Doodstraf
verwacht voor
ontvoerder
baron
Bracht
Bijzonder zuivere Turkse heroïne overspoelt markt
Premier Thatcher: geenf
overdreven soberheid I
Vier films in strijd voor
hoogste Oscar-eer
Felle aanval
Mugabe op
Britse
gouverneur
Gevaar olievervuiling Grieks strand afgewend
BINNENLAND/ BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 26 FEBRUARI 1980 PAGINA
AMSTERDAM Nederland is
er al voor gewaarschuwd. In een
paar weken tijd zijn er maar
liefst negen mensen overleden
(het afgelopen weekeinde nog
twee: in Groningen en Amster
dam, nadat al eerder in Zuid-
Limburg zeven doden waren ge
vallen) aan het gebruik van
Turkse heroïne. De komst van
deze bijzonder zuivere, sterke
heroïne was voorspelbaar. De
papaveroogsten in Turkije wa
ren vorig jaar overvloedig en
het is bekend, dat ze niet alleen
afzet vinden in medisch ge
bruik. Illegale heroïnehandel is
een financieel aantrekkelijke
afzetmogelijkheid voor de ver
bouwers van deze papavers.
Men verwacht dan ook dat ge
tracht zal worden om onder
meer in Nederland een markt te
scheppen voor grote hoeveelhe
den Turkse heroïne. De concrete
aanwijzingen dat er aan
gewerkt wordt, zijn er. Enkele
CDA-kamerleden hebben de re
gering gevraagd bij Turkije op
tegenmaatregelen aan te drin
gen.
De slachtoffers die vielen vormen
zo'n aanwijzing, maar er zijn meer
signalen die de bestrijders van
narcotica-gebruik extra waakzaam
maken. Op de heroïnemarkt is de
klant immers geen koning, maar
slaaf.
Uit vondsten van heroinepartijen
zou geconcludeerd kunnen wor
den, dat er een sterke toename is
van de smokkel. De politie heeft
de neiging deze conclusie te trek
ken uit de grotere vangsten.
Men maakt zich daarbij grote zor
gen over de opgang van de Turkse
heroïne. De aanhouding onlangs in
Griekenland van twee Zwollena
ren met ruim negen kilo heroïne
uit het Midden-Oosten was voor
narcotica-bestrijders een goede
slag. Er zullen echter ook succes
volle smokkelpogingen zijn ge
weest en nog volgen.
Herman Brood-effect
Groningen is een van de steden
waar een sterk toegenomen heroï
negebruik wordt gesignaleerd. Bij
het drugsinformatiecentrum in
deze universiteitsstad bevestigde
men dit. „Noem het een Herman
Brood-effect, maar we zien inder
daad ineens een toename in het
gebruik van hard drugs. Ook an
dere grote steden, als Utrecht, ma
ken dat nu mee", aldus een woord
voerder van het drugsinformatie
centrum in Groningen.
Harrie Timmerman, bestuurslid
van het hulpcentrum voor heroï-
neverslaafden Het Dak in Gronin
gen, voegt hieraan toe: „Er is hier
niet alleen een opmerkelijke toe
name van heroïnegebruik. Ook is
er een griezelig verschil met wat
we gewend waren. Raakte men
voorheen doorgaans aan heroïne
verslaafd nadat men soft drugs ge
bruikt had, nu lijken ze hier zo
van het pilsje over te stappen op
de heroïne. Ook de leeftijdscatego
rie verschuift omdat het zich nu
groepsgewijs voordoet bij erg jonge
mensen. Gedacht moet dan wor
den aan 14- a 15-jarigen die hun
vrije tijd in buurt- en clubhuizen
doorbrengen". Tieners dus. Het
Herman Brood-effect?
De tijd dat heroïnegebruik een
Amsterdams „voorrecht" was, is
allang voorbij. De meeste grote
steden in de Randstad kennen het
probleem van de heroïnegebrui
kers. Ook een universiteitsstad als
Groningen worstelt al jaren met
dit probleem. Opvallend is dan,
dat zich ook in het oosten en zui
den des lands in toenemende mate
heroïneverslaving voordoet. De
overeenkomst met het westen is,
dat het zich ook daar concentreert
in de grotere steden.
