IDA'S NOU ECHT ECN:
BINNENHUIS'80
duikt met u in
't water
ELECTRO COMBINATIE NEDERLAND
Congar over
de kerk in
deze tijd
Marianne, de doofpot en
vrouwtje van Loenen
de betere merken
GARANTIEGOED SERVICE.SNEL PRIJSNIVEAU:LAAG
dekran
omdat
niet
ieders
dag:
op hea
binnenh
ku[
zijn
KUNST
LEIDSE COURANT
DINSDAG 26 FEBRUARI 1980
Uit vele archieven, boeken,
kranten en tijdschriften
heeft Jacqueline Doorn in
haar jongste boek een uit
voerig levensbericht bijeen-
gesnuffeld over prinses Ma
rianne, jongste dochter van
koning Willem I. Eigenlijk
heette zij Wilhelmina, naar
haar moeder (koosnaam:
Mimi) en haar grootmoeder
(tevens Willemijn geheten),
de ferme Pruisische prinses-
echtgenote van stadhouder
Willem V (denk aan Goejan-
verwellesluis).
Na Frederika, Louise, Charlot
te, was Marianne pas haar vijf
de naam, maar zo ging ze de
geschiedenis in. Op 9 mei 1810
in Berlijn geboren, op 29 mei
1883 op haar landgoed Rein-
hartshausen (43 kamer met
uitzicht op de Rijn in de buurt
van Rüdesheim) overleden en
aldaar in één graf begraven
met haar koetsier en stalmees
ter, later secretaris en biblio
thecaris Johannes van Ros-
sum. Met deze lakei van Wil
lem I leefde ze vele jaren sa
men, ze kregen ook een zoon,
die met kerstmis 1861, twaalf
jaar oud, aan roodvonk stierf.
Marianne zelf overleefde haar
koetsier ruim elf jar, en tot de
vele papieren die Jacquelim
Doorn doorworstelde, behoren
de 69 brieven die Marianne
schreef aan vrouwtje Maria
van Loenen, geboren Huis
man, een oud-gediende van de
boerderij op Het Loo, een bra
ve correspondentie: „Heb dank
Vrouwtje van Loenen voor het
Krenten Brood en de Bloemen
en de heerlijke Perzikken".
Wie nu vertwijfeld uitroept:
„Nou, en?" heeft geen onge
lijk, zij het dat Marianne's toch
wel merkwaardige leven in
het boek tevens dient als de
draad, waarlangs ook een
reeks andere gebeurtenissen
rond de koningen Willem I, II
en III is samengebabbeld. Het
geschrift heet dan ook „Neder
land, Oranje en de doofpot",
met als ondertitel „Raadsels
rond Oranje in de 19de eeuw".
Wie daar nu enigszins verlek
kerd op af gaat, krijgt z'n ver
diende loon: de doofpot kiert
maar ten halve open en
stond zo feitelijk al lang en
de raadsels hebben maar wei
nig om het lijf. De auteur zet
de schijnwerper op de zwakke
zijden die ook Oranje-vorsten
hebben gehad, schetst of insi
nueert voorts beelden die ze
niet documenteert en
verwerkt maar met mondjes
maat relevante historische in
formatie uit de tweede hand,
zoals de kruiperige brieven
van Willem I aan Napoleon en
de vreemde manier waarop
Willem II via het Handelsblad
zijn vader na.ar de troon stond.
Het raadsel van de twee kin
dertjes Willem en Marianne
der Nederlanden, die op 5 juli
1820 in de arbeidskolonie Fre-
deriksoord worden gestald en
er arm zullen opgroeien, wordt
ook hier niet opgelost, net zo
min als dat van Naundorff in
Delft, alias het kind uit de
Temple: was hij Charles Louis
de Bourbon, koning Lodewijk
XVII van Frankrijk, of was
hij het niet? Volgens zijn graf
steen in het Kalversbos aldaar
was hij het vast en zeker,
maar daar ligt ook al vanaf 10
augustus 1845 dit interessante
geheim. En waarom Pierre
Marie Matthieu Claudius Civi-
lis Bouwens van der Boyen op
11 december 1819 met het
schip Wilhelmina naar Java is
verbannen, komt de lezer ook
nu nog niet te weten. Nou, en?
Jacqueline Doorn: „Neder
land, Oranje en de doofpot".
