij
voorbeeld, de supersnelle Mistral-Zeilplank waar
mee Karl Mesmer het afgelopen seizoen wereld
kampioen is geworden. Hij is inmiddels op zeer be
perkte schaal in produktie genomen. In Nederland
worden er slechts 100 verkocht. Voorts de Flysurf
Standaard die opvalt door zijn eigenschappen in de
branding en enorme stabiliteit; daarnaast de Fly
surf Competition die vooral liefhebbers van snel
heid zal aanspreken. Voor de zeer jeugdigen toont
de Hiswa de Pesked, een opblaasbare kinderplank.
Zo milieuvriendelijk en sportief als de zeilplank is,
zo overbodig en onsympathiek doet een ontwikke
ling als de Jetski aan. Daar kan men ook op staan,
maar men wordt dan voortgedreven door een jet
motor, waardoor snelheden tot 30 kilometer kun
nen worden gehaald. Nog dwazer lijkt de Ski-sur
fer. Men kan er, staande zoals op een zeilplank of
zittend zoals in een speedboot, snelheden van 45
kilometer mee halen. Er is plaats voor een passa
gier; dat wordt dus branieschoppen. Het ding
wordt voorts aangeprezen vanwege zijn geringe
diepgang zodat er kleine watertjes mee kunnen
worden verpest, en vanwege de uitrusting met een
„dodemanskop". Het is een raadsel hoe de Hiswa
die de belangen van de watersport heet te dienen,
dit soort flagrante, nutteloze lawaaimakers en on
rustzaaiers op zijn tentoonstelling durft tonen.
Bij de catamarans zal de Hobie 18 opvallen die zeer
geschikt is voor brandingzeilen; bij proeven op Ha-
wai heeft hij de zwaarste stormen en hoogste zeeën
doorstaan.
Veel aandacht zal ook uitgaan naar een noviteit als
de CV-23 Scimitar, de boot die in de James Bond
film Moonraker spectaculair te keer ging. Hij heeft
een opvallend, futuristisch profiel en men kan er
zowel open als .gesloten mee varen. Mits men
60.000 gulden heeft neer te tellen.
Bij de open zeiljachten is de Sunbeam 23 een pri
meur. De stevige, maar zeer lichte romp (ontwor
pen door topzeiler en kunststof-expert ir. Manfred
Schochl) waarborgt zeileigenschappen van hoog
niveau.
Van de Piewiet 700 is een race-versie op de markt
gekomen. De veranderingen zijn vooral in het
voordeel van de zelfbouwer. Hij kan met een
bouwpakket zonder enig probleem de Piewiet 700
Sport afbouwen.
Noviteit en primeur is ook de Pretorian 35, een ka
juitzeiljacht, ontworpen in de goede Engelse stijl,'
met een snelle romp, sterk en veilig.
De Hit Dinghy tenslotte is een eenmansboot. Een
nieuw concept waarin het gewicht van de zeiler
niet zo'n rol van betekenis meer speelt. Alle trim-
lijnen die van de mast lopen, zijn weggevoerd on
der dek. Het zwaard is in de lengterichting verstel
baar zodat er een groot aantal trimmogelijkheden
aanwezig zijn.
AMSTERDAM De 25ste internationale water
sporttentoonstelling Hiswa wordt Van vrijdag 14
tot en met zondag 23 maart gehouden in alle zes
hallen plus de haven van de RAI te Amsterdam,
een oppervlak van in totaal 60.000 vierkante me
ter.
Openingstijden dagelijks van 10 tot 17 uur en van
19 tot 22 uur; zaterdag en zondag van 10 tot 17 i
w t en 65-plussers 5,-.
Komst per openbaar vervoer verdient verre de
voorkeur. Zij die gebruik maken van de trein,,
doen er verstandig aan op het station een TT
(trein-toegang)-biljet te kopen. Dit geeft driemaal
korting: op een treinretour Amsterdam, op een
dagkaart voor de Amsterdamse trams en bussen en
op toegang tot de Hiswa.
Parkeren rond en onder de RAI kost vier gulden,
ongeacht de tijd per dag. Het parkeerterrein aan
het IJsbaanpad bij het Olympisch Stadion biedt
gratis parkeergelegenheid. Vandaar voeren pen
delbussen de bezoeker overdag gratis naar de ten
toonstelling en terug.
Veelzijdig is deze combinatie-notedop, te gebrui
ken met zeil, motor of roeispanen.
De vertrouwde, bij vissers zo geliefde houten roeiboot, nu in polyester
uitvoering. Even ruim en stabiel, maar geen onderhoud meer. Na jaren
van voorbereiding en testen door beroepsvissers nu als noviteit op de
Hiswa.
De Hiswa biedt een keur aan rubberboten. Dit zeewaardige exemplaar ie
speciaal bedoeld voor watersporters die, ook op zee, veilig ruwe golven
willen trotseren.
De ontwikkelingen bij de zeilplank gaan storm
achtig door. De Hiswa toont 60 keuzemogelijkhe
den.