Erg scheutig is de recherche in die
steden niet met informatie. Dh
kan men ook moeilijk zijn, omdJ
juist op dit terrein zich zeer ve*
achter de schermen afspeelt. O,
politie in Deventer spreekt echti
over: „een groot aantal gebrul
kers". Dat geldt ook voor een sta
als Enschede. De recherche in d^
Twentse stad laat weten dat mC
over aanwijzingen beschikt, dL
Midden-Oosten-heroïne de marljs
gaat veroveren. „Dat ligt landelit
ook in de lijn der verwachtingeL
Nu zitten we hier met naar schat
ting 100 a 120 heroïneverslaafdf
en we moeten zeggen, dat de prh
blemen al groot genoeg zijn", aldiï
de Enschedese recherche. L
Sipef. nog in leven was. Onder de
schuilnaam Dexter" onderhield hij te
lefonisch contact met de familie Bracht,
waarvan hij een losgeld van 5 miljoen
gulden - te voldoen in briefjes van 1000
en van 5000 Belgische francs - eiste.
Dexter" kon echter niet aantonen dat
zijn gijzelaar nog in leven was. Na een
dramatische oproep van zoon Theo
Bracht voor radio en televisie om het
leven van zijn vader te sparen, liet Van
T. weten dat de baron al een maand
dood was. Aan de hand van een gete
kende plattegrond, bevestigd aan een
brug te Oelegem bij Antwerpen, vond
de politie op 10 april het lijk in een na
burige afvalput. Daarna zou het nog tot
21 juli duren voordat de dader in zijn
flat aan de Belgiëlei te Antwerpen kon
worden aangehouden.
De psychiatrische rapporten stellen
vast dat Marcel van T., een zeeman die
al vaak met de politie in aanraking was
geweest, ten tijde van het misdrijf
geestelijk volkomen normaal en toere
keningsvatbaar was, en dat ook nu nog
is. Hij werd alleen beheerst door het
verlangen genoeg geld te hebben om
niet meer te hoeven werken en een
huis met een stuk grond in de Kempen
te kunnen kopen.
Van T. had de ontvoering op vernufti
ge wijze tot in de kleinste details voor
bereid. Bij de kidnapping zelf, in een
parkeergarage in Antwerpen, ging het
echter al fout. Victor Bracht verzette
zich en trok de bivakmuts van het
hoofd van zijn aanvaller. Het pistool
schot dat daarna afging - volgens de
verdachte per ongeluk - bracht een do
delijke beschadiging aan het ruggemerg
van de baron toe.
Van T. legde daarop zijn slachtoffer in
een bestelwagen en verdween
Bij de reconstructie, die een verbluf
fende show werd, bleek hoe Van T. te
werk had willen gaan. Onder de brug
bij Oelegem had hij een gevangenis ge
construeerd in de holte van een dwar
sligger onder het wegdek. Er stonden
XVan onze correspondent Mare de Ko-
ninck)
^ANTWERPEN - Voor de rechtbank
van Antwerpen is gisteren het pro
ces begonnen tegen de 41-jarige Mar
cel van T., die in maart 1978 de ba
ron Victor Bracht (63) doodde bij
een mislukte poging hem te kidnap
pen. De kans is groot dat Van T.. die
zijn eerder afgelegde bekentenis gis
teren beves- tigde, de in België nog
altijd bestaande maar niet meer uit
gevoerde doodstraf krijgt. Het pro
ces zal deze hele week in beslag ne
men. Er worden meer dan 30 getui
gen verhoord.
De „ontvoering" van baron Bracht -
•een jachtvriend van prins Bernhard -
veroorzaakte destijds grote beroering
binnen en buiten Belgie. De dader wist
een maand lang politie en publiek in
"het onzekere te laten over de vraag of
de schatrijke zakenman, directeur van
!de internationale handelsmaatschappij
een tafel een stoel, een bed en een toi
let. Het losgeld had Dexter" willen in
nen vanuit een riool bij Turnhout Op
het idee gebracht door een televisiefilm
had hij een cirkel uitgezaagd in de bo
dem van zijn bestelwagen. Die zou hij
precies boven het riooldeksel parkeren.