Met vele portretten en ande
re ill. Uitg. Europese Biblio
theek, Zaltbommel. Prijs
f 45,-.
kunst en
kunstenaars
De Springplank, het aspiran
tengezelschap van het Neder
lands Dans Theater heeft in
het afgelopen weekeinde drie
voorstellingen gegeven in de
Londense Riverside Studios in
het kader van het Dance Um
brella Festival dat enkele we
ken zal duren en waaraan
kleine dansgroepen uit de hele
wereld deelnemen. Het was
het eerste optreden van de
groep in het buitenland. Er
zijn inmiddels uitnodigingen
voor andere landen ontvan
gen, waaronder Israël.
Het Haags Opera- en Operet
tekoor Bel Canto o.l.v. Johan
Vingerhoed concerteert op
vrijdag 29 februari in het Con
gresgebouw te Den Haag. Me
dewerking verlenen Mary
Willems sopraan, Gerard van
Dolder tenor, John Vierkens
bariton en Gerrit Vlake piano.
Op het programma staan frag
menten uit werken van Wag
ner, Lortzing, Von Flotow,
Mozart, Joh. Strauss, Lehar,
Millöcker, Zeiler en Raymond.
ADVERTENTIE
PHILIPS AC682
RADIO/CASS.
fBLAUPUNKT
SPEAKERS:
PRIMA STEREO
AUTO-TRIO!
Stereo FM/AM autoradio/
kstereo cassettespeler met
^automatische storings
onderdrukking. Uitgangs
vermogen 2x6W. Incl. 2
Blaupunkt kogolspeak
Meer dan 40 filialen in Nedorland. In uw regio:
Leiden: Nieuwe Rijn 32 Tel. 071-132900
Ook: Krebbers Jaarsma, Alphen a/d Rijn, Van Boetselaerstraat 8, Tel. 01720-92900.
Betrouwbaar, coulant en ECN laat geen dag verloren Door de grote aantallen koopt ECN
punktueel met de kracht van gaan bij het opheffen van in voor de laagste prijzen,
een enorme organisatie. onverhoopte storingen. 't Voordeel is voor
ADVERTENTIE
Wat zijn er zoal voor
mogelijkheden als u een
eigen zwembad wilt aan
leggen? Wat kost een
sauna? Wat is nou precies
de werking van een borrel-
bad? Op Binnenhuis kunt u
er zich in verdiepen.
Duik de betreffende stands maar eens in
en laat de informatie al dan niet bezinken. In
ieder geval bent u een stuk wijzer als u na een
uurtje of wat weer boven water komt
Maar Binnenhuis heeft méér in huls
Experimenteel woonnieuws. U maakt o.a.
kennis met het milieu-vriendelijke piramide
huis. Verder wacht u een fascinerende bad
kamer-presentatie in de entreehal.
U kunt ideeën opdoen voor uw tuin.
U kunt een oogje wagen aan kunst en
zélf beeldhouwen in h
'n Kompleet ov<
van 't woongebeure:
Dat is wat Binnê^
'80 bovenal biedt. Me
100 presentaties. Met
wat er vandaag de dag te koop is voor q
wonende mens. Ook open haarden, plat
tegels, zwembaden, sauna*
En natuurlijk 't laatste woonnieuws1
jongste vakbeurzen. Dat alles onder ééj;
Makkelijker en sneller kunt u zich /r
oriënteren, 't Mi
vrijdag 22 febr.
t/m zondag 2 maart '80
ahoy'- rotterdam j|
t;
geopend: 11-17 uur en 19-22.30 uur, zaterdag en zondag 11 -17!
Aan xijn vele geschriften voegde de Franse theoloog
Yves Congar (geb. 1904) in 1978 een nieuw boek toe
„Eglise catholique et France moderne", dat onlangs
in een vertaling van Fr. Vromen osb. bij Gooi en
Sticht verscheen onder de titel „De katholieke
kerk".
De Franse naam geeft eigenlijk beter weer waarom het
gaat: een eigentijdse confrontatie van een historisch en te
gelijk zeer actueel instituut met hedendaagse maatschappe
lijke werkelijkheid, in beginsel toegespitst op de Franse si
tuatie, maar met voldoende algemene raakpunten om ver
taling niet alleen verantwoord maar ook zeer boeiend en
welkom te maken.
Uit Congar's voorwoord blijkt het best wat hij bedoelt:
geen theologische verhandeling, maar een uitleg „aan de
mensen van vandaag die geëngageerd zijn in hun wereld,
gelovigen en kritisch ingestelden, ongelovigen, sympatise-
renden en onverschilligen, over wat dat grote lichaam is,
tegelijkertijd zo fascinerend en onaantrekkelijk, zo zeker
van zichzelf en tegelijk in een crisis gedompeld".