Als het geld in de verlaten auto zou zijn
gedeponeerd, zou hij dat via het gat in
de bodem mee in het riool nemen, om
met behulp van een speciaal vervaar
digd karretje ondergronds een vluch
tweg af te leggen. Een eventuele in
greep van de politie had hij op die ma
nier willen ontkomen.
Van T. maakte echter nog meer fouten,
die uiteindelijk zijn aanhouding moge
lijk maakten. Zo werd zijn telefoonstem
- ten gehore gebracht tijdens een speci
aal opsporingsprogramma op de televi
sie naar Duits voorbeeld - herkend
door een oude bekende uit de onderwe
reld. Deze herinnerde zich ook dat Van
T. vroeger al eens de schuilnaam „Dex-
ter" had gebruikt.
Pro-motor-prijs
Filmregisseur Paul Verhoeven heeft gisteren de „Pro-motor-prijs 1980" uitgereikt gekregen-
zijn film „Spetters". Het was de eerste keer dat deze prijs voor iemand, die zich bijzonder heto
gezet voor de motor en zijn berijders, werd toegekend. Paul Verhoeven (met bril) hier tem
van enkele acteurs uit de film: Maa ten Spanjer, Toon Agterberg en Hans van Tongeren.
mier verdedigde haar leiderschap en haar
regeringsmaatregelen, vooral wat de staal-
staking betreft. „Alle loonsverhogingen
moeten verdiend worden", zei ze.
Volgens politieke waarnemers had Marga
ret Thatcher in de loop van de dag wan
hopige pogingen gedaan om haar minis
ters opnieuw in het gareel te doen lopen.
Ze wilden dat ze een gemeenschappelijk
front vormden, inplaats van voortdurend
te kibbelen en geregeld ruchtbaarheid te
geven aan informatie, die de conservatie
ve regering openlijk in diskrediet brengt.
„We zijn samen verantwoordelijk voor al
onze politieke beslissingen", heeft premier
Thatcher gezegd.
Ze is van oordeel, dat de ministers elkaar
moeten steunen inplaats van elkaar tegen
te werken. Alle beslissingen in de schoot
van haar regering worden voorafgegaan
door uitvoerige besprekingen. Ze ontkent,
dat ze zelf een dictatoriale rol speelt. De
laatste weken hebben zich evenwel talrij
ke tekenen van onenigheid voorgedaan in
het conservatieve kabinet, gevolgd door
revolutionaire akties in de lagere regionen
van de Tory-partij.
Een en ander werd veroorzaakt dop
schijnbare mislukkig van Thatchers
nomische politiek. De talrijke crises!
ben ruzies ontketend over het proL#
van de nationale staalstaking, die al J4
twee maanden duurt; over British
land, het automobielbedrijf dat 3*1
leefbaar is als de regering het finai^-"
recht houdt; over bezuiniging, de
loosheid, de betrekkingen met de valp'
den en de relaties met Europa.
Premier Thatcher ergert zich voorn
lijk aan de vele lekken, die de laatstl c
haar bewind in het gedrang gebrachtTT
ben. Als ministers confidentiële infdt
tie laten doorsijpelen, doen zij dit m«u
omdat zij geen vertrouwen meer k«re<
ren en zij bang zijn voor hun eigen haL«
Het merkwaardige is, dat het maar n>e:
maanden geduurd heeft om tot deze tmi
tie te komen Anti-feministische ptee
en waarnemers zeggen echter, dat he sl
vroeger had kunnen gebeuren. kt
Wat premier Thatcher zelf ook mogote:
kondigen, haar regering is nu even sav
verdeeld in links en rechts als het i
duwkabir.et van labourleider Callaglrta
^Sally Field Marsha Mason J,u uiayourgn jane Fonda Bette
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De Britse premier, Marga
ret Thatcher, die nu negen maanden
aan het bewind is, heeft vanavond in
een tv-interview tegengesproken, dat ze
haar landgenoten drie jaar lang zal on
derwerpen aan een ongekende sober-
heidspolitiek. Ze voorspelde integen
deel „drie realistische jaren, gevolgd
door een lange tijd waarin Groot-Brit-
tannië betere kans zal hebben".
Volgens Thatcher is de politieke lijn, die
door haar regering gevolgd wordt, „de
enige goede voor ons land", al beweren
anderen dat zij Groot-Brittanniè in de
grond boort. „Ik ben ervan overtuigd, dat
wij zullen slagen", zei de conservatieve
premier.
Eerder in het interview had Margaret
Thatcher ontkend, dat onder de 22 leden
van haar kabinet grote verwarring en
verdeeldheid heerst. „Ik discussieer
graag", zegt ze, „maar dat betekent geens
zins, dat wij het niet eens kunnen wor
den".
Groot-Brittannië's eerste vrouwelijke pre
ATHENE Het gevaar voor oliever
vuiling in de baai van Navarino ten
zuiden van het schiereiland Peloponne-
sos is volgens de havenautoriteiten van
Pylos afgewend.
Een bergingsploeg van Wijsmuller heeft
een scherm getrokken rond de olie, die uit
de gezonken Griekse tanker „Irenes Sere
nade" stroomt. De olie wordt met grote
plastic zakken van het water geschept en
in een kleine tanker gegoten. De bergers
gaan na of de tanker, die na een explosie
in brand vloog en nu veertig meter diep
ligt, kan worden geborgen. Het schip was
geladen met honderdduizend ton ruwe
olie. De kans bestaat, dat bij een eventuele
bergingsopdracht, Wijsmuller zal samen
werken met zijn grote concurrent Smit-
Tak uit Rotterdam, waarvan ook een
ploeg inmiddels is gearriveerd.
„Intimidatie van zwarte kiezers
SALISBURY Guerrilla
leider Robert Mugabe, wel
licht de grootste kanshebber
bij de komende verkiezin
gen in Zimbabwe/Rhodesië,
heeft in een brief aan de
Britse minister van buiten
landse zaken het optreden
van de Britse gouverneur in
Rhodesië, Lord Soames,
scherp gelaakt.
Mugabe verwijt Soames dat hij
op flagrante wijze de Londen-
se akkoorden over Rhodesië
schendt, waardoor de zwarte
kiezers worden geintimideerd.
Hij eist in de brief het onmid
dellijke vertrek uit Rhodesië
van alle Zuidafrkiaanse troe
pen, terugtrekking van de
Rhodesische strijdkrachten
naar de kazernes en de vrijla
ting van zeker 5000 van zijn
aanhangers die volgens hem in
de afgelopen weken gevangen
zijn gezet. Mugabe schat dat er
nog steeds 6000 tot 7000 Zuid-
afrikaanse militairen in Rho
desië zijn. Hij beweert dat er
de afgelopen drie weken
„enorme hoeveelheden wa
pens" uit Zuid-Afrika in Rho
desië zijn geimporteerd. Ge
zien deze flagrante schending
van het Londense akkoord, al
dus Mugabe tot de Britse mi
nister van buitenlandse zaken,
kunt u van ons niet verwach
ten dat wij ons nog langer aan
deze overeenkomst houden.
In een wat genoemd wordt
vertrouwelijk rapport van de
R.K. commissie voor recht
vaardigheid en vrede, bestemd
voor de 82 waarnemers van
het Gemenebest, worden de
verwijten van Mugabe over
intimidatie van zwarte kiezers
door de Rhodesische veilig
heidskrachten en hun hulp
troepen, onderschreven.