Op leerstellig gebied hecht Congar er aan om ;,de officiële
standpunten van de kerk, die van het herderlijk gezag,
over te leggen". Hij wenst er echter niet aan voorbij te
gaan, dat bijvoorbeeld terzake de geboorteregeling of de in
spraak „heel wat gelovigen en theologen een mening ver
kondigen, die niet helemaal overeenstemt met die van de
hiërarchie". Daarvan zegt hij „om precies te zijn", dat „de
kerk" niet beperkt blijft tot haar herders, hoewel die er het
belangrijkste deel van uitmaken".
En om recht te kunnen doen aan de argumenten over en
weer, kiest hij met wat men typisch Franse esprit zou
mogen noemen de klassieke vorm van een dialoog in
het uitvoerige hoofdstuk over „de houding van de kerk te
genover het menselijk leven van de personen", dat onge
veer een vijfde van het boek beslaat.
Daarin komen sexualiteit, huwelijk en gezin, contraceptie,
abortus, homofilie, lijden en dood (met euthanasie en zelf
moord) aan de orde, actuele vragen allemaal, waarbij we
ons, zegt Congar, „in een domein bevinden waar hogere
normen en historische of veranderende sociaal-culturele
omstandigheden door elkaar vloeien en soms in conflict ra
ken met elkaar". Hij kiest nu die dialoog, omdat „zij sugge
reert, dat de waarheid te vinden is in een uitwisseling.
Haar plaats wordt gepreciseerd als het kruispunt van wat
verticaal naar beneden komt met wat zich horizontaal
Een ander boeiend hoofdstuk schreef Congar over de kerk
en het sociale leven, met onder meer een beschouwing
oVer het marxisme en de communisten, waarin hij met
overtuiging de zijde kiest van die mooie paradox van paus
Joannes XXIII: „Het communisme is de vijand van de
kerk, maar de kerk heeft geen vijanden". Hij legt daarbij
ook het intrigerend getuigenis over van Evelyne Poupard,
een christin, die militant lid is van de Franse communisti
sche partij. Zij voelt zich aldus „gedragen door een brede
en machtige stroom van hoop op een rechtvaardiger en
meer broederlijke samenleving", die echter voor haar is in
gebed in „de hoop op een geluk, dat niet de vluchtige
smaak heeft van de menselijke vreugden, en de hoop op
een ander leven na de dood". Zij noemt haar politieke
saamhorigheid dan ook niet onvoorwaardelijk „maar inte
gendeel betrokken op een zekerheid: het is God die mij
doet leven".
Met deze paar losse grepen uit de inhoud moet hier worden
volstaan. Ze zijn wellicht al voldoende om aan te duiden
dat Congar een benadering biedt, die ten zeerste kennisne
ming waard is, juist temidden van de levendige discussie
na de synode van de Nederlandse bisschoppen. Zijn be
weeglijke geest speelt ten volle in op wat hij „de ongeloof
lijke verandering van de wereld" sedert het einde van de
zestiger jaren noemt en die „van de kerk een niet minder
inzet tot herziening en hernieuwing eist".
Yves Congar De Katholieke Kerk". 184 bis. Uitgeverij
Gooi en Sticht, Hilversum ƒ21.90.
Schuurpapifi
in brand E
DEN HAAG VerJ
lijk als gevolg van l
stichting brak vanN
rond half twee op eeitc
keerterrein van de No»<
line aan de Kranenbb
weg in Scheveningen l-
uit in een daar geparldi
oplegger, geladen melk
tien ton schuurpapier.
;e
De oplegger, zowel a)f'
schuurpapier gingen
verloren, de trekker 1
de bij de oplegger werd J
licht beschadigd. De 1
bedraagt naar schatttingjp
tienduizenden guldens.
Politie pakt
jeugdige
inbrekers
BOSKOOP/ALPHEN
politie van Boskoop
dit weekend twee 14-;
jongens aan kunnen ho
die er van werden ver r
verschillende inbrakei
Boskoop en in Alphty
hebben gepleegd.
Alphen afkomstige jon k]
ingebroken in een woni rji
Alphen en ontvreemden
bij 2700 gulden. Uit twee
len in Alphen werd late
eens voor een groot b n
aan stereoapparatuur m e
nomen. De beide jongens
ben bekend.