De Tanzaniaanse president Ju
lius Neyerere is Mugabe giste
ren bijgevallen door de Britten
te verwijten dat ze met de ver-
kieingen willen frauderen. De
verkiezingen beginnen mro-
gen en eindigen vrijdag. Er
zullen 80 zwarte afgevaardig
den in het nieuwe parlement
Probleem voor de waarnemers in Rhodesie die moeten i
of de gang van zaken rond de verkiezingen eerlijk verloopt i
ze geconfronteerd worden met zeer tegenstrijdige verklarinj
Hier peilt de Australische afgevaardigde mr. N.Brown de cJ
tingen.
worden gekozen. „Als de ver
kiezingen niet vrij en eerlijk
zijn en het Patriottisch Front
verliest, zullen wij de uitslagen
niet aanvaarden", zo waar
schuwde Neyerere.
Overigens heeft zich gisteren
een belangrijke doorbraak
voorgedaan naar samensmel
ting van het Rhodesische leger
met de zwarte guerilla-strij-
ders die zeven jaar lang met
elkaar in bitter strijd verwik
keld waren. Ongeveer 500 sol
daten van Johshua Nkomo
hebben hun bestandsverzamel-
kamp verlaten om te worden
opgenomen in een onder
ke leiding staande RhdS
sche legereenheid. 'g
In een vraaggesprek met^
het blad The Herald heeffcr
bert Mugabe gisteren 1H
weten dat hij na de verkid
gen een coalitieregering
zijn vroegere guerilla-bon
noot Joshua Nkomo wil i
ren. „Het doet er niet toe I
veel zetels wij winnen ofT
voor soort zetels wij kri£
wij zullen een coalitie md
Zapu van Joshua Nkomo
men. Zij zijn onze natuuif1
bondgenoten", aldus Mugaj
Kramer"). Jack Lemmon
(„The China syndrome"), Al
Pacino („...And justice for
all"), Roy Sheider („All that
jazz") en Peter Sellers („Being
there").
De winnares van de onder
scheiding voor de beste hoofd
rolspeelster wordt Sally Field
(„Norma Rae"), Juill Clay-
burgh („Startin over"), Jane
Fonda („The China syndro
me"), Marsha Mason („Chapter
two") of Bette Midler („The
rose").
Kandidaten voor de Oscar
voor de beste regie zijn Fran
cis Coppola („Apocalypso
now"), Peter Yates („Breaking
away"), Robert Benton („Kra
mer vs. Kramer") en Edouard
Molinaro („La cage aux fol
ies"). Hoewel „Norma Rae" in
de aanbevelingen werd ge
rangschikt onder de beste vijf
films, werd Martin Ritt niet
als regisseur van deze film
voorgedragen voor de regie-
prijs.
Bij de keuse voor de beste
mannelijke bijrol gaat de strijd
tussen Melvyn Douglas
(„Being there"), Robert Duvall
(„Apocalypse now"), Frederick
Forrest („The rose"), Justin
Henry („Kramer vs. Kramer")
en Mickey Rooney („The
black stallion").
Jane Alexander („Kramer vs.
Kramer"), Barbara Barrie
(„Breaking away"), Candice
Bergen („Starting over"), Ma-
riel Hemingway („Manhat
tan") en Maryl Streep („Kra
mer vs. Kramer") zijn voorge
dragen voor de Oscar voor de
beste vrouwelijke bijrol.
Voor de toekenning van de
Oscar voor de beste buiten
landse film zal moeten worden
gekozen uit „Une Simple His-
toire" (Frankrijk), '„Die
BVlecktrommel" (West-Duits-
land), „De meisjes van Wilco"
(Polen), „Mamma wordt hon
derd" (Spanje) en „Om Vene
tië te vergeten" (Italië).
HOLLYWOOD De films
„kramer vs. Kramer" en „All
that jazz" zijn maandag elk
voorgedragen voor negen os
cars, de jaarlijkse toe te ken
nen Amerikaanse „Academy
Awards". Op 14 april zullen
de leden van de Academie in
«en geheime stemming voor
de Oscar voor de beste film
van het jaar de keuze hebben
luit deze twee werken en „Apo
calypso now", „Breaking
away" en „Norma Rae" die
ook zijn voorgedragen.
.Bij de toekening van de Oscar
voor de beste mannelijke
hoofdrol gaat de keuze tussen
Dustin Hoffman („Kramer vs.
